Þróun ferðamennsku á næsta áratug

Dagur umhverfisins

25. apríl 2005

Um fyrirlesarannUm fyrirlesarann

Þorleifur Þór Jónsson Hagfræðingur SAF

o Viðskiptafræðingur með sérgrein hagfræði ferðaþjónustunnar ( M.Sc. Tourist Planning and Development – University of Surrey 1985 )

o Starfsréttindi og reynsla sem leiðsögumaður og rútubílstjóri

o Ráðgjafa og kennslustörf í Reykjavík og á Akureyri – Lektor við Háskólann á Akureyri.

o Framkvæmdastjóri Hópferðamiðstöðvarinnar

Helstu efnistök Helstu efnistök

Forsagan Staðan í dag

o Ferðamynsturo Bílaleigubílaro Netið

Framtíðin o Fjöldi o Skipulago Gjaldtakao Aðgerðir

Ferðamenn til ÍslandsFerðamenn til Íslands

Mánaðarleg aukningMánaðarleg aukning

Gjaldeyristekjur af Gjaldeyristekjur af ferðamönnumferðamönnum

Gengið fer illa með okkur Gengið fer illa með okkur

MeðalnýtingMeðalnýting

Staðan í nágrannalöndum

Opinber sOpinber skilgreining á kilgreining á ferðaþjónustuferðaþjónustu:: 90% Gististaðir (863) 30% Veitingastaðir (862) 58% Samgöngur á landi (712 & 712) 4,5% Samgöngur á sjó (715) 80% Flugsamgöngur (717& 718) 12% Menning & afþreying (94) 100% Ferðaskrifstofur (719)) 18% Sport & minjagripir (628) 9% Blönduð verslun (629)

Hver er gallinn ??Hver er gallinn ?? Hér styðst Hagstofa við könnun Þjóðhagsstofnunar

á hvernig viðskipti hjá þessum þáttum skiptast milli ferðamanna og annarra viðskiptamanna. Reykvíkingur sem borðar á Lækjarbrekku er ekki ferðamaður en ef hann borðar á Bautanum er hann ferðamaður. Mælir ekki heildarumfang greinarinnar.

Orðin ríflega 10 ára gömul skipting og á þeim tíma hefur fjöldi ferðamanna tvöfaldast.

Hvað var/er Hvað var/er ferðaþjónustaferðaþjónusta Ferðaþjónusta var að ferðast til að sjá

landslag og til að vera í hvíld. o Áherslan var á gistingu, mat og farartæki

Ferðaþjónustan er að upplifa, snerta og taka þátt í. o Áherslan er á afþreyingu og athafnir.

„The modern traveller is a doer – not a viewer. “

Við metum stöðu greinarinnar Við metum stöðu greinarinnar þannig:þannig:

Styrkleiki:Styrkleiki:

1.1. Helsti styrkur byggir á náttúru landsins, Helsti styrkur byggir á náttúru landsins, öryggi, fjölbreytileika í afþreyingu og öryggi, fjölbreytileika í afþreyingu og menningu, góðum mat og öflugu menningu, góðum mat og öflugu skemmtanalífi.skemmtanalífi.

2.2. Innri uppbygging, s.s. löggæsla, heilsuvernd Innri uppbygging, s.s. löggæsla, heilsuvernd og hátt tæknistig hefur verið sterkur þáttur og hátt tæknistig hefur verið sterkur þáttur ásamt alþjóðabrag landsinsásamt alþjóðabrag landsins..

Veikleiki:Veikleiki:

1.1. Ekki nægilega skilgreind sem atvinnugrein.Ekki nægilega skilgreind sem atvinnugrein.2.2. Fyrirtæki eru yfirleitt smá og með lítið eigið fé.Fyrirtæki eru yfirleitt smá og með lítið eigið fé.3.3. Skortur á samvinnu að sameiginlegum Skortur á samvinnu að sameiginlegum

hagsmunum.hagsmunum.4.4. Vöntun á faglærðu vinnuafli og Vöntun á faglærðu vinnuafli og

stjórnendareynslu.stjórnendareynslu.5.5. Lítið framboð á söluvöru utan háannar – Lítið framboð á söluvöru utan háannar –

tengist lítilli vöruþróun í greininni.tengist lítilli vöruþróun í greininni.6.6. Verðlag, áfengisverð – merkingar vega.Verðlag, áfengisverð – merkingar vega.

Ógnanir:Ógnanir:

1.1. Heimsfriður – stríð og hryðjuverk draga Heimsfriður – stríð og hryðjuverk draga verulega úr ferðalögum manna.verulega úr ferðalögum manna.

2.2. Rekstraraðstæður ferðaþjónustunnar verða Rekstraraðstæður ferðaþjónustunnar verða að vera samkeppnishæfar við að vera samkeppnishæfar við samkeppnislönd okkar.samkeppnislönd okkar.

3.3. Gengissveiflur, vextir á fjármagn, skattar, Gengissveiflur, vextir á fjármagn, skattar, eins og hár virðisaukaskattur og eins og hár virðisaukaskattur og þungaskattur og gjöld, eins og þungaskattur og gjöld, eins og aðflutningsgjöld og áfengisgjald.aðflutningsgjöld og áfengisgjald.

Tækifæri:Tækifæri:

1.1. Ísland sem meira ráðstefnuland ! Stærð funda Ísland sem meira ráðstefnuland ! Stærð funda hefur verið að minnka, sem er gott fyrir hefur verið að minnka, sem er gott fyrir áfangastað eins og Ísland.áfangastað eins og Ísland.

2.2. Ný, væntanleg ráðstefnumistöð í Reykjavík.Ný, væntanleg ráðstefnumistöð í Reykjavík.3.3. Nýjar dreifileiðir, með tilkomu Internets, sem Nýjar dreifileiðir, með tilkomu Internets, sem

mun bjóða uppá aukna möguleika í mun bjóða uppá aukna möguleika í markaðsmálum.markaðsmálum.

4.4. Aukning í einstaklingsferðum, sem hentar vel Aukning í einstaklingsferðum, sem hentar vel fyrir áfangastað eins og Ísland.fyrir áfangastað eins og Ísland.

VaxtaverkirVaxtaverkir

Greinin er ung á Íslandi Oft lagt upp með lítið eigið

fé Hraður vöxtur sem

fjármagnaður er með lánum.

Tapsþol oft mjög lítið Eigið fé dulið í ómælanlegu

verðmæti

Umfang erlendra Umfang erlendra ökumannaökumanna Fjöldi bílaleigubíla hefur stór aukist

á undanförnum árum. Bílaleigur nú 54 þar af um 20 í

þjónustu við ferðamenn Þróun hefur verið frá hefðbundnum

hópferðum yfir í bílaleigubíla Er annaðhvort á eigin vegum eða

skipulagt sem „self drive“ pakkar. Á eftir að aukast enn meira t.d með

því að Norröna kemur allt árið.

BílaleigubílarBílaleigubílar

Framtíðin ?Framtíðin ?

Umhverfisleg áhrifUmhverfisleg áhrif Án markvissra aðgerða

munu fjölsóttir staðir láta á sjá.

Mikilvægt að beina ferðamönnum markvisst á staði sem eru búnir undir að taka við þeim.

Þarf gjarnan framkvæmdir sem mönnum óar við, bæði vegna kostnaðar og ekki síður vegna umhverfisáhrifa.

Dæmi frá EldgjáDæmi frá Eldgjá

Staðreynd að ef staðir eru ekki útbúnir til að taka við þeim fjölda sem þá sækir munu þeir láta á sjá og drabbast niður

Ferðamenn fara þá annað

Dæmi úr EsjunniDæmi úr Esjunni

Þó hafi verið lagt af stað með góðar framkvæmdir þá verða þær að taka miða af umhverfi og vera við haldið. Annars eru þær verri en engar

Dæmi úr EsjunniDæmi úr Esjunni

Annað dæmi frá þessum fjölsótta stað.

Uppbygging er lykilorðiðUppbygging er lykilorðið

Álagi verður stýrt með:

Skipulagi Ítölu Gjaldtöku

Gjaldtaka ?Gjaldtaka ?

Ef verið er að veita þjónustu er sanngjarnt að greitt sé fyrir hana

Þyrfti helst að geta verið boðin út Ekki eðlilegt að greiða bara fyrir að horfa Hef efasemdir um að það eigi að nota

fjármuni sem aflast eingöngu á viðkomandi stöðum

Mjólkurkýr eru staðreynd og betra að nýta þær og forða stöðum frá sliti með fyrirbyggjandi aðgerðum

Hvað er hægt að gera til Hvað er hægt að gera til að auka afrakstur að auka afrakstur Atvinnusköpun og auknar gjaldeyristekjur

skapa ekki endilega þjóðhagslegan ábata. Mismunandi ríkidæmi þjóða veltur ekki á fjölda starfa heldur framleiðni þeirra.

Eco tourism er bæði Ecological Economical Nýta sem mest gæði heimahéraða. T.d. bera fram heimagerðar

landbúnaðarafurðir eða úr nágrenni. Íslenska eldhúsið

Takk fyrirTakk fyrir