bruggeske 1988-2-juniweb

1IIIIGGESKE

Orgaan van "HOGHESCOTEuKulturele Kring van Kapellen

Kultureel driemaandelijks ti jdschrift - Jaargang oomai

3 R U G G E S K 7"

L e d e n b l a d v a n d e K u l t u r e l e K r i n g v a n K a p e l l e n H o g h s c o t e .

2 00 Jaargang nr 2. juni 1988

I n h o u d .

1 . B e s t u u r v a n d e K u l t u r e l e K r i n g H o g h e s c o t e . b l z . 2

2 . L i j s t v a n d e e r e l e d e n 1 9 8 8 . b l z . 3

3 . K a p e l l e n i n d e 1 0 w e r e l d o o r l o g ( d e e l 2 )

Ro g e r B a l b a e r t . b l z . 4

4 . X a p e l s e o o r l o g s h e l d e n 1 9 1 4 - 1 9 1 8

Ro g e r B a l b a e r t . b l z . 1 6

't Bruggeske - 20e jaargang - juni 1988 - nr. 2 - p 1

B E S TUUR V A N D E K U L T U R E L E K R I N C H a G H E S C O T E .

T i j d e n s d e A l g e m e n e L e d e n v e r g a d e r i n g v a n 2 2 a p r i l

w e r d h e t h i e r n a v e r m e l d e b e s t u u r d o o r d e l e d e n a a n v a a r d :

A l g e m e n e V o o r z i t t e r : L e n a e r t s J a c k y .

O n d e r v o o r z i t t e r e n t e v e n s v o o r z i t t e r v a n d e a f d e l i n g

P l a s t i s c h e k u n s t e n : K o o l e n M i c h e l .

O n d e r v o o r z i t t e r e n t e v e n s v o o r z i t t e r v a n d e a f d e l i t i g

H e e m k u n d e : B a l b a e r t R o g e r .

S c h a t b e w a a r d e r : V e r s c h u e r e n M a r l e e n .

L e d e n a d m i n i s t r a t i e : V a n E r c k R u d i .

I n t e r n e s e c r e t a r i s : S e i f f e r m a n n P a t r i c k .

E x t e r n e s e c r e t a r i s : H u y b r e c h t s M a r i o n .

V e r a n t w o o r d e l i j k e n m a t e r i a a l : D e E i e u c k e l a e r M o n .

W i j n i n g s H u b e r t .

B e s t u u r s l e d e n : S c h o n k e r e n I n a .

V a n B o c k e l P a u l .

V e r z w i j v e l e n K r i s t e l .

A a n d a c h t : O p 2 7 a u g u s t u s 1 9 8 8 h e e f t o n z e j a a r l i j k s e r e i s

o l a a t s . N o t e e r a l v a s t d e z e d a t u m . G e z i e n h e t

s u c c e s v a n v o r i g e j a r e n v e r w a c h t e n w i j w e e r

v e e l i n s c h r i j v i n g e n .

2


ER O L 2 D 7 N 1 9 8 8 .

T h a i s a f g e s o r o k e n p u b l i c e r e n w i j h i e r n a d e l i j s t

v a n d e e r e l e d e n v o o r h e t j a a r 1 9 8 8 . D a n k z i j d e h i e r n a v e r -

m e l d e p e r s o n e n h e b b e n w i j h e t l i d g e l d v o o r 1 9 8 8 k u n n e n

b e h o u d e n z o a l s d e v o o r g a a n d e j a r e n .

A ms s o ms - B r o e c k x : N i e u w e W i j k , 2 5 , K a p e l l e n .B e i n a e r d t s J e r o m e : G a s s t r a a t , 2 , K a p e l l e n .3 e i n a e r d t s - S p u r : K o n . E l i s a b e t h l e i , 6 5 , K a p e l l e n .3 u c h m a n n : A n t w e r p s e s t e e n w e 7 , 4 9 , K a p e l l e n .9 u c h m a n n - K r o n e c k e r : 9 o n a p a r t e l a a n , 1 9 , K a p e l l e n ;3 u y s t - P e e t e r s : C l a e s s e n s d r e e f , 2 0 , K a p e l l e n .C l a e s F r a n k : A n t w e r p s e s t e e n w e g , 2 7 , K a p e l l e n .De 3 r u y n - V e r e i s t : C h r . P a l l e m a n s s t r a a t , 1 1 , K a p e l l e n .De R o o y - D e R e n : R . V a n V r e d e n b u r c h l a a n , 6 , K a p e l l e n .De S c h u t t e r J a n : D o r p s s t r a a t , 2 7 , K a p e l l e n .F e y e n - D e B r u y n : C h r . P a l l e m a n s s t r a a t , 7 9 , K a p e l l e nG e e l h a n d - K e r v i j n : K a p e l s e s t r a a t , 2 0 0 , K a p e l l e n .H a a s t - D i e l t j e n s : K a p e l s e s t r a a t , 2 0 , K a p e l l e n .H e l s e n K a r e l : M e r e l l a a n , 2 7 , K a p e l l e n .H e n d r i k x - V a n d i j c k : L o b e l i a l a a n , 2 1 , K a p e l l e n .H e y s t r a e t e n - K e r s t e n s : K . A l b e r t l e i , 5 6 , K a p e l l e n .H u y b r e c h t s M a r i o n : D o r p s s t r a a t , 1 0 2 , K a p e l l e n .J a c o b s M a r c e l : K o n i j n e n b e r g , 4 0 , E k e r e n .J a m a r t - B a u w e n s : I e p e n d r e e f , 1 9 , K a p e l l e n .J a n s s e n s - V a n E l s a c k e r : A n t w . S t w g . , 3 6 , K a p e l l e n .J a n s s e n s - S m i t s : B e v r i j d i n g s l e i , 1 0 , K a p e l l e n .K e r r e m a n s - D e S a e g h e r : H a a g d o o r n l a a n , 4 6 , K a p e l l e n .K e t e l a a r s : V a n A e r t : G y o t l e i , 9 , K a p e l l e n .K o o i e n - L e y s e n s : K . A s t r i d l a a n , 3 5 , b u s 4 , K a p e l l n .L e n a e r t s J a c k y : H o e v e n s e b a a n , 5 7 , K a p e l l e n .

_ M a n n a e r t s - V a n S c h o r e n : M e z e n l e i , 4 , K a p e l l e n .P a u w e l s - P e d e r s e n : S t a t i o n s t r a a t , 1 9 , K a p e l l e n .P l o m p e n - V a n L i n d e n : V r e d e s t r a a t , 1 5 , K a p e l l e n .R o e l s - 9 a u w e n s : J a g e r s d r e e f , 3 9 , K a p e l l e n .S m e t s - V a n d e r s t e e n : H e i d e s t r a a t , 3 1 , K a p e l l e n .V a n C r o o n e n b o r g h - S t a n d a e r t : K l . H e i k e n , 2 9 8 , K a p e l l e n .V a n D o o r e n - R o m m e r s : J . 3 r e u g e l m a n s s t r . , 2 1 , K a p e l l e n .V a n E r c k R u d i : B e v r i j d i n g s l e i , 2 4 , K a p e l l e n .V a n G h e e m - V a n C u y c k : E s s e n h o u t , 4 2 , K a p e l l e n .V a n H e l v e r t - J o o s e n : V . V r e d e n b u r c h l a a n , 4 , K a p e l l e n .V a n M e c h e l e n - L o o p m a n s : C h . P a l l e m a n s s t r . , 4 9 , K a p e l l e n .V a n M e c h e l e n F r a n s : D o r p s s t r a a t , 2 8 , K a p e l l e n .V a n d e W e y g a e r t J a n : K o n . A l b e r t l e i , 3 8 , K a p e l l e n .V a n R e a e m o r t e r - S p e t h : K a p e l s e s t r a a t , 4 1 , K a p e l l e n .W u y t s - A d r i a e n s e n s : D o r p s s t r a a t , 3 3 , K a p e l i n .V e r b i e s t C h r i s : V r e d e s t r a a t , 1 1 , K a p e l l e n .V o l a n t - V e r b r a e k e n : D o r p s s t r a a t , 2 1 , K a p e l l e n .V e r t o n g h e n - D e W i l d e : E s s e n h o u t , 9 1 , K a p e l l e n .V e r v o o r t L e o : B i n n e n w e g , 4 0 , K a p e l l e n .V i l a i n - J a n s s e n s : D o r p s s t r a a t , 8 4 , K a p e l l e n .

H a r t e l i j k d a n k .


KAPELLEN I N D E 1 ° WERELDOORLOG (DEEL 2 ) A

T e r w i j l e e n g r o o t g e d e e l t e v a n d e m a n n e l i j k e b e v o l k i n g v a n o n ze

gemeente i n e r b a r m e l i j k e t o e s t a n d e n h e t l a a t s t e r e s t a n t j e va n h e t va d e rla n dmet d e mo e d d e r wa n h o o p b l e e f v e rd e d i g e n i n h e t s l i j k va n d e I j z e r v l a k t e

b leven d e moeders me t hun ( v e e l a l ) t a l r i j k e k r o o s t a c h t e r i n K a p e l le n .

De v o e d s e l v o o rz i e n i n g w e l k e w i j l a t e r z u l l e n b e sp re ke n , z o rg d e n i e t

a l le e n v o o r e n o rme p ro b l e me n , o o k d e s c h r i j n e n d e armoede b l e e f pe rmanen t

a ls e e n d o n k e r e w o l k b o v e n v e l e h u isg e z in n e n hangen n u d e e n ig e k o s t w in n e r

n i e t me e r a a n we zig wa s.

Het g e me e n t e b e s t u u r t r a c h t t e d e g r o o t s t e n o o d t e l e n i g e n e n o o k

enke le p r i v e i n s t e l l i n g e n e n f a m i l i e s v e r v u l d e n h u n s o c i a l e r o l me e r dan

v o o r t r e f f e l i j k .

Reeds o p 9 a u g u s t u s 1 9 1 4 s t e m d e d e g e me e n t e ra a d va n K a p e l le n e e nk re d i e t va n 5 . 0 0 0 f r om d e n o o d l i jd e n d e n t e n g e vo lg e va n d e o o r l o g t e h e lp e n .

Het g e l d we rd v e rd e e ld d o o r h e t A rme n b e stu u r ( n u 0 .C.M.W. g e h e t e n ) b i j g e s t a a n

door F r e d e r i c S p e t h , G ra a f Vandersteghen d e S c h r ie c k , H e n r i Van I l v e re n b e e k ,

Lou is V a n I l v e re n b e e k , L o u i s B a s t yn s e n d e sg e va l le n d G u ie t t e z o G ra a f V a n d e r-

steghen d e S c h r i e c k zo u b e l e t z i j n d o o r z i j n d i e n s t i n h e t l e g e r .

Op 7 n o v e mb e r 1 9 1 4 w e r d e e n m i l i t a i r e v e r g o e d i n g goedgekeurd me t

te rugwerkende k r a c h t t o t 2 o c t o b e r 1914 va n 1 .5 0 0 f r p e r week v o o r d e f a m i l i e svan d e s o ld a t e n .

De n o o d b l e e f e c h t e r m a a r g r o e i e n e n d a a ro m w e r d o p 2 0 november

1914 d o o r h e t g e me e n t e b e s t u u r e e n l e n i n g opgenomen b i j h e t g e me e n te kre d ie t

van 1 0 .0 0 0 f r we lke a l s v o l g t we rd v e rd e e ld :

- 4 . 5 0 0 f r we rd v o o rz ie n v o o r d e vro u we n va n d e s o ld a t e n i n m i l i t a i r e d i e n s t ,

- 1 .0 0 0 f r we rd ove rgemaakt aan h e t B u re e l va n We ld a d ig h e id ,- 1 . 0 0 0 f r w e r d v o o r z i e n a l s e e n e e r s t e a f k o r t i n g va n 5 .0 0 0 f r gegeven

aan h e t K o m i t e i t v o o r h u lp a a n d e we rk lo ze n ,

- 1 .5 0 0 f r we rd v o o rz ie n a l s a f k o r t i n g v o o r Du i t s e m i l i t a i r e o p e is in g e n ,

- 2 .0 0 0 f r we rd v o o rz ie n v o o r h e t b e t a le n va n win ke lwa re n e n ande re d rin g e n d e

zaken.


5

O n mid d e l l i j k w e r d e e n a a n v ra a g i n g e d i e n d o m e e n n ie u we l e n i n g t e bekomen

van 1 0 . 0 0 0 f r . De ze l e n i n g we rd t o e g e sta a n o p 3 0 november 1914 . De g e me e n te -

on tvanger V o u we b e kwa m o o k n o g e e n b e d r a g v a n 2 .0 0 0 f r va n d e S p a a r- e n

L i j f r e n t e k a s e v e n a l s d e v e r z e k e r i n g o m m a a n d e l i j k s v a n a f 1 j a n u a r i 1915een v o o r s c h o t t e b e ko me n v a n 1 / 1 0 v a n d e g e wo n e o n tva n g ste n e n d i t t o t

he t e in d e va n d e o o r l o g .

Voornoemde l e n i n g e n be tekenden e e n z e e r zwa re l a s t v o o r d e gemeentekas

en d a a ro m w e r d e n d e w e d d e n v a n d e o n d e rw i j z e rs o p 3 / 4 t e ru g g e b ra ch t e n

werd h e t d a g l o o n v a n d e g e me e n t e we rk l ie d e n b e p a a l d o p maksimum 2 f r p e r

dag v a n a f 2 f e b r u a r i 1 9 1 5 .

Dank z i j d e s t e u n u i t A m e r i k a we rd e r een Na t io n a a l K o m i t e i t

vo o r h u l p e n v o e d i n g o p g e r i c h t . Op 4 ma a rt 1915 s t u u rd e h e t gemeen te -

b e stu u r e e n a a n v ra a g n a a r d i t k o m i t e i t o m m a a n d e l i j k s e e n b e d ra g

te bekomen va n 5 .7 0 0 f r om h u lp t e kunnen b ie d e n aan d e n o o d l i jd e n d e n .

Op 3 0 m a a r t 1 9 1 5 w e r d re e d s e e n e e rs t e b e t a l i n g u i t g e v o e rd va n 4 . 0 0 0

f r waarmede d e me e st n o o d z a k e l i j k e vo e d in g swa re n konden g e ko ch t wo rd e n .

De f o n d s e n v a n vo o rn o e md K o m i t e i t b l e k e n n i e t o n u i t p u t t e l i j k wa n t

op 3 0 m a a r t 1 9 1 5 w e r d v o o rg e s t e ld om een ra n t s o e n e r in g i n t e vo e re n ,

n l . 1 . 3 0 0 g r b r o o d p e r w e e k e n p e r p e rso o n . De ze t o t n o g t o e n i e t

gekende v o r m v a n d i s t r i b u t i e w e r d i n K a p e l l e n u i t g e w e r k t d o o r d e

heren J . B ru y n in c k x , J . V a n Ginneken e n F . H e y l a e r t s .

Gezien d e r a n t s o e n e r i n g v o o r n i e u w e p ro b l e me n z o u z o r g e n w e r d o p

voornoemde d a t u m e e n n i e u w e l e n i n g aangegaan d o o r h e t gemeen tebestuu r

vo o r e e n b e d r a g va n 1 5 .9 0 0 f r om d e t e ve rwa ch te n nood va n d e in wo n e rs

van K a p e l le n t e l e n i g e n .

De n o o d b l e e f g r o o t e n d a a ro m w e r d o p 1 8 a p r i l 1916 b e s l i s t om e e n

zee r g r o t e l e n i n g v a n 1 0 0 . 0 0 0 f r aan t e gaan b i j d e Banque d ' A n ve rsen d i t me t e e n i n t r e s t v o e t va n 5 %.

Begin 1 9 1 7 w e r d d e fi n a n c i e l e t o e s t a n d va n d e gemeente t e r u g

min o f mee r gezond e n daarom we rden d e wedden va n h e t gemeentepersonee l

t e ru g aan 100 % u i t b e t a a l d v a n a f 29 me i 1 9 1 7 .

Op 1 2 m e i 1 9 1 8 w e r d e n d e l e n i n g e n w e l k e d o o r d e h e e r Gee lhand a l s

vo o rsch o t v o o r d e gemeente we rd e n b e t a a ld ve rg o e d d o o r h e t gemeentebe-

s t u u r . D i t b e d r a g w a s t i j d e n s d e o o r l o g re e d s opge lopen t o t 3 6 .5 0 0

f r (g o u d f ra n ke n n b . )


Gedurende h e t g a n s e v e r l o o p v a n d e o o r l o g i s d e v o e d s e lv o o r-

z ie n in g s t e e d s e e n p rangend p ro b le e m g e b le ve n .

O n mid d e l l i j k n a h e t u i t b r e k e n v a n d e v i j a n d e l i j k h e d e n w e r d e r i n

Ka p e lle n e e n B i j z o n d e r K o m i t e i t g e s t i c h t d o o r d e h e re n Sp e th e n B a st yn s

en d e d a me s G r a v i n E . L e g r e l l e n E . Ge e lh a n d . D i t k o m i t e i t we rk t e

nauw s a me n m e t d e l e d e n v a n h e t We ld a d ig h e id s b u re e l B u i s s e r e t e n

Gu ie t t e e n d e g e me e n t e se cre t a ris d e h e e r G. V a n Ba u we l.

Voornoemd K o m i t e i t s l o o t n a v e r l o o p v a n t i j d aan b i j h e t Na t io n a a l

Hu lp - e n V o e d i i n s k o m i t e i t v a n A n t we rp e n v o o r d e v e r d e l i n g v a n d e

schoo lsoep e n l a t e r d e so e p v o o r d e n o o d l i jd e n d e n .

Het S i n t V in ce n t iu sg e n o o t sch a p h i e l p 3 0 0 f a m i l i e s m e t m e e r

dan 4 k i n d e r e n . E e n d a m e s k o m i t e i t v a n vo o rn o e md genoo tschap , o n d e r

l e i d i n g v a n M e v r . L i b r e c h t z o r g d e v o o r d e b e d e l i n g va n k l e d i n g e n

dekens. De ze b e d e l in g hadden v e e l a l p l a a t s i n Onze K r i n g .

Op b o ve n s t a a n d e f o t o h e rk e n n e n w i j d e d a me s Hermans, Vouwe, L u ca s ,

Mu lke rs , L i e b r e c h t , D i e t v o r s t , Va n K o o le n , B u i s s e re t , V a n Wassenhoven,

V e rs w i j f e le n , D e D e k e n , V a n G o e y . O n t b re k e n d e n a me n k a n U s t e e d s

meedelen a a n d e s c h r i j v e r va n d i t a r t i k e l .

CD-


7

In d e a r c h i e v e n v a n d e K e rk f a b r i e k hebben w i j n o t a ' s t e ru g g e -

vonden v a n P a s t o o r V a n d e n h o u d t w a a r i n h i j d e p r i j z e n h e e f t g e n o te e rd

van v e r s c h i l l e n d e vo e d in g swa re n :

- p r i j z e n v a n 1 9 1 6 : v l e e s : 9 f r / k g , h e s p : 1 1 f r / k g , b o t e r : 1 0 f r / k g ,

1 e i : 0 , 5 f r e n 0 , 5 5 f r n a a rg e la n g d e g ro o t t e , me l k : 0 , 4 0 f r / l i t e r

t o t 0 , 4 5 f r / l i t e r n a a rg e l a n g h e t v e t g e h a l t e , e rw t e n : 4 0 0 f r v o o r

100 k g . D a a r b i j n o t e e r t h i j : " d e k l e d i j w o rd t d u u r : 1 b la u we v o o r -schoo t : 9 f r " .

- p r i j z e n v a n 1 9 1 7 : a a rd a p p e l e n : 2 2 5 f r / 1 0 0 k g , r i j s t : 1 . 6 0 0 f r /

100 k g , b l o e m : 1 . 2 0 0 f r / 1 0 0 k g , k o f fi e 2 5 f r / k g , b o t e r : 2 4 f r /

kg , m e l k : 0 , 7 5 f r / l i t e r , 1 e i : 1 , 2 5 f r . De p a s t o o r vo n d d a t d etabak v e e l t e d u u r k o s t t e : 3 2 f r / k g , e n daarom h e e f t h i j z e l f

tabak g e p la n t i n z i j n h o f .

- p r i j z e n v o o r 1 9 1 8 : m e l k : 0 , 8 f r / l i t e r , 1 e i : 1 , 2 5 f r , b o t e r : 4 0

f r / k g , k o f fi e : 7 0 f r / k g .- n a d e w a p e n s t i l s t a n d d a a l d e n d e p r i j z e n nog n i e t o n m i d d e l l i j k wa n t

i n 1 9 1 9 n o t e e r d e h i j : 1 e i : 1 , 5 f r , b ro o d : 0 , 9 f r . G e l u k k i g we rd

op 1 0 j a n u a r i 1 9 1 9 d e i n v o e r t e r u g v r i j g e m a a k t wa a rd o o r e n ke lemaanden l a t e r d e p r i j z e n begonnen t e d a le n .

Wi j z u l l e n n u z i e n h o e o n z e b e v o l k i n g z i c h u i t d e s l a g w i s tte t re k k e n om t e v o o rz i e n i n h e t d a g e l i j k s b ro o d .

Op 2 4 d e c e mb e r 1914 g e e f t d e gemeenteraad o p d ra ch t aan d e b u rg e me e ste rom t e o n d e rh a n d e le n m e t h e t Ne d e rla n d s Gouvernement v o o r d e l e v e r i n g

van b lo e m e n p e t ro le u m.

Deze o n d e rh a n d e l in g e n w e r d e n m e t s u c c e s a f g e s lo t e n e n o p 1 4 f e b r u a r iwo rd t b e s l i s t d a t d e h e r e n B a s t y n s e n Stockmans n a a r Be rgen o p Zoom

z u l le n g a a n o m m e t e e n b a k k e r e e n k o n t r a k t a f t e s l u i t e n v o o r d e

d a g e l i j k s e l e v e r i n g va n 600 b ro d e n .

Deze l e v e r i n g we rd e l k e d a g a l s v o l g t v e rd e e ld :- 100 b ro d e n v o o r P u t t e ,

- 4 0 b ro d e n v o o r K a p e lle n b o s,

- 460 b ro d e n v o o r K a p e l le n -ce n t ru m.

De p r i j s v a n h e t b r o o d w e r d b e p a a l d o p 0 , 5 6 f r v o o r h e t w i t b ro o d

en 0 , 4 6 f r v o o r h e t g r i j s b ro o d .

Het k o n t r a k t w e r d o p g e ma a k t v o o r e e n p e r i o d e v a n 3 weken ingaande

op 2 6 f e b r u a r i 1 9 1 5 . D e v e r k o o p v a n h e t b ro o d op h e t gemeen tehu is

werd gedaan d o o r g e me e n te ra a d s l id Jo s De n isse n .


Gez ien d e o m v a n g v a n h e t w e r k v r o e g J o s D e n i s s e n o p 9 m a a r t 1 9 1 5

om o n t l a s t t e w o r d e n v a n d e b r o o d v e r k o o p . Z i j n t a a k w e r d o v e r g e n o me n

d o o r d e v r o u w v a n d e v e l d w a c h t e r o n d e r h e t t o e z i c h t v a n g e m e e n t e r a a d s l i d

Jos Fe y e n .

De b r o o d v e r k o o p fl o r e e r d e w a n t n a 9 maanden v e r k o o p w e r d e e n

w i n s t g e n o t e e r d v a n 1 . 6 0 0 f r w e l k e g e s t o r t w e r d i n d e g e me e n t e k a s .

Op 2 1 d e c e m b e r 1 9 1 5 w e r d d e v e r k o o p p r i j s v a n h e t b r o o d g e b r a c h t o p

0 , 5 5 f r v o o r h e t g r i j s b r o o d e n 0 , 6 0 f r v o o r h e t w i t b r o o d , g e z i e n

de w a a r d e v a n h e t B e l g i s c h e e n h e t D u i t s e g e l d g e d a a l d wa r e n e n d a t

d a a r d o o r d e k o s t p r i j s v a n h e t b r o o d g e s t e g e n wa s t o t 0 , 5 8 f r , v e r v o e r

i n b e g r e p e n .

De a f r e k e n i n g m e t o n z e N e d e r l a n d s e b a k k e r l i e p n i e t a l t i j d v a n e e n

l e i e n d a k j e e n d a a r o m w e r d o p 2 5 j a n u a r i 1 9 1 6 b e s l i s t d a t d e a a n k o o p

v an h e t b r o o d v o o r t a a n z o u b e t a a l d wo r d e n i n g u l d e n s v i a d e C e n t r a l e

Bank v a n A n t w e r p e n m i t s e e n k o m i s s i e l o o n v a n 5 D e g u l d e n w e r d

b e r e k e n d a a n 2 , 6 0 f r e n d e ma r k a a n 1 , 2 5 f r .

Gez ien e r d o o r d e z e r e g e l i n g p e r b r o o d e e n v e r l i e s w e r d g e l e d e n v a n

0 , 4 0 f r w e r d b e s l i s t d a t p e r d a g n o o i t me e r d a n 6 0 0 b r o d e n mo c h t e n

g e k o c h t wo r d e n .

Naas t d e a a n k o o p v a n b r o o d w e r d e r d o o r h e t g e me e n t e b e s t u u r

u i t e r a a r d o o k a n d e r e v o e d i n g s w a r e n a a n g e k o c h t t e n b e h o e v e v a n d e

b e v o l k i n g v a n K a p e l l e n .

Op 5 j u n i 1 9 1 6 o n t v a n g t h e t g e me e n t e b e s t u u r 1 . 6 0 0 k g k r i s t a l -

s u i k e r t e g e n 6 9 , 7 5 f r / 1 0 0 k g , t e v e r h o g e n me t 4 8 f r v o o r h e t l o s s e n ,

h e t v e r v o e r , d e m a g a z i j n h u u r e n h e t h e r s t e l l e n v a n d e z a k k e n , z o d a t

i n t o t a a l 1 . 1 6 4 f r d i e n d e b e t a a l d t e wa r d e n .

Men o n t v i n g o o k n o g 1 . 2 0 0 k g b r o o d s u i k e r a a n 7 9 , 7 5 f r / 1 0 0 k g , t e

v e r h o g e n me t 3 6 f r a l g e me n e o n k o s t e n o f i n t o t a a l 9 9 3 f r .

He t r a n t s o e n w e r d a l s v o l g t b e p a a l d : 2 8 0 g r k r i s t a l s u i k e r e n 1 8 0

g r b r o o d s u i k e r p e r h o o f d , r e s p . a a n d e p r i j s v a n 0 , 9 5 f r v o o r b r o o d s u i k e c

en 0 , 8 5 f r p e r k i l o v o o r d e k r i s t a l s u i k e r .

De s u i k e r w e r d v e r k o c h t o p 1 6 e n 1 7 j u n i 1 9 1 6 t u s s e n 9 e n 1 2 u u r

en t u s s e n 1 4 e n 1 7 u u r i n d e D o r p s s t r a a t 3 4 , d o o r h e t P l a a t s e l i j k

V o e d i n g s k o mi t e e b i j g e s t a a n d o o r d é.' h e e r V a n B a u w e l , g e m e e n t e s e c r et a r i s

en e e n b e d i e n d e F . De c k e r s w e l k e d e r a n t s o e n e r i n g s k a a r t e n i n v u l d e .


9

Op 3 1 m e i 1 9 1 6 m e l d d e d e Z i v i l k o m m i s a r d a t e r o o k s u i k e r z o u

v e r k o c h t w o r d e n o m c o n fi t u u r t e m a k e n . H i e r v o o r mo e s t e n d e K a p e l s e

i n wo n e r s i n s c h r i j v e n t u s s e n 1 9 e n 2 4 j u n i 1 9 1 6 .

De e e r s t e v e r k o o p v a n s u i k e r w a s g e e n v o l l e d i g s u c c e s w a n t

na d e v o o r z i e n e v e r k o o p d a g e n b l e e f e r n o g e e n o v e r s c h o t o v e r v a n

219 k g k r i s t a l s u i k e r e n 2 2 5 k g b r o o d s u i k e r . D e z e r e s t a n t e n we r d e n

o v e r g e b r a c h t n a a r h e t g e me e n t e h u i s v o o r l a t e r e v e r k o o p d a g e n .

L a t e r we r d e n d e s u i k e r r a n t s o e n e n o p g e t r o k k e n t o t 5 5 0 g r b r o o d s u i -

k e r a a n d e p r i j s v a n 0 , 9 5 f r / k g e n t o t 1 7 5 g r p o e d e r s u i k e r t e g e n

0 , 8 5 f r / k g . V o o r d e v e r k o o p v a n d e s u i k e r w e r d h e t h u i s v a n F . D e

Bruy n , H o e v e n s e b a a n , 7 g e h u u r d v o o r 1 5 f r p e r ma a n d . D i t h u i s w e r d

t e v e n s i n g e r i c h t a l s g e me e n t e ma g a z i j n .

Op 6 j u l i 1 9 1 6 w o r d t i n g e g a a n o p h e t v o o r s t e l v a n h e t N a t i o n a a l

H u l p - e n V o e d i n g s k o m i t e i t v a n A n t we r p e n om e e n s o e p b e d e l i n g t e v o o r z i e n

v o o r d e s c h o o l g a a n d e j e u g d . D e k o s t e n we r d e n g e r a a md o p 1 2 c e n t i e me n

p e r k i n d , 2 / 3 v a n d e k o s t e n z o u d e n b e t a a l d wa r d e n d o o r h e t K o m i t e i t

en 1 / 3 d o o r h e t g e m e e e n t e b e s t u u r v a n K a p e l l e n . H e t S c h e p e n c o l l e g e

r a a mt d e k o s t e n v o o r K a p e l A o p 1 2 . 0 0 0 f r p e r j a a r .

Gez ien d e o n d e r v o e d i n g v a n d e b e v o l k i n g w o r d t o p 1 f e b r u a r i

1917 e e n d i e n s t o p g e r i c h t o m s o e p t e b e d e l e n a a n d e v o l wa s s e n e n v a n

K a p e l l e n . D e k o s t e n v o o r d e g e me e n t e b e l o p e n h i e r v o o r 2 . 5 0 0 f r maand .

Ook t i j d e n s d e s c h o o l v a k a n t i e s w e r d e n d e k i n d e r e n o p g e r o e p e n

om n a a r d e s c h o o l t e k o m e n e n t e v e r z a me l e n o p d e s p e e l p l a a t s z o d a t

i n s t o e t n a a r h e t s o e p l o k a a l k o n g e g a a n wa r d e n .

Gez ien h e t s u c c e s v a n d e s o e p v e r k o o p b e s l i s t e h e t s c h e p e n c o l l e g e

op 1 7 j u n i 1 9 1 7 o m d e t o e l a g e v o o r d e s o e p v e r k o o p t e v e r h o g e n me t

500 f f r . D e z e g e m e e n t e l i j k e t u s s e n k o m s t w e r d o p 2 9 o c t o b e r 1 9 1 7 o p g e -

t r o k k e n t o t 1 0 . 0 0 0 f r p e r ma a n d .

De g e v o l g e n v o o r d e g e m e e n t e b e g r o t i n g l i e t e n n i e t o p z i c h wa c h t e n

en o p 1 4 j a n u a r i 1 9 1 8 w e r d d e g e me e n t e v e r p l i c h t om e e n l e n i n g v a n

1 9 7 . 0 0 0 f r a a n t e g a a n om v o l g e n d e o n k o s t e n t e d e k k e n :

- 1 2 0 . 0 0 0 f r v o o r d e v o l k s s o e p ,

- 1 2 . 0 0 0 f r v o o r d e s c h o o l s o e p ,

- 1 5 . 0 0 0 f r v o o r d e w e l d a d i g h e i d ,

- 5 0 . 0 0 0 f r v o o r d e a a n k o o p v a n l e v e n s m i d d e l e n .'t Bruggeske - 20e jaargang - juni 1988 - nr. 2 - p 9

10

De t o e l a g e a a n h e t H u l p - e n V o e d in g sko mi t e i t we rd o p i n i t i a t i e f

van d e g e me e n t e ra a d o p 3 1 a u g u s t u s 1 9 1 8 ve rh o o g d va n 4 . 0 0 0 f r n a a r

8.000 f r . I n a f w a c h t i n g v a n d e g o e d k e u r i n g d o o r d e o v e rh e id s t e l d e

de h e e r S p e t h e e n b e d r a g v a n 1 5 . 0 0 0 f r t e r b e s c h ik k in g t e g e n eeni n t r e s t va n 3 %.

De w i n t e r v a n 1 9 1 6 o p 1 9 1 7 was w a a r s c h i j n l i j k e e n z e e r koude

w in t e r wa n t o p 1 3 ma a rt 1917 me ld t h e t K a r t o f f e l v e r e i n d a t onze gemeente

n i e t m o e t r e k e n e n o p d e v o o rz ie n e ze n d in g va n ro d e p e e n g e z ie n d e zeb e vro re n z i j n .

Aan d e b e h o e f t i g e k r o o s t r i j k e g e z in n e n wo rd t we l e e n l e v e r i n g v o o rz ie n

van 1 0 k g f a a rd a p p e le n a a n d e p r i j s va n 2 , 5 f r o f we l t e g e n a f g i f t e

van een mand a a rd a p p e le n z o d ra d e a a rd a p p e lo o g st zo u b in n e n z i j n .

Op 3 j u l i 1 9 1 7 b e s l i s t d e gemeente raad om a l l e o ve rsch o t t e n va n e rwt e n

en a a rd a p p e le n o p t e kopen a a n re s p . 2 0 0 f r e n 1 6 f r v o o r 100 k g .

Gezien d e a a rd a p p e lo o g st va n 1917 n i e t g e l u k t was s t e l d e h e t s ch e p n co l -

lege v o o r o m h e t t e k o r t aan t e v u l l e n me t peeën t e n e in d e i n d e vo e d in g

van d e b e v o l k i n g t e k u n n e n v o o r z i e n . H e t c o l l e g e k o c h t 4 5 .0 0 0 k gpeeën e n 3 0 .0 0 0 k g ko o l ra p e n .

De h e e r L i s s n i j d e r L i e v e n , g e b o r e n t e An twe rpen o p 5 december 1 8 6 8 ,

gehuwd m e t H o h n d o r f A n n a C a t h a r i n a , e n wo n e n d e i n d e S t a t i e s t r a a t

n r 2 6 ko n d e ze peeën l e v e re n a a n 0 , 7 5 f r e n d e ra p e n aan 0 , 4 0 f r .

De h e e r De wa e lh e n s P a t r i c e J a c q u e s G u s t a v e , e c h t g e n o o t R i j c k m a n s

Ma rie , wo n e n e n d e o p d e A n t we rp se s t e e n we g , 2 6 z o u 1 5 .0 0 0 k g p e e n

le ve re n v o o r d e vo lksso e p .

De H e e r T i e r m a n H e n r i E r n e s t A r n o l d d ro n g b i j d e Z i v i l k o mmi s s a r a a n

vo o r een v r i j v e r v o e r va n d e ze p e e n e n ra p e n .

Voornoemde h e e r T i e r m a n , g e b o r e n t e A n t we rp e n o p 8 O c t o b e r

1860, e c h t g e n o o t v a n B l a e s J u l i a E m i l i a , wo o n d e i n d e S t a t i e s t r a a t

n r 2 3 . V a n b e r o e p w a s h i j v e r z e n d e r . Na d e o o r l o g ve rh u isd e h i j o p18 november 1919 n a a r S t L a mb re ch ts Wo luwe.

De h e e r T i e r m a n w a s a l s t a a lma n toegevoegd aan d e b u rg e me e ste r g e z ie n

de H e e r G y o t d e d u i t s e t a a l n i e t m a c h t i g wa s. De ze t o l k o n t v i n g

een ma a n d e l i jk se ve rg o e d in g va n 7 0 f r .


11In d e c e mb e r 1 9 1 7 w e r d b e g o n n e n m e t d e v e r k o o p v a n peeën aan 0 , 3 1

f r p e r k g e n d e ra p e n aan 0 , 2 1 f r p e r k g .

Op 1 9 f e b r u a r i 1 9 1 8 s t e l d e h e t s c h e p e n c o l l e g e v a s t d a t d e ve rko o p

van p e e n g e e n su cce s i s g e we e st . Men h e e f t een g e d e e l t e kunnen v o o r t -

verkopen a a n d e s t a d A n t we rp e n e n e e n g ro o t g e d e e l t e i s g e r o t e n

diende weggeworpen t e wo rd e n .

De a a n k o o p v a n v o e d in g s wa re n w a s v o o r o n z e gemeen tevadere rn

geen s i n e c u r e e n d a a ro m w e r d o p 1 1 november 1916 een "Samenwerkende

Ma a tsch a p p ij v o o r d e b e v o o r r a d i n g v a n h e t k a n t o n E ke re n " o p g e r i c h t

met d e gemeen tebestu ren va n E ke re n , A u s t ru we e l , B e re n d re ch t , B ra ssch a a t ,

Ka p e lle n , H o e v e n e n , L i l l o , O o r d e r e n , Z a n d v l i e t , S c h o t e n , S t a b r o e k

en Wi l ma rs d o n k . H e t d o e l v a n d e v e r e n i g i n g w a s d e a a n - e n ve rko o p

van l e v e n s m i d d e l e n v o o r d e b e vo o rra d in g va n d e b u r g e r l i j k e b e v o lk in g ,

a lso o k b r a n d s t o f f e n , b o u w ma t e r i a l e n , me s t s t o f f e n , ve e vo e d e rs e n p l a n t -

goed. D e m a a t s c h a p p i j z o u o n t b o n d e n w o r d e n b i n n e n d e 3 maanden n a

h e t s l u i t e n v a n d e v r e d e . H e t s t a r t k a p i t a a l b e d r o e g 125 .000 f r i n

aandelen v a n 5 0 0 f r o E l k e g e me e n t e b e n o e md e e e n b e h e e rd e r e n e e n

co mmissa ris . D e b i j d r a g e v a n K a p e l l e n b e d r o e g 1 0 . 0 0 0 f r e n d e h e e r

De B a c k e r w e r d v o o rg e d ra g e n a l s b e h e e r d e r e n d e h e e r Gee lhand a l sco mmissa ris .

Op 1 0 o c t o b e r 1 9 1 7 s c h re e f d e gemeente K a p e l le n i n v o o r d e k a p i t a a l s -

ve rh o g in g v a n vo o rn o e md e m a a t s c h a p p i j v o o r e e n b e d r a g v a n 2 0 . 0 0 0

f r zo d a t d e b e vo o rra d in g v e rd e r ko n u i t g e v o e rd wo rd e n ;

Het g e me e n t e b e s t u u r b e p e r k t e z i c h n i e t t o t d e a a n k o o p v a n

voed ingswaren d o c h h e t t r a c h t t e o o k d e b e v o l k i n g t e m o t i v e r e n oma k t i e f mee t e we rke n .

Op 2 0 m a a r t 1 9 1 5 w e r d b e s l i s t o m d e g r o n d va n h e t n ie u we k e rk h o f

i n d e He id e s t ra a t g r a t i s t e r b e s c h ik k in g t e s t e l l e n va n d e n o o d l i jd e n d e n

d ie z u l k s v e r l a n g e n v o o r h e t p la n t e n va n a a rd a p p e le n . H e t gemeentebe-

s t u u r l e v e r d e 3 . 5 0 0 k g p la n t a a rd a p p e le n a a n d e p r i j s va n 1 4 f r d e

100 k g .

De b e wo n e rs v a n K a p e l l e n w e l k e i n g i n g e n o p d i t v o o r s t e l we rden g e -

groepeerd i n d e ma a t sch a p p i j " Ho e k je g ro n d " .

Op 1 m e i 1 9 1 7 i s d e b u rg e me e s t e r ve rh e u g d om h e t sch e p e n co lle g e t e

kunnen m e l d e n d a t h i j a n d e rma a l 5 0 0 k g p la n t a a rd a p p e le n h e e f t kunnen

kopen i n K e sse l a a n d e p r i j s va n 2 5 f r p e r 100 k g .


Nie t tegenstaande d e v e l e i n i t i a t i e v e n v a n h e t gemeen tebestuu r

b leven d e p ro b l e me n b e s t a a n v o o r d e b e v o l k i n g e n b l e e f p r i v e h u lp

meer d a n n o d i g . W i j h e b b e n h i e r v o o r re e d s S t . V in ce n t iu sg e n o o t sch a p

vernoemd. V e r d e r z o r g d e d e d i e n s t Mo e d e rz o rg v o o r d e b e d e l in g va n

melk a a n k i n d e r e n b e n e d e n d e 2 j a a r . H e t D a me s k o mi t e i t d e e ld e i n

1916 v o o r b i j n a 8 .0 0 0 f r u i t a a n k l e d i n g v o o r d e min stb e d e e ld e n .

I n d e a r c h i e v e n l e z e n w i j d a t h e t G ro o t K o mite e v a n a f z i j n o p r i c h t i n g

in a u g u s t u s 1 9 1 4 t o t e i n d e december 1916 v o o r b i j n a 500 .000 f r s t e u n

bedeelde a a n d e d o p p e r s . O n z e g e me e n t e t e l d e b i j n a 400 g e z in n e n me t

een w e r k l o o s g e z i n s h o o f d . D e w e rk l o z e n s t e u n b e d ro e g 3 f r v o o r d e

vade r, 195 f r v oo r de moeder en 0,5 fr voor elk kind beneden de 16

' j a a r . De ze bed ragen wa re n d e v o o rz ie n e t u sse n ko mst p e r week.

Pakketten van 7,50 fr.1 kgr. appelsiroop f r . 2,00

Pakketten van 10 fr.1 kgr. appelsiroop u.3 f r . 2 , 0 0

200 gr. rookspek 1.75 400 gr. mager spek 3,50400 rookworst 3,20 500 roomkaas < 4,00700 ontbijtkoek 2,10 500 leverpastei 2,00100 ,,tabak. 0,60 700 lekkerkoek 2,1040 sigaretten • 0,40 100 t a b a k . . 0,601 stuk zeep 0,80 40 sigaretten 0,40

2 stuks zeep.-

„ 1,60Te zamen fr. 10.85 I T e zamen fr. 16,20

Ook d e s o ld a t e n i n d e krijg sg e va n g e n ka mp e n we rden n i e t ve rg e t e n .

Vanaf 1 9 1 6 z o r g d e d e v e re n i g i n g " V o lkso p b e u rin g " , a f d e l i n g " S o ld a t e n : -

t r o o s t " v o o r h e t ve rze n d e n va n p a k je s me t k l e d i j e n le ve n smid d e le n .

G O E D N I E U W S !VOLKSOPBEURING is gemachtigd ook uit HOLLAND pakket-ten met levensmiddelen aan de krijgsgevangenen in DUITSCH-LAND te sturen. De verzending geschiedt kosteloos door hetbijkantoor in DEN HAAG, Daguerrestraat, 35. Pakketten met denvolgenden inhoud kunnen verzonden worden :

Pakketten van 5,— fr.500 g' appelsiroop Lo f r . 1,00

200 „ mager spek i l \ „ 1,75500 „ leverpastei < „ 2,00350 „ lekkerkoek< „ 1,05100 „ tabak. . ! ' „ 0 ,6020 sigaretten . r-- „ 0,201 stuk zeep . . ( .) „ 0,80u.1

12

Te zamen f r . 7,40l'oor niet-rookers kan tabak vervangen worden door eene c l i j ke waarde in Kivatt6-cnocola4e.

Alle waren zijn gewaarborgd van eerste hoedanigheid. In ieder pakket wordt een ontvangst-kaart gesloten, die, onderteekend door den bestemmeling, door het kantoor aan denafzender toegezonden wordt. Een Belgisch krijgsgevangene (zoowel burger als soldaat)die uit België het eene maandelijks toegelaten pak ontvangt, mag, onafhankelijk daarvanEEN OF MEER pakken uit Holland ontvangen. Het aantal diet laatste pakken is onbeperkt.Alle verdere inlichtingen worden gaarne verstrekt door VOLKSOPBEURING, Ver-eeniging tot Stoffelijke en Zedelijke Volksverheffing (Afdeeling SOLDATENTROOST)Kantoor : KATELIJNEVEST Nr 2. Open alle werkdagen van 10 tot 7 Torenuur.

Du1 V . Resselcr, Prins6t raat 20


13

Voedselprob lemen b r e n g t a l t i j d b e p a a ld e mensen i n d e v e r l e i d i n g

om i l l e g a a l e e n z w a r t c i r c u i t u i t t e bouwen. D i t was u i t e r a a r d o o k

het g e v a l g e d u re n d e d e 10 we re ld o o r l o g . H e t gemeen tebestuu r was daarom

v e r p l i c h t o m r e g e l m a t i g b e p a a l d e r i c h t l i j n e n u i t t e v a a r d i g e n o m

de zwa rt h a n d e l t e b e p e rke n .

Reeds o p 1 4 a u g u s t u s 1 9 1 6 v e r b i e d t h e t sch e p e n co lle g e va n K a p e l le n

a l l e u i t v o e r v a n g r a n e n u i t d e g e me e n t e . B i j o v e r t r e d i n g worden d e

goederen i n b e s la g genomen.

Op 2 9 a u g u s t u s 1 9 1 6 b e s l i s t h e t s c h e p e n c o l l e g e d a t a l w i e

aardappelen g e p l a n t h e e f t o p h e t g e me e n t e h u is me ld in g mo e t doen va n

de o p b r e n g s t e n v a n d e b e p l a n t e o p p e r v l a k t e . D e a a rd a p p e le n mogena l le e n v e r k o c h t w o r d e n m i t s h e t a kko o rd va n d e b u rg e me e ste r. I n geen

g e va l mo g e n d e z e b u i t e n d e gemeente v e rv o e rd wo rd e n . V o o r h e t v e rv o e r

b innen d e g e me e n t e w o r d t e e n g e l e i b r i e f v o o r z i e n . W i e a a rd a p p e le n

t e ve e l h e e f t k a n d e z e a a n d e gemeente ve rko p e n o f deze n a g o e d ke u rin g

re c h t s t re e k s a a n b e l a n g s t e l l e n d e n o v e rma k e n m i t s t e v o l d o e n a a n d e

vo lgende v o o rwa a rd e n : 3 0 0 g r p e r h o o f d , ma k s imu m een vo o rra a d v o o r

2 maanden e n een p r i j s va n 1 1 f r v o o r 1 0 0 k g .

Op 1 9 d e c e mb e r 1 9 1 6 w e r d e n d e l a n d b o u we rs v e r p l i c h t o m 1 5

% m e e r a a rd a p p e le n t e p la n t e n . I n d i e n e r p ro b le me n zouden z i j n t e rz a k ekon m e n e e n b e z w a a r s c h r i f t i n d i e n e n v o o r 1 0 ma a rt 1917 . I n e l k g e v a l

moest men min s t e n s d e z e l f d e o p p e rv la k t e a l s v o r i g j a a r b e p la n t e n .

Op 1 3 a u g u s t u s 1 9 1 7 we rd h e t v e rv o e r va n le ve n smid d e le n zo n d e r

g e l e i b r i e f s t r a f b a a r g e s t e ld :

- g r o e n t e n , g r a n e n o f a a rd a p p e le n z o n d e r g e l e i b r i e f a a n g e t r o f f e n

worden o n m i d d e l l i j k ve rb e u rd v e rk l a a rd ,

- d e o v e r t r e d e r w o r d t g e s t r a f t m e t e e n g e v a n g e n i s s t r a f v a n 1 t o t

7 dagen e n een g e ld b o e te va n 1 t o t 2 5 f r .

De b u rg e me e s t e r z a g n i e t d e m o g e l i j k h e i d o m voornoemd re g le me n t t e

k o n t ro le re n e n h i j s t e l d e v o o r o m d e k o n t r o l e t e l a t e n u i t v o e re n

door d e t o lb e a mb te n g e z ie n d e ze t o c h hun d i e n s t doen i n d e s t r a t e n .


Roger B a lb a e r t .

14

Op 1 9 s e p t e mb e r 1 9 1 6 w o r d t d e g e me e n t e v e r p l i c h t d o o r d e" B o t e r- e n M e l k k o n t r o l e " v a n A n t we rp e n o m l i j s t e n o p t e maken p e r

landbouwer, v e r m e l d e n d h e t a a n t a l k o e ie n , d e me lko p b re n g st , h e t e ig e n

v e rb ru i k , d e v e r k o c h t e m e l k , d e g e ma a k t e b o t e r , d e v e r b r u i k t e b o t e r

en d e v e r k o c h t e b o t e r . E l k o v e r s c h o t va n me lk mo e st v e rw e rk t wo rden

t o t b o t e r e n e l k o v e rs c h o t a a n b o t e r we rd o p g e ko ch t d o o r d e gemeente .

Op 1 7 o c t o b e r 1916 p ro t e s t e e rd e h e t sch e p e n co l le g e b i j d e B o t e rk o n t ro le

om een b e t e re b o t e rv e rd e l i n g t e bekomen v o o r d e in wo n e rs va n K a p e l le n .

Op 2 9 m e i 1 9 1 8 w o r d t d e gemeente v e r p l i c h t om een ra a d samen

te s t e l l e n v o o r d e v e r d e l i n g va n me lk e n b o t e r .

Worden a a n g e d u id namens:

- d e e i g e n a a r s v a n 1 k o e : De wa e lh e n s , An twe rpsesteenweg , 2 6 , e n De

Meu lemeeste r, S t a t i e s t r a a t , 2 5 . A l s p l a a t s v e r v a n g e r w e r d d e h e e r

Mabesoone Co rn e e l , S teenweg , 9 6 , a a n g e d u id .

- d e e i g e n a a r s v a n 3 t o t 6 k o e ie n : F r . B u l l e n s u i t d e K a p e ls e s t ra a t ,

Lou is Leemans, E sse n h o u t , 1 4 1 e n a l s p la a t s v e rv a n g e r Ja a k Ja n sse n s,

Hoevensebaan, 1 1 4 .

- d e e i g e n a a r s m e t m e e r d a n 6 ko e ie n : P . L a t h o u we rs , K a p e l s e s t ra a t ,

137, W o u t e r S c h a l k o o r t , K a p e l s e s t r a a t , 1 4 5 e n a l s p la a t s v e rv a n g e r

Frans Me rt e n s , K a p e l s e s t ra a t , 9 9 ,

I n e e n l a t e r a r t i k e l z a l h e t p ro b le e m va n d e D u i t s e o p e is in g e n u i t e e n -

geze t wo rd e n .


KAPELSE O O RL O G S HE L DE N 1 9 1 4 - 1 9 1 3 .

+ 4- 4- 4- 4- 4- 4- 4- + A- A- + 4 - 4- 4- + 4- 4- 4- 4- 4- 4- 4- 4- + 4- + 4- 4- + 4- +

15

T i l t j a a r i s h e t j u i s t 7 0 j a a r g e l e d e n d a t d e 1 0

w e r e l d o o r l o g e i n d i g d e . V o o r 3 1 K a p e l s e j o n g e m a n n e n e i n d i g d e

e c h t e r o o k h u n j o n g l e v e n o p e e n g r u w e l i j k e m a n i e r : " g e s n e u -v e l d v o o r h e t v a d e r l a n d " .

E l k j a a r w o r d e n d e z e h e l d e n h e r d a c h t a a n h e t m o n u m e n t

v a n d e g e s n e u v e l d e n . B i j o n s o n d e r z o e k i n v o o r b e r e i d i n g

v a n d i t a r t i k e l h e b b e n w i j o n t d e k t d a t e n k e l e K a p e l s e

g e s n e u v e l d e n z e l f s n i e t v e r m e l d s t a a n o p h e t m o n u m e n t .

W i j z u l l e n t r a c h t e n o m v o o r d e h u i d i g e g e n e r a t i e

de K a p e l s e g e s n e u v e l d e n e v e n t e r u g i n h e r i n n e r i n g t e

b r e n g e n . O m o n s h i e r b i j t e h e l p e n z o e k e n w i j n a a r f a m i l i e l e -den v a n d e g e s n e u v e l d e n o m o n s e e n e n a n d e r t e v e r t e l l e n

o v e r d e z e K a p e l s e j o n g e h e l d e n .

G ra a g o n t v i n g e n w i j e e n s e i n t j e b i j : R o g e r B a l b a e r t ,P a rk we g , 2 , K a p e l l e n , t e l . 6 6 4 . 5 7 . 2 2 .


BERNAERTS AUGUSTINUS.

Ik ben tot niet gebracht. Gi j hebt gel i j kde w ind, alles weggenomen wat mij duur -baar was, en mi jn geluk is voorbi j ale eenewolk. j o b . xxx, 15.

11?BID VOOR D E Z I E L

T a N I A L I O S I

AUGUSTINUS BERNAERTSEchigenoot van

M A R I A B E R N A E R T SGeboren te Cappellen, den a4 December 484 en god-

vracbitg operteden te Antwerpen i n bet k . i jogas t buis .den 3, » i l l .9,9, voorzien van HU. Sacramenten.

Waarom was mijne kwaal zondes hoopen zonder geni z i ng ? (JEREm. xv, 18) 1.3wwil, o Heer , geschiede op de aarde als i nden hem el . M a t t h . vi , i e.

Duurbare Echtgenoote, l i eve kinderen,vroegti jdig ben i k v an u weggenomen,doch troost u, i k ben bi j God i n den hemelDeze is de vader der weezen, de bi j s tandder weduwen. Eens zi jn wij v oor eeuwigvereenigd in den hemel. Leeft al len geluk-kig en vergeet mij ni et i n uwe gebeden.

Vertroost u al ien die mij dierbaar waar tik ver laat eene aarde v an str i jd en el lendevoor het r i jk van vrede. H . Cath. v. Senen

Zoet han eon Mario , wel l mijn ben. .lete deg. 41.Mijn Jesus bermbert igbeid. l e . dug. all.

R . P .Dr. V. D. Bergin, Cappetten

16

H i j we rd o p d e Hoevensebaan gebo ren o p 2 4 december 1884 a l s

zoon va n B e rn a e rt s P e t ru s Joannes e n De Wi n t e r Ph ilo me n a .

Van b e ro e p was h i j t imme rma n b i j aannemer Pu tcu yp s va n d e A n t we rp se -

steenweg.

H i j wa s gehuwd me t B e rn a e rt s Ma r i a Dymphna, g e b o re n t e K a lmt h o u top 1 8 december 1885 .

Het jo n g e g e z i n v e s t ig d e z i c h i n d e V re d e s t ra a t n r 5 ( v ro e g e r Pestwegn r 5 / 1 ) e n k re e g 2 k in d e re n :

- B e rn a e rt s V i r g i n i a , g e b o re n t e K a p e l le n o p 6 j u l i 1 9 0 8 ,

- B e rn a e rt s Gu sta ve L e o n , g e b o re n t e K a p e l le n o p 1 1 o c t o b e r 1909 .

Na d e g e b o o rt e va n Gustave ve rh u isd e d e f a m i l i e n a a r K a lmt h o u t , H e i d e -s t ra a t , 1 2 5 .

B i j h e t b e g in va n d e o o r l o g we rd B e rn a e rt s A u g u st opgeroepen

en deed h i j z i j n d i e n s t b i j h e t 1 2 ° l i n i e r e g i m e n t , 2 ° b a t a l j o n , 1 °


compagnie. Z i j n stamnummer was 5 1 .7 9 2 .

B i j h e t t e ru g t re k k e n va n h e t B e lg i s c h l e g e r we rd h i j t u s s e n

Antwerpen e n d e k u s t g e kwe t s t a a n h e t been e n k r i jg sg e va n g e n genomen.

Gedurende 4 j a a r we rd h i j t e we rk g e s t e ld , e e r s t i n d e z o u t mi jn e n va n

he t K rie g sg e f a n g e n e la g e r S o l t a u t e Rube land (H a rz ) b i j Hannaove r

in Du i t s l a n d , e n l a t e r , d a n k z i j d e t u sse n ko mst va n een Du i t s e g e n e ra a l

i n een s c h r i j n w e r k e r i j a l d a a r .

Na d e wa p e n s t i l s t a n d kwam h i j d o o d z ie k t e r u g u i t Du i t s l a n d

en we rd h i j opgenomen i n h e t v o o r lo p ig e m i l i t a i r e h o s p i t a a l d a t i n g e -r i c h t was i n h e t k a s t e e l Ho r t e n s ia h o f va n 'd e D u i t s e zakenman e n s p io n

Von Ma l i n c k ro t h i n d e Ko n . A s t r i d l a a n .

Op 1 f e b r u a r i 1919 kwamen z i j n e ch tg e n o te e n k in d e re n t e ru g n a a r

Ka p e lle n e n v e s t ig d e n z i j z i c h i n d e S t re e p s t ra a t n r 5 .

Gezien d e e r n s t va n z i j n z i e k t e we rd h i j o v e rg e p la a t s t n a a r

he t M i l i t a i r Ho s p i t a a l t e An twe rpen wa a r h i j o v e r le e d o p 3 1 j u l i

1919 t e l l u u r ' s mo rg e n s.

De weduwe me t h a a r 2 k in d e re n huwde o p 2 o c t o b e r 1920 o p n ie u w me t

De Wi n t e r L u d o v icu s , g e b o re n t e D u f f e l o p 4 ma a rt 1888 .

Voor d e bekomen i n l i c h t i n g e n danken w i j d e f a m i l i e B e rn a e r t s -

Be rkh o f , B e rke n la a n , 2 , t e K a p e l le n .

++++++++++++++++

17


VAN ROMPAEY AUGUSTE J E A N .

Werd g e b o re n t e He re n t a ls o p 1 8 a u g u stu s 1884 a l s zo o n va n

He n ricu s L e o p o ld Van Rompaey e n Joanna L u d o v ica Van P a e l ,

Op 2 7 november 1901 v e rh u is d e

h i j v a n Berchem, K a z e rn e s t ra a t ,

7 /8 , n a a r K a p e l le n , Be e n h o u we rsd re e fn i' 5 0 .

H i j huwde t e K a p e l le n me t De

Win t e r Co le t a Ma t h i l d a , g e b o re n

te D u f f e l o p 3 f e b r u a r i 1 8 8 5 .

Het g e z in woonde a ch te re e n vo lg e n s

nog o p d e Hoevensebaan n i ' 5 5

en l a t e r o p d e Hoevensebaan n i ' 4 2 .

Van Rompaey Au g u st was h e l p e r

i n d e s me d e r i j v a n B e ve rs i n

de Do rp s s t ra a t .

Het g e z in Van Rompaey-De Wi n t e rt e ld e 4 k in d e re n :

- Van Rompaey Ma r ia De lp h in e L o u isa , g e b o re n t e K a p e l le n o p 2 1 .2 .1 9 0 9 ,

we lke l a t e r woonde i n d e K e rk s t ra a t , 7 6 ,

- Van Rompaey V i c t o r i n a He n d r ika Augusta , g e b o re n t e K a p e l le n o p

26 .1 .1912 , w e l k e l a t e r woonde o p d e Hoevensebaan n i ' 8 6 ,

- Van Rompaey L e o p o ld P e t ru s H e n r i , g e b o re n t e K a p e l le n o p 1 7 .4 .1 9 1 3

we lke l a t e r woonde t e S t a b ro e k , S i g a re n s t ra a t , 8 2 ,

- Van Rompaey L e o p o ld A l b e r t , g e b o re n t e K a p e l le n o p 2 9 .5 .1 9 1 5 , w e l k e

l a t e r eveneens woonde o p d e Hoevensebaan n r 8 6 .

B i j h e t b e g in va n d e o o r l o g we rd h i j opgeroepen om h e t l a n d

te ve rd e d ig e n . H i j we rd in g e d e e ld b i j h e t 60 l i n i e r e g i m e n t . H i j we rd

reeds e r n s t i g g e kwe t s t t i j d e n s d e e e rs t e g e ve ch te n e n h i j we rd a fg e vo e rd

naar h e t M i l i t a i r Ho s p i t a a l t e Be rgen o p Zoom wa a r h i j o v e r le e d o p

23 o c t o b e r 1914 t e l l u u r i n d e vo o rmid d a g .

H i j we rd o ve rg e b ra ch t n a a r An twe rpen e n be g raven o p h e t S ch o o n se lh o f .

18


Voor d e b e k o me n i n l i c h t i n g e n d a n k e n w i j :

- V a n Rompaey L e o p o l d A l b e r t , Ho e v e n s e b a a n n i ' 8 6 ,

- d e f a m i l i e J e n n e s - V a n Rompaey , B e r g s t r a a t , 3 , t e K a p e l l e n .

19


LENAERTS A DRIA A N.

Werd g e b o re n t e K a p e l le n o p 3 november 1893 . Z i j n va d e r was

Lenaerts Joannes B a p t i s t , g e b o re n t e K a p e l le n o p 2 8 a u g u stu s 1 8 6 8 ,

en gehuwd me t Wo u te rs Ma t h i l d e , g e b o re n t e K a p e l le n o p 8 se p te mb e r 1869 .

De va d e r va n L e n a e rt s A d r ia a n was d o kwe rke r va n b e ro e p e n b o ve n d ie n

nog h e rb e rg i e r .

De f a m i l i e L e n a e rt s woonde i n h e t Esse n h o u t , n r 115 (momen tee l

n r 1 7 1 ) e n t e l d e 5 k in d e re n :

- L e n a e rt s A d r ia a n , g e b o re n o p 3 november 1893 ,

- L e n a e rt s P e t ru s , g e b o re n o p 3 1 a u g u stu s 1 8 9 5 ,

- L e n a e rt s Ma r ia , g e b o re n o p 6 o c t o b e r 1900 ,

- L e n a e rt s P a u l i n e , g e b o re n o p 1 5 a p r i l 1 9 0 2 ,

- L e n a e rt s Gomarus, g e b o re n o p 1 5 o c t o b e r 1907 .

Lenae rts A d r ia a n , v a n b e ro e p me t se r , i s n o o i t gehuwd g e we e st ,

en h i j wa s o p h e t Essenhou t b e t e r gekend o n d e r d e naam " De n Ta n e " .

Na d e D u i t s e i n v a l i n a u g u stu s 1 9 1 4 v l u c h t t e h i j v i a Ne d e rla n d

naar h e t Y z e r f r o n t e n nam h i j a l s v r i j w i l l i g e r d i e n s t i n h e t l e g e r .

H i j wa s s o l d a a t , me t stamnummer 5 1 .5 5 7 i n h e t 10 re g ime n t G re n a d ie rs .

Op 2 2 a p r i l 1915 maakte h i j t e S t e e n s t ra e t e , e e n g e h u ch t va n Bo e zin g e ,

deelgemeente va n I e p e r , d e e e rs t e Du i t s e g e sa a n ve l mee. Twee maanden

l a t e r , o p 2 5 j u n i 1 9 1 5 we rd h i j t e S t e e n s t ra e t e g e kwe t s t e n o v e r le e d

h i j o p d e w i j k L i z e rn e t e Bo e zin g e .

Op 2 2 a p r i l 1934 we rd o p d e l i n k e r o e v e r va n h e t ka n a a l l e p e r -

Yzer h e t Grenad ie rsmonument o n t h u ld d o o r K o n in g L e o p o ld I I I e n i n g e w i j d

door Mg r L a miro y , b i s s c h o p va n Brugge , b i j g e s t a a n d o o r P a s t o o r De

Jaeghere va n Z u i t s c h o t e e n P a s t o o r J . Va n n e ste va n Bo e zin g e .

Het monument i s e e n ku n s t we rk va n d e g renad ie rkommandan t Rd in g me t

op d e v o o r z i j d e va n d e p i ra mid e vo rmig e z u i l , h e t t e ke n va n d e g re n a d ie rs

n l . e e n va a s me t vlammen, o ve rg e g e ve n i n d e handen va n d e gemeente

Zu id sch o te , n u Bo e zin g e .

Gezien e r n a h e t o v e r l i j d e n va n L e n a e rt s A d r ia a n geen o v e r l i j d e n s

akte we rd o p g e s t e ld , we rd , i n u i t v o e r i n g va n d e we t va n 2 8 j u l i 1 9 2 1 ,

b i j v o n n i s va n d e Rech tbank va n 1 ° a a n le g t e An twe rpen o p 4 me i 1925

b e s l i s t d a t voornoemde L e n a e rt s A d r ia a n in d e rd a a d g e sn e u ve ld i s v o o r

20


he t V a d e rla n d .

Wi j danken d e f a m i l i e s Lenaerts—Gysen, E sse n h o u t , 1 2 1 e n d e

heer L e n a e rt s Ad u a rd , E sse n h o u t , 1 3 0 , v o o r hun i n l i c h t i n g e n i . v . m .de h e e r L e n a e rt s A d r ia a n .

Wi j b e sch ikke n s p i j t i g genoeg n i e t o v e r een f o t o va n de b e t ro kke n e .

N.B. o p h e t gemeen tehu is s t a a t f o u t i e f ve rme ld d a t L e n a e rt s A d r ia a n

gesneuve ld i s o p 2 5 a p r i l 1915 t e L i z e rn e .

Voor bovenstaand a r t i k e l ra a d p le e g d e n w i j o o k nog h e t we rk

"Boezinge n a 1 4 -1 8 " d o o r R. B a cca rn e e n J . S t e e n .

21


VAN HOYDONCK J A N CONSTANT.

H i j we rd gebo ren t e An twe rpen o p 1 november 1894 . Z i j n va d e r

Van Hoydonck Da n ie l H e n r i , g e b o re n t e K a p e l le n o p 1 4 se p te mb e r 1875

was e e n z e l f s t a n d i g e s c h i l d e r we lke o v e r le e d o p 3 1 december 1940 .

Z i j n moeder was Ja sp e rs R o s a l i a , g e b o re n t e K a p e l le n o p 2 7 j a n u a r i

1870 e n a l d a a r o ve r le d e n o p 1 me i 1 9 4 2 .

Van Hoydonck Ja n Co n st a n t had n o g 3 b ro e rs :

- Van Hoydonck He n r icu s Co n s t a n t , g e b o re n t e K a p e l le n o p 3 1 o c t o b e r

1901, v a n b e ro e p me t s e r .

- Van Hoydonck P e t ru s L u d o v icu s , g e b o re n t e K a p e l le n o p 1 6 f e b r u a r i1903 e n eveneens me t s e r ,

- Van Hoydonck f r a n c i s c u s , g e b o re n t e K a p e l le n o p 1 6 j u n i 1912 we lke

he t b e ro e p va n va d e r v e rd e rz e t t e e n s c h i l d e r we rd .

Van b e ro e p was Van Hoydonck Ja n Co n sta n t me t se la a rskn e ch t

b i j Da v id Van He rck e n n a d e we rku re n was h i j h e lp e r -k o le n d ra g e r

b i j B u l l e n s u i t d e D r i e Ko n in g e n .

Onze l e v e n s l u s t i g e Ja n Co n st a n t was e e r s t e e n h a rd lo p e r b i j

een l o p e rs c l u b va n d e Geuzenhoek e n n a d ie n we rd h i j v o e t b a l l e r b i j

F.C. K a p e l le n d a t t o e n z i j n t h u i s w e d s t r i j d e n sp e e ld e i n d e K o e rs p l e i n -d re e f .

22


De f a m i l i e Van Hoydonck woonde i n d e L i n d e s t ra a t n i- 6 , momen tee l

Ph. S p e t h s t ra a t n i- 1 6 .

Jan Co n st a n t v e rv u ld e z i j n l e g e rd i e n s t i n d e Fa lco n ka ze rn e

op d e F a l c o n ru i t e An twe rpen a l s s o l d a a t b i j h e t 60 l i n i e r e g i m e n t

toen d e o o r l o g u i t b r a k .

V ie r la n g e j a r e n b ra c h t h i j d o o r i n h e t s l i j k e n d e modder va n d e

loopgraven e n o p 8 j u l i 1 9 1 8 b i j e e n s t o rma a n va l sn e u ve ld e h i j t e

Boezinge samen me t z i j n K a p e lse v r i e n d He ys t ra e t e n P i e t e r .

H i j we rd o n d e rsch e id e n me t :

- d e h e r i n n e r in g s me d a i l l e 1 4 -1 8 ,

- d e Y z e rme d a i l le ,

- h e t Z i l v e r e n k r u i s me t Pa lmen ,- h e t B ronzen K r u i s me t 2 Zwaarden .

Voor d e bekomen i n l i c h t i n g e n danken w i j :

- Me v r. V a n Hoydonck-Verheezen E l i s a b e t h , K a p e l s e s t ra a t , 2 5

- d e f a m i l i e Cla u s-V a n Hoydonck, K o n, A l b e r t l e i , 9 0 .

+ + + +++ + + ++ + + ++ + +++ + + ++

23


VAN D E N WYNGAERT J O S E P H CO NS TA NT.

H i j w e r d g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 3 0 O c t o b e r 1 8 8 8 . Z i j n v a d e r ,

Van d e n Wy n g a e r t J a n F r a n s , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 1 3 j a n u a r i 1 8 4 3

was l a n d b o u w e r v a n b e r o e p e n o v e r l e e d o p 2 5 a u g u s t u s 1 9 1 5 .

Z i j n mo e d e r wa s V a n T i l b o r g h M a r i a , g e b o r e n t e E k e r e n o p 2 d e c e mb e r

1853 e n o v e r l e d e n t e K a p e l l e n o p 2 0 s e p t e mb e r 1 9 1 6 .

24

He t g e z i n V a n d e n Wy n g a e r t t e l d e 7 k i n d e r e n :

- V a n d e n Wy n g a e r t J o s e p h u s , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 1 8 a u g u s t u s 1 8 8 3 ,

- V a n d e n Wy n g a e r t J a c o b u s , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 1 6 j u n i 1 8 8 5 ,

- V a n d e n Wy n g a e r t J o s e p h Co n s t a n t , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 3 0 o c t o b e r 1 8 8 8 ,

- V a n d e n Wy n g a e r t M a r i a T h e r e s i a , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 3 f e b r u a r i 1 8 9 3

- V a n d e n Wy n g a e r t J a n B a p t i s t , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 1 1 s e p t e mb e r 1 8 9 4

- V a n d e n Wy n g a e r t P a u l i n a , g e b o r e n t e K a p e l l e n o p 1 9 a p r i l 1 8 9 7 ,

- V a n d e n Wy n g a e r t J o a n n a .

Van d e n Wy n g a e r t J o s e p h Co n s t a n t wa s l a n d b o u w e r o p d e h o e v e

v an z i j n o u d e r s i n d e K e r k s t r a a t , 5 4 ( t e g e n o v e r d e h u i d i g e p a r k i n g

v an d e S t . J o z e f k l i n i e k ) .


B i j d e l o t i n g o p 3 0 j u n i 1908 t r o k h i j h e t s l e c h t e nummer

115 e n mo e st h i j o p 1 6 november 1908 z i j n l e g e rd i e n s t b e g in n e n t e

Gent b i j h e t 2 ° l i n i e r e g i m e n t . Z i j n stamnummer was 5 5 .0 1 6 .

Op 1 5 se p te mb e r 1910 zwa a id e h i j a f a l s s o l d a a t 2 ° k l a s , d o c h o p

4 me i 1913 we rd h i j t e r u g opgeroepen v o o r een kamppe riode t e B e v e r l o .

B i j h e t u i t b re k e n va n d e o o r l o g we rd h i j opgeroepen v i a h e tmo b i l i s a t ie c e n t ru m va n Dendermonde e n we rd h i j in g e d e e ld b i j h e t

2° l i n i e r e g i m e n t , 2 ° b a t a l j o n , 2 ° co mp a g n ie .

Op 1 8 a u g u stu s 1 9 1 4 , d e o o r l o g was s l e c h t s 2 weken b e z ig ,

werd h i j samen me t 2 1 me d e s t r i j d e rs t e O p l i n t e r i n een lo o p g ra c h t

gedood i n d e w i j k " H u i s j e " . Op d i e da tum sn e u ve ld e n i n deze w i j kn i e t min d e r d a n 2 2 7 s o ld a t e n .

H i j we rd b e g ra ve n o p h e t k e rk h o f t e Grimd e b i j T ie n e n o n d e rhe t nummer 2 3 1 .

Voor d e bekomen i n l i c h t i n g e n danken w i j d e f a m i l i e Greefs—

Pe e te rs, E n g e l s e l e i , 3 9 t e K a p e l le n e n v o o r d e f o t o va n h e t g r a f

de h e e r Jo h n De Ja e g h e r, E i k e n d re e f , 1 3 t e K a p e l le n .

25


h e b b e n t o t h e t a a n w i j z e n v a n d e g o e d e r e n d o o r d e r e c h t -

m a t i g e e i g e n a a r e n d a n w e e r m e t a l l e g e v o l g e n v a n d i e n .

-• - ,2„.a• -4/

•• 7-- / .

• e. / ) . / e ,/

/6"

ke-A4-Ye"- - " "- ' lf, f ,-, • -• 4t ,e ,„ -9,/ •-• - .,1,--,,-,/(

•z e.,-, 9".e1,-, e•_:•,' 6, 6.-XL-D .; _ ,,r

/ , / •

4 , 9 - - ,,c / , / ,2 - c- -- ,,. - 1- - d _c _. • ,; .24,4 e—

. , • 4 5 e — e - - 5 - 4 _ 7 1 - - > - - 4 — . . , ) , 4 1 — a c —

/

•

e•X,- cz„,)

0'80-2 •

• •- e ;

6',t

,

,

/ , 0 e2(_,0,•••;e,

,

1 / /;:k4f-e-e---.1X e .t — .191-e-e ,,,,e_ c r _ . e . .— . • .7, c. . , e, - - - , ,, . /_ c , r - .6 . — at -

V T - - - - - - - t o , _ e _ ; - - / - - - - - , - ,c.r-e___. ..,•{,ec.--e/3.-e-4-.-----

i ---2/z,--ef---7-' - , - - 1 - - t 4-4-e---- c_c_r_.,4— d c../1-d-e---• 9,- - • r ) - - - , --/ - e 4 . - Z- , , , , , , , , , , , » 1 7 - 7 :) . - -'-

/

bruggeske 1988-2-juniweb

Documents