Bryi genens sectionis Erythrocarpa Kindb. . ' spec1es europaeae. R evisio critica.

Scripsit Jos. Podp era (Brno).

Erythrocarpa K i n d h e r g. E u r o p e a n a n d N. A m e r i e a n B r yin e a e (Mosse s). 1897, 348.

PODFgRA, J .: Monografické studie o ceskych druzich rodu B r y u m, HlOl , 37, BROTHE.HUS V. F.: Die nattirl. Pf1anzenL I. 3. I. l!JO!l, C>89.

E r y t h r o e a r pi di u m C. Miiller Genera Muscorum Frondosorurn, Hl01, 210.

TIOTH G.: Dié éuropaei schen Laubmoose Il., l!JO\ 138.

Sectionem E r y t h r o e arpa Bryi generis primus cl. N. C. KlND­BERG in libro, qui inscribitur Eurnpean and N . Amer1can Bryineae (Mosses), 1897, 348 modo sequente instituit:

,,a) Capsule gen. red., r. brown. Leaves broad1er at base, \Vithhout hairpoint, r. limbate. 3. E r y t h roca r p a. Leaves often serrulate above; costa thin ex­current. Capsule mostly red. Tufts small u s. loose. Dioecious o.r r. monoecious."

Nos, quod delimita tionem sectionis attinet cl. V. F . BROTHERUS (1. c.) secuti sumus et fere aequo modo uti iste auctor s.ectionem definimus:

Caespites parvuli incohaerentes vel parum incohaerentes raris­sime corntexti rar10 laete virides pro more pallide usque luteo vel fusco virides saepe fuscescentes vel purpurascentes. Plantae singulae humiles raro usque 1 cm altae, innovationibus plus minus elongatis foliis nunc densioribus, approximatis, nunc remotis, strictis vel diverso modo curvatis. Caulis brevis, raro usque 1 cm altus. Folia decurrentia sicca leviter adpressa vel patula et diverso modo cur­vata, viva erecto patentia. Folia comalia 1a neeo 1 a t a margine plus minusve revoluta, J'laro plam.a, api e e m versus dentato s e r r a t a u s q u e s u b i n t e g r a. Costa h a u d robusta ultra apicem producta sub apice vel desinens vel arista plus minusve

G

82

longa, interdum serratula excurrens. Capsula o b 1 on go P Y r i­f o r m i s usque o b 1 o n g o-e 1 a v a t a, e o 1 1 o p l u s m i n u s v e 1 o n go, nusquam inflato, e fusco lutea usque sanguine a vel ex a t r o pur pur e a. Peristomii externi dentes lutei vel purpura­scentes. Fundus aurantiiacus vel purpureus. In foliorum axillis saepe corpuscula purpurea reperiuntur. Huc pertinent Brya pro more dioica raro heteroica vel autoia.

E speciebus ab auctoribus variis ex hac sectione descriptis, uti periti surnus, solurn tres typos nomine speciei des1gnare possumus nam ,solum apud hos summam notarum coniunctam est cum certa distributi.one geographica. Formas ceteras vel oecomorphoses vel formas neoenclemicas vel demum hybridophyta (i. d. sporophyta processu hybrido orta) esse censeo. Brya huius sectionis quae ego rite nomine speciei appeJare possum haec sun1:

1. B r y u m S aut eri Br. eur. uti typus alpinus.

2. B. e r y t h r o e a r p u m Schwgr. uti typus zonae circurnpolari's intermediae; xeromorpho.ses huius speciei transitibus cum typo coniunctae mea sententia solum microclima, vel edia:phon certae srtaUonis exprimunt.

3. B. mura 1 e Wils. uti typus zonae meridionalis (mediterranneae).

Specierum sectionis dispositio.

* Capsula clavato-pyrijor,.,;.is, leniter incurva. { Species autoica, alpma).

Bryum Sauteri Br. eur. fase. 32, Suppl. p. 10, t. 10 (fig. 1- Hi) (377)' 1846.

SCHIMPEH, 1876, 435, LIMPHICHT III. 372, ROTII IL 131, I. XV. 13 a- f , HAGEN J.: Musei Norveg. bor. 1901, 193.

Caespitulosum, pro more 0·5 cm altum, d e n s i u s e u 1 u m, fusces­cens. Caulis ramulis raris l~amosus. Folia par va, erecto-patentia, sicca adpressa, rigidiuscula, inferi-ora ovato-lanceolata, superiora oblongo- et elongato-lanceolata, usque 1 ·8 mm longa valde concava, margine e li m­b a t o, integro, p 1 a n a, apicem versus interdum serratula, costa crassa e rubro lutea, postea nigrescente in mucronem brevem excedente. Cellulis tenuibus, in parte superi.ore lnngi·s, O,G7- 0,10 longis, angustis 0,009- 0,013 mm, basi vinosa rube,scentibus et laxioribus, rectangulariter hexagonis, alis non decurrentibus. Perichaetii foliis lanceolatis, tenui·· costatis, internis brevior1bus evanidicostatis, cellulis longioribus . Monoi­cum, ( ) ad innovationes breves, crassas, antheridiis frequentibus. Seta 1- 2 cm alta, tenuis, capsula in pedicello cygneo pendula, gracilis, tenui­p y r i f o r m i, usque 3 mm longa et 1 mm crassa, d o r s o i n e u r v a ra­rius regulari, sicca sub or e e on tra et a, membrana solida, sanguinea, collo obscuriore, non splendente. Peristomium utrumque 0·4- 0·5 mm longum, exostomii dentes angusti, saturate 1 u te i (fere e rubro lutei), lamellis 24-30. Endostomii dente.s saturate Iute i, processus paene fenestrati; cilia appendi e u 1 i s n u 11 i s ve 1 brevi s si mm i s. Op,er­culum breviter conicum, maiusculum, breviter acutum, splendens. Sporae 0,018- 0,22 mm lutae.

Matur.: ab Augusto usque ad serum autumnum.

83

Il ab i t. Ad terram arcnosam rivor um alpinorum, ad viarum margincs nec non dcclhibu s conva llium regionis alpinae, r a ro.

Di st ri b. Ad terram humidam in iugo bormiensi prope Trafoi, ad ripas arenosas fl. Salzach prope Mittc r sill et a d viam p1·acruptam intcr llof- et Dad Gastcin Salisburgiac infcrioris W . P. Schimper annis 1840 et 1813 legit.

l'ract erea locis nonnu lli s in Alpibus Salisl.mrgiae, Styriac, Carinthiac, Tiroliae, l lelvetiae indi catum (cf.: LIMPHlCIIT III. 374.) Annis postr emis ctiam in Norvegia a cl. KAALAAS nec non NTCHOLSON et DIXON dctcctum, ulJi limitcrn scptentrionalem distrilJut ionis ad GG0 30' 1. s. attingit. (cf.: J . HAGEN Musei Norv. borealis, HJ01, Hl3). Demum in Caucaso indicatur.

** Capsula oblon!;o- t:f inclinato pyrijormis, n on incurva.

Bryum erythrocarpum Schwaegr. Suppl. I. P. II. p . 100 t. 70, 181() (non Brid. Mscr. 1807 ni W eb. et Mohr Taschenb. 279).

llUEBENER: Muscol. german. 1833, 447, DE NOTARIS Syllabus, 1838, 122, Epilogo, 1869, 399, BHY OL. EUHOP., 1839, fase. G- 9, 72, t. 36, C. MCJ ELLEH: Sy­nopsis I , 1849, 297, SCH JMPER Synopsis ed. 1., 1860, 363, ed. 2., 187G, 436, MILDE, Bryol. siles., 1869, 213, Il CJ MOT: Muscol. gall., 1889, 245~ t. 66, J URATZl\A, 1882, 271, LESQ U. J AMES Moss. N. Am er., 1884, 232, BOULA Y: Muse. de France I., 1884, 230, BHAlTIIWAITE H. , rn~8-189G, 178, t. n, LJMPHICJ IT, 189S, II. ~mo, 1\IND­BERG, l 8D7, 3G4, VELENOVSI\Y, 1887, :Z35, connENS, 18!JU, 181- 18:\ PODPÈHA, 1901, 40, IlETIZOG , HlOli., l~S2, TIOTII, 1!JOG, 138, T. XV. 9 a - e, W ARNSTOHF, 1906, 48G.

B. bi e o 1 or Dicks. Crypt. fase. IV. 16, 1801 sccundum Mj 1Jde Bryol. siles. 213.

B. sanguineum Brid. Spec. mus. III. 28, 1817.

S y non y ma ex e I ud e nd a: B. rad i e u l o su m Brid. Spec. muse. III. 18, 1817 = Il. bi eo l o r Di cks. \·ar. arena r i u m Jur. - B. Mori s i i llruch ex F. Mliller Pl. Sard. si cc. 1827 = B. e a pi I I are L.

Cacspites laxi incohaercntes vel parum cohaerentes rarius inter­texti, plantae singulares hurniles raro u squ c 1 cm a ltae, in te r r h i z o i­d e o s e t i n f o 1 i o r u rn a x i 1 1 i s t u b e r e u l i s p u r p u r e i s, g l o­b osi s m u 1tie e 11 u lari bus (0,20 mm cliarn.). Foliis lanceo latis vel ovato-lanceolatis, cuspidatis, margine revolutis, e 1 i rn ba ti s vel sub­l i mb a ti s (rarius seriebus 3 lirnbatis), api e e m versus remote de n­t a t o-serrati s vel s ub integri s. Cellulis supra rhombeis usque elongaterhombeis, basin versus elongatim rectangularibus, costa curn apjcc desinente vel rnucron ° brevi r adu s a rista sat longa cxcedente . Dioicum. Capsula pendula vel inclinata oblongo- et obconico-pyriformis, sanguinea (rarius dern um atrofusca), operculo alte convcxo apiculato . P eristomH dentes dilute ferruginei, interni membrana et processus pallidi. Sporae 0,008-0,012 mm lutae, laeves.

H a 1J i t. Ad terram arenosam humicUusculam, in e l'ire1is, ad terram, in silvi s car ,Juis, in i"ossis nec non in novalibus per loca demi ssa et in montibus humilioribus, alpestria a utcm fugit solumquc in conYalles intrat.

Ad no t.: Maximum corpu sculum propagulifcrum maturum, quod c l. C. COTIHENS (p. 185) vidit diame1rum Jrn lmit ~2!°"> µ minimum DG p., medium 11 mensionum 192 p. indirat.

* Folia elimbata ve l minus conspicue limbata

1. typicum Podp.

Cf.: COHRENS C.: Untersuchungen, 18fJ9, 18S, Forma B. Huc pertinent pro maxima parte citati litterarum fontes.

G*

Caespites laxi incohaerentes vel parum cohaerentes, plantae sin­gulares humiles raro usque 1 cm altae, pallide virides, interdum sub­rubescentes vel subfuscae. Caulis humilis, innovando ramosus inter rhi­zoideos nec non in foliorum exillis tuberculis purpureis, glob0isis, multi­cellularibus insignis. Foliis caulinis nunc approximatis, erecto-patentibus nunc remotis, p r o m o r e a 1 i q u i d f 1 a c c i d i s e t m o 11 i b u s, p a­t u I i s, s i c c i s d iv e r s o m o d o e u r v a t i s e t 1 a x e a p p 1 i e a t i s, de c u r re n ti bus, lanceolatis, sublimbatis, parte inferiore r evolutis; perichaetii fÒliis maioribus et aggregatis, usque 2·7 mm longis et 0,(iO rarius 0,75 mm latis, elongatim lanceolatis, longe cuspidatis, margine i· evo 1 u ti s e 1 i mb a ti s vel in con spi c u e (biseriatim) 1 i mb a ti s, apicem versus remote dentato-serrati s vel sub integri s. Costa angusta, luteoviridis, demum rubescens ad folia perichaetialia mucrone brevi excurrens. Cellulis supra rhombeis, O, 05 usque 0,09 mn1 1ongis et 0,018 mm latis, basin versus elongatim rectangulis, usque 0,014 mm longis et 0,018 mm latis, demum subfuscis. Seta longitudine varia pro more 2 usque 3 cm alta, plurimum flexuosa, purpurea, apice arcu curvata, capsula pendula vel inclinata, 3 vel 4 mm longa et 1 mm · crassa, oblo n g o-p y r i formi s pro more paululum arcuata, colore primum codo similis demum sanguinea, versus odficium obscurius tincta, senio sordide rufa, sicca sub ore paululum constricta. Exostomii dentes 0,54 mm longi rubescentes, lamellis plus 30, cilia e·ndo.stmnii appendicibus longis aucta. Sporae 0,008- 0,012 luteae, leves. Mat . Julio, in .Alpibu s usque Septembri.

Ha bit.: In graminosis ambulocrorum, ad silva1·um margines vel in caeduis sterile provenit qua ex causa facil e praeteritur. Secundum tuberculos purpureos in foliorum axillis etiam sterile facile cognoscitur.

o(: robustum Roth in litt. ad Warnstorf; cf.: WARNSTORF 484 var. rad i­c u I o su m. Roth 1905, 139 non Schimper.

CaespHes 1- 17;; cm alti, virides, capsulae pendulae, regulares, non ar­cuatae, crassiores, maturae e luteo fuscae demum atrosanguineae, operculum hemisphaericum. Tuberculi pul chre sanguinei, demum atrosanguinei, <.;reber­rimi. Drymiomorphosis. In caeduis (,,Schneisen") silvae fagineae pr. Laubach (ROTH).

var. a. Osterwaldii Warnsdorf. Laubmoose, 1906, 486.

Foliis e li mb a ti s, costa arista l on g a, serrata ex e eden t e, capsulis parvis fere cylindricis vel inverse conicis sub ovificio conspicue con­tractis. Operculum obtuse conicum, modice altum. Spo1·ae pro more paululum ma i or es 0,010- 0,014 mm. A cl. K OSTERW ALD prope Berolinum lectum; statio specialis a cl. W ARNSTORF I. c. non indicatur.

var. b. Hegelmaieri Podp. Cf.: CORRENS C.: Untersuchungen uber die Vermehrung der Laubmoose. 1899, p . 181, forma A. (l~ ig. 113 et UL)

Foliis angustioribus nec non angustius acuminatis, cellulis angustioribu s 0,009 usque 0,012 mm latis et 6 usque 7 lc.ngiores. Corpuscula propngulifera fuse or u b r a, cellulae eorum sat magna.e summaeque leviter gibbosa.e

Germania, Tubingen: ,,Im jungen Eiefernwald auf dem Spitzberg, wo Hegelmaier die Pflanze frucktend entdeckte, von mir (se. COHTIENS) zuerst III. 1896 steril aufgenommen, IX. 1897 vergeblich gesucl1t; spater auch auf Wald­blOssen des Kressbacher Waldes, ebenfalls steril gefunden". (CORRENS l. c. 181.)

85

Specimina odginalia huius varictatis perscrutari potui et persuasum habeo plantas supra d.esrriptas extrcmum (xeromorpl10sin)· unius di rcct ionis sistcre. alteramque extremum in var. rube n s <Juaerendum esse. Cl. C. COHHENS primus animum ad descriptam varietatem attendit et in littcris (:G6. Ill. 88) ad LIMPRICITT scripsit: ,,Falls das Nr. I. ein n eucs Moos scin solite, was ja nicht ganz ausgeschlossen ist, wurde ich Sie bitten es nach seinem crsten Finder, dem so verdientcn llEGELMEJER zu taufen." Foliornm forma var. H e gel ma ieri ad subsp. g a I l i e u m proxime accedit scd costa 1onge Px­

currente nec non margine l imbato cellulisque in c1·assatis rarct .

Ad var. 1 IEGE LMAl EH l J>odp. proxime accedit ccli u larnm atquc folio ­l"Um forma B r y u rn, quod H. TIUTIIE, 6. 6. 18G7 in P omeran ia (Swincrnùndc arn Swineufer) coll cgiL. Capsulae autem breves var. scqucnti se p t e n trio n a I i Podp. similes apparen1 , qua de causa uti var. II e gel m e i eri P odp. f. b r a -e h y e a r p u m Podp. determinavi.

Var. c. septentrionale Podp. E sordido fu scoviride, fol iis ovati s vel 0 va t o-e 11 i p ti e i s, 1,4 mm longis et 0,6 mm lati s, cellulis so liùiu sc uli s, 0,009~0,012 mm lati s et 3 E)t 4 longiorilrn s, limbo l>isc l"ia li, caps nla br e vi, brevi e o l l a, e o l 1 o te i· ti a rn parte m tot i u s e a p s ul a e a e q i1 a n te, e 1 avi formi, demurn ex a t r o sanguinea.

Ha.bit. Norwegia occidentalis: insula Smolen ,,aur Sandboùen in cinem Torfausstich". 9. Aug. 1880 capsulis maturis sed pro parte maxima adhuc ope1·­culati s leg. GEHEEB. (H erh. I\ . G. LIMPRICIIT-DEGEN.) - Smtilencncs Amt: Parbcia Ons, Ale 27. 6,· 89, leg. E. TIYAN, forma capsnlis dernum pailidioribus.

** Folia conspicue limbata; xeromorphoses speciei.

2. var. 2. rubens Podp.

B. rub e n s Mitten in .Journal of Bot. 1856, 232, BHAITHW AITE II. 1892, l EO, LIMPRICHT, II. 3!JO, PODPETIA, Miscellen, Hl03, 486, ROTH, 1C05, 140.

Br. e r y t h r. var. li mb a tu m Bcrtltoumicu Note sur qnc1ques m ousses du Bourbonnais. Rev. bryol. 10, 1883, 67.

F. l i rn b a t a Roth II., 1905, 141. B. marginatum Hoth l. c. p. HO non autem pagina praecedens.

B. mal" gin a tu m Podp. Monogr. studie lZOl, 37 quod stationcP p. 38 attinet, statione supra Libsice exclusa.

Foliis di n s ti net e 1 i mb a ti s, seriebus cellularum rnarginalium, 1 u t e s e e n t i u m 3- 5, e o s t a m u e r o n e u s q u e 1 o n g o, r u b e­s e e n te ex e u r re n te, eellulae parietibus subtilibus. iis f. typicae pau­lulum latioribus, apicem versus usque 0,02 mm latae et 4 x longae, basin versus 0,025 mm latae et 5 x latae. Transitibus, ad quos var. 1 i mb a tu m Berth. p0tissime pertinet cum typo coniunctum.

A cl. MITTEN in Anglia detècturn porro in Europa centrali nec n on in Asia boreali Jectum.

* sylvaticum Hampc Exsicc. Nr. 201 scc. Limpricht IT. 390. R u the a pud Loeske : ITarz, 1903, 230. Lamellis exostomii solum 18- 22. Hab.: ,,Sandsteinfelscn um Waldboden im Heidelberge an de r Teuf.el s­

mauer bei Blankenburg in Thtiringen" (HAMPE). Cl. R. RUTHE, qui specimina authenUca B r . e r y t h r o e a r p i B s y lv a­

t i e i Hpe perscrutari potuit ( cf. Lo es k e l. c. 231) ad conclusionem sequentem

86

pervenit: ,,Das Bryum habe ich mit vielen Formen des Br. e r y t h r o e a r p u m verglichen. Es ist wohl unzweifelhaft das Moos, welclrns LIMPHICHT zu B. r u­b e n s zieht; ob es auch mit B. rube n s Mitten identisch ist, ist doch noch etwas fraglich. - - Die Bliitter sind bei kraftigen Individuen ziemlich deutlich gerandet, bei kleineren und sch lafferen Formen sehr undeutlich. Wenn die Bliitter, wie haufig der Fall, roth angelaufen sind, so tritt der Saum deutlicher hervor, da die rotliche Farbung stets am Rand und Spitze am auffalligsten ist. -- - Doch w e i eh t das ù.bersendete Moos durch minde1· zahlrciche und weiter von einander abstehende Lamellen der Zalme v on a l le n ve r g I i e che ne n Forme n a b. Ich zàhlte nur 18- 22 Lamell en, wogegen ich an den g1t ssen. Waldformen meines Herbars 24- 32 Lamell en zahlte, sonst stimmt. abcr alles gena u ù.berein."

var. 3. turfaceum Meylan Catalogue des Mousses du Jura 120, 1905, Bull. de la Soc. Vaudoise. 5c S. Vol. XLI No. 152.

Caespites purpurei, fo lia laxa, p . m. usque ad diodrantem (X) revo­luta; costa breviter excurrens, apice serrata; cellulae parietibus solidis, interdum usque cras1sis, sat breves; marginales angustae limbum 2- 4 serialem formantes, parietibus p. m . valde incrassatis.

Ha bit.: Helvetia, d.istr. Jura: cl. H è ti e r (sec. Me y la n l. c.) in turfosis de Nods B. a lpino immixtum collegit.

var. 4. gallicum P.odp.

B. margina tu m Br. et Schimp. Bryol. cur. Vol. IV. 74 I. 38, 379, 1839 solum, quod stationes gallicas attinet, sed non descr. et icon.

B. margina tu m Roth II. 1905, 140, I. XI., ll a- e ad spec. orig. a cl. W. SCHIMPER a. 1847 ad Bayonne Galliae lecta.

B. g a 11 i c u m Podp. in litt.

Caespites dense p u 1 vin a ti, solum 4- 5 mm alti, aure on i­t e n t e s usque e x r u b r o f u s c i, t o m e n t a r u f o i n t e r t e x t i. Folia comaliia oblango elongata, u sque oblongo-lanceolata, acuminata, margine seriebus 2-4 limbata, rarius revoluta, ce 11u1 i s in c ras sa ti s; costa s,olida arista sat longa excedente. Capsula gracilis, horizontalis, seta 2-3 cm a lta, rubra.

Ha bit. in Gallia occidentali prope Andegaviam (Angers) ab GUEPJNO lectum nec non in ditione urbis gall icae Bar-sur-Seine a.IJ MONGEOTIO com­municatum ab auctoribus Br. eur. 74 commemoratur.

Cl. ROTH 1. c. HO primus ad conclusionem pervcnit plantas, quas aucto­res in B r. e u r. e territoriis duobus nempe e Germania meridionali prope Ilipontem et ex Gallia occidentali, commemorant non esse easdem et pares et deinde (p. 682) specimina e stationibus ambabus perscrutatus sententiam suam confirmare potuit: ,,Das von B r u c h bei Zweibriicken ges. B. m a r g i n a t u m ist nicht mit dem von SCHIMPER bei Bayonne ges. B. margina t 11 m iden­tisch und muB den frù.heren Namen B. api c u J a tu m Br. eur. beibchalten. - - Es steht nach meiner Ansicht dem B. ca nari e n se naher und gehort eher zur Gruppe R o sul a t a unter 14Ga. als hier zu den Erythrocarpidien. Rote Bulbillen in den Blattachseln besitzt es nicht. " Nomen api e u la tu m autem solum in tabula Br. eur. XXXVIII. legimus, descriptio (p. 74., Nr. 40) sub nomine marginati ad plantam bipontinam pertinet. Quoniam autem nomen mar .. gin a tu m iam in Brid. Bryol. univ. I. 849, 1826 ad d.esignationem alli Bryi adhibitum est ego p lantas gallicas nomine novo saluto. Ut iccnes cl. ROTH (1. c.) ostendunt, B. g a 1 li c u m arctissime accedit ad subspeciem sequentem, quae ~rntom cellulis non incrassatis et costa longius excedente discedit.

var 5. pseudomarginatum Podp. h. 1. pro var.

B. margina tu m Podp. Monogr. studie o ceskych druzich rodu Bryum. 1901, 37, (diagn. bohem.); Geogr. Verbr. und G]jed. d. bohm. Arten der Gattung

87

Bryum. Beihefte. Xll. 1, 1G02, 14. (diagnosis germanica). B. p se 11 domar g i -n a tu m Podp. apud HOTH: Die europaeischen Laubmoose, ll ., HJO~>, G81 (in litt. ad ROTH a. 1904).

Ca espi t o su m, de n su m, caespites %-1 cm alti, intus rufi, tomento radicularum in te r te x ti, ia s p e c tu sordi de fu sci. Caulis humilis innovando fastigiato-ramosus, ramulis nnnnuHs, cylin­dricis, i mb r i ca ti s, solurn basin versus ra(Hculosis. Folia caulina rigide i mb r i ca t a, sicca parum curvata, apice integra vel incon­spicue serratula, basin versus rubentia, ovatolanceolata, acute acuminata, 2- 2,3 mm longa. Costa solida, basi sanguinea, m u c r on e arista rn a equa n te exced,ens. Folia ramea elimbata, p. m. plana. CelluJae parie­tibus tenuibus, versus partem mediam laxae, rhombice sexangulares, ad basin longe recta:ngulae (1 : 4 u s q u e 1 : G), supra insertionem breviores et latiores (1 : 3) sordi de s a n g u in e o a f f 1 a t a e, angulares fere quadraticae usque ad partcm folii sextam percurrentes. Seta supra bre­viter cygneo arcuata, capsula cum operculo 2,5- 2,8 mm loinga, oblonge piriformis, fu s ca, sicca collo angusto urnam longitudino aequante ex atro fusco, valde rugoso.

Ha bit.: solum in Uohemia: ad detritum i·upium sclli stosan1m in prae­ruptis contra LibSice ad septentriones Praga.e urbi s in convall e V ltava fluvii mense Junio 1898 detcxi.

Tn libro m eo, quo anno 1901 species Bryi generis in Bohemia crcscen1es pertractavi cnm B. mar ginato (miJii) omncs xeromorpboses B. e r y t li r o­c a r pi coniunxi. Iloc dic autem persnasum habeo ad B. pseudo ma 1· g i­n a tu m solum B r y u m loco classico lectum pertincre, plantasque eeteras uti xeromorphoses ad 1. typicum spectare (t y pi e 11 m H r u JJ e n s).

var. G. Bomanssoni Podp.

B. Boma n s so n i Undlx•rg in Bot. Notis. 1881·, 67 et in Meddel. Soc. p. fauna et flora fennica 13 IL, Ul8G, 183. - LIMPRICl IT Il. 381, HOTH lI. Hl, T. XV. 10 a - d, ad specim. orig.

Gregari u m, caulis vix 4 mm altus, innovationes 2- 3 mm, solum hasi radiculosae, tuberculis propaguliferis deficientibus. Folia erecto pa­tula, s t r i e t a, s i c c a v i x e u r v a t a. Folia comalia usque 2·7 mm longa et O·G- 0·75 mm lata, linearilanceolata, 1 o n g e acuminata, margine 3- 4 seriebus cellularum incrassatarurn fu s ce marginata basi usque supra dirnidium recurvata, sursurn plana et serratula. Costa solida, e fusco rubra, m u c r o ne serra tu lo excedens. Cellu lae pa­rietibus tenuibus, non pomsae, in parte laminae superiore elongatim rhombicae, angustae 0,070 usque 0,090 · mm longae, et 0,010 mm latae, basin versus multum laxiores e sordido fuscorub escentes, elongatim 4- 6 angulares (1 : 2 u s q u e 1 : 3) usque 0,035 mm latae . Capsula pendula, tota 2,7 mm longa et 0,6 mm crassa elongatocylindrica, demum s a n­g u in e a, parum curvata, sub orificio attenuata; collum dimjdium urnae superans. Operculum breviter coriicum, obturiusculum, splendens. Exo­stomium pallide luteum. Sporae 0,008 mm. Mat. .Tulio.

Ha bit.: insula Aland in Fennia, Parocchia. Salwik h arllJerg a J. O. Bo­mansson detectum !

Subsp. Bornholmense Ruthe in schedis sec. Limpricht III, 781 et in sched.!

B r y u m Bo r n ho 1 mense Winkelmann et H. Huthe in Hedwigia Bd. XXXVIII, 1899, 120.

88

Caespites depressi usque 5 mm alti incohaerentes ex opaco fu sci, Folia comalia pauca erectopatula, elongata e basi parum a:ngustata usque ad dimidium aliquot dilatata sursum lanceolatim acuminata, 2- 2·5 mm longa et 0,5 mm lata, seri·ebus 2- 3 fusco marginata, margine sursum optime serrato. Costa solida, rubra mucrone serratulo excedens. Seta t enui s, quo d 1 on g i tu dine m atti net vari a 2,4- 4 cm, saepe parum inflexa, rubra, splendens, sursum arcu curvata. Capsula pendula fu siform i s et re g u 1 ari s, sicca 1 on g e c 1 ava e formi s, ùsque 4 mm longa, non splendens. Collum dimidium urnae metiens, rubrum. Operculum a 1 te conicum, mamilla parva et acuta, carmineo­rubrum, quasi lacca obductum. Peristomii dentes pallide luteoli late et sinuate marginati. Lamellae 19- 22. Proces,sus latissimi sex vel s.eptem fenestris instituti. Sporae usque 0,012 mm luteolae, laeves.

Ha bit.: insula Bornholm: Paradisbokker prope Nexo ad moles graniticas in parva palude. 13. Julio 18!)3 prof. dr. WINKELMANN detexit et cl. R. RUTHE communicavit.

Specimina huius Bryi originalia iterum perscrutatus sententiam iuris publici facere audeo sit ne vero Bi· y u m hoc proles hybrida melius hybrido­phyton (i. c. sporophyta orhmda sunt ex archegoniis xeromorphoseos B. e r y t h r o e a r pi spermatozoiis. a]jus Bryi (a. ex. B. in c 1 in a ti) fecundum redactis. Nonnullae notae praecipue magnitudo sporarum, setae quod longi­tudinem attinet variae, opinionem meam affirmare videntur.

Ad no t.: quod B. tenui s c tu m Limpr. in Jahrb. d. schles. Gesel1. f. vaterl. Cultur 18U6, sep. p. 4 attinet sententia mea haec species non in affinitatem B. e r y t h.r oc a r pi sed B. K 1 in g g r a e fii pertinet, qua de causa in secti­onem Do 1io1 id i u m C. Miiller ponenda est. Ad eandcm sententiam etiam cl. ROTH 138 pervenit.

B. murale W i 1 s. M s c r. a p u d Mi 1 de B r y o l. si le s. 213, 1869.

SCHIMPEH, Synopsis ed. 2., 1876, 437, J UHATZKA, Laubmoose, 1882, 271, Bo u 1 a y, 1884, 251, IIUSNOT, 1889, 224, t. 66, BRAITHW AITE, 1892, 179, T. 72 F, LIMPRICHTJ IJ., -101, l\INDBERG, 1897, 354, ROT:H, 190:J, 136, T. XV. 6 a - d.

B. e r y t h r o c a r p u m ì' m u r o r u m Scbimp. Syn. ed. 1., 1860, 363, B. muro rum Wils. (nomen solum), Lorentz, Bryol. Notizb., 186f°>, 46.

D e n se p u 1 vi n a t o--c a e spi tu 1 o su m, caespitibus p. m. humi­lioribus, raro usque 2 cm altis, tomento radicularum rubescente usqu~ ad innovationes dense intertextis, superne virid·es, senio e fusco virides. Caulis humilis, innovando fastigiato-ramosus. Folia superiora in g e m­m a m conferta, r i g i d a e t m o d i c e f i r m a, s i c e a i m b r i e a t a, oblongo-lanceolata, interna (lamina 1 mm longa et 0·5 mm lata) e basi latiuscula angustius lanceolata rnargineque anguste revoluta, omnia no 1.. decurrentia, e li mb a t a, integra, interdum apice dentato-serra.­tula, inferiora sat conforta, comalibrn~ paulum breviora, lanceolata, omnia costa crassa, r u f a e x c e d e n t e c u s p i d a t a. Cell ulae b r e v i o r e s et angusti or es, modice incrassatae, supra anguste rhombicae, 0,040 mm longae et 0,012 mm latae, basi pur pur e a ne c non f o J. i o­r u m a n g u 1 i s s a 'e p e s a t 1 o n g e s u r s u m b r e v i t e r r e c t a n­g u 1 a e e t q u a dr i t i e a e. Dioicum. Seta quod longitudinem attinet varia, p. m. 1 usque 2 cm alta, rarius altior, saepius geniculato-flexuosa, purpurea, apice arcu harnato curviata, capsula pendula, cum C·ollo (% urnae) piriformi clavata, 3-4 mm longa et 1,4 mm crassa, mi c r o­s t o m a, saturate purpurea aetate acropurpurea. v e r s u s o r i f i c i u m

89

sanguine u m angusta t a, sub or i f i e i o n u mq u a rn e on­s t rie t a. Opere u 1 u m par v u m, alte mamillatum, papilla minima vel nulla aurantiaco usque sanguineo rubrum, parum splendens. Pcri­stomium B. erythrocarpi. Sporae 0,008 usque 0,011 mm luteae, laeves.

Fruct. matur.: Aprili in regione meridionali, Junio in regione media.

Ha b.: in muris mortario calcario exstructis, ad rupes calcarias calidas copiosissime in regione mediterrannea; in Europa media et occidentali locis nonnullis limites septentriona les assequitur.

Di stri b. geo g r.: muscus vero mediterranneus in Europa media locis nonnullis .Jimitem geographicam versus septentriones attingens. Indicatur in Anglia merid., in Gallia (commun dans le Midi; ça et là dans Quest et dans toute la France, HlJSNOT 245); in Germania occidentali pr. St. Goar ad Rhenum, pr. Solden et in Ober-Schaffhausen in terr. Badensi (HEHZOG, 17G2); in Bohemia locis pluribus a cl. VELENOVSI\Y 1897, 23G (cf. etiam Podpcra, 1901, 52), in parte media circa Pragam Ul"bem indicatum, ab auctore etiam in Dohemia meridionali pr. Cesky I<rumlov lectum. In convalle Danubii in Moravia limites septentrionales ascendit et parte meridionali et media locis nonnullis ab auctorc inventum est.

Variationes solum minoris dignitatis descriptae sunt: 1. F. cladophorum Podp. Monogr. stud. 1801, G2. Innovationibus plurimmis,

pcrtenuilrns, exilibus, foliis earum parvulis fere Yi mm longis, planis. Bohemia: ad detritum calcarium pr. Sv. Prokop ad Pragam.

2. F. splendens Podp. Podp. Vysledky VI., 1912, 30. Caespites conspicuc splendentes. Moravia: ad rupes permicas apricas pr. Budkovice versus urbem Moravsky Krumlov solum sterile.