bto418 ders planı

DERS PLANI HAZIRLAMA

S4 SUNUM 4BTO 418 ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI

2014- 2015 Bahar

Prof. Dr. Buket Akkoyunlu

Arş. Gör. Esra TelliArş. Gör. Nihal Menzi

www.bto418blog.wordpress.com

2

Öğretimsel plan ya da ders planı dersin hedeflerine ulaşmak için hangi öğretim etkinliklerinin seçileceğini, bu etkinliklerin nasıl uygulanacağını ve başarı durumunun nasıl değerlendirileceğini önceden tasarlayarak kağıt üzerinde belirlemektir. Buna göre bir ders planı 3 temel ögeden oluşmaktadır:

• Hedefler• Öğretim etkinlikleri• Değerlendirme

Öğretim etkinliklerinin seçilmesi, uygulamanın hangi araçlarla ve nasıl yapılacağı, sonuçların nasıl değerlendirileceğinin önceden tasarlanması öğretim sürecinin önemli bir parçasıdır.

Ders Planı Nedir ve Niçin Gereklidir?

3

Ders planı hazırlamadan önce planda kullanılacak kaynak ve materyaller belirlenmelidir. Bu kaynaklar; ders kitabı, donanım, yazılım, web kaynakları olabilir. Öğretmen bu kaynaklardan yararlanarak ders planını kendisi hazırlamalıdır. Hangi düzeyde olursa olsun her planlamada şu sorular sorulmalıdır:

• Öğrencilere neler kazandırılacak?• Nasıl kazandırılacak?• Öğrenilecek konular nasıl sıralanacak?• Ne kadar sürede kazandırılacak?• Öğretim nerede yapılacak?• Öğretimin başarılı olduğu nasıl anlaşılacak?

Ders Planı Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

4

İyi bir plan kullanışlı olmalıdır. Farklılaşan öğrenci özelliklerine uygun olarak zengin ve çeşitli yaşantılar sunmalıdır. Ayrıca iyi bir plan zamandan, enerjiden, kaynaklardan ekonomi sağlamalı, en önemlisi başarılı bir öğretimi gerçekleştirici nitelikte olmalıdır.

Ders Planı Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

5

Kazanımlar;

Kazanım öğrencinin öğrenme dönemi (ders, ünite veya dönem boyunca) sonunda ne bilmesini, ne anlamasını ve /veya yapabilmesinin belirlendiği ifadelerdir. Bilgi, beceri ve tutum olarak ifade edilir.Öğrenme kazanımları;• Öğretilen konunun içeriğinden çok öğrencilerin neleri

başardığına odaklanır.• Öğrenme aktivitesi sonunda öğrencinin neyi

yapabileceğine odaklanır.

Kazanım ders içeriği ya da öğretim elemanının ne yapmak istediğini (learning objectives) belirten ifade değildir.

Ders Planında Yer Alan Öğeler

6

Kazanım Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar;

Öğrenme kazanımlarını yazarken;

• Öğrencilerin dersin bitiminde ne yapabileceğine ya da neleri gösterebileceğine odaklanın.

• Kazanım cümlesini basit ve açık bir dille ifade edin.• Kazanımın geçerli ve güvenilir olarak ölçülebilir ve

değerlendirilebilir olmasını göz önünde bulundurun• Kazanımın programın amaç ve yeterlilikleri,

dersin/modülün amacıyla ilişkili olmasına dikkat edin• Çok sayıda yüzeysel öğrenme kazanımları yerine az

sayıda ve önemli olan öğrenme kazanımlarını belirleyin


7



Aktif fiiller kullanın.

Bilmek, anlamak, takdir etmek, öğrenmek aşina olmak, maruz kalmak, tanımak, farkında olmak gibi fiiller belirsiz fiillerdir. Bu fiilleri kullanmaktan kaçının. Bunlar öğrencinin süreç sonunda ne yapabildiğine değil, içinde bulunduğu sürece odaklanırlar.

Bunların yerine çözmek, değerlendirmek, analiz etmek, belirlemek, tanımlamak, açıklamak, göstermek gibi öğrencinin edindiği bilgiyi göstermesine yardımcı olacak aktif fiiller kullanın.


8



• Her öğrenme kazanımı için tek bir fiil kullanın.• Karmaşık cümlelerden kaçının. Gerekli durumlarda

birden fazla cümle ile açıklama yapabilirsiniz.• Öğrenme kazanımlarını yazarken başarılabilmesi

açısından ayrılan zaman içinde ve kaynaklarla gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dikkat edin.


9

Yöntem-Teknik;

Kazanımlar belirlendikten sonra bu kazanımlara dayalı olarak hangi etkinliklerin yapılacağı kararlaştırılır. Yapılması düşünülen öğrenme etkinlikleri öğrencilerin ilgisine, öğrenme stiline ve ön bilgilerine uygun olmalıdır. Buna göre belirlenen etkinliklerin gerçekleştirilmesinde uygun yöntem ve teknik seçilmelidir. Etkinliğin türüne göre bir ya da birkaç yöntem bir arada kullanılabilir.

Uygun yöntem ve teknikler öğrencinin derse katılımını destekler ve öğrenmeyi anlamlı kılar.


10

Araç-Gereç;

Anlatılacak konu için gerekli materyallerin ve araç-gerecin önceden belirlenmesi gerekli hazırlığın yapılmasını ve materyallere erişimi kolaylaştırır. Araç-gereç öğrencilerin konuyu daha kolay kavramalarına ve anlamlı öğrenmelerine yardımcı olur.


11

Dersin İşlenişi / Etkinliğin Tasarımı;

Dersin hazırlık aşamasından sonra bu bölümde belirlenen araç-gereç ve yöntem kullanılarak konunun işlenişi gerçekleştirilir. Konunun anlatımında ve etkinliklerin gerçekleştirilmesinde Gagne’nin 9 aşamalı öğretim durumları modeli öğrenenin ders içeriği ile etkileşimini açık bir şekilde ifade etmektedir. Bu aşamalar şu şekildedir:1. Dikkat çekme2. Öğrenciyi dersin hedeflerinden haberdar etme3. Önceki öğrenmelerin hatırlatılması4. Uyarıcı materyallerin sunulması5. Öğrenciye rehberlik etme6. Davranışı ortaya çıkarma (Alıştırmalar)7. Dönüt/düzeltme verme8. Değerlendirme9. Öğrenmenin kalıcılığını ve transferini sağlama


12

1. Dikkat Çekme;

Öğrenmenin gerçekleşmesi için öncelikle öğrenenin dikkati öğrenilecek materyale çekilmelidir. Dikkati çekmenin birçok yöntemi bulunmaktadır. Öğrenenin ilgisini çekebilecek bir ses, resim ya da öğretmenin soracağı bir giriş sorusu derse karşı merak uyandırabilir. Bir bilgisayar programında animasyonla başlayan bir sahne, hem görsel hem de işitsel olarak öğrenenin ilgisini çekebilir. Dikkat çekme unsurunun öğrencinin seviyesine uygun olması ilgi çekiciliğini arttırır. Merak öğrenciyi derse karşı motive etmede önemli bir unsurdur


13

2. Öğrenciyi dersin hedeflerinden haberdar etme;

Dersin içeriği sunulmadan önce o derste hangi konu ya da materyallerin öğrenileceği öğrenciye bildirilmelidir. Derste ne öğreneceğini bilmesi öğrenenin zihninde derse karşı beklenti oluşturarak onu motive eder. Bazı durumlarda dersin konu başlığı ne öğrenileceğini açıkça ifade eder niteliktedir ve öğrenene ne öğreneceğini ayrıca açıklamaya gerek duyulmayabilir. Ancak ilk defa öğrenilecek konularda öğrenilecek materyalden ve dersin amaçlarından haberdar etmek, öğrenenin derste hangi bilgi ve becerileri kazanacağını bilmesini ve derse karşı sorumlu hissetmesini sağlar.


14

3. Önceki öğrenmelerin hatırlatılması;

Yeni gelen bilgiyi zihinde var olan önceki bilgilerle ilişkilendirmek öğrenme sürecini hızlandırmaktadır. Böylece öğrenen yeni bilgiyi önceki deneyimlerine ve öğrendiklerine bağlı olarak uzun süreli bellekte ilgili yerlere kodlayabilir. Ön bilgileri hatırlatmanın yolu, öğrenene önceki öğrendikleri ile ilgili sorular sorarak uzun süreli bellekten geri çağırmasını sağlamaktır.


15

4. Uyarıcı materyallerin sunulması;

Öğrenene önceki bilgileri hatırlatıldıktan sonra yeni konunun anlatımına geçilebilir. Bunu yaparken içerik anlamlı parçalar halinde organize edilerek açıklanmalı, gerekirse görsel olarak canlandırılmalıdır. İçeriği tek düze sunmak yerine metin, grafik, ses, video gibi farklı unsurları bir arada kullanmak daha fazla duyuya hitap ederek zengin ve etkili bir anlatım sağlayabilir. Tabi bunu yaparken bilişsel yüklenmeye de dikkat etmek gerekir.


16

5. Öğrenciye rehberlik etme;

Öğrenene rehberlik ederken öğrendiklerini uzun süreli belleğe kodlamasına yardımcı olmak amacıyla destekleyici bilgiler sunulmaktadır. Konunun örnek olan ve olmayanlarının verilmesi, örnek olay inceleme, görsel sunum ve canlandırma yapma, hatırlatıcıların ve analojilerin kullanılması bazı rehberlik stratejileridir.


17

6. Davranışı ortaya çıkarma;

Öğrenenin doğru öğrendiğinden emin olmak amacıyla konunun alıştırmasının yapılması gerekmektedir. Performansı ortaya çıkarmak amacıyla yapılan alıştırmalar konunun öğrenildiğini ispatlamaktadır. Yeteri kadar rehberlik alan öğrenci, kendi başına alıştırma ve uygulama yaparken ne kadar öğrendiğinin farkına varabilmektedir. Öğrenciyi öğrendiğine ikna etmenin en iyi yöntemi alıştırmalarla performansını ortaya çıkarmaktır.


18

7. Dönüt/düzeltme verme;

Öğrencinin ortaya koyduğu her bir performans birimi için geribildirim verilmesi gerekmektedir. Zamanında verilen geribildirim öğrenene hangi konuda hata yaptığını göstererek düzeltme fırsatı verir. Dönüt vermenin belirli bir standardı bulunmamaktadır. Bir bilgisayar programında test ya da alıştırma sayfasının hemen altında ya da bir sonraki sayfada dönüt verilebilir. Sınıf ortamında da öğretmen vücut diliyle ya da sözlü olarak öğrencilere dönüt verebilir. Önemli olan geribildirimin motive edici olmasıdır.


19

8. Değerlendirme;

Bu aşamada derste yapılan etkinliklere ait kazanım ya da kazanımların gerçekleşip gerçekleşmediğine yönelik değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme öğrencinin rehberlik olmadan kendi başına dersten ne öğrendiğini ve performansını ortaya koymasını sağlamaktadır.


20

9. Öğrenmenin kalıcılığını ve transferini sağlama;

Öğrenilenlerin kalıcılığını ve transferini sağlamak amacıyla dersin belli aralıklarla tekrarının yapılması ve bilgilerin gerçek durumlarda kullanılmasına yönelik uygulama ve alıştırmaların yaptırılması faydalı olmaktadır .


21

Değerlendirme;

Ders planının en sonunda yer alan değerlendirme dersin genel bir sınavı ya da performans ödevi şeklinde olabilir. Genel değerlendirme öğrenenin hem kazanımlara yönelik edindiği bilgi ve becerileri hem de bu bilgi ve becerilerin transferini ortaya koymaktadır.


22

Kaynaklar

Çakıroğlu, A. (2010). “Planlamadan değerlendirmeye öğretim süreci”. Demircioğlu, İ.H. (Ed.) Aday öğretmenler için okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.

Koç, G. (2007). “Öğretimin planlanması ve uygulanması”. Doğanay, A. (Ed.). Öğretim ilke ve yöntemleri, Ankara: PegemA Yayıncılık.

Gagne, R. M. ve Briggs, L. J. (1974). Principles of instructional design. NewYork: Holt, Rinehart and Winston.

Ankara Üniversitesi Bologna Süreci Koordinatörlüğü, Öğrenme Kazanımları ve AKTS hesaplama tablosu hakkında. http://bologna.ankara.edu.tr/?p=286 adresinden 31.03.2014 tarihinde alınmıştır.

http://bologna.ankara.edu.tr/?p=286

23

Teşekkürler …

bto418 ders planı

Education