BU BİR KİTAP1

İnternete girebiliyor mu?

E-posta gönderebiliyor mu?

Mesaj atabiliyor mu?

Hayır, bu bir kitap!

Anneler ve babalar, çocuğunuzun teknolojik

ürünlerle sürekli oynadığından şikayetçi misiniz?

Bu teknolojik ürünleri, çocuklarınızın elinden

alamıyor musunuz? Eğer bunun gibi yakınmalarınız

varsa bu zamana kadar çocuğunuza “Bu bir kitap.”

diyerek çocukların öykünebileceği birer model

oldunuz mu? Ya da çocuğunuza onun iletişim

kurabileceği kitap gibi farklı seçenekler sundunuz

mu?

Lane Smith’in hem yazarlığını hem çizerliğini yaptığı “Bu Bir Kitap” adlı yapıtı 4-5+

yaş dönemindeki çocuklara seslenmektedir. Ön kapak tasarımında kitap okuyan maymun

karakteri ile arka kapak tasarımında elinde kitap tutan eşek karakteriyle modern yaşamın

getirmiş olduğu teknoloji ve geleneksel yaşamda kalmış olarak algılanan kitap kavramları

tekrar gün yüzüne çıkarılmıştır.

Kitaptaki karakterler aslında, milenyum çağının “Z Kuşağı (1995-2010)” ya da “Alfa

Kuşağı (2010-…)” olarak adlandırılan yeni nesil çocuklarıdır. Bu çocuklar, teknolojinin içine

doğdukları için teknolojiye daha rahat uyum sağlayabilmektedirler. Teknolojiyi yaşamlarının

bir parçası olarak gördükleri için her şeyi teknoloji ile yapabileceklerini düşünürler. Kitabın

2010 yılında kaleme alınmış olması ise tesadüf değildir. Karakterler, okurda güzele ilişkin bir

duyarlık sağlayarak okura, kitabın özgün gerçekliğini duyumsatmıştır. Kitabın, teknolojiyle

kıyaslanamayacağı, kendine ait büyülü bir dünyasının ve okuma kültürünün edinilmesinde

önemli bir yerinin olduğu okura sezdirilmiştir. 1 SMITH, Lane (2015) Bu Bir Kitap. Ankara: Uçanbalık.

Her sayfada renk, çizgi ve sözcüklerle oluşturulan bütünlük, çocuğun görsel algısını

uyararak çocuklarda görsel ve dilsel okuma isteği uyandırmaktadır. Kitapta yer alan resimler,

çocuğun rahatlıkla öykünebileceği modeller oluşturmaktadır.

Mizah üzerine kurulu olay örgüsü, çocukların gülmesine, gülerken de düş kurmasına

ve düşünmesine olanak sağlamaktadır. Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin, kitabın

değerinden kaybetmeyeceği iletisi, yazınsal bir kurgu içinde seslendiği yaş grubunun anlam

evrenine uygun olarak çocuğa sezdirilmiştir. Sanatçı, renk ve çizginin olanaklarıyla ve

sözcüklerle özgün bir kurmaca gerçeklik yaratmıştır.

Teknolojiyi iyi kullanan eşek karakteri, kitap kavramını öğrenmek için kitap okuyan

maymun karakterine sürekli soru sormaktadır. Bu sürecin sonunda inatçılığı ile bilinen eşek

karakterinin, kitabın büyülü dünyasına kapılıp davranışlarında bir değişiklik olacak mıdır?

Canseli SELÇUK

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Türkçe Eğitimi Programı (Yüksek Lisans Öğrencisi)