Tinh Hoa Qun tr

VI NT V TC GIJim Collins l hc gi nghin cu rt nhiu cc cng ty ln c b dy lch s tm hiu cch thc pht trin, duy tr hot ng vt tri ca cc cng ty ny v cch chng i t tt n v i. Sau hng thp k nghin cu, Jim l tc gi v ng tc gi ca bn cun sch, trong cun sch kinh in Built to Last (Xy dng trng tn) nm trong danh sch bn chy nht ca t Business Week trong hn 6 nm v Good to Great (T tt n V i) c New York Times bnh chn l best-seller. Nhng nghin cu ca Jim Collins c ng trn rt nhiu bo v tp ch ni ting: Fortune, The Economist, Fast Company, USA Today, Industry Week, Business Week, Newsweek., Inc v Harvard Business Review. bit thm thng tin, xin mi truy cp trang http://www.jimcollins.com. Jerry Porras l din gi xut sc v l nh gio ti nng. L ng tc gi cun Xy dng trng tn mt trong 20 cun sch qun tr kinh doanh c nh hng ln nht theo nh gi ca Forbes. ng ng thi l gio s nghin cu hnh vi v thay i ca t chc, Emeritus ti i hc Stanford. bit thm chi tit, truy cp: http://www.jerryporras.com.

XY DNG TRNG TNB quyt thnh cng ca nhng cng ty nhn ra trng rng(Built to Last)

Dch gi: Nguyn Dng Hiu NXB Vit Nam: NXB Tr Nm xut bn: 2007 S trang: 548

Tc gi: Jim Collins, Jerry I. Porras Nh xut bn: HarperBusiness Nm xut bn: 2004 S trang: 332 ISBN: 0060566108

TNG CH O1 2

Xy dng trng tn vit v cc cng ty nhn xa trng rng. l cc t chc ln v kin tr thnh vng qua nhng khong thi gian di vi nhiu vng i sn phm v mt s th h lnh o. Cc tc gi trnh by kt qu ca su nm o su nghin cu nhng iu lm nn cc cng ty thnh cng tt bc, trong bao gm c nhng tp qun v thi quen ca h. By nguyn l vnh cu ca cc cng ty nhn xa trng rng bao gm: L ngi lm ch thi gian, ch khng chy theo thi gian; Lun dng v, khng dng hoc; Hn c li nhun; thc hin iu mnh ni; Gn gi ci ct li Thc y s tin b; Qu trnh khng c im kt; v Xy dng tm nhn.

American Express Boeing Citicorp Ford General Electric Hewlett Packard IBM Johnson & Johnson Marriott Merck Motorola Nordstrom

Wells Fargo McDonnell Douglas Chase Manhattan GM Westinghouse Texas Instruments Burroghs Bristol Myers Squibb Howard Johnson Pfizer Zenith Melville RJR Nabisco Colgate Kenwood Ames Columbia

BI CNHCollins v Porras trnh by cc kt qu ca mt d n nghin cu su nm ti Trng Kinh doanh cho sinh vin tt nghip i hc Stanford, s dng m hnh nghin cu so snh di theo hiu qu hot ng ca 18 cng ty nhn xa trng rng v cc cng ty cnh tranh. Cc tc gi a ra nhng hng dn mu cht xy dng mt t chc thnh vng lu di vt xa th k XXI. Cc cng ty nhn xa trng rng v cc cng ty cnh tranh c lit k di y:Cng ty nhn xa trng rng 3M3

Philip Morris Procter & Gamble Sony Wal-Mart Walt Disney

BY NGUYN L VNH CU CA CC CNG TY NHN XA TRNG RNGNguyn l u tin: L ngi lm ch thi gian, ch khng chy theo thi gian4

Cng ty cnh tranh Norton

Cc cng ty nhn xa trng rng khng c sinh ra t nhng tng ln hay cc nh lnh o cun ht nh nhng cu chuyn hoang ng thng c dy trong cc trng kinh doanh, hay theo cch suy ngh thng thng v cc cng ty chy theo thi gian. Thay vo , cc cng ty lm ch thi gian tp trung vo vic cng c t chc, bc vng chc ti tng thi im nh mt chic ng h tch tc, trong khi lnh o ca h ch tm vo vic thit k mt th ch lu di ch khng t bin mnh thnh nhng ngi c cuc sng c nhn tt p hn, ni ting hn v c uy tn hn. Vic to ra v xy dng cc cng ty nhn xa trng rng khng i hi phi c cc tng ln Nhng ngi sng lp ra cng ty nhn xa trng rng Hewlett Packard, Bill Hewlett v Dave Packard u tin quyt nh thnh lp mt cng ty ri sau mi xc nh c h s lm g v bn g. Do , sn phm u tin ca h l mt a ng h knh vin vng, cc vi phun v sinh t ng, v.v... iu ny cng tng t vi Sony. Khi sng lp cng ty vo thng 8/1945, Masaru Ibuka khng h c tng sn phm c th no. Ch sau khi thnh lp xong cng ty, Ibuka v by cng nhn u tin mi c mt bui tranh lun quyt nh s bn sn phm g. Sam Walton cng bt u m khng c tng ln no m ch vi ham mun c lm vic cho chnh mnh v5

nim say m cng vic kinh doanh bn l. V vy, Sam bc vo kinh doanh vi mt ca hng bch ha tng hp mang tn Ben Franklin ti mt th trn nh Arkansas. J. Willard Marriott mun kinh doanh nhng khng h c tng r rng l kinh doanh ci g. Procter & Gamble khi ch l mt nh sn xut x phng v nn n gin. Merck khi s l mt cng ty nhp khu cc ha cht t c. Theo thi gian, cc doanh nghip ny thc hin bc chuyn t thit k v bn sn phm sang kin thit t chc bng cch to ra mt mi trng thun li cho vic sng to ra nhng sn phm ln. Mt ban lnh o cun ht khng lm nn mt cng ty nhn xa trng rng Nhng cng ty nhn xa trng rng nh 3M, P & G, Sony, Boeing, Hewlett-Packard v Merck trc y khng h c cc nh lnh o cun ht. Nu mt cng ty c mt nh lnh o cun ht th tt, nhng nu khng th cng ty vn hon ton c th tr thnh doanh nghip bit nhn xa trng rng ging nh cc doanh nghip nu trn. William McKnight ca 3M c miu t l mt qu ng, bit lng nghe, khim tn, gin d, kn o, trm tnh, thn trng, nh nhng v nghim tc. Cc ngi Procter v Gamble th cng rn, nghim tc, chnh xc, d dt, v thm ch v cm. Gim c iu hnh ca Boeing Bill Allen nht nht him khi thy ci. Masaru Ibuka ca6

Sony d dt, thn trng v sng ni tm. George W. Merck l mt hnh mu ca s thn trng. Tt c u khng c phong cch lnh o cun ht. Tuy nhin h l cc nh lnh o c tn trng v kin tr trong xy dng doanh nghip.

Nguyn l 2: Lun dng V, Khng dng HocMt kh nng c o ca cc cng ty nhn xa trng rng l c th qun l tt hai nghch l. V d, cc cng ty thnh cng c gng lm tht tt trong c ngn v di hn. Cn cc cng ty khc th u tranh gia li nhun v cc mc tiu ngoi li nhun. Trong mt bi ni chuyn vi cng ty, David Packard tuyn b r rng Cng ty Hewlett-Packard phi c qun l u tin v trn ht ng gp cho x hi v cng vic chnh l thit k, pht trin v sn xut nhng thit b in t tt nht cho s tin b ca khoa hc v s thnh vng ca nhn loi. Mt khc, ng cng ni r rng v li nhun to iu kin cho Hewlett-Packard theo ui cc mc tiu ln hn, nn bt k ai khng chp nhn rng li nhun l mt trong nhng mc tiu quan trng nht ca cng ty s khng c ch trong ban iu hnh ca cng ty by gi v c trong tng lai.

trong nhng mc tiu ca cc cng ty nhn xa trng rng v khng phi l mc tiu ln nht. Cc cng ty ny c ch dn bi mt h t tng ct li, cc gi tr nn tng v mt kh nng phn on mc tiu v s mnh ln hn vic kim tin n thun. ng ngc nhin l, theo cch ny h li kim c nhiu tin hn cc cng ty hon ton v li nhun. Nm 1935, rt lu trc khi cc tuyn b v gi tr tr thnh mt ca cc cng ty, George Merck II nhn mnh: (Chng ta) l nhng cng nhn trong ngnh c thi thc bi l tng v cc tin b ca dch v y t v dch v cho nhn loi. Nm mi su nm sau, vo nm 1991, Gim c iu hnh ca Merck l P. Roy Vagelos ni: Trn tt c, chng ta hy nh rng thnh cng ca doanh nghip chng ta c ngha l chin thng chng li bnh tt v cu gip nhn loi. Khng c g ngc nhin khi ngy nay Merck tr thnh cng ty dc phm M ln nht ti Nht Bn. Ngay sau Chin tranh th gii th 2, Merck cung cp streptomycin min ph cho Nht Bn loi b cn bnh lao ang git cht hng nghn ngi Nht. Thc ra, do ln ln trong Chin tranh th gii th 2, rt nhiu nc khng kh nng sn xut thuc, nhng Merck t coi mnh trong ngnh kinh doanh bo v v ci thin i sng con ngi. Vagelos ch ra rng kt qu lu di ca cc hot ng nh th lun khng r rng nhng bng cch no , chng lun c n p xng ng.8

Nguyn l 3: Hn c li nhunMc d theo ui vic kim tin, nhng ch l mt7

Khng phi tt c cc cng ty nhn xa trng rng c mt h t tng ct li lin mch ngay t ngy u thnh lp. Nhiu trong s ban u ch tp trung vo vic khi ng cng ty v h t tng ct li ch tr nn r rng khi cng ty pht trin.

t tng ct li ny bao gm cc gi tr ch yu ca t chc v thc ca n v mc tiu, chng l l do c bn cho s tn ti ch khng phi l vic kim tin n thun.

Nguyn l 4: Thc hin iu mnh niVai tr l hnh mu ca h t tng v cc gi tr ct li l quan trng tng ng, nu khng ni l quan trng hn c chnh ni dung ca h t tng . Cc cng ty nhn xa trng rng tun theo nhng iu sau y khi th ch ha h t tng ct li: 1. Thng k tn thnh v pht biu cng khai v h t tng ct li.

Nguyn l 5: Gn gi ci ct li Thc y s tin bCc cng ty nhn xa trng rng c chun b thay i mi th ngoi tr h t tng ct li. iu bt kh xm phm ca cc cng ty nhn xa trng rng l trit l c bn ca n v vic kinh doanh. Cc cng ty nhn xa trng rng hiu rng h t tng ct li i lp vi hot ng ca cng ty ch hot ng c th thay i theo thi gian v c th bao gm cc chnh sch, th tc v tp qun. V d: Dch v cho khch hng l trn ht l mt phn c nh ca h t tng ct li ca Nordstrom nhng cc nhc cng piano hnh lang th c th thay i. Tn trng sng kin c nhn l h t tng ct li ca 3M trong khi nguyn tc 15% cho php cc cng nhn c dnh 15% thi gian cho cc li ch m h chn c th thay i; Hn c s mong i ca khch hng l h t tng ct li ca Wal-Mart, trong khi cc nhn vin tip tn ng cho n khch hng ti ca trc cng ty l mt hot ng khng mang tnh ct li c10

2. Cc cng ty nhn xa trng rng thc hin h t tng trn ton b cng ty bng cch truyn b v s gio dc v h t tng; chn ban lnh o v ban iu hnh theo hnh mu ca h t tng; v c gng tm kim s lin kt gia cc mc tiu, chin lc thit thc v thit k t chc theo h t tng ct li. Cc cng ty nhn xa trng rng hiu rng h t tng ct li l s tng hp ca nhng iu thit yu v cc nguyn l lu di ca t chc khng bao gi tha hip c vi cc li ch kinh t v cc mc tiu ngn hn. H9

th thay i. H t tng ct li v mong mun pht trin khng ngng ca mt cng ty nhn xa trng rng gn lin vi nhau. Sau y l nhng cch va gi gn h t tng ct li va thc y qu trnh pht trin cng ty: 1. Pht trin mt BHAG (Big, Hairy, Audacious Goal Mc tiu y thch thc v tham vng) r rng v thuyt phc. Mt BHAG l mt mc tiu, khng phi l mt li pht biu. Mt BHAG phi to bo v th v thc y s pht trin. Cui cng, mt BHAG phi ph hp vi h t tng ct li ca cng ty.

2. To vn ha am m: Cc cng ty nhn xa trng rng khng c tng lp na vi. Ch nhng ai ph hp vi h t tng ct li ca cng ty nhn xa trng rng mi thy l mt ni tuyt vi lm vic. Cc cng ty nhn xa trng rng cng bit r h i din cho ci g, h mun t c g v h cn ai t c iu . Do , n gin l h khng c ch cho nhng ngi khng sn sng hoc khng th ha nhp vi vn ha v cc tiu chun cao ca h. Cc cng ty nhn xa trng rng th hin mnh m cc hnh ng say m sau y. V d: Nordstrom

V d: BHAGCng ty nhn xa trng rng: General Electric Tr thnh cng ty s 1 hoc s 2 ti mi th trng chng ta c mt v cch mng ha cng ty c tc v s nhanh nhn ca mt doanh nghip nh. Cht lng Ton din Lnh o Th trng Dn u Cng ngh Ton cu Pht trin tp trung a dng ha Cng ty cnh tranh: Westinghouse

Gi t tng mt cch nhit thnh: Dch v khch hng tuyt vi S truyn b: S dng cc cu chuyn mang tnh anh hng ca, cc khng nh hng hn. p ng nghim khc: Mi ngi thng l hoc ha nhp rt tt vi cng ty v h t tng ca n hoc hon ton khng ha nhp c. V d, ti Nordstrom, nhng nhn vin ha nhp c vi vn ha ca Nordstrom nhn c nhiu s ng h nh tng lng, cc phn thng v s ghi nhn cn nhng ngi khng ha nhp, nhn c im xu v cc hnh pht.

Mi khi t c cc BHAG, cc cng ty thng dng li hoc bung xui. Bin php ngn nga l phi c cc BHAG tip theo.11

12

Ch ngha u vit to ra thc thuc v mt ci g c bit v vt tri. V d, ti Nordstrom, nhng ngi gii nht s tr thnh nhng Ngi dn u hay mt Ngi sao.

khng tha th cho cc ti li. 3. Thc hin tng bc nh. S d dng hn nhiu tha th cho cc th nghim tht bi khi chng n thun l cc th nghim, ch khng phi l tht bi c h thng ca cng ty. 4. Trao cho mi ngi quyn hn h cn. Cc cng ty nhn xa trng rng phn quyn nhiu hn v cho php quyn ch ng ln hn. 5. Xy dng c ch ng h qu lc. p dng c ch v cc chnh sch kch thch v cng c cc bin php ci tin. 6. Khng bao gi qun gn gi h t tng ct li trong khi thc y qu trnh ci tin. 4. Xy dng i ng qun l cy nh l vn. Cc cng ty nhn xa trng rng tin tng vo vic xc tin t bn trong, ch a nhng ngi dnh thi gian ng k sng cng h t tng ct li ca cng ty ln cc v tr cao cp. chnh l mt phn ca vic gn gi h t tng ct li ng thi loi b t tng cho rng ni b cng ty khng th to ra nhng tng mi hay nhng thay i ng k. Nguyn tc dn ng l u t pht trin i ng qun l v ln k hoch cho s tip ni lu di bc chuyn tip t th h nay sang th h k tip c tin hnh sun s. Mu cht y l bi dng v khuyn14

3. Hy th nhiu th v gi li nhng th hiu qu. Cc cng ty nhn xa trng rng thc hin cc bc pht trin ti u bng cch th nghim, th nghim, tn dng c hi. Thnh cng thu c l sn phm ca mt qu trnh kin tr, ch khng hn nh lp k hoch chin lc t m. V d, 3M hiu rng nhng iu ln lao bt ngun t nhng vic nh. Do cng ty khng chn la cc ci tin hon ton da trn quy m th trng, m hot ng da trn mt nguyn tc n gin l khng th trng, khng sn phm cui cng no l qu nh b coi thng nn 3M cho php th nghim rt nhiu. iu gip nhanh chng nui dng nhng th nh c th pht trin thnh nhng th ln lao. Cc cng ty nhn xa trng rng lm g khuyn khch cc ci tin 1. Nhanh chng th nghim. Nm bt c hi, th nghim v th lm ci mi. Nu ci ny tht bi, th ci khc.

2. Chp nhn vic mc li. Mt cng ty nhn xa trng rng khoan dung vi cc li lm nhng13

khch nhng ngi trong ni b cng ty c nng lc to ra s thay i lnh mnh v tin b m vn gi c h t tng ct li ca cng ty. 5. Khng bao gi l tt c. Cc cng ty nhn xa trng rng rt nghim khc v i hi cao bn thn. H ch yu ch trng vo vic chin thng bn thn. H tun th mt qu trnh lin tc nghim khc, t hon thin bn thn vi mc tiu lm vic tt hn v tt hn na, c trong tng lai thc y s pht trin. Cc cng ty nhn xa trng rng c cc c ch mnh m loi b thi t mn v s hi lng, ng thi to ra s khng tha mn thc y cc thay i v hon thin trc khi mi trng xung quanh i hi. V d, khch sn Marriott c mt danh sch cc c ch thc y s hon thin nh: Cc bo co v danh mc dch v khch hng (GSI) Cc nh gi nng lc nhn vin hng nm Cc phn thng ng vin nhn vin (da trn dch v, cht lng, v sinh v hiu qu chi tiu) Chng trnh chia s li nhun cho nhn vin Cc chng trnh pht trin i ng qun l v nhn vin Trung tm o to ton din15

Nhng ngi mua v cc thanh tra o ng vai cc khch hng. Dch v tt c thng 10 -la/ha n cn dch v ti b pht mt th Oods v phi o to li nhn vin.

Nguyn l 6: Hiu rng vic tr thnh mt cng ty nhn xa trng rng l mt qu trnh khng c im kt thcy l nm ch dn tr thnh mt cng ty nhn xa trng rng: 1. Hy v mt bc tranh ton cnh: Mt cng ty nhn xa trng rng ging nh mt cng trnh ngh thut v i. Tt c cc mnh ghp phi hp cng vi nhau to nn mt hiu ng tng hp v duy tr s v i lu di.

2. n nhng vic nh: Ch ti cc vic nh v cc chi tit ct li ca cng ty v ca cng vic kinh doanh. Chnh nhng vic nh to nn n tng ln v gi i nhng tn hiu y sc mnh. 3. Tp trung sc lc, ng phn tn: t cc mnh v cc chi tit cng c ln nhau vo ng v tr to nn mt c huch mnh. 4. Hy bi theo dng ca bn d bn ang bi ngc dng thy triu: Hy kin nh vi h t tng xc nh ca cng ty, thm ch nu n khng ng16

vi cc thc tin kinh doanh thng thng. 5. Loi b nhng s lch qu o: Xc minh v sa li nhng th sai lch c th y cng ty trch khi h t tng ct li hay cn tr qu trnh. 6. Gi vng cc yu cu chung khi u t vo cc phng php mi: Mt cng ty phi c h t tng ct li tr thnh cng ty bit nhn xa trng rng. N phi n lc khng ngng t c s tin b v cui cng, n phi c t chc vng chc bo tn h t tng ct li v thc y s pht trin. 2.

tin thc s ca cng ty v khng chy theo th hiu th trng v mi trng xung quanh, khng chy theo s cnh tranh hay hng th nht thi ca i ng qun l. Mc ch ct li: l l do c bn, su xa ca t chc tn ti ch khng ch dng li vic kim tin. V d, Disney: Mang nim vui n cho mi ngi.

Phi thu hiu h t tng ct li v mc ch ct li 1. N khng c to ra hay p t m c khm ph bng cch nhn vo bn trong.

Nguyn l 7: Xy dng tm nhnCc cng ty nhn xa trng rng xy dng tm nhn ca h da trn h t tng ct li v mt tng lai c th hnh dung c. duy tr tm nhn, cc t chc ny to ra cc lin kt chin lc v c t chc gi gn h t tng ct li v thc y s pht trin hng ti tng lai hnh dung.

2. N phi trung thc v ng tin cy. 3. N phi hng dn v khi hng th, ch khng to s phn bit. 4. N phi c ngha v truyn cm hng cho mi ngi trong t chc, ngay c khi n khng hp dn vi ngi ngoi. 5. H t tng ct li khng th c nhi nht vo u mi ngi, ch nhng ai ph hp mi c th nm bt n. 6. Cc gi tr v mc ch ct li khng phi l kt qu ca mt bi tp rn luyn ngn t. Mt cng ty c th c h t tng ct li chy trn trong cng ty m khng cn mt cu khu hiu pht biu n.

Cc yu t ca h t tng ct li1. Cc gi tr ct li - l nguyn l ch dn vnh cu ca mt cng ty nhn xa trng rng, n c gi tr thc cht v tm quan trng i vi mi th trong t chc. V d, gi tr ct li ca Disney l sc tng tng v s lnh mnh c to ra t nim17

18

7. H t tng ct li khng ng ngha vi kh nng ct li. Kh nng ct li l cc kh nng c bit tt ca doanh nghip, trong khi h t tng ct li gii thch l do cng ty tn ti. Cc yu t ca tng lai hnh dung 1. Mc tiu thch thc v y tham vng (BHAG) c tm nhn: Mt mc tiu c tm nhn mt khong 10 - 30 nm hon thnh.

Philip Morris trong nhng nm 1950: nh bt cng ty thuc l s mt th gii RJR Nike trong nhng nm 1960: bp Adidas

3. S dng phng php hnh mu tiu biu bng cch nhn vo ngi dn u i hc Stanford trong nhng nm 1940: Tr thnh Harvard ca pha Ty

2. M t sinh ng: Mt m t rc r, hp dn v c th v nhng g phi lm t c BHAG. im then cht l phi chuyn ha c tm nhn t t ng thnh hnh nh to ra nhng hnh nh trong tm tr mi ngi. Cch to ra BHAG c tm nhn 1. Pht trin mt BHAG nh lng v nh cht c Wal-Mart nm 1990: Tr thnh cng ty tr gi 125 t trong nm 2000. (BHAG nh lng) Boeing nm 1950: Tr thnh cng ty chi phi trong ngnh thng mi hng khng v a th gii n vi k nguyn phn lc (BHAG nh cht)

4. S dng bin i ni b - hiu qu cho cc doanh nghip lu i hay quy m ln General Electric trong nhng nm 1980: Tr thnh s mt hoc s hai ti mi th trng m chng ta c mt v cch mng ha cng ty c sc mnh ca mt cng ty ln kt hp vi s tinh gn v nhanh nhy ca mt cng ty nh.

2. S dng BHAG theo phng php David v Goliath19 20