bursa hayvanat bahçesi

BURSA HAYVANAT BAHÇES‹TAR‹HÇEM‹Z

Bursa'da ilk hayvanat bahçesi 1955 y›l›nda hizmeteaç›lan Kültür Park içerisinde kurulmufltur. Uzun y›llarKültür Park ziyaretçilerinin en önemli ilgi odaklar›ndanbiri olmufltur.

Yan yana dizilmifl küçük kafeslerde sergilenenhayvanlardan oluflan Kültür Park Hayvanat Bahçesidünyadaki ve ülkemizdeki de¤iflen hayvanat bahçesianlay›fl›n› karfl›layamad›¤›ndan zamanla Bursa içinkanayan yara halini alm›flt›r. Hayvanlar› korumahaftas› nedeniyle, 10.10.1991 tarihinde sevinçleKültür Park Hayvanat Bahçesi'ni ziyarete gelen birilkö¤retim okulunun ö¤rencileri ne yaz›k ki hayalk›r›kl›¤› ile bahçeden ayr›l›rlar. Okullar›na döndüktensonra okul yönetiminin de yard›mlar›yla döneminBelediye Baflkan›'na Kültür Park Hayvanat Bahçesihakk›ndaki duygular›n› ifade eden yaz›lar›n› iletirler.Minik yüreklerden hayvanlar için yükselen feryatlar,uzun süredir yönetim ve kamuoyunda rahats›zl›kyaratmakta olan hayvanat bahçesi problemininçözümü için bir k›v›lc›m olur ve hayvanat bahçesi›slah çal›flmalar›na bafllan›r.

1994 y›l›nda Say›n Erdem Saker'in Bursa BüyükflehirBe led iye Baflkan l ›¤ › görev in i yürü tmeyebafllamas›yla ›slah çal›flmalar› yerini dünyastandartlar›nda bir hayvanat bahçesi kurulmas›fikrine b›rakm›flt›r. Bu amaçla Avrupa HayvanatBahçeleri ve Akvaryumlar› Birli¤i’nden (EAZA) dedestek istenerek, Modern ''Bursa Hayvanat Bahçesi''proje çal›flmalar›na bafllanm›fl ve projeninonaylanmas›n›n ard›ndan 10.10.1997 tarihindeinflaat çal›flmalar› bafllat›lm›flt›r.

Bursa'n›n Modern Hayvanat Bahçesi 10.11.1998tarihinde halk›n yo¤un ilgisiyle Türk köyü, ay›-kurt,y›rt›c› kufllar, su kufllar›, lama, yaban efle¤i ve devebölümleri tamamlanarak, kap›lar›n› ziyaretçilerineaçm›flt›r; bunlar› aslan, leopar, maymun ve Afrikasavana bölümleri izlemifltir.

2009 y›l›nda Say›n Recep Altepe Bursa BüyükflehirBelediye Baflkan› olarak göreve geldi¤inde; kuruluflaflamas›nda Meclis Üyesi olarak destek verdi¤i,e¤itim ve çevre bilinci oluflturulmas›ndaki önemineinand›¤›, Bursa Hayvanat Bahçesi'nin gelifltirilmesinde2. etap olarak adland›r›lan ve birkaç sene içindehediyelik eflya ma¤azas›, Afrika köyü, Afrika kafe,kanguru ve gülen kufl bar›na¤›, Amur kaplan› bar›na¤›,tropik ev, fok ve penguen bar›na¤›, Güney Amerikahayvanlar› adas› gibi pek çok yeni oluflumunaralar›nda bulundu¤u yeniden yap›lanma ve kabukde¤ifltirme sürecini bafllatm›flt›r. Bu sürecin ilk ad›m›15.06.2010 da aç›lan ''Denizin S›rlar› E¤itim Merkezi''olmufltur.

BURSA HAYVANAT BAHÇES‹GENEL B‹LG‹LER

Bursa Hayvanat Bahçesi, dünya standartlar›nda

modern bir bahçe olarak projelendirilerek, 206.600

m2'lik bir alana kurulmufltur. ‹dari binalar, hayvan

mutfa¤›, hayvan klini¤i ve rehabilitasyon merkezi

bölümleri, sosyal tesisleri ve e¤itim üniteleri ile

bir bütün olan bahçemizde 11 adet gölet 2000

adet a¤aç, 50 000 çal›, 150 000 yer örtüsü bitkisi,

bulunmaktad›r. Do¤al yaflama benzer ortamlar

oluflturulan bar›naklarda ço¤unlu¤u ülkemize özgü

olan 76 türden yaklafl›k 600 adet hayvan

bulunmaktad›r. Su kufllar› kafesi, aslan bar›na¤› ve

Afrika savanas› Avrupa'n›n en iyi örnekleri aras›nda

gösterilen hayvanat bahçemizde, çocuk hayvanat

bahçesi bölümünde yer alan ve Türk mimarisini yans›tan

Cumal› K›z›k evleri de oldukça dikkat çekicidir.

Hayvanat Bahçemizde; koruma programlar›

çerçevesinde nesli tükenmekte olan hayvanlar›n

üretilmesine çal›fl›lmakta, do¤adan gelen yaral›

hayvanlar tedavi edilerek do¤aya geri b›rak›lmakta,

hayvan ve do¤a koruma programlar›na destek

verilmektedir. Bilimsel araflt›rmalara katk›da

bulunmak ve ortak olmak amac›yla üniversitelerin ilgili

bölümleriyle bilgi ve materyal al›flverifli yap›lmaktad›r.

“Gör, Hisset, Koru” temas›n› içeren e¤itim

faaliyetlerimizle, do¤aya aç›lan bu pencerede

çocuklar›m›z›n hayvanlar› görüp tan›malar› baz›

hayvanlarla temas kurmalar› sa¤lanmakta hayvan

ve do¤a sevgisi bilinci oluflturulmaktad›r; ayr›ca

Milli E¤itim programlar›n›n do¤a, çevre ve canl›lar

konular›na, e¤it im s›n›f lar›m›zda, gösteri

merkezimizde interaktif olarak destek verilerek,

ö¤rencilerin hayvanat bahçemizde e¤lenerek

yaflayarak ö¤renmeler i sa¤lanmaktad› r .

Türkiye'nin ilk deniz temal› e¤itim merkezi

olan “Denizin S›rlar›” interaktif e¤itim bölümü ile

sualt› yaflam›n›n ilginç yanlar› tan›t›lmaktad›r.

Ziyaretçilerimizin hofl vakit geçirmeleri ve

dinlenmeleri kafeteryalar›m›z ve çocuk oyun

park›m›z ile desteklenmektedir.

Avrupa Hayvanat Bahçeleri ve Akvaryumlar

Birli¤ine (EAZA) aday üye olan Bursa Hayvanat

Bahçesi yurt içi ve yurt d›fl›ndaki hayvanat

bahçeleri ve üniversitelerimizle ifl birli¤i içersinde

üstlendi¤i önemli görevleri yerine getirmeye,

ülkemizin ve dünyan›n do¤al yaflam›na hizmet

vermeye devam edecektir.

TEDAV‹ VE KORUMA

Bursa Hayvanat Bahçesi, do¤alyaflam›n devaml›l›¤› için önemlibir koruma merkezidir. Her y›lbahçemize kamu kurulufllar› veziyaretçilerimiz taraf›ndan yüzden fazlayaral› hayvan (sürüngen, kufl, memeli)getirilmektedir. Bu hayvanlar›nço¤unlu¤unu koruma alt›ndaolmalar›na karfl›n avlanan, k›flflartlar›nda aç kalan ve elektrik tellerinetak›lan kufllar oluflturmaktad›r.

Bahçemize getirilen yaral› hayvanlar›n kontrol ve tedavileri veterinerhekimlerimiz taraf›ndan yap›lmaktad›r. Yaral› hayvanlar tedavi süresincebahçemiz bünyesindeki özel bölümlerde bar›nd›r›l›rlar. Tedavileritamamlanan hayvanlardan do¤ada yaflayabilecek güce kavuflanlar tekrardo¤alar›na b›rak›l›rlar. Hayati tehlikeyi atlatan ancak do¤ada kendi kendinebeslenip düflmanlar›ndan korunabilme flans› olmayan hayvanlar isebak›c›lar›m›z taraf›ndan en iyi flartlarda bak›larak yaflamlar›na bahçemizdedevam etmektedirler.

10AFR‹KA ASLANI

African lion / Panthera leo

18 y›l160-250 cm 122-240 kg

01

Aslanlar 30 bireye kadar ulaflabilen sürülerhalinde yaflayan tek sosyal kedigil türüdür.Sürüdeki difliler avlanma ve yavrubak›m›n›, erkekler ise sürüyü korumagörevini üstlenir. Diflilerin yakalad›¤› avönce eriflkin erkek aslanlar taraf›ndanyenir. Av›n kalan k›sm› ise difliler veyavrular taraf›ndan paylafl›l›r.

Otlaklar, yar› çöl alanlar ve savanalardayaflayan zürafa, zebra, bufalo, oklu kirpigibi hayvanlar ana besinlerini oluflturur.Bazen ölmüfl hayvanlar› da yiyebilir ya dabaflka hayvanlar›n avlar›n› da çalabilirler.

Saatte 50 - 60 km h›zla koflabilirler,kükremeleri 9 km uzaktan duyulabilir.Tok olduklar›nda 19 - 21 saat aral›ks›zuyuyabilirler. Ülkemizde de farkl› biralt tür olan Asya aslan›, 1920 y›l›nakadar yaflam›fl fakat günümüzdenesli tükenmifltir.

TEHL‹KE ALTINA

NE DO LC NT EN CR EW EX

YETERS‹ZB‹LG‹DE⁄ERLEND‹R‹LMEM‹fi

REDLIST

IUCN

HASSASVU

TEHL‹KE ALTINAG‹RMEYE YAKIN

ÖNCEL‹⁄‹DÜfiÜK

YOK OLMAKÜZERE

NESL‹ DO⁄ADATÜKENM‹fi

NESL‹TÜKENM‹fi

PERS LEOPARIPersian leopard / Panthera pardus saxicolor

Genellikle gece aktiftirler. Difli ve erkeksadece üreme dönemlerinde bir arayagelir. Difli, yavrular›na avlanacakolgunlu¤a eriflinceye kadar tek bafl›nabakar.

Her leopar›n kendi hâkimiyet bölgesivard›r. Pençelerinde ve yanaklar›ndabulunan salg› bezlerinden salg›lananya¤larla di¤er leoparlara kendibölgelerine girmeme mesaj›n› içerenizler b›rak›rlar. H›z almadan 6 m uza¤aatlayabilir, 3 m yükse¤e z›playabilirler.

9

14-20 y›l30-70 kg90-190 cm

01

ENDANGERED

NE DO LC NT VU EN CR EW EX


REDLIST

IUCN

TEHL‹KEALTINDA

EN


ÖNCEL‹⁄‹DÜfiÜK HASSAS YOK OLMAK

ÜZERENESL‹ DO⁄ADA

TÜKENM‹fiNESL‹

TÜKENM‹fi

13

HABEfi MAYMUNUHamadryas baboon / Papio hamadryas

37 y›l50-75 cm 10-18 kg

01

Babun olarak da bilinen Habeflmaymunlar› sosyal gruplar halindeyaflayan hayvanlard›r. Bir erkek vebirkaç difliden oluflan küçük gruplarbirleflerek daha büyük gruplar›oluflturur. Erkekler iri cüsseleri,gösteriflli parlak gri tüyleri ile dikkatçekerler. Babunlar aras›nda, diflgöstermek, difl g›c›rdatmak, esnemekbir tehdit; t›mar etmek ise dostlukdavran›fl›d›r.

Çeflitli meyveler, otlar, kökler,kertenkele, böcek ve küçük memelilerbesinleri aras›ndad›r. Genellikle tekyavru do¤ururlar. Üreme olgunlu¤unaulaflan erke¤in, üremeden önce kendiharemini kurmas› gerekir. EskiM›s›rl›lar›n kutsal sayd›klar›hayvanlard›r.

25YABAN DOMUZU

Wild boar / Sus scrofa

15-20 y›l90-180 cm 50-200 kg

01

Genellikle gece aktiftirler, gündüzünbüyük bir k›sm›n› uyuyarak geçirirler.Besinleri aras›nda böcek, solucan,küçük memeliler, bitkiler, bitki yumruve kökleri vs. bulunur. Beslenmek için5 - 20 km uza¤a gidebilirler.Geliflmiflkoku alma yeteneklerini kullanarak,burnu ile kaz›p efleledikleri topra¤›nalt›ndaki canl›lara da ulaflabilirler.

Çok iyi yüzücü olan yaban domuzlar›çamurda yatmay› da çok severler.Yavrular do¤duklar›nda çizgilidir.6 ay sonra bu çizgileri kaybederler.Ülkemizin tüm ormanl›k bölgelerindeyayg›n olarak bulunurlar.

.

31BOZ AYIBrown bear / Ursus arctos

20-30 y›l170-250 cm 70-250 kg

01

Ay›lar son derece merakl›, keflfetmeyiseven ve deneyimlerini ak›llar›ndatutabilen hayvanlard›r. Açl›¤a vesusuzlu¤a dayan›kl› olmakla birlikte,k›fl uykusu öncesinde çok besintüketmek zorundad›r. Güzel kokularaolan ilgileri sonucu besinlerinin ço¤unubitkiler oluflturur, ancak böcek, solucan,bal›k, kufl, yumurta ve memeliler debesinleri aras›ndad›r.

Yavrular›n› k›fl uykusu s›ras›ndadünyaya getiren ay›lar, mevsim flartlar›uygun olmad›¤›nda karn›ndakiyavrular›n geliflimini durdurabilirler,yavrular do¤duklar›nda 350 - 680 gkadard›r. Saatte 30 km h›za ulaflabilenay›lar ayr›ca yüzme ve t›rmanmakonusunda da oldukça geliflmifllerdir.

TEHL‹KE ALTINA



REDLIST

IUCN

HASSASVU



YOK OLMAKÜZERE


NESL‹TÜKENM‹fi

30BOZ KURTGrey wolf / Canis lupus

8-16 y›l100-160 cm 12-75 kg

01

Genelde on bireylik aileler fleklindeormanl›k ve da¤l›k alanlarda yaflayansosyal hayvanlard›r. ‹drarlar›ylabelirledikleri hâkimiyet bölgeleriniuluyarak di¤er kurt sürülerine bildirirler.

Avlanma tekni¤i en geliflmifl türlerdenbiridir. Büyük ava sald›racaklar› zamanaileler birleflerek büyük gruplarolufltururlar. Kurtlar, genellikle yafll›,güçsüz ve hasta olan hayvanlar›avlayarak do¤al dengeninkorunmas›na katk›da bulunurlar.

Sürüngenler, kurba¤alar, kufllar veküçük memeliler besinleri aras›ndailk s›radad›r. Çok aç kal›rlarsa kemik,deri, boynuz ve meyve yedikleri degörülmüfltür. Türkiye’de her bölgedeyayg›n olarak yaflamaktad›rlar.

KÜÇÜK AKBABAEgyptian vulture / Neophron percnopterus

Ülkemizde görülen dört akbaba türündenbiri olan küçük akbaba, di¤erlerinden farkl›olarak ülkemize ilkbahar aylar›nda�üremekiçin gelir. Kayal›klara yapt›¤› yuvas›na 2yumurta b›rak›r. Sonbaharda�yavrular›ylabirlikte Afrika'ya� geri döner.

Uzun gagas› sayesinde lefl üzerinde kalanküçük et parçalar›n› kolayca koparabilir.‹nce gaga yap›s› ayn› zamanda,kendinden önce beslenen kal›n gagal›akbabalar›n ulaflamad›¤› kemik ili¤ine derahatl›kla ulaflmas›n› sa¤lar. Gagas›ylatuttu¤u tafl parçalar›n›, bafl ve boynunukuvvetle sallayarak kal›n kabukluyumurtalar› çatlatmak ve k›rmak içinkullanabilir. Bu özelli¤i ile alet kullanankufl olarak da bilinir.

M›s›r akbabas› olarak da bilinir. ÜlkemizdeDenizli, Isparta, Bolu, Eskiflehir, Ankara,Çorum, Yozgat, Kayseri, Sivas, Erzincan,Erzurum, I¤d›r, Mardin, fianl›urfa,Gaziantep’te görülmektedir.

29

25-30 y›l2-2.1 kg55-65 cm 155-170 cm

ENDANGERED



REDLIST

IUCN

TEHL‹KEALTINDA

EN




TÜKENM‹fiNESL‹

TÜKENM‹fi

KIZIL AKBABAGriffon vulture / Gyps fulvus

Büyük yap›l› akbabalardan olan k›z›lakbabalar›n üreyen gruplar› göç etmezler;fakat beslenmek için genifl alanlar›dolaflabilirler. Kayal›k ve da¤l›k arazilerdeyaflarlar. Ulafl›lmas› güç sarp kayal›klardakoloniler halinde yuva yaparlar ve biryumurta b›rak›rlar.

Di¤er akbabalar gibi yükseklerde uçaraklefl ararlar, lefl bafl›nda s›ras› karaakbabadan sonra gelir. Akbabalar ölmüflcanl›lar› yiyerek mikroplar›n ço¤almas›n›ve hastal›klar›n yay›lmas›n› önlemede çokönemli bir rol üstlenmifllerdir.

Türkiye’de Bolu, Ankara, Afyon, Denizli,Isparta, Antalya, Artvin, Erzurum veKars’ ta sürekli; ‹stanbul ve Çorum ‘da isek›fllak gruplar› görülmektedir.

29

37 y›l7-10 kg95-105 cm 240-280 cm

KARA AKBABACinereous vulture / Aegypius monachus

Avrupa’daki en büyük kufllardan olankara akbabalar›n kanatlar› çok geniflve uzundur. Ormanlar›n yerleflimeaç›lmas›, orman yang›nlar›, bilinçsiza¤aç kesimi gibi sebeplerle yaflamalanlar›n›n yok olmas› ve zehirli ettuzaklar› kara akbabalar›n vetüm akbaba türlerinin say›lar›n›nazalmas›na sebep olmaktad›r.

Avrupa’da üreyen kara akbabatopluluklar›n›n en önemli ve enbüyüklerinden biri Türkiye’debulunmaktad›r. Y›lda sadece bir yavrubüyütebilen kara akbabalar›nTürkiye’dekineslinin tükenmemesiiçin Orman Bakanl›¤›, özellikleK›z›lcahamam ve Eskiflehir çevresindeormanc›l›k faaliyetlerini, akbabayuvalar›n›n konumlar›na göredüzenlemeye ve akbabalar için yiyecekdeste¤i çal›flmalar›na bafllam›flt›r.

29

30-35 y›l7-12.5 kg100-110 cm 250-295 cm

29PUHUEurasian eagle owl / Bubo bubo

Avrupa’n›n en büyük baykufl türüdür.Genellikle belirli bir bölgede yaflar vegece avlan›rlar. Besinlerinin ço¤unlu¤unuküçük memeliler oluflturmakla birlikteher türden kufl ve böce¤i de avlarlar.

Avlar›n› hem yerde hem de havadayakalayabilme kabiliyetine sahiptirler.Kanat yap›s› sayesinde çok sessizuçarak av›na yaklafl›r ve güçlüpençeleriyle yakalarlar.

Boyun omurlar› çok esnek oldu¤undanbafl›n› 270 derecelik bir aç› ile sa¤asola çevirebilirler. Yurdumuzda yayg›nolarak bulunmaktad›r.

19 y›l1.5-4.2 kg58-73 cm 138-200 cm

AK PEL‹KANEastern white pelican / Pelecanus onocrotalus

Çok iri su kufllar›d›r. Büyük gagalar›n›nalt›nda geniflleyebilen ve bal›k yakalarkenkepçe gibi kulland›klar› bir kese bulunur.Uçarken boynunu k›sar, ensesini s›rt›nayaslar. Sürü halinde düzgün s›ralar vesarmallar olufltururlar. Üreme dönemindeözellikle bafl bölgesi pembemsi olur vetepe tüyleri kalk›k durur. Üreme d›fl›ndabelirgin renkleri kaybolur.

S›¤ sularda avlanmay› tercih ederler.Avlanma s›ras›nda gagas›n›n içinbal›kla birlikte su da doldu¤undan baz›bölgelerde “saka kuflu” olarak da bilinir.Afrika ve ‹srail’den gelen ak pelikangruplar›, Türkiye üzerinden Romanya’yave Türkiye-Ermenistan s›n›r›ndaki AktaflGölü’ne göç etmektedir. Göç s›ras›nda,Do¤u Akdeniz, Do¤u Anadolu, OrtaAnadolu, Do¤u Karadeniz ve MarmaraBölgesi’ndeki sulak alanlarda görülürler.

25-35 y›l5-15 kg140-175 cm 234-309 cm

35

14BEYAZ LEYLEKWhite stork / Ciconia ciconia

Leyleklerin göç yolu üzerinde yer alanTürkiye, ayn› zamanda önemli birüreme alan›d›r. Say›lar› on binleri bulanleylek gruplar›; her ilkbahar k›fllad›klar›Afrika ülkelerinden, üredikleri Avrupa veAsya ülkelerine göç ederler. (Ve kald›r›ld›)Sonbaharda da tekrar k›fllad›klar›alanlara geri dönerler.

Çat›lar, bacalar, elektrik direkleri gibiyüksek yerlere yuva yapan leylekler,üremek için genellikle ayn› köy, kasabave yuvaya dönerler. Her iki günde biryumurta b›rakan leyle¤in bir üremedönemindeki yumurta say›s› 5’i bulabilir.‹lk yumurtadan sonra anne ve babas›rayla kuluçkaya yatar.

Solucan, salyangoz, böcek, çekirge,kertenkele, y›lan gibi çok çeflitli hayvantürleriyle beslenirler. Leylekler do¤adasay›s› normalin üzerinde art›fl gösterentürü tüketmeye yönelerek, do¤aldengenin korunmas›na önemli katk›sa¤larlar.

30-35 y›l2.3-4.5 kg95-110 cm 155-165 cm

14TURNA

Eurasian crane / Grus grus

Orman kenarlar›, aç›k meralar, sulakalan çevresi ve batakl›k bölgelerdegörülen turnalar, zaman zaman datarlalara misafir olurlar.

Her türlü tah›l, küçük meyve, bitkikökleri, böcek, solucan, salyangoz,sürüngen, kurba¤a, küçük kufl vememeliler besinleri aras›ndad›r.Avrupa’da yaflayanlar k›fl› geçirmeküzere Afrika'ya göç ederler. Türkiye’dehem göçmen hem de yerleflik gruplar›görülmektedir. Göç s›ras›nda Vfleklinde düzgün sürüler oluflturarakuçarlar.

Üreme döneminde çiftler veya gruplarhalinde “turna dans›” ad› verilen kurdavran›fl› sergilerler, dans s›ras›ndabirkaç metre havaya s›çrarlar. Sert veyank›l› tipik ötüflleriyle bilinirler.Anadolu’da u¤ur, bereket, refah vebollu¤u, Japonya’da ise uzun ömrüsimgelerler.

22-24 y›l6-8 kg115 cm 233 cm

14AFR‹KA DEVE KUfiU

Ostrich / Struthio camelus

30-40 y›l175-275 cm 63-130 kg

01

Afrika deve kufllar› yaflayan en büyükkufl türüdür. Gö¤üs kemi¤i ve kaslar›olmad›¤›ndan uçamazlar. Difli gri,erkek siyah renkli tüylere sahiptir.Ayaklar› iki parmakl›d›r. Uzun ve güçlübacaklar› ile saatte 70 km h›zaulaflabilirler, tehlike durumunda serttekmelerle kendilerini savunurlar.

Steplerde yaflayan bu kufllar yaprak,dal, çiçek, tohum, böcek ve küçüksürüngenlerle beslenirler. Küçükgruplar halinde yaflarlar. Erkek vediflinin ortaklafla kuluçkaya yatt›¤›yumurtalar›n ortalama a¤›rl›klar›1400 - 1700 gr’d›r bu da yaklafl›k24 adet tavuk yumurtas›na eflde¤erdir.

21EMUEmu / Dromaius novaehollandiae

20-30 y›l150-190 cm 30-60 kg

01

Avustralya K›tas›na özgü ve uçamayankufllardan olan emu, Afrika'da yaflayandeve kuflundan sonra dünyan›n en irikufludur. Güçlü bacaklar› sayesindesaatte 40 km h›zla koflabilir. Genelolarak bitki kökleri ve meyveylebeslenen emular, tar›m ürünlerine zararveren t›rt›llar› ve di¤er zararl›lar› datüketirler. Emular›n suya girmektenkaç›nmad›klar›, hatta genifl ›rmaklar›yüzerek geçtikleri söylenir.

Üreme mevsiminde erkek ve difliemular, u¤ultuyu and›ran bo¤uk birsesle öterler. Farkl› renkleri ile dikkatçeken 5 - 15 adet siyah›ms› yeflil renkteiri yumurtalar›n üzerinde kuluçkayayatan, genellikle erkek kufltur; bu aradadifli de bir önceki y›l aralar›na kat›lanyavrular›n bak›m›yla ilgilenir.

26PERS CEYLANIGoitred gazelle / Gazella subgutturosa

14-18 y›l40-100 cm 20-30 kg

01

Gündüzleri sürüler halinde dolaflanceylanlar, ö¤le s›ca¤›nda gölgelikyerlerde yatarlar. Az engebeli stepleri,kumlu, seyrek a¤açl› yerleri tercih ederler.Çok h›zl› koflmalar›yla tan›n›rlar.

Besinlerini çeflitli otlar, yüzeysel köklerve yumrular oluflturur. Susuzlu¤adayan›kl›d›rlar. Y›lda 1 - 2 yavru do¤uranceylanlar›n afl›r› avlanma ve do¤al yaflamalanlar›n›n tahribi sonucu yurdumuzdado¤al nüfuslar› tükenmifltir.

29.04.1982 tarihinde bir protokol ileUrfa Ceylanp›nar’da ceylan yetifltirme veüretim istasyonu kurulmufltur. 23 ceylanlaüretime bafllanm›fl ve 2010 Urfa CeylanP›nar Üretme Çiftli¤i verilerine göreceylan say›s›n›n 1350’ye ulaflt›¤›bildirilmifltir. Belli bir say›dan sonrabu ceylanlar yeniden do¤ayakazand›r›lacakt›r.

TEHL‹KE ALTINA



REDLIST

IUCN

HASSASVU



YOK OLMAKÜZERE


NESL‹TÜKENM‹fi

27KIZIL GEY‹KRed deer / Cervus elaphus

17-22 y›l265 cm 160-240 kg

01

Erkekleri gösteriflli boynuzlara sahipolan geyiklerin difli ve yavrular›ndaboynuz bulunmaz. Postlar› yaz›nk›z›l-kahve, k›fl›n ise koyugri-kahverengidir. Yavru geyiklerbeyaz benekleriyle dikkat çekerler.

Genellikle genifl yaprakl› ve kar›fl›kormanlar› tercih ederler. Sabah veakflam alaca karanl›kta daha aktiftirler.Sürüler halinde dolafl›rlar. Çok iyiyüzücü olan geyikler, çamurdayatmaktan hofllan›rlar.

Yurdumuzun tüm bölgelerindekiormanlarda yaflarlar. Avlanmalar› baz›bölgelerde yasak, baz› bölgelerdek›s›tl›d›r. Uluda¤ Milli Park› ülkemizdeK›z›l Geyiklerin korundu¤u veavlanman›n yasak oldu¤u önemlialanlar›m›zdand›r.

23LAMALlama / Lama glama

15-20 y›l120-200 cm 120-150 kg

01

Güney Amerika’n›n evcil hayvanlar›ndand›r.‹nka Medeniyeti’nde ticaret vetafl›mac›l›kta binek hayvan› olarakkullan›ld›klar› bilinen; lamalar›n etleriyenir, sütleri içilir, yünleri yumuflakkumafllar›n üretiminde kullan›l›r.

Çeflitli otlar›, çal›lar›, dikenleri veyüksek da¤larda bulunan di¤er bitkileriyiyerek beslenirler. Açl›¤a ve susuzlu¤adevelerden daha dayan›kl›d›rlar.Sürünün lideri erkektir. Kendilerinitehlikede hissettikleri zaman mideiçeriklerini püskürtürler. D›flk›lamakiçin genellikle belli bir bölgeyi kullan›rlar.

22

DEVEArabian camel / Camelus dromedarius

20-25 y›l450-750 kg250 cm

01

Zorlu çöl flartlar›na uyum sa¤lam›fl olan develere“çöllerin koyunlar›” da denilir. Tüyleri geceçölün so¤u¤undan, gündüz ise s›ca¤›ndankorunmalar›n› sa¤lar. Kum f›rt›nalar›nda burundeliklerini kapatabilirler.

Su kayb›n› önlemek için di¤er memelilerdenfarkl› olarak, vücut s›cakl›klar›n› 6 - 8 dereceyükseltebilir ve böylece terlemezler, idrarmiktarlar› ve d›flk›lar›ndaki su miktar› da oldukçadüflüktür. Su kayna¤› bulduklar›nda bir defada130 L su içebildikleri ve hörgüçlerindebiriktirdikleri ya¤› kullanarak 10 ay su içmeden(çal›flmamak flart›yla) yaflad›klar› bilinmektedir.

Kabuklu ve sert bitkileri bile rahatl›kla yerler.Ayak tabanlar› sayesinde kumda rahatçayürürler. Hiçbir besin maddesi almadan 500 kmyol alabilir, 150 - 200 kg yük ve 4 km h›zlagünde 20 - 30 km yolculuk yapabilirler.Yurdumuzda daha çok Ege ve Güneydo¤uAnadolu bölgesinde evcil hayvan olarakyetifltirilmektedir.

24YABAN EfiE⁄‹Onager / Equus hemionus onager

Renkleri yaz›n k›z›l›ms› kahve, k›fl›naç›k kahve olarak de¤ifliklik gösterenyaban efleklerinin, s›rt çizgileri de baharaylar›nda belirginleflir. Yafll› bir erkektaraf›ndan idare edilen sürüler halindeyaflarlar fakat yavrulama dönemlerindesürü da¤›l›r. At ile eflek aras› güçlüsesleri birbirleriyle haberleflmelerinisa¤lar.

Çeflitli otlarla ve çal›larla beslenirler.Gebelik süreleri 11 ayd›r. Tek yavrudo¤ururlar. Su kaynaklar›n› bulmadaüstün koku alma yeteneklerinikullan›rlar. K›sa mesafede 70 kmh›zla koflabilirler. Günümüzde sadece‹ran’ da yaflarlar.

25-30 y›l200-250 cm 200-260 kg

01

ENDANGERED



REDLIST

IUCN

TEHL‹KEALTINDA

EN




TÜKENM‹fiNESL‹

TÜKENM‹fi

ZEBRAGrant’s zebra / Equus burchellii boehmi

28-35 y›l220-300 cm 230-300 kg

01

Topluluklar halinde yaflayan zebralarotçul hayvanlard›r. Bir erkek liderli¤inde5 - 6 difli ve yavrulardan oluflan 20’liaile gruplar› olufltururlar. Lider zebragruptakileri tehlikelere karfl› korurkendi¤er erkekleri de gruptan uzaklaflt›r›r.Aileler birleflerek say›lar› binleri bulansürüleri olufltururlar. Sürü lideri tehlikedurumlar›nda an›rarak sürüsünü uyar›r.Ürkek olmalar›na ra¤men güçlütekmelere sahiptirler.

Tüm zebralar›n çizgileri insanlardakiparmak izi gibi birbirinden farkl›d›r.Sürü içerisindeki bireyler birbirlerini,yavrular annelerini bu farkl› çizgilerdenve kokular›ndan tan›rlar.

14

bursa hayvanat bahçesi

Documents