business contact ed. 1 - 2010
DESCRIPTION
Het magazine voor de christenzakenman- en vrouw. Een uitgave van CBMC Nederland.TRANSCRIPT
Januari / Februari 2010
nr.1
>RobSalomonson, eenhoopvolmens
>Gevenwordtontvangen
>Shareholderofstakeholder
BUSINESSCONTACT
Uitgave van CBMC Nederland
I N H O U D
RUBRIEKEN
13 CBMCACTUEEL
Surprise, ik leef!
16 CBMCACTUEEL
Leven in omgedraaide vorm
20 CBMCACTUEEL
Ridders in het land van
kastelen en vlaaien
21 CBMC&MENSEN
Koos Mink, uitdelen en doorgeven
29 BESTUUR
Winterslaap
30 BEDRIJVIG
Shareholder of stakeholder
35 COLUMN
Vernieuwd recept
38 CONTACTpUNTEN
pag. 4
pag. 21
pag. 36
PAG 2
‘Gelukkig zijn de treurenden’ (Matteüs 5:4). Een paradox uit de zaligsprekingen, een
weerbarstige tekst. Vreugde, blijdschap, feest en
overvloed worden door ons geassocieerd met zegen en
geluk. Wat moeten we met Jezus boodschap en hoe
verstaan we haar?
Er zijn twee soorten verdriet, om met de woorden van Paus Benedictus XVI te spreken.
1- Er is verdriet zonder hoop. Verdriet dat de liefde en waarheid niet meer vertrouwt. Verdriet dat daarom van binnenuit de mens ondermijnt en vernielt.
2- Er is ook verdriet dat teweeg gebracht wordt doordat de waarheid iemand diep aangrijpt. Dat verdriet brengt de mens tot bekering en tot verzet tegen het kwaad.
Het eerste verdriet wil niet meer getroost worden, ze is alle zicht op het leven kwijt en zou het leven het liefst ontvluchten. Ze vlucht in vermaak, prestatie, drukte, drugs en soms in de dood.Het tweede verdriet voelt en ervaart de waarheid achter het eerste verdriet. Ze roept op tot verzet, tot handelen. Ze ziet de onrechtvaardigheid, de (on)schuld die ook haar eigen (on)schuld is. De troost wil deze twee verbinden en met elkaar in contact brengen.
Het tweede verdriet lijkt op het verdriet van de vrouwen bij het kruis van Jezus. Zij huilen om het onrecht, dat daar plaatsvindt. De onschuldige sterft aan de daden van de ander. Hij sterft, omdat de wereld Hem niet wilde. Hij sterft, omdat andere mensen over zijn lot hebben beslist. Mensen die sterker lijken te zijn. Toch ervaren de vrouwen pas hun troost op precies die plek, aan de voet van het kruis in het aangezicht van de Ander. Schuld en schaamte komen op hen toe, maar worden door de Ander veranderd in genade. Geluk wordt geboren.
Het eerste verdriet lijkt op het verdriet van Jezus en God. Ze worden uit de wereld gestoten. De liefde van de mens blijkt niet meer het vertrouwen waard te zijn. De waarheid telt niet meer. Deze pijn deelt Jezus met velen van ons. Hij maakt zich één met de mensen die het leven zo ervaren en moeten ondergaan (Matteüs 25 : 31-45). Er wordt troost en vreugde gevonden in de liefde van de medemens die zich naar Hem uitstrekt.
Toch kon deze liefde pas ontstaan, omdat zij is geboren uit de eerste Liefde. Wij kunnen pas liefde geven, omdat God ons eerst heeft liefgehad. Niet wij geven, maar God geeft. Dat wat wij kunnen geven, hebben we eerst ontvangen. In het aangezicht van de (A) ander wordt het ware geluk, de ware troost en de betekenis van het leven gevonden.
Op 23 januari a.s., tijdens onze Nieuwjaars-ontmoeting, verbinden we onszelf aan de (A) ander. Noteer dit in uw agenda en wees welkom.
Wouter DroppersDirecteur CBMC Nederland
Gevenwordtontvangen
V O O R W O O R D
PAG 3
Rob Salomonson is in vele opzichten een bijzondere man.
De veranderingen in zijn leven zijn groot. Wie hem nu spreekt, ontmoet
een man die grote rust uitstraalt en weet waar hij voor leeft. Je zou niet
verwachten dat hij van jongs af aan een heel ander en
bewogen leven heeft gekend.
RobSalomonson,eenhoopvolmens
INTE
RV
IEW
PAG 4
Ook de rust van een vaste werkplek in zijn bedrijf Printus in Almere is een groot verschil met het drukreizende bestaan van voorheen tot in Zuid-Oost Azie. Al die breuklijnen in zijn leven hebben te maken met één breukpunt. Dat kwam in zijn 45e levensjaar toen hij Jezus Christus leerde kennen. Sindsdien wil hij niet langer opgaan in zijn werk en probeert meer beschikbaar zijn voor het thuisfront. Hij ervaart dat als het gegrepen zijn door God. Dagelijks wordt hij bevestigd in de waarheid over het leven. Die waarheid gaat over alle facetten van zijn bestaan. Ook over zijn voedingspatroon als vegetariër…
Volledig los van GodRob begint zijn verhaal met zijn verleden. “Van huis uit heb ik niets van het christelijk geloof meegekregen en ik leefde volledig los van God. Mijn vader kende een traumatisch oorlogsverleden en had een onvermogen om zich te geven in verbanden van huwelijk en gezin. Als kind zag ik mijn vader dus nooit. Ik deed veel moeite om met hem in contact te komen maar hij ontliep elk contact en veroorzaakte veel moeilijkheden (ook financiële) en hield zich nooit aan afspraken. Zo liet hij mijn moeder en mij alleen achter met veel zorgen over ons levensonderhoud.
Temeer omdat hij meerdere malen nieuwe huwelijken aanging waaruit opnieuw kinderen werden geboren. Ik zag het als mijn taak mijn halfbroertjes op te zoeken en zocht zo zelf ook naar enig familieverband. Groot was dan ook mijn verbazing later te horen dat mijn vader theologie was gaan studeren in Canada en voorganger werd in Scandinavië. Dat was wel het laatste wat ik bij hem vond passen. Toen hij ook daarmee ophield zag ik daarin een bevestiging van zijn vele vluchtige ondernemingen. Maar ik vergiste mij. Want God was echt in zijn leven gekomen. En hij bleef daar over spreken naar mensen bij wie hij ontvankelijkheid ervoor bespeurde. Dus niet naar mij. Ik stond er toen zeker niet voor open. En de verhouding naar hem werkte daar averechts bij.”
Over God sprekenOp de vraag hoe God ging werken in zijn leven is Rob duidelijk. “Wonderlijk genoeg gebeurde dat toch door mijn vader. Mijn dochter had veel vragen en wilde ‘opa’ spreken over God. Tot mijn stomme verbazing kwam mijn dochter tot geloof. Ik zag haar opbloeien en kon toen niet meer om het feit heen dat mijn vader een geheim moest kennen dat leven met God heette, dat ik niet kende. Toen ben ik toch met mijn vader in gesprek gekomen en heeft hij mij het Evangelie uitgelegd. Als kind had ik zo weinig van hem ontvangen. Maar in die gesprekken heeft hij mij het grootste geschenk gegeven dat te bedenken valt. Van hem heb ik geleerd om pas over God te spreken als er een opening voor is bij de ander. Dat is niet passief bedoeld, maar vanuit de overtuiging dat niet wij mensen bekeren, maar dat Hij ons gebruikt in Zijn werk.”
HulpbehoevendHet verleden raakt Rob zichtbaar. Toch reageert hij nuchter op zijn verleden. “Ik ben bijna nooit boos. Dat komt door mijn visie op fouten en verkeerde beslissingen. Ik zie dat meer als het ontbreken van licht of inzicht in de situatie. Ik zie daarvan natuurlijk wel de schade en heb er als kind zeker onder geleden. Zoals anderen geleden hebben van mijn fouten. Beschermende maatregelen zijn nodig en bekering is nodig. Maar toch heb ik veel clementie met iedereen vanuit het besef dat verkeerde keuzes veel te
PAG 5
maken hebben met gebrek aan inzicht. Dat toont onze hulpbehoevendheid. Je kunt mensen daarop wijzen maar God moet het inzicht geven en ontvankelijk maken voor hulp. Zo ervaar ik ook mijn bekering. Ik zie dat niet zo zeer als een keuze van mij voor geloof of voor Hem maar als een gegrepen worden door Hem. Toen kon ik niet anders meer. Daarom is veel gepraat over ‘verantwoordelijkheid nemen’ en ‘keuzes maken’ voor mijn gevoel te eenzijdig en te oppervlakkig
benaderd. Daar kan ik niet zoveel mee. Er wordt dan teveel eer aan ons mensen gegeven die God toekomt. We verliezen dan de diepere dimensie van Zijn handelen.”
Leren door fouten“God is niet de God van het opgeheven vingertje die ons voortdurend de wet voorhoudt. Zijn liefde voor ons gaat zo ver dat Hij ons in Zijn geboden beschermt voor leed dat wij anders onszelf aan
“Alswesamengoedzijnvoordeaardedanisdeaarde goedvoorons.”
PAG 6
“Alswesamengoedzijnvoordeaardedanisdeaarde goedvoorons.”
doen tot de dood aan toe. Wij waarschuwen toch ook onze kinderen voor gevaar en trekken hen weg bij een ravijn? Zo doet Hij ook. In die stijl leerde mijn vader mij de Bijbel lezen en schreef daarover in een niet uitgegeven boek. Daar heb ik veel van geleerd. Ik ben daar dankbaar voor en geef het weer door aan anderen in studies.”
“Juist hoe God is, maakt mij tot een hoopvol mens. En hoop geeft blijdschap in de vorm
van diepe vreugde. Want je hebt een doel in je leven dat alomvattend is. Hoop maakt dat je ergens naartoe kunt leven. Dit is precies het tegenovergestelde van wat angst doet. Angst maakt dat je voor de toekomst weg wilt lopen. Hoop trekt je juist daarheen. Daar wil je dichterbij komen. Mijn doel is niet het bereiken van aardse doelen. Daar heb ik genoeg van gezien in mijn leven. Ik heb kleine en grote huizen en auto’s gehad vanuit dikke en smalle beurzen waarmee ik moest leven. Ik ben in loondienst geweest en ben nu eigen baas. Ik heb grote bedrijven geleid en veel personeel aangestuurd en werk nu voor mezelf. Maar dat is geen doel op zich. Het echte doel is het loven en prijzen van de Heer. Daar vind ik voldoening in. Dat geeft God. Overigens is dat prijzen van God ook praktischer dan je denkt. Dat doe je door respect op te brengen voor anderen die Hij geschapen heeft en door in de intermenselijke relatie de relatie met God handen en voeten te geven. Dat is een levensstijl die je bevrijdt van krampachtigheid. Laat je leiden door Gods Geest. Dan ga je doen waar God behagen in heeft.”
Een gezond voedingspatroonRob Salomonson houdt zich heel bewust bezig met voedsel. Ik vroeg hem waarom hij dit doet. “De aanvankelijke aanleiding lag in mijn eigen ongezonde leven. In 1988 vierde ik mijn jubileum in Amsterdam op grootse wijze met een rondvaart, een theateravond in Carré en een hotelovernachting voor alle gasten zodat alcoholgebruik geen probleem zou zijn. Dat was een aangelegen punt voor mijzelf. Want ik gebruikte zelf overmatig alcohol. Eigenlijk was ik alcoholist en mede door het vele reizen leefde ik heel onregelmatig en at veel buitenshuis. Door al die factoren was ik erg dik geworden. Mijn maatpakken moesten steeds in grotere maat worden aangeschaft. Toen, al voor mijn bekering, nam ik het besluit te stoppen met drinken en altijd maar uit eten te gaan. Ik ging mij uitvoerig verdiepen in voedsel en raakte er enorm geïnteresseerd in en ging lijnen.”
“Maar ook dat deed ik weer op een zeer ongezonde manier, want ik begon verschrikkelijk af te vallen. Ik stopte met het eten van vlees. Aanvankelijk was dat vanwege het dierenleed,
PAG 7
want de leefregels van God kende ik nog niet. Maar na mijn bekering vond ik voedselregels ook in de Bijbel terug. De hoofdlijn vind je in Genesis 1: 29 waar wordt aangegeven dat de gewassen en zaden ons zullen dienen tot voedsel. Dat ‘zullen‘ is zowel een opdracht als een belofte. Pas later in Leviticus 11 in de spijswetten wordt toegestaan om ook dierenvlees aan ons voedsel toe te voegen. Dat mag erbij genomen worden. Maar het is geen uitdrukkelijk gebod. Wij hebben dat helemaal omgedraaid en de mens afhankelijk gemaakt van het eten van dierenvlees en zijn kwijtgeraakt dat zaden en vruchten van de aarde zijn bedoeld als ons voedsel.”
Uschrijftmomenteeleenboekhierover.Watwiltudaarmeedoorgeven?“Een hoofdthema van het boek is de verbreding van de individualistische vraag ‘hoe kan ik gezond leven?’ naar ‘hoe kunnen we samen gezond leven?’ Als we samen goed zijn voor de aarde dan is de aarde goed voor ons. Want zo heeft God de aarde gegeven. De kernboodschap van mijn boek is dat God ons voedsel al voor ons heeft klaargelegd. Pas bij verkeerd gebruik brengen wij schade toe aan de aarde en aan onszelf. Zonde betekent dat wij mensen de dingen uit het verband halen, waarin God ze heeft geplaatst. Dat geldt op allerlei gebied. Ook op het gebied van voedsel. Wij denken het beter te weten dan Hij. Bijvoorbeeld dat het niet gaat om het eten van vruchten maar om de vitamine die daarin zit. De volgende stap is dat de vrucht zelf er niet meer toe doet. We halen vitaminen eruit en eten alleen dat. Eten is een wiskundige berekening geworden van zoveel gram vitamine en andere stoffen. Hier maken we een grote vergissing. Het is eenzelfde redenering als alleen de brandstof van een auto belangrijk is en de auto er niet meer toe doet om ergens te komen. In dat geval snappen we hoe bizar die redenering is. Maar in geval van
voedsel laten we ons gemakkelijk misleiden door de voedsel- en farmaceutische industrie met medicijnen, vitamine- en voedselpreparaten.” Surrogaatoplossing“Met al deze ‘surrogaten’ denken we hetzelfde effect te bereiken als met het eten van gezond voedsel. Vervolgens zoeken we ons heil in deze preperaten. Dat is een vergissing. Om even bij het beeld van de auto als voertuig te blijven: daar zitten wielen, stoelen en een stuur aan. Die hebben allemaal een functie. Die ‘voertuigzaken’ zitten niet aan pilletjes. Als die langere tijd gaan ontbreken in ons eetpatroon gaat ons lichaam ze zelf aanmaken, omdat het die zaken ook nodig heeft. Bijvoorbeeld: we hebben hoofdpijn en nemen er pilletjes tegen in met als resultaat dat de hoofdpijn verdwijnt. Dat is mooi. Maar slechts het symptoom is weg. Incidenteel is dat geen probleem. Het lichaam is nu eenmaal zo uitgerust dat dit tijdelijk wel kan. We kunnen er een periode probleemloos gebruik van maken maar niet langdurig. Dan gaat het lichaam protesteren door zelf de ‘wielen’ aan te maken die de medicijnen niet geven en dan komt de schade. Want het lichaam gaat dat doen door onder andere calcium aan de botten te onttrekken. Dat gaat ten koste van de ledematen en raakt alles uit balans. Zonder goed voedselgebruik krijgen we die balans niet terug, al gebruiken we de beste medicijnen.”
Uheeftdaarsprekendevoorbeeldenvan?“Het verhaal van mijn eigen moeder is een goed voorbeeld. Zij werd ernstig ziek en bij haar moest een been worden afgezet vanwege onvoldoende doorbloeding. Ze werd afhankelijk van 24-uurs thuiszorg. Per dag kwamen er zeven mensen langs. Uiteindelijk woog ze nog maar 30-32 kilo. Aanvankelijk gaf ik aan hen de zorg uit handen, al had ik mijn vraagtekens. Tot het moment dat
“SpreekoverGod,alseropeningvoorisbijdeander.”
PAG 8
“SpreekoverGod,alseropeningvoorisbijdeander.”
PAG 9
A D V E R T E N T I E
PAG 10
moeder het niet meer aankon en we de melding kregen dat ook haar tweede been afgezet moest worden. Ik werd gebeld dat mijn moeder er mentaal helemaal doorheen zat en haar ontlasting niet meer kwijt kon. Ik heb toen besloten zelf de touwtjes in handen te nemen en besloot alle medicatie te stoppen. De arts ging akkoord omdat hij afwist van mijn voedselkennis. Zelfs de bloedverdunners hebben we gestopt. De aanpak lag in het gebruik van alleen gezond voedsel zonder vitaminepreparaten en dergelijke. Nog steeds sta ik elke ochtend om 5 uur op om naar mijn moeder te gaan en haar eten klaar te maken die de verzorging aan haar geeft: onbespoten groenten, sap, fruit en rauwkost. Binnen een week kwam de normale stoelgang weer op gang die door de bijwerking van alle pillen stil was komen te liggen. Na drie maanden waren de open wonden dicht waar men drie jaar mee aan het tobben was geweest, omdat ze immuun was geworden voor alle zalfjes. Goed voedsel is veel belangrijker dan we denken.”
Het wonder “De afspraak in het ziekenhuis voor de afzetting van mijn moeders tweede been kwam steeds dichterbij. Het ging niet om suiker maar om de doorbloeding. Moeder kan zo’n tweede operatie niet aan. Was het echt nodig? In het ziekenhuis aangekomen werden we verrast door een wonder: de dokter constateerde dat haar conditie zo verbeterd was, dat amputatie niet meer nodig was! Echt een wonder! Nu is haar huisarts er trots op te kunnen zeggen dat zij de enige eenennegentig-jarige is in zijn praktijk die geen medicijnen gebruikt!”
Eigen spoorRob trekt duidelijk zijn eigen spoor. Maar hoe weet hij dat dit voor iedereen goed is? “Ik beschouw mezelf niet als een expert, want ik heb er geen wetenschappelijke studie voor gedaan. Het is allemaal zelfstudie. Ik laat me ook graag corrigeren als deskundigen kunnen onderbouwen, wat ik het niet goed zie. Al mijn bevindingen toets ik ook aan de Bijbel. En verrassend genoeg vind ik daarin telkens steun voor mijn bevindingen en opvattingen. Genoeg om die in een boek door te geven. Zo komt de in Nederland zo hooggeprezen melk niet in mijn
dieetregels voor. Melk is voor kleine kinderen goed, maar voor volwassenen is het niet nodig. Voor hen is er het vaste voedsel.” Lachend voegt hij eraan toe: “Het is niet de bedoeling dat we ons leven lang aan de koe blijven hangen. Honderd maal hoor ik de vraag als het hierover gaat: en de botontkalking dan? Specifiek voor sterke botten is niet of we voldoende melk drinken. Eerder andersom. Sla de melk maar over. De Bijbel steunt die visie. Als je goed voor je botten wilt zijn, gebruik dan amandelen. Daar zit naast vetten veel meer in voor onze botten dan in melk. Mijn moeder krijgt zes amandelen per dag. Voor haar maal ik ze en strooi ze over haar eten. Amandelen zijn heel goed voor ons. In de Bijbel worden amandelen gezien als waardevolle geschenken en zo worden ze aangeboden. Dat zegt veel. In ons welvaartsland hebben wij meer te vrezen van wat we wel eten dan wat we niet eten. Ik weet uit ervaring waar ik over praat: we worden voortdurend in verleiding gebracht alcohol te drinken, te roken, taartjes en snacks te eten. Ons lichaam heeft wel behoefte aan vetten. Daarom is het ook niet vreemd dat we ons graag met vetten voeden en er een verzadigd gevoel aan over houden. Vetten zijn dan ook niet verkeerd maar verkeerde vetten, verzadigde vetten, wel.”
Gerard M. Bijkerk
PAG 11
Vrijdag 6 november. Zo’n 150 conferentiedeelnemers
arriveren op Mooirivier Congreshotel. ’s Avonds
staat Otto de Bruijne op het programma. In zijn theater ‘De
Verrassing’ spreekt hij over de verrassingen van het leven.
Na 51 dagen lang in coma gelegen te hebben, ontwaakte hij en zei: ‘Verrassing!’. “Ik hoor jou, als voor het eerst, en luister. Ik zie jou, als voor het eerst, en fluister: Verrassing!”, zingt de zaal mee met Elise Mannah. Prachtig gezongen gedichten, de geweldige performance van Otto en de interactie met het publiek zorgen voor een indrukwekkend theater.
Zaterdagmorgen spreekt Gert Hutten. “Er was eens een kerk vol ganzen. De dominee preekte voor die ganzenkerk en hield een fantastische preek. Hij vertelde dat de ganzen konden vliegen. Ze waren blij om dat te horen en gakten een mooi danklied. Vervolgens was de dienst klaar en waggelden ze allemaal de kerk uit. En dat terwijl ze konden vliegen! Beseffen wij wel wat het betekent om niet geoordeeld te zijn als we in Christus zijn (Romeinen 8:1)?” De wereld bestraft het kwaad met twee wapens: veroordelen en regels stellen. “Gods strategie is ongedacht anders.
Hij zegt: ‘Ik ga de wereld niet veroordelen’ en ‘Ik geef geen regels, maar genade’. Dit is totaal anders dan de wereld!” Jan Hol gaat hier zaterdagmiddag op door. “Leef je volgens het oude of nieuwe huishoudboekje? Leven volgens het oude huishoudboekje betekent
dat de wereld draait om jou. Het nieuwe huishoudboekje hanteert een wij-index. Ons leven moet veranderen van kwantiteit naar kwaliteit, van religie naar relatie en van ‘meer’ naar ‘genoeg’.” Zaterdagavond gaat Jan Bakker (Alpha Cursus Nederland) in ‘dynamisch gebed’ met de zaal. Lofprijs met de band wordt afgewisseld met bidden in duo’s. De conferentie wordt zondagochtend afgesloten met een lezing over de betekenis van ‘het zijn in Christus Jezus’ door Gert Hutten.
Teo van den Brink
Surprise,
ikleef!
PAG 13
C B M C A C T U E E L
PAG 14
A D V E R T E N T I E
PAG 15
Onze economie is erg gericht op het eigen belang. Veel jongeren en mensen denken dat de economie gaat over geld, winst(maximalisatie) en inkomen. We focussen ons op zegeningen. Maar mijn inziens ligt de oorsprong en essentie van de economie in dienen en dienstverlening. We zouden dit kunnen weergeven met het volgende schema:
Er is in onze huidige tijd verwarring ontstaan over het doel van de economie en onze bedrijven. Het gevolg (winst) is doel geworden en het oorspronkelijke doel (de behoefte, de wens van de klant) is een middel geworden om veel geld te verdienen. Dit heeft geleid tot excessen in het bedrijfsleven, een financiële en economische crisis.
Leren van gevenHenri Nouwen, de bekende katholieke priester, heeft een grote carrière achter de rug. Hij deed veel voor anderen. De laatste tien jaar van zijn leven begeleidt hij een meervoudig gehandicapte jongen en juist deze jongen liet hem Gods liefde zien. Eigenlijk hetzelfde als wat we lezen in het artikel van
Frank Swinkels: “De Here heeft me zeker in willen schakelen. Echter niet om mijn kennis te gebruiken, niet om mijn netwerk of karakter te gebruiken, maar om mij dichter bij Hem te trekken”.
Hierin herkende ik mijzelf. Ik kwam bij CBMC en dacht bij mezelf: “Ik zal CBMC wel hervormen en helpen”. Nu, twee jaar later, blijkt dat ikzelf enorm veranderd ben en God CBMC heeft gebruikt om mij te veranderen en dichter bij Hem te brengen.
Nieuwjaarsontmoeting 23 januari 2010Wij hopen dat 23 januari, de CBMC-IMPACT Netwerk Nieuwjaarsontmoeting, een startpunt mag worden in uw leven waar u de waarde ervaart van het zegenen. Dat, indien u uw leven wilt geven als zegen voor uw medemens, het wel eens kan zijn dat God u daarop zelf zegent. God verandert u in een gezegend mens.
Tijdens deze ontmoeting maken we kennis met het werk van YfC en De Hoop. We hopen samen te ervaren met wat Jezus bedoelde toen hij zei: ‘Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. Want de maat die je voor anderen gebruikt, zal ook voor jullie worden gebruikt.’ (Lucas 6:38)
Wouter Droppers
Nieuwjaarsontmoeting
C B M C A C T U E E L
Tijdens de traditionele CBMC nieuwjaars-ontmoeting, die op 23 januari a.s. in Dorp De Hoop plaatsvindt, verdiepen we onze ontmoetingen en gesprekken rondom het thema ‘Geven wordt ontvangen’.
PAG 16
C B M C A C T U E E L
In het helpen en omgaan van mensen met elkaar blijkt
vaak dat degene die iets wilde geven aan de ander, zelf meer ontving dan hij gegeven had.
Na een voorspoedige loopbaan maakte ik 2007 de overstap naar een functie als directeur van Stichting Vrienden van De Hoop. De switch was in alle opzichten zo groot dat heel veel collega’s en bekenden me complimenteerden dat ik die stap durfde te zetten. En dat vond ik zelf eigenlijk ook. Ja, ik was zelfs trots dat ik werd ingeschakeld voor het werk van De Hoop. Ik zou met al mijn sales, marketing en organisatiekennis wel twee jaren van mijn leven geven voor het goede doel. Hoe anders is het om écht ingeschakeld te worden. Ik wil graag wat belevenissen delen, als voorbereiding op een geweldige nieuwjaarsontmoeting op zaterdag 23 januari 2010.
Eyeopener 1: de impact van helpen is groter dan gedacht.Na drie dagen werken bij De Hoop ontving ik een bericht. Een gezin dat 12,5 jaar getrouwd was, had gecollecteerd voor De Hoop. Mevrouw schreef: “Mijn man was 10 jaar verslaafd aan alcohol, de scheidingspapieren waren al getekend. Toen werd hij opgenomen bij De Hoop. Na een jaar alleen het gezin met drie kinderen gerund te hebben kwam hij weer thuis wonen en afgelopen maand hebben we het 12,5 jaar gevierd. Dank jullie wel.” Ik besefte
ineens dat van al die mensen in nood ook hun ouders, gezinnen, familie en vrienden meelijden.
Eyeopener 2: niet ik, maar Christus.Bij Stichting Vrienden van De Hoop werken negen cliënten van De Hoop om werkritme en werkervaring op te doen. Na een maand moest ik naar een begrafenis, de strijd om leven en dood werd heel reëel. Het greep mij aan. Op andere momenten liepen cliënten die bij me werkten weg, vielen terug en kwamen dan soms weer bij De Hoop. Ik heb gezien dat terugvallen pijn doet maar heel heilzaam kan werken. Ik heb heel veel worsteling gehad om te beseffen dat niet ik de verslaafde mens kan redden die vol van pijn, schuldgevoel en schaamte is. Het kruis van Golgotha is de plek waar schuld en schaamte gebracht mogen worden en waar redding te vinden is. Ik voelde me, in deze nieuwe werksituatie, regelmatig moe en uitgeput. Dingen gingen anders dan verwacht en grepen in op mijn gevoelens en emoties. Ik had Jezus ook nodig en ik kan Hem niet vervangen. ‘Kom maar naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart’ (Matteüs 11: 28-29).
Eyeopener 3: de hulpverlener en hulpont-vanger blijken aan elkaar gelijk te zijn.In de honderden gesprekken ervoer ik dat verslavings-gedrag mij helemaal niet vreemd is. Ook ik loop al te vaak voor mijn problemen weg, in de hoop dat ze vanzelf oplossen. En als ik me echt rot voel (en zelfmedelijden heb), eet ik een zak chips of reep chocolade om me zo beter te voelen. Wanneer ga ik in mijn nood nu echt naar de Here? Ik blijk in mijn gedrag en gevoelens niet anders te zijn dan de mensen die cliënt zijn bij de Hoop. Mijn eyeopener: daar waar ik mensen wil dienen en zegenen gaat God met mij aan het werk. De Here heeft me zeker in willen schakelen. Echter niet om mijn kennis te gebruiken, niet om mijn netwerk of karakter te gebruiken, maar om mij dichter bij Hem te trekken. Hij draaide mijn ambities en verlangens, van geven aan deze mensen, om in het ontvangen van zegen door deze mensen. Ik wilde mensen veranderen, maar werd veranderd door God.
Directeur Frank Swinkels van Stichting De Hoop
Leveninomgedraaidevorm
Meer informatie over St. De Hoop? [email protected]
PAG 17
Via het ondernemersplatform YfC|Business coachen
ondernemers jongeren van The Mall. Dat levert
verrassende duo’s op. Zo helpt de oud-ondernemer Martin
Plomp de Antilliaanse jongen ‘Black’, die een bedrijfje rond brassbandmuziek wil starten.
Ze zitten tegenover elkaar in een kantoortje bij YfC|Rotterdam. De een in een oranje lamswollen trui, de ander in een capuchonjas. Een grijze kuif tegenover zwart kroeshaar. Het contrast tussen Martin Plomp (59), oud-grafisch ondernemer en Black (24), ondernemer-in-de-dop, lijkt groot. Toch hebben ze elkaar via het ondernemersplatform YfC|Business gevonden. Martin omdat hij iets terug kan geven van alles waarmee God hem zegende. Black omdat hij een leven op straat achter zich wil laten en eerlijk zijn brood wil verdienen als ondernemer.
Geen gegolfMartin heeft zijn bedrijf vrij onverwacht kunnen verkopen. Hij had dus opeens tijd over. “Golfen en dat soort zaken kan altijd nog”, vertelt hij. “Ik las het boek ‘Jezus in de Millinx’. Dat sprak me enorm aan. Op zo’n manier wil ik als christen in het leven staan. Van waarde zijn voor de maatschappij.” Daarom coacht hij Black nu met zijn kennis en ervaring.
Martin geeft eerlijk toe dat hij in het begin last had van vooroordelen. “Ik dacht altijd: ‘Deze jongeren hebben gewoon een schop onder hun kont nodig.’” Inmiddels weet hij beter. “Deze jongens hebben zo’n slechte uitgangspositie. Zoveel dingen die voor mij heel gewoon zijn, hebben zij nooit geleerd. Zonder hulp redden ze het gewoon niet.”
CorrigerenVoordat Black met YfC in aanraking kwam was zijn leven een chaos. Black: “De politie zat
voortdurend achter me aan, omdat ik allerlei onbetaalde boetes open had staan. Ik wilde wel van alles, maar het lukte nooit.” Totdat hij bij YfC terecht kwam. “Hier drukken ze op de goede knoppen bij me, corrigeren me. Zo krijg ik mijn leven weer op de rails.” Black is nu bezig met het starten van een eigen bedrijfje als brassbandinstructeur. Hij geeft les, verhuurt spullen en verzorgt optredens. Dat gaat best goed. “Maar ik vind het nog moeilijk goed te bekijken hoeveel geld er binnenkomt en wat eruit gaat. Daarom ben ik zo blij met Martins hulp.” Dat blijkt tijdens het gesprek. Black kocht, ondanks schulden, toch een auto van 12.000 euro. Na een indringend gesprek, wordt afgesproken de auto te verkopen en het geld te gebruiken om een deel van Blacks schulden af te betalen.
Goede voorbeeldMartin en Black hebben een gezamenlijke droom: het goede voorbeeld geven. Black aan andere Antilliaanse jongens. “Je hoeft niet het slechte pad op te gaan. Er is ook een andere manier.
Ontwikkel je talenten en verdien eerlijk je brood.” Martin wil andere ondernemers laten zien hoe waardevol het is jongens als Black te helpen. “Mijn droom is dat er nog veel meer ondernemers dit soort jongeren gaan coachen. Het is geweldig om te zien hoe je jongeren met vallen en opstaan ziet groeien in hun ontwikkeling. Persoonlijk en als ondernemer.”
Matthijs BatsCommunicatiemedewerker Youth for Christ
Oud-ondernemer Martin coacht ‘Black’ via YfC|Business
Delenwordtontvangen
Meer informatie over YfC|Business? Jessica de Haan, [email protected]
PAG 18
C B M C V N W
Er is geen groter kunstwerk, dan het leven van een christen. Met dit citaat
van Francis Schaeffer – Amerikaans theoloog,
filosoof en oprichter van l‘Abri in Zwitserland –
gaf kunstenares, columniste en presentatrice Wilma
Veen het startschot voor de landelijke bijeenkomst van
CBMC Vrouwennetwerk, dat op 2 oktober plaatsvond
in kasteel Montfoort.
De netwerkbijeenkomst werd deze keer georganiseerd in samenwerking met IMPACT Netwerk. Wilma Veen en Paul Donders, coach, consultant en directeur van xpand International, namen hun toehoorders tijdens die ontmoeting vanuit hun professionele ervaring mee naar het thema ‘Je bent een kunstenaar’.
Innerlijke schoonheid“Voor het kunstwerk van ons leven hebben wij als vrouw een uniek pakket aan talenten, persoonlijkheid en potentieel van God meegekregen,” stelt Wilma Veen. “Het is aan ons om te bepalen hoe wij daarmee willen omgaan, wat bepaald niet altijd gemakkelijk is. Onze persoonlijke ontwikkeling is een mooie ontdekkingstocht, maar we zullen ook merken dat keuzes onontkoombaar zijn. Bovendien, wie heeft het nou niet druk tegenwoordig? En om dan ook nog eens een kunstwerk van ons leven te maken…” Op dit punt biedt Kol. 1:27 ons een bemoediging: Aan hen (zijn heiligen) heeft God bekend willen maken hoe glorierijk dit mysterie is voor alle volken: Christus in u, hij is uw hoop op goddelijke luister. We kunnen dit vergelijken met de manier waarop de beroemde Italiaanse beeldhouwer Michelangelo tegen de beeldhouwkunst aankeek. Michelangelo zag het beeld al in het blok zitten waarmee hij wilde werken. Hij hoefde alleen nog maar het overtollige marmer te verwijderen, om als het ware het beeld te bevrijden uit het blok. “Een mooie gedachte,” vindt Wilma Veen. “Zo kijkt God namelijk ook naar ons. Hij woont in ons, in al Zijn volheid, en Hij wil de brokstukken weghakken, zodat onze schoonheid tevoorschijn komt.”
Vanaf het moment dat Samuel David, de nieuwe koning, met olie had gezalfd, was deze doordrongen van de geest van de HEER (1 Sam. 16:13). Als wij in God geloven, zal Zijn Geest ons vervullen. Wij mogen de pracht in onszelf ontdekken, onszelf ontplooien, als het ware de stokken van onze tent verplaatsen. Maar hoe doen we dat, de stokken verplaatsen? Wilma Veen legt uit: “Als je schildert, kun je wel eens last hebben van het zogenaamde ‘witte-doek-syndroom: je weet wat je wilt schilderen, maar
Jebenteenkunstenaar
PAG 19
op de een of andere manier is het toch lastig eraan te beginnen. Zo is het ook in het leven. In ons hart koesteren we dromen, maar het is o zo moeilijk om tot de uitwerking ervan te komen. Toch moeten we het er niet bij laten zitten, maar onze belemmeringen te lijf gaan, net zoals David tegen Goliath vocht. Een hele ballast, die reus, maar David ging ervoor, hij deed het gewoon.”
Authentieke leidersPaul Donders gaf vanuit zijn idee over ‘authentiek leidinggeven’ invulling aan het thema van deze avond. “Als leidinggevenden mogen we ons afvragen: ben ik in mijn vak, maar ook in mijn mens-zijn, met mijn talenten, een authentieke professional?”Volgens Donders onderscheidt een authentieke leider zich door een aantal kenmerken. Ten eerste accepteert een authentieke leider haar eigen geschiedenis en gebrokenheid. Ze weet niet alleen de successen te noemen, ze zegt ook ‘ja’ tegen haar levensverhaal als bepaalde zwakke punten hierin vaak terugkomen. En we gaan vanzelf meer ‘ja’ zeggen, komen dus tot acceptatie, als we over onze eigen verhaal leren praten. Natuurlijk helpt het om te bidden, maar herhaling hoort bij het leven. Aan de andere kant, ook al zullen we nog vaak dezelfde fouten maken, toch mogen we ervoor open staan om te leren.
Het tweede kenmerk van een authentieke leider is dat zij haar eigen potentieel, talenten en sterke punten kent. Hier speelt ook inzicht in hoe we de dingen doen een belangrijke rol, omdat we zo onze persoonlijkheid leren kennen. Verder is het goed onszelf af te vragen wat onze waarden zijn. Waarom doen we de dingen überhaupt? Hoeveel tijd besteden we eraan? Wat vinden we belangrijk en hoe we over tien jaar bekend zijn?
Ten derde heeft een authentieke professionele leider een duidelijke levensvisie. Bij levensvisie kunnen we bijvoorbeeld denken aan groei. Hoever willen wij onze talenten ontwikkelen: willen we artiest, master of professional zijn? Ook kunnen we de balans tussen werk en privé eens bekijken. Hoeveel tijd besteden wij aan ons beroep, de familie, de kerk en samenleving, onze vrije tijd en vrienden en zijn we daar tevreden over?
Een authentieke leider heeft ten vierde wat Donders een ‘geïntegreerd levenshuis’ noemt, waarin ook haar levensvisie in verweven is. Een geïntegreerd levenshuis wil zeggen dat een authentieke leider overal en in alle facetten van haar leven zichzelf is. Ze speelt verschillende rollen, maar verandert niet als persoon.
Tot slot zoekt een authentieke, professionele leider een supportteam om niet alleen te blijven in haar gebrokenheid. Het kan helpen om leiders te vinden die een mentor voor ons willen zijn. Aan de andere kant kunnen wij op onze beurt natuurlijk ook weer mensen in een leidinggevende rol begeleiden en steunen.
God zelf wil niet dat wij alleen blijven in onze gebrokenheid. Paul Donders ziet in dit opzicht in de woorden uit Jesaja 43 een bemoediging. God heeft ons gemaakt met een potentieel. Hij heeft ons gevormd, Hij is onze formeerder. Toen Hij ons schiep, maakte Hij geen fout, ook al mankeert het ons aan van alles. God heeft ons geroepen en maakt de hele rit van ons leven mee, ook als het moeilijk is. Het is zoals vers 2 ons leert: “Moet je door het water gaan – ik ben bij je; of door rivieren – je wordt niet meegesleurd.”
Christine Witmer
Jebenteenkunstenaar
C B M C A C T U E E L
Ondanks het feit dat CBMC Limburg waarschijnlijk het
team is, dat qua afstand het verst van het hoofdkantoor
in Putten ligt, voelen we ons absoluut geen buitenbeentje.
De CBMC bijeenkomsten in Limburg staan altijd in het teken van kastelen en vlaaien. Elke tweede maandag van de maand komen we samen in kasteel Witham. Daar zijn we te gast bij Dieter en An Minning. Wie het Limburgse land wel eens heeft bezocht zal ongetwijfeld iets hebben geproefd van de Bourgondische sfeer die er altijd is. Een van de onderdelen van dit Bourgondische leven is, dat er altijd vlaai in overvloed is. Gebak kennen we in Limburg nauwelijks.
Twee tot drie maal per jaar organiseren we open bijeenkomst. Het thema van de laatste open bijeenkomst was rentmeesterschap, een onderwerp dat door Natasja van der Laan van Gabriel Financiële Bescherming werd besproken. Het zal u dan ook niet verbazen dat het geheel werd georganiseerd in de rentmeesterzaal van kasteel Daelenbroeck. De reguliere bijeen-komsten worden door 10 ondernemers bezocht,
terwijl we tijdens de open bijeenkomsten gemiddeld 25 zaken-mensen mogen ontvangen. Tijdens onze bijeenkomsten bespreken we zaken die ons als Christenondernemers aangaan. Dit jaar en volgend jaar behandelen we het boek ‘Carrière met God’ van Ken Costa. We nemen de tijd om te reflecteren op ons eigen functioneren. Het is ook boeiend om te ontdekken hoe anderen aankijken tegen een situatie waar je zelf al een tijdje mee zit. Ook is er voldoende ruimte om informeel te netwerken.
Voor 2010 is het ons plan om de groep uit te breiden, zodat we een tweede groep kunnen opstarten. We gaan actief werven door relaties uit te nodigen voor onze open bijeenkomsten. De eerste open bijeenkomst in het komende jaar is de nieuwjaarsbijeenkomst op 11 januari. Open bijeenkomsten zijn bij uitstek geschikt om ook niet gelovige zakenrelaties uit te nodigen en hen iets te laten zien van wat ons inspireert.
Ben je in de buurt? Schroom dan niet om ons te bezoeken. Op de website staan de data voor komend jaar vermeld. Afsluitend willen we je vragen om te bidden voor CBMC Limburg en voor onze plannen om uit te breiden.
Hin TalaneTeamvoorzitter Sittard
Riddersinhetlandvankastelenenvlaaien
PAG 20
Uitdelenendoorgeven
CB
MC
& M
EN
SE
N
Koos Mink nam na zes jaar afscheid van het bestuur van
CBMC Nederland. Niet om CBMC te verlaten maar om
internationaal verder te gaan. Overigens geen onverwachte
ontwikkeling. Sinds 2005 was hij al Europees actief
als vertegenwoordiger van Nederland. Een belangrijke
verbinding vindt hij zelf: “Wij hebben in West-Europa
als CBMC veel ontvangen. Nu is voor ons de tijd
aangebroken om ‘uit te delen en door te geven’. We kunnen op onze beurt Afrika en Oost
Europa helpen met onze ervaring en cursusmaterialen.
We zijn deel van een internationale beweging.”
Op de vraag of CBMC het hart van Koos gestolen heeft, antwoordt hij resoluut. “Absoluut,” verzekert Koos met zijn welbekende brede lach. “Ongeveer 16 jaar geleden werd ik door een CBMC-bijeenkomst in Apeldoorn enthousiast. Het thema was ‘Tot je bestemming komen’. Dat raakte mij diep. En dat is nooit meer weggegaan. Daarom wil ik graag anderen motiveren om zich ook bij onze vereniging aan te sluiten. Wat ik er zo aantrekkelijk aan vind, is de focus op het volgen van Jezus Christus. Die aandacht voor levenslang discipelschap is voor ondernemers en leidinggevenden zo belangrijk omdat je in de setting van de kerk niet voldoende toegerust kunt worden voor onze specifieke taak. Juist omdat je zo’n bepalende rol vervult, is het van belang dat jouw hoofd en hart een eenheid vormen. Op die manier is CBMC voor mijzelf van cruciaal belang geweest in de verdieping van mijn relatie met Jezus Christus. Het is voor mij de plek geworden waar ik geleerd heb met anderen je geloof te delen, elkaar te bemoedigen en van elkaar te leren met gebed als wapen.”
“Hetiseenvalkuilomde,belangstellingvoorhetgelooftelaaginteschatten.”
PAG 21
PAG 22
Op welke manier is ‘God op het werk’ uw thema?“We brengen nu eenmaal de meeste tijd door op ons werk en niet in de kerk. Ik ben er ook stellig van overtuigd, dat er veel meer mensen tot geloof komen op de dagelijkse werkvloer. Alleen al vanwege het feit dat je daar met de meeste ongelovigen in aanraking komt aan wie je wat van God kwijt kunt. Als er werkelijk de verbinding met Jezus is, krijg je in je dagelijks werk kans om getuigend te leven. Die kansen hoef je niet krampachtig te zoeken of te creëren. Afgezien dat het zo niet werkt, spreekt Jezus in Johannes 7:38 over het vervuld worden met Gods Geest die het levend water doet stromen. Daar komt nooit een einde aan. Dat blijft doorgaan op de manier dat het vloeit naar die plaatsen waar er openheid en ontvankelijkheid voor is. De Geest maakt creatief om kansen te zien en te benutten. Als je zelf biddend vraagt: “Heer, wat wilt u in deze situatie?” krijg je echt wel de mogelijkheden in het vizier om het Evangelie door te geven. Dat kan tijdens de koffie of op een feestje. Afhankelijk hoe je jezelf opstelt in Gods nabijheid.”
Hoe ervaart u de veranderingen in de maatschappij voor ‘getuigen’?“De veranderingen gaan wel snel, merk ik. Enerzijds zie je een geweldige ‘openheid’ om je geloofsovertuiging te delen in de zakenwereld. Dat is echt wel anders geweest. Je merkte eerder wel een duidelijke vijandigheid van mensen die afstand hadden genomen van het christelijk geloof. Dat is nu anders. Nu weet men vaak zo weinig van de inhoud van het geloof dat wij snel de fout kunnen maken om dat te zien als een bewuste keuze, terwijl het steeds vaker echte onbekendheid met het geloof is. Het is een valkuil om de belangstelling voor het geloof te laag in te schatten. Want interesse ervoor uit zich nu anders. Zonder een persoonlijk doorleefd verhaal gaat het niet meer. Dat is echt een andere manier dan voorheen toen het nog kon met het ‘doorgeven van waarheden’. Dat werkt nu zeker niet meer. Verder kunnen we van Jezus zelf leren niet ‘ongevraagd getuigend en opdringerig’ te zijn. Wees ontvankelijk voor de openingen die de Heilige Geest je geeft. Wonderbaarlijk genoeg kun je dan in een gesprek met iemand aan de andere kant van de wereld binnen vijf minuten een diepgaande verbondenheid ervaren omdat God aanwezig is. Door CBMC heb ik veel Bijbelkennis opgedaan maar ook veel vrijmoedigheid geleerd.
Dat leerde ik van inspirerende mensen die zelf goede voorbeelden zijn van een leven in vrijmoedigheid. Zulke voorbeelden hebben we beslist nodig. Van hen heb ik zoveel geleerd dat ik op mijn beurt weer voor anderen een middel in Gods hand kon worden.”
Waaraan merkt u een middel te zijn in Gods hand?“Dat hoor je vaak pas veel later. Soms heel verrassend. Meestal na situaties waarin je ervaren hebt dat je tegen je eigen onmogelijkheden aanliep en vanuit je onvermogen de hulp van God hebt gezocht. Jeremia 9 :23 vertelt ons waarin we wel en niet moeten roemen. Dat gaat tegen onze menselijke natuur in. Zeker bij ons ondernemers. We hebben nu eenmaal de neiging om onze kracht te zoeken in onze successen en vinden het heel moeilijk kwetsbaar te zijn. Leanne Payne drukte dat mooi uit: “het gevoel van ontoereikendheid is het eerste teken van geschiktheid voor het Koninkrijk van God”. Os Hillman leerde mij door zijn dagelijkse devotionals ‘Today God is first’ dat God niet zelden ons leven vruchtbaar maakt in zijn dienst, wanneer we zelf door een dal trekken. Juist in zo’n periode worden we bij de echte lessen van het leven met God bepaald. Tot die tijd leven we vaak te oppervlakkig om die lessen echt ‘eigen te maken en te doorleven’. Pas als we die moeilijke groeiperioden doormaken, worden we bruikbaar om anderen te helpen. Denk daarbij aan 2 Korintiërs 1 waar Paulus erop wijst dat we in lijden en druk getroost worden om weer anderen te kunnen troosten die in die druk verkeren. Dan moet je wel kwetsbaar worden. Wat me daarin bemoedigd, is de uitspraak dat ‘waar het donker is het licht zijn kracht kan tonen’. Anders gezegd: duisternis moet altijd wijken voor het Licht! Dat geeft moed wanneer je ervaart dat het leven niet door ons ‘maakbaar’ is.”
Op welke manier ervoer u dat als bestuurslid van CBMC?“In de afgelopen jaren hebben we een belangrijke periode doorgemaakt. We zijn bewust de bezinning aangegaan om vanuit hoofdlijnen ons terrein als CBMC af te bakenen met het oog op de toekomst en de professionalisering, die nodig was na de groei. Maar het kost ook tijd en inzet om je samen af te vragen: Wat is nu echt onze opdracht? Wat is nu onze visie en missie? Welke middelen kunnen en willen we daarvoor inzetten? Dat heeft heel veel
CB
MC
& M
EN
SE
N
losgemaakt en voor stevige discussies gezorgd. Prima natuurlijk. Want daardoor kom je samen het dichtst bij wat je echt motiveert. Het helpt je de focus weer scherp te krijgen met alle betrokkenen, de strategie helder neer te zetten en daar de juiste bemensing bij te zoeken in een periode waarin we ook een nieuwe directeur nodig hadden. Zorgvuldig zo’n proces doormaken is uiterst belangrijk. We hebben er allemaal mee geworsteld, ieder op zijn manier. We zijn eruit gekomen door ons te onderwerpen aan de Heer en ons door Hem te laten leiden in de moeite die zo’n proces ook oplevert. Dan ervaar je hoe goed God is. Echt onvoorstelbaar goed! Dan ga je ook duidelijker zien dat Hij zaken heeft voorbereid. Zonder alle nuances: Hij gaf Jan Suk in zijn periode van de organisatie om discipelschap te leren en te zaaien en Hij geeft in de huidige fase de leiding van Wouter Droppers met talenten om te evangeliseren en te oogsten. Gods wegen zijn echt hoger dan onze wegen.”
Hoe vind je Gods weg?“Door gebed en worsteling kom je daar achter. Als je bij je overwegingen de dingen uit handen durft te geven aan God dan wordt die weg duidelijk. Dat zou ik graag aan iedere lezer mee willen geven. Want uiteindelijk heeft iedereen dat in zijn eigen situatie ook steeds nodig. Het is volledig waar dat Gods kracht en wijsheid in onze zwakte volbracht wordt. Loop dus niet voor je ‘zwakten’ weg of probeer die weg te stoppen. Leer met die kwetsbaarheid juist om te gaan in het licht van Gods nabijheid. Dan gaat God die kwetsbaarheid gebruiken om het sterke van Zijn wijsheid te tonen. Zo hebben we als bestuur ook de kracht van God ervaren. Dat is geweldig. Zo’n leerperiode helpt je om in andere moeilijke situaties van verdriet en pijn toch vreugdevol te blijven. Ook hoopvol als zaken anders gaan dan wij denken dat goed is. Hillman gaf het goed aan toen hij erop wees hoe God de gebrokenheid van Bijbelse figuren ging gebruiken. David was stuk door zijn zonde met Batseba, Petrus was gebroken na zijn verloochening van Jezus en Paulus trots werd verbroken toen hij zag dat hij op een totaal verkeerd spoor bezig was. Dat zijn geen sombere verhalen maar helpen ons in te zien hoe het karakter van onze Heer is. Hij wil ons leven vruchtbaar maken. Om vrucht te kunnen dragen sterven we aan onszelf in de overgave aan Hem, maar komt er iets nieuws en beters voor terug.”
Gerard M. Bijkerk
PAG 23
Uwbedrijfineenstichting
BIJ
BEL &
BU
SIN
ESS
PAG 24
Sommigen mensen willen graag afstand doen van het eigenaarschap van hun bedrijf, omdat
ze in hun radicale toewijding aan Jezus geen eigen bezit meer willen hebben. Daarnaast
willen ze wel graag ondernemer blijven, omdat ze gemaakt zijn als ondernemer en passie
hebben voor hun vak. Zijn er mogelijkheden om deze zaken op een goede manier te
combineren en Gods koninkrijk te dienen met explotatieoverschotten, zonder dat er veel
verloren gaat aan het betalen van belasting?
Belastingnadeel commerciële fondsenwervingStichtingen en verenigingen drijven normaliter geen onderneming. Is het behalen van winsten voor commerciële bedrijven een doel op zich, voor stichtingen en verenigingen is dat niet meer dan een noodzakelijk middel. De winsten zijn nodig ter financiering van haar eigenlijke algemene of sociale doelstelling. Om die reden is bepaald dat alleen stichtingen en verenigingen in de vennootschapsbelasting worden betrokken, indien en voorzover zij een onderneming drijven. Mocht dat onverhoopt het geval blijken te zijn, dan worden bijzondere aftrekposten toegestaan om de belastinggrondslag zo laag mogelijk te houden. Die aftrekposten ten spijt heeft wel te gelden dat iedere euro meer belasting, één euro minder opbrengst is voor het algemene of sociale doel.
In de praktijk worden veel stichtingen en verenigingen geconfronteerd met de vennoot-schapsbelasting. Niet zo zeer omdat zij - zoals een onderneming eigen is - streven naar winst, maar omdat er nu eenmaal winsten, beter is te spreken over exploitatieoverschotten, worden behaald. Om niet iedere stichting of vereniging met zo’n overschot in de winstbelasting te betrekken, zijn vrijstellingsgrenzen in het leven geroepen.
Ter rekenkundige vaststelling van de winst mag rekening worden gehouden met een fictieve loonkostenaftrek van de bij de stichting of vereniging werkzame vrijwilligers. Daarnaast mag een stichting of vereniging een ondersteuningsbetaling aan een ANBI als fictieve kostenpost in aftrek brengen. Vereiste daarvoor is wel dat de werkzaamheid voor ten minste 90% is gericht op de behartiging van een algemeen maatschappelijk of sociaal belang en de stichting of vereniging zich tot het doen van die ondersteuningsbetalingen statutair of contractueel heeft verplicht. Ten slotte kan de stichting of vereniging besluiten om een deel van de winst te reserveren voor toekomstige uitgaven of verlieslatende projecten. Al met al bestaan er nogal wat fiscale faciliteiten en bijzonderheden tot het ontzien van ‘goed doel instellingen’.
Veelal verrichten ook stichtingen en verenigingen commerciële activiteiten. Weliswaar is de aanleiding sterk afwijkend en zijn de activiteiten doorgaans veel beperkter dan die van echte ondernemingen, toch mag het niet zo zijn dat de concurrentieverhouding daardoor ernstig wordt verstoord. Voor veel van de aftrekfaciliteiten geldt daarom de voorwaarde dat zich geen ernstige mate van concurrentieverstoring door toedoen van de stichting of vereniging mag voordoen.
Goeddoelstructuur ter voorkoming van belastingnadeelIn de praktijk vormt vaak het winstplafond een ‘bottleneck’ voor de vrijstelling van vennootschapsbelasting. Met andere woorden: de (gemiddelde) winst van de stichting of vereniging ligt boven het bedrag van € 7.500. Dit wordt mede veroorzaakt door de begrijpelijke wens van vele bestuurders tot de vorming van een behoorlijke financiële buffer, die onder andere moet zorgen voor meer continuïteit in de activiteiten. Een structuur waarin de commerciële activiteiten worden ondergebracht in een BV, waarvan de stichting of vereniging alle aandelen houdt, biedt dan veelal uitkomst.
In een dergelijke structuur kwalificeert de BV als een fiscaal fondswervende instelling. Indien is voldaan aan de nadere voorwaarden, zijn de door de BV gedane dividenduitkeringen aan de stichting of vereniging aftrekbaar bij de BV. Voorwaarde is wel dat de BV tot het doen van die uitkeringen is verplicht op grond van haar statuten of bij schriftelijke overeenkomst.
Alleen het feit dat de aandelen van de BV worden gehouden door een stichting of vereniging met een algemeen of sociaal doel is niet voldoende. Weliswaar staat de winst de stichting of vereniging dan vrijelijk ter beschikking, niet gezegd is dat de stichting of vereniging de winst ook daadwerkelijk zal gebruiken voor haar eigen algemene of sociale doelstelling.
Een belangrijke hobbel voor de daadwerkelijke aftrek zal doorgaans de voorwaarde zijn, dat als gevolg van de aftrek geen ernstige concurrentieverstoring optreedt. Dit zal van geval tot geval moeten worden beoordeeld. Anders dan
PAG 25
BIJ
BEL &
BU
SIN
ESS
PAG 26
de staatssecretaris heeft de rechter geoordeeld dat hoe minder publiekelijk kenbaar de besteding van de gelden is, hoe minder snel sprake zal zijn van een ernstige concurrentieverstoring.
Wel is als voorwaarde gesteld dat de ondersteun-ingsbetaling dient plaats te vinden uiterlijk binnen zes maanden na het kalenderjaar waarin de winst is behaald, de uitgekeerde gelden aan de ANBI afkomstig zijn uit de fiscale winst en de aftrek van de uitkeringen niet leidt tot een (compensabel) verlies.
Hierna wordt een voorbeeld uitgewerkt van de zojuist beschreven goeddoelstructuur. Een stichting heeft tot doel de instandhouding van een beschermd dorpsgezicht. Zij is gevestigd in de voormalige meisjesschool. Hierin bevindt zich een museum, een winkeltje en een recreatiezaal. In het winkeltje worden kaarten en reproducties van verschillende kunstenaars aangeboden die het dorpsgezicht op eigen unieke wijze hebben vastgelegd. Het zaaltje gebruikt zij voor groepseducatie en stelt zij buiten de openingsuren als vergader- en verenigingsruimte tegen vergoeding ter beschikking aan derden. De stichting behaalt met het winkeltje en de zaalverhuur jaarlijks een winst, waaruit de uitgaven in verband met het behoud van het dorpsgezicht,
zoals bijvoorbeeld het plegen van onderhoud, het plaatsen van nostalgisch straatmeubilair en het organiseren van het jaarlijks ‘living history’ festival worden gedaan.
De stichting drijft voor wat betreft het winkeltje, de zaalverhuur en het festival een onderneming. De stichting is niet vrijgesteld van vennootschapsbelasting omdat de behaalde winst uitstijgt boven het winstplafond van gemiddeld € 7.500 per jaar.
Voor de aftrek van de uitgaven in verband met de bescherming van het dorpsgezicht - als uitgaven ten bate van het algemene belang - geldt de zware eis dat ten minste 90% van de werkzaamheden van de stichting moet zijn gericht op de behartiging van het algemeen maatschappelijk belang. Mede gelet op de exploitatie van het winkeltje, de zaalverhuur en het festival wordt aangenomen dat daaraan niet is voldaan. Gevolg is dat de stichting vennootschapsbelasting is verschuldigd over de met het winkeltje, de zaalverhuur en het festival behaalde winst.
Heffing van vennootschapsbelasting kan echter worden voorkomen met de zogenoemde goeddoelstructuur. Het winkeltje, de zaalverhuur en het festival worden daartoe ondergebracht
in een BV waarvan de stichting alle aandelen houdt. Ervan uitgaande dat de stichting, waarin het museum is achtergebleven, kwalificeert als ANBI, kan de BV in beginsel gebruikmaken van de aftrekpost voor zogenoemde fiscaal fondswervende instellingen. De dividen-duitkeringen door de BV aan de stichting zijn dan bij de BV géén onttrekking, maar een fiscaal aftrekbare post. Per saldo resteert er dan geen belastbare winst.
Belangrijke voorwaarde is wel dat als gevolg van de aftrekpost geen ernstige concurrentieverstoring optreedt. Daarvan lijkt overigens geen sprake zolang het winkeltje, de zaalverhuur en het festival maar onder de vlag van de stichting blijft. Daarnaast staat er in de wettekst niet voor niets het woord ‘ernstig’. Niet elke zeurende middenstander kan doen concluderen dat sprake is van ‘ernstige’ concurrentieverstoring.
De goeddoelstructuur kan in veel varianten worden opgezet. Steeds is van belang dat nauwkeurig wordt vastgesteld of aan de voormelde voorwaarden wordt voldaan. Zo blijken met name de statutaire of contractuele ondersteuningsverplichting en het verbod op een ernstige mate van concurrentieverstoring keer op keer kritische succesfactoren te zijn. Benadrukt
is dat het niet uitmaakt hoeveel winst er wordt behaald en welke activiteiten ter verkrijging van de gelden worden verricht.
Ook ‘echte’ commerciële ondernemingen kunnen met een juiste statutaire of contractuele verplichting de aftrek deelachtig worden. Voor hen is het van cruciaal belang dat zij strikt marktconform handelen. Het geven van te veel ruchtbaarheid aan de winstbestemming kan als ernstig concurrentieverstorend worden beoordeeld. Maar als men de fiscale voor-waarden echter strikt in acht neemt, kan ook een commerciële onderneming haar gehele winst volledig ten gunste laten komen van het algemene of sociale belang van haar aandeelhouder of iedere andere willekeurige ANBI.
Henk MorrenSchuiteman Accountants & Adviseurs
PAG 27
PAG 28
A D V E R T E N T I E
Toe aan een nieuwe folder?
Hamseweg 89a, 3828 AC Amersfoort
Tel.: 033-4612301 Fax: 033-4618185
info@ baadenhuysen-vanlaer.nl
Winterslaap
B E S T U U R
Ja, waar zijn wij als bestuur mee bezig? Dat vraagt u
zich misschien af. Het jaar is voorbij, de
conferentie is voorbij en veel cursussen zijn van start gegaan. Tijd voor
een winterslaap, denkt u misschien.
Niets is echter minder waar.
Als eerste zijn we bezig met de begroting voor volgend jaar. Deze moet sluitend worden en al onze wensen bevatten. Elk jaar is het weer een klus om het jaarplan en de begroting gelijk te laten lopen. Dit jaar weten we op dit moment nog niet wat de leden gaan betalen voor volgend jaar. Het verzoek aan de leden is de deur uit, nu afwachten. Bent u bereid mee te betalen om de missie van CBMC gestalte te geven?
Iets anders wat ons bezighoudt is de verminderde aandacht voor de conferentie. Begin november was het ‘blessed time’. De bijdrage van Gert Hutten schudde velen wakker.
In de gespreksgroepen werden levens blootgelegd. Prachtig, dat Gods Geest werkt! Helaas was het aantal deelnemers wat lager dan normaal. Financieel zitten we daardoor met een gat. De vraag is nu waarom er minder deelnemers zijn. Is het de prijs? Past het niet in de activiteiten van het gezin? Willen we kortere bijeenkomsten? Of wordt de behoefte kleiner? Wat we wel weten is dat de deelnemers enthousiast zijn en het gunnen aan iedereen. Heeft u ideeën voor de conferentie van 2010? Laat het ons weten.
Al met al geen winterslaap voor ons. Spannende tijden, zo in de aanloop naar het nieuwe jaar. We zien uit naar een gezegend jaar, samen met u. Niet slapend, maar wakend.
Henk van VlastuinVoorzitter CBMC Nederland
Corné Bouman RotterdamGert Cluistra H-Giessendam Martijn Goemaat Goedereede Nout van Haaften Woudenberg Paul van der Ham Zwolle Jan Hordijk Ede Hans van der Kooij Moerkapelle Marinus Jan van Milt Lunteren Jan ter Reehorst Tienhoven Arthur Voskuilen MoerkapellePieterjan van Wijngaarden Gorinchem Herman Willemsen Voorburg
N IEUWE LEDEN
PAG 29
Wat gaat 2010 ons brengen? Hoewel de jaren 2007 (desastreuze overname en
ontmanteling van ABN AMRO) en 2008 (krediet- en financiële crisis) om geheel
verschillende redenen als historisch worden aangemerkt, valt er over 2009
(nog?) niet veel speciaals te zeggen.
Shareholderofstakeholder
BE
DR
IJV
IG
PAG 30
Wellicht is de typering onzekerheid het meest gepast. Onzekerheid op economisch terrein (krimp), binnen de financiële sector (bankencri-ses), binnen het bedrijfsleven in het algemeen (vraaguitval) en binnen gezinnen (werkloosheid). Toch wordt 2009 voor het bedrijfsleven wellicht belangrijker dan menigeen op het eerste gezicht denkt: heel nadrukkelijk worden er vanuit Den Haag voorstellen gedaan tot revitalisatie van het stakeholdersmodel, dit na jaren het shareholders-model te hebben bewierookt.
Het verschil tussen de twee modellen (stakehol-ders versus shareholders) is van grote betekenis voor de samenleving, het bedrijfsleven en de fu-sie- en overnamepraktijk. Ten principale heeft de keuze met maatschappijvisie of zelfs levensbe-schouwing van doen. Daarover straks meer.
Fusies en overnames hebben ingrijpende gevol-gen voor alle betrokkenen. Niet alleen het proces van fuseren op zich, ook de consequenties van het fusieproces doen bedrijven op hun grond-vesten schudden. Gezien de importantie van een besluit tot fusie heeft de wetgever – en in toenemende mate de rechter – aan de besluitvor-ming door de verantwoordelijke personen bin-
nen een bedrijf (RvB en RvC) hoge eisen gesteld en heeft hij dit met de nodige waarborgen willen omkleden. Daar is niets mis mee. Een zorgvuldig besluitvormingsproces is in het belang van alle betrokkenen. Waar gaat het mis? In Nederland is lange tijd het stakeholdersmodel (het belang van alle betrokkenen wegen) het bepalende referen-tiepunt geweest in de besluitvorming van RvB en RvC. Is de beoogde transactie – per saldo – gun-stig voor alle betrokkenen? Dit referentiepunt voorkwam een al te eenzijdige focus op slechts het aandeelhoudersbelang dat veelal een korte-termijnvisie oplevert en ten koste gaat van de lan-gere-termijnbelangen van andere betrokkenen.
Met de introductie van ‘Tabaksblat’ valt te con-stateren dat de invloed van aandeelhouders dras-tisch is toegenomen. Deze laatste ontwikkeling was beoogd en komt dus niet als een verrassing. Wat niet voorzien was, is de mijns inziens explo-sieve mix van veranderingen op de kapitaalmarkt (hedgefunds), toegenomen afdwingbare rechten voor aandeelhouders, activistische rechters en de afwezigheid van een duidelijk verankerd referen-tiepunt voor bestuurders en commissarissen van Nederlandse vennootschappen.
Het huis is zwaarder gemaakt zonder dat de fundering werd aangepast. Aldus ontstaat een te wankel evenwicht. In juridische termen: heel veel regelgeving en rechtspraak is toegesneden op toenemende invloed van aandeelhouders, terwijl bestuur en commissarissen met het niet wettelijk verankerd (gedateerd?) toetsingskader van de stakeholders zitten en - nog erger - geen instrumenten hebben om dit stakeholderscriteri-um afdoende handen en voeten te geven. Je zult anno 2009 maar bestuurder of commissaris zijn! Voorwaar een onmogelijke spagaat.
De Commissie Frijns (i.e. opvolger van Tabaksblat) heeft corrigerende maatregelen voorgesteld. Deze zijn zeer nuttig en verdienen opvolging, echter toereikend zijn zij niet. De balans staat nog steeds uit het lood. Wij zullen óf duidelijk moeten kie-zen voor het shareholdersmodel (à la Engeland), óf moeten blijven vasthouden aan het stakehol-dersmodel. In beide gevallen bestaat er de nood-zaak tot wijziging van wet- en regelgeving. Wat de keuze ook wordt, deze moet ondubbelzinnig
PAG 31
en consistent gemaakt worden. Op deze wijze kan voor alle spelers (aandeelhouders, bestuur en commissarissen) zicht komen op de spelregels die in soortgelijke wedstrijden (fusies en overna-mes) gelden.
De huidige onzekerheid en daarmee de nood-zaak van duidelijke spelregels zijn niet onopge-merkt gebleven. Allerlei maatschappelijke orga-nisaties (SER, vakbonden) en politieke partijen hebben de handschoen opgepakt en zijn met voorstellen gekomen in aanvulling op het rap-port van de Commissie Frijns. Meest recent heeft het kabinet een voorstel ter consultatie gedaan waarin op evenwichtige wijze naar een verbete-ring van de balans tussen aandeelhouders en de RvB/RvC wordt gezocht zonder daarmee – vanuit aandeelhoudersperspectief – terug te keren naar de periode voor 2001. Wat is het belang van deze discussie voor de fusie- en overnamemarkt (M&A markt in het jargon)?
Zoals gezegd hanteert Nederland officieel nog steeds het stakeholderscriterium. De vraag is of
dit criterium, althans het daadwerkelijk toetsen daaraan, afgelopen jaar niet uitgehold is door het oprukkende aandeelhoudersdenken. De in-strumenten die de RvB en RvC ter beschikking hadden, bleken óf niet meer voorhanden óf sterk aan kracht te hebben ingeboet. Denk hierbij aan beschermingsconstructies, de rol van (C)OR en de vakbonden, de stabiliserende rol van grote Nederlandse institutionele aandeelhouders en verstandige rechterlijke uitspraken.
Dit veranderende speelveld leidt voor de RvB en de RvC tot de onverkwikkelijke situatie dat zij enerzijds worden afgerekend op de juiste toepas-sing van het stakeholdersmodel, maar anderzijds geen middelen hebben om dit model - in weer-wil van de kortetermijn aandeelhoudersbelangen - af te dwingen.
De timmerman krijgt de verantwoordelijkheid (en aansprakelijkheid) voor een mooie kast on-der gelijktijdige toekenning van een lege gereed-schapskist. De politiek en het maatschappelijk middenveld verdienen mijns inziens dus steun
PAG 32
om deze spagaat op te lossen c.q. een meer ef-fectief stakeholdersmodel mogelijk te maken.
Is een stakeholdersmodel wel wenselijk? Moeten we niet kiezen voor het eenduidiger shareholders-model? Achter deze vragen en de beantwoording daarvan gaan veel factoren schuil. Gaat het in de fusie- en overnamepraktijk, het bedrijfsleven, de economie en de samenleving primair om geld? Of gaat het doel voor ons leven, ook dus voor hen die werkzaam zijn in of voor het bedrijfsle-ven verder? Wordt onze horizon beperkt door korte termijn financieel gewin, of kennen we ook de bredere notie van rentmeesterschap? Rent-meesterschap impliceert de noties voor ‘in bruik-leen, tijdelijkheid en verantwoording afleggen’. In die gestalte is de keuze tussen stakeholders- en shareholdersmodel niet eens heel moeilijk.
Rentmeesterschap en het ‘niet bij brood alleen’ zijn voor het bedrijfsleven en de fusie- en over-namepraktijk niet altijd eenvoudig te implemen-teren, maar wel absoluut noodzakelijke uitgangs-punten. Principieel zakendoen is altijd ora et
labora onder een – naar Zijn beloften - open he-mel en ook altijd in het aangezicht van de mede-mensen. Ook de medemens die aandeelhouder is, maar niet alleen hij! Dat is de essentie van de discussie. Mijn standpunt kent u. Waar staat u?
Mr. drs. Jan Louis Burggraaf Allen & Overy LLP
PAG 33
PAG 34
A D V E R T E N T I E
www.venturefactory.nl
Toe aan een nieuwe website?
Regelmatig wordt het woord Nieuw! in advertenties gebruikt. Het duidt op
iets wat er nog niet was. Het is nieuw gemaakt. Nu
met vernieuwd recept of vernieuwde formule. U kent het wel. Maar is nieuw ook
echt nieuw of heeft het alleen maar het label “nieuw”
gekregen? Is met het nieuwe het oude ook vervangen?
Vernieuwing van het product. Agentschap NLAfhankelijk van uw bedrijfstak bent u al of niet bewust met vernieuwing bezig. Toch doet u vaak niet genoeg. Innovatie, het vernieuwen van uw product of dienst is van belang. De overheid wil dit graag stimuleren. Zij stelt informatie, advies, financiering en netwerken voor u ter beschikking. Per 1 januari 2010 onder de naam Agentschap NL. Vanaf die datum zullen
de EZ-agentschappen EVD, Octrooicentrum Nederland en SenterNovem samen onder de naam Agentschap NL verdergaan, met als doel de vragen van bedrijven, kennisinstellingen en overheden sneller en beter te beantwoorden. Maak daar gebruik van!
Vernieuwing van uw bedrijfDe manier waarop u uw geld verdient, met een duur woord uw businessmodel, moet zo nu en dan tegen het licht worden gehouden. Het bestaansrecht van uw bedrijf kan op termijn verdwijnen. Soms moet u het roer omgooien. Wist u dat Nokia, marktleider in de mobiele telefoons, van oorsprong rubberen laarzen maakte?
Vernieuwing van het personeelOm uw product of uw bedrijf te kunnen vernieuwen heeft u geld en mensen nodig. Mensen die moeten zichzelf ook steeds opnieuw vernieuwen. Ze moeten zichzelf ontwikkelen om te voorkomen dat zij, en daarmee het bedrijf, indutten en uiteindelijk ten onder gaan.U kunt als werkgever die vernieuwing stimuleren door actief te zijn met het faciliteren van mogelijkheden om te vernieuwen door bijvoorbeeld trainingen aan te bieden of tijd ter beschikking te stellen.
Vernieuwing van uzelfHet jaar 2010 staat voor de deur. Voor veel bedrijven zal het het jaar van de waarheid worden. Ik hoop dat het jaar 2009 u alert heeft gemaakt om vernieuwd het jaar 2010 in te gaan. Een goed ondernemingsplan en een goede begroting is van belang.
Maar er is meer. Ik hoop ook dat u uzelf dagelijks vernieuwt. Het woord vernieuwen komt in de Bijbel verschillende keren voor. Bijvoorbeeld in Psalm 51 en 103. Ik heb dit jaar geleerd (met dank aan het boek ‘Geboren om te vliegen’ van Henk Stoorvogel en Eugene Poppe) dat vernieuwing een doorlopend proces is. Na de grote ommekeer iedere dag opnieuw en iedere dag een stukje. Dat geeft rust want het hoeft niet allemaal in één keer. Maar aan u en mij de uitdaging om deze vernieuwing zichtbaar te maken.
Pieter van der Kwaak RA Lansigt accountants en belastingadviseurs
Vernieuwdrecept
C O L U M N
PAG 35
PAG 36
Na enkele eeuwen in de schaduw staat spiritualiteit
en werk weer volop in de schijnwerpers. Vorige
maand was de ‘maand van de spiritualiteit’, Nyenrode
heeft een leerstoel business spiritualiteit en binnen
bedrijven neemt de aandacht voor meditatie en yoga toe.
De vraag die opkomt is ‘werkt spiritualiteit’?
De laatste jaren bloeit er in bedrijven een gevarieerde spirituele praktijk op: meditatietrainingen, stiltekamers, gebedsgroepen, sensitivity-trainingen, coaching met aandacht voor spirituele zaken. De link tussen werk, zelfontplooiing en het transcendente wordt hier nadrukkelijk gelegd. Dat lijkt te suggereren dat dergelijke praktijken ook werken en dat bedrijven er baat bij hebben. Veelal is de gedachte dat als mensen zich prettiger in hun vel voelen, ze meer plezier in hun werk hebben en dat dit positief is voor het bedrijf. Daarnaast is er de vooronderstelling dat bedrijven die in een omgeving werken waar er harde concurrentie is, er meer ruimte is voor spiritualiteit. Hoewel er veel theorieën over zijn, is er opmerkelijk weinig hard onderzoek hiernaar.
Werktspiritualiteitwel?
PAG 37
Werktspiritualiteitwel?
Geen effectIn ons onderzoek hebben we gekeken of er een relatie is tussen spiritualiteit en de uitkomsten van een bedrijf als het gaat om people, planet en profit. 57 bedrijven zijn onderzocht.
Naast het verzamelen van kengetallen rond people, planet en profit hebben 260 mensen bij die bedrijven een vragenlijst ingevuld. Spiritualiteit werd gemeten aan de hand van vragen als ‘ik ervaar mijn werk als een proces waarin mij steeds meer bewust wordt van de aard en onderlinge samenhang van alle dingen’ of ‘in onze organisatie spreek ik met collega’s veel over hoe bij te dragen aan een betere wereld’.
Opvallend resultaat is dat spiritualiteit er niet toe doet als het gaat om effecten op mens of winst, niet positief en niet negatief. Wellicht een geruststelling voor die bedrijven die bang zijn dat allerlei spirituele trainingen hun mensen softer maakt en minder gericht op winst. En een tegenvaller voor die managers die hun werknemers op cursus sturen om de onderlinge relaties op te krikken. Minder duurzaamEen tweede resultaat is dat spiritualiteit negatief lijkt uit te pakken voor duurzaamheid. Dit stellen we met enige voorzichtigheid, omdat die correlatie niet zo sterk is. Deze uitkomst is tegen de verwachting in. Een heel aantal trainingen businessspiritualiteit legt nadrukkelijk wel deze link een ook in een aantal artikelen komt dit terug. Een mogelijke verklaring is dat spirituele mensen vooral gericht zijn of op zichzelf of op het bovennatuurlijke in relatie tot zichzelf en juist minder oog hebben voor de omgeving. Opmerkelijk is dat de mate van spiritualiteit samenhangt met de marktomgeving van een bedrijf. Als de concurrentie en de onvoor-spelbaarheid van de markt groter is, dan is er meer spiritualiteit. Een verklaring lijkt hier voor de hand te liggen. Op het moment dat mensen de resultaten niet zelf in de hand hebben, stellen ze hun vertrouwen meer buiten zichzelf. In theorie is echter ook het omgekeerde mogelijk: mensen die
hun vertrouwen buiten zichzelf stellen, durven meer risico’s te nemen als ondernemer.
Verschil in spiritualiteit?Moeten bedrijven nu massaal stoppen met hun medewerkers naar allerlei spirituele trainingen te sturen? Dat lijkt op grond van alleen dit onderzoek wat voorbarig, maar meer kritische zin ten opzichte van die trainingen is op zijn plaats. Wat levert het nu precies op? Daarbij komt dat het wellicht een groot verschil maakt, welke spiritualiteit een inspiratiebron is. Uit eerder onderzoek van Johan Graafland en Corrie Mazereeuw blijkt bijvoorbeeld dat orthodox christelijke ondernemers minder aan MVO doen en meer aan het geven van giften.
Er zijn ook aanwijzingen te vinden dat bepaalde vormen van christelijke spiritualiteit kunnen leiden tot meer inzet voor mensen en duurzaamheid. Een boeiende vervolgvraag is of nieuwe spiritualiteiten door hun nadruk op zelfontplooiing minder bijdragen aan people, planet en profit van een bedrijf dan bijvoorbeeld werknemers die geïnspireerd zijn door een islamitische of christelijke spiritualiteit.
Heeft u reden om euforisch te doen over de positieve bijdrage van spiritualiteit op het werk? Mogelijk bood de maand november voldoende aanleiding om beter onderscheid te maken in de verschillende tradities.
Cors VisserAdviseur van IMPACT Stuurgroep
PAG 38
C O N T A C T P U N T E N
Plaats Teamvoorzitter Contactgegevens
GroninGen regiovoorzitter: vacant Haren G.J. Felten 0598 - 352401 B.T. Hof 050 - 5341100Ten Post K. Boer 0598 - 430991 Friesland regiovoorzitters: a. Vellema 06 - 53414655 a. Timmermans 06 - 53442454 Dokkum J. Faber 0519 - 241971Franeker H. Brander 06 - 22413513Heerenveen/Sneek H. Jonker 0513 - 412954 D. van Wieren 0515 - 427646Leeuwarden A. Vellema 058 - 2801001RTT Friesland A. Miedema 058 - 2668453 drenThe en oVerijssel regiovoorzitter: W. eikelboom 038 - 4652814 Hardenberg/Ommen F. Smeding 0523 - 270033 R. Cramer 0523 - 612301Hardenberg (avond) F. Smeding 0523 - 270033IJsselmuiden (ochtend) J. Felix 038 - 3313975 J. M. Mondria 038 - 3327248Kampen (ochtend) G. J. Brouwer 038 - 3324343Kampen/IJsselmuiden (avond) H. Palland 038 - 3327359 H. Herweijer 038 - 3323801Meppel L. Koetsier 0522 - 244175Zwolle W. Eikelboom 038 - 4652814
Twente regiovoorzitter: vacantAlmelo B.G. Abbink 0546 - 827849Westerhaar E. Jager 0546 - 565409 Gelderland Noord en West Veluwe regiovoorzitter: vacant Apeldoorn C.D. de Jong 06 - 54342849Bunschoten-Spakenburg A. Versteeg 033 - 2987981 R. Beukers 06 - 14536870Elburg C.P.M. van Egmond 0525 - 654414Epe/Vaassen L. Tessemaker 0578 - 692202Nunspeet J. Turkenburg 0525 - 662206Oldebroek G.J. Veldhoen 0525 - 621968 Midden Veluwe regiovoorzitter: h.n.M. raaphorst 0341 - 424469 Ermelo J. van de Berg 0341 - 563838 B. Fels 0341 - 439304Harderwijk 1 B. Brouwer 0341 - 437171Harderwijk 2 B. Brouwer 0341 - 437171Putten W. Kombrink 0577 - 461655RTT Harderwijk 1 H. Raaphorst 0341 - 424469RTT Harderwijk 2 B. Brouwer 0341 - 437171RTT Nijkerk A.J. Markerink 033 - 2458883 Gelderse Vallei regiovoorzitter: n. de Bree 024 - 3430700Arnhem P. Lengkeek 06 - 12548743Ede H.J. Meijnen 0318 - 540125Opheusden J. Vroegindeweij 0488 - 412603Veenendaal 1 C. van Gent 0318 - 512429Veenendaal 2 S. Ketelaar 0318 - 521104Veenendaal 3 G. de Fluiter 0318 - 552117Veenendaal 4 i.o. E. Struik 06 - 51153269Wekerom H. van den Berg 06 - 53472723 Zuid Veluwe regiovoorzitter: M. de Bruin 0318 - 487206 Barneveld 1 H. Kwant 0342 - 418266Barneveld 2 R. Slaa 0342 - 400525Kootwijkerbroek W. Davelaar 0342 - 441264Lunteren B. van de Beek 0318 - 486220Terschuur G. van Putten 0342 - 460038Voorthuizen 1 G. van den Top 06 - 21438438Voorthuizen The Camels E.H. Schuiteman 06 - 55766513 Achterhoek regiovoorzitters: vacantDinxperlo P. van Pelt 06 - 42234192Doetinchem H.E. Hissink 0575 - 476555 Flevoland regiovoorzitter: h. Peursum 06 - 55178815Almere W. Rietberg 038 - 3318745Lelystad H. Peursum 06 - 55178815Zeewolde i.o. H. Raaphorst 0341 - 424469
Plaats Teamvoorzitter Contactgegevens
UTrechT regiovoorzitter: vacant Amersfoort G.J. den Hertog 033 - 4654117Breukelen/Maarssen N. van Schaik 0346 - 261614De Bilt P.C. Hopman 0343 - 454622Hilversum J.W. Smedema 035 - 6460050Houten W. Balk 030 - 6379410 S. de Bruin 06 - 51927472Loenen a/d Vecht M. Veenstra 0294 - 291746Utrechtse Heuvelrug J.R. Dircks 06 - 27278442Woudenberg G.G. van Sijpveld 033 - 2774493 Noord-Holland regiovoorzitter: vacant Amsterdam R. Salomonson 06 - 28432240Andijk H. Bultsma 0228 - 593465Huizen H. Rebel 035 - 5260372 C. Heutink 035 - 5264577 ZUid-hollandRegio Gouda Zoetermeer regiovoorzitter: r. Gorissen 06 - 51366109Gouda H.N. de Jong 06 - 22241332Oudewater G. Matse 0348 - 421280Waddinxveen 1 Th. Kruisman 0182 - 616266Waddinxveen 2 T. Veldhuizen 06 - 26194917Waddinxveen 3 R. Gorissen 06 - 51366109
regiovoorzitter: e. Willemsen 06 - 53878682Moerkapelle 1 P. van Ommeren 06 - 22780662Moerkapelle 2 J. Oudijk 06 - 10524663Moerkapelle 3 A. Koole 010 - 2220018Moerkapelle 4 E. Willemsen 06 - 53878682Zevenhuizen W.F. van der Kooij 0180 - 319419
regiovoorzitter: j.h. Wiggers 071 - 4080722Rijnsburg 1 J.H. Wiggers 071 - 4080722Rijnsburg 2 J.H. Wiggers 071 - 4080722 Regio Rijnmond regiovoorzitter: W.F. Veldstra 0345 - 619025 Dordrecht i.o. W.F. Veldstra 0345 - 619025Hardinxveld-Giessendam A. Knook 06 - 46617066Gorinchem J.M. van Haaften 0183 - 619343Heusden en Altena E. van de Kamp 06 - 51497580Leerdam T. de Vries 0183 - 356180Puttershoek ‘Geloof in de Zaak’ H. Vervelde 06 - 10610022Rotterdam 1 R. Oosterhoff 06 - 25303275Rotterdam 2 W.F. Veldstra 0345 - 619025 noord-BraBanT en liMBUrG regiovoorzitter: vacant Sittard H. Talane 06 - 53488433Tilburg H. van der Linden 013 - 5287863Uden/Veghel P. Robinson 06 - 20093148
Zeeland regiovoorzitter: vacant Zierikzee C.W. Deurloo 0113 - 301114 ronde Tafel Teams RTT Food Noord W. Eikelboom 038 - 4652814RTT Food Zuid C.M. Laban 0172 - 617454RTT Transport A.L. Versteeg 033 - 2987981 D. van der Staaij 078 - 6818132RTT Internationaal i.o. H. van Vlastuin 06 - 53884285RTT Grote bedrijven i.o. W. Droppers 06 - 12536032 cBMc Vrouwennetwerk contactpersoon: Mw. j. coppoolse- dingemanse 0341 - 356147 VNW Noord Mw. G. de Jong-de Haan 06 - 51752833 Mw. H. Wolters VNW Midden Mw. C. Witmer 03o - 2252595VNW West Mw. D. Velten 0172 - 897398RTT VNW directeuren Mw. H. Ketelaar 06 - 50867275 Young cBMc en iMPacT netwerk contactpersoon: Young cBMc W. droppers 0341 - 356147Contactpersoon: IMPACT Netwerk A. Korevaar 06 - 22444411 YCBMC Nunspeet H. van Veen 06 - 23394110YCBMC Nijkerk J.P. Redert 06 - 25086091 cBMc senior Contactpersoon: B. van de Beek 0318 - 486220
i.o.staat voor ‘in oprichting’. Interesse in dit team? Bel met de betreffende teamvoorzitter
PAG 39
C O L O F O N
Business Contact is een magazine van CBMC Nederland en verschijnt zes keer per jaar. CBMC is de vereniging voor christen-zakenmensen in Nederland. De missie van CBMC is zakenmensen helpen Jezus Christus te vinden, te volgen en te verkondigen. Door het hele land heen zijn er meer dan negentig plaatselijke CBMC-teams actief.
RedactieadresPostbus 315, 3880 AH Puttentelefoon [email protected]
RedactieTeo van den Brink (hoofdredacteur), Leonard van der Plas (eindredacteur), Gerard M. Bijkerk, Haike Bijlsma, Marjan Coppoolse-Dingemanse, Wilfred Veldstra
Aan dit nummer werkten meeMatthijs Bats, Jan Louis Burggraaf, Wouter Droppers, Pieter van der Kwaak, Koos Mink, Henk Morren, Rob Salomonson, Fred Sessink, Frank Swinkels, Hin Talane, Cors Visser, Henk van Vlastuin, Christine Witmer
Vormgeving, realisatie en drukBaadenhuysen & Van Laer, Reclame Producties Amersfoort
DistributieFamilie Bonnema
Informatie over het lidmaatschap CBMCWouter Droppers, [email protected]
AdvertentieverkoopVenture Factory Amersfoort, 033-4331911, [email protected]
AbonnementEen abonnement op Business Contact kost € 27,50 per jaar. Leden kunnen een geschenkabonnement doen voor € 15,00.
IS ER MEER?Volg BusinessAlpha vanaf 18 januari in Apeldoorn, Emmen,
Gorinchem, Moerkapelle, Twente of Vierhouten.
NIEUWJAARSONTMOETINGKom 23 januari naar een geweldige
Nieuwjaarsontmoeting met alle CBMC’ers en
IMPACT’ers.
TRAINING GVLOntwikkel jezelf als leider vanuit je relatie met God en bouw zo aan jezelf, anderen om je heen en de toekomst van Nederland. Volg ‘Geestelijk Vooruitziend Leiderschap’ vanaf 12 januari.
AlleswatjulliegedaanhebbenvooreenvandeonaanzienlijkstenvanMijnbroedersofzusters,dathebbenjullievoorMijgedaanMatteüs 25: 40