buzaĞi ĠshallerĠ - tarimorman.gov.tr · 2017. 4. 11. · artritis,pneumoni,meningitis,omfalitis...

T.CGIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI PENDİK VETERİNER KONTROL ENSTİTÜSÜ

BUZAĞI ĠSHALLERĠ


E.COLİ ENFEKSİYONLARI

• Gram negatif

• 1.1 – 1.5 x 2 – 6 µm

• Basil (Çomak) şeklinde

• Fakültatif anaerobik

• Hareketli (Flagella)

Antijenik yapıları Somatik ‘O’ antijeni:

Lipopolisakkarit özelliğinde olup ısıya dirençli yüzey

antijenleridir.

E.coli’lerin serogruplandırmasında önem taşırlar (160

tan fazla)

Flagellar ‘H’ antijeni:

Hareketli suşlarda bulunur.

Isıya dayanıksızdır.

H antijeniyle yaklaşık 60 serogruba ayrılır.

O157: H7


4

Kapsüler ‘K’ antijeni:

Polisakkarit yapıda

Kapsül taşıyan E.coli suşlarında bulunur.

K antijenine göre 100 e yakın serogrup tespit edilmiştir.

Fimbrial (Pilus) antijeni:

Protein yapıdadır.

Bakterinin flamentöz uzantıları yani fimbriaları (Pilus)

üzerinde yer alır.

Barsak epiteline tutunma (Adhesiv özelliği)

Enteropatojenik E.coli’lerin belirlenmesini sağlar.

Önemli bir virülans faktörü.


5

E.coli toksinleri: Enterotoksinler:

Genellikle genç hayvanların barsak enfeksiyonlarından

sorumlu E.coli’ler tarafından sentezlenir.

Enterotoksin oluşturan E.coli’ler ETEC

(Enterotoksijenik E.coli), oluşturmayanlar ise NETEC

(Non enterotoksijenik E.coli) diye adlandırılır.

Barsak boşluğuna sıvı ve elektrolit salınımına sebep

olur.(Na, Cl)

Barsaktan sıvı emilimini engeller.


6

E.coli toksinleri: Endotoksinler:

Tüm E.coli suşlarında bulunur.

Septisemi durumlarında şiddetli ateşe ve şoka sebep

olur.

Nörotoksinler:

Domuzlarda enterotoksemiye neden olmaktadır.

Farelerde merkezi sinir sistemi bozukluğuna neden olur.


7

Buzağılarda hastalık yapan E.coli’lerin O8, O9, O78, O45,

O117 ve O35 serotiplerine dahil olduğu bilinmektedir.

Buzağılarda ishal yapan E.coli’ler enterotoksijenik

(ETEC) özellikte olup enterotoksin salgılamakta,

adhezinlerden ise K99 veya K99+F41 pilus antijenlerine

sahip oldukları bilinmektedir.

Yine ishal oluşturan suşlar arasında enteropatojenik

(EPEC) E.coli’ler de bulunmaktadır.

Septisemiye neden olan suşların toksin ve adhezinleri

bulunmaktadır.


8

Epidemiyolojisi Sığır yetiştiriciliğinin yapıldığı her ülkede görülür.

Normal florada bulunmasına rağmen sayısı çok arttığı

zaman hastalığa yol açar.

Yenidoğan barsak kanalı sterildir.

Doğum esnasında bakteriler ilk birkaç saat içerisinde

anne genital kanalı ve dışkısı ile çok kolay kolonize

olurlar.

Koliformlar, laktobasiller ve anaeroblar kolonize olur.

Laktobasiller ürettikleri asitle Ph’yı düşürerek E.coli

üremesini engeller.


9

Diğer taraftan kolostrum içerdiği spesifik ve nonspesifik

antikorlarla E.coli’lerin üremesini engeller.

Bu şekilde barsak florası dengeye oturur.

Hijyenik koşulların iyi olmaması, patojen E.coli’lerin bir

şekilde vücuda alınması, doğum öncesi annenin

transportu, stres koşulları hazırlayıcı nedenlerdir.


10

Patogenez: Enterotoksijenik suşlar, enterositlerin mikrovilluslarına

K99 veya K99+F41 adhezinleriyle tutunarak kolonize

olurlar.

Bu kolonizasyon ancak yaşamın ilk 12 saati içerisinde

olabilir. Çünkü adhezinler için özel hücre reseptörleri

doğumdan 12 saat sonra yok olur.

ETEC tarafından sentezlenen Sta toksinleri barsak

lumenine su ve elektrolit salgılanmasını uyarır ve akut

ishalle birlikte metabolik asidoza sebep olur.

(Enterotoksemik kolibasilloz)


11

Entoroinvazif E.coli (EIEC) ve Enteropatojenik E.coli

(EPEC) lerin sebep olduğu buzağı septisemilerinde iç

organlarda, eklemlerde ve sinir sisteminde bozukluklar

oluşur.


12

Klinik Belirtiler Genellikle ishal ve dehidrasyonla karakterizedir.

Akut form gösteren ve ETEC sebepli kolibasiloziste yeni

doğanlar 2- 6 saat içerisinde komaya girerek ölür.

Septisemik olgular da akut seyreder. Sistemik

bozuklukların yanında eklemlerde şişlik ve topallık

görülebilir.

Subakut kolibasilozis doğumdan sonraki ilk 3 hafta

içerisinde görülür.

Kötü kokulu ishal ve dehidrasyon vardır. Yüksek ateş

görülür. Ġyileşenlerde gelişme geriliği olur.


13

Tedavide Antibakteriyel Seçimi Antibiyogram


14

Antibiyotik Dirençli Suş

Oranı

Duyarlı Suş

oranı

Ampisilin/Sulbactam 33,33 66,67

Amoksisilin/Klavulanik asit 79,17 20,83

Cefalexin 74,07 25,93

Ciprofloxacine 31,25 58,33

Streptomisin 70,83 22,92

Neomisin 54,17 45,83

Gentamisin 18,75 47,92

Trimethoprim/Sulphamethaxas

ole54,17 45,83

Koruma

Annenin transportu engellenmeli

Kolostrum

Hijyen

Aşılama

Hiperimmun serumlar


15

SALMONELLOZ Gram negatif

Kısa basil şeklinde

0,7-1,5x2-5 µm boyutunda

Sporsuz

Kapsülsüz

S.Pullorum ve S.gallinarum harici hareketli


16

Salmonella’lar endotoksin, enterotoksin ve

sitotoksin sentezlerler.

Endotoksinler barsak mukozasında hasara sebep

olarak akut toksemi tablosunun şekillenmesine neden

olurlar.

Enterotoksinleri E.coli’ye benzerdir. Barsaktan aşırı

miktarda sıvı ve elektrolit salınımına sebep olur.

Sitotoksinler ise barsak mukozasındaki epitellerin

protein sentezini inhibe ederek mukozal hasara sebep

olur.


17

Etken Dayanıklılığı:

Salmonellalar ısıya karşı çok dayanıklı değillerdir.

55 C’ de 20 dk da ölürler.

Ancak düşük sıcaklıklarda özellikle soğukta saklanan

yiyeceklerde uzun süre canlı kalarak gıda

zehirlenmelerine neden olabilirler.

Antiseptiklere ve antibiyotiklere duyarlıdır.


18

Genel Klinik Görünüm

Genellikle 1 haftadan büyük daha çok 2-6 haftalık

buzağılarda görülür.

Emme refleksi çok zayıflar veya hiç olmaz

Ateş yüksektir.

Kötü kokulu, müköz, hemorojik bir enterit vardır.

Şiddetli depresyon

Dehidrasyon ve metabolik asidoz bulgular vardır.

Genel durum çok kötüdür.

Artritis, pneumoni, meningitis, omfalitis oluşabilir.


19

Septisemi formu kolibasilozise benzer

Durgunluk, iştahsızlık, yüksek ateş (40.5-42 C),

mukozalarda hiperemi, depresyon, dispne ve kollaps

görülür.

Ġshal şekillenmeksizin 1-2 gün içerisinde ölüm

şekillenebilir.


20

LİSTERİOSİSEtken:Listeria monocytogenes

Listeria monocytogenes Gram-pozitif, fakültatif anaerobik,basil

şeklinde kapsülsüz ve sporsuz bir bakteridir. 25 0 C de hareketli 37 0C de hareketsizdir.Optimum gelişme sıcaklığı genellikle 35-37 oC

olup, suşlar 1-45 0C gibi geniş bir sıcaklık aralığında da gelişme

gösterebilirler.

İnsanları,ruminantlar başta olmak üzere

bir çok hayvan türünü ve kanatlıları

etkiler.

21


Topraktan,lağım sularından,çiğ meyve sebzelerden,çiğ ve pastörize

sütlerden,çeşitli peynirlerden,fermente sosislerden,deniz

ürünlerinden ve silajdan izole edilmiştir.

Sayılan gıda kaynaklarından insana bulaşabileceğinden zoonotik

önem arz eder.

22


Etken dayanıklılığı:

En önemli özelliği yüksek pH’da ve düşük ısıda

üreyebilmesidir. Ortam pH’sı 6-9 arasında olduğunda

bakteri 3-45°C arasında kolayca üreyebilir.

Etken çevre koşullarına da oldukça dayanıklıdır.Yapılan

çalışmalar nemli toprakta 1 yıl, nemli sığır dışkısında 16

ay, nemli samanda 7 ay, kuru yerlerde ve gübrelerde 2

yıl canlı kaldığını göstermiştir

23


Bulaşma:

Özellikle pH’sı 5’in üzerinde olan, mantar oluşumu

başlamış mısır ve çayır silajının hayvanlara verilmesi

hastalığın oluşumunda çok önemlidir.


25

Diğer önemli bulaşma yolları ise süt, plesanta, doğal ve

suni tohumlamadır.

Sığırlar koyun ve keçilere göre etkene daha dayanıklıdır.


26

Sheep

SampleSheep (+)

Goat

SampleGoat (+)

Cattle

Sample

Cattle

(+)Total (+)

January 8 1 10 1 3 1 3

February 16 9 4 0 2 0 9

March 10 5 1 0 2 0 5

April 21 8 2 1 3 2 11

May 4 1 4 0 3 1 2

June 7 1 1 0 4 0 1

July 4 0 0 0 2 0 0

August 4 0 0 0 1 0 0

Septemb

er4 0 0 0 0 0 0

October 3 0 0 0 1 0 0

Novemb

er1 0 0 0 5 0 0

Decemb

er6 1 2 2 1 0 3

Total 88 26 24 4 27 4 34

Klinik bulgular

Meningoensefalik form

Abortif Form

Septisemik Form

Mastitis Formu

27


Meningoensefalik form

Genellikle gebe olmayan yetişkin hayvanlarda gözlenir.

Bu formda hayvanlarda ateş, iştahsızlık, sürünün arkasında

kalma, bir yere yaslanma, başın yan tarafa bükülmesi ve

bükülen yöne doğru amaçsızca dönme, tek taraflı yüz

felci salya artışı, konjuktivit, koyunlarda tortikollis,

sallantılı yürüyüş görülür.

İlerleyen dönemlerde ataksi, görme ve inkoordinasyon

bozuklukları şekillenir. Hayvan yere düşer ve kalkamaz.

Bu dönemi takiben 4-14 gün içinde ölüm şekillenir.

28


Abortif form

Gebeliğin erken dönemlerinde hastalığa yakalanan

hayvanlarda embriyonik ölümler, daha sonraki aylarda

yakalananlarda ise prematüre ve cılız doğumlar görülür.

Sığırlar 4-7.aylarda, koyunlar 3.ayda abort yapar.

34


Septisemik Form

Genellikle intrauterin olarak infeksiyonu almış

yavrularda görülür.

Bu formun en belirgin semptomları ishal, konjuktivit ve

poliartrittir.

Hasta yavrular 1-9 gün içinde ölürler.

35


Mastitis Formu

Hastalığın bu formu laktasyon dönemindeki hayvanlarda gözlenir.

Meme bezi şişer ve parankim dokusu bozulur. Ayrıca meme bezinde

sert düğümcükler hissedilir.

36


Tanı

Tanı klinik bulgular ve laboratuvar testleriyle yapılır.

İşletmede kötü kaliteli silaj kullanılması,özellikle küçük ruminantlarda

çok sayıda hayvanın etkilenmesi,İşletmede hastalığın her formunun bir

arada görülebilmesi tanıyı kolaylaştırır.

Laboratuvarda en çok kullanılan tanı yöntemi klasik kültürel yöntemdir.

Şüpheli hayvana ait beyin,iç organlar,beyin omurilik sıvısı,fötal organlar

ve sıvılar,süt ve şüpheli yem maddeleri izolasyonda kullanılır.

37


Laboratuvarımızda Listeria selektif besiyerleri kullanılarak ön

zenginleştirme,izolasyon ve biyokimyasal testlerle identifikasyon

yapılmaktadır.(FDA-BAM yöntemi)

38


Tedavi

Hastalığın tedavisinde cefquinome,eritromisin, penisilin, tetrasiklin

veya ampisilin gibi antibiyotikler 5-7 gün süreyle yüksek dozda

kullanılır.

Ayrıca riskli yem maddelerinin hayvanlara verilmemesi gerekir.

40



41

buzaĞi ĠshallerĠ - tarimorman.gov.tr · 2017. 4. 11. · artritis,pneumoni,meningitis,omfalitis...

Documents