TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

=======================

CHU MỸ LAN

ĐẶC ĐIỂM CỦA KÊNH PHÁT THANH CHUYÊN

BIỆT VỀ SỨC KHỎE JOY FM – ĐÀI PT&TH HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Báo chí học

HÀ NỘI - 2016

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

=======================

CHU MỸ LAN

ĐẶC ĐIỂM CỦA KÊNH PHÁT THANH CHUYÊN

BIỆT VỀ SỨC KHỎE JOY FM – ĐÀI PT&TH HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Báo chí học

Mã số: 60 32 01 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đinh Thị Thu Hằng

HÀ NỘI - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng

tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Đinh Thị Thu

Hằng, Trưởng khoa Phát thanh Truyền hình, Trường Học viện Báo chí

Tuyên truyền

Các số liệu, kết quả nghiên cứu được nêu trong luận văn này là trung

thực và chưa từng công bố trong bất kì công trình nào khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình.

Học viên

Chu Mỹ Lan

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin cảm ơn sự quan tâm của các thầy, cô giáo đang giảng dạy và

công tác tại khoa Báo chí & Truyền thông - Trường Đại học KHXH&NV –

ĐHQG Hà Nội trong suốt quá trình học tập của mình tại đây.

Tôi nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình, sâu sắc, hệ thống

của TS. Đinh Thị Thu Hằng – Khoa Phát thanh – Truyền hình, trường Học

viện Báo chí Tuyên truyền không chỉ luận văn này mà cô còn nhiệt tình

truyền thụ cho tôi nhiều kiến thức, chỉ cho tôi nhiều tài liệu hay để đọc về

các nội dung liên quan đến công việc nghiên cứu của mình.

Tôi nhận được sự hỗ trợ của các bạn đồng môn, các bạn đồng nghiệp

và gia đình trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin bày tỏ lòng thành kính tri ân tới mọi người vì tất cả sự quan

tâm và giúp đỡ đó.

Trong quá trình thực hiện luận văn, chắc chắn không tránh khỏi

những thiếu sót. Những góp ý của mọi người là những ý kiến quý báu giúp

tôi hoàn thiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, 01 tháng 03 năm 2016

Tác giả

Chu Mỹ Lan

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU .......................................................................................... 7

1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 7

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................... Error! Bookmark not defined.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......... Error! Bookmark not defined.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........... Error! Bookmark not defined.

5. Phương pháp nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn .................... Error! Bookmark not defined.

7. Kết cấu của luận văn ............................... Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KÊNH PHÁT

THANH CHUYÊN BIỆT ......................... Error! Bookmark not defined.

1.1 Các khái niệm cơ bản của đề tài ........ Error! Bookmark not defined.

1.2. Vai trò của kênh phát thanh chuyên biệt .......... Error! Bookmark not

defined.

1.3. Các yêu cầu đối với kênh phát thanh chuyên biệt về sức khỏe . Error!

Bookmark not defined.

1.4. Khái quát về kênh phát thanh chuyên biệt về sức khỏe Joy Fm tần số

98.9MHz của Đài PTTH Hà Nội ............. Error! Bookmark not defined.

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ........................... Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 2: NHẬN DIỆN CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA KÊNH PHÁT

THANH CHUYÊN BIỆT VỀ SỨC KHOẺ JOY FM . Error! Bookmark

not defined.

2.1. Góc tiếp cận của kênh ....................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Đặc điểm về nội dung của kênh phát thanh chuyên biệt về sức khoẻ

Joy Fm ...................................................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Hàm lượng thông tin về sức khỏe cao và chuyên sâu ................ Error!

Bookmark not defined.

2.2.2. Thông tin đa dạng, mang tính thời sựError! Bookmark not defined.

2.2.3. Thông tin chính xác mang tính chất chỉ dẫn và có tính tương tác cao

............................................................................. Error! Bookmark not defined.

2.2.4. Nội dung thông tin hướng tới các hoạt động từ thiện, nhân đạo Error!

Bookmark not defined.

2.2.5 Các chương trình giải trí có nội dung đặc sắc, phong phú, đa dạng

......................................................................... Error! Bookmark not defined.

2.3. Đặc điểm ngôn ngữ thể hiện trong các chương trình trên kênh Joy Fm

............................................................................. Error! Bookmark not defined.

2.4. Đặc điểm về phương thức phát sóng của các chương trình trên kênh

chuyên biệt về sức khoẻ JoyFm ............... Error! Bookmark not defined.

2.4.1 Trực tiếp................................................ Error! Bookmark not defined.

2.4.2 Không trực tiếp .................................... Error! Bookmark not defined.

2.5 Đặc điểm bộ nhận diện của kênh Joy Fm ......... Error! Bookmark not

defined.

2.5.1 Slogan ................................................... Error! Bookmark not defined.

2.5.2 Nhạc hiệu kênh .................................... Error! Bookmark not defined.

2.5.3 Trailer các chương trình ...................... Error! Bookmark not defined.

2.7 Đặc điểm thời gian phát sóng của kênh Joy Fm ..... Error! Bookmark

not defined.

TIỂU KẾT CHƯƠNG II .......................... Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ ĐÁNH GIÁ VÀ GIẢI PHÁP KHUYẾN NGHỊ

................................................................................. Error! Bookmark not defined.

3.1. Một số vấn đề đặt ra .......................... Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Một số thành công nổi bật của kênh JoyFm .... Error! Bookmark not

defined.

3.1.2. Những hạn chế còn tồn tại của kênh phát thanh chuyên biệt về sức

khoẻ JoyFm .................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Nguyên nhân những thành công và hạn chế của kênh phát thanh

chuyên biệt về sức khoẻ JoyFm ................... Error! Bookmark not defined.

3.2 Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng kênh phát thanh chuyên

biệt về sức khoẻ Joy Fm ........................... Error! Bookmark not defined.

3.2.1 Nhóm giải pháp về nội dung .............. Error! Bookmark not defined.

3.2.2 Nhóm giải pháp về cơ sở vật chất, kĩ thuật ....... Error! Bookmark not

defined.

3.2.3 Nhóm giải pháp về nguồn nhân lực ... Error! Bookmark not defined.

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ........................... Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN ................................................ Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 11

8

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Từ khi báo chí ra đời, nó đã trở thành công cụ đắc lực giúp con

người tiếp nhận, thu nạp thông tin để thoả mãn nhu cầu cần - được - biết

của mình. Báo chí đóng vai trò cung cấp cho công chúng những thông tin,

tức là thông báo cho công chúng biết mọi sự kiện, hiện tượng diễn ra hàng

ngày trong đời sống xã hội. Nhu cầu càng nhiều đòi hỏi những người làm

báo cần phải phân tích và thu gọn những nhu cầu đó thành các mảng đề tài

nhất định như kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế.... Một thực tế cho

thấy rằng, công chúng hiện đại luôn là những người có ít thời gian để theo

dõi các tin tức hàng ngày trên phương tiện thông tin đại chúng hơn là công

chúng truyền thống, bởi họ còn phải cân đối thời gian phù hợp cho công

việc hàng ngày của mình, cũng như là điều tiết thời gian cho nhiều hơn một

loại hình truyền thông mà họ tiếp nhận. Vì vậy, xu thế tất yếu khi lựa chọn

tiếp nhận thông tin của công chúng hiện đại là theo tiêu chí phù hợp với

nhu cầu hiểu biết của cá nhân họ. Hay nói cách khác, thay vì việc theo dõi

dàn trải các chương trình trên một phương tiện truyền thông đại chúng nào

đó hoặc theo dõi lần lượt từ loại hình truyền thông này đến loại hình truyền

thông khác, họ sẽ lựa chọn một hoặc một vài chương trình nhất định phù

hợp với nhu cầu tiếp nhận thông tin ở thời điểm hiện tại của họ, hoặc lựa

chọn một loại hình truyền thông mà họ cảm thấy là thuận tiện nhất để theo

dõi và có thể tiết kiệm thời gian nhiều nhất có thể. Chính vì thế, xu hướng

chuyên biệt hóa thông tin trên các phương tiện truyền thông đại chúng là

một xu hướng tất yếu trong sự phát triển của báo chí hiện đại.

Tuy nhiên, trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa truyền thông đại

chúng đã và đang làm thay đổi cơ bản diện mạo và phương thức truyền

thông, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình truyền thông mới

trong kỷ nguyên kỹ thuật số và môi trường phát triển truyền thông đa

phương tiện hiện nay đã đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển của các

9

loại hình báo chí hiện đại. Vì vậy, vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của

báo chí trong môi trường phát triển truyền thông đa phương tiện hiện nay

cần được luận bàn một cách sâu sắc trên các diễn đàn lý luận và nghiệp vụ

về báo chí truyền thông. Bên cạnh việc mở rộng quy mô, đổi mới phương

thức thể hiện và đa dạng hoá thông tin thì một vấn đề quan trọng mà người

làm báo cũng cần phải thực hiện đó là xử lý thông tin theo hướng chuyên

biệt sẽ thể hiện được sức mạnh của báo chí truyền thống trong sự cạnh

tranh phát triển với báo chí đa phương tiện.

Xu hướng chuyên biệt hoá ngày càng thể hiện rõ qua việc xuất hiện

ngày càng nhiều các tờ báo, các kênh truyền hình và đặc biệt là kênh phát

thanh chuyên biệt. Đã từ lâu, Alvin Toffler (1980), nhà tương lai học người

Mỹ đã dự báo: “Thông tin đại chúng sẽ phát triển và dần dần bị “phi đại

chúng hóa” [1, tr.148]. Trong thời kỳ hậu công nghiệp, việc cá biệt hóa sản

phẩm vật chất cho phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của từng nhóm cá nhân

hay cá nhân, đang lấn dần sang cả lĩnh vực văn hóa tinh thần mà tiêu biểu

là lĩnh vực thông tin. Việc xây dựng các kênh phát thanh chuyên biệt rõ

ràng đang đi theo một hướng hết sức đúng đắn và đã giúp phát thanh tiếp

tục phát triển. Đây cũng chính là một xu thế mới của phát thanh hiện đại.

Có thể nói, phát thanh là loại hình báo chí tồn tại khá lâu đời. Trước khi các

công nghệ truyền thông đa phương tiện phát triển, radio là phương tiện hiệu

quả nhất để truyền tới mọi người những thông tin hàng ngày. Ngày nay, khi

công nghệ phát triển, nhiều loại hình truyền thông ra đời, phát thanh vẫn có

một vai trò nhất định trong nhu cầu nắm bắt thông tin của người dân. Có

thể ở đâu đó trên thế giới, khi truyền hình, Intenet phát triển đã làm mờ đi

đôi chút vai trò của phát thanh trong xã hội, nhưng chúng ta không thể phủ

nhận vai trò không thể thay thế của phát thanh trong thời đại công nghệ

mới. Phát thanh luôn đóng vai trò cốt yếu trong việc cung cấp thông tin đa

dạng tới người nghe và được công nhận là một loại hình truyền thông tiêu

biểu và căn bản nhất.

10

Trong tương lai, phát thanh sẽ tiếp tục phát triển với những lợi thế

cạnh tranh mà các loại hình truyền thông mới không thể có được, đó là

rộng và không giới hạn. Phát thanh đã góp phần thúc đẩy các giá trị văn

hóa sáng tạo, bản sắc dân tộc và ngoại giao văn hóa trong bối cảnh có nhiều

loại hình truyền thông mới khác.

Trong phạm vi luận văn, tác giả xin đề cập đến một kênh phát thanh

chuyên biệt, mặc dù mới được thành lập nhưng cũng đã nhận được sự ủng

hộ của một lượng độc giả nhất định, đó là Kênh phát thanh chuyên biệt về

sức khoẻ JoyFm.

JoyFM chính thức ra mắt từ ngày 18 tháng 09 năm 2012 dưới tần số

98.9MHz với tiêu chí nhằm đáp ứng những nhu cầu tìm hiểu thông tin về

Sức Khỏe và Giải Trí của người dân Việt Nam. Đây là kênh phát thanh

chuyên biệt về sức khoẻ đầu tiên của Việt Nam và được Bộ Y tế bảo trợ

truyền thông.

Cũng như tên gọi, kênh phát thanh chuyên biệt về sức khoẻ Joy Fm

mang đến thông điệp cho mọi người, mọi nhà: "Joy Fm – Vì sức khỏe

người Việt".

Đến với Joy Fm, thính giả được gặp gỡ, giao lưu trực tiếp với các

bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học cũng như được cung cấp những

thông tin mới nhất về công nghệ y học và phương pháp chữa bệnh hiện đại

trong nước và trên thế giới. Là một kênh phát thanh chuyên biệt về sức

khỏe đầu tiên của Việt Nam, JoyFm đã phát huy được những ưu thế của

mình với hàm lượng thông tin về sức khỏe cao. Với thế mạnh là sản xuất

các chương trình trực tiếp, một ngày, JoyFm đáp ứng trung bình khoảng 5

chương trình trực tiếp về sức khỏe dưới dạng tọa đàm và có sự tham gia tư

vấn của chuyên gia. Trong các chương trình trực tiếp đó, thính giả có cơ

hội được trò chuyện trực tiếp với các chuyên gia là các bác sĩ, thầy thuốc

có uy tín và vững về chuyên môn. Từ đó, những thắc mắc xung quanh vấn

đề thính giả cần hỏi sẽ được giải đáp một cách tận tình, chu đáo.

11

Song song với việc phát sóng các chương trình trực tiếp thì những

chương trình không trực tiếp có nội dung về sức khỏe cũng được đẩy mạnh

sản xuất. Đó là những chuyên mục với thời lượng ngắn, nội dung mang

tính chất chỉ dẫn các vấn đề về sức khỏe, những lưu ý trong sử dụng thực

phẩm đảm bảo an toàn, công tác phòng bệnh bằng những thói quen hàng

ngày, chỉ dẫn trong việc điều trị các bệnh tật trong cuộc sống hàng

ngày…..Những chuyên mục đó góp phần củng cố thêm kiến thức cho thính

giả về các lĩnh vực liên quan đến sức khỏe và dịch bệnh. Nhờ hàm lượng

thông tin về sức khỏe cao, chất lượng, JoyFm ngày càng khẳng định được

tiếng nói của mình, ngày càng phát huy được vai trò của mình trong việc

chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Bên cạnh lĩnh vực y tế, kênh phát thanh chuyên biệt về Sức khỏe của

Đài PT - TH Hà Nội còn đem đến cho thính giả Thủ đô những chương trình

giải trí hấp dẫn. Đó là các chương trình ca nhạc theo yêu cầu, những tiểu

phẩm hài hước dí dỏm mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, những câu

chuyện cảm động về tình yêu quê hương đất nước hay một số sân chơi kiến

thức mang tính tương tác cao nhằm tăng hương vị cho cuộc sống, lấy lại

nhịp sống thăng bằng yêu thương chia sẻ bình đẳng giữa các thành viên

trong gia đình.

Khác với các kênh phát thanh khác có sản xuất các chương trình

chuyên biệt về sức khỏe, JoyFm là một kênh chuyên sản xuất các chương

trình về sức khỏe, là một kênh chuyên biệt với mục tiêu đưa ra các thông

tin chỉ dẫn hữu ích để góp phần vào công tác chăm sóc sức khỏe cộng

đồng. Vì vậy, đây là điểm khác biệt lớn nhất của JoyFm so với các kênh

phát thanh khác. Do đây là một kênh mới và là kênh đầu tiên chuyên biệt

về sức khỏe được ra đời tại Việt Nam nên việc nghiên cứu tìm hiểu đặc

điểm của kênh sẽ giúp ta thấy được những ưu thế, đồng thời chỉ ra được

những hạn chế còn tồn tại để đưa ra những giải pháp hoàn thiện hơn, giúp

kênh vận hành một cách hiệu quả và thu hút được đông đảo công chúng

12

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Dương Xuân Sơn (2007), Cơ sở lý luận báo chí truyền thông, NXB Đại

học Quốc gia Hà Nội

2. Nguyễn Văn Dững (2012), Cơ sở lý luận báo chí, NXB Lao động

3. Vũ Quang Hào (2001), Ngôn ngữ báo chí, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội

4. Hoàng Mai Trân (2010), Xây dựng mô hình lí thuyết cho kênh phát

thanh kinh tế chuyên biệt trên Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM, luận

văn thạc sỹ Báo chí học năm 2010

5. Trịnh Thị Hà Oanh (2011), Phát thanh tiếng dân tộc với người dân tộc

thiểu số bản địa Kon Tum, luận văn thạc sỹ Báo chí học năm 2011

6. Nguyễn Thị Thu Huyền (2013), Tính tương tác trong các chương trình

phát thanh trực tiếp của Đài PT- TH Hà Nội (khảo sát chương trình “60

phút bạn và tôi” và “Gặp thầy thuốc nổi tiếng” từ 6.2012 đến 6.2013)”,

luận văn thạc sỹ Báo chí học

7. Đinh Thị Thuý Hằng (2008), Báo chí thế giới và xu hướng phát triển,

NXB Thông tấn

8. Hội Nhà báo Việt Nam và Trường Đại học KHXH và Nhân văn,

ĐHQGHN (2013) Văn hóa truyền thông trong thời kỳ hội nhập.

9. Nguyễn Đình Lương ( 1993) Nghề báo nói.( NXB Văn hóa – Thông tin).

Trung tâm đào tạo phát thanh truyền hình

10. Đàm Quang Long (1996) Nghiệp vụ phóng viên biên tập phát thanh.

Nxb Thông tin, Hà Nội.

11. Nhật An (2006), Đường vào nghề phát thanh truyền hình, Nxb Trẻ,

TPHCM.

12. Hoàng Đình Cúc – Đức Dũng (2007), Những vấn đề của báo chí hiện

đại. Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.

13. Đức Dũng (2003), Lý luận báo phát thanh. Nxb Văn hoá - Thông tin,

Hà Nội.

13

14. Nguyễn Văn Dững (Chủ biên) (2001), Báo chí – Những điểm nhìn từ

thực tiễn. Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.

15. Học viện Báo chí & Tuyên truyền - Đài Tiếng nói Việt Nam (2007),

Phát thanh trực tiếp. Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.

16. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về báo chí giai đoạn 1986 – 2007

(2007). Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.

17. Học viện Báo chí Tuyên truyền, Đài Tiếng nói Việt Nam (2002), Báo

Phát thanh, Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.

18. Đinh Văn Hường (2007), Các thể loại báo chí Thông tấn, Nxb ĐHQG

Hà Nội, Hà Nội.

19. Đoàn Quang Long (1992), Nghiệp vụ phóng viên biên tập Đài phát

thanh. Nxb Thông tin, Hà Nội.

20. Nguyễn Đình Lương (1993), Nghề báo nói. Nxb. Thông tin, Hà Nội.

21. Maria Lukina (2004), Công nghệ phỏng vấn. Nxb Thông tấn, Hà Nội.

22. Dương Xuân Sơn (2001), Báo chí phương Tây, Nxb ĐHQG TP.HCM.

23 Dương Xuân Sơn (2004), Các thể loại báo chí chính luận nghệ thuật.

Nxb ĐHQG Hà Nội.

24. Dương Xuân Sơn, Đinh Văn Hƣờng, Trần Quang (2004); Cơ sở Lý

luận báo chí truyền thông, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.

25. Nhiều tác giả (Tập 5, 2005): Báo chí - Những vấn đề lý luận và thực

tiễn. Nxb ĐHQG Hà Nội, Hà Nội.

26. Nhiều tác giả (Tập 6, 2005): Báo chí - Những vấn đề lý luận và thực

tiễn. Nxb ĐHQG Hà Nội, Hà Nội.

27. Nguyễn Lan Phương (Thứ bảy, 17/7/2010, 15:39), Những ưu thế, hạn

chế của báo phát thanh trong bối cảnh của đời sống báo chí hiện đại,

website Học viện Báo chí và Tuyên truyền,

28. Nguyễn Lan Phương (7/2010), Phát thanh Việt Nam trong bối cảnh

truyền thông đa phương tiện, website Học viện Báo chí và Tuyên

truyền, (Chuyên mục Nghiên cứu Trao đổi).

14

29. Trần Hữu Quang (2001), Chân dung công chúng truyền thông. Nxb

Thành phố Hồ Chí Minh, thời báo Kinh tế Sài Gòn, Trung tâm Kinh tế

châu Á - Thái Bình Dương.

30. Trần Hữu Quang (2006), Xã hội học báo chí, Nxb Trẻ, TP.HCM.

31. Trần Quang (2005), Các thể loại báo chí chính luận, Nxb ĐHQG Hà

Nội, Hà Nội.

32. Tạ Ngọc Tấn (Chủ biên) (1999), Cơ sở lý luận báo chí. NXB Văn hóa

Thông tin, Hà Nội.