c1-dai cuog ve nt

5/17/2018 c1-dai cuog ve nt - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/c1-dai-cuog-ve-nt 1/61

Trêng ®¹i häc NHA TRANGBé m«n Cn k thuËt m«I trêng

Bµi gi¶ng m«n Kü thuËt xö lý níc th¶i



TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Trần Đức Hạ. Xử lý nước thải sinh hoạt quy mô nhỏ vàvừa. Nxb KH&KT, Hà Nội, 2002.

[2]. Hoàng Huệ. Xử lý nước thải. Nxb Xây dựng, Hà Nội,2005

[3].Trịnh Xuân Lai. Tính toán thiết kế các công trình xử lýnước thải. Nxb Xây dựng, Hà Nội, 2000

[4]. Lương Đức Phẩm. Công nghệ xử lý nước thải bằng biệnpháp sinh học. Nxb Giáo dục, Hà Nội, 2001

[5]. Lâm Minh Triết và cộng sự. Xử lý nước thải đô thị vàcông nghiệp-tính toán thiết kế công trình. Nxb ĐHQGTp.HCM, 2008.



Ch¬ng - 1 ®¹i c¬ng vÒ níc th¶i

Bµi gi¶ng m«n Kü thuËt xö lý níc th¶i



NỘI DUNG:

1.1. Khái niệm và phân loại nước thải (NT) 1.2. Thành phần & các đặc trưng chất lượng

NT

1.3. Quá trnh t làm sạch ca ngun nước &các yu t ảnh hưởng1.4. Các tác động ca nước thải vào ngun

nhận1.5. Đánh giá lưu lượng ngun thải 1.6. Kiểm soát ô nhiễm do NT

Ch¬ng 1. ®¹i c¬ng vÒ níc th¶i



KHÁI NIỆM

1.1. KH¸I NIÖM & ph©n lo¹i níc th¶i

PHÂN LOẠI

NT là nước đã qua sử dụng cho các hoạt động (sinhhoạt, sản xuất) ca con người, chứa các chất bẩn làmthay đổi tính chất hóa – lý – sinh so với ban đầu.

Tùy theo ngun gc phát sinh, NT được phân loại:

1. NT sinh hoạt2. NT sản xuất (NTCN) 3. NT chảy tràn (nước mưa, nước chảy tràn

đng ruộng)




PHÂN LOẠIVề mặt quản lý môi trường, NT chia ralàm 2 nhóm ngun:

1. Các ngun thải xác định hay ngun thải điểm(point source).

2. Các ngun thải phân tán hay ngun thải không

điểm (non-point source).

1.1. KH¸I NIÖM Vµ ph©n lo¹i NT



Níc th¶i vÖ sinh(níc ®en)

1.1.1. Níc th¶i sinh ho¹t

Níc th¶i sinh ho¹t kh¸c(níc x¸m)

Tiªu chuÈn th¶i níc : q th¶i= q cÊp = 100 200 l/ ngêi.ngµy

(®« thÞ) = 50 100 l/ ngêi.ngµy

(n«ng th«n) = 200 500 l/ ngêi.ngµy

(c¸c níc ph¸t triÓn) q th¶i = (80% 130%) qcÊp

(theo Met calf vµ Eddy)




Níc th¶i sx bÈn(níc th¶i c«ng nghÖ)

1.1.2. Níc th¶i s¶n xuÊt

Níc th¶i sx quy íc s¹ch(níc lµm nguéi m¸y mãc, thiÕt bÞ,..)

Lu lîng níc th¶i : Q = q0 x M

trong ®ã: q0 : tiªu chuÈn th¶i níc cña mét ®¬n vÞ s¶n

phÈm hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt M : sè ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc sè ®¬n vÞ

s¶n xuÊt trong mét ®¬n vÞ thêi gian




Nång ®é vµ lu lîng níc bÈn ch¶y trµn bÒ mÆt phôthuéc vµo :

Møc ®é vÖ sinh m«i trêng ®« thÞ Thêi gian kh«ng ma §é dèc ®Þa h×nh Cêng ®é ma

1.1. kh¸I niÖm vµ ph©n lo¹i nt

1.1.3. Níc ch¶y trµn bÒ mÆt

Níc bÈn (níc ma ®ît ®Çu,..)

Níc ma s¹ch(níc ma ®ît sau,..)




1.2. thµnh phÇn vµ C¸c ®Æc trng chÊt lîng nt

NT là một hệ đa phân tán ca các chất ô nhiễm trong nước. Thành phần ca NT khác nhau tùy thuộc vào ngun gc,

điều kiện thu gom, khí hậu,…

Thành phần NT có ý nghĩa rất quan trọng đi với việc lachọn phương pháp và xây dng công trnh xử lý. Các tác nhân ô nhiễm trong nước thải có thể xp làm 3

nhóm chính:

1. Tác nhân vật lý: nhiệt, màu, mùi, … 2. Tác nhân hóa học: ch yu là các hóa chất trong NT. 3. Tác nhân sinh học: ch yu là các vi sinh vật



1.2. THµNH PHÇN vµ c¸c ®Æc trng …

Thành phần chất ô nhiễm trong các loại NT

Nhóm chất ô nhiễm

Các ngunxác định

Các ngun phân tán

NTSH NTCN Nước chảy tràn

đng ruộng

Nước chảy

tràn đô thị Các CHC dễ PHSH × × × × Các chất dinh dưỡng × × × × Các tác nhân gây bệnh × × × × Các chất rắn lơ lửng × × × × Các mui vô cơ hòa tan × × × Các kim loại độc × ×

Các chất độc hữu cơ × ×



Níc th¶i sinh ho¹t

Thµnh phÇn chÊt r¾n trong NT §« thÞ

Níc Çc chÊt r¾n

99 % 0,1 %

30 50 % 50 70 %

Çc chÊt h÷u c¬ Çc chÊt v« c¬

Protein Cacbon hydrat

Çc chÊt bÐo

Çt Muèi Kim lo¹i 65 % 25 % 10 %

Thµnh phÇn tû lîng cña níc th¶i

(theo Stroganov X.N) :C

12H

26O

6N




Tæng c¸c chÊt r¾n

C¸c lo¹i chÊt r¾n trong níc th¶i

ChÊt r¾n hoµtan

ChÊt r¾n keo ChÊt r¾n l¬ löng

Tæng chÊt r¾n hoµ tan Tæng chÊt r¾n l¬ löng

10 -1 mm 10 -4 mm 10 -6 mm

Khö b»ng keo tô L¾ng träng lùc




Khèi lîng chÊt bÈn trong NT sinh ho¹t (g/ ngêi.ngµy )

ThµnhphÇn

CÆnl¾ng

ChÊt r¾nkh«ng l¾ng

ChÊt hoµtan

Tængcéng

H÷u c¬ 30 10 50 90

V« c¬ 10 5 75 90

Tæng

céng

40 15 125 180




Çc chØ tiªu ®Æc trng

Tæng çc chÊt h÷u c¬ Tæng hµm lîng cacbon h÷u c¬ (Total Organic Cacbon - TOC)

Nhu cÇu Oxy ho¸ ho¸ häc (Chemical Oxygen Demand - COD)

Nhu cÇu Oxy ho¸ sinh häc (Biological Oxygen Demand - BOD)

Çc hîp chÊt h÷u c¬ trong níc th¶i

ThOD

COD(K2Cr2O7)

COD(KMnO4)

BOD5

BOD20 : CBOD + NBOD

Tû lÖ çc thµnh phÇn h÷u c¬ ®Æc trng trong NT sinh ho¹t :

ThOD: COD(K2Cr2O7):BOD20: COD(KMnO4):BOD5 = 1:0,95:0,71:0,65:0,48




BOD - Biochemical oxygen demand(mg/l):

Nhu cầu oxy sinh hóa là lượng oxy cần thiết choVSV sống & hoạt động phân hủy CHC dễ phân hủy

sinh học.

BOD được dùng để xác định: lượng oxy cần thiết để phân hủy các HCHC trong

NT

kích thước thiết bị xử lý hiệu suất xử lý của 1 số quá trình

đánh giá chất lượng nước sau khi xử lý được

phép thải vào các nguồn nước.



COD - Chemical oxygen demand(mg/l):

Nhu cầu oxy hóa học là lượng oxy cần thiết để oxyhóa hoàn toàn các HCHC có trong NT thành CO2 &

H2O và 1 phần các hợp chất vô cơ dễ bị oxy hóa

khác.

Ưu điểm cho kết quả nhanh.

Phương pháp xác định: trắc quang (KMnO4 or

K2Cr2O7.

Tỷ số BOD/COD → 1 chứng tỏ nước bị nhiễm bẩnbởi các CHC dễ phân hủy sinh học.



ChÊt l¬ löng : 5055 g/ ngêi.ngµy

BOD5 cña níc th¶i ®· l¾ng : 2530 g/ ngêi.ngµy

BODht cña níc th¶i ®· l¾ng : 3035 g/ ngêi.ngµy N - NH4 : 7 g/ ngêi.ngµy

P2O5 : 1,7 g/ ngêi.ngµy

Clorua (Cl - ) : 10 g/ ngêi.ngµy

Sè lîng c¸c Vi khuÈn g©y bÖnh trong níc th¶i sinh ho¹t:

Sè lîng c¸c chÊt « nhiÔm ®Æc trng

trong níc th¶i sinh ho¹t (theo 20TCN 51-84)

Coliform tæng sè : a.106 b.109 MPN/100 ml Fecal Coliform : a.104 b.108 MPN/100 ml




Các thông s đặc trưng cuả NTSH (ở Hoa Kỳ)


STT Thông s Mức độ ô nhiễm

Nhẹ Vừa Nặng

1 TS, mg/L 350 720 1200

2 TDS, mg/L 250 500 850

3 SS, mg/L 100 220 3504 BOD5, mg/L 110 220 400

5 COD, mg/L 250 500 1000

6 TKN, mg/L 20 40 85

7 NH3-N, mg/L 12 25 508 Org-N, mg/L 8 15 35

9 Tổng PO43-, mg/L 4 8 15

10 Dầu mỡ, mg/L 50 100 150

11 Tổng coliform, MPN/100mL 106~107 107~108 107~109




1.3. c¸c t¸c ®éng cña nt ®èi víi nguån nhËn

1. Lắng cặn khu vực miệng xả.

2. Suy giảm oxy hòa tan các vực nước.

3. Phú dưỡng các vực nước dẫn đến thay đổicân bằng sinh thái.

4. Độc sinh lý đối với các sinh vật trong đất,nước.

5. Lan truyền các tác nhân gây bệnh qua cácvật trung gian đến người.



1.3. c¸c t¸c ®éng cña níc th¶I…

1.3.1. sù suy gi¶m oxy hßa tan

a) Qu¸ tr×nh tiªu thô Oxy trong níc th¶i

+ Ch÷u c¬CO2+H2O+n¨ng lîng

(+N2)

VK hiÕu khÝ

VK Nitrat ho¸

O2 hoµ tantrong níc th¶i

PT tiªu thô «xy (PT Phel – Streeter 1):

rd =

Trong đó: r d – tốc độ tiêu thụ oxy (deoxygentaion rate), mg/L.d L - hàm lượng CHC (BODu ), mg/L

k 1 – hằng số tốc độ phản ứng phân huỷ CHC, d -1

L k dt dL . *

1



b) Qu¸ tr×nh hoµ tan Oxy trong níc th¶i

1.3.1. Sù SUY GI¶M OXY HßA TAN

Tèc ®é hoµ tan Oxy tû lÖ nghÞch víi ®é b·o hoµ Oxytrong NT (tû lÖ thuËn víi ®é thiÕu hôt Oxy).

PT hßa tan oxy (PT Phel – Streeter 2):

rr = d (DO) / dt = k2 (DOs – DO) = k2D

Trong đó: r r – tốc độ thông khí qua bề mặt, mg/L.d D – độ thiếu hụt DO so với DO bão hoà, mg/L

DOs - DO bão hoà, mg/L

k 2 – hằng số tốc độ thông khí, d -1



PT xác định độ thiếu hụt oxy (Phel - Streeter):

Trong đó: Dt – độ thiếu hụt oxy ở thời điểm t sau điểm xả thải, ngày (d) L0 ,D 0 - BOD u và độ thiếu hụt oxy ban đầu sau khi trộn hoàn toàn NT với nguồn nhận, mg/L

t k 0

t k t k 0 t D k k

L k D

2 2 1

e ) ee.( 1 2

1 - + -


Vậy quá trình cân bằng oxy (với qt tiêu thụ &

hòa tan oxy đồng thời xảy ra):

r = rd + rr hay

Vì D = (DO s -DO) → d(DO) = - dD

D k L k dt dD *

2 *

1 -

Kỹ thuật xử lý nướ c thải



ĐƯỜNG CONG DO THEO PT Phel-Streeter

Qu¸ tr×nh hoµ tan «xy

(Kh«ng cã tiªu thô«xy)

Qu¸ tr×nh tiªu thô «xy

(Kh«ng cã hoµ tan«xy)

Nång ®é «xy hoµ tan trongs«ng

§êng b·o hoµ «xy

§é b·o

hoµ «xy,% 100

DOc (DOmin)

t,ngµyxc hay tc

DOt

Dt

Điểm xả thải

DO0D0

Dòng chảy

Trong đó: tc-tg tính đn khi nng độ oxy hòa tan trong sông thấp nhất

hay còn gọi là điểm tới hạn.


(i) Hằ ố k á đị h bằ thự hiệ (CT B k )



Điểm tới hạn: (khi dD/dt = 0)

(i). Hằng số k1 xác định bằng thực nghiệm(CT Bosko):

H

vk k *

1 +=

(ii). Hằng số k2

(CT O’Cooner & Dubbins):

k2 = 3,9 * v0,5 / H1,5 Với: k – hằng số tốc độ phản ứng BOD xác định trong PTN ở 20oC, d-1 v – tốc độ trung bình cuả dòng chảy, m/s

H – độ sâu trung bình của dòng chảy, mη – hệ số nền đáy; η = 0,1 ~ 0,5

θ - hệ số nhiệt độ = 1,135 ở 4oC<T<20oC & = 1,047 ở 20oC<T<30oC

Sự hiệu chỉnh k1 theo nhiệt độ:

k1(T) = k1(20) * θT-20



1.3. c¸c t¸c ®éng cña níc th¶I…

1.3.2. sù PHó D¦ìNG

Khái niệm:Phú dưỡng (eutrophication) là hiện tượng thừa các chấtdinh dưỡng làm tảo phát triển mạnh. S phát triểnmạnh bất thường ca tảo trong nước giàu chất dinh

dưỡng gọi là s nở hoa tảo (algae bloom). Hậu quả: Làm nước có mùi tanh, có màu và ch độ oxy không

ổn định, Gây khó khăn cho quá trnh lọc và khử trùng trong xử

lý nước, Tảo cht → tạo một lượng CHC, gây “tái ô nhiễm”

nước,

Một s loại tảo độc gây hại cho các sinh vật khác.



Công thức Vollenweider (tính tải lượng P lớn nhất chophép thải vào h, trên giới hạn đó, s phú dưỡng có thể xảyra)

Trong đó: Lc –tải lượng P chuẩn tới hạn, mg -P/m 2 /năm

q s – tốc độ NT chảy qua hồ, m/năm q s = Q/A (Q - lưu lượng NT, m3 /năm; A – diện tích hồ, m2 )D – độ sâu TB cuả hồ, m

Thông thường, P là yu t giới hạn ca s phú dưỡng.

1.3.2. Sù PHó D¦ìNG




1.4.qu¸ tr×nh tù lµm s¹ch cña nguån níc & yÕu tè ¶nh hëng

1.4.1. DẤU HIỆU NGUỒN NƯỚC NHIỄM BẨN.KHẢ NĂNG TỰ LÀM SẠCH NGUỒN NƯỚC.

- Xut hin cht ni lên trên b mt và cn lng ở đy.

- Thay đi tnh cht vt l như mu sc, mi v,…

- Thay đi thnh phần ha hc

- Lư ng oxy ha tan gim xung

- Thay đi hnh dng và s lư ng vi trng gây bnh



1.4. qu¸ tr×nh tù lµm s¹ch cña…

1.4.1. dÊu hiÖu nguån níc nhiÔm bÈn. Kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch…

pha lo·ng níc nguån víi níc th¶ISè lÇn pha lo·ng níc th¶i: n =

Nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm trong nguån nhËn ngay sau ®iÓm nhËn th¶i (trong ®iÒu kiÖn trén lÉn hoµn toµn):

Trong ®ã : Q s , Q w : Lu lîng níc s«ng vµ níc th¶I, m 3 /d.C s ,C w : Nång ®é chÊt bÈn trong níc s«ng vµ níc

th¶i,mg/L.C

0

: Nång ®é chÊt bÈn trong hçn hîp níc s«ng vµ níc th¶i t¹i ®iÓm tÝnh to¸n, mg/L.



1.4. QU¸ TR×NH Tù LµM S¹CH CñA…

1.4.2. NGUY£N T¾C X¶ Níc th¶I vµo nguån

Cht nhim bn

H cha Loi 1 2 3

1. SS Sau khi x NT th SS trong ngun tăng lên cho php

0,25 mg/l 0,75 mg/l 1,5 mg/l

2. Mi, v Sau khi x NT th nư c ngun không mi

3. DO D> 4 mg/l

4. BOD20 Sau khi x th BOD20 không vư t qu

5. mu sc Không c mu khi nhn qua ct nư c cao

20 cm 10 cm 5 cm

6. VK Cm x nư c thi c vi khun gây bnh

7. cht đc Nư c x thi vo không c tnh đc hi

Sau khi x l, vic x vo ngun phi tuân theo lut bo v

ngun nư c:




1.4.3. x¸c ®Þnh møc ®é xö lý

THEO SS: Hàm lượng (SS) cho phép trong NT đượcxả vào ngun được xác định như sau:

Trong đó: C 2 : hàm lượ ng SS cho php trong NT xả vào nguồn

p: hàm lượng SS tăng cho php trong nướ c nguồn sau xo trộn

(g/m 3 ) (TC SS)Q: Lưu lượ ng nướ c nguồn q: lưu lượ ng nướ c thải C ng : Hàm lượ ng SS trong nướ c nguồn (g/m 3 )

γ : hệ số phụ thuộc đc tí nh thy l c

1

21%100

C

C C E o

-=+

+= ngC

q

Q pC 1.

2




1.4.3. x¸c ®Þnh møc ®é xö lý

THEO BOD: Hàm lượng BOD trong NT được phép xả vàongun:

Trong đó: Lng : BOD nguồn

p: hàm lượng SS tăng cho php trong nướ c nguồn sau xo trộn (g/m 3 )

(TC SS)Q: Lưu lượ ng nướ c nguồn q: lưu lượ ng nướ c thải C ng : Hàm lượ ng SS trong nướ c nguồn (g/m 3 )

γ : hệ số phụ thuộc đc tí nh thy l c

+

-=

--

-

- t k

th

t k

t k

ngt k

th L L

L

q

Q L

11

2

1 1010

10

102

%100.

0

20

0

L

L L E

-=




1.5. ®¸nh gi¸ lu lîng nguån th¶i

1.5.1. ĐO LƯU LƯỢNG Đo trc tip lưu lượng ngun thải tại các mương hay ng

thải là phương pháp tt nhất để có s liệu về lưu lượng thải.

Có thể dùng các phương pháp đo lưu lượng: 1. Bằng dụng cụ đo theo nguyên lý cảm ứng từ

2. Bằng dụng cụ đo với siêu âm

3. Bằng kênh Venturi 4. Bằng tấm chắn hnh chử V

5. Bằng cách lường với thùng, xô.




1.5.2. ph¬ng ph¸p íc tÝnh

(1) ĐỐI VỚI NTSH - Lưu lưng NTSH đưc ưc tnh trên cơ sở nưc cp, thườngly bằng 65 ~ 80% lưng nưc cp.

Loi đôth

Tiêu chun cp nưc

Đến 2000 Đến 2010 Đến 2020

Tỷ lcp,%

Tiêu chuncp,L/người/ngy

Tỷ lcp, %


Tỷ lcp, %


I 80 150 100 165 100 180

II 80 120 95 150 100 165

III, IV

và V 70 100 90 120 100 150

Th trnv th t 50 60 80 80-100 100 120

Bng. Tiêu chun cp nưc sinh hot cho đô th VN



1.4.2. PH¦¥NG PH¸P íc tÝnh

Bảng. Tiêu chuẩn NT đối với các công trình công cộng, dịch vụ

TT Loi hnh Đơn v tnh (U) Tiêu chun NT, L/U.d

1 Khch sn, nh nghỉ Giường 200 ~ 300

2 Nhà hàng Chỗ ngi 50 ~80

3 Qun c phê, gii kht Chỗ ngi 10 ~ 15

4 Trường hc Hc sinh 15 ~ 25

5 Nh trẻ Trẻ em 50 ~ 100



(2). ĐỐI VỚI NTCN 1.4.2. PH¦¥NG PH¸P íc tÝnh

-Lưu lưng NTCN dao đng tuỳ thuc vo quy mô, tnh cht sn

phm, quy trnh công ngh cu từng cơ sở sn xut.

-Lưu lư ng sn xut c th dng công thc sau:

Q = qtc *P Trong đó: q

tc

: tiêu chuẩ n định m c s dụng nướ c cho sản xuâ t

-Trong điu kin không c s liu đo đc cụ th, c th tnh theo phương php “Điu tra nhanh ngun thi” do WHO đ xut.

-Đ đnh gi quy mô ngun thi công nghip hay ngun thi phântán người ta cn s dụng thông s s dân tương đương (PE =

Population Equivalent):

PE = Lw /Lu , người. ( Lw ,Lu - tải lượng BOD5 cuả nguồn thải, sinh hoạt đầu người, kg/d.

Thường Lu = 0,05 ~ 0,06 kg/d = 50 ~ 60 g/d )

PH¦ NG PH P í Ý h



Bảng. tiêu chuẩ n thải nướ c ca một số ngành công nghi p.

STT Ngnh sn xut NT/SP (qtc)

1 Chế biến m cao su 54 lit / tn sp cr ếp

2 Chế biến thy sn 20-100 m3 / tn

3 Chế biến nông sn 6 – 10 m3 / tn nông sn

4 Chế biến tht 3-10 m3 / tn sp tht 5 Thuc da 65 – 100 m3 / tn da ư t

6 Git gi 33 lit / kg quần o

7 Rư u bia 0,3 m3 / gi la (36 lit)

8 C phê 22 m3 / tn sp 9 Luyn dầu 3 m3 / thng dầu thô

10 Luyn cn thp 0,1 -0,8 m3 / tn thp

11 Chăn nuôi gia cầm 15 -25 lit / kg gia cầm

12 Sn xut giy v bt giy 60 – 240 m3 / tn sp

(2). ĐỐI VỚI NTCN 1.4.2. PH¦¥NG PH¸P íc tÝnh



(2). ĐỐI VỚI NƯỚC MƯA

1.4.2. PH¦¥NG PH¸P íc tÝnh

Vic xc đnh lưu lư ng nưc mưa kh phc tp, phụ thuc:

thời gian mưa, cườ ng đ mưa, chu kỳ mưa, h thng thot nưc đô th,...

do vy hầu hết cc công trnh x l NTSH hin nay chưađ cp nhiu đến vic xc đnh lư ng nưc mưa.




1.5.3. sù dao ®éng cña lu lîng nt

Hệ số không điều hoà (K)

- Khái niệm: là đại lượng đặc trưng cho s dao động lưulượng NT theo giờ trong ngày - đó là tỷ s giữa lưu lượng

lớn nhất so với lưu lượng trung bnh .- Giá trị K phụ thuộc nhiều yu t:

lưu lượng NT,

s người sử dụng hệ thng thoát nước, tiêu chuẩn dùng nước,

chất lượng hệ thng thoát nước,

điều kiện thit bị vệ sinh, khí hậu, …





1. Hệ số không điều hòa ngày = lưu lượng ngàylớn nhất trong năm/lưu lượng trung bình trongnăm);

2. Hệ số không điều hòa giờ = lưu lượng giờ lớnnhất trong ngày thải nước lớn nhất/ lưu lượnggiờ trung bình trong ngày thải nước lớn nhất).

3. Hệ số không điều hòa chung:

Kch = Qmax,h /Qtb,h

Trong đó: Qmax,h - lưu lượng trong giờ lớn nhất cuả

ngày thải nước lớn nhất

Qtb,h- lưu lượng trong giờ TB cuả ngày thải nước TB

1 5 ® nh gi lu lîng nguån th¶i



(1)ĐỐI VỚI NTSH


Bảng. Hệ số không điều hòa...(20-TCN-51-84)

Qtb, L/s 5 15 30 50 100 200 300 500 800 1250

Kch 3,5 3,0 2,0 1,8 1,6 1,4 1,35 1,25 1,2 1,15

- Hệ thống thoát nước đô thị, xác định Kch theo CT:1. Hệ thống quy mô lớn và vừa:

Kch = 1,35 + 0,81/(Qtb0,2)

(với Qtb: lưu lượng TB, m3 /h)

2. Hệ thống quy mô nhỏ: Kch = 1,5 + 2,5 √Qtb ( với Qtb: lưu lượng TB, L/s)

3. Tính K từ số dân phục vụ theo CT thực nghiệm.

Ví dụ: K = 5 x P-0,16 (*)

Trong đó: P – số dân, x 1000 người (1 < P < 2000)


1 5 ® nh gi lu lîng nguån th¶i



(2) ĐỐI VỚI NTCN


-Vì mỗi loại hình có đặc điểm riêng vềNT, việc xác định hệ số điều hoà đối với

NTCN cần phải dựa trên phân tích thốngkê số liệu NT cuả cơ sở sản xuất.

-Thường hay lấy giá trị K = 2,5 chonhiều trường hợp không có số liệu thốngkê.






Vấn đề lựa chọn lưu lượng trongtính toán thiết kế

– Lưu lượng NT luôn dao động nên trong tính toán thit khệ thng XLNT nên sử dụng Q – tránh quá tải hoặc lãng

phí chi phí xây dng, vận hành.

– Trong tính toán, nên lưu ý đn:

Lưu lượng trung bnh ngày (Qtb,d),

Lưu lượng ngày lớn nhất (Qmax,d),

Lưu lượng giờ lớn nhất trong ngày (Qmax,h),

¸ g ¸ g g ¶




Lưu ý 1 số nguyên tắc lựa chọnlưu lượng:


-Lưu lượng trung bình ngày (Qtb,d): dùng để

tính toán điện năng tiêu thụ, hóa chất tiêu thụ,

lượng bùn thải ra, tải trọng hữu cơ, lượng nước

xả ra nguồn tiế p nhn.

-Lưu lượng ngày lớn nhất (Qmax,d): dùng đểtính toán thiết kế các bể liên quan đến thời gian

lưu thủy lực như bể điều hòa, bể tiếp xúc,…

¸ g ¸ g g ¶




Lưu ý 1 số nguyên tắc lựa chọnlưu lượng(tt):


-Lưu lượng giờ lớn nhất trong ngày (Qmax,h):

dùng tính toán thiết kế các hệ thống thu gom,

trạm bơm NT, song chắn rác, bể lắng cát, bểlắng bc 1.

-Nếu NT có hệ số K ≤ 1,5 thì có thể không xây

bể điều hoà lưu lượng

-Nếu NT có hệ số K > 1,5 thì nên xây bể điều

hòa lưu lượng,

¸ g ¸ g g ¶

Ch¬ng 1 ®¹i c¬ng vÒ níc th¶i



Tiêu chuẩn thải là văn bản pháp lý quy định các giá trị giới hạncuả các thông s trong NT để được phép hay không được phépthải vào ngun nhận.

Trên cơ sở các tiêu chuẩn thải, các nhà sản xuất, quản lý đôthị xác định mức độ xử lý thích hợp cho NT trước khi xả ra MT.

Tiêu chuẩn thải cũng là căn cứ pháp lý để xử lý các cơ sở sảnxuất vi phạm các điều luật về BVMT.

Ở Việt Nam, Luật môi trường đã có từ năm 1994. Năm 1995một loạt các TCVN về môi trường đã được ban hành. Năm 2001,một chuỗi các tiêu chuẩn cụ thể hoá cho tiêu chuẩn này đã đượcban hành. Đn 2005, 1 s tiu chuẩn đã được sửa đổi để phùhợp với điều kiện mới.

Ch¬ng 1. ® i c¬ng vÒ níc th¶i

1.6. kiÓm so¸t « nhiÔm do níc th¶i

1.6.1. Các tiêuchuẩn

thải




1.6.1.c¸c tiªu chuÈn th¶i

Ví dụ 1 số tiêu chuẩn:

TCVN 6980 : 2001 – Chất lượng nước - Tiêu chuẩnNTCN thải vào vực nước sông dùng cho mục đích cấpnước sinh hoạt.

TCVN 6981: 2001 - Chất lượng nước - Tiêu chuẩnNTCN thải vào vực nước hồ dùng cho mục đích cấpnước sinh hoạt.

TCVN 6982: 2001 - Chất lượng nước - Tiêu chuẩn

NTCN vào vực nước sông dùng cho mục đích thể thaovà giải trí dưới nước.

TCVN 6983: 2001 - Chất lượng nước - Tiêu chuẩnNTCN thải vào vực nước hồ dùng cho mục đích thể thaovà giải trí dưới nước.




1.6.1.c¸c tiªu chuÈn th¶i

Ví dụ 1 số tiêu chuẩn (tt):

TCVN 6984: 2001 - Chất lượng nước - Tiêu chuẩn NT

công nghiệp thải vào vực nước sông dùng cho mục đích

bảo vệ thuỷ sinh.

TCVN 6985: 2001 - Tiêu chuẩn NT công nghiệp thải

vào vực nước hồ dùng cho muc đích bảo vệ thuỷ sinh.

TCVN 6986: 2001 - Chất lượng nước - Tiêu chuẩn NTcông nghiệp thải vào vực nước biển ven bờ dùng cho

mục đích bảo vệ thuỷ.



1 6 kiÓm so t nhiÔm do níc th¶i



1.6.2. Xử lý NT


Mục đích cuả xử lý NT là loại bỏ hoàn toàn hay làm giảmmột phần hàm lượng các tác nhân ô nhiễm để có thể đạtcác tiêu chuẩn thải hay có thể tái sử dụng.

Phân loại: da vào bản chất quá trnh xử lý, các

phương pháp xử lý NT có thể chia thành các nhóm: 1. Phương pháp cơ học. 2. Phương pháp hóa - lý3. Phương pháp sinh học

Một hệ thng xử lý NT đầy đ thường kt hợp một haynhiều phương pháp xử lý nói trên. Khi đó, xét về mức độhiệu quả xử lý, người ta phân biệt: xử lý bậc 1, xử lý bậc 2 và xử lý bậc 3.

Cơ sở lựa chọn công nghệ XLNT



Cơ sở lựa chọn công nghệ XLNT

Tông quan vê công ngh & phương phap XLNT



Tô ng quan vê công ngh & phương pha p XLNT

CN xlý

PP x lý Công trình xlý

Mục tiêu x lý

X lý sơbộ

- Hóa lý - hóa học

- tuyển nổi - hấp phụ - keo tụ - oxy hóa

- trung hòa

- tách các chất lơ lửng vàkhử màu

- trung hòa và khử độc nước thải

X lýtậptrun

g

- cơ học -sinh học -khử trùng

- xử lý bùn cặn

- song chắn rác - bể lắng cát - bể lắng đợt1

- h sinh vật - cánh đng lọc, tưới

- kênh oxy hóa - bể aeroten

- tách các tạp chất rắn vàcặn lơ lửng

- tách các chất hưu cơ

dạng lơ lửng và hòatan

Tông quan vê công ngh & phương phap XLNT



Tô ng quan vê công ngh & phương pha p XLNT

CNx lý PP x lý Công trình x lý Mục tiêu x lý

X lýtậptrung

- cơ học - sinh học - khử trùng - xử lý bùn

cặn

- bể lọc sinh học - bể lắng đợt II - trạm trộn clo - máng trộn - bể tip xúc

- bể metan - sân phơi bùn - trạm XL cơhọc bùn cặn

- khử trùng trước khi xả ra ngun nhận

- ổn định và

làm khô bùn cặn

X lý

triệt để

- cơ học

- sinh học - hóa học

- bể lọc cát

- bể aeroten bậc II - bể lọc sinh học bậc II - H sinh vật - bể khử nito - bể oxy hóa

- tách các chất

lơ lửng - khử N & P - khử N, P &

các chấtkhác.



1 6 kiÓm so t « nhiÔm do níc th¶i



1.6.3. Giảm phát sinh chất thải tại nguồn và tái sử dụng NT


Giảm phát sinh chất thải tại nguồn

1. Xử lý chất thải để kiểm soát ô nhiễm-”tip cận cui

đường ng” 2. “Phòng ngừa ô nhiễm” hay “sản xuất sạch hơn”

Tái s dụng NT

1. Sử dụng NT& bùn cặn để tưới cây & làm phân bón

2. Sử dụng NT để nuôi trng thy sản

1 6 3 gi¶m ph t sinh chÊt th¶I t¹i



ThµnhphÇn

T¶i lîngkg/ng.n¨m

Trong ®ã, %

Níc x¸m Níc tiÓu Níc ph©n

Nit¬ 4 - 5 3 87 10

Phèt pho 0,75 10 50 40

Kali 1,8 34 54 12

BOD 30 41 12 47

Nguyªn t¾c xö lý vµ t¸i södông

Xö lý sau ®ãt¸i sö dônghoÆc x¶

vµo nguånníc

Xö lý lµmph©n bãn

trùc tiÕp choc©y trång

Xö lý, s¶nxuÊt khÝ sinhhäc vµ cung

cÊp chÊt dinhdìng bæ sung

cho ®Êt

Sö dông níc th¶i vµ bïn cÆn trongníc th¶i ®Ó tíi c©y vµ lµm ph©n bãn

1.6.3. gi¶m ph¸t sinh chÊt th¶I t i …




Thµnh phÇn chÊt dinh dìng trong bïn cÆn níc th¶i

Nguyªn tèdinhdìng

Tû lÖ, % träng lîng kh« cñaCÆn

t¬iBïn cÆn

®· lªn menBïn ho¹t

tÝnhPh©n

chuång

Nit¬ 1,6 - 4,0 1,7 - 6,0 2,4 - 6,5 2,0 - 2,6

Phèt pho 0,6 - 5,2 0,9 - 6,6 2,3 - 8,0 1,6 - 1,3Kali 0,2 - 0,6 0,2 - 0,5 0,3 - 0,4 1,8 - 1,9

Tû lÖ N : P : KTrong níc th¶i 5 : 1 : 2

Trong ph©n chuång 2 : 1 : 2,4

Tû lÖ RAS =Na

Ca + Mg

2

§¬n vÞ: mg ®¬ng lîng/l





Sö dông NT ®Ó nu«i trång thuû s¶n

a) HÖ thèng VAC

BÓ tù ho¹ihoÆc Biogas

KhÝ sinh häc Níc pha lo·ng

NT sinh ho¹t

NT chuång tr¹i

Níc röa chuång tr¹i

Níc tíi vênNíc thÊm

b) Xö lý níc th¶i b»ng hå sinh vËt kÕt hîp nu«i c¸

BÓ l¾ng HåkÞ khÝ

Håtuú tiÖn

Hå nu«i c¸(lµm tho¸ng

tù nhiªn )

Níc th¶i


c1-dai cuog ve nt

Documents