Ca dao dn ca tr tnh l ting ht i t tri tim ln ming, phn nh trc tip nhng cm xc tm trng ca con ngi, thi cm xc ca con ngi i vi thc ti xung quanh

Ca dao dn ca tr tnh l ting ht i t tri tim ln ming, phn nh trc tip nhng cm xc tm trng ca con ngi, thi cm xc ca con ngi i vi thc ti xung quanh. N l ting ni ca bn thn ch th, tr tnh l tt c nhng g biu hin qua ch th Ca dao l nhng bi ht c hoc khng c chng khc, sng tc bng th vn vn dn tc (thng l lc bt) miu t, t s, ng v din t tnh cm. Ca dao l li th ca dn ca. Khi nim ca dao cn c dng ch mt th th dn gian - th ca dao. Ca dao nc ta tht l phong ph v din t cc tnh trong lng ngi v cc trng thi trong x hi, c th hin qua bn ni dung ln1. Nhng cm ngh v qu hng, t nc;Ca Dao l nhng ting lng ca con ngic phc ha qua nhng vn th dn gian lu truyn qua nhiu th hc k tha v pht huy tr thnhtinh hoa bn sc c o ring bit ca dn tc.

Lng ti c ly tre xanhC sng T Lchun quanh xm lngBn b vi nhn hai hngDi sng c li tng n tung tngHoci m cng nh qu mnh,Nh Hng Giang gi mt, nh Ng Bnh trng thanh.

_ca dao tr tnh cn l nhng ting ht than thn, li ca yu thng tnh ngha ct ln t cuc i cn nhiu xt xa cay ng nhng m thm n tnh ca ngi dn Vit Nam sau lu tre xanh bn ging nc, gc a, sn nh

*Gn lin vi sinh hot vn ho_Nt sinh hot c o ca ngi bnh dn ngy xa l nhng cu h, iu ht i p giao duyn:Ti y khng ht th hKhng phi con c ngng c m nghe_Mt bn ht gho:Chic tuNamVang chy ngay cn ctChic thuyn cu bi st m ngaThy em cn cht m giMun v hon dng bit l c khng?_To bo hn, mt anh chng th l:Nc lng linh chy ra Vm CThy em cho cp v mun hun_Cn y l li i p ca hai i tng:-H ... Trai no bnh bng trai Nhn iu th ht chi, tc tm by baMc pijama khn qung chong cThy c em gi Ba Xuyn ng ngNn mun cng ai th l i liCh cy cy cc lm em iTheo anh v vn n tri mt i m no.- H ... Gi Ba Xuyn tuy qu ma dn dTc di b xo mc o ba baNng tp ma sa m trng da di tcKhng p bng ai nhng em la lcTuy qu rang qu rt m khng thch trai vnCh trai m d d ng ngNgi khng hi tri th ht ng tng lai.2. Quan h yu ng v nhng suy t ca nam n, thanh nin lao ng;

Ch i l mt ngh thut k diu.

Cu ca dao c khi l cch t tnh, gii by ni nim ca ngi thiu n khc khoi trong m, ch i ngi tnh. Cnh ng th mnh mng, tri p th tha tht, ngi ca t Ng , Lng Di ni ln s xa cch ca i la:

Chim ku Ng , Lng Di

Anh ci v ri em chng c hay!\

. Cho nn va yu l phi ch ng, l phi tam t ni cng tro".

Ca dao khng i hi tc gi l ai,n va tr thnh ca chung,tc gi chung gia cuc i ny m trong th vn c s bng tnh y sng to,ca dao thay mt cho nhng cuc tnh trn vn hay tan hp,ni ln ni nghn ngo,ut nghn tt c qui v s m v ci thc tm thy c chn l ca cuc i.Gi y ngn t sng to ca ca dao va thnh th,nhng th th mi nh ngy nay.C l c su t bing liChim phng hong nh ci bing bayAnh thng em ng vi nm tayMing th gian ngn dcPh mu hay s ry

Hay:

Ma sa, lc c, gi tp lnh lngThy em lao kh anh mi lng nh thngng i bit my dm trngHi em va kt cang thng u cha?.3. Ting ca tnh ngha ca ngi lao ng trong quan h gia nh;

Ca dao l ca ht,t n tr thnh khc i thng vo lng v by t c ni gii d di mt khng gian hay thi gian no ngoi ra ca dao cn l gia-hun-ca,mt tm l o c,dy lm ngii khi vn th phi mn ngn t ca ca dao ni ln ci tnh ngi,tnh i mt cch chnh xc hn.Cng cha nh ni Thi SnNgha m nh nc trong ngun chy rahay gio dc con tr khi mi lnTrai thi (gian) trung hiu lm uGi thi (gian) tit hnh lm cu giao tnhhoc mt ngha thm su khc:C khng n mui c ngCon ci cha m trm ng con hBn cnh tnh cm cha m con ci, ca dao cn l nhng li nhn nh cm ng v tnh cm ng b v chu con:

Ng ln nuc lt mi nhBao nhiu nuc lt nh ng b by nhiu

Nhng cu ca dao lc bt nh th t phi nm sn trn mi ca tt c mi ngi mt cch d dng v thng t lm!

4. Nhng cm ngh ca nhn dn trong mi qua h x hi khc

Con c m i n m,u phi cnh mm ln c xung ao.ng i ng vt tui nao,Ti c lng no ng hy xo mng.C xo th xo nc trongng xo nc c au lng c con. Bi ca dao mn ting ku thng ca con c lm nn ni ln thn phn vt v, bt hnh ca nh nng, ca ngi mt tm th p, th cht trong cn hn sng c. Con c l ngi bn thn thit, hin lnh ca nh nng. Con c trong ca dao l hin thn ca ngi dn cy qu ta: cht phc, sing nng, cn mn, tri qua nhiu vt v, gieo neo. Cnh c t hng ngn nm xa xa va nhp vo tm hn tui th qua li ru m i, ngt ngo ca m: m iu bi ca nh ting nc, c ln nghe tht l ai on, cay ng nghn ngoCc bin php ngh thut nh n d, ip t v cm thn va gp phn lm tng tnh thm m v biu cm ca bi th dn gian ny. Ci c sc ca nhng bi ca dao l ngoi tnh cm nhn o cn hm cha t tng rt p. Nhng bi ca dao cng vi sa m, li ru ca b va thm su vo tm hn mi chng ta. Con tru, con c, con bng, hoa sen, hoa bi, hoa c cng vi li ca tnh ngha em n cho ta men say cuc i, lm vi i t nhiu lam l, vt v. _Ting ht ca ai va tng lm xc ng, t ho:Chng thm cng th hoa nhi

Chng thanh lch cng con ngi Thng kinh. _Ting ca ca ai va tng lm ta bng khung: Ca dao dn ca c bit bao bi c sc ni v hoa l. C bi ni v dng trc mang tit tho ngi hin trc du chy, t ngay vn thng. C bi ni v hoa nhi tinh khit, trong trng. Dn ca Quan h c bi ni v trm loi chim, trm loi hoa Qua ta thy tm hn nhn dn ta rt p, bit yu mn qu trng hoa thm c l m thin nhin ban tng cho con ngi.Vi lng yu hoa l, chng ta cm gic th v c thng thc ci hay, ci p ca bi ca dao:

Trong m g p bng sen

L xanh bng trng li chen nhy vng. Ta yu thm v p ng qu, yu thm tm hn v tm th cao qu ca con ngi Vit Nam:R nhau ra tm h sen,Nc trong bng mt, hng chen cnh mnh.So vi cc vng min khc, ca dao Nam b c cch dng t mc mc gn nh b nguyn xi t cuc sng ch t dng cng gt gia cho bng by, m i, nhng vn khng mt i s tinh t.Ngi Nam b chung cch ni thng, ni tht nn va mang vo trong ca dao li n ting ni hng ngy ca mnh. Nhiu cu v th c ln cm gic rt trc trc, th rp nhng c s v, ngt ngo n cha bn trong. Chng hn, khi ni v ni nim n chic, trng vng, ngi dn Nam b mn hnh nh con c, con tm c cp, c i, i lp vi hon cnh ca mnh: V du c bng hai mang

C tr hai ngnh, tm cng hai ruAnh v bn y va lu

em v v canh thu mt mnh. Qu l hay v , p v vn. Khng cn nhng t ng bng by, nhng li hoa m y a cng ni ln tm trng ca ngi con gi ch i nh thng ngi yu. Mt chng trai bun v m mnh va mn nhng khu ng hng ngy ca ngi Nam b tm s: Gi a bi chui tm lum

M d nh hm ai dm lm du. Tm lum, t la l nhng t rt Nam b khng ln vo u c, l t ly rt c trng cho min t ny, cng nh "te rt, tt lt, tm lem"... Tt c nhng t ny rt kh to vn thnh th, th m dn gian Nam b va khng ch lm c m cn lm hay. Chng hn, ch hnh nh trai gi chc gho nhau, dn gian sn sng dng nhng t rt l bnh dn:Con chi rt rt sau hHay l rn mi ti ve chut ch? Nu ni v s vng trm ca cc ng ng chng khi cuc sng va c phn n nh th: i cm lt mm tm hem

No cm m o li thm n kia. T tm hem y c dng rt c a. Ci php dng vn cho th khng phi ct c nghe trn tru m cao hn, n phi tham gia th hin chiu su ca , phi ly phn to hnh tng cho th. Ngi Nam B mang vo ca dao li n ting ni hng ngy ca mnh.Li gieo vn trong ca dao Nam b qu l bin ha linh hot, nhng rt gn gi vi i thng.Nhng t Hn Vit xut hin kh nhiu trong ca dao Nam b cn cho thy, khng ch c tng lp nhn dn lao ng m c cc ng Nho, nhng ngi va qua ca Khng sn Trnh cng tham gia t li lm phong ph cho ca dao. T Hn Vit trong ca dao Nam b cn kh c dng khi khc ha tm trng, tnh cm phc tp ca tnh yu i la:Ma sa, lc c, gi tp lnh lngThy em lao kh anh mi lng nh thngng i bit my dm trngHi em va kt cang thng u cha?.v li p ca c gi cng l mt li hn c:Ngc trm thy thng anh iBch nin giai ngu i vi em.Bn cnh , cn c nhng bi ca dao hi hc th hin tinh thn lc quan ca ngi lao ng hay ca dao cn c chc nng a vui:*Trm th gng,gng chi khng l?Trm th c,c chi khng u?Trm th tru, tru chi khng cung?Trm th rau mung, rau mung chi khng dy?Trm th cy, cy chi khng tri?Trm th gi,gi chi khng chng?Trai nam nhn i ng s lm chng ca em!

*ng bo m lo b gyRt ra chng c ly chy m my l ci ng kho. Song n c din t bng nhng t ng gi n ng tc giao hoan nam n.*Nghe tin chng hc Kinh thiBa ngang ba s ch chi ra chng(Ch in:)Tt c cc cu va dn u cng c chung mc ch nh lc hng ngi nghe.Cn ging iu trong ca dao c c th g?

Ging iu y ch yu gn lin vi tnh loi hnh ca nhng ni dung cm xc hay s vic c by t, miu t. Cm xc, s vic khc nhau th ging iu khc nhau.

Ch chng chi chn cha chinChanh chua chui cht chn chuyn ch chngCh chng cha chc chn chuynChanh chua chut cht cha chin chn chi_Bng a gn lin tro lng, ci ct nhng n ng sau n khng t cht trit l m dn gian gi gm:Hay:Ln ngn m ch chch diThn bn mo ming ch trai lch mmTm li ca dao va du nhp nhng ging th ca vn chng bnh dn,bin hnh t cu h iu ht,trao i,h i p,ct xn,rt gn,d dng truyn khu t c gi l ca dao,n thng m t tnh ngi di mun hnh vn trng, t ni gii ti ngoi gii. y cng l mt phn bn th dn tc,mt vn ho vn minh truyn thng. iu c bit ca ca dao ,ngn t khng c l,ca dao ni nhng g thc hu gia cuc i,nng theo chiu sng to ca th qua bao th k v ch ng c th Vit ln th ng bng nhng cu rt n s m y ngha v i su vo tt c tng lp trong x hi mt cch d dng v nhanh chng.