CÁC BIẾN CHỨNG NHA CHU DO CHỈNH NHA

Ts. Võ Trương Như Ngọc

Trưởng Bộ môn Răng Trẻ Em

Viện Đào Tạo Răng Hàm Mặt-Trường Đại Học Y Hà Nội

Để có được hàm răng khỏe đẹp, tỷ lệ trẻ em cần phải đeo khí cụ chỉnh nha

ngày càng tăng cao. Thông thường, nếu Nha sỹ chỉnh định đúng và can thiệp đúng,

bệnh nhân hợp tác tốt thì nhìn chung không có biến chứng gì nặng nề. Ngược lại,

có thể xảy ra nhiều biến chứng đáng tiếc mà chúng ta có thể dự phòng được. Các

bệnh lý và biến chứng thường gặp là:

1.Viêm lợi do mảng bám

Khi đeo mắc cài cố định để nắn chỉnh răng, vệ sinh răng miệng sẽ khó khăn

hơn, nếu trẻ không biết chải răng đúng cách, mảng bám dễ tích tụ và gây viêm lợi.

Các răng gắn band thường bị nặng hơn so với gắn mắc cài do các band kim loại ấn

vào rãnh lợi.

Khi trên răng có mảng bám trên lợi, nếu không làm sạch, khi răng di chuyển

theo kiểu nghiêng răng có thể đưa các mảng bám trên lợi thành dưới lợi. Do vậy bố

mẹ cần kiểm soát vệ sinh răng miệng của trẻ, nha sỹ cần vệ sinh răng miệng cho trẻ

khi thấy có mảng bám, cao răng.

Ngoài ra nếu mảng bám không được làm sạch có thể gây bệnh sâu răng cho

các răng đang gắn mắc cài. Trong quá trình điều trị, trẻ cần được chải răng bằng

các loại kem chải răng chuyên biệt có tác dụng dự phòng sâu răng.

Hình 11.9 Viêm lợi mạn liên quan đến chỉnh nha cố định

2. Phì đại lợi

Khi đeo hàm tháo lắp để kéo các răng cửa nghiêng vào trong vòm miệng, lợi

và niêm mạc vòm miệng có xu hướng bị viêm phì đại. Tuy nhiên hiện tượng này

có xu hướng giảm dần khi tháo bỏ hàm.

Hình 2 (a) Phì đại lợi ở mặt sau các răng cửa trên đang được kéo ra sau. (b) Hình

ảnh đeo khí cụ

3.Mất bám dính và tiêu xương

Nếu can thiệp chỉnh nha với lực quá mạnh không phù hợp, mất bám dính có

thể xảy ra. Tốc độ mất bám dính hàng năm trong suốt thời gian mang khí cụ dao

động từ 0,05 – 0,30 mm. Một biến chứng rõ ràng khác của sự di chuyển răng do

chỉnh nha là tiêu chóp răng, nhất là khi sử dụng lực quá mạnh. Đây là một biến

chứng rất đáng sợ đối với nha sỹ

4. Chấn thương

Các kích thích trực tiếp tại chỗ trên mô mềm do các thành phần của khí cụ

tháo lắp có thể được giảm thiểu tối đa nếu được quan tâm chăm sóc trong suốt thời

gian mang khí cụ, đeo chun. Nếu các kích thích trên lợi xảy ra liên tục, phản ứng

viêm cấp, tại chỗ sẽ xảy ra sau thời gian ngắn. Nếu phát hiện kịp thời và loại bỏ thì

tổn thương có thể hồi phục

5.Tủy hoại tử

Trong quá trình nắn chỉnh răng, do lực quá mạnh hoặc do sang chấn, tủy răng có

thể bị hoại tử dần dần. Nếu không phát hiện kịp thời có thể gây ra những tổn

thương vùng chóp răng nặng hơn như u hạt, nang chân răng…

Tóm lại, chỉnh răng nhìn chung có thể gây ra nhiều bệnh hoặc biến chứng

ngoài ý muốn. Tuy nhiên đây là những biến chứng mà chúng ta có thể dự phòng

được. Do vậy, nha sỹ và cả bệnh nhân cần phải biết và hiểu để có được những kết

quả điều trị tốt nhất, loại bỏ những hậu quả ngoài ý muốn.