3. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

ViÖc dù tr÷ hµng tån kho trong c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m

b¶o cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh nhÞp nhµng, tr¸nh

®îc sù ®×nh trÖ kinh doanh dÉn ®Õn l·ng phÝ vÒ thêi gian vµ

tiÒn b¹c. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh nµy cã thÓ sÏ g©y cho doanh

nghiÖp bÞ ø ®äng vèn ®ång thêi bÞ rñi do sù gi¶m gi¸ cña hµng

tån kho ph¸t sinh do gi¸ c¶ thÞ trêng t¸c ®éng tíi. §Ó tr¸nh rñi ro

®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.

Dù phßng thùc chÊt lµ viÖc ghi nhËn tríc mét kho¶n chi phÝ

thùc tÕ cha ph¸t sinh vµo chi phÝ kinh doanh, ®Ó cã nguån tµi

chÝnh cÇn bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra trong niªn ®é

sau.

Theo chuÈn mùc 02 -hµng tån kho quy ®Þnh:

ViÖc ghi gi¶m gi¸ gèc hµng tån kho cho b»ng víi gi¸ trÞ

thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc lµ phï hîp víi nguyªn t¾c tµi s¶n

kh«ng ®îc ph¶n ¸nh lín h¬n gi¸ trÞ thùc hiÖn íc tÝnh tõ viÖc b¸n

hay sö dông chóng.

Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc

cña hµng tån kho nhá h¬n gi¸ gèc th× ph¶i lËp dù phßng gi¶m

gi¸ hµng tån kho. Sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®îc lËp lµ

sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸ trÞ

thuÇn cã thÓ thùc hiÖn cña chóng.ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸

hµng tån kho ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së tõng mÆt hµng tån kho.

§èi víi dÞch vô cung cÊp dë dang, viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸

hµng tån kho ®îc tÝnh theo tõng dÞch vô cã møc gi¸ riªng biÖt.

ViÖc íc tÝnh gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña hµng

tån kho ph¶i dùa trªn b»ng chøng tin cËy thu nhËp ®îc t¹i thêi

®iÓm íc tÝnh. ViÖc íc tÝnh nµy ph¶i tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña

gi¸ c¶ hoÆc chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn diÔn ra

sau ngµy kÕt thóc n¨m tµi chÝnh, mµ c¸ sù kiÖn nµy ®îc x¸c

nhËn víi c¸c ®iÒu kiÖn cã ë thêi ®iÓm íc tÝnh. Khi íc tÝnh gi¸ trÞ

thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc ph¶i tÝnh ®Õn môc ®Ých dù tr÷ cña

hµng tån kho.

Nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô dù tr÷ ®Ó sö

dông cho môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ thÊp

h¬n gi¸ gèc nÕu s¶n phÈm do chóng gãp phÇn cÊu t¹o nªn sÏ ®îc

b¸n b»ng hoÆc cao h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm. Khi cã

sù gi¶m gi¸ cña nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô mµ gi¸

thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn

®îc th× nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô tån kho ®îc

®¸nh gi¸ gi¶m xuèng b»ng víi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc

cña chóng.

Cuèi kú kÕ to¸n n¨m tiÕp theo ph¶i thùc hiÖn ®¸nh gi¸ míi

vÒ gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña hµng tån kho cuèi n¨m

®ã. Trêng hîp cuèi kú kÕ to¸n n¨m nay, nÕu kho¶n dù phßng

gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp thÊp h¬n kho¶n dù phßng gi¶m

gi¸ hµng tån kho ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m tríc th× sè chªnh

lÖch lín h¬n ph¶i hoµn nhËp ®Ó ®¶m b¶o cho gi¸ trÞ cña hµng

tån kho ph¶n ¸nh trªn b¸o c¸o tµi chÝnh lµ theo gi¸ gèc hoÆc

theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc.

3.1. Møc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

Sè dù phßng cÇn trÝch lËp

cho vËt t, hµng ho¸

=

Sè lîng hµng tån kho t¹i thêi

®iÓm lËp BCTC

x

§¬n gi¸ gèc

hµng tån kho

-

§¬n gi¸ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc

3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n

a. Chøng tõ sö dông

- Ho¸ ®¬n chøng tõ ph¶n ¸nh gi¸ gèc cña hµng tån kho ®îc lËp

dù phßng.

- Biªn b¶n kiÓm kª sè lîng hµng tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp dù

phßng.

- B¶ng tæng hîp møc lËp dù phßng

- B»ng chøng tin cËy vÒ gi¸ b¸n íc tÝnh hµng tån kho ®îc lËp dù

phßng.

b. Tµi kho¶n sö dông

TK 159 -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: TK nµy ph¶n ¸nh

viÖc trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.

Bªn Nî: Sè hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ghi

gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n.

Bªn Cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cÇn trÝch lËp

cuèi niªn ®é.

Sè d Bªn Cã: Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hiÖn

cßn cuèi kú.

c. Ph ¬ng ph¸p kÕ to¸n:

- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n c¨n cø vµo sè lîng vËt t, hµng ho¸ vµ

kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ cña tõng thø vËt t, hµng ho¸ ®Ó x¸c ®Þnh

møc trÝch lËp dù phßng tÝnh vµo chi phÝ, kÕ to¸n ghi:

Nî TK 632 –gi¸ vèn hµng b¸n

Cã TK 159 -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m sau, tiÕp tôc tÝnh to¸n møc cÇn

lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cho n¨m tiÕp theo. Sau ®ã

sÏ so s¸nh víi sè dù phßng ®· lËp cuèi kú kÕ to¸n cña n¨m tríc.

NÕu cã sè dù phßng ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n sè dù phßng

®· lËp n¨m tríc th× sè chªnh lÖch lín h¬n ph¶i trÝch lËp bæ sung,

kÕ to¸n ghi:

Nî TK 632 -Gi¸ vèn hµng b¸n

Cã TK 159 -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

NÕu sè dù phßng ph¶i lËp n¨m nay nhá h¬n sè dù phßng ®·

lËp n¨m tríc th× sè chªnh lÖch nhá h¬n ®îc hoµn nhËp, kÕ to¸n

ghi:

Nî TK 159 -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

Cã 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n

8. KÕ to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi:

8.1. Néi dung kÕ to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßiTrong thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã nh÷ng

kho¶n thu mµ con nî khã hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. C¸c kho¶n nî cña nh÷ng kh¸ch hµng nµy gäi lµ nî ph¶i thu khã ®ßi. §Ó ®Ò phßng rñi ro h¹n chÕ nh÷ng ®ét biÕn vÒ kÕt qu¶ kinh doanh trong kú kÕ to¸n, cuèi mçi niªn ®é, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n sè nî ph¶i thu sè nî ph¶i thu khã ®ßi do con nî kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh to¸n cã x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Gäi lµ lËp dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh viÖc lËp dù phßng ®îc tiÕn hµnh vµo thêi ®iÓm kho¸ sæ kÕ to¸n ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m vµ ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:

- Sè dù phßng kh«ng ®îc vît qu¸ sè lîi nhuËn ph¸t sinh cña doanh nghiÖp.

- §èi víi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cÇn lËp dù phßng ph¶i cã chøng tõ gèc hîp lÖ ghi râ tªn ®Þa chØ ngêi nî, néi dung kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu, sè ®· thu, sè cßn nî cha tr¶.

- C¸c kho¶n nî ph¶i thu ®îc ghi nhËn lµ nî khã ®ßi nÕu nî ph¶i thu ®· qu¸ h¹n 2 n¨m trë lªn kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî ghi trong hîp ®ång (khÕ íc vay). Trõ trêng hîp ®Æc biÖt trong thêi gian qu¸ h¹n cha qu¸ 2 n¨m nhng con nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hoÆc cã dÊu hiÖu kh¸c nh: bá trèn, bÞ b¾t gi÷... th× còng ®îc ghi nhËn lµ nî khã ®ßi.

- Doanh nghiÖp ph¶i lËp héi ®ång thÈm ®Þnh x¸c ®Þnh c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi vµ xö lý theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh.

- Møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng vît qu¸ 20% tæng d nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12 hµng n¨m. 8.2. Tµi kho¶n sö dông

KÕ to¸n dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®îc ph¶n ¸nh ë tµi kho¶n 139 “Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi”. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n 139 nh sau:

Bªn nî : Hoµn nhËp sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp cuèi n¨m tríc Bªn cã : Sè trÝch lËp dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi cuèi niªn ®é . Sè d bªn cã: Sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cã cuèi kú 8.3. Tr×nh tù kÕ to¸n:

Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo kho¶n nî ph¶i thu, x¸c ®Þnh sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cÇn ph¶i trÝch lËp.

NÕu sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cÇn ph¶i trÝch lËp n¨m nay > sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®· trÝch lËp ë cuèi niªn ®é tríc cha sö dông hÕt th× sè chªnh lÖch ghi:

Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (6426)Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi

NÕu sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cÇn ph¶i trÝch lËp n¨m nay < sè dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®· trÝch lËp ë cuèi niªn ®é tríc cha sö dông hÕt th× sè chªnh lÖch ghi :

Nî TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßiCã TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

(6426)Trong niªn ®é tiÕp theo khi thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña

niªn ®é tríc, ghi:Nî TK111, 112

Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµngCã TK138 - Ph¶i thu kh¸c

Nh÷ng kho¶n nî ph¶i thu cña niªn ®é tríc, nay thùc sù kh«ng thu håi nî ®îc, sau khi ®· cã quyÕt ®Þnh cho phÐp xö lý xo¸ sæ kho¶n c«ng nî nµy, kÕ to¸n ghi:

Nî TK 139 : Dïng dù phßng ®Ó xo¸ nî Nî TK 642 : PhÇn chªnh lÖch gi÷a sè nî ph¶i thu khã

®ßi xo¸ sæ > sè lËp dù phßngCã TK131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµngCã TK138 - Ph¶i thu kh¸c

§ång thêi ph¶i theo dâi kho¶n c«ng nî ®· xö lý: Nî TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lýC¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý xo¸ sæ nÕu thu håi ®-

îc, kÕ to¸n ghi: Nî TK111, 112

Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c §ång thêi: Cã TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý

C¸c kho¶n nî khã ®ßi ®· xö lý xo¸ sæ nÕu sau 10 ®Õn 15 n¨m kh«ng thu håi ®îc, ghi:

Cã TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý

6. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t:6. 1. Ph¬ng ph¸p trÝch lËp gi¶m gi¸ ®Çu t

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c lo¹i chøng kho¸n mµ doanh nghiÖp ®Çu t cã thÓ bÞ thiÖt h¹i do gi¶m gi¸. Theo nguyªn t¾c thËn träng, ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho c¸c lo¹i chøng kho¸n ®Çu t khi cÇn thiÕt nh»m ghi nhËn tríc kho¶n tæn thÊt cã thÓ x¶y ra.

KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu chøng kho¸n ph¶i t«n träng c¸c quy ®Þnh sau:

§èi tîng lËp dù phßng: Lµ c¸c chøng kho¸n do doanh nghiÖp ®Çu t bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ thùc tÕ h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n.

§iÒu kiÖn lËp dù phßng: Lµ chøng kho¸n ®îc DN ®Çu t theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §îc tù do mua, b¸n trªn thÞ trêng mµ t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª, lËp BCTC cã gi¸ trÞ thÞ tr-êng gi¶m so víi gi¸ thùc tÕ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. Nh÷ng chøng kho¸n kh«ng ®îc phÐp mua, b¸n trªn thÞ tr-êng th× kh«ng ®îc lËp dù phßng gi¶m gi¸.

ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®îc thùc hiÖn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tríc khi lËp BCTC, khi cã nh÷ng b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸. ViÖc lËp dù phßng ph¶i ®îc thùc hiÖn ®èi víi tõng lo¹i chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸.

Møc lËp dù phßng ®îc x¸c ®Þnh:

nMøc dù phßng gi¶m

gi¸ ®Çu t chøng kho¸n

= Gi¸ chøng kho¸n i trªn sæ kÕ to¸n -

Gi¸ chøng kho¸n i trªn thÞ trêng

I=1

Trong ®ã: i = 1, n sè chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸.

6.2. Tµi kho¶n sö dông : KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ®îc ph¶n

¸nh trªn c¸c tµi kho¶n: TK 129, TK 229, TK 515, TK 635KÕt cÊu tµi kho¶n 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n nh sau:

Bªn nî: Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ do gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹nHoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ng¾n h¹n

Bªn cã: Ph¶n ¸nh sè trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n

Sè d Cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n hiÖn cã.

KÕt cÊu tµi kho¶n 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n t¬ng tù TK 1296.3. Tr×nh tù kÕ to¸n:

Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, so s¸nh sè dù phßng n¨m tríc cßn l¹i cha sö dông víi sè dù phßng cÇn trÝch lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n:

+ NÕu sè dù phßng n¨m tríc cßn l¹i cha sö dông lín h¬n sè dù phßng cÇn trÝch lËp cuèi niªn ®é, kÕ to¸n tiÕn hµnh hoµn nhËp sè chªnh lÖch vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh:

Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹nNî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n.

Cã TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh+ NÕu sè dù phßng n¨m tríc cßn l¹i cha sö dông nhá h¬n sè

dù phßng cÇn trÝch lËp cuèi niªn ®é, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch lËp thªm sè chªnh lÖch vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh:

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnhCã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹nCã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n.

Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo, khi c¸c chøng kho¸n ®Çu t ®Õn h¹n thu håi hay chuyÓn nhîng, ngoµi bót to¸n ph¶n ¸nh gi¸ chuyÓn nhîng hay thu håi cña cña nh÷ng chøng kho¸n ®· lËp dù phßng gi¶m gi¸, kÕ to¸n cßn ph¶i hoµn nhËp sè dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp c¸c chøng kho¸n nµy b»ng bót to¸n:

Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹nNî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n.

Cã TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh