cac ky thuat chan doan lao tai bv pham ngoc thach

Upload: duc-toan-nguyen

Post on 13-Apr-2018

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    1/51

    CC PHNG PHP XT NGHIM VI SINH

    CHN ON VI KHUN LAOANG P DNG TI BV.PNT

    KHOA VI SINH BV.PHM NGC THCH

    ISO 15189 - 2007 1

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    2/51

    CC YU CU CHO MT XT NGHIM

    VI SINH CHN ON

    Nhanh nhy v c hiu n gin D thc hin

    R tin An ton cho mi trng Khng c hi

    ISO 15189 - 2007 2

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    3/51

    WHO

    -

    Khuy

    n co v

    cc k

    thu

    t ch

    n on lao, lao

    a khng

    Soi knh

    Knh hin vi nh sng thng

    Kinh hin vi hunh quang thng

    thngKnh hin vi hunh quang n LED

    Nuicy, nhdanh

    Khng sinh Thuc chng lao hng 1

    Thuc chng lao hng 2

    Sinhhcphnt

    ISO 15189 - 2007 3

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    4/51

    QU TRNH PHT TRIN CA CC K

    THUT CHN ON VK LAO

    ISO 15189 - 2007 4

    1880s Phng php nhumZiehl-Neelsen

    1900s Mantoux test (tuberculin)

    1920s Purified Protein Derivative (PPD)1930s Lowenstein-Jensen

    1940s Dubos agar, Ogawa

    1950s Middlebrook 7H9

    1990s Khuych i a xt Nucleic

    2000s ELISPOT, QuantiFERON

    20XX Hain, Xpert &?????

    Soi TT

    Min dch

    Nui cy

    SHPT

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    5/51

    SOI KNH HIN VI

    Tm s hin din ca AFB trong mu bnh phm Phng php soi trc tip : Lm tiu bn trc tip t mu

    bnh phm

    Phng php soi thun nht: Lm tiu bn t mu bnhphm c x l.

    Nhum Ziehl Neelsen : S = 45-60% , Sp = 99%

    Nhum Auramin : S = 45 80% , Sp > 90%

    Bnh phm p dng: TT C CC LOI BNH PHM

    ISO 15189 - 2007 5

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    6/51

    SOI KNH HIN VI (

    tt

    )

    u im:

    n gin, r tin, Cho kt qu trong vng 2 gi Pht hin c ngun ly

    Gip theo di kt qu iu tr .

    K thut n gin.

    Nhc im:

    nhy thp. Mu bnh phm phi c t > 5000 vi khun / 1ml , mi c kt qu dng tnh.

    Khng phn bit c MTB vi NTM

    Khng phn bit c VK sng hay cht; VK khng thuc.

    ISO 15189 - 2007 6

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    7/51

    SOI KNH HIN VI (tt)

    Nghin cu so snh nhy ca soi trc tip v thun nht tbnh phm m: khng c s khc bit v NHY gia 2phng php

    Khng c bng chng thuyt phc cho thy x l m bngho cht, hoc li tm cho kt qu tt hn lm tiu bn trctip nn vic s dng cc k thut ny trong chng trnhchng lao khng c khuyn co.

    ISO 15189 - 2007 7

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    8/51

    c kt qu (KQ KHQ c quy i sang Z-N)

    Kt qu Z-NKt qu trn phiu yu cu

    0 AFB 0 AFB/ 100 qt0 - AFB

    Ghi sc th 1-9 AFB/ 100 qt AFB 4 AFB

    1+ 10-99/ 100 qt AFB 1+

    2+ 1- 10 AFB/ 1 qt AFB 2+

    3+ >10 AFB/ 1 qt AFB 3+

    ISO 15189 - 2007 8

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    9/51

    Nuicyvnhdanh

    ISO 15189 - 2007 9

    u imChn on xc nh MTB nhy cao, tng s BN pht hin (30%-50% so vi STT)Chn on gii on sm (trc khi thnh ngun ly chnh)Phn lp c chng VK lm KS,Nghin cu...

    Nhcim

    Phc tp, Gi thnh cao; chun b mi trng, x l bnh phm

    Thi gian ko di (VK mc)Trang thit b c chngi hi k nng ca KTViu kin ATSH

    Hn ch

    Vic kh tp cng git ch mt phn vi khun lao

    LOD: 100 bacilli/ml sputumCy lng nhy hn 10%, nhanh hn vi tun, nhng c t l ngoi nhim cao hn Cyc v i hi iu kin ATSH cao hnnh danh ch xc nh MTB v NTMCc k thut nh danh: SVHH, min dch, SHPT

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    10/51

    Phng php nui cyC 2 phng php:

    Nui cy trn mi trng c Cy LJ/ OGAWA

    Nui cy trn mi trng lng Cy MGIT

    c coi nh tiu chun vng v c th nh danhc VK lao vi c hiu > 98%

    Bnh phm p dng: TT C CC LOI BNH PHM

    ISO 15189 - 2007 10

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    11/51

    QUY TRNH XN LAO TI PXN

    ISO 15189 - 2007 11

    Mu bnh phm X l mu

    Nui cyTB/NTM

    6-8 tun

    Nhum soi

    m tnh

    Dng tnh

    nh danh

    KS

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    12/51

    Nui cy trn mi trng c

    Nguyn tc: VK lao c kh nng mc trn mt s mi trng c bit to

    thnh cc khun lc trn b mt mi trng c th quan stbng mt thng . Thi gian (+) trung bnh 3 - 6 tun ; (-) 8

    tun Bnh phm lm sng gi ti PXN cy tm VK lao nu

    khng m bo v trng th s c kh tp loi b cc VKthng thng- cc loi VK mc nhanh.

    ISO 15189 - 2007 12

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    13/51

    c v ghi nhn KQ cy

    c Bo co KQ

    Cckhun lc mc dy khp mt

    mitrng(>500khun lc) 4+

    Mc nhiu > 200 khun lc,

    nhng khng y khp mt mi

    trng

    3+

    100 ~ 200khun lc 2+

    20 ~ 100khun lc 1+

    < 20khun lc Ghis khun lc m c

    Khngmc m tnh

    Ngoi nhim Ngoi nhim

    ISO 15189 - 2007 13

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    14/51

    Nui cy trn mi trng lngBACTEC MGIT 960

    960 v tr t tup

    Thi gian nui cy: (+) 7- 21 ngy

    (-) 6 tun p dng cho tt c cc loi bnh phm lm

    sng tr mu v nc tiu

    ISO 15189 - 2007 14

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    15/51

    Cy m tnh

    t hoc khng pht quang

    Cy dng tnh

    Pht quang mnh

    V tr nhy cm

    gia

    B mt

    Nguyn l

    ISO 15189 - 2007 15

    FF F

    F

    FO2FO2

    F

    F

    F F

    CO2

    O2

    O2

    O2

    O2O2

    FF FO2

    FO2FO2FO2

    FO2

    F

    FO2 FO2

    CO2O2

    O2

    O2 O2

    O2

    O2

    O2O2

    CO2

    CO2

    O2

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    16/51

    Cy vo mi trng

    ISO 15189 - 2007 16

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    17/51

    c kt qu

    ISO 15189 - 2007 17

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    18/51

    ISO 15189 - 2007 18

    M. TB, NTM Yu t thng

    NTM Ngoi nhim tp khun

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    19/51

    Mt s phiu KQ nui cy

    ISO 15189 - 2007 19

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    20/51

    MA = MOTT = NTM

    T l 7% Nhm sinh trng nhanh (M. fortuitum, M. chelonae

    )

    Nhm sinh trng chm (MAC , M. kansasii , M.marinum )

    Nhm sinh trng chm khc (M. simiae complex, M.xenopi . )

    Nhm sinh trng kh (M. haemophilium,

    M. ulcerans)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    21/51

    Thu thp mu bnh phm

    Mu thu thp trong l v trng, c np vn cht Lu tr lnh nu thi gian chuyn mu n phng XN >

    1 gi

    Khng cn mi trng vn chuyn hay cht bo qun

    Mu bnh phm h hp : thu thp 3 mu sng sm trong3 ngy khc nhau

    Mu dch th, pxe, m : ht hay ct ch khng dnggc ly mu. Mu m c th ngm trong t nc mui

    v trng trnh b kh.

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    22/51

    nh danh NTM

    Hnh thi vi khun, sc t Thi gian sinh trng

    Sinh ha

    Hain test

    DNA Sequence hay PCR - ELISA

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    23/51

    DST - NTM

    Mi tng quan gia DST in vitro v p ng lm sng :hn ch Ngng khng ca nhiu loi NTM khng c ngha

    lm sng (xc nh ngng cho tng loi)

    lp li km Cn trng khi s dng DST v nhiubnh NTM khng

    p ng iu tr khi da trn kt qu DST in vitro Khng lm DST cho NTM nhm sinh trng nhanh trn

    mi trng agar v kt qu mu thun DST trong mi trng broth

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    24/51

    iu tr NTM

    ISO 15189 - 2007 24

    iu tr theo c th

    Phi hp thucThi gian iu tr ???Theo di iu tr ??? n khi cy (-)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    25/51

    Mt s vd v iu tr NTM

    M. kansasii: rifampin, isoniazid, ethambutol,ethionamide, streptomycin, and clarithromycin

    M. fortuitum : macrolides v quinolones, doxycycline vminocycline, sulfonamides . Mt s nghin cu mc

    nhy cm amikacin (100%), ciprofloxacin & ofloxacin(100%), sulfonamides (100%), cefox-itin (50%),imipenem (100%), clarithromycin (80%), doxy-cycline(50%)

    M. chelonae: tobramycin (l00%), clarithromycin (l00%),linezolid (90%), imipenem (60%), amikacin (50%), clo-fazimine, doxycycline (25%), and ciprofloxacin (20%)

    *Nhm mc nhanh: Khngtnhin vi cc thuc khng lao

    ISO 15189 - 2007 25

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    26/51

    Khngsinh

    ISO 15189 - 2007 26

    u im

    Chn on xc nh lao khng thucL tiu chun vngCc k thut: KS gin tip Kiu hnh: KS trn mi trng c; mi trng lng Cc thuc: Hng 1: H, S, R, E, Z

    Hng 2: Of, Km, Cm, Am

    Nhcim

    Thi gian di: 42 ngyPhi c chng thun

    p dng Mu cy dng tnh MTB

    Hn ch: Mt s thuc chng lao hng 2 hin khng thc hin v KQ khng chnh xc

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    27/51

    KQ KS

    ISO 15189 - 2007 27

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    28/51

    Khng thc hin KS

    ISO 15189 - 2007 28

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    29/51

    Skhng cho gia cc thuc chng lao

    Cc thuc c chung lin ha hc:Nhm I- thuc tng hp: Isoniazid, Ethionamid,

    Thiacetazon, Kanamycin, Capreomycin

    * EthionamidThiacetazon: -CS.NH2* IsoniazidEthionamid: -NHNH2 (khng H nng

    thp)

    Nhm II- khng cho mt chiu

    * Kanamycin Capreomycin

    * Kanamycin Steptomycin

    ISO 15189 - 2007 29

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    30/51

    WHO- Khuyn co v cc kthut chn on lao, lao a khng

    Sinhhcphnt

    ISO 15189 - 2007 30

    u im

    Nhanh,Chun haKhng i hi iu kin ATSH cao so vi KSLPAs c WHO chng thc 2008

    Nhc im LPAs ch c thc hin vi mu soi dng (V1)

    Hn ch LPAs ch p dng c ti cc PXN tuyn trung ng

    Xpertc WHO chng thc 2011, nhanh, n gin, thc hin c vi musoi m,khngi hi iu kinATSH cao, ph hp vi cc PXN tuyn di

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    31/51

    K thut MTBDR plus( Hain test)

    Hain test da trn k thut lai vi on d c hiu gn trnthanh giy, cho php nh danh VK lao MTB complex v tnh khng i vi R v H

    Bnh phm: t mu cy dng hoc tt c cc mu bnh phmtr :

    Mu m

    Mu

    nc tiu

    phn,

    ISO 15189 - 2007 31

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    32/51

    ISO 15189 - 2007 32

    RIF-RES INH-RES MDR

    SENSITIVITY 93.2% 92.7% 89%

    SPECIFICITY 100% 100% 100%

    PPV 100% 100% 100%

    NPV 93% 92.8% 89.8%

    Performance of the Hain MTBDR plus assay to

    predict drug resistance

    (n=111, Culture)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    33/51

    ISO 15189 - 2007 33

    RIF-RES INH-RES MDR

    SENSITIVITY 93.5% 88.7% 86.7%

    SPECIFICITY 96.7% 97.8% 96.7%

    PPV 94.7% 97.9% 94.2%

    NPV 95.9% 88.2% 92.2%

    Performance of the Hain MTBDR plus assay to

    predict drug resistance

    (n=198, sputum)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    34/51

    Nguyn l ca reverse line blot

    ISO 15189 - 2007 34

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    35/51

    Quy trnh

    ISO 15189 - 2007 35

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    36/51

    Din gii kt qu

    Hain test :- Pht hin vi khun lao

    - Khng sinh : RIF v INH

    ISO 15189 - 2007 36

    MTB

    RIF

    INH

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    37/51

    Cc trng hp c bit

    C th c vi khun lao nhng s lng t khng pht hin c

    ISO 15189 - 2007 37

    Nn cy chn on xc nh

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    38/51

    Kt qu

    ISO 15189 - 2007 38

    -Nu soi AFB (+): nhiu kh nng l MOTT: nn cy chn onxc nh

    -Nu soi AFB (-) v nghi ng BN b lao: nn cy chn on xcnh

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    39/51

    Kt qu

    ISO 15189 - 2007 39

    C th do vi khun qu t

    Nn cy v thc hin Hain t mu cy (+)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    40/51

    Trng hp c bit

    KS : nhy RIF v INH

    Hain test : Nhy Rif v khng INH ( 3 ln u nh nhau)

    L do : Hain t bin gen inhA khng INH nng thp nn KS khng pht hin c

    t bin gen inhAt bin gen katG

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    41/51

    Khng INH nng thpt bin gen katG

    Khng INH nng cao

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    42/51

    Thc hin Hain test

    TRONG VNG 2NGY = KT QU

    Khoa VS: Lm Hain vo 2 ngy th 2 v th 5

    Tr KQ : Th 3 & th 6

    Sp ti: C lm tip hay khng ???

    ISO 15189 - 2007 42

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    43/51

    GeneXpert

    - Khuych i acid nucleic (NAAT )- Cepheid Xpert MTB/RIF- Xc nh phn t MTB v khng RIF (rpoB)

    u im :- Mu m AFB(+) v (-)- Cc loi bnh phm khc (hn ch s liu bng chng)- H thng kn v t ng hon tan, gn nh

    - Kt qu ~ 2h- Khng i hi yu cu an ton sinh hc- Thao tc d, n gin

    ISO 15189 - 2007 43

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    44/51

    Nhc im :

    - i tng chn on lin quan ti PPV- Hiu chnh my hng nm ( gi v ni sn xut )

    - Phng my lnh

    - Gi thnh cn cao so vi soi , cy- Phn mm cha Vit ha

    ISO 15189 - 2007 44

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    45/51

    Xpert MTB/RIF

    ISO 15189 - 2007 45http://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.html

    WHO-endorsed December, 2010

    http://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.htmlhttp://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.html
  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    46/51

    ISO 15189 - 2007 46

    XPERT MTB/RIF

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    47/51

    XPERT MTB/RIF

    nhy c hiu

    Cy (+) Soi (+) /cy (+) Soi (-)/cy(+) Khng lao3 mu m

    n=x/y(%)

    723/741(97.6)

    566/567(99.8)

    157/174(90.2)

    604/616(98.1)

    2 mu mn=x/y

    (%)1423/1482

    (96.0)1127/1134

    (99.4)296/348(85.1)

    1215/1232(98.6)

    1 mu m

    n=x/y(%)

    675/732(92.2)

    551/561(98.2)

    124/171(72.5)

    604/609(99.2

    ISO 15189 - 2007 47

    Catharina C Boehme et al. NEJM, 2010

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    48/51

    Catharina C Boehme et al. NEJM, 2010

    ISO 15189 - 2007 48

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    49/51

    ISO 15189 - 2007 49

    1. Bnh Thun2. Ninh Thun3. B Ra- Vng tu4. TP.HCM

    5. ng Nai6. Ty Ninh

    7. Long An

    8. Bn Tre9. ng Thp

    10. Tin Giang11. Sc Trng12. C Mau

    13. Cn Th14. Bc Liu

    15. Kin Giang16. An Giang

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    50/51

    Ngun: WHO Policy Framework for implementing

    New Tuberculosis Diagnostics 2010

    ISO 15189 - 2007 50

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    51/51

    CHN THNH CM

    N S

    CH THEO DI