Maak gereed vir 'n geennaam verpakking• Die land is besig met die promulgering van 'n

nuwe wet wat tot gevolg sal hê dat tabakprodukte slegs in geennaam verpakking met grafiese waarskuwingstekens sal wees.

• Geennaam verpakking is 'n belangrike manier om die aanvraag te verminder:

• Dit verminder die aantreklikheid van tabakprodukte,

• Beperk die gebruik van tabak verpakking as 'n vorm van reklame en

• Beperk misleidende verpakking en etikettering.

• En die gebruik van grafiese (geïllustreerde) pakket waarskuwings sal die ernstige implikasies van die gebruik van tabak uitbeeld.

Het jy geweet?• Tabak-verwante siektes maak meer as 44 000

Suid-Afrikaners en byna 6 miljoen mense wêreldwyd jaarliks dood, dit is een persoon elke ses sekondes, wat neerkom op 1:10 persone in die wêreld

• 600 000 nie-rokers sterf elke jaar a.g.v. blootstelling aan tweedehandse rook

• Tabakverbruik verhoog die risiko van kanker van die longe, slukderm, mond, blaas, pankreas, niere, maag, serviks en bors

Geen onder 18-jariges mag tabak-produkte koop nieDie wet bepaal dat geen persoon enige tabak-produk aan enige persoon onder die ouderdomvan 18 jaar mag verkoop of voorsien nie

Wat is regtig in ‘n sigaret?• Tabak en tweedehandse rook bevat meer as 1 400 gevaarlike en skadelike

chemikalieë en 81 kankerveroorsakende chemikalieë wat tot dusver in sigarette geïdentifiseer is (volgens die Internasionale Agentskap vir Navorsing oor Kanker, (IARC).

• Van dié sluit in:• Asetoon - verfverwyderaar• Ammoniak - toiletreiniger• Arseen - rottegif• Butaan - aanstekervloeistof• Koolstofmonoksied - uitlaatgasse• Naftaleen - mottegif• Fenol - ontsmetmiddel

Wat is regtig in hubbly-bubbly?• Waterpyp rook bevat meer as 300 gevaarlike en skadelike chemikalieë en 27

kankervormende chemikalieë is tot dusver geïdentifiseer in hookah.

• Van dié sluit in:• Arseen - rottegif• Koolstofmonoksied - uitlaatgasse• Formaldehied - boumateriaal• Lood - batterye• Nikotien - sigarette• Teer - gifstof

Die gevare van tweedehandse rookTweedehandse rook is skadelik• Tweedehandse rook bevat twee keer soveel

teer en nikotien per eenheid volume as rook van 'n sigaret wat ingeasem word.

• Het 3x soveel bensopireen wat kanker veroorsaak,

• 5x soveel koolstofmonoksied,• en 50x soveel ammoniak.• Tweedehandse rook van pype en sigare is

net so skadelik.• Veroorsaak longkanker en dra by tot die

ontwikkeling van hartsiekte

TWEEHANDSE ROOK

is net so nadelig

Wat jy ook al rook - ‘n hookah, pyp, sigarette of

sigare - jy stel diegene om jou bloot aan

dieselfde giftstowwe wat jy inasem. Jy behoort die gesondheid van ander as

hoogste prioriteit te beskou.

Alle vorme van tabak is gevaarlik!Sigarette is nie die enigste gevaarlike vorm van rook nie. Hubbly bubbly, e-sigarette en rooklose tabak (soos snuif, pruimtabak en 'snus’) is ook skadelik vir jou liggaam

Wat jy moet weet

Ander vorme van rook…Rooklose tabak• Rooklose tabakprodukte sluit in snuif, pruimtabak en 'snus’. Hierdie produkte

verhoog ook die risiko van kanker, veral mond- en kaak kankerElektroniese sigarette• E-sigarette kan nikotien en ander

skadelike chemikalieë bevat• E-sigarette word beheer deur die

Medisynebeheerraad in Suid-Afrika enis slegs beskikbaar op voorskrif by 'n apteek*

* Tans word hierdie wet nie afgedwing nie en as 'n nasionale waghond, is KANSA besig om druk uit te oefen sodat dit gehandhaaf word

Ander vorme van rook…Hookah / hubbly bubbly• Hookah (en sigaretrook) bevat beide

gifstowwe, insluitende nikotien, teer, koolstofmonoksied, arseen en lood.

• Arseen word gebruik as 'n rotgif, en koolstofmonoksied is 'n dodelike gas wat in motor uitlaatpypgas gevind word.

• Selfs in klein hoeveelhede, kan lood kinders hiperaktief en prikkelbaar maak en breinskade veroorsaak.

• Die water in die hookah filtreer NIE die giftige bestanddele uit tabakrook nie.

‘’n Aantal studies met volwasse rokers wys geennaam verpakking vervul sy kern doelwitte - maak dit minder aanloklik, veral onder jong volwassenes, en die

verhoging van die waarskuwingsopvallendheid. In 'n

deursnee opname van sigaret rokers, word geennaam verpakking geassossieer met

verhoogde denke oor die ophou en ophou pogings. Daarbenewens, afkeur van die

verpakking, laer bevrediging van sigarette en motivering om op te hou a.g.v. die

waarskuwings op die pakket met daaglikse gedagtes van ophou.’Volgens 'n onlangse artikel gepubliseer deur prof Gerard Hastings, 'n

prominente tabakbeheer navorser

Tyd vir ‘Kick Butt’KANSA se eKick Butt program - 'n unieke aanlyn rookstaakprogram. Deur 'n reeks e-posse, opnames en aflaaibare materiaal, word jy gelei en gementor om op te hou rook. Om nie te rook nie, word 'n lewenslange gewoonte, nie net die tyd tussen twee sigarette nie. Hierdie program verskaf 'n reeks van handige instrumente om vir goed op te hou rook.

www.ekickbutt.org.za

Verbeel jou ‘n meer gesonde jy• Om tabak op te gee kan 'n positiewe

uitwerking op jou gesondheid en leefstyl hê:• Die vermindering van die risiko van kanker• Laer hartklop en bloeddruk• Beter asemhaling• In staat wees om te loop sonder om kort

van asem te wees• Leef 'n langer en gesonder lewe• Het meer fisiese energie• Om 'n goeie rolmodel vir kinders en die

jeug te wees

Tydlyn van ophou20 minute na laaste sigaret: bloeddruk en polsslag verlaag;

liggaamstemperatuur verander na normaal8 uur na ophou: koolstofmonoksied vlakke in die bloed daal na

normale vlak; suurstofvlakke styg 24 uur na ophou: kanse van hartprobleme verlaag

48 uur na ophou: senuweepunte begin hergroei; vermoë om te ruik en proe versterk

Na 2 weke tot 3 maande: bloedsirkulasie verbeter; om te loop word makliker; longfunksie verbeter

Tydlyn van ophouNa 1 tot 9 maande: vermindering van hoes, sinus opeenhoping,

moegheid, kortasemheidNa 1 jaar: oortollige risiko van koronêre hartvatsiekte

verminder tot die helfte van dié van 'n rokerNa 5 tot 15 jaar: beroerte risiko verminder tot dié van mense

wat nooit gerook het nieNa 10 jaar: risiko van longkanker daal tot so min as een-

helfte van dié van ‘n roker; risiko van kanker van die mond, keel, slukderm, blaas, niere, en pankreas neem af; risiko van ulkusvorming daal

Na 15 jaar: risiko van koronêre hartvatsiekte is nou gelyk aan dié van mense wat nog nooit gerook het nie; risiko van dood terug na byna die vlak van mense wat nog nooit gerook het.

Ken die wet - elke individu het die reg tot ’n rookvrye omgewing • Wetgewing is baie duidelik oor waar mense

mag rook en waar rook verbode is• Dit is jou reg om te kla wanneer iemand in jou

teenwoordigheid rook • Dit is ook jou reg om remediërende stappe te

neem as iemand rook in enige plek waar rook verbode is

• Lees die belangrike punte om hierdie wet hier: http://www.cansa.org.za/know-the-law-its-your-right-to-a-smoke-free-world/

Hou jou omgewing rookvry• Hou jou omgewing rookvry en

rapporteer alle nie-nakoming van die Wet op die Beheer van Tabak aan die Omgewingsgesondheidsbeampte van die plaaslike owerheid waar die voorval plaasgevind het.

Die einde

Dankie

www.cansa.org.zaTolvry 0800 22 66 22

Whilst the Cancer Association of South Africa (CANSA) has taken every precaution in compiling this presentation, neither it, nor any contributor(s) to this presentation can be held responsible for any action (or the lack thereof) taken by any person or organisation wherever they shall be based, as a result, direct or otherwise, of information contained in, or accessed through, this presentation.