LINGVA LATĪNA PER SE ILLVSTRĀTA

CAPITVLVM TRICESIMVM TERTIVM

EXERCITVS ROMĀNVS

TEMA SUFIJO -ISSE- DESINENCIAS

Participio perfecto Imperfecto de subjuntivo de esse

1. -tus, -a, -um2. -tus, -a, -um3. -tus, -a, -um

essemessesesset

1. -ti, -ae, -a2. -ti, -ae, -a3. -ti, -ae, -a

essēmusessētisessent

El participio concierta con el sujeto.

Si (nos) magistrō paruissēmus, laudāti non essēmus ab illō magistrō iniustō!

= postquam + perfecto de indicativo

Interrogativas indirectas que se refieren a una acción acabada en el pasado. Con el verbo principal en pasado (imperfecto, perfecto o pluscuamperfecto).

Qui cum arma cepissent et vallum ascendissent, primō mirabantur quamobrem mediā nocte e somnō excitāti essent.

Ego quoque dubitāre coeperam num nuntius verum dixisset.

Para expresar un deseo irreal que no puede cumplirse Imperfecto de subjuntivo

Si la condición no puede realizarse nunca Imperfecto de subjuntivo

Si el deseo o la condición irreales se refieren al pasado pluscuamperf. de subj.

Utinam ego Romae essem aut tu apud me esses!

Utinam hic amnis Tiberis esset et haec castra essent Roma!

Si Mercurius essem alasque habērem, ventō celerius trans montes amnesque in Italiam volārem.

Utinam patrem audivissem!

Si iam tum hoc intellexissem, certē patrem audivissem nec ad bellum profectus essem!

Septendecim annos natus a patre interrogātus ‘quid tum discere vellet?’ filius statim respondit ‘se nihil nisi rem militārem discere velle’.

= XVII annōrum

Etiam alios monēto ut ad me litteras dent.

Et de rē publicā et de rē privatā narratōte mihi!

Scitōte me omnia quae apud vos fiunt cognoscere velle.

Cum iam longā pugnā fatigāti essent, impetum Romanōrum ab utrāque parte venientium diutius sustinēre non potuērunt.

Ne hoc fiat, legiōnes Romānae hīc sunt ac tamdiū remanēbant quamdiū hostis armātus seu citrā seu ultrā Danuvium flumen reliquus erit.

citra, ultra: preposiciones de acusativo

ad scribendum ad epistulas scribendas

in scribendō in epistulīs scribendīs

ars scribendi ars epistulārum scribendārum

= ars epistulas scribendi

Vesperī exercitus locō ad defendendum idoneō castra ponit.

Nostri, cum parāti essent ad castra defendenda, illum primum impetum facile sustinuērunt.

Haud difficile est me excusāre, quod neglegens fuerim in scribendō. Si mihi tantum esset otii quantum est tibi, in epistulīs scribendīs non minus diligens essem quam tu.

Ego vero, etsi cupidus sum patriae videndae…

Facile intelleges nullum mihi otium fuisse ad epistulam scribendam.

Los numerales distributivos emplean con nombres que solo tienen plural (pluralia tantum), en el puesto de los cardinales. Pero, en vez de singuli se usa uni, -ae, -a, y en vez de terni, se emplea trini, -ae, -a.

singuli, -ae, -a uni, -ae, -a terni, -ae, -a trini, -ae, -a

Exercitus Romānus universus constat ex legionibus duodetriginta, quae in denas cohortes dividuntur. In singulis legionibus sunt sena vel quina vel quaterna milia militum.

Quaeris a me cur tibi unas tantum litteras scripserim, cum interim trinas quaternasve litteras a te acceperim.

= una epistula; tres quattuorve epistulae

Dux victor virtūtem nostram laudāvit 'quod contra hostes numerō superiōres fortissime pugnavissēmus’.

Voluntas filii patris haud placēbat, cum ipse litterīs studēret.

Mediā nocte in castra nuntiātum est 'magnum hostium numerum naviculīs ratibusque copulatīs flumen transiisse celeriterque secundum flumen adversus castra nostra progrēdi.

Cum complūres horas ita fortissimē a nostrīs, ab hostibus constanter ac non timidē pugnātum esset...

Nolo te fatigāre narrandō de bellō cruentō, cum brevī pacem fore sperēmus.