capricorn kalaallit nunaanni misissuineq - 1/media/nanoq/files/hearings/2010/offentlig hoering...

Silarsuarmi unammillerfiunerusumi aaqqiissutinik piujuartussanik tunniussisoq

Capricorn Kalaallit Nunaanni Misissuineq - 1

TEKNIKKITIGOORTUUNNGITSUMIK NASSUIAAT

Avatangiisinik Nalilersuineq, Uuliasiorluni Qillerinermut Pilersaarut, Akuersissut Sigguk, Qeqertarsuup Avataani, Kalaallit Nunaat

Puilasuliat 3 & 4 Immikkoortoq1

Ulloq: 28/05/2010

www.erm.com

ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT CAPRICORN GREENLAND EXPLORATION-1

i

TEKNIKKITIGOORTUUNNGITSUMIK NASSUIAAT

AALLARNIUT

Una Nassuiaat Teknikitiguunngitsumik Nassuiaataavoq Avatangiisinik nalilersuinermik (ANN) qillerinissamut arlariinnik qillerinertalimmut pilersaarummut (Suliaq). Pilersaarut ingerlanneqassaaq Akuersissut Sigguk 2008/10 iluani (Sigguk Licensen) Kalaallit Nunaata kitaani 2010-mi junip septemberillu naanerata akornanni pisussami, saniatigut ulluni 37-ani periarfissaqartumi pilersaarutaanngitsumik pisoqariartaarsinnaaneranik ammatitsisumik oktoberimi novemberimilu, pisariaqartitsisoqassappat ikiorsiilluni qillerisoqartariaqassappat. ANNí Environ-mental Resources Management-imit suliarineqarpoq (ERM) Capricorn Greenland Exploration 1 Ltd sinnerlugu (Capricorn), Cairn Energy PLC-imit pigineqartoq (Cairn). Uani ANNími immikkoortut qillerinissamut tunngasut tamarmik ilanngunneqarput, pingaartuummat, qillerinermit ataasiakkaanit sunniutit immikkoortillugit nalilerneqannginnissaat, taamaattorli ilanngunneqarlutik siammasinnerusumik qillerinermik ilaasutut. ANN’p imarissavaa puilasulianik marlunnik qillerinissaq, periarfissani sisamaasuni; T3, T4, T16 aammalu T23. Sukumiisumik avatangiisinik misissuinernit paasissutissartaat qilleriffissanut ilipannartunut T3 aamma T4- mut ilanngunneqarput. Avatangiisinik misissuinerit T16 aammalu T23- ip inerneri naammassineqalerput, ANN- imullu ilassutitut ilanngunneqassallutik ingerlaannaq naammassineqariarpata. Qilleriffissat kingulliit marluk sumiiffissaat aaliangerneqassapput qillerinerit siulliit inerneri apeqqutaallutik. ANN suliarineqarpoq Kalaallit Nunaanni Inatsisit atuuttut pitsaassut-simullu piumasaqaatit, Nunarsuaq tamakkerlugu ilitsersuutit kiisalu suliffeqarfinnut politikkit aamma Cairnímut naatsorsuutigineqartut naapertorlugit.

ANN-p Pitsaassusissannut piumasaqaatit akuersissutillu

Kalaallit Nunaanni sinaakkutaasumik malittarisassat imaannarmi uuliasiornermik gasímillu suliaqarnermi atuuttut maannakkorpiaq naleqqussarneqarput. Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarfik (AIP) inatsisinik ikummatissartalinnik misissuinermut tunngasuni atuutitsilernissamut oqartussaavoq ANN´llu suliarinerani paasiniaavigineqartarpoq.

Sunniuteqarfia

ANN aamma immikkut Inuiaqatigiinni piujuartussamik iluaqutaasumik sunniutissanik nalilersuineq (ISN) suliarineqarput Pilersaarusiamut ERM-imit Capricorn sinnerlugu. Taamaattumik inooqatigiinnikkut isumaginninnermut tunngasut, aningaasarsiornikkut kiisalu peqissutsikkut paasissutissat ANN´mi ilaatinneqanngillat taamaattorli ISN´mi sammineqarlutik.


ii

ISN´p uuma piareersarneqarnerani, paasissutissanik aallaaviit kiisalu paasiniaanerit nutaat atorneqarput. Atuagassianik misissuinerit annertuut soorlu nalunaarusiat avatangiisinut suliniaqatigiiffinnit nunatsinneersunit Danmarkimeersunillu suliat ingerlanneqarput, soorluttaaq internetsimi misissuinernit paasissutissat qarasaasiakkullu pisuusaartitsinerit inerneri misissorneqartut. Ornigulluni misissuinerit suliarineqarput paasiniarlugit tigussaasumik, sananeqaatinik uummassusillillu avatangiisaat kiisalu silap pissusaannik sikup ingerlarnganik sarfamillu misissuinerit. ANN’p isorartussusaata Sigguk´mi Akuersissut ilannguppaa (aamma taaneqartartoq Sigguk Blokke immaqaluunniit Akuersissuteqarfiup Nalaa) siammasinnerusumillu imartat sineriaallu avatangiisaat sunnerneqar-nissamut attuumassuteqartutigut pilersaarummut. ANN’p uuma ukkatarivaa Sigguk´mi Akuersissutip qilleriffissat periarfissaasut sisamat inissisimaffii, taakkulu iluani puilasuliat ilassutit marluk sumi qillerneqassanersut. (assiliartaq 1 takujuk ataani).

Titartagaq 1 Akuersissut ilaannaanut tunngasoq Sigguk 2008/10 aammalu qilleriffissat ilipannartut


iii

Siunnersuusiortoq kiisalu ANN´mut Immikkut Ilisimasalik

Capricorn Greenland Exploration-1 Cairn Energy PLC-mut piginneqatigiif-fittut suleqatigiiffiupput Edinburgh UK-mi angerlarsimaffillit. Cairn arlaanaannulluunnit attuumassuteqarani inuinnarnit pigineqartoq uuliamik gasímillu misissuisuullunilu tunisassiorfiuvoq Londoními aningaasanik niuerfimmi London Stock Exchange´mi nalunaarsorneqarsimasoq. ERM nunarsuaq tamakkerlugu avatangiisinut, peqqissutsimut sillimaniarnermut, navialisinnaanermut kiisalu inuit inooqatigiinnikkut isumaginninnikkullu siunnersuisarnermik suliaqartoq 137-inik allaffeqarluni nunani assigiinngitsuni 39íni 3.300 missaani sulisoqarpoq. ERM kattulluni ilaasortaavoq Avatangiisinut ingerlatsivimmi Naliliisarfimmilu institutsimi (IEMA) nunarsuarlu tamakkerlugu avatangiisinut inooqatigiinnikkullu sunniutaasinnaasunik nalilersuisarnermi imarpimmi uuliamik gas´millu suliaqarnermi immikkut ilisimasaqarluni, ilanngullugu issittup imartaani suliaqarneq.

NALILIINEMI PERIUTSIT

Ataatsimut Sunniutinik Naliliinermi Ingerlatsinermi isiginninneq

Una ANN aalajangersakkamik aaqqissuulluakkamik periuseq atorlugu ineriartortinneqarpoq pilersaarutip kingunerisinnaasaanik naliliillunilu siulittuisinnaasoq tigussaasumik uumassusillillu avatangiisiinik aallaaveqartumik; suussusersissallugit sulissutigisassat kingunerluutaa-sinnaasut pinngitsoortinniarnerani iluaqutaasinnaasunillu nuisitsilluni periarfissaqartillugu. Pilersaarummi iliuusissaq Assiliartaq 2-mi takuneqarsinnaavoq. Paasissutissiissalluni misissuineq kiisalu misissugassamik killiliineq ANN’imut (aamma ISN) pilersaarutip piareersarneqarnera tamaat ingerlanneqarpoq ilaatinneqarlutillu Kalaallit Naalakkersuisuisa immikkullu soqutigisaqartut inuit paasiniaavigineqarneri, Inatsisinik misissuinerit nunarsuarmilu iliuusissatut ileqqussat kiisalu siusinnerusukkut avatangiisinik misissuisimanernik qimerluuinerit. Pisussaaffi-lernerit aqutsisunut kiisalu soqutigisaqatigiiffiit naalakkersuisutigoortuunngitsut piareersarnerup ingerlanerani ingerlaavarput, soorluttaaq Pilersaarummi ingerlatsisut suleqatigineqarnerat.


iv

Assiliartaq 2 Ataatsimut MV-Mik Iliuusissamut Isiginninneq

Tunngavissanik Paasissutissanik Katersineq

Tunngaviusumik sunniutaasinnaasut nalilerneqarsinnaasut pissarsia-riniarlugit, ANN’ip isumagaa piumasaqaatinik sualussinnaasunik Pilersaarutimiinngitsunik allaaserinninnissaq. Tunngaviusussap paa-sissutissat receptorini tamaniittut ilanngutissavai kiisalu pisuussutit sunnerneqarnissaminnut ilimanaateqartut annertuumik pilersaarusiatut siunnersuummit. Tunngaviusumik paasissutissanik katersineq uani avatangiisinut nalilisuinermi (VM) immikkoortuni assigiingitsuni pivoq: Paasissutissanik katersanit pioreersunit katersineq ilanngullugit:

o Naalakkersuinikkut ingerlatsiviit; o Ilisimatuussutsikkut peqatigiiffiit (katersuuffiit); o Paasissutissat saqqummersitat ; o Soqutigisaqaqatigiit avataaneerssut kiisalu tamanut ammasut; kiisalu o Siuisnnerusukkut immatigut misissuinerit aallarniutitut ANN’it

sullitamit suliat aamma; Pinngortitamut Sunniutaasinnaasunik Misissueqqissaarnermik ERM-

imik suliarineqarsimasumik qillerinissanut siullernut marlunnut tunngatinneqartumik (Alpha aamma T8)

Avatangiisinut immallu naqqata sananeqaataata pissusaanik misissukkat

qilleriviup nalaani paasissutissiiniarluni tigussaasunik uummassusilin-nillu ilaat tunngaviusumik aallaavik, ilanngullugu tigussaasumik,

Stakeholder engagemen

(paa

siss

uti

ssan

ik p

iore

ers

un

ik k

ater

sin

eq n

uta

an

illu

aa

llart

itsi

neq

)

Screening

Scoping

Interaction with project planning and design B asel ine studies (exis ting da ta collection and new surveys)

Predict magnitude of impacts

Evaluate their significance

Investigate options for mitigation

Reassess residual impact (as required)

Assessment

Management Plans/

Mitigation R egister

Reporting and Disclosure

Qimerluuineq

Siammasissusil iineq

Soq

uti

gis

allit

ilan

ngu

nne

qarn

eri

Tu

nn

gav

ius

um

ik m

isis

suin

erit

Kingunissat annertussusissaannik siumut naatsorsuineq

Malunnaateqarnerannik naliliineq

Millisaanissamut periarfissanik misissuineq

Kingunissani sinneruttunik misissueqqinneq (piumasaqaatigineqartutut)

M Isissuineq

Aqutsinissamut pile rsaarutit

Mill isaanisasamut nalunaarsuineq

Nalunaarusiorneq matusinerlu

Su

liap

pil

ersa

aru

sio

rner

ani i

lus

ilern

era

nilu

su

nn

eeq

atig

iin

neq


v

sananeqaatinik uummassusilinnillu misissueqqissaarneq misiliutinik katersanit.

Paasissutissanik katersineq nunami kiisalu soqutigisaqaqatigiinnik apersuineq paasissutissiiniarluni uuliakoornermit malussarissusermik nalunaarsuineq kiisalu ANN’imut inuiaqatigiinni aningaasarsiornikkut sunniutit.

Sunnertinnerit Nalilerneqarneri

Naliliinerup nalunaarutigaa susoqassanersoq, sunniinerup annertussusaanik siulittuinikkut kisitsisinngortillugit nalilerneqarsinnaanngortinnerisigut. Taaguut “annertussuseq” atorneqarpoq naalisaatitut ilanngutissallugit sutigut tamatigut siulittuutit naapertorlugit sunniinerit ilanngullugit: Allannguutit isorartussusaat (suut sunnerneqarpat qanutulli); Annertussusaa, pissusaa immaqaluunniit sakkortussusaa; Sinerissami isorartussusaa, agguataarsimaneralu; Sivisussusaa, akilikissusaa, aallaavimminut utertinneqarsinnaa-nera, il.il.;

kiisalu Attuumassuteqartillugu, sunniisoqarnissaannik ilimanassusaa. Annertussuseq aamma sunniisoqarneranut sumullu nalorninermut attuumas-suteqartunut. Nalileeriaatsit immikkoortiterlugit inissitsiterneqarsimapput aalajangersinnaajumallugu sunniineq soqutaannginnersoq, annikinnersoq, akunnannersoq immaqaluunniit annertunersoq. Naliliinerup ingerlanneqarnerani tullinnguuttarpoq sunniineq qanoq soorlu inunnut avatanngiisimullu isumaqarpa. Taanna taagorneqarpoq Naliliineq Pingaartoq. Naliliinerup pingaassusaanik inissiinissaq ersarissumik piumasaqaatitalinnik tunngaveqarpoq sissuerlugulu Pilersaarutip: Inatsisitigut immaqaluunniit avatangiisitigut piumasaqaatinik

qaangiisariaqarnermik nassataqassanersoq, immaqaluunniit malunnaatilimmik malittarisassanik qaangiisariaqarnermik ilimanarsititsinerinermut tunngaviliissanersoq.

Nunap ilaa illersugaasoq pisuussulluunniit nalilik allanngortissaneraa,

nunap ilaa illersugaq, suussutsit qaqutigoortut immaqaluunniit illersukkat, nunaminertat illersukkat, oqaluttuarisaanermut ilisarnaatit, immaqaluunniit.

Naalakkersuinikkut politikkinut illuatungiliuttut, soorlu CO2-mik

aniatitsinerup annikillisinnissaa immaqaluunniit eqqakkanik atueqqiineq. Annertussuseq malussarissuserlu ataatsimoortillugit misissorneqarput nalilerumallugu sunniut annertunersoq, kiisalu pingaassusaa qanoq annertutiginersoq (Assiliartaq 3 takuuk)


vi

Assiliartaq 3 Nalilersuinerit pingaarutillit

Pakkersimaarinninneq kiisalu sunniutit sinneruttut

Naliliineq annertuumik sunniinernik kinguneqarpat, taava periuutsit ajornaatsumik aningaasatigullu nanertuutaavallaanngitsumik ikior-siissutaasinnaasoq inissinneqartarpoq. Taamatut iliuusissat pilersaarutip siunnerssuusiortuanut isumaqatigiissutigineqartarput pilersaarusiat ilusilersorneranut. Malitsigisaanik isumaqatigiissut ikiorsiissutinik, sunniissutaasut nalilersoqqinneqartarput ikiorsiissutissaasinnaasut eqqarsaatigalugit, Pilersaarummut akuutillugit. Sunniineq avaqqunne-qavissinnaanngikkaangat sunniinerup kingunera nalilersoqqinneqartarpoq sukumiinerusumillu ikiorsiinissaq eqqarsaatigineqartarluni.

AVATANGIISIT

Avatangiisit Tigussaasut

Silaanaq

Qaammatip ingerlanerani agguaqatigiissillugu silaannaap kiassusaa katersivinni Blokkip avannaani kujataanilu nillernerpaaffimmini -21.96 C-imiit Sigguup avannaata tungaani kiisalu kiannerpaaffiani Sigguup kujataata tungaani 13.15 C-iusimut nikerarpoq. Nittaallat sialuillu agguaqatigiissillugu illoqarfinni qanittuaniittuni Aasianni januarimi februarimilu 16 mm-isut


vii

Sisimiunilu 52 mm-imut aggustimi nikerarpoq. Anorip sakkortussusaa Alpha qilleriviup nalaani nikerarpoq agguaqatigiisillugu 2.9 m/s julimi kiisalu 6.17 m/s oktoberimi (Assiliartaq 4 takuuk).

Assiliartaq 4 Anorip Sakkortussusaanik Sammivii Ilanngullugit Assersuussinerit Akulikissusaat (Juli-mit Oktober-imut)

Source: C-Core, 2009 Immap Itissusaa

Nunaviup sivingarnganut nikeriarneq Kalaallit Nunaata Qeqqata kitaani pilerpoq 400 meterisut ititigisumi. Sigguk Blokkip nalaani nunaviup sivingarnga ikertuumik itisuumik pukkitsumik qattunermik kipineqarsimavoq, pisortatigoortuungitsumik atserneqarsimasumik Uummannap Ikerasaa. Sigguk Blokki itissutsimigut assigiinngisi-taarpoq 300 meterimiit Blokkip kangianiit 1.840 meterimut avannamut kitaanut. Qillerivissatut pilersaarutaasut marluk immap naqqani 360 – 500 meterisut itissusilimmi issapput.

Immap natia

Immap natia kiisalu nunap sananeqaataa pukkitsoq Sigguk blokki tamakker-lugu ittoq kinnganernik issunngitsumik aseqqorissunik, immikkoortiterluarsimasunik inissilluarsimasunillu qalleqqavoq annertusiartuaarlutillu immap naqqani ikerasaarannguussimasuni. Misissuinerit takutippaat immap naqqa iluliarsuarnik aqqusaarneqarluartarsimasoq. Immap naqqanik misissuinerit maj- imiiik Juni 2010 ilanngullugu ingerlanneqartumi, takutippaa kinnerit ujaranngortut annermik sioraannaalluni marrartalik annikitsiuaqqamillu ujaraaqqanik minnerulaanik aammalu kusanaannerusumik kinneqarluni ujaranngoriartortumik. Piffik annertujaami, immap natia takuneqarsinnaavoq ajoqqanik sikumik nassarneqarsimasunik ilaqartoq angissutsinik assigiinngitsunik, takuneqarsinnaasorlu sikup ingerlaanerinik nassatat minnerit maralluit. Kinnganernik misiliutissanik katersineq qillerivissani ingerlanneqarpoq takutitsillunilu T3 aamma T4-mi uummassuseqartunit sedimentinik imaqartoq, 0.69-miit 1.46% tikillugu aammalu 4-miit 10%-i tikillugu.


viii

Immamik Iilisimatusarneq

Immap qaavata kaaviaarnerata takutippaa, Kitaata imartaata qaava aniinganerup avannaatigut Kalaallit Nunaata Kitaa atuarlugu sarfartoq kiisalu Avannaata imartaata qaava Canadami Issittup ikkarloqarfianit kujammut Baffinip Qeqertaata kangia atuarlugu sarfartoq. Immap qaavata ataani Irmingerip sarfaata avaleqqua sarfarpoq avannamut pilersillugu Kalaallit Nunaata Kitaata imartaata akunnera Kalaallit Nunaata Kitaata kussanganera tamakkingajallugu, soorluttaaq Issittup imartaa kiisalu immap ikaariarnera tatsiviap kitaatigut kujammut sarfarluni. Misissuivik kussanganerup avannamukaartup ikaariaata imartaani kangimut kujammullu imartami tatsiviaq tamakkerlugu kitaanut inissisimavoq. (Assiliartaq 5 takuuk).

Assiliartaq 5 Kalaallit Nunaata Kitaani Immap Immikkoortuisa Sarfai

Kilde: Brian Petrie, Bedford Institute of Oceanography Nalinginnaasumik misissuivinni immap sarfai sakkukipput. Immap qaavata sarfai agguaqatigiisillugu sukkassusai qillerivissat eqqaani avataani 2-3 cm/s akuttussuseqarput qummut 50 meterisut itissusilik tikillugu. Mallit angissusaat Baffinip kangerluani mikipput. Mallit anginerit pileraangata sivikittuinnarmik pisarput. Mallit malunnaatillit agguaqatigiissillugu annertussusaat Sigguk Blokkip iluani pilersinne-qartarput novemberimiit januar ilanngullugu anorillu sakkortunerpaaffii naapertorlugit pilersarlutik. Immap qaavata Kalaallit Nunaata Kitaani kissassusaa/nillissusaa januarimi februarimilu nillernerpaa-jusarpoq kissarnerpaajusarlunilu agustimi kiassuseqarluni 6-imiit 8 C –iussimut, allanngorarneri ukiumoortumik allanngoranngikkaluarlutik. Immap qaavata tarajoqassusaa misissuiviup nalaani annikittumik allanngorarpoq.


ix

Sikumut Tunngasut

Sigguk blokkimi, piffissaq junip qeqqaniit novemberip qeqqanut nalingin-naasumik sikoqarneq ajorpoq, taamaattorli immap sikua ilaatigut Baffinip Kangerluata kujataaniit ingerlaarsinnasarpoq eqqaqqullutik aasap ingerlanerani. Imaq sikoqartillugu, sikutarujussuusinnaasarput nutaat saattut. Sikuli allanngorarsinnaasarpoq, imarnersarsuillu takornartaanngillat. Sikup issussusaa Davis Strædimi asigiinngissitaartorujussuuvoq. Siku imar-tannguunnikorlaanni nalinginnaasumik 0,5 m sinnerlugu ukiuunerani issussuseqakkajuttarpoq. Sikutoqaq upernaakkut nalinginnaasu-mik 1,2 m-erisut issussuseqqartarpoq (Assiliartaq 6 takuuk).

Assiliartaq 6 Sikup akulikissusaa tamakkerlugu Pilersaarusiap nalaani juni-mit oktober imut (2007-imi paasissutissat)

Kilde C-Core, 2009 Kalaalit Nunaata Kitaata sikuata ingerlarnga paasineqarluanngilaq, piffinni ingerlaarnernit annikittumik qaavani pisunik ataqatigiinnik annertuunik aqunneqarlutik anorip sakkortussusaa sammivialu ikiorsiullugu, ingammik imartani kujasinnerusuni. Sikup ingerlarnga tamangajaat Davis Strædip kitaata tungaani kujammukaartuuvoq, nalinginnaasumik sukkassuseq misissuinermi nalaarneqarsimasoq Baffiníp Kangerliumarngata kujasinnerusortaani ukiup upernaallu ingerlanerani 10 cm/s – imiit 20-30 cm/s –imut Davis Strædimi. Ilulissat pilersinneqartarput sermersuit Kalaallit Nunaata Kitaani aseroraan-gata. Ilulissat Kalaallit Nunaata Kitaani ukioq naallugu pinngortarput immallu sarfaanit anorimittaaq aamma ingerlanneqartarlutik. Uummannap


x

Sullua Qeqertarsuullu Tunua ilulissat Disko Vest-ip nalaaniittut pinngorarfigaat. Piffiit taakku ukiumut ilulissanik 10.000-15.000 missaanik pinngortitsisarput. Ilulissat pilersaarummit malinnaavigineqartut agguataarlugu ingerlaarnerminni sukkassuserisarpaat 0,21 m/s allanngorarlutillu uninngangajaavinnermit sukkanerpaagaangamik 1,59 m/s- imut (3,1 kt.) anorersuartillugu. Ilulissat aalajangersimasumik sammiveqaratik ingerlaarput, taamaattorli amerlanersaat kangimut ingerlaarlutik allanngorartumik sammiveqarlutik sarfat ingerlaarnerat naapertorlugu. Kinganerit

Avatangiisinik misissuinerit qilleriffissatut siunnersuutigineqartut eqqaani immap naqqata ilisarnaataanut tigussaasunik, sananeqaatitigut uummassusilinnullu tunngapput. Kinnganernik misiliutit 2010- meersut takutippaat kinnganernik uummassusilinnik annikitsumiit annertujaamut imaqartut, ikummatissartallit annertussusaat nalinginnaasumik pinngortunut assersuunneqarsinnaapput ikummmatissartalimmillu mingutsitsinermik takussutissaqarani.

Avatangiiseq Uummassusilik

Tunngaviusumik Sananeqaatit pinngorartarnerat

Tunngaviusumik sananeqaatit pinngorartarnerat (uummassusilinnik sananeqaatit fotosyntesimit pinngortinneqartut soorlu fytoplanktonit immaqaluunniit immap naasuarai) Kalaallit Nunaata Kitaani annertupput, massa upernaakkut amerliartupiloortarnerat pingaartoq nalinginnaasumik aprilip naalernerani aallartittaraluartoq majillu ingerlanerani aannertusilluni, taamaattumillu ingerlatsinissamut pilersaarutit sioqqullugit pisarluni. Tunngaviusumik sananeqaatit pinngorartarnerat annertunerpaartaatigut sineriaap qanittuani kangerlunnilu pisarpoq, annertuumillu pinngorarneq sikoqarfinni pisarluni. Uummasuaqqat

Uumasuaqqat allanngorartut (soorlu raajat, qaleruallillu) imartani Kalaallit Nunaata kitaani takussaapput nerisassaallutillu pingaartut uumasoqatinut allanut tamaani qanittumiittunut soorlu aalisakkanut, arfernut timmissanullu imarmiunut. Uumasuaqqat 85 %- ii qalerualiupput. Takussaanerpaallunilu Calanos Copepoder annertuumik takussaasoq aalisarfissuarni imartanilu itinerusuni Qeqertarsuup Tunuani. Imarmiut

Uumasoqatigiit immap naqqarmiut Kalaallit Nunaata Kitaani nunap toqqaviani Baffin´illu Kangerliumarngani pinngortitap ataqatigiinnerani akuupput pingaartut, pingaassusaat annikilliartortaraluartoq imaq itisiartortillugu sineriammullu ungasilliartortillugit. Immap naqqarmiut uumasoqatigiit qileriffissani T3 aamma T4- mi 60-70%- imik


xi

assigiiaassuseqarput, inuuffigisaat immap naqqa assigiiaartorujussuummat (sikumit aqqusaalutarineqarsimallutik allanngortinneqarsimasut kinnganerit kiviorarsimasut). Taamaakkaluartoq, tigusat takussutissat paasinarsitippaat taakku puilasuliaasaqarfissat marluk assigiinngissuteqartut. Taakkunani qilleriffiusussani uumassusillit pingaarutillit assigiikannersut nassaarineqarsimapput, assigiinngitsut 120 missaani nalunaarsorneqarlutik. Artit qulingiluat assigiittut, pitsaanerit 15- it iluani puilasuliaasaqarfissani eqqaaneqartuni marlunni nassaarineqarput. Eriagisassatut immaqaluunnit malussarilluartunik uumassuseqartoqarnissaanik nassaartoqanngilaq (ass. Coral eqarfiit). Sukumiisumik immap naqqanik misissuinerit inernerit T16 aamma T23- mut tunngasut suliarineqaleruttorput, ANN- imullu ilassutitut ilanngunneqarumaarlutik, naammassiniaanartut. Aalisakkat

Kalaallit Nunaata imartaanni aalisakkat assigiinngitsut 250 missiliorlugit inuuffigaat. Taakkunani aalisakkat 17-it immikkut pingaaruteqarput immaqaluunniit nalinginnaallutik Kalaallit Nunaata Kitaani ANN’illu tunngaviani allaaserineqarlutik. Tarraleqisaaq Saarullillu naliliivigineqarput IUCN´ip allattorsimaffiani aappalaartumi mianernartutut, Eqalussuaq navianartorsiungajassinnaasutut naliliivigineqarpoq uumassusillillu allaat sinneri soqutaanngitsutut naliliivigineqarlutik. Aalisakkat amerlanerpaartaat sineriammi suffisarput, misissuivik qimallugu, immaqaluunniit piffissami qilleriffiusussaangitsumi. Aalisagaq ikkattoqarfimmi akuersissuteqarfiup nalaani junimi suffisinnaasoq tassaavoq Ammassassuaq. Timmissat Imarmiut Kalaallit Nunaata avatangiisiini timmissat imarmiut piaqqiortartut 14-it nassaasaapput, aasaaneranilu qeerlutuut katersuuttarput timmissallu allat takkuttarlutik ingerlaartut upernaakkut ukiakkullu. Silaannaap pissusaata peqqarniitsuunera pissutigalugu Kalaallit Nunaani timmissat ukiisartut amerlanngillat, timmissat imarmiut ilaat kitaata sikuani ukisaraluartut. Timmissat imarmiut Kitaani aammattaaq katersuuttarput 84 % - ilu tikillugu timmiaqarfiit Kalaallit Nunaaniittut kitaaniipput. Timmissat imarmiut ilaat imaannarmiinnerminni isasarput timmissallu eqimattat annertuut pilersinnaallutik taamatut. Timmissat taakku ilagaat mitit, miti siorakitsoq, appa appaliarsullu. Piffissap taasuma iluani timmisinnaanngillat, taamaattorli sukkasuukasimmik nalussin-naallutik.

Uumasut Imarmiut

Uumasut imarmiut assigiinngitsut 20-iupput imartani nalinginnaasut kiisalu Kalaallit Nunaata kitaani akuersissuteqarfiup eqqani: arferit assigiinngitsut 13-it, puisit assigiinngitsut tallimat, aarrit nanorlu. uumasut amerlassusaannik ingerlaarfiinillu paasissutissat Kalaallit Nunaata kitaaneersut annertunngillat, misissuinerit assigiinngitsullu amerlassusaanik misissuinerit ingerlanneqa-


xii

raluartut uumasullu ilaannik pingaarutilinnik peqarnissaanik takussutissaqa-raluartoq soorlu Qilalugaq qaqortap ukiisarfii takussutissiami 7-imi.

Assiliartaq 7 Qilalukkap Qaqortap ukiisarfii

Piffiit Illersukkat Uummasullu Navianartorsiortinneqartut

Tikaagulliusaaq tunnulillu IUCN-ip allattorsimaffiani aappalaartumi navianartorsiortutut nalunaarsorneqarsimapput. Qilalugaq Qaqortaq Qernertarlu nalunaarsorneqarsimapput navianartorsiorsinnaasutut Arfivissuarlu Kalaallit nalunaarsuiffiani aappalaartumi navianartorsior-sinnaasutut nalunaarsorneqarsimallutik. Puisit assigiinngitsut tallimat tamarmik navianartorsiunngitsutut immaqaluunniit mianerisarialittut IUCN-ip nalunaarsuiffiani aappalaartumi nalunaarsorneqarsimapput. Aaveq IUCN-ip nalunaarsuiffiani aappalaartumi navianartorsiortutut nalunaarsorne-qarsimavoq Nanorlu mianernartutut IUCN-ip Kalaallillu Nunaata nalunaarsuiffiani aappalaartumi nalunaarsorneqarsimallutik. Saarullik kiisalu Tarraleqisaaq IUCN-ip nalunaarsuiffiani aappalaartumi mainernartutut nalunaarsorneqarsimapput, Eqalussuaq “aarlerinanngajas-sinnaasutut” nalunaarsorneqarsimalluni. Uumasut allat amerlanngitsut “pingaaruteqarpallaanngitsutut” nalunaarsorneqarsimallutik, ilanngullugu eqalussuup nulia, kapisilik, eqaluk kiisalu imminnguaq.


xiii

Naajavaarsuk navianartorsiorsinnaasutut IUCN-ip nalunaarsuiffiani nalunaarsorneqarsimavoq, uumasut allat annikitsumik pingaarutilittut nalunaarsugaallutik. Taanna Kalaallit nunaata nalunaarsuiffianut aappalaartumut naleqqiullugu allaavoq, miteq, appa kiisalu naajavaarsuk tassani qajannartutut nalunaarsorneqarsimammata; imeqqutaalaq, taateraarnaq aarlerinartorsiungajattutut nalunaarsorneqarsimallutik; Taateraarlu navianartorsiortutut nalunaarsorneqarsimalluni. Kalaallit Nunaanni piffiit assigiinngitsut 11 Ramsar Listemut nalunaarsorsi-mapput (masarsoqarfiit Nunarsuarmioqatigiinnut pingaarutillit), taakkunani arfinillit Kalaallit Nunaata kitaaniillutik. Ilulissat Kangerluat UNESCO’p Nunarsuarmioqatigiit kingornussassaattut nalunaarsorneqarsimavoq piffiillu aamma allat nunat allanngut-saaliugassatut nalunaarsorneqarsimallutik immaqaluunniit timmiaqar-fiit illersukkat. Inatsisitigut piffiit Kalaallit nunaata kitaaniittut illersukkat Assiliartaq 8-mi ataani takuneqarsinnaapput.

Assiliartaq 8 Sumiiffiit Illersukkat Kalaallit Nunaata Kitaaniittut

Timmiaqarfiit Kalaallit Nunaata kitaanniittut pingaartut BirdLife International-imit sumiissusersineqarsimasut assiliartami 9-mi ataani takuneqarsinnaapput.


xiv

Assiliartaq 9 Timmiaqarfiit Pingaarutillit

PILERSAARUT

Capricorn suliassaqarfinnik arfineq pingasuusunik misissuivissanik akuersissuteqarfiusunik soqutigisaqarpoq Kalaallit Nunaata kujataani kitaanilu, maannakkuugallartoq qillerinissamik pilersaarutip ANN´imullu akuersissutip taamaallaat blok 1-imi misissuinissamut tunngagaluartoq, Sigguk. Qillerinissamut pilersaarut ingerlanneqalersaarpoq qaammatit pingasut ingerlanerani, ulluni 37-ani pilersaarutaanngitsumik immikkut pisoqariataarsinnaaneranik piareersimaffilerlugu. (Nalunaarsuut 1 ataaniittoq takuuk).

Nalunaarsuut 1 Qillerinissamut pilersaarutip assilinera

2010 Maj Juni Juli August Sept Okt Nov

Piareersaneq

Qillerineq (4 qilleriviit)

Qillerivissatut sillimmatigineqartoq


xv

Siggummi qillerinissanik tamakkerlutik sisamanik imaqarpoq. Qillerinissamut akuersissutit siulliit marluk akuersissutigineqareerput. Taamaakkaluartoq puilasuliaasat tulliisa marluk inissisimaffissaat aaliangiunneqassapput siullermeerisumik qillerinerit inerneri apeqqutaallutik. Periarfissat sisamat ilipannartut akornanni ukua toqqarneqarsinnaapput; T3, T4, T16 aamma T23. Qillerinermi pilersaarut imminermi teknikikkut siuarsimasunik atorto-rissaarutinik arlariinnik pisariaqartitsissaaq kiisalu ingerlatsinermut piumasaqaatinik imartami issittumi qillerinissamut unamminartumut piumasaqaatit naammassineqassappata. Qillerutit avataasiutit nammineq ingerlasinnaasut marluk (MODU’sit) (Assiliartaq 10) atorneqassapput qaffasissumik ingerlatsinikkut sillimaniarnikkullu isumannaalli-saaneq qulakkeerumallugu. Angallatit arlallit atorneqassapput ikorfartuisussatut ikiuigasuartussatullu ingerlatsinermi, ilanngullugit umiarsuit pilersuisussat, umiarsuit ikorfartuisussat sikumillu upalungaarsimasut. Umiarsuaq imarpimmi toqqorsivittut piareersimasuutitaqarfittulli atorneqassaaq, qulimiguullit suluusallillu inuttat paarlakaatinneqarneranni qilleriveqarfiusumut, ikorfartuivittullu Kangerlussuarmi mittarfik. Atortorissaaruteqarfiillu nunami pioreersut Nuummi, Aasianni Ilulissanilu atortoqarfittut atorneqassallutik, qulimiguullit aallaaviattut, eqqakkanik suliareqqiisarfittut, orsersortarfittut, imeq atortussallu. MODU’sit taakku marluk tassaapput Stena Forth, umiarsuaq qillerivittalik nutaaliaasoq imaannarmi itisuumi najoruminaattumilu sikut nallorsimasut akornanni ilanngullugu sulinissamut tulluarsagaq, Stena Don, eqaatsumik inissinneqarsinnaalluni immap iluanut aqqartinneqangajassinnaasoq qillerivik aamma najoruminaatsuni sulisinnaanissamut tulluarsagaq. MODU’sit marluk tamarmik sumiiffimminni uninngaannartussaammata aquutit atorlugit, kisartor-nissaq pissutsini nalinginnaasuni pisariaqarnavianngilaq.

Assiliartaq 10 Stena Forth Umiarsuaq qilleriviuutigisoq kiisalu Stena Don qillerivik immap iluanut aqqartinneqangajasssinnaasoq

Kilde: Photo courtesy of Stena


xvi

Qillerinermi itissuseq pilersaarutaavoq 3.000 aamma 4.000 meterit akornanni immap naqqata ataani ititigisumiissasoq. Qillerinermi qillerutit angissutsit assigiinngitsut atorneqassapput putunut arlariinnut immap naqqaniit qillikkap itissusaannut. Marulluk imermik tunngavilik perrassaatitut atorneqassaaq qilleriviup iluatigut kaaviaartinneqassalluni qillerutip kigutaasaanut qillerinermi seqummarlukut pinngortut piiarsinnaaniarlugit qillerinermilu atortoq aalaakkaatinniarlugu. Annertunerpaamik imeq marulluk sunniuteqartilluaru-mallugu (75 % missaa) akuugaluartoq, imarisat atuutinngitsut akuutinneqarput soorlu baryt aamma marraq. Akoorutissat assigiinngitsut allat marullummut akoritinneqassapput pitsaassusissaq isumannaatsumik pitsaasumillu qillerinissaq qulakkeerniarlugu. Akoorutissat atorneqartussat Nunarsuarmi piumasaqaatit naapertorugit nalilersorneqarnikuupput immikkoortiterneqarsimallutillu toqunartortaqarnertik naapertorlugu. Qillerineq piumasaqaatit AIP-mit pilersaarusiorneqarsimasut malillugit ingerlanneqassooq. Ilanngunneqassaaq OSPAR-imut nalunaarsuineq (HOCNF) aammalu Qallunaat tunisaasa allattorsimaffiani PROBAS-imi. Akuutissat ‘qorsuttut’ meqqillit (Annikitsumik malunnanngitsumilluunniit sunniuteqartoq – aamma PLONOR-itut taaneqartartut) imaluunniit ‘sungaartutut’ nalilerneqartartut (toqunassusillit killilimmk, malitassat malillugit ilanngussaq 1 malillugu OSPAR-ip malitassaa siunnersuutaalu 2000/4) atorneqassapput allamik atoqqusisoqanngippat. Ujaqqat qillerinermit seqummarlukut kaaviaartinneqartassapput utimut qillerutip iluanut, tassani marulluk immikkoortinneqartassalluni atoqqinneqarlunilu seqummarlukullu suliareqqinneqarsimasut immamut iginneqarlutik utertinneqartassapput. 500 aamma 740 m3 akornanni seqummarlukoq annertutigisoq qillerivimmit ataatsimit pilersinneqassasoq naatsorsuutaavoq. Piviusuusaartitat takutippaat seqummarlukut annertunerpaartaat qilleriviup eqqaa kaajallallugu 300-800 meterisut ungasitsigisumut inissinneqassasut, inissinneqartup issussusissaa 1 mm-ermit portunerulaassalluni piffinniit 200 meterisut siammasitsigissallutik. Qillerivimmi putut tamarmik qillerneqareerunik taava qillerivik qaqinneqassaaq ulissaalu putumut ninginneqarluni cementimillu siminneqarluni. Qillerinerup naanerani marulluk atorneqarsimasoq imaanut aniatinneqassaaq. Qillerinerit inerneri ikummatissat sananeqaataanik nassaarfiuppata taava qillerivik misilittarneqassaaq. Misilittaaneq ingerlanneqassaaq aalajanger-niarlugu imerpalasup inaatalu ilisarnaatai soorlu naqitsineq, nakkutigine-qartumik qillerivikkut ikummatissamik ingerlaartitsisoqassaaq misilittar-neqarlutillu ikuallanneqassallutik. Ikuallaanissamik ilimanaateqarnera naatsorsuutaavoq qillerivik ataatsimiit 6 % - imiik annikinnerussasoq. Ikuallaasoqassappat, ullut tallimat ingerlaneranni akunnerit 48 atorlugit ingerlatinneqassaaq, ikuallatassaq qillerivinnit tamanit tamakkerlugu naatsorsuutaavoq uulia nappartanut 30.000-inut naapertuutissasoq immaqa-luunniit 80 million kubikfod gassi. Ikuallaaneq suugaluartorluunniit Kalaallit Nunaanni oqartussanit akuerineqaqqaartussaavoq malittarineqartuas-


xvii

sallunilu, ikuallaanerillu tamarmik naammassivinneqarsimanngitsut. Angallat uuliamik katersisinnaasoq tamakkiisumik suujunnaarsitsisinnaasoq piareersimatinne-qarluni najuutsinneqassaaq suliap ingerlanerata nalaani. Kingusinerusukkut inaarinninnermi, qilleriffiit matuneqassapput salinneqar-lutillu. Qilleriffiit tamarmik suliffissuaqarnermut piumasaqaatit malillugit qilleriffik similerneqassaaq putup qaavatigut, illersuutaasinnaasumik ulillugu ajortumeerneqarsinnaanera pinngitsoortinniarlugu milittoornermit immaqa-uunniit aporneqarnermit. Qillerifiit tamarmik qillerneqareerunik MODU’sit umiarsuillu ikorfatut atortut poortussapput suliassamullu tulliuttumut angerlamulluunniit ingerlassallutik.

SUNNIINERNIK EQIKKAANEQ KIISALU PINNGITSOORTITSINEQ

Misissuinissamik suliaqarneq nipiliortitsisinnaavoq silaannarmullu aniatitsinermik, soorluttaaq timimut akornusersuinerit aniatitsinerillu assigiinngitsut eqqakkallu. Taamaattut aallaaviit naliliinikkut sumiissu-sersineqartut qillerilluni suliaqarnermi nalinginnaasuupput imartani nunarsuaq tamakkerlugu. Aniatitsinerit immikkooruteqanngillat imma-qaluuniit asseqanngitsuunatik, aniatitsinerit immaqaluunniit aallaaviit allat avatangiisinut sunniisinnaasut. Sukumiisumik sunniutaasinnaasunik misissuinerit, malussarniutinik malussarissusaannik, pinngitsoortitsiniarluni iliuutsit suliarineqarput ANN’imi nalunaarummilu ilanngunneqarlutik. Sunniutit pingaarnerit takussutissartaat, suliassat attuumassuteqartut kiisalu pinngitsoor-titsiniarnissamut suliat tabeli 2-mi ataaniittumi takuneqarsinnaapput.

Nalunaarsuut 2 Immikkoortut Sunniisinnaanermut sammisat pingaarnersaasa eqikkarneqarneri, Ingerlatsinermi kiisalu pinngitsoortitsiniaanermi iliuusissat

Sunniutaasinnaasut

Sunniutip aallaavia / Ingerlatsinermi sammisaq

Pinngitsoortitsiniaalluni iliuutsit

Imarsiortut allat ajoqusersorneqarneri

Pilersitsineq, qilleriviup avataani 500m-erisut isorartussusillit immikkoortitsivissatut aggornerit qilleriviup umiarsuillu angalaffiisa akornini pilersaarfiup nalaanut.

Siusissumik ingerlaavartumillu isumasioqateqartarnerit nunaqqatigiinik, oqartussat soqutigisallillu qitiusumik. Angallatinik ikorfartuutissanik atuinerit angallatinut allanut sillimaqqusinernut


xviii

Sunniutaasinnaasut



Immap naqqanut sunniutai

Qillerutip nuuata immap naqqanut isernera qillerinermilu seqummakut.

Kisartornissaq pinngitsoortinneqarpoq DP qillerissutinik atuinikkut.

Immap natia misissorneqarpoq, misiliutissanillu tigusisoqarpoq allanngutsaaliuinissaq eqqarsaatigalugu. Immap naqqani inuuffiit suussutsillu killilimmik siammarsimasut qaqutigoortut illersugaasulluunniit sumiissusersineqanngillat.

Seqummakut sukuiarneqassapput aniatinneqartinnatik, siammarsimanerallu immap naqqanut seqummakut qaleriiaarneqarnerani sunniutaa takutinniarlugu.

Perpaluk Immap iluani qillerinermit nipiliorneq, aalanerit, MODU’s-illu inissinneqarnera. Silaannakkut nipiliorneq qulimiguulimmiit suluusalinniillu.

Aaqqissuusamik atortorissaarutinik aserfallatsaaliuineq

Nipiliorneq ima annertutiginngilaq allaat imaani uummassusilinnut ajoqusiilluni pissusaanullu qisuariaataasinnaasut sivikitsuinnaanissaat naatsorsuutaavoq.

Sajupillatsitsisarluni misileraanerit suulluunniit inuussutisarsiornikkut periuutsit pitsaanerpaat naapertorlugit ingerlanneqassapput immami uumasut ajoqusersorneqarnerat annikinnerpaaffissaminiitinniarlugit.

Qulimiguulimmik angalanerit kitaani piffiit piffissallu malussarissut mianeralugit ajoqusersuisinnaaneq annikinnerpaaffissaaniitinniarlugu.

Silaannaap pitsaassusaa

Ikuallaanermit aniatitsinerit atortuniit MODU’simit angallatiniillu, aniatitsinerit timminerniit. Aniatitsinerit gas-imik ikuallaanermiit.

Aaqqissuussamik atortorissaarutinik aserfallatsaaliuineq.

Ikummatissaq issittumut tulluarsagaq annikittumik ikuallassaatitalik (svovl) aniatitsineq annikinnerpaafissaminiitinniarlugu

Ikuallaanissamut ilimanassusaa naatsorsuutigineqarpoq 10 % - imiit annikinnerussasoq qilleriviusumut ataatsimut. Ikuallaanerit tamarmik killilimmik sivisussuseqassapput (akunnernut 48 ulluni tallimani naatsorsorneqarpoq) sissuerneqaqqissaarlutillu angallatinik uuliakoornernik milluaasinnaasumik piareersimasuutitamik.


xix

Sunniutaasinnaasut



Immap pitsaassusaa

Illut kuuffiiniit MODU’siniit angallatiniillu kuutsitsinerit. Nerisassanik eqqaanerit immamut. Seqummakunik qillerinermiit aniatitsinerit qilleriviullu aniaffiani marullummik aniatitsinerit. Akuutissanik marullummut atuinerit.

Kuuffiup ernga, imeq ipilik igaffimmillu eqqagassat passunneqasapput, anitainnearlutillu MARPOl´imi piumasaqaatit naapertorlugit.

Immanneq imerlu imaajaanerminngaaneersoq MARPOL-imi piumasaqaatit naapertorlugit (<15ppm uulia imemi).

Marulluk imemik akulik qillerinermi kisiat atorneqassaaq.

Akuutissat tamarmik nalunaarsorneqassapput nunarsuaq tamakkelaugu periutsit akuerisat naapertorlugit, sunniinikinnepaarlu toqqarneqarluni atorneqassaaq sulinermi.

Seqummakut suliarineqassapput marulluk piiarlugu atoqqitassanngorlugu.

Uulia aggornerni pinngortuni atorneqartoq qillerummi avissaartinneqartassaaq. Uulia aggornerni saniatigut aniatinneqassanngilaq, immap qaavani uuliap piliaanik qalipperneqalissappat.

Eqqakkat Nalinginnaasumik qillerinermi eqqakkat navianartut navianaateqanngitsullu pilersinneqassapput. Eqqakkat killillit aamma angallatiniit pilersinneqasapput nunamilu ikorfartuinermiit.

Eqqagassat manngertut tamarmik eqqaavilerisunut nalunaarsorsimasunut tunniunneqartassapput nungusagassatut eqqaavinni akuerisaasuni. Eqqagassat seqummakuungitsut nerisassangitsullu immamut iginneqarnavianngillat.

Eqqagassat tamarmik Waste Management Plan naapertorlugu suliarineqassapput, sernissuinissamut tunngaviit inatsisillu naapertuuttut.

Uulia eqqagassaq sumilluunniit pilersaarutaanngitsumit pinngortoq Oil Spill Plan naapertorlugu nungutinneqassaaq.


xx

Sunniutaasinnaasut



uuliakoorneq immaqaluunniit pilersaarutaanngitsunik pisoqarnera

Pilersaarutaanngitsumik annertuumik pisoqariataarsinnaavoq soorlu anillattoorneq uuliamik sukuiarneqanngitsumik annertuumik avatanngiisimut. Ikummatissanik immiinermi toqqorterinermilu aamma avatangiisimut anisoortoqarsinnaavoq.

Uuliasiorfiit marluk atorneqassapput, pilersaarutaanngitsumik taartaasumik qillerinissamik pisariaqartitsisoqariataalissagaluarpat.

Uuliakoortoqartitsisuusaartoqarpoq, uuliakoortoqassatillugulu sillimanissamut pilersaarut aallartinneqassaaq.

Ooliarleernermik upalungaasimanerit killeqarfinni oqaluuserineqarsimapput Kalaallit Nunaanni Canadamilu pisortat akornanni pisuusaartitsineq naapertorlugu;

Qilleriviup aqunneqarnerani pisoqariataassappat, qilleriviup putua matugasuarneqassaaq qaartitsinikkut (BOP)

Ingerlatsinissamik periusissat ikummatissanik atortussanillu nuussinermi kiisalu umiarsuup iluani navianaatilinnik toqqorsivimmi.

Ilulissat pillugu ingerlatsinissamik pilersaarut atuutilersinneqassaaq ilulissamik aporneqarnissamut navialisimasinnaaneq annikillisinniarlugu.

Orsersuisarnerit silagitsillugu kisiat ingerlanneqartassapput sissueqqissaarneqartassallutillu.

ANN’imi ikiuutissatut nalunaarsorneqarsimasut tamakkiisumillu Pilersaarutip suliarinera inerniliinerupput annertuumik misilittakkat imarpimmi uuliasiorluni misissuinernit, misilittarneqarsimallutillu annertuumik. Taasuma qaavatigut, ingerlatsinerit, taamaattunik naam-massinninnissamut pilersitsinerit allaaserilluarneqarsimapput nalune-qaratillu sunniuteqarluartutut. Taamaattumik sunniutaasinnaasunik annikinnerpaaffimminiititsisinnaanermik pisinnaasaqarneq tatiginarto-rujussuuvoq, tassami annikinnerpaaffimminiititsinissaq “ALARP”) iluatsilluartumik ingerlatsinermik ikiorsiissutissanillu pilersitsinermik aallaaveqassaaq, uani allaaserineqarsimasut.

ERM nunarsuarmi tamarmi siunnersuilluni sullissineq www.erm.com

ERM nunarsuarmi 145-nik Allaffeqarpoq nunani ukunani Argentina Holland Australia New Zealand Belgia Panama Brasilia Peru Canada Polen Chile Portugal Kina Puerto Rico Colombia Romania Frankrigi Rusland Tyskland Singapore Hong Kong Africa Kujalleq Ungarn Spania India Sverige Indonesia Taiwan Irland Thailand Italia United Arab Emirates Japan Tuluit Nunaat Kazakhstan USA Korea Venezuela Malaysia Vietnam Mexico ERM-ip Oxford-imi Allaffia Eaton House Wallbrook Court North Hinskey Lane Oxford OX2 0QS T: +44(0)1865 384800 F: +44 (0)1865 384932 www.erm.com

capricorn kalaallit nunaanni misissuineq - 1/media/nanoq/files/hearings/2010/offentlig hoering...

Documents