หน่วยการเรียนรู้ที ่2 การเลอืกอาชพีงานบา้นทีส่นใจ

Career Choices

โดย ครูเพชรรัตน์ ไชยชาญรมย ์

2

2.1 การส ารวจและวิเคราะห์ข้อมูลก่อนตัดสินใจเลือกโครงงานอาชีพ

จุดประสงค์การเรียนรู ้

1. วิเคราะหต์นเองเพื่อเตรยีมตวัเข้าสู่อาชีพงานบ้านได้

2. ตัดสินใจเลอืกโครงงานอาชพีงานบ้านได้

3. เห็นความส าคัญของการตัดสินใจเลือกอาชีพ

เมื่อผู้เรยีนเรียนแล้วจะสามารถ

1. ผู้เรียนสามารถวิเคราะหต์นเองเพื่อเตรียมตัวเข้าสู่อาชีพงานบา้นได้

2. ผู้เรียนสามารถตัดสนิใจเลือกอาชีพงานบา้นได ้

3. ผู้เรียนเหน็ความส าคญัของการตัดสินใจเลือกอาชีพ

หน่วยการเรียนรู้ท่ี

3

หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเลือกอาชีพงานบ้านที่สนใจ

2. 1 การส ารวจและวิเคราะห์ข้อมูลก่อนตัดสินใจเลือกโครงงานอาชีพ การส ารวจความพร้อม คือ การส ารวจความพร้อมของตนเอง เป็นการมองตนเองอย่างรู้จักและเข้าใจ คือรู้ว่าตนมีความสามารถอะไรมีทักษะอะไรสนใจอะไร และมีบุคลิกภาพอย่างไรซึ่งแต่ละคนจะต้องรู้จักสังเกต ส ารวจ และวิเคราะห์ตนเองว่ามีข้อดีและข้อบกพร่องด้านใด โดยพิจารณาดังนี้ 1. ด้านความรู้ความสามารถและความถนัด คือการส ารวจความรู้ในโครงงานอาชีพที่ตนสนใจ มีความสามารถในการวิเคราะห์ สังเคราะห์งาน โดยสื่อความหมายให้ผู้อื่นเข้าใจได้ และพิจารณาว่าโครงงานอาชีพที่จะท านั้น ต้องใช้ความรู้ ความสามารถและความถนัดในด้านใดบ้าง จึงพิจารณาว่าตนมีคุณสมบัติตรงกับโครงงานอาชีพนั้นหรือไม่ หากยังขาดจะต้องพัฒนาตนเองอย่างไร 2. ด้านความชอบและความต้องการ ควรจะพิจารณาว่าตนเองมีความชอบและความต้องการจะท าโครงงานอาชีพเรื่องอะไร เพราะเหตุใด แล้วเลือกโครงงานอาชีพที่ชอบมากที่สุด เพราะจะท าให้มีความสุขกับการท าโครงงานอาชีพนั้น ท าให้เกิดความภูมิใจและจะประสบความส าเร็จในการท าโครงงานอาชีพนั้นได้ 3. ด้านทักษะในการท างาน เป็นความสามารถที่ต้องใช้ในการประกอบอาชีพด้านต่าง ๆ เช่นทักษะด้านการตกแต่งบ้าน ทักษะด้านการประกอบอาหาร ทักษะด้านการตัดเย็บเสื้อผ้า การส ารวจความพร้อมด้านทรัพยากร เป็นการส ารวจทรัพยากรที่เป็นปัจจัยส าคัญต่อการท าโครงงานอาชีพ โดยพิจารณาว่าทรัพยากรที่ต้องใช้นั้นมีหรือไม่ มีจ านวนเท่าใด จะหาได้จากแหล่งใด ทรัพยากรที่ต้องส ารวจมีดังนี้ 1. แรงงาน : มีสมาชิกจ านวนกี่คน และควรจะแบ่งงานอย่างไร 2. เงินทุน : ควรประมาณการว่าต้องใช้เงินในการลงทุนประมาณเท่าใด 3. วัสดุอุปกรณ์ : คือส ารวจวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ว่ามีอะไรบ้าง จ านวนเท่าใด หากยังไม่มีจะหาได้จาก : อย่างไรหรือถ้าซื้อจะไปซื้อจากท่ีไหนได้บ้าง 4. สถานที่ประกอบการ : ควรพิจารณาว่าจะปฏิบัติงานที่ใด โดยเลือกจากความสะดวกของสมาชิก ในกลุ่ม

4

การส ารวจตลาดและความต้องการของชุมชน 1. การส ารวจตลาด เป็นการส ารวจข้อมูลทางการตลาดเพ่ือช่วยตัดสินใจในการเลือกหัวข้อโครงงานอาชีพให้ประสบความส าเร็จ ซึ่งมีข้อมูลที่ต้องส ารวจดังนี้ - ผลิตภัณฑ์ที่ผู้บริโภคต้องการ เป็นการส ารวจความต้องการของผู้บริโภคเพ่ือเป็นช่องทางในการตัดสินใจเลือกหัวข้อโครงงานอาชีพ - ราคาที่เหมาะสม เป็นการส ารวจราคาที่เหมาะสมในการขายผลิตภัณฑ์ โดยพิจารณาคู่แข่งขันในตลาด สภาพเศรษฐกิจ ก าไรจากการขาย รวมทั้งการก าหนดราคาในอัตราที่ผู้บริโภคสามารถซื้อผลิตภัณฑ์ได้ - ช่องทางการจัดจ าหน่าย เป็นการส ารวจช่องทางในการประกอบด้านงานบ้านที่ส าคัญคือ สถานที่ที่จะรับจ้างท างาน ท าเลที่ตั้งของกิจการ ตลาด ผู้บริโภค ผู้ใช้บริการ แรงงานที่มาช่วยงาน เช่น การประกอบอาชีพบริการซัก อบ รีดในบริเวณหมู่บ้าน - การส่งเสริมการขาย เป็นการส ารวจวิธีการในการติดต่อสื่อสารเพ่ือเผยแพร่ข่าวสารไปสู่ผู้บริโภค เพ่ือกระตุ้นหรือจูงใจให้เกิดความต้องการและตัดสินใจว่าจ้างให้ท างานหรือใช้บริการเช่น การโฆษณารับดูแลผู้สูงอายุ 2. การส ารวจความต้องการชุมชน เป็นการส ารวจข้อมูลสภาพของชุมชน อาชีพในชุมชนและสภาพการประกอบอาชีพที่ด าเนินอยู่ในชุมชนนั้น ๆ เป็นข้อมูลในการเลือกหัวข้อโครงงานอาชีพซึ่งอาจจะช่วยให้สามารถตัดสินใจเลือกหัวข้อโครงงานอาชีพได้ ก่อนอ่ืนเรามา ท าความรู้จักกับ โครงงานกันดีกว่า

โครงงาน หมายถึง กิจกรรมหรืองานที่ส่งสนับสนุนให้นักเรียนได้เลือกศึกษาค้นคว้า ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานตามท่ีตนเองมีความถนัด มีความพร้อมและสนใจ แล้วลงมือปฏิบัติตาม จุดมุ่งหมายที่ก าหนดไว้ โดยมีรายละเอียดของงานที่จะท าไว้ล่วงหน้าอย่างมีขั้นตอนพร้อม ทั้งคาดการณ์ผลที่จะเกิดข้ึนได้โดยรับค าแนะน าปรึกษาจากครูในโรงเรียนของตน

โครงงานอาชีพ หมายถึง การจัดกิจกรรมเกี่ยวกับอาชีพที่นักเรียนเลือก ตามความชอบ ความถนัด ความสนใจ และมีความพร้อม แล้วลงมือปฏิบัติจริง ตั้งแต่การวิเคราะห์การวางแผน การปฏิบัติงานให้บรรลุตามจุดมุ่งหมายที่ก าหนดไว้ โดยมีรายละเอียดของงานที่จะจัดท าไว้ล่วงหน้า เป็นขั้นตอน ทั้งที่โดยได้รับค าแนะน าจากผู้รู้ หรือผู้ช านาญในงานอาชีพนั้น และครูที่ท าหน้าที่เป็น ที่ปรึกษาของโครงงาน

5

หัวข้อในการเขียนเค้าโครงของโครงงานอาชีพ

เนื่องจากโครงงานมีหลายประเภท จึงท าให้มีรูปแบบการเขียนเค้าโครงของโครงงานที่แตกต่างกันตามลักษณะของโครงงาน ส าหรับการเขียนเค้าโครงของโครงงานอาชีพ มีหัวข้อ ในการเขียน ดังนี้

1. ชื่อโครงงาน 2. ชื่อผู้จัดท าโครงงาน 3. ชื่อครูที่ปรึกษา 4. ที่มาและความส าคัญของโครงงาน 5. วัตถุประสงค์

6. ระยะเวลา 7. สถานที่ด าเนินงาน 8. งบประมาณ 9. วิธีด าเนินงาน 10. ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ชื่อโครงงาน ชื่อโครงงานเป็นสิ่งส าคัญประการแรกของการเขียนโครงงาน เพราะชื่อโครงงานจะเป็น จุดแรกที่ดึงดูดความสนใจผู้อ่านโครงงาน และช่วยโยงความคิดไปถึงวัตถุประสงค์ของการท าโครงงาน หลักการตั้งชื่อโครงงานมี ดังนี้ 1. ตรงกับเรื่อง เมื่ออ่านชื่อโครงงานแล้วสามารถบอกได้ว่าโครงงานนั้นคืออาชีพอะไร มีลักษณะอย่างไร 2. สั้นกะทัดรัด ชื่อโครงงานไม่ควรยาวเกินไป ควรเขียนให้สั้นกะทัดรัด เข้าใจง่าย และได้ใจความ 3. ไม่ควรเป็นประโยคค าถาม เพราะไม่ใช่ค าถาม หรือปัญหา 4. ควรมีลักษณะเร้าความสนใจ แต่ต้องไม่ท าให้ผิดเพ้ียนไปจากเนื้อเรื่องของโครงงาน ตัวอย่างชื่อโครงงานอาชีพ

1. โครงงานประดิษฐ์ดอกไม้จากเศษผ้า 2. โครงงานประดิษฐ์ไม้แกะสลัก 3. โครงงานท าเรือจ าลอง 4. โครงงานรดน้ าพืชด้วยอาศัยความชื้นในดิน

5. โครงงานการเลี้ยงไก่พ้ืนเมือง 6. โครงงานอาหารจานเดียวเพ่ือสุขภาพ 8. โครงงานวุ้นกะทิหลากสี 9. โครงงานไก่ทอดสมุนไพรฯลฯ

6

กิจกรรมที่ 2.1 ชื่อ ชั้น เลขที่ ค าชี้แจง : ให้นักเรียนเติมค าตอบลงในช่องว่าง การส ารวจตนเอง

1. ข้าพเจ้ามีความสามารถเกี่ยวกับอาชีพงานบ้านด้าน

2. ข้าพเจ้าชอบท างานที่มีลักษณะเกี่ยวกับ การประกอบอาหาร การประดิษฐ์ของใช้ การใหบ้ริการ การเย็บปักถักร้อย

3. ข้าพเจ้าสนใจโครงงานอาชีพเกี่ยวกับ อาหาร ประดิษฐ์ของใช้ในบ้าน บริการ ผลิตภัณฑ์ของใช้จากผ้า

การส ารวจวัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ท่ีใช้ในการท าโครงงานอาชีพ ดังกล่าวมีดังต่อไปนี้ 1.1 ราคา 1.2 ราคา 1.3 ราคา 1.4 ราคา 1.5 ราคา 1.6 ราคา โครงงานอาชีพดังกล่าวต้องลงทุนประมาณ บาท สถานที่ประกอบการ การส ารวจตลาด 1. ลูกค้าของข้าพเจ้าคือ 2. เราควรตั้งราคาอย่างไร 3. สถานที่จ าหน่ายผลผลิตของข้าพเจ้า 4. จงยกตัวอย่างวิธีการส่งเสริมการขายหรือหารจัดโปรโมชั่นอย่างน้อย 3 ข้อขึ้นไป

7

ค าชี้แจง : ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาแล้วตั้งชื่อโครงงานอาชีพต่อไปนี้ หมายเหตุข้อ 6 – 7 ให้นักเรียนเขียนเนื้อหหหาแล้วตั้งชื่อโครงงานที่ตนสนใจ

เนื้อหาที่ศึกษา ชื่อโครงงานอาชีพ

1. นักเรียนสนใจท าก๋วยเตี๋ยวราดหน้าโดยใช้ผักสามสี คือ แครอท คะน้าและพริกหวานสีเหลือง เป็นผักราดหน้า

. . . .

2. นักเรียนสนใจท าเครื่องประดับด้วยหินสีเป็นสร้อยคอ สร้อยข้อมือ และแหวน

. . . .

3. นักเรียนสนใจถักไหมพรมเป็นตุ๊กตาสัตว์ขนาดเล็ก ห้อยกับพวงกุญแจ

. . . .

4. สมุทรสาครมีเกล็ดปลาอยู่มาก นักเรียนสนใจที่จะเรียนรู้การประดิษฐ์เกล็ดปลาเป็นดอกไม้

. . . .

5. นักเรียนสนใจการท ากระเป๋าโทรศัพท์จากเศษผ้า . . . .

6. . . . .

. . . .

7. . . . .

. . . .

8

2.2 การท างานด้วยกระบวนการกลุ่ม

จุดประสงค์การเรียนรู ้

1. อธิบายการท างานอยา่งเปน็ขัน้ตอนได ้

2. ล าดับขั้นตอนการท างานด้วยกระบวนการได้

3. เห็นคุณค่าในการท างานร่วมกับผู้อืน่

เมื่อผู้เรยีนเรียนแล้วจะสามารถ

1. ผู้เรียนสามารถอธิบายการท างานอยา่งเปน็ขัน้ตอนได้

2. ผู้เรียนสามารถล าดบัขั้นตอนการท างานด้วยกระบวนการได้

3. ผู้เรียนเหน็คุณค่าในการท างานร่วมกบัผู้อื่น

หน่วยการเรียนรู้ท่ี

9

2.2 การท างานด้วยกระบวนการกลุ่ม ความหมายของกระบวนการกลุ่มก็คือ กระบวนการกลุ่ม จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจถึงกระบวนการของการท างานร่วมกันในกลุ่มตั้งแต่การเลือกเป้าหมาย การเสนอวิธีการแก้ปัญหาการวางโครงการของกลุ่ม ตลอดจนการด าเนินการตามโครงการ และการประเมินค่า การท างานเป็นกลุ่ม การท างานเป็นกลุ่ม มีความส าคัญในทุกองค์กร หรือการท างานเป็นทีม เป็นสิ่งจ าเป็นส าหรับการเพ่ิมประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการบริหารงาน การท างานเป็นทีมมีบทบาทส าคัญที่จะน าไปสู่ความส าเร็จของงานที่ต้องอาศัยความร่วมมือของกลุ่มสมาชิกเป็นอย่างดี ลักษณะของทีม สัมพันธภาพทางของบุคคล 2 คนข้ึนไป มีจุดมุ่งหมายและเป้าหมาย ร่วมกันลักษณะที่ส าคัญของกลุ่ม 4 ประการ ได้แก่ 1. การมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมของบุคคล หมายถึง การที่สมาชิกตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปมีความเกี่ยวข้องกันในกิจการของกลุ่ม ตระหนักในความส าคัญของกันและกัน แสดงออกซ่ึงการยอมรับ การให้เกียรติกัน ส าหรับกลุ่มขนาดใหญ่มักมีปฏิสัมพันธ์กันเป็นเครือข่ายมากกว่าการติดต่อกันตัวต่อตัว 2. มีจุดมุ่งหมายและเป้าหมายร่วมกัน หมายถึง การที่สมาชิกกลุ่มจะมีส่วนกระตุ้นให้เกิดกิจกรรมร่วมกันของกลุ่ม โดยเฉพาะจุดประสงค์ของสมาชิกกลุ่มที่สอดคล้องกับองค์การ มักจะน ามาซึ่งความส าเร็จของการท างานได้ง่าย 3. การมีโครงสร้างของกลุ่ม หมายถึง ระบบพฤติกรรม ซึ่งเป็นแบบแผนเฉพาะกลุ่มสมาชิกกลุ่มจะต้องปฏิบัติตามกฎหรือมติของกลุ่ม ซึ่งอาจจะเป็นกลุ่มแบบทางการ (Formal Group) หรือกลุ่มแบบไม่เป็นทางการ (Informal Group) ก็ได้ สมาชิกทุกคนของกลุ่มจะต้องยอมรับและปฏิบัติตามเป็นอย่างดี สมาชิกกลุ่มย่อยอาจจะมีกฎเกณฑ์แบบไม่เป็นทางการ มีความสนิทสนมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างสมาชิกด้วยกัน 4. สมาชิกมีบทบาทและมีความรู้สึกร่วมกัน การรักษาบทบาทท่ีมั่นคงในแต่ละกลุ่ม จะมีความแตกต่างกันตามลักษณะของกลุ่ม รวมทั้งความรู้ความสามารถของสมาชิก โดยมีการจัดแบ่งบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบ กระจายงานกันตามความรู้ ความสามารถ และความถนัดของสมาชิกเมื่อกลุ่มก่อตั้งขึ้น กลุ่มก็จะมีจุดมุ่งหมายของกลุ่ม ซึ่งธรรมชาติของจุดมุ่งหมายของกลุ่ม จะประกอบด้วย 1. จุดมุ่งหมายของกลุ่ม เช่น เพ่ือแก้ไขปัญหา เพ่ือการพักผ่อน เป็นต้น 2. จุดมุ่งหมายของสมาชิก สมาชิกแต่ละคนของกลุ่มต่างมีจุดมุ่งหมายของตนเองในการท ากิจกรรม แม้จุดมุ่งหมายย่อยของสมาชิกแตกต่างกัน แต่สมาชิกมีจุดมุ่งหมายใหญ่เหมือนกัน การด าเนินงานของกลุ่มก็สามารถประสบความส าเร็จได้ เพราะฉะนั้น การที่กลุ่มมุ่งไปสู่เป้าหมายที่ตั้งขึ้นก็เป็นการช่วยให้สมาชิกแต่ละคนได้ด าเนินไปสู่จุดมุ่งหมายที่ตนตั้งไว้เช่นกันหลักของกระบวนการท างานกลุ่ม ดังนี้

10

1. เลือกหัวหน้ากลุ่ม 2. ก าหนดวัตถุประสงค์การท างาน 3. การวางระเบียบในการท างาน 4. การวางแผนงาน 5. การวางขั้นตอนในการท างาน 6. การแบ่งงาน 7. การมอบหมายงาน 8. การท างานตามแบบแผน

9. การติดตามระเบียบและปฏิบัติงานที่ ได้รับมอบหมาย 10. การตรวจสอบผลงานเป็นระยะ 11. การให้ข้อติชมในการท างาน 12. การแก้ปัญหา 13. การประเมินผลงานและปรับปรุงงาน

กระบวนการท างานกลุ่ม อาจมีหลายขั้นตอนแตกต่างกัน แต่โดยส่วนใหญ่แล้วพบว่าจะเริ่มจากการวางแผนไปสู่ขั้นการด าเนินการและลงมือปฏิบัติ และขั้นการประเมินผลการด าเนินงานต่างๆจะเป็นไปอย่างมีล าดับขั้นตอน เพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์ของการท างานกลุ่มได้อย่างมีประสิทธิภาพแนวทางในการฝึกฝนการท างานกลุ่ม ประกอบด้วยสิ่งส าคัญ ดังต่อไปนี้ 1. การเตรียมแผนงานท างานของกลุ่ม 2. การมีส่วนร่วมในการอภิปราย 3. ความรับผิดชอบในหน้าที่ 4. การมีส่วนร่วมในการท างาน 5. การประเมินผล ขั้นตอนกระบวนการกลุ่ม ขั้นตอนที่ 1 การเลือกหัวหน้ากลุ่ม ขั้นตอนที่ 2 การก าหนดเป้าหมาย ขั้นตอนที่ 3 การวางแผนในการท างาน ขั้นตอนท่ 4 การแบ่งงานตามความสามารถ ขั้นตอนที่ 5 การปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ ขั้นตอนที่ 6 การประเมินผลและปรับปรุงงาน

11

การเตรียมงาน การเตรียมงาน การมีส่วนร่วมและความรับผิดชอบในหน้าที่ จะต้องพิจารณาในแง่ต่างๆ ดังนี้ 1. ในการเตรียมวางแผนและท างานกลุ่ม จะต้องดูสมาชิก ในกลุ่มว่ามีวิธีการท างานอย่างไรต่างคนต่างท า หรือช่วยกันท างาน สมาชิกให้ความร่วมมือหรือช่วยเหลือกันหรือเปล่า และดูเวลาในการท างานเสร็จเร็วหรือช้าอย่างไร 2. พฤติกรรมของสมาชิกในกลุ่มเป็นอย่างไร เช่น การไม่ยอมช่วยเหลือใคร หรือช่วยเหลือผู้ อ่ืนเสนอแนะความเห็นหรือนั่งดูเฉยๆ 3. การแสดงความคิดเห็น ตลอดจนการให้เห็นผลว่า ใน การท างานกลุ่มมีวิธีการท างานอย่างไรรู้สึกต่อเพ่ือน ต่องาน ความต้องการและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการท างาน ความต้องการ และข้อเสนอแนะเกี่ยวกับเพ่ือนสมาชิก มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่อย่างไร ปัจจัยกระบวนการเสริมสร้างและพัฒนากลุ่มที่ประสบผลส าเร็จ ปัจจัยกระบวนการเสริมสร้างและพัฒนากลุ่มที่ประสบผลส าเร็จการประเมินผลงานการท างานเป็นกลุ่มนั้น ควรดูความส าเร็จของกลุ่ม มิใช่ดูความส าเร็จของสมาชิกคนใดคนหนึ่งในกลุ่ม ผลส าเร็จที่ดีต้องมาจากสมาชิกในกลุ่ม ซึ่งมีการประเมินผลในแง่ต่างๆ ดังต่อไปนี้ 1. ผลของงานว่าบรรลุจุดมุ่งหมายหรือไม่ 2. สังเกตการแสดงพฤติกรรมในกลุ่ม ดูในแง่จริยธรรมของกลุ่ม 3. สาธิตความสามัคคี หรือความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของกลุ่ม ซึ่งจะปรากฏเป็นความพอใจ หรือ ตอบสนองความต้องการของสมาชิกในกลุ่ม ประโยชน์ของการจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ 1. เพ่ือให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้อย่างเต็มที่ 2. การสร้างประสบการณ์การเรียนรู้จากกิจกรรม จะช่วยให้ผู้เรียนรู้จักและสนใจ ตัวเองดียิ่งขึ้น 3. สร้างบรรยากาศการเรียนให้ผู้เรียนสนุกสนาน ไม่เกิดความรู้สึกว่าถูกสอน และ สามารถเรียนรู้ได้ในระยะเวลาอันสั้น 4. เป็นแนวทางในการพัฒนาผู้เรียน และการรู้จักแก้ปัญหาทั้งส่วนตัวและส่วนรวม 5. ช่วยให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อกัน มีความเข้าใจ เห็นใจกัน ลดการขัดแย้ง 6. ช่วยส่งเสริมให้การท างานรวมพลังกันเป็นทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพ 7. ช่วยให้ผลงานเป็นไปตามเป้าหมาย และได้มาตรฐาน เป็นการเสริมสร้างพลังขององค์กรโดย บุคลากรที่มีประสิทธิภาพ 8. ช่วยส่งเสริมในการพัฒนาการด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและผ่อนคลาย ความตึงเครียด

12

กิจกรรมที่ 2.2 กระบวนการกลุ่ม ชื่อ ชั้น เลขที่ ค าชี้แจง : จงจับคู่ค าตอบให้ถูกต้องและเหมาะสมที่สุด 1. กระบวนการกลุ่มหมายถึงอะไร 2. มีจุดมุ่งหมายและเป้าหมายร่วมกัน 3. จงบอกปัญญาที่เกิดข้ึนของกระบวนการกลุ่ม 4. กระบวนการท างานกลุ่มเริ่มจาก 5. โครงสร้างของกลุ่ม 6. เพ่ือให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้อย่างเต็มท่ี 7 ปัจจัยกระบวนการเสริมสร้างและพัฒนากลุ่มท่ีประสบผลส าเร็จ 8 ความส าเร็จ 9. ช่วยเหลือผู้อื่นและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นเสมอ 10. ช่วยให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อกัน มีความเข้าใจ เห็นใจกัน ลดการขัดแย้ง

เลือกตอบได้มากกว่า 1 ครั้ง

A. จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจถึงกระบวนการของการท างานร่วมกันในกลุ่มได้

B. ลักษณะของทีม

C. มีความสนิทสนมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างสมาชิกด้วยกัน

D. สมาชิกในกลุ่มขาดความรับผิดชอบ

E. การวางแผนไปสู่ขั้นการด าเนินการและลงมือปฏิบัติ และขั้นการประเมินผลการด าเนินงานต่างๆจะ

เป็นไปอย่างมีล าดับขั้นตอน

F. พฤติกรรมของสมาชิก

G. ประโยชน์ของการจัดกิจกรรมกลุ่ม

H. ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของกลุ่ม

I. ต้องมาจากสมาชิกในกลุ่ม

13

2.3 การสร้างระบบการท างานด้วยการเขียนผังงาน (Flowchart)

จุดประสงค์การเรียนรู ้

1. เขียนแผนผงัล าดบัขัน้ตอนการท างานได ้

2. บอกประโยชน์ของการเขียนแผนผังล าดบัขั้นตอนการท างานได้

4. เห็นความส าคัญของการเขียนแผนผงัล าดบัขัน้ตอนการท างานได ้

เมื่อผู้เรยีนเรียนแล้วจะสามารถ

1. ผู้เรียนสามารถเขียนแผนผงัล าดับขั้นตอนการท างานได ้

2. ผู้เรียนสามารถบอกประโยชน์ของการเขียนแผนผงัล าดบัขั้นตอนการท างานได

3. ผู้เรียนเหน็ความส าคญัของการเขยีนแผนผังล าดับขั้นตอนการท างานได้

หน่วยการเรียนรู้ท่ี

14

2.3 การสร้างระบบการท างานด้วยการเขียนผังงาน (Flowchart)

ความหมายของผังงาน (Flowchart) ผังงาน (Flowchart) คือ รูปภาพ (Image) หรือสัญลักษณ์(Symbol) ที่ใช้เขียนแทนขัน้ตอนค าอธิบาย ข้อความ หรือค าพูด ที่ใช้ในอัลกอริทึม (Algorithm) เพราะการน าเสนอขัน้ตอนของการท างานให้เข้าใจตรงกัน ระหว่างผู้เกี่ยวข้อง ด้วยค าพูด หรือข้อความ ท าได้ยากกว่าเมื่อใช้รูปภาพ หรือสัญลักษณ์ใช้สัญลักษณ์ภาพที่ก าหนดตามมาตรฐาน ANSI (AmericanNational Standards Institute) และISO (InternationalStandard Organization) เพ่ือสื่อความหมายไปในแนวทางเดียวกัน ผังงานระบบ (System Flowchart) เป็นผังงานที่ใช้แสดงขั้นตอนการท างานของระบบอย่างกว้าง ๆ ทั้งระบบแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของส่วนที่เกี่ยวข้องกับระบบงานทั้งหมด ตั้งแต่เรื่องวัสดุอุปกรณ์ บุคลากรในหน่วยงานที่เก่ียวข้องหรือสมาชิกภายในกลุ่ม ประโยชน์ของผังงาน (Flowchart) 1. ท าให้เข้าใจ และแยกแยะปัญหาได้ง่าย (Problem Define) 2. แสดงล าดับการท างาน (Step Flowing) 3. หาข้อผิดพลาดได้ง่าย (Easy to Debug) 4. ท าความเข้าใจได้ง่าย (Easy to Read) สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียน Flowchart หมายถึง ใช้เป็นการแสดงจุดเริมต้นและสิ้นสุด หมายถึง การน าเข้าข้อมูล เข้า - ออก หมายถึง การปฏิบัติงาน หมายถึง การตัดสินใจ

15

ทิศทางขั้นตอนการด าเนินงาน จุดเชื่อมต่อผังงานในหน้าเดียวกัน จุดเชื่อมต่อผังงานคนละหน้ากระดาษ โครงสร้างของการเขียน Flow Chart โครงสร้างแบบทางเลือก (Selection Structure)

โครงสร้างแบบนี้จะท างานเป็นขั้นตอนเพ่ือแก้ไขปัญหาจะท างานตามค าสั่งที่เขียนไว้ตามล าดับ ตั้งแต่ค าสั่งแรกไปจนถึงค าสั่งสุดท้าย

ปัญหาบางอย่างต้องการตัดสินใจ เพื่อ

เลือกว่าจะใช้วิธีการใด โดยการก าหนด

เงื่อนไขให้เป็นทางเลือกของโปรแกรมซึ่ง

จะต้องมีเพียงสองทางเลือกเท่านั้น และ

หลังจากนั้นทางเลือกท้ังสองต้องมาพบกัน

และท างานในขั้นตอนต่อไป

16

โครงสร้างแบบวนซ้ า (Repetition Structure) 1. แบบท่ีมีการตรวจสอบเงื่อนไขในการวนซ้ าทุกครั้งก่อนด าเนินการกิจกรรมใด ๆ ถ้าเงื่อนไขเป็นจริงจะท างานซ้ าไปเรื่อย ๆ และหยุดเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จหรือไม่สมบูรณ์แบบ 2. แบบท่ีท ากิจกรรมซ้ าเรื่อย ๆ จนกว่าเงื่อนไขท่ีก าหนดเป็นเท็จแล้วจึงหยุดการท างาน โดยแต่ละครั้งที่เสร็จสิ้นการด าเนินการแต่ละรอบจะต้องมีการตรวจสอบเงื่อนไข เรียก การวนซ้ าแบบ ตัวอย่างการท างานแบบวนซ้ า

17

หลักในการเขียนผังงาน ข้อแนะน าในการเขียนฝังงาน ให้ถูกวิธี เพ่ือให้อ่านระบบการท างานได้ง่าย ควรใช้หลักการเขียนดังนี้ 1. ทิศทางการท างานต้องเรียงล าดับตามขั้นตอนการประมวลผลที่ได้วิเคราะห์ไว้ 2. ใช้ชื่อตัวแปรให้ตรงกับข้ันตอนการประมวลผลที่ได้วิเคราะห์ไว้ 3. ลูกศรก ากับทิศทางใช้หัวลูกศรตรงปลายทางเท่านั้น 4. เส้นทางการท างาน ห้ามมีจุดตัดการท างาน 5. ต้องไม่มีลูกศรลอยๆ โดยไม่มีการต่อจุดการท างานใดๆ 6. ใช้สัญลักษณ์ให้ตรงกับความหมายการใช้งาน 7. หากมีค าอธิบายเพิ่มเติมให้เขียนไว้ด้านขวาของสัญลักษณ์นั้น ตัวอย่าง

18

กิจกรรมที่ 2.3 ค าชี้แจง : ให้นักเรียนน าค าตอบท่ีก าหนดให้มาเติมในช่องว่างให้ถูกต้อง

เริ่มต้น

เขียนเค้าโครงโครงงานอาชีพก าหนดแนวทางการท าโครงงานและเตรียมการ

ด าเนินงาน

เตรียมความพร้อมส าหรับการด าเนินงานตามรูปแบบที่ก าหนด

ประเมินผลและน าผลมาพัฒนาต่อยอด

ครูที่ปรึกษาพิจารณา

ปรับปรุงแก้ไข

ก. ศึกษาข้อมูลเบื้องต้น(หัวข้อโครงงาน) ข. ปรับปรุงแก้ไข ค. ครูที่ปรึกษาตรวจสอบ ง. มอบหมายหน้าที่ จ. ทดลองใช้และเก็บข้อมลู ฉ. ประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้จริง ช สิ้นสดุการท าโครงงานอาชีพ ซ. สรุปผลการทดลองใช้และเก็บข้อมูลการด าเนินงานตามการด าเนินงาน

ท ารูปเลม่รายงานพร้อมน าเสนอครูผูส้อน

อแก่ครูผู้สอน

เอกสาร/ต ารา Internet

ผู้ปกครอง

นักเรียนและครูอง

ไม่อนุมัต ิ

อนุมัต ิ

ช่ือ ช้ัน เลขท่ี

ผ่าน

ไม่ผา่น

น าเสนอ

น าเสนอ

ลูกค้า

19

ชิ้นงาน/ภาระงานที่ 2

ให้นักเรียนจับกลุ่ม กลุ่มละ 5 คนเขียนแผนผังการท าโครงงานอาชีพท่ีกลุ่มของนักเรียนใจมา 1 เรื่องโดยต้องมีสัญลักษณ์การตัดสินใจประกอบอยู่ด้วย ลงในกระดาษ 100 ปอนด์ พร้อมทั้งระบายสีและตกแต่งให้สวยงามโดยเขียนในรูปแบบดังนี้ (เก็บคะแนน 20 คะแนน) ผังโครงงานอาชีพ เรื่อง ขั้นตอน 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12 Flowchart (แผนผัง)

20

เฉลยกิจกรรมที่ 2.1 ชื่อ ชั้น เลขที่ ค าชี้แจง : ให้นักเรียนเติมค าตอบลงในช่องว่าง การส ารวจตนเอง

1. ข้าพเจ้ามีความสามารถเกี่ยวกับอาชีพงานบ้านด้าน

2. ข้าพเจ้าชอบท างานที่มีลักษณะเกี่ยวกับ การประกอบอาหาร การประดิษฐ์ของใช้ การใหบ้ริการ การเย็บปักถักร้อย

4. ข้าพเจ้าสนใจโครงงานอาชีพเกี่ยวกับ อาหาร ประดิษฐ์ของใช้ในบ้าน บริการ ผลิตภัณฑ์ของใช้จากผ้า

การส ารวจวัสดุอุปกรณ์ วัสดุอุปกรณ์ท่ีใช้ในการท าโครงงานอาชีพ ดังกล่าวมีดังต่อไปนี้ 1.1 ราคา 1.2 ราคา 1.3 ราคา 1.4 ราคา 1.5 ราคา 1.6 ราคา โครงงานอาชีพดังกล่าวต้องลงทุนประมาณ บาท สถานที่ประกอบการ การส ารวจตลาด 1. ผู้บริโภคท่ีข้าพเจ้าสนใจจะท าการตลาดด้วยคือ 2. การตั้งราคาควรตั้งอย่างไร 3. สถานที่จ าหน่าย 4. จงยกตัวอย่างวิธีการส่งเสริมการขายอย่างน้อย 3 ข้อขึ้นไป

(หมายเหตุ: ค าตอบขึ้นอยู่กับดุลพินิจของครูผู้สอน)

21

ค าชี้แจง : ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาแล้วตั้งชื่อโครงงานอาชีพต่อไปนี้ หมายเหตุข้อ 6 – 7 ให้นักเรียนเขียนเนื้อหหหาแล้วตั้งชื่อโครงงานที่ตนสนใจ

เนื้อหาที่ศึกษา ชื่อโครงงานอาชีพ

1. นักเรียนสนใจท าก๋วยเตี๋ยวราดหน้าโดยใช้ผักสามสี คือ แครอท คะน้าและพริกหวานสีเหลือง เป็นผักราดหน้า

ก๋วยเต๋ียวราดหน้าสามสี . . . . .

2. นักเรียนสนใจท าเครื่องประดับด้วยหินสีเป็นสร้อยคอ สร้อยข้อมือ และแหวน

เคร่ืองประด้บหินสี . . . .

3. นักเรียนสนใจถักไหมพรมเป็นตุ๊กตาสัตว์ขนาดเล็ก ห้อยกับพวงกุญแจ

พวงกุญแจตุ๊กตาไหมพรม .

. . .

4. สมุทรสาครมีเกล็ดปลาอยู่มาก นักเรียนสนใจที่จะเรียนรู้การประดิษฐ์เกล็ดปลาเป็นดอกไม้

ดอกไมจ้ากเกล็ดปลา . . . .

5. นักเรียนสนใจการท ากระเป๋าโทรศัพท์จากเศษผ้า กระเป๋าโทรศัพท์ . . . .

6. . . . .

. . . .

7. . . . .

. . . .

22

เลือกตอบได้มากกว่า 1 ครั้ง

เฉลยกิจกรรมที่ 2.2 กระบวนการกลุ่ม ค าชี้แจง : จงจับคู่ค าตอบให้ถูกต้องและเหมาะสมที่สุด 1. C กระบวนการกลุ่มหมายถึงอะไร 2. A มีจุดมุ่งหมายและเป้าหมายร่วมกัน 3. D จงบอกปัญญาที่เกิดข้ึนของกระบวนการกลุ่ม 4. E กระบวนการท างานกลุ่มเริ่มจาก 5. B โครงสร้างของกลุ่ม 6. G เพ่ือให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้อย่างเต็มท่ี 7 H ปัจจัยกระบวนการเสริมสร้างและพัฒนากลุ่มท่ีประสบผลส าเร็จ 8 I ความส าเร็จ 9. F ช่วยเหลือผู้อื่นและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นเสมอ 10. G ช่วยให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อกัน มีความเข้าใจ เห็นใจกัน ลดการขัดแย้ง

A. ลักษณะของทีม

B. มีความสนิทสนมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างสมาชิกด้วยกัน

C. จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจถึงกระบวนการของการท างานร่วมกันในกลุ่มได้

D. สมาชิกในกลุ่มขาดความรับผิดชอบ

E. การวางแผนไปสู่ขั้นการด าเนินการและลงมือปฏิบัติ และขั้นการประเมินผลการด าเนินงานต่างๆจะ

เป็นไปอย่างมีล าดับขั้นตอน

F. พฤติกรรมของสมาชิก

G. ประโยชน์ของการจัดกิจกรรมกลุ่ม

H. ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของกลุ่ม

I. ต้องมาจากสมาชิกในกลุ่ม

23

กิจกรรมที่ 2.3 ค าชี้แจง : ให้นักเรียนน าค าตอบท่ีก าหนดให้มาเติมในช่องว่างให้ถูกต้อง

ก. ศึกษาข้อมูลเบื้องต้น(หัวข้อโครงงาน)

เริ่มต้น

เอกสาร/ต ารา Internet

ช่ือ ช้ัน เลขท่ี

เขียนเค้าโครงโครงงานอาชีพก าหนดแนวทางการท าโครงงานและเตรียมการ

ด าเนินงาน

ค. ครูที่ปรึกษาตรวจสอบ …………………………………

……………………..

ง. มอบหมายหน้าที่

เตรียมความพร้อมส าหรับการด าเนินงานตามรูปแบบที่ก าหนด

จ. ทดลองใช้และเก็บข้อมลู

ประเมินผลและน าผลมาพัฒนาต่อยอด

ฉ. ประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้จริง

ครูที่ปรึกษาพิจารณา

ซ,สรุปผลการทดลองใช้และเก็บขอ้มูลการด าเนินงานตามขั้นตอนการด าเนินงาน

ช สิ้นสดุการท าโครงงานอาชีพ ……

ปรับปรุงแก้ไข

ก. ศึกษาข้อมูลเบื้องต้น(หัวข้อโครงงาน) ข. ปรับปรุงแก้ไข ค. ครูที่ปรึกษาตรวจสอบ ง. มอบหมายหน้าที่ จ. ทดลองใช้และเก็บข้อมลู ฉ. ประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้จริง ช สิ้นสดุการท าโครงงานอาชีพ ซ. สรุปผลการทดลองใช้และเก็บข้อมูลการด าเนินงานตามการด าเนินงาน

ท ารูปเลม่รายงานพร้อมน าเสนอครูผูส้อน

อแก่ครูผู้สอน

ผู้ปกครอง

นักเรียนและครูอง

ลูกค้า

ข.ปรับปรุงแก้ไข ……………………

ไม่อนุมัต ิ

อนุมัต ิ

ผ่าน

ไม่ผา่น

น าเสนอ

น าเสนอ

24

บรรณานุกรม ทรูปลูกปัญญา.ขั้นตอนของกระบวนการกลุ่ม. เข้าถึงได้จาก : http://www.trueplookpanya.com/true/blog_diary_detail.php?diary_id=3076 วิถีชุมชน.กระบวนการกลุ่ม.เข้าถึงได้จาก : http://202.143.165.163/ebook_witee/chapter/chap3.pdf สุวภาพ กมล. บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน. จัวหวัดสมุทรสาคร.เข้าถึงได้จาก : http://www.sksc.ac.th/supaporn/menu/index.html ศศิการต์ บรรเทา. การเขียนผังงาน Flowchart.เข้าถึงได้จาก : http://www.slideshare.net/FairKungNattaput/flowchart-31528952?related=1

25