53

9. C¾t ®o¹n ruét vµ ®ãng kÝn ®Çu ruét

Môc tiªu:

1. Tr×nh bµy ®−îc chØ ®Þnh cña c¾t ®o¹n ruét.

2. Nªu lªn ®−îc nh÷ng nguªn t¾c khi c¾t ®o¹n ruét.

3. M« t¶ ®−îc c¸c b−íc kü thuËt ®ãng kÝn ®Çu ruét.

1. ChØ ®Þnh c¾t ®o¹n ruét C¾t ®o¹n ruét ®−îc chØ ®Þnh trong nh÷ng tr−êng hîp th−¬ng tæn sau:

- BÖnh lý: ruét bÞ ho¹i tö (do nhiÔm trïng, do thiÕu m¸u, ruét bÞ vì do d·n c¨ng trong t¾c ruét) hoÆc bÞ nghÑt hay xo¾n (tho¸t vÞ, xo¾n ruét).

- ChÊn th−¬ng: do ®ông dËp hoÆc do vÕt th−¬ng (dao ®©m, ®¹n b¾n...).

- BÈm sinh: ®o¹n ruét teo nhá hay d·n to.

2. Nguyªn t¾c khi c¾t ruét - Ph¶i ®¸nh gi¸ th−¬ng tæn ®Çy ®ñ ®Ó quyÕt ®Þnh ®o¹n ruét c¾t bá: ®é dµi th−¬ng tæn ®Õn ®©u, chñ yÕu lµ c¾t ®Õn ®©u lµ ®o¹n ruét lµnh. Trong vÕt thu¬ng ph¶i thèng kª ®Çy ®ñ tr−íc khi c¾t ®Ó tr¸nh bá sãt.

- §o¹n ruét cßn l¹i ph¶i ®−îc nu«i d−ìng tèt, dùa vµo nh÷ng dÊu hiÖu: cßn nhu ®éng ruét kh«ng (cã thÓ bóng vµo ruét ®Ó kÝch thÝch ruét co bãp), mµu s¾c ph¶i hång, m¹ch ph¶i ®Ëp ë vïng m¹c treo t−¬ng øng, khi c¾t ph¶i cã m¸u ch¶y.

- M¹c treo t−¬ng øng víi ®o¹n ruét ®−îc c¾t bá theo h×nh chªm.

- Khi c¾t ngang ruét, th−êng kÑp h¬i chÐo lÑm sang phÝa ®Ó l¹i ®Ó nu«i d−ìng bê tù do ®−îc tèt h¬n, mÆt kh¸c khi khÈu kÝnh hai ®o¹n kh«ng t−¬ng øng th× ®o¹n bÐ chÐo h¬n ®o¹n to.

- CÇm m¸u miÖng c¾t: khi dïng kÑp Kocher vµ dïng dao ®iÖn c¾t ngay trªn kÑp th× th−êng kh«ng cÇn ph¶i cÇm m¸u, nh−ng nÕu muèn biÕt miÖng c¾t cã ®−îc nu«i d−ìng tèt kh«ng th× kh«ng kÑp mµ c¾t ngay, trong tr−êng hîp ®ã th−êng ph¶i kh©u vµi mòi ch÷ X ®Ó cÇm m¸u.

- CÇn ng¨n kh«ng cho dÞch tiªu ho¸ trong lßng ruét trµo ra ngoµi khi c¾t ruét vµ më kÑp (nhÊt lµ trong t¾c ruét) g©y viªm phóc m¹c. §Ó tr¸nh cã hai c¸ch: dïng Clamp kÑp phÝa ruét ®Ó l¹i s¸t n¬i c¾t hoÆc nhÐt ngay mét g¹c dµi vµo trong lßng ruét.

3. Kü thuËt c¾t ®o¹n ruét Sau khi ®· x¸c ®Þnh giíi h¹n ®o¹n ruét c¾t bá, c¾t m¹c treo t−¬ng øng tr−íc: CÆp m¹c treo ruét s¸t bê ruét. Dïng hai kÑp cÆp vµ c¾t ë gi÷a. LÇn l−ît c¾t m¹c treo theo h×nh chªm, nghÜa lµ cµng xa ruét cµng c¾t Ýt m¹c treo nh»m ®¶m b¶o cho phÇn ruét cßn l¹i ®−îc nu«i d−ìng tèt (H×nh 9.1). Trõ trong tr−êng hîp ung th− th× cÇn ph¶i c¾t tíi tËn gèc m¹c treo ®Ó lÊy ®−îc hÕt h¹ch t−¬ng øng.

54

Khi c¾t m¹c treo, tèt nhÊt lµ dïng mét ®Ìn chiÕu ng−îc chiÒu víi ng−êi mæ ®Ó nh×n râ c¸c m¹ch m¸u mµ cÆp.

PhÝa m¹c treo ®Ó l¹i nªn kh©u cÇm m¸u, tr¸nh buéc, cßn phÝa bá ®i chØ cÇn buéc.

Khi ®· c¾t xong m¹c treo th× sÏ nh×n râ ranh giíi n¬i c¾t ruét: mét bªn mµu hång, mét bªn mµu ®á xÉm. Dïng kÑp Kocher cÆp chÐo lßng ruét sau ®ã lÊy dao ®iÖn hoÆc dao th−êng c¾t ngang.

NÕu ®Þnh kh©u nèi tËn-tËn th× tr−íc khi th¶ kÑp ph¶i dïng clamp kÑp nhÑ ë d−íi tr¸nh trµo dÞch tiªu ho¸ ra ngoµi hoÆc ngay khi th¶ dïng g¹c dµi nhÐt vµo lßng ruét.

Th−êng kh«ng cÇm m¸u miÖng c¾t, nÕu ch¶y Ýt th× khi kh©u nèi còng sÏ cÇm.

NÕu ®Þnh kh©u nèi bªn-bªn hay tËn-bªn th× cø ®Ó kÑp Kocher ®Ó kh©u kÝn ®Çu ruét.

4. Kü thuËt ®ãng kÝn ®Çu ruét Sau khi c¾t ruét, dïng kim chØ 3-0 hoÆc 4-0 kh©u v¾t qua c¶ kÑp Kocher. Rót kÑp ra, rót chØ ®Ó toµn bé ®−êng kh©u v¾t chÆt h¬n (tèt nhÊt lµ dån tõ c¶ hai ®Çu chØ). L−u ý v× ®−êng kh©u v¾t lµ kh©u vßng qua c¶ kÑp Kocher, nªn khi cÆp ruét ph¶i chän kÑp kh«ng r¨ng th× míi rót dÔ dµng.

- Buéc hai ®Çu chØ víi nhau.

- Kh©u mét sîi chØ tói buéc vïi nót buéc võa råi.

§©y lµ c¸ch ®ãng kÝn ®Çu ruét th«ng th−êng nhÊt, nã ®¶m b¶o ®ãng kÝn vµ s¹ch v× kh«ng bao giê dÞch tiªu ho¸ trµo ra ngoµi.

Ngoµi c¸ch ®ãng trªn cã thÓ ®ãng mét líp: th¶ kÑp Kocher, cÇm m¸u miÖng c¾t, kh©u mòi rêi thanh c¬ vïi dÇn miÖng c¾t l¹i, cã thÓ kh©u v¾t. C¸ch ®ãng nµy kh«ng ®−îc ¸p dông th−êng xuyªn.

C©u hái l−îng gi¸:

1. Nªu c¸c chØ ®Þnh c¾t ruét.

2. Tr×nh bµy nh÷ng nguyªn t¾c khi c¾t ruét.

3. Tr×nh bµy kü thuËt c¾t ruét.

4. M« t¶ kü thuËt ®ãng kÝn ®Çu ruét.

H×nh 9.1. C¾t m¹c treo ruét.