ÇEVRİMİÇİ PROBLEME DAYALI

ÖĞRENME(PDÖ) UYGULAMA

ÖRNEKLER

HAZIRLAYAN

Rojbin DÖĞER

Fatma DEMİRLİ

Sümeyye ASLAN

1

2

21. Yüzyıl’da Nasıl Bir İnsana İhtiyaç Var?

3

Giriş

Günümüzde öğretme ortamlarında ve öğrenci profillerinde oldukça önemli değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler;

Motivasyonu düşük

Aynı anda birden çok işi yapmaya çalışan

4

5

Dinlemekten ve pasif olmaktan çabuk sıkılan

Aktif olmayı seven

Teknoloji ve internet ile iç içe olan yeni bir nesil yetişmektedir.

Buna bağlı olarak öğrenme ortamları düzenlenirken öğrencilerin bu özellikleri de dikkate alınmalıdır.

6

Dolayısıyla daha çok öğrenciyi merkeze alan teknoloji ve gerçek yaşam alanları ile bunlara bağlı paydaşları kullanan yeni nesil öğrenme ortamları karşımıza çıkmaktadır.

Öğrenme ortamlarındaki bu değişimin uzaktan eğitim faaliyetlerine gerektiği gibi yansıması için alternatif yaklaşımlar içine girilmelidir.

7

Bu yansıma, web 2.0 web 3.0, zeki web gibi yeni nesil web teknolojilerinden yararlanılması ve www’nun etkin bir şekilde kullanılması gerekir.

Yüz yüze öğretimde de çevrimiçi ortamın esnek ve çekici yapısından öğretme-öğrenme etkinliklerinde yararlanılması gerekmektedir.

Eğitimde internet ve çevrimiçi ortam uygulamaları ile ilgili temel kavramlar

Günümüzde yeni öğrenme yaklaşımları ile özellikle yapılandırmacı yaklaşımla büyük bir uyum içinde olan teknolojilerin başında internet gelmektedir.

8

Neden internet öğrenme ortamlarında kullanılan teknolojilerin başında?

9

İnternete bağlı teknolojilerin zamandan ve mekandan bağımsız olması

Esnek ve çekici öğrenme araçları sunması

Öğrenmeyi bireyselleştirmesi

Birden fazla duyuya ve zeka türüne hitap ederek öğrenme çevresini zenginleştirmesi

Diğer kavramlar

10

İnternet tabanlı eğitim

Web, e-posta, telnet, ftp vb. servislerden bir veya bir kaçının kullanılmasıyla

gerçekleştirilen bir eğitim kastedilmektedir

11

İnternet destekli eğitim

Yüz yüze verilen eğitimin internet teknolojileriDesteklenmesi ile gerçekleştirilen eğitimdir.

12

E-Öğrenme

Elektronik araçlara dayalı olarak yapılan eğitimler olarak tanımlanmaktadır.

Bu bağlamda e-öğrenme; internet, intranet ve diğer ağlar, mobil teknolojileri ile yardımı

gerçekleştirilen eğitimleri ifade eder.

13

Çevrimiçi öğrenme

İnternet teknolojilerinin, eğitim etkinliklerindeİletişim kurma ve işbirliği sağlama amacıyla

kullanılmasına dayanan öğretme ve öğrenme yaklaşımıdır

14

Çevrimiçi öğrenme, e-öğrenmenin bir öğrenme yöntemine vurgu yapan anlamının aksine daha çok

ortama ve teknolojiye vurgu yapan bir anlama sahip olması nedeniyle; çevrimiçi öğrenme kavramından

çok çevrimiçi öğrenme çevreleri anlamı kullanılmaktadır

15

Öğrenme, gerçek dünya ortamlarında ve gerçek dünyanın problemleri ile mümkün olmaktadır.

Bu gerekçeler kuramsal temelleri, “okuldaki eğitim hayata hazırlık değil, «hayatın bizzat kendisi olmalıdır» diyen John Dewey’in araştırmalarına dayandırılan Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ) yöntemini ön plana çıkartmaktadır.

Problem Nedir?

Problem: bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz gibi görünen durumlardır.

John Dewey problemi, insan zihnini karıştıran, ona meydan okuyan ve inancı belirsizleştiren her şey olarak tanımlamaktadır. Problem, bu şekilde, zihni karıştıran ve inancı belirsizleştiren şeyler olarak alındığında problemin çözümü, belirsizliklerin ortadan kaldırılması demek olur.

16

PROBLEME DAYALI ÖĞRENME

Probleme dayalı öğrenme yöntemi geleneksel eğitimden farklı olarak öğrencinin aktif olarak öğrenme-öğretme sürecine katılımını sağlamaktadır.

Öğrenme gerçek hayattaki kadar karmaşık bir problem ile başlar

Öğrenciler bireysel veya grup halinde çalışırlar

Grup çalışması yapabilme ve sosyal becerilerin gelişmesini sağlar

17

18

öğretmen

öğrenci

Geleneksel eğitim

19

öğretmen

öğrenci

PDÖ

Konuları öğrenciye vermek yerine problemi çözmek için gerekli bilgiler araştırılarak edinilir

Gerçek hayat problemleri ile çok daha önceden yüz yüze gelmeyi sağlar

Öğretmenin rehberlik görevi vardır

Probleme dayalı öğrenme yaklaşımında sırasıyla izlenmesi gereken aşamalar vardır. Bu aşamaları söyle sıralayabiliriz.

20

21

1. Problemin farkına varma

2. Problemi tanımlama

3. Probleme yönelik geçici çözüm önerileri üretme

4. Veri toplama

5. Veri analizi

6. Çözüme ulaşma

ÇEVRİMİÇİ ÖĞRENME ÇEVRELERİ

Çevrimiçi öğrenme, daha çok yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına bağlı olarak;

İnternetin zaman ve mekan bağımsızlığı

Bireyin kendi öğrenmesini amaçlamada

Esnek, çekici ve etkileşimli olanaklar ile öğreticilerin yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ile işe koşmalarını sağlar.

22

23

Gelişen teknoloji, eğitimde yapılandırmacı yaklaşım ile yaşanan değişim ve dönüşüm öğrenci ve öğretici

rollerinin yeniden tasarlanmasına sebep olmuştur.

Öğrenci Rolleri

Kendi öğrenmelerinden sorumludurlar.

Teknolojiden haberdar olmalıdırlar.

Araştırmacı olmalıdırlar.

Problem çözücü olmalıdırlar

24

25

Teknolojiden kaynaklanabilecek iletişim problemlerini giderebilmek için teknik kullanıma hakim olmalıdırlar.

Öğrenciler bilgiye nasıl ulaşacaklarını bilmeli ve gerektiğinde bunu kullanabilmelidir.

26

Öğretici Rolleri

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ

GENEL KÜLTÜRKONU ALANI

BİLGİSİ

ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ

27

Yapılan araştırmalara göre çevrimiçi eğitimde 21 tane öğretmen rolü tanımlanmaktadır.

Psikolog

Öğretici

Öğretim tasarımcısı

Teknoloji uzmanı

Teknisyen

İçerik tasarımcısı

28

Yönetici

Site eğitmeni

Editör

Grafik tasarımcısı

Sosyalleşme uzmanı

Danışman

Araştırmacı…

29

13. Lider

14. Materyal üretici

13. Sistem uzmanı

14. Proje yöneticisi

15. İletişim uzmanı

16. Motivasyon sağlayıcı

17. Uzaktan eğitim uzmanı

18. Ölçme değerlendirme uzmanı

30

EĞİTİMDE ÇEVRİMİÇİ ÖĞRENME

ÇEVRELERİNDEN FARKLI ŞEKİLDE

YARARLANILABİLİR Mİ ?

31

ELBETTE Kİ

YARARLANI-

LABİLİ..

HADİ

BAKALIM

BUNLAR NE

İMİŞ..

1) YÜZYÜZE EĞİTİMDE DERS DIŞI DESTEK MATERYALİ OLARAK ÇEVRİMİÇİ ÖĞRENME ÇEVRELERİNİ KULLANMA

Böyle bir eğitimde öğretici dersini yüz yüze gerçekleştirir.

Daha sonra öğrencilere belirli sınırlılıklar içinde kaynak bulma konusunda öğrencileri yönlendirir.

32

33

• Ve öğrenci kendi isteği ile internete yönelir.

2) EĞİTİMDE BELİRLİ BÖLÜMLERİ YÜZ YÜZE BELİRLİ BÖLÜMLERİ ÇEVRİMİÇİ OLARAK GERÇEKLEŞTİRME

Yüz yüze eğitim ve çevrimiçi eğitimin

harmanlamasıyla oluşturulur.

Bielawski ve Metcalf (2003) harmanlanmış eğitimi:

öğretici merkezli eğitimle-yüz yüze ile bazı

çevrimiçi öğrenme aktivitelerinin harmanlamasıyla

oluşturulan eğitimlerdir diyerek harmanlamış

eğitimi tanımlanmışlardır.

34

35

36

Harmanlanmış eğitimde temel amaç;

Eğitimde öğrenme olanaklarının zenginleştirilmesi

Etkileşim olanaklarının arttırılmasıdır.

37

DERSİN TAMAMINI ÇEVRİMİÇİ GERÇEKLEŞTİRME

Öğrenme ortamlarının çevrimiçi ortama doğru yönelmesi için daha fazla teknik bilgi, alt yapı ve uzmanlık gerektirmektedir.

Bu bağlamda karşımıza eğitimlerin tamamen çevrimiçi ortamda gerçekleştirildiği e-öğrenme uygulamaları çıkmaktadır.

Çok yönlü bir çalışma gerektirir. Bu yüzden öğreticilere bu konuda mutlaka bir kuramsal desteğin sağlanması lazım.

38

39

Bu anlamda e-öğrenme uygulamaları gerçekleştirilirken aşağıdaki gereksinimler karşılanmalıdır;

1. Sunucu

2. Alanadı

3. Teknik yardım ve destek

4. Gerekli yönetim yazılımları(sanal sınıflar, öğrenme yönetim sistemleri)

ÇEVRİMİÇİ DERS GELİŞTİRME

Çevrimiçi ders geliştirme yeterlilikleri,

1. Çevrimiçi ortamda benimsenecek öğretme-öğrenme yaklaşımına yönelik beceriler

2. Çevrimiçi ders geliştirme yazılımı kullanma becerilerini kapsamaktadır.

40

41

Bu iki yeterlilik alanındaki becerileri kazanan öğretici;

öğretimini gerçekleştireceği konuya ilişkin olarak ,hangi kazanımları hangi yöntem ve tekniklerle hangi öğretme-öğrenme etkinliğinde, hangi teknolojik araçLarı kullanarak gerçekleştireceğine kolaylıkla karar verebilir ve uygulanabilir.

Çevrimiçi ders geliştirme yazılımının seçilmesi

Çevrimiçi ortamda belirlenen amaçlar doğrultusunda kullanılabilecek farklı türlerde yazılım vardır Bunlardan en önemlileri şunlardır:

öğrenme yönetim sistemi

Öğrenme içerik yönetim sistemi

Sanal sınıf yazılımları

Bilgi yönetim yazılımları

Ölçme değerlendirme yazılımları

Çok fonksiyonlu tümleşik yazılımlardır.

42

43

Bu bağlamda yukarıda belirtilen içerik sunma ölçme değerlendirme , sınıf yönetimi , sesli görüntülü iletişim vb. özelliklerin tamamını içeren pek çok özelliğin bir arada bulunduğu yazılımlar öğrenme yönetim sistemleri olarak adlandırılmaktadır.

44

Öğrenme Yönetim Sistemleri(ÖYS)

Nedir ?

Eğitimde içeriğin paylaşılması ve yönetilmesi için

“Öğrenme Yönetim Sistemleri” (ÖYS) yazılımları geliştirilmiştir.

ÖYS ağ üzerinden eş zamanlı olmayan öğrenme materyali sunma,

Sunulan öğrenme materyalini değişik biçimlerde paylaşma ve tartışma,

45

Derslere kayıt olma, ödevler alma, sınavlara girme, bu

ödev ve sınavlara ilişkin dönüt sağlama,

Diğer bir ifadeyle ÖYS internetin kullandığı tüm

imkânları kullanarak farklı mekânlarda yer alan

öğrencilere ve öğretim elemanlarına eş zamanlı veya

eş zamanlı olmayan yöntemlerle eğitim ortamında

buluşma imkânı sağlar (Karaman vd., 2010).

E öğrenme ile etkin bir içerik için bir ÖYS de olması gereken bazı özellikler var. Bu özellikler;

46

1. Arşivleme ve dosya yönetimi

2. Hızlı içerik yaratabilme, ekleyebilme

3. Eğitici ve öğrencileri yetkilendirme

4. Diğer içerik oluşturma araçlarını destekleme

5. Uyarlanabilir öğrenme desteği

6. Dinamik içerik oluşturabilme

7. Uygun maliyet

8. Kolay kullanılabilirlik

9. Sürekli geliştirilebilirlik

47

48

Açık kaynak kodlu ÖYS platformlarından en yaygınolarak kullanılanı “MOODLE” (modular object

oriented dynamic learning environment) isimli ÖYSyazılımıdır. MOODLE, esnek (modüler) nesne

yönelimli dinamik öğrenme ortamı olarak çevrilebilir

49

MOODLE NEDİR?

MOODLE, esnek(modüler) nesne yönelimli dinamik öğrenme ortamı olarak çevrilebilir.

Moodle açık kaynak kodlu ve geliştirilmeye açık,

eğitimcilerin çevrim içi kurslar oluşturmalarına

yardım etmek üzere tasarlanmış bir öğrenme

yönetim sistemidir.

Moodle, tamamiyle ücretsizdir.

50

51

ÇEVRİMİÇİ PDÖ ÖRNEĞİ

52

PDÖ uygulamalarında karşılaşılan güçlükleri en aza

indirmek için, PDÖ yönteminin MOODLE ile desteklendiği

bir ders dizaynı yapılarak, MOODLE destekli PDÖ

yönteminin sağladığı avantajlar ve uygulama sonrası

öğrencilerin PDÖ yöntemiyle çalışırken yararlandıkları

MOODLE hakkındaki görüşleri belirlenmeye

çalışılmıştır.

ARAŞTIRMANIN AMACI

53

Araştırmanın örneklemini, Atatürk Üniversitesi, Kazım

Karabekir Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi

Öğretmenliği Programında öğrenim gören ve Genel Kimya 2 dersini alan, toplam 42 birinci sınıf öğrencisi ve aynı

üniversitenin Kimya Eğitimi Anabilim dalında görevli 5

öğretim elemanı oluşturmaktadır.

ÖRNEKLEM

54

MOODLE platformunun araştırmacılar tarafından kullanıma hazır hale getirilirken yapılanlar aşağıda özetlenmiştir

Derse kaynak ekleme

MOODLE platformunun en önemli özelliklerinden biri derse kaynak eklemedir. Bir dosyayı, bir dokümanı paylaşmak ve aynı anda birden çok dosyayı kullanıcıya ulaştırmak gerektiğinde kullanılması kolaylık sağlamaktadır. Eklemeye imkân verilen en önemli özellikler;

Etiket ekleme,

Metin ekleme

Bir dosya/siteye bağlantı ekleme

55

Etiket ekleme

Ders içeriğini belirtmek Genel uyarılarda bulunmak

56

Metin ekleme

Her bir problem durumunda öğrencilere kazandırılması düşünülen kazanımlar

57

Dosya/siteye bağlantı ekleme

Problem durumları,

Çalışma yaprakları,

Okuma parçaları,

Ders planı gibi word veya pdf formatında hazırlanan dosyalar, videolar ve anketler öğrencilerle paylaşılmıştır.

58

Dosya/siteye bağlantı ekleme

59

Derse etkinlik ekleme

Dersi yapılandırmak için bu çalışmada forumlar, ödevler (tek dosya yükle) anketler ve sınav modülleri gibi etkinlik modüllerinden faydalanılmıştır.

60

Forum ekleme

Forum sayfaları öğrencilerin grup üyeleriyle, diğer gruplarla ve eğitim yönlendiricisiyle ders dışı çalışma sürecinde de devamlı etkileşim halinde olabilmesi amacıyla oluşturulmuştur.

61

Forum ekleme

62

Ödev ekleme (tek dosya yükleme)

Problem durumlarıyla ilgili gruplar hazırladıkları raporları eğitim yönlendiricisine göndermişlerdir. Eğitim yönlendiricisi de raporları değerlendirilerek öğrencilere geri dönüt sağlanır.

63

Ödev ekleme (tek dosya yükleme)

64

Ödev ekleme (tek dosya yükleme)

65

Anket ekleme

Katılımcılar için her bir sorunun tek tek cevaplandırılıp gönderilmesi zor olacağından BÖTE bölümünde görevli bir öğretim elemanının yardımıyla uygulamada kullanılan ölçekler asp.net yardımıyla hazırlanarak, MOODLE üzerinden sağlanan bir link ile katılımcıların erişimine sunulmuştur

66

Anket ekleme

67

Derse soru ekleme

Öğrencilerin sınavlara erişim zamanları düzenlenerek, hangi soruları doğru cevapladıklarını, hangi soruları yanlış cevapladıklarını, hangi sorudan kaç puan aldıklarını sınavı ne kadar sürede tamamladıkları belirlenmiştir.

68

Derse soru ekleme

Araştırmada, doğru-yanlış tipi sorular, her bir problem durumundan sonra öğrencilerin çözeltiler ve fiziksel özellikleri konusu kapsamındaki kavramlarla ilgili öğrenme düzeylerini belirlemek ve öğrencilere süreç boyunca değerlendirilecekleri hissini vermek amacıyla tasarlanmıştır.

69

Derse soru ekleme

70

Derse giriş-çıkış raporlarını gösterme

Raporlar bölümünde öğrencilerin MOODLE platformunda yer alan problem durumları, okuma parçaları, çalışma yaprakları, forumlar, ders planı, araştırma raporu, videolar vb. etkinliklere katılım raporlarına erişilebilmektedir. Böylece öğrencilerin ders dışı çalışma sürecinde de bu etkinliklere katılma düzeyleri belirlenerek süreç boyunca değerlendirme imkânı sağlanmıştır.

71

Derse giriş-çıkış raporlarını gösterme

72

MOODLE hakkındaki öğrenci görüşlerini belirleme ölçeği

Öğrencilerin PDÖ sürecinde tanıştıkları MOODLE hakkındaki görüşlerini belirlemek amacıyla; likert tipinde, tamamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum ve tamamen katılmıyorum şeklinde beş seçenek içeren bir ölçek hazırlanmıştır. Bu ölçek, geçerlik çalışması için konu alanı uzmanları tarafından irdelenerek son halinde karar kılınmıştır.

73

Doküman İncelemesi

Doküman analizi kapsamında MOODLE yardımıyla, öğrencilerin okuma parçalarını kullanma sıklıkları incelenmiştir. Her bir problem durumuyla ilgili hazırlanan forum sayfalarında, grup üyeleriyle, diğer gruplarla ve eğitim yönlendiricisiyle girdikleri tartışmalar kayıt altına alınmıştır.

74

Öğrencilerin;

Web ortamında arama motorlarından problemin çözümüne yönelik bilgi edindim,

Eğitim yönlendiricisinin e-mail gibi iletişim araçlarıyla web ortamında anında geri bildirim vermesi beni güdüledi,

Web ortamındaki ders notlarından ve okuma parçalarından bilgi edinmekten zevk aldım,

75

Moodle’ın Olumlu Yönleri

Forum yol göstericiydi.

MOODLE üzerinden grup üyelerini değerlendirmek daha objektif oldu.

Hemen her zaman grubu toplamak zor olduğundan MOODLE üzerinden öğrencilerin takip edilmesi daha kolay oldu.

Yüz yüze olsa insanlar bilgi saklayabilirdi ama forum da değerlendirme olduğundan daha çok bilgi paylaşıldı.

76

77

Her türlü sorularımızı MOODLE üzerinden rahatlıkla sorabilme imkânı bulduk.

Her an hocayı bulmak zordur ancak MOODLE üzerinden her zaman herkesle görüşme imkânın vardı.

İlk defa elektronik ortamda sınav olmak güzeldi.

MOODLE’daki okuma parçaları ilgi çekiciydi.

Herkes elinden geldiği kadar bilgilerini paylaştığı için forum öğretici oldu

Moodl’ın Olumsuz Yönleri

MOODLE’da erişim problemi vardı.

Forum da istenildiği gibi tartışma ortamı oluşmadı.

Not kaygısı taşıyan öğrencilerin paylaştıkları bilgiler tekrardan ibaretti.

Çevrimiçi yapılan sınavlarda sorulan soruların cevaplarının diğer öğrenciler tarafından alınması değerlendirme problemini oluşturdu.

MOODLE üzerindeki okuma parçaları sıkıcıydı.

Forum üzerinden yeterli geri dönüt sağlanamadı.

78

Kaynakça

Ahmet Kılınç, Probleme Dayalı Öğrenme,

Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:15, No.2,

Ekim 2007.

Bülent Aksoy, Probleme Dayalı Öğrenme

Şirin Karadeniz, Probleme Dayalı Öğrenme

AÇIKGÖZ, Ü. Kamile. (2006). Aktif Öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları. 8. Baskı

Yavuz TAŞKESENLİGİL ve Cemal TOSUN

Probleme Dayalı Öğrenmede Moodle Kullanımı

79

80

BİZİ SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ