TRƢỜNG THCS LƢƠNG THẾ VINH

TỔ SỬ- ĐỊA- GDCD

HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP THEO CHỦ ĐỀ

MÔN GDCD- KHỐI 6,7,8,9

NGÀY 21/03/2020

Chủ đề 4: BIẾT ƠN XÃ HỘI

trong phòng chống dịch Covid-19

A. Mục tiêu:

Giúp học sinh:

- Nêu đƣợc ý nghĩa của lòng biết ơn.

- Chỉ ra đƣợc những biểu hiện đa dạng của lòng biết ơn.

- Biết sống với lòng biết ơn và thể hiện đƣợc sự biết ơn.

- Trân trọng, ghi nhớ công ơn của ngƣời đã quan tâm, giúp đỡ mình.

- Biết phê phán những hành vi vô ơn, bội nghĩa.

B. Nội dung:

*Cùng đọc bài đồng dao

Ăn một bát cơm

Nhớ ngƣời cày ruộng

Ăn đĩa rau muống Sang đò

Nhớ ngƣời đào ao Nhớ ngƣời chèo chống

Ăn một quả đào Nằm võng

Nhớ ngƣời vun gốc Nhớ ngƣời mắc dây

Ăn một con ốc Đứng mát gốc cây

Nhớ ngƣời đi mò Nhớ ngƣời trồng trọt.

Theo em, bài đồng dao này nói về điều gì?

* Nội dung chính

I. THẾ NÀO LÀ BIẾT ƠN?

1. Tìm hiểu về lòng biết ơn

a. Đọc bài đồng dao xong, theo em, khi nào ta cần thể hiện lòng biết ơn?

b. Từ nào đƣợc lặp lại nhiều nhất trong bài đồng dao?

c. Trƣớc tiên, lòng biết ơn thƣờng đƣợc thể hiện dƣới hình thức nào?

2. Lòng biết ơn đƣợc thể hiện nhƣ thế nào?

Quan sát hình ảnh và trả lời những câu hỏi sau:

a.Hãy mô tả các hành vi mà em quan sát đƣợc từ những bức hình.

b.Theo em, các hành vi ấy thể hiện lòng biết ơn trong những tình huống

nào?

c. Hãy viết một câu tựa đề thể hiện sự biết ơn phù hợp với mỗi hình ảnh.

Sau khi hoàn thành xong nhiệm vụ của hoạt động 1 và 2, em hãy cho biết thế

nào là biết ơn theo cách hiểu của mình.

2 1

3 4

Biết ơn là sự hiểu và ghi nhớ công ơn của những ngƣời đã giúp đỡ mình,

những gì đã mang lại cho mình điều tốt đẹp, đƣợc thể hiện qua hành động và

thái độ đáp nghĩa của bản thân.

3. Tìm hiểu vì sao chúng ta phải sống với lòng biết ơn

Điền vào chỗ trống trong các câu dƣới đây để hiểu chúng ta cần phải

cảm ơn những ai, những gì và lí do phải biết ơn các đối tƣợng đó.

Hãy cảm ơn mẹ cha,……………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………….

Hãy cảm ơn thầy cô,……………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Hãy cảm ơn tất cả những ngƣời xung quanh ta, các Y , Bác sĩ ………………

………………………………………………………………………………………

Hãy cảm ơn Đảng, Bác Hồ,những ngƣời anh hùng liệt sĩ,…………………....

………………………………………………………………………………………

Hãy cảm ơn những bài ca dao, những truyện truyền thuyết,…………………

……………………………………………………………………………………….

Hãy cảm ơn cỏ cây hoa lá,………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

II. LÒNG BIẾT ƠN ĐƢỢC THỂ HIỆN DƢỚI NHỮNG HÌNH THỨC

NÀO?

1. Tìm hiểu việc làm thể hiện lòng biết ơn

a. Hãy sắp xếp các “việc làm thể hiện sự biết ơn” ở cột bên phải sao cho

phù hợp với “đối tƣợng biết ơn” ở cột bên trái

Đối tƣợng biết ơn Việc làm thể hiện sự biết ơn

1.Biết ơn “ Các vua Hùng đã có công

dựng nƣớc”

A. Tích cực tham gia bảo vệ môi

trƣờng

2. Biết ơn các anh hùng, thƣơng binh, B. Học hành tích cực, chăm ngoan

5 6

liệt sĩ đã vì giang sơn Tổ quốc

3. Biết ơn vạn vật, cỏ cây, thiên nhiên

đã nuôi dƣỡng con ngƣời…

C. “Bác cháu ta phải cùng nhau giữ

lấy nƣớc”

4. Biết ơn mẹ cha đã sinh thành, nuôi

dạy ta khôn lớn

D. Chăm sóc gia đình thƣơng, bệnh

binh, bà mẹ Việt Nam anh hùng

5.Biết ơn thầy cô giáo E.Phát huy, gìn giữ truyền thống tốt

đẹp

6.Biết ơn truyền thống của quê hƣơng G. Ân cần,chăm sóc, phụng dƣỡng

b. Em cần bổ sung thêm những việc làm thể hiện sự thể hiện sự biết ơn của

mình đối với các đối tƣợng cần biết ơn

2. Tìm hiểu cách thể hiện lòng biết ơn

Đọc nội dung câu chuyện và trả lời câu hỏi cuối câu chuyện

Chuyện của Hoàng

Mẹ: Đây là tiền tiêu vặt của con tuần này, hãy chi tiêu tiết kiệm con nhé.

Hoàng: Vâng, con biết rồi ạ. Mẹ ơi sao đến giờ mà bố vẫn chƣa về mẹ nhỉ?

Bố: Bố đã về đây con trai, một chiếc máy bay nhƣ đã hứa nhé, phần thƣởng cho

điểm 10 hôm trƣớc.

Hoàng: Ôi, con cảm ơn bố.

Bố: Và một điều nữa, một que kem tại cửa hàng kem “Nữ hoàng” mà con yêu

thích nhất.

Hoàng: Ôi, con yêu bố, sƣớng quá!

Hồi đó tôi 13 tuổi, cứ chủ nhật bố lại cho tôi đi chơi, lúc thì công viên, khi thì ra

bến cảng ngắm tàu.Trên đường về nhà, bố thường mua cho tôi một cây kem “Nữ

hoàng” giá 1.000 đồng.

Đến một ngày chủ nhật, nhƣ thƣờng lệ, bố đƣa tôi đi chơi.

Bố: Hôm nay con thích ăn kem “Nữ hoàng” không ?

Hoàng: Thƣa bố, còn gì tuyệt hơn thế nữa.

Bố: Bố cũng thấy tuyệt, vậy hôm nay con có muốn đãi bố không?

Hoàng:…..2.000 đồng , những 2.000 đồng! Mỗi tuần mình đƣợc cho 5.000 đồng

để tiêu vặt, mình dƣ sức đãi bố kem, nhƣng tiết kiệm là rất quan trọng, việc này đối

với mình là quá xa xỉ.Không ăn kem nữa!

Hoàng: Thôi, nếu vậy thì con không ăn kem nữa.

Bố: Đƣợc thôi con trai.

Tại sao mình lại làm thế chứ.Đó là một cơ hội ngàn vàng để tặng một điều gì đó

cho người bố rộng lượng của mình.Bố đã cho mình biết bao nhiêu que kem rồi,

còn mình thì chưa mua cho bố một que nào hết.

Hoàng: Bố ơi, quay xe lại đi, con đãi bố kem mà.

Bố: Không sao đâu con, thực ra chúng ta đâu cần ăn kem.

Tôi cảm thấy xấu hổ cho tính ích kỉ và thái độ bạc bẽo của mình.Bố không một

lần nhắc lại chuyện đó, không làm gì để khắc sâu hơn lỗi lầm của tôi.Tôi biết rằng

có hai cách thể hiện lòng biết ơn.Đôi khi hai chữ “cảm ơn” thôi chƣa đủ.Ngày hôm

đó, để thể hiện lòng biết ơn với bố, chỉ cần bỏ ra 2.000 đồng là tôi có đƣợc que

kem đãi bố và đó cũng sẽ là que kem ngon nhất tôi từng đƣợc ăn.

( Phỏng theo Giá trị của lòng biết ơn, Quà tặng cuộc sống )

Câu hỏi:

- Những lời nói nào của Hoàng thể hiện sự biết ơn đối với bố?

- Khi Hoàng nói: tôi biết có hai cách thể hiện lòng biết ơn, đôi khi hai chữ

“ cảm ơn” thôi chƣa đủ; theo em, cách nữa mà Hoàng muốn thể hiện lòng biết ơn

là gì?

- Tại sao Hoàng lại dằn vặt về chiếc kem nhiều đến thế?

- Nếu là Hoàng, em sẽ giải quyết tình huống này nhƣ thế nào khi bố đề nghị em

chiêu đãi kem?

- Hoàng đang rất buồn vì đã không mời bố ăn kem. Em sẽ khuyên Hoàng nên

làm gì tiếp theo?

III. THÁI ĐỘ CỦA VỚI CÁC HÀNH VI BIẾT ƠN VÀ VÔ ƠN

1. Ứng xử tình huống:

Tình huống:

Lan là bạn thân của em.Em giúp đỡ bạn ấy rất nhiều trong cuộc sống và học

tập.Nhƣng không hiểu vì sao, khoảng một tháng nay,Lan luôn lảng tránh em,

không muốn gặp em, sau đó còn nói xấu em……….

Câu hỏi:

Em suy nghĩ gì về Lan và em sẽ ứng xử với Lan nhƣ thế nào?

2. Bày tỏ ý kiến của bản thân

a. Đọc và suy ngẫm nội dung câu chuyện sau:

Vô ơn Có một cô gái trẻ xinh đẹp bị mù đôi mắt, và vì thế cô căm ghét bản thân

mình.Cô căm ghét tất cả mọi ngƣời ngoại trừ ngƣời bạn trai đáng yêu của

cô.Ngƣời bạn trai này luôn bên cạnh cô, chăm sóc và an ủi cô mỗi ngày.Cô đã

quả quyết rằng nếu có đƣợc một đôi mắt sáng và nhìn dƣợc thế giới này thì cô sẽ

cƣới ngay ngƣời bạn trai của mình làm chồng.

Một ngày nọ, có một ngƣời đã tặng đôi mắt sáng của mình cho cô gái và cô có

thể nhìn thấy tất cả và tất nhiên là thấy đƣợc ngƣời bạn trai của mình.Ngƣời bạn

trai của cô đã hỏi cô: “ Bây giờ em đã nhìn thấy tất cả, vậy em có bằng lòng lấy

anh làm chồng không?”.Cô gái đã thật sự bị sốc khi nhìn thấy ngƣời bạn trai của

mình vì anh ta cũng bị mù và cuối cùng…cô đã từ chối và không giữ lời hứa của

mình.Ngƣời bạn trai của cô đã ra đi trong nƣớc mắt và sau đó anh viết thƣ về cho

cô gái chỉ với một hàng chữ “ Hãy giữ gìn và chăm sóc đôi mắt của anh!”

(Sƣu tầm)

b.Trả lời câu hỏi:

- Cô gái trong câu chuyện trên đã ứng xử với chàng trai nhƣ thế nào khi có

đƣợc đôi mắt sáng?

- Chàng trai đã ứng xử thế nào khi bị cô gái từ chối lời cầu hôn?

- Em có nhận xét gì về các nhân vật trong câu chuyện trên?

3. Đọc và suy ngẫm

Sống với lòng biết ơn, ta đƣợc gì?

Sống với lòng biết ơn, ta thấy tâm hồn mình chứa đựng bao nhiêu điều tốt đẹp

của những con ngƣời đã giúp ta trong cuộc sống, vì thế tâm hồn ta luôn tràn ngập

hạnh phúc và tình yêu.

Sống với lòng biết ơn, ta luôn nghĩ đến việc đáp nghĩa cho cuộc đời, cho tất cả

mọi ngƣời đã giúp ta và cả những ngƣời càn đến ta; ta vui và hạnh phúc vì đã đƣợc

cho đi và làm cho bao ngƣời khác hạnh phúc.

Sống với lòng biết ơn, ta hiểu đƣợc sâu sắc giá trị của mọi điều trong cuộc

sống xảy ra với ta, cả những điều tốt và những điều không may mắn sẽ cho ta thêm

thử thách để ta rèn luyện ý chí và bản lĩnh.

Sống với lòng biết ơn, ta sẽ luôn vị tha và cao thƣợng, vì thế ta sẽ luôn đƣợc

tôn trọng và yêu quý.

Sống với lòng biết ơn, con ngƣời sẽ thêm tin yêu nhau, chia sẻ và bao dung,

quan hệ giữa ngƣời với ngƣời sẽ tốt đẹp, và hòa bình sẽ ngự trị trên toàn thế giới.

Câu hỏi:

Hãy lấy ví dụ từ trong cuộc sống của em và những ngƣời thân xung quanh để

minh họa cho các ý trên

LUYỆN TẬP

1. Hành động biết ơn của em

Hãy liên hệ những hành vi và việc làm bày tỏ lòng biết ơn của mình trong

các tình huống sau:

a. Em làm gì khi ông bà hoặc bố mẹ bị ốm và họ trở nên rất khó tính?

b. Khi nghe tin thầy giáo hoặc cô giáo nghỉ dạy vì bị ốm, em sẽ làm gì?

c. Em sẽ làm gì với một ngƣời không quen biết tình cờ giúp em trên đƣờng

khi em bị một nhóm bạn bắt nạt?

d. Em sẽ làm gì khi em có ngƣời bạn luôn giúp em học bài, giảng bài cho em

hiểu và chia sẻ khó khăn với em?

2. Tìm hiểu các nhóm hành vi, thái độ và việc làm thể hiện lòng biết ơn

Thông qua các hoạt động ở phần nội dung chính, chúng ta đã biết nhiều

cách thể hiện lòng biết ơn. Các em hãy đọc lại các cách dƣới đây, sau đó lựa

chọn sao cho phù hợp với những bức hình ở phía dƣới.

- Trao gửi lời nói: cảm ơn, lời nói thể hiện thái độ xúc cảm, đọc thơ, hát những

bày tỏ lòng cảm ơn…..

-Trao gửi văn bản viết: gửi thiệp cảm ơn, thƣ cảm ơn, bài thơ, bài viết, bài hát

về lòng biết ơn….

-Trao gửi cử chỉ: ánh mắt nhìn biết ơn, cái bắt tay ấm áp, cái ôm đáp nghĩa, nụ

hôn yêu thƣơng, tay đặt lên trái tim mình, cúi đầu cảm tạ …

-Trao gửi kỉ vật: bó hoa, quà lƣu niệm, kỉ vật và cả những món quà có giá trị

sử dụng…

-Thực hiện việc làm trực tiếp:hoạt động đền ơn, đáp nghĩa, chăm sóc ngƣời

thân, bảo vệ môi trƣờng, phát huy truyền thống của quê hƣơng đất nƣớc…

-Thực hiện các nghi lễ, giỗ chạp, thăm viếng: lễ tạ ơn, cúng bái vào các ngày

giỗ, thăm viếng những nơi thờ tự….(6 hình)

3 4

1 2

3. Tìm hiểu lòng biết ơn qua bài hát

Nghe bài hát Biết ơn chị Võ Thị Sáu( sáng tác: nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn)

và trả lời những câu hỏi sau:

-Trong bài hát, có những cụm từ chỉ sự biết ơn của đất nƣớc, quê hƣơng Việt

Nam, của các thế hệ đi sau đối với những anh hùng nhƣ Võ Thị Sáu.Em hãy chọn

ra các cụm từ chỉ thái độ, việc làm biết ơn đó.

-Em có cảm xúc gì khi nghe bài hát này?

-Vì sao chúng ta biết ơn chị Võ Thị Sáu?

4. Phân biệt hành vi biết ơn và không biết ơn

a. Hãy đánh dấu việc làm thể hiện sự biết ơn, việc làm không thể hiện sự

biết ơn vào cột tƣơng ứng.Giải thích tại sao?

Việc làm Biết ơn Không

biết ơn

Giải thích

1. Phụ giúp mẹ nấu cơm sau khi đi học

về.

2. Tích cực tham gia các hoạt động đền

ơn đáp nghĩa ở trƣờng, địa phƣơng.

3. Chỉ cần nhớ đến công lao của ngƣời

giúp đỡ mình là đủ.

4. Trong lòng thấy biết ơn bố mẹ, nhƣng

không chịu làm việc gì để giúp bố mẹ.

5. Không nghe lời bố mẹ, thƣờng xuyên

bỏ học đi chơi.

6. Nói năng vô lễ với thầy cô giáo.

7. Làm ơn cho ngƣời khác thì nhất định

ngƣời đó phải trả ơn cho mình.

8. Vừa nấu cơm cho mẹ, vừa lầu bầu khó

chịu, vùng vằng, “đá thúng đụng nia”, cãi

lại,…

9. Đến thăm các thầy, cô giáo cũ vào

5 6

ngày 20/11.

b. Đọc và phân tích ý nghĩa của các câu sau:

- Ân trả, nghĩa đền

- Ăn cháo, đá bát

- Uống nƣớc nhớ nguồn

- Qua cầu rút ván

- Lấy ân báo oán

- Ăn bát cơm dẻo, nhớ nẻo đƣờng đi

c. Hãy viết đoạn văn khoảng 500 chữ ca ngợi lối sống với lòng biết ơn và

lên án lối sống vô ơn.

VẬN DỤNG

1. Thực hành nói lời cảm ơn

Hãy quan sát hành vi của bản thân mình trong ngày, trong tuần.Liệu em có lúc

nào đã quên nói lời cảm ơn với ngƣời đã mang lại cho mình điều gì đó, dù là nhỏ

nhất chƣa?Em sẽ khắc phục việc này nhƣ thế nào?

Quan sát sự tiến bộ của bản thân ở những tuần sau đó.

2. Thực hiện những việc làm thể hiện lòng biết ơn

Để thể hiện lòng biết ơn bằng hành động cụ thể với những ngƣời thân

yêu trong gia đình hoặc với những ngƣời có công với đất nƣớc, em sẽ làm

đƣợc gì từ khả năng của mình?

Hãy chỉ ra một số công việc cụ thể mà em sẽ thực hiện.

Làm thế nào để thực hiện tốt hơn các công việc đó?

Khi làm, em có thấy thoải mái không hay cảm thấy khó chịu?

( Ghi nhớ:Hành động vì lòng biết ơn phải luôn làm ta thấy thoải mái, dễ chịu, nếu

không hành động đó mất đi ý nghĩa của nó)

3. Làm quà tặng

Em hãy tự làm một món quà nhỏ để tặng những ngƣời đã giúp đỡ mình

( ngƣời thân, thầy cô giáo, bạn bè…) vào các ngày đặc biệt nhƣ sinh nhật, lễ, tết.

MỞ RỘNG

1. Sƣu tầm

Sƣu tầm các câu tục ngữ, ca dao, bài hát về lòng biết ơn. Qua việc sƣu tầm

đó, em học đƣợc những gì?

2. Suy ngẫm

- Làm thế nào để ghi nhận công lao của ngƣời khác dành cho mình?

-Vì sao ngƣời sống ích kỉ thƣờng ít thể hiện lòng biết ơn.

CHIA SẺ

Phó khoa mắt Bệnh viện Trung ƣơng Vũ Hán

qua đời vì COVID-19 TTO - Bác sĩ Mai Trọng Minh - đồng nghiệp của bác sĩ Lý Văn Lƣợng, một

trong 8 bác sĩ đầu tiên cảnh báo về dịch COVID-19, vừa qua đời vì nhiễm phải

căn bệnh này.

Chiều 3-3, Bệnh viện Trung ƣơng Vũ Hán thông báo bác sĩ Mai Trọng Minh, phó

khoa mắt, không may lây nhiễm COVID-19 trong quá trình phòng chống dịch và đã

qua đời vào lúc 12h trƣa cùng ngày, hƣởng dƣơng 57 tuổi.

Bác sĩ Mai Trọng Minh quê ở Vũ Hán, Hồ Bắc. Sau khi tốt nghiệp trƣờng y năm

1986, ông vào làm việc tại Bệnh viên Trung ƣơng Vũ Hán đến nay hơn 30 năm. Bác

sĩ Minh đƣợc nhận xét là một ngƣời rất có trách nhiệm, hết lòng vì ngƣời bệnh.

Đây là vị bác sĩ thứ 3 của bệnh viện ra đi vì COVOD-19, sau bác sĩ Lý Văn Lƣợng

(34 tuổi, mất ngày 7-2) và bác sĩ Giang Học Khánh, 55 tuổi, phó khoa ngoại tuyến

giáp tuyến vú (mất ngày 1-3).

Theo trang www.thepaper.cn, bác sĩ Minh là bác sĩ tài giỏi, từng có nhiều bài viết

đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành mắt của nƣớc này. Ông là ủy viên Hội nhãn

khoa Hồ Bắc; ủy viên Hội nhãn khoa Vũ Hán, thành viên Hiệp hội bác sĩ bệnh đục

thủy tinh thể Hồ Bắc.

Ông đã thực hiện hàng ngàn ca phẫu thuật về mắt, từng đƣợc phong tặng danh hiệu

"Đại sứ Vũ Hán". Theo một đồng nghiệp trong bệnh viện chia sẻ với tờ

www.thepaper.cn, bác sĩ Minh cùng tổ với bác sĩ Lý Văn Lƣợng, bị lây nhiễm cùng

một giai đoạn khoảng đầu tháng 1.

Sau khi biết tin bác sĩ Minh ra đi, nhiều bệnh nhân đã chia buồn trên mạng. Trong

mắt họ, bác sĩ Minh là một bác sĩ tận tình, luôn đứng dƣới góc độ bệnh nhân xem xét

vấn đề; luôn xem bệnh nhân nhƣ ngƣời nhà, rất chịu khó lắng nghe. Nhiều ngƣời bày

tỏ cảm kích bác sĩ Minh đã đem lại ánh sáng cho họ…