chapter 8 - staff.emu.edu.tr file•c , c++, c# dillerinde şartsız, etiketlenmemiş (unlabeled)...

ISBN 0-321-49362-1

Chapter 8

Komut düzeyi kontrol yapıları

Tercüme edip geliştiren: Doç. Dr. Zeki Bayram, DAÜ 1-2

8. bölüm konuları

• Giriş

• Seçme komutları

• Tekrarlayan komutlar

• Şartsız dallanma

• Korumalı komutlar

• Sonuç


Kontrol komutları

• Akış şemaları ile temsi edilebilen tüm algoritmalar sadece iki taraflı seçim (ör: if-then-else) ve ön-şartlı döngüler (ör: while) kullanılarak kodlanabilir


Kontrol yapısı

• Kontrol komutu ve kontrol ettiği komutlar


Seçme komutları

• İki veya daha çok çalışma alternatifi arasından seçme olanağı tanır

• İki genel kategori

– İkili seçme komutları (ör: if-then-else)

– Çoklu seçme komutları (ör: case)


İkili seçme komutları

• Genel şekli:

if control_expression

then clause

else clause

• Tasarım problemi:– İç içe seçme komutunun anlamı nedir?


Kontrol ifadesi

• C, Python, ve C++ dillerinde kontrolifadesi sayısal olabilir

• Ada, Java, Ruby, C# gibi dillerde Boolean olmalı


Içiçe seçiciler

• Java örneği

if (sum == 0)

if (count == 0)

result = 0;

else result = 1;

• Soru: else deyimini hangi if sahiplenir?

• Cevap: En yakındaki if


Içiçe seçiciler ...

• Daha değişik davranış için, bileşik komut kullanın:

if (sum == 0) {

if (count == 0)

result = 0;

}

else result = 1;


Çok yönlü seçici örneği

• C, C++, ve Java

switch (expression) {

case const_expr_1: stmt_1;

…

case const_expr_n: stmt_n;

[default: stmt_n+1]

}


Çok yönlü seçici örneği...

• Tasarım tercihleri

1. Kontrol ifadesi sadece tamsayı olabilir

2. Seçilebilen kısımlar komut serisi, blok veya bileşik komut olabilir

3. Kısım bittiğinde eğer break yoksa bir sonraki kısıma devam eder.

4. Default: belirtilmemiş değerler için (default yoksa ve kontrol ifadesi hiçbir seçeneğe uymuyorsa, case hiçbirşey yapmaz)


If kullanarak çok yönlü seçim

• Python dilinde else-if kullanarak

if count < 10 :

bag1 = True

elsif count < 100 :

bag2 = True

elsif count < 1000 :

bag3 = True


Yineleme komutları

• Komutun birden çok kez tekrarlanmasının yöntemleri

– Yineleme (iteration)

– Özyineleme (recursion)


Sayaç kontrollü döngüler

• Sayıcı yineleyen komutta, döngü değişkeni bulunur. Bu değişkenin

– İlk değeri

– Son değeri, ve

– Basamak artırımı değeri

olur.


Yineleyen komutlar: Örnek

• C-tabanlı dillerfor ([başlangıc_ifadesi] ; [bitiş_şarti] ;

[artirma_ifadesi])

- İfadeler komut olabilir, hatta virgül ile ayrılan komut dizisi de olabilir– Çoklu komuttan oluşan ifadenin değeri, ifadedeki son komutun

değeridir

– İkinci ifade yoksa, sonsuz döngü

• Tasarım tercihleri:

- Açıkça verilen döngü değişkeni yok

- Döngü içinde herşey değiştirilebilir

- İlk ifade bir kez değerlendirilir, diğer ikisi her yinelemede


Yineleyen komutlar: Örnek ...

• C++, C’den iki şekilde ayrılır:

1. Kontrol ifadesi Boolean olabilir

2. Birinci ifadede yeni değişken tanımı olabilir(etki alanı tanımdan başlayın döngünün sonuna kadar uzanır)

• Java ve C#

– Kontrol ifadesi Boolean olmak zorunda


Yineleyen komutlar: Mantık kontrollü döngüler

• Tekrarlama kontrolü Boolean ifadeye bağlı

• Tasarım problemi:

– Önce-test, sonra-test?


Yineleyen komutlar: Mantık kontrollü döngü örnekleri

• C ve C++: hem önce-test hem sonra-testdöngüler, kontrol ifadesi aritmetik olabilir

while (ctrl_expr) do

loop body loop body

while (ctrl_expr)

• Java: C ve C++ gibi, ancak kontrol ifadesi Boolean olmalı


Yineleyen komutlar: break ve continue

• C , C++, C# dillerinde şartsız, etiketlenmemiş (unlabeled) çıkışlar (break)

• Java dilinde şartsız etiketlenmiş (labeled) çıkış (break)

• C, C++ dillerinde etiketlenmemiş continue, komutu: o anki yinelenen kısmın geri kalanını atlar, ama döngüden çıkmaz

• Java dilinde continue komutunun etiketli versiyonu var


Yineleyen komutlar: veri yapılarına dayalı yineleme

• Veri yapısındaki eleman sayısı yinelemeyi kontrol eder

• Kontrol mekanizması, veri yapısındaki bir sonraki elemanı veren bir yineleme (iterator) fonksiyonuna çağrıdır

• C dilindeki for yapısını kullanarak yineleyici (iterator) yapabiliriz:

for (p=root; p!=NULL; traverse(p)){

}


Yineleyen komutlar: veri yapılarına dayalı yineleme…

• C#’ dilinin foreach komutu dizilerin vediğer kolleksiyonların elemanları üzerinde “yineler” :

Strings[] = strList = {"Bob", "Carol", "Ted"};

foreach (Strings name in strList)

Console.WriteLine ("Name: {0}", name);


Şartsız dallanma (branching)

• Çalışma kontrolünü programın herhangi bir yerine götürür

• goto komutu

• En büyük endişe: okunabilirlik

• Bazı dillerde goto yok (ör: Java)

• C# dilinde switch komutu içinde var

• Döngü çıkış komutları (break vs.) bir çeşit sınırlandırılmış “gizli” goto’lar


Korunan (Guarded) komutlar

• Dijkstra tarafından tasarlandı

• Amaç: Program doğrulanmasını (verification) program geliştirme aşamasında desteklemek

• CSP ve ADA’da paralel programlama için temel oluşturdu

• Ana fikir: hesaplama sırası (order of evaluation) önemli değilse, program bir sıra belirtmemeli


Seçme korumalı komutu

• Şekli:if <Boolean exp> -> <statement>

[] <Boolean exp> -> <statement>

...

[] <Boolean exp> -> <statement>

fi

• Anlamı: – Tüm Boolean ifadeleri hesapla

– Birden çoğu doğru ise, bir tanesini tesadüfen seç (non-deterministically)

– Hiçbiri doğru değilse, çalışma zamanı (runtime) hatası


Seçme korumalı komutu görseli


Döngü korumalı komutu

• Şekli:do <Boolean> -> <statement>

[] <Boolean> -> <statement>

...

[] <Boolean> -> <statement>

od

• Anlamı: her yinelemede–Tüm Boolean ifadeleri hesapla

–Birden çoğu doğru ise, bir tanesini tesadüfen seç (non-deterministically), sonra döngüyü yeniden başlat

–Hiçbiri doğru değilse, döngüden çık


Döngü korumalı komutu görseli


Sonuç

• Çeşitli komut düzeyinde yapılar

• Seçme ve öncetest döngüler: zorunlu. Diğer yapılar seçmeli. Daha çok yapı = kolayyazılabilirlik ama daha büyük/karmaşık dil

chapter 8 - staff.emu.edu.tr file•c , c++, c# dillerinde şartsız, etiketlenmemiş (unlabeled)...

Documents