chmura w mieście, miasto w chmurze – czy samorządy potrzebują przetwarzania w chmurze i jak tam...

Chmura w mieście, miasto w chmurze – czy samorządy potrzebują przetwarzania

w chmurze i jak tam trafić?

Prof. nadzw. dr hab. Andrzej Sobczak

Dyrektor Ośrodka Studiów nad Cyfrowym Państwem

http://www.cyfrowepanstwo.pl/

Chmura „w pigułce”

Agenda wystąpienia

1

Korzyści, jakie może przynieść samorządom „chmura” 2

Jak przygotować się do przeniesienia w chmurę 3

Zamiast podsumowania: słowo ostrzeżenia,

czyli kiedy z chmury może spaść deszcz 4


Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl [email protected] Źródło: Badanie Ipsos Public Affairs dla BSA, sierpień 2012


Chmura „w pigułce” 1


Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl [email protected]

Przetwarzanie w chmurze:

Definicja formalna: mechanizm umożliwiający dostęp

za pomocą sieci (internetowej lub extranetowej)

do współdzielonej puli konfigurowalnych i skalowalnych zasobów

informatycznych udostępnianych w formie usług

(Źródło: National Institute of Standards and Technology).

Czym jest przetwarzanie w chmurze

5


Przetwarzanie w chmurze:

Definicja formalna: mechanizm umożliwiający dostęp

za pomocą sieci (internetowej lub extranetowej)

do współdzielonej puli konfigurowalnych i skalowalnych zasobów

informatycznych udostępnianych w formie usług

(Źródło: National Institute of Standards and Technology).

Definicja nieformalna: sposób na to, aby działy IT istniejące

wewnątrz organizacji stały się zbędne, a głównym tego powodem

będzie przemieszczenie zasobów obliczeniowych i pamięci

masowych z wewnętrznych centrów danych do ośrodków

zewnętrznych, a następnie oferowanie ich w formie usług

(Źródło: Nicholas G. Carr).

Czym jest przetwarzanie w chmurze

6


Przetwarzanie w chmurze, a typowy outsourcing IT

7

Cecha

Przetwarzanie

w chmurze Outsourcing IT

Okres na jaki zawiera

się kontrakty

Dni, tygodnie, miesiące Miesiące, lata

Poziom automatyzacji

zawierania kontraktów

na dostarczenie usług

Wysoki poziom

automatyzacji zawierania

kontraktów

Umowy negocjuje się

najczęściej w ramach

kontaktów osobistych

Możliwość zwiększania

zasobów „na żądanie”

Bardzo duża skalowalność

zasobów w trybie „na

żądanie”

Zwiększenie zasobów

w trybie „na żądanie”

jest często nierealizowalne

lub długotrwałe

Poziom dopasowania

usług do potrzeb

organizacji

Wystandaryzowane

usługi informatyczne

Możliwość bardzo

wysokiego stopnia

dopasowania usług


Chmury publiczne – mają postać współdzielonej infrastruktury udostępnianej przez firmy trzecie w internecie dla każdego zainteresowanego.

Rodzaje chmury – ze względu na umiejscowienie zasobów

informatycznych, udostępnianych w formie usług

8

Chmura

prywatna

Chmura

publiczna Organizacja Strona trzecia

Selekcja Otwarty Dostęp do usług

informatycznych

Przechowywanie

zasobów

informatycznych

Mega Data Center

Microsoft, Dublin, Irlandia

Źró

dło

: Mic

ros

oft Irla

nd

ia


Chmury prywatne – zasoby znajdują się w całości wewnątrz sieci korporacyjnej i służą użytkownikom konkretnej organizacji.



10

Chmura

prywatna

Chmura



informatycznych

Przechowywanie

zasobów

informatycznych

Centrum Przetwarzania Danych

Resortu Finansów, Radom

Źró

dło

: MF

/Gazeta

Wyb

orc

za


Chmury społeczne – zasoby informatyczne są współdzielone pomiędzy kilka organizacji, a dostarczane za ich pomocą usługi są wykorzystywane przez te organizacje do realizacji wspólnych celów.



12

Chmura

prywatna

Chmura



informatycznych

Przechowywanie

zasobów

informatycznych

Źró

dło

: Ga

ze

ta W

yb

orc

za

Miejskie Centrum

Przetwarzania Danych, Lublin


Chmura publiczna vs prywatna vs społeczna

w polskiej administracji publicznej

W najbliższych latach dominować będzie wykorzystanie

chmury prywatnej oraz społecznej.

Decydują o tym:

Względy formalne

Świadomość decydentów

Nie mylić „standardowego” outsourcingu IT

z przetwarzaniem w chmurze.

Działania na poziomie Unii Europejskiej doprowadzą do

standaryzacji przetwarzania w chmurze i otworzą drogę

do wykorzystania chmury publicznej.

14


Infrastruktura jako usługa (IaaS) – klient otrzymuje do wykorzystania podstawowe zasoby informatyczne w formie usługi.

Użytkownik – administrator.

Rodzaje chmury – ze względu na złożoność dostarczanych

usług

15


Proces X Proces Y Proces Z

Usługa A Usługa B Usługa ... Usługa C

Usługa B

Usługa A Usługa B Usługa C

Aplikacja A

Usługa A Usługa ...

Proces …

Aplikacja B Aplikacja ...

System operacyjny Baza danych

Serwer

Warstwa aplikacji

Warstwa infrastruktury

Warstwa biznesowa

Usługi infrastruktury

Usługi oprogramowania

Usługi biznesowe

Mieszkaniec

IaaS

SaaS




Platforma jako usługa (PaaS) – klient otrzymuje do wykorzystania platformę programistyczną w formie usługi.

Użytkownik – programista.


usług

17




Usługa B

Usługa A Usługa B Usługa … Usługa C

Aplikacja A


Proces …


System operacyjny Baza danych Środowisko dev.

Serwer

Warstwa aplikacji


Warstwa biznesowa



Usługi biznesowe

Mieszkaniec

IaaS+ PaaS

SaaS




Platforma jako usługa (PaaS) – klient otrzymuje do wykorzystania platformę programistyczną w formie usługi.

Użytkownik – programista.

Oprogramowanie jako usługa (SaaS) – klient otrzymuje do wykorzystania gotowe oprogramowanie biznesowe w formie usługi.

Użytkownik – „biznes”.


usług

19




Usługa B


Aplikacja A


Proces …


System operacyjny Baza danych Środowisko dev.

Serwer

Warstwa aplikacji


Warstwa biznesowa



Usługi biznesowe

Mieszkaniec

IaaS+ PaaS

SaaS

Korzyści, jakie może przynieść

samorządom „chmura” 2


Miasto ≠ Urząd miasta

Źródło: Pałac Kultury i Nauki Sp. z o.o.


Przykładowe miejskie jednostki organizacyjne

Na mocy ustawy o finansach publicznych w celu wykonywania zadań

własnych miasto może tworzyć jednostki organizacyjne:

jednostki budżetowe – np. miejski ośrodek pomocy społecznej, zarząd

budynków komunalnych, straż miejska, domy pomocy społecznej, szkoły

podstawowe, gimnazja, licea, zespoły szkół, domy kultury, centra profilaktyki

uzależnień, przedszkola,

zakłady budżetowe – np. zarząd cmentarzy komunalnych, żłobki,

gospodarstwa pomocnicze – np. warsztaty szkolne.

Dodatkowo, na mocy ustaw szczegółowych, działają miejskie instytucje

kultury (teatry, muzea i galerie, orkiestry, biblioteki) oraz zakłady opieki

zdrowotnej (szpitale, zakłady opiekuńczo-lecznicze).

Ponadto funkcjonują spółki miejskie – zajmujące się np. energetyką,

komunikacją, wodociągami, oczyszczaniem miasta, rozwojem i promocją

miasta itp.

25

Skala działania ma znaczenie

Źró

dło

: Carb

ase.c

om


Zbudowanie potencjału IT (o bardzo dużej skalowalności) do

realizacji nowych projektów realizowanych na terenie miasta.

Wysoka dostępność zasobów informatycznych

(często na poziomie 99.9%).

Ponoszenie opłat za faktycznie wykorzystane zasoby

informatyczne przez jednostki miejskie.

Wysokie bezpieczeństwo zgromadzonych danych.

Dostęp do nowoczesnych rozwiązań IT dla mniejszych

jednostek miejskich w atrakcyjnych cenach.

Zmniejszenie obciążenia działów IT w jednostkach miejskich

rutynowymi pracami.

Korzyści związane z przetwarzaniem w chmurze

w samorządach

27

Jak przygotować się do przeniesienia

w chmurę 3


Centrum kompetencyjne

IT miasta

Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl [email protected] 30

Model operacyjny organizacji publicznej

w kontekście przetwarzania w chmurze (1)

Niska Wysoka

Wyso

ka

Nis

ka

Standaryzacja procesów biznesowych

Inte

gra

cja

pro

cesó

w b

izn

eso

wych

Unifikacja

(ZUS): scentralizowane

aplikacje

i bazy danych

Koordynacja

(Służby ratownicze): aplikacje lokalne,

łatwa integracja

danych na poziomie

technologicznym

Dywersyfikacja

(Jednostki miejskie): aplikacje lokalne,

ograniczona integracja

danych na poziomie

technologicznym

Replikacja

(Urzędy Skarbowe): standardowe

aplikacje,

standardowa

infrastruktura

Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl [email protected] 31

Oprogramowanie

jako usługa

Chmura prywatna

Platforma

jako usługa

Chmura społeczna

[decyzja lokalna]

jako usługa

Chmura społeczna

Oprogramowanie

jako usługa

Chmura prywatna

Model operacyjny organizacji publicznej

w kontekście przetwarzania w chmurze (2)

Niska Wysoka

Wyso

ka

Nis

ka

Standaryzacja procesów biznesowych

Inte

gra

cja

pro

cesó

w b

izn

eso

wych


Jak to się robi w Ameryce i wnioski dla polskiej administracji

Stan New Jersey – System zarządzania

relacjami z obywatelami

Stan New Mexico – Poczta elektroniczna

i pakiet biurowy

Stan Wisconsin – Narzędzia do współpracy

grupowej

Stan Utah – Usługi infrastrukturalne

Miasta Canton, Georgia – Poczta elektroniczna

Miasto Carlsbad, California – Narzędzia do

komunikacji i współpracy

Miasto Los Angeles, California – Poczta i pakiet

biurowy

Miasto Orlando, Florida – Poczta elektroniczna

Podstawowe

oprogramowanie

jako usługa

32


1. Określić cele przeniesienia IT do chmury

Standaryzacja IT

Obniżenie kosztów działania IT

Wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na teren miasta

Możliwość skoncentrowania się na „biznesowej” części IT

w urzędzie (GIS / e-Usługi / ERP)

2. Określić docelowy zakres przeniesienia IT do chmury

Jednostki objęte migracją

Propozycje kluczowych decyzji:

Chmura publiczna / prywatna / społeczna

IaaS / PaaS/ SaaS

Horyzont czasowy migracji (podzielony na etapy)

Scenariusz migracji urzędu do chmury

33


3. Powołać struktury projektowe, które będą

odpowiedzialne za przeniesienie rozwiązań do chmury

Sponsor projektu – prezydent / sekretarz / skarbnik

Rada projektu – dyrektorzy kluczowych jednostek miejskich

Kierownik projektu – szef działu IT

4. Opracować wizję działania IT urzędu „w chmurze”

Dokument dla decydentów: jak zmieni się działanie IT w mieście

po przeniesieniu części rozwiązań do chmury oraz jakie korzyści

przyniesie to działanie

Komunikacja z mediami

Nie stosujemy hasła admin1 ;)

Dane obywateli są bezpieczne


34


5. Opracować plan migracji do chmury i uzyskać jego

zatwierdzenie

Zdefiniować katalog usług biznesowych i określić ich SLA

Zdefiniować popyt (obecny i planowany) na usługi IT świadczone

w chmurze i określić ich SLA

Zdefiniować, które aplikacje będą podlegały migracji (i w jakiej

kolejności)

Opracować mechanizmy migracji danych

Określić mechanizmy integracji systemów zastanych („legacy”)

z rozwiązaniami działającymi w chmurze

Potwierdzić aspekty prawne i organizacyjne – w szczególności

dotyczące ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa, planu

wycofania się z chmury


35




Usługa B


Aplikacja A


Proces …


System operacyjny Baza danych Serwer aplikacyjny

Serwer

Warstwa aplikacji


Warstwa biznesowa



Usługi biznesowe

Mieszkaniec


6. Przeprowadzić pilotażowe wdrożenie

Wybranie małego zakresu IT, niekrytycznego z punktu widzenia

funkcjonowania urzędu

7. Przeprowadzić finalne wdrożenie

Migracja danych

Szkolenia dla pracowników

8. Wprowadzić mechanizmy monitorowania SLA

Raportowanie operacyjne

Narzędzia do monitorowania po stronie urzędu

9. Przeprowadzać okresowe audyty bezpieczeństwa,

wydajności

Raportowanie do osoby nadzorującej IT w urzędzie

Scenariusz migracji do chmury

37

Zamiast podsumowania: słowo ostrzeżenia,

czyli kiedy z chmury może spaść deszcz 4



Komisarz Neelie Kroes ogłasza

27.09.2012 r. strategię Komisji

w sprawie chmury:

rozwiązanie problemu wielości

standardów/interoperacyjności chmury;

promowanie ogólnounijnych

mechanizmów certyfikacji dla

wiarygodnych dostawców usług;

opracowanie wzoru „bezpiecznych

i uczciwych” warunków dla umów

dotyczących usług w chmurze.

Chmura a Komisja Europejska

Warunki

konieczne

do popularyzacji

chmury publicznej

w administracji

39

Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl [email protected] Źródło: Oficjalny blog Google



Przetwarzanie w chmurze wymaga rozwoju zupełnie innego

obszaru kompetencji u pracowników działów IT w urzędach:

Umiejętności zarządzania zapotrzebowaniem na usługi

informatyczne i budowania oraz rozliczania SLA.

Umiejętności integracji rozwiązań funkcjonujących w chmurze

z klasycznymi systemami informatycznymi.

Umiejętności opracowania mechanizmów nakierowanych na

zapewnienie zgodności przetwarzania w chmurze

z obowiązującymi regulacjami prawnymi.

Wyzwania, jakie czekają chętnych do wprowadzenia

przetwarzania w chmurze

41

Ośrodek Studiów nad Cyfrowym Państwem www.CyfrowePanstwo.pl

Słowo ostrzeżenia na koniec

Chmura to (nie tylko) rozwiązania pochodzące

od konkretnych dostawców…

Chmura wymaga przemyślenia i przeprowadzenia

transformacji działów IT w urzędzie

42


W przeciągu miesiąca:

Przeprowadzić samoocenę efektywności działu IT pod kątem

gotowości do wdrożenia mechanizmów przetwarzania w chmurze

w 4 obszarach:

Nadzoru nad IT,

Strategii i architektury IT,

Zarządzania projektami i programami IT,

Zarządzania usługami IT.

W przeciągu półrocza:

Zaprojektować zintegrowany mechanizm strategicznego zarządzania

IT oraz uzyskać akceptację dla jego wdrożenia ze strony decydentów.

W przeciągu roku:

Uruchomić projekt „Miasto w chmurze” + mechanizmy benchmarkingu.

Plan działań na najbliższy miesiąc, półrocze, rok…

43


Samoocena efektywności działu IT

„Walko o ogień”

IT centrum kosztów

IT źródłem oszczędności

IT partnerem dla „biznesu”

IT katalizatorem innowacji

1 2

3

4

5

44






w 4 obszarach:

Nadzoru nad IT,







W przeciągu roku:


45


Mechanizm strategicznego zarządzania IT

Nadzór

nad IT

Zarządzanie

projektami IT

Strategia i

architektura IT

Zarządzanie

usługami IT

46






w 4 obszarach:

Nadzoru nad IT,







W przeciągu roku:


47


Uruchomienie projektu „Miasto w chmurze” i pokazanie korzyści

Obecnie Rok

wcześniej

48

Dziękuję za uwagę

[email protected]

www.CyfrowePanstwo.pl


chmura w mieście, miasto w chmurze – czy samorządy potrzebują przetwarzania w chmurze i jak tam...

Business