Mt cun sch ca mt ngi ang bt u c xem l v nhn v nhng tin kin v nhng hy sinh to ln ng gp vo s an bnh thnh vng ca dn Vit, nhng vn nc khin tt c nhng g ng lm tr nn cng d trng xe ct. Nhng may mn thay, mt vi di sn ca ng chng minh cho nhng g ng ngh v lm. Chnh mt t di sn ny ri cng s gip chng ta thy r bn phn v hng i ca mi ngi con dn Vit ngy nay. (Sch xa, c vit bng Php ng, c dch li theo vn phong hin i nn nhiu ch bt cp.)

*******************************************

Chnh Vit Nam

*** NG NH NHU

BI CNH CA VN (b phn Li Trn Tnh v Li Nh Xut Bn) Nc Vit Nam l mt nc nh, nh v dn s, nh v lnh th, nh v kinh t km pht trin, v nh v s gp phn ca chng ta vo vn minh nhn loi. Trong sut phn lch s nhn loi m chng ta c bit ti ngy nay, s phn ca cc quc gia nh, t xa vn khng thay i. Lc no cc quc gia nh cng phi b chi phi bi nhng trn phong ba bo tp v trch nhim do cc nc ln gy ra. V lc no cng sng di s e da lin tc ca mt cuc ngoi xm. T ngy lp quc, hn mt ngn nm lch s chng minh rng Vit Nam chng ta khng thot ra ngai vn mng thng thng . Ht phi chng Bc, ri phi chng Ty, ri li phi chng Bc. Lin tc, v lc ny hn lc no ht, nn ngoi xm vn e da dn tc Vit Nam. duy tr ch thng tr ca mnh, cc cng quc xm lng thng p dng, i vi cc dn tc b tr, nhiu bin php, tuy c khc nhau v hnh thc, nhng chung qui vn thuc hai loi chnh: * Ngn nga khng cho cc quyn li kinh t thuc vo tay ngi bn x. * Kim hm khng cho dn tr pht trin. Cc loi bin php th nht nhm mc ch tiu dit tt c cc phng tin vt cht ca ngi b tr.

Cc loi bin php th hai nhm mc ch tiu dit nhng ngi c kh nng x dng cc phng tin vt cht trn, ngha l cc nh lnh o xng danh. i vi cc dn tc b tr hai loi bin php trn u c nhng hu qu v cng thm khc. Tuy nhin, nu khng c phng tin ca mnh th cn c th tm phng tin khc, ch nu khng c ngi lnh o, th d c phng tin cng khng x dng c. V vy cho nn, i vi mt quc gia m nn c lp b e da hay mt, th phng php hu hiu nht v iu kin thit yu nht chng li ngoi xm l nui dng v pht trin s lnh o. Trong thc t, nui dn v pht trin s lnh o c ngha l to hon cnh thun li cho ci tinh ty ca tp th hun c nn thiu s lnh o xng danh. Nh th no l lnh o xng danh? Thiu s lnh o v s thu trit vn ca cng ng Trong ton b ca cng ng, gm c thiu s lnh o cng ng v i a s chu s lnh o. Cng ng lnh mnh khi no gia thiu s lnh o v a s chu s lnh o, s thng cm chy u, dn dt n mt s phi hp hu hiu trong mi cng cuc ca cng ng. - Thiu s lnh o xng danh phi bao gm nhng ngi c o c. Ngha l c Nhn theo c nhn. - Thiu s lnh o xng danh phi gm nhng ngi c kh nng vt cht, l tr v tinh thn ng ph vi cc tnh th. Ngha l c Dng v c Lc theo c nhn. - Thiu s lnh o xng danh phi gm nhng ngi thu trit vn cn phi gii quyt ca tp th. Ngha l c Tr theo c nhn. i sng ca mt cng ng cng nh i sng ca mt c nhn, c th chia thnh tng thi k. Trong i sng ca mt c nhn, mt thi k trung bnh mi nm. i vi mt cng ng, mi thi k c nhin phi tng xng vi i sng cng ng v c th l mt vi th k. Trong mi thi k ca i sng, mi c nhn phi ng u vi mt t vn chnh v c bit ca thi k . V mi cng ng cng phi gii quyt mt s vn chnh, thit yu cho cng ng, trong mi thi k. - Thiu s lnh o xng danh phi thu trit vn hng dn cng ng trn ng tin ha, thch nghi chng nhng vi khung cnh ca th h hin ti, m li cn vi i sng vnh cu ca cng ng. Cc c tnh Nhn Dng Lc pht sinh t mt cn bn thin ph, nu c hon cnh bn ngai x hi v c gng bn trong c nhn nui dng v rn luyn, s pht trin n ng mc. Nhng nu khng gp c c hi rn luyn v pht trin, cc c tnh trn, v l thin ph, vn tn ti trong bn cht. Do , cc c tnh Nhn Dng Lc l nhng iu kin ch quan. Tr ngha l thu trit vn cn phi gii quyt ca cng ng, l mt iu kin khch quan. Bi v s thu trit vn ch c th c

thc hin bng cch su tm, kho cu, phn tch, lnh hi, quan st v tng kt nhng ti liu bn ngoi lin quan n vn . Khng c ti liu bn ngoi th mt b c d thng minh xut chng, cng khng lm sao hiu c vn . Cc c tnh trn u cn thit cho mt s lnh o xng danh. Tuy nhin, trong thc t, s khim khuyt mt trong cc c tnh, khng mang n nhng hu qu nh nhau. Mt s lnh o c Nhn Dng Lc nhng khng thu trit vn cn phi gii quyt ca cng ng khng th a con thuyn cng ng n chin thng. Mt s lnh o, d thiu Nhn Dng Lc, nhng li thu trit vn ca cng ng, vn c hy vng mang thng li v cho cng ng, d rng thng li phi tr bng nhng gian lao v tang tc. Chng ta c th v trng hp th nht vi trng hp ca mt ngi c xe v nh xe rt ti, pht tc , km cng nga ti, ko nga lui, quanh phi, quanh tri va mau l, va khoan thai khng ai b kip. Nhng l trnh li khng bit. Nh th, d xe c phng nc ln v vt nghn dm cng khng a c khch n ni cn phi n, v chnh ngi nh xe cng khng bit l ni no. Trng hp th hai l trng hp ca mt ngi khng xe v cng khng bit nh xe, nhng li thu trit l trnh. Nh vy nhng ngi ng hnh vi ngi ny, c ngy s n ni phi n, tuy bit rng cuc hnh trnh s y gian lao v i hi nhiu kin nhn. Suy lun nh trn y khng c ngha l mun chng minh rng Nhn Dng Lc khng thit yu cho s lnh o. Nhng ch r rng mc d cc c tnh Nhn Dng Lc Tr u cn thit, tuy nhin s thu trit vn cn phi gii quyt ca cng ng l quan trng hn c. Nh th th, ti y, chng ta lm sng t c ba im: 1. Vit Nam ca chng ta l mt nc nh v yu lc no cng b nn ngoi xm e da. 2. Trong cng cuc chng ngoi xm, mt kh gii hu hiu nht l pht trin lnh o. 3. Trong cng cuc pht trin lnh o, iu kin thit yu cn c tha mn l: Thiu s lnh o phi thu trit vn cn phi gii quyt ca cng ng. a s chu lnh o v vn cn phi gii quyt ca cng ng. S thu trit vn ca cng ng quan h nh th no i vi thiu s lnh o, trn y chng ta thy. Mt cng ng trong ton b gm nhiu phn t c nhn hp thnh, chia lm hai khi, thiu s lnh o v a s chu s lnh o. Thiu s lnh o c trch nhim vi vn mng ca cng ng. Cng ng c tn ti mi bo m c pht trin ca c nhn. Cng ng tn ti nh

c gng v hy sinh ca c nhn, tnh nguyn hay cng bch, ng gp. Nhng l do ca cuc sng l s tha mn c vng chnh ng ca c nhn. Ni mt cch khc, l do ca cuc sng l l do c nhn. M iu kin ca cuc sng l iu kin cng ng. V th cho nn, ngay trong bn cht c s mu thun gia quyn li ca cng ng v quyn li ca c nhn trong cng ng. Mt mu thun nh th thuc vo loi mu thun lc no cng c trong ni tm(1) ca mi cuc phi hp sng to gia hai lc lng tng phn. ______________ (1) Mu thun lc no cng c trong ni tm = Mu thun ni ti Cu cnh ca s lnh o l thc hin mt trng thi iu ha tuyt i gia hai quyn li mu thun, c nhn v cng ng. Nu s iu ha c thc hin di hnh thc mt s thng bng ng tin, ngha l hai lc lng tng phn s da nhau v kch thch nhau tin, th ton th cng ng s tin trin. Nu s iu ha c thc hin di hnh thc mt s thng bng tnh ch, ngha l hai lc lng tng phn s ng khung v km gi nhau, ton th cng ng s mt tin v tr thnh tr ng. Nu s iu ha khng c thc hin, cng ng s tan v. Nhng s mu thun gia hai quyn li c nhn v cng ng khng phi lc no cng quyt lit. Trong nhng thi k bnh thng ca cng ng, cng ng khng ng trc mt th thch kh khn, v khng i hi nhiu s ng gp ca c nhn. Trong nhng thi k , s mu thun du i v cng cuc lnh o ch trng n vic gi cho trt t x hi c mi ngi tn trng, v i sng ca mi c nhn c pht trin. Nhng vo nhng thi k m cng ng phi ng u vi mt cuc th thch nghim trng, v v s sng cn ca cng ng, i hi nhng ng gp to tt ca c nhn, s mu thun trn ln n cc . S lnh o ngoi s bo v trt t x hi cn phi qui t nhng phong tin vt cht v nhn s vt qu mc thng thng a cng ng lt qua cc tr lc. S mu thun tr thnh cc k trm trng. Trng thi iu ha rt kh thc hin v s tan v ca cng ng c th n bt c lc no. Nh th, s mu thun, khi nh khi nng, lc no cng c. Trong thc t, s mu thun gia hai quyn li, cng ng v c nhn, s bin hnh thnh s mu thun gia thiu s lnh o v a s chu s lnh o, v thiu s lnh o nhn danh cng ng i hi s ng gp ca a s chu s lnh o. S mu thun cng c lit, nu i a s khng thc cng ng v khng hiu bit vn cn gii quyt ca cng ng. Trng hp ny cng d xy ra trong cc cng ng ngho nn v vt cht v u tr trong t chc. a s chu lnh o khng c cng ng bo m cho nhng cn thit ti thiu v s ng nn khng c l do tm l bit n cng ng, v, mi bn tm gii quyt cc vn ca i sng hng ngy, khng c thi gi m hiu bit vn ca cng ng. Trong nhng thi k bnh thng, c th min cng thay th s t tham gia ca a s chu s lnh o vo i sng ca cng ng bng s cng bch tn trng lut l ca cng ng. Nhng trong nhng thi k th thch th uy tn vng chc ca mt lnh t, hay s cng bch bng v lc cng khng thay th c s ng gp c thc vo

nhu cu ca cng ng. V iu kin thit yu thc hin sj t gic ng gp nh vy l a s chu s lnh o phi thc cng ng v hiu bit vn cn phi gii quyt ca cng ng. C nh vy thiu s lnh o v a s chu s lnh o mi phi hp iu ha v to cho cng ng sinh lc cn thit vt qua cc th thch quyt lit ang i ch. Nhiu hu qu trc tip S lin h ng nhin gia thiu s lnh o v a s chu s lnh o trong mt cng ng cng t cho a s chu lnh o s cn thit phi hiu bit vn cn phi gii quyt ca cng ng. Hn na, trong thc t, nu a s chu lnh o thc vn ca cng ng, th cng ng cn c th trnh c nhiu bc l lm m hu qu s rt tai hi cho cc cng cuc chung. a s chu lnh o cng thc c vn chung, th ng t xoay tr cng rng cho chin thut hnh ng ca thiu s lnh o. Cuc tranh u cng gay go, chin thut cng tr nn khut khc v bt ng. V nh vy s phi hp gia thiu s lnh o v a s chu lnh o s khng st m v ci sc bn ca chin thut khng b sn. K ch khng li dng c hon cnh nghim khc do cuc th thch to ra ly gin gia thiu s v a s ca cng ng. Mi s lnh o u phi chu s ph bnh. C ph bnh xy dng v c ph bnh ph. Ngay trong lc bnh thng, a s chu lnh o cng khng d dng phn bit c s ph bnh xy dng vi s ph bnh ph. Trong nhng lc nhit khng kh tranh u ln cao v bao trm mi vic th s nhn nh cng d b nh lc hng v thin ch cng d b li dng bi nhng ch trng ph hoi. Tuy nhin, nu a s chu lnh o thc vn ca cng ng, th t nhiu cng s c mt tiu chun nhn xt tnh cht ca s ph bnh v khng b nhng ch trng ph hoi la gt. V nh hnh khch, c th khng thu l trnh nh ngi li xe, nhng nu nhiu hnh khch c thc v l trnh th ngi li xe kh m mang mt l trnh l vo thay th cho l trnh m nhiu ngi bit qua. Mt s lnh o chn thnh v quyn li ca cng ng cng c lc phm vo nhng li lm m hu qu s c hi cho cng ng. Nhiu cuc u c kho ngy trang c th la gt a s chu lnh o ca cng ng. Trong hai trng hp trn a s c th b li cun vo nhng cng vic tai hi. V do c th dn dt cng ng n ch sp . a s chu lnh o d khng thu trit vn cn phi