Chođilàcònmãi

AzimJamal&HarveyMcKinno

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfree

CộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

TableofContentsMỤCLỤC

LỜIGIỚITHIỆU

VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢ

GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI

CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺ

CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIM

CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺ

CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺ

CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎ

LỜIKẾT

GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢ

MỤCLỤCLỜIGIỚITHIỆU

VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢ

GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI

CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺ

CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIM

CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺ

CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺ

CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎ

LỜIKẾT

GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢ

LỜIGIỚITHIỆUChúngtađangsốngtrongmộtthếgiớiđầybấttrắcvớinhữngnỗiđaucủanhânloạicùng

sựhủyhoạinghiêmtrọngcủamôitrường.Chínhvìvậy,chúngtacầnquantâmđếnnhaunhiềuhơnđểgópphầngiảmbớtnhữngnỗiđauvàbấttrắcấytrongcuộcsống.Thếnhưng,chúngtasẽthểhiệnđiềuđónhưthếnàođểcóthểlàmvơiđinhữngbấthạnhcủachínhmìnhvàcủangườikhác?

Bíquyếtđơngiảnnhấtchínhlà:“Mỗingườihãybiếtchiasẻ,biếtchođi,biếttraotặngnhữnggìtốtnhấtmàmìnhcóchongườikhác”.Thậtvậy,cuộcsốngchínhlàquátrìnhtraotặngvàđónnhậnkhôngngừng.Córấtnhiềuthứchúngtacóthểtraotặngchongườikhác,từcủacảivậtchấtchođếnmộtlờikhuyên,mộttrảinghiệm,mộtlờinóichântình,haythậmchíchỉlàmộtánhmắtthiệncảm,mộtnụcườiđônhậu…Nhữnghànhđộngchiasẻđóthểhiệntấmlòngyêuthươngcủachúngtadànhchomọingười.Vàchắcchắnrằngchúngtacũngsẽđónnhậnđượckhôngítđiềutuyệtvờibắtnguồntừsựchođicaođẹpnày.

Sựsẻchialuônmanglạinhiềuđiềukỳdiệuchocuộcsống.Dùtrongbấtkỳhoàncảnhnào,chúngtacũngđềucóthểchiasẻvàquantâmđếnngườikhác.Hãynhớrằng,khibạnvuivẻvàhạnhphúcthìítnhiềubạncũngđãtạorađượcnhữngtácđộngtíchcựcđếnnhữngngườixungquanh.Ngạnngữcócâu:“Vớithếgiới,bạnchỉlàmộtngườibìnhthường,nhưngvớiriêngmộtngườinàođó,bạncóthểlàcảthếgiới”.Vàkỳdiệuthay,ngườiđầutiênnhậnđượcsựchođicủabạn–khôngaikhác–đóchínhlàbảnthânbạn.Bảnthânmỗingườichúngtacóthểbantặngchínhmìnhmộtđiềugìđóvàcũngcóthểnhậnlạimộtđiềugìđótừchínhmình.

Khichúngtacósựchiasẻvàquantâmlẫnnhauthìcảngườitraolẫnngườinhậnđềucóđượcnhữngtặngphẩmquýgiánhấtcủacuộcđời.Sựchiasẻnàygópphầnlàmchonhâncáchmỗicánhântrởnênhoànthiệnhơn.Nhữnghànhđộngcaocảsẽđọngmãinơikýứctốtđẹpcủabạnbè,giađìnhvàxãhội,cònniềmđausẽvơiđivàdầnbịlãngquêntheolớpbụithờigian.

ĐiềudiệukỳcủasựchiasẻđãđếnvàlàmthayđổihoàntoàncuộcsốngcủabéCarlie.Khilênba,Carlielàmộtcôbékhỏemạnhbìnhthường,chođếnmộtngàycôbébịmộtcơnsốtrấtnặnghànhhạ.SaukhiđưaCarlienhậpviện,chamẹcủaem–ôngbàRussvàLynette–đãrấtđaubuồnvàchoángvángkhinghetincongáimìnhmắcbệnhungthư.Đólàmộtcănbệnhvôcùngquáiác,chínhvìthếmàtrongsuốtquátrìnhchữatrịchoCarlie,chamẹcủaemkhôngthểlàmgìhơnngoàicầunguyện.Tronggầnmườithángtrảiquanhiềuđợthóatrị,côbéluônkhaokhátthựchiệnđượcướcmơcủamình,đólàđượcđếnbờbiểnSeaWorld.BàngoạicủaCarlieđãthỉnhcầuTổchứcthựchiệnướcmơ(Make-AWishFoundation)ởCanadađểgiúpcôbéthỏanguyệnmơước.Đâylàmộttrongnhữngtổchứctừthiệnlớnnhấtthếgiới,cóchinhánhở32quốcgia.Tổchứcnàyđượcthànhlậpnhằmmụcđíchđápứngnguyệnvọngđặcbiệtcủacáctrẻemmắcnhữngcănbệnhhiểmnghèo.

BatuầntrướckhinhậnđượclờiđápứngchoướcnguyệncủamìnhlàđếnđượcbờbiểnSeaWorld,béCarliebấtchợtlạibịviêmphổi,rồibịcúm.Sáungàysau,Carlierơivàotìnhtrạnghônmê.CácbácsĩnóivớichamẹCarlierằngcôbéchỉcòn20phầntrămcơmaysốngsótmàthôi.BệnhtìnhcủaCarliemỗilúccàngnặnghơn.Sau17ngàyvẫncònởtrongtìnhtrạnghônmê,phổibịmấtđi98phầntrămdungtíchhoạtđộng.Cơthểđượcnốivới13ốngtrợgiúp,côbébịliệthoàntoàn.Cácbácsĩchẩnđoáncôbékhôngthểsốngđếncuốituần.Saunày,ôngRussnhớlại:“Thậtkhôngthểtưởngtượngđượcnỗibànghoàngcủachúngtôikhinghetindữ,đứacongáibébỏngcủachúngtôisẽkhôngthểquakhỏi!”.

KhihếtcatrựcvàođêmthứSáu,cáccôytáđãnóilờitừbiệtvớibéCarlie,nhưngvàosángngàythứHaituầnsau,họvôcùngngạcnhiênkhithấyôngRussvẫncònlưulạitrongbệnhviện.Điềukỳdiệuđãxảyra:BéCarlieđãtỉnhlại!Cơthểcôbéđãbịmấtđiphânnửatrọng

lượng.Mườihaingàysau,CarlieđượcđưalêntrựcthăngbayđếnbờbiểnSeaWorld.Tạiđây,côbéđãthựchiệnđượcniềmmơướccủamìnhlàbơilộicùngbầycávoi.Haituầnsau,Carlietrởvềnhà.Lúcnày,côbéđãđủkhỏeđểchạyđếnngảvàovòngtayâuyếmcủabàngoại!Cóthểnói,sựbìnhphụccủabéCarliethậtđángkinhngạc.

Ngàyhômnay-5nămsausựkiệnđángnhớđó,Carlielàmộtcôbétrànđầysứcsốngvàkhỏemạnh.Chacô-ôngRuss-đãhạnhphúcthổlộrằng,ônglàmộttrongnhữngngườimaymắnnhấttrênđời.Ôngcảmnhậnđượcrằngđứacongáibébỏng,yêuquýcủamìnhđãđượctraotặngsựsống.Ôngnói:“NhiềuemnhỏkháctuykhôngcómaymắnđượcsốnglạitừbệnhtậtnhưCarlie,nhưngnhữngướcmơấpủtronglòngcủachúngcũngđượcđápứngnhờcónhữngtổchứclàmcôngviệctừthiệnnhưMake-A-WishFoundation.Làmộtngườichasuýtbịmấtđứacongáiyêudấucủamình,tôimuốnnóirằng:“Nếuthựcsựkhaokhátvàquyếttâm,bạncóthểđạtđượcnhữnggìmìnhmongmuốn””.

MơướccủacôbéCarlieđượctrởthànhhiệnthựclànhờcókhoảng170nhàhảotâmtừkhắpnơiđãgởitiềnquyêngópchoMake-A-WishFoundationởCanada.NhữngnhàhảotâmnàytuychưatừnggặpCarlie,nhưnghọđãsẵnlòngchiasẻmàkhônghềbiếtcâuchuyệncủacôbé.Khiđónggóptiền,họchỉhyvọnglàcóthểgiúpđỡmộtđứatrẻbịbệnhnàođó;vàthếlà,quaviệclàmcủamình,họđãchiasẻmộtquàtặngvớicuộcđời.Hiệnnay,ôngbàRusscũngđangtìnhnguyệnlàmviệcchotổchứcnàynhưlàmộtsựtriânđểtraotặnglạinhữngđiềutốtđẹpchocuộcsống.Haiôngbàthườngxuyênđikhắpnơikểlạicâuchuyệncủahọ,câuchuyệnvềgiátrịcủasựchiasẻ,đểquyêntiềntiếptụctìmcáchgiúpđỡnhữngtrẻemkémmaymắnkhác.

CâuchuyệncủaCarliechochúngtathấysựchiasẻluônmanglạiniềmvui,hạnhphúc,sứckhỏe,vàthậmchílàcảsựsốngchoconngười.Chỉcầnbạnthậttâm,bạnsẽkhôngbaogiờcảmthấymấtđikhichiasẻnhữnggìmìnhcó,bởivìchođilàcònmãi!

Vớiquyểnsáchnày,chúngtôihyvọngsẽtruyềncảmhứng,khơidậyniềmkhátkhaochiasẻtrongbạn,thắpsángniềmtinnơitâmhồnbạn,đểbạntiếptụctraotặngnhữngđiềutốtđẹpchocuộcsốngnhiềuhơnnữa.Vàchúngtôitintưởngmãnhliệtrằng:Mộtkhibạnchođi,chínhlàlúcbạnđượcnhậnlại!

-AzimJamal&HarveyMcKinnon

VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢCảhaitácgiảcùngtâmsựrằng,họrấtmaymắnkhicónhiềucơhộiđểchiasẻnhữngđiều

tốtđẹpvớimọingườitrongcuộcsống,vàhọxemđólàniềmhạnhphúclớnlaonhấtcủađờimình.Saunhiềunămnỗlựcphụcvụcộngđồng,cảhaiđềutíchlũyđượcnhữngkinhnghiệmsốngphongphú,cảmnhậnđượcnhiềuniềmvuivàcànghiểurõhơnchângiátrịcủasựchiasẻ.

Haimươilămnămqua,AZIMJAMALđãdànhtrungbình20giờmỗituầnđểlàmviệcnhưmộttìnhnguyệnviên.Ônglàmchủtịchchonhiềutổchứctìnhnguyện,từnhữngtổchứcphúclợixãhộichođếncáctổchứcthanhniên.Ôngđãđinhiềunơi,đếnchâuÁ,châuPhi,châuÂu,châuÚc,Mỹ,NewZealand,đãphụcvụởnhữngnơibịchiếntranhtànpháhaynhữngvùngcóthiêntai,thảmhọa,giúpđỡngườitịnạnAfghanistanởPakistan.Trướckhitrởthànhmộtdiễngiảchuyênnghiệp,Azimđãcónhữngbuổinóichuyệntạođượcsựhưởngứngmạnhmẽtrênthếgiới,nóivề“sựcânbằngtrongcuộcsống”,về“giátrịcủasựchiasẻ”...

Từthuởấuthơ,Azimđãhọccáchphụcvụngườikhácquanhữngtấmgươngsốngđộng,gầngũinhấttronggiađìnhmìnhnhưchamẹvàôngbà.Ôngthấymọingườitronggiađìnhmìnhchiasẻvớingườikhácmộtcáchhoàntoàntựnguyện,từthờigian,tiềnbạc,chođếnnhữngtrảinghiệm,vốnsống,sựhiểubiết…Họđãchiasẻvớimọingườibằngmộttấmlòngkhiêmtốn,biếtơn,xuấtpháttựnhiêntừsâuthẳmtâmhồn.ĐiềunàyđãđểlạiấntượngsâusắcchoAzimkhôngchỉtrongthờiniênthiếumàcònkéodàitrongsuốtnhữngnămthángsaunàykhiđãtrưởngthành.

TácgiảHARVEYMCKINNONcũngcórấtnhiềuhoạtđộngchiasẻvớicộngđồnghơn30nămqua.Suốtnhiềunăm,ôngđãlàmtìnhnguyệnviênchohàngloạttổchứcphilợinhuận.Ôngkhôngnềhàbấtcứcôngviệcnặngnhọcnào,từviệcđiphânphátthưtừ,rửachénbátchođếnviệcthamgiavàoỦybanquốcgiacủamộtsốtổchứcphilợinhuậnlớntrênthếgiới.Cáchđâyvàithậpniên,ôngquyếtđịnhđemnhữngkỹnăngchiasẻcủamìnhnhânrộngratrongcáctổchứcphilợinhuậnđểphụcvụtrongcáclĩnhvựcbảovệcônglýxãhội,bảovệmôitrường.Ôngđónggópnhiềuchocôngviệctừthiện,chiasẻkinhnghiệm,ýtưởng,thờigianđểcùngmọingườixâydựngmộtcuộcsốngtốtđẹphơn.Nhiềunămqua,ôngđãtíchcựcnghiêncứu,tổngkếtcáckỹnăngchiasẻvàtìmcáchhuấnluyệnnhữngkỹnăngnàychohàngngànnhânviên,tìnhnguyệnviêncủacáctổchứcphilợinhuậnởhơn50quốcgiatrênthếgiới.

Mộttrongnhữnglídođểhaitácgiảgặpgỡnhauvàcùngviếtquyểnsáchnàylàvìcảhaiđềuyêuthíchviệchọchỏi,tìmkiếmkiếnthứcvàmuốntruyềnlạichongườikhác.Họnghĩrằngđiềunàysẽgiúpíchđượcchorấtnhiềungườivàgópphầnlàmchocuộcsốngtrởnêntốtđẹphơn.HaiôngrấtthíchthúkhitựnhậnthấymìnhgiốngnhưnhữngngườimàtácgiảMalcolmGladwellmôtảtrongquyểnsáchTheTippingPoint:luôntìmcáchtiếpthukiếnthức,họchỏi,trảinghiệmnhữngđiềumớimẻvàluôncómộtsựthôithúcsâuxatừbêntronglàmuốnđượcchiasẻnhữngđiềutốtđẹpnàyvớinhiềungườikhác.

GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI

“Chođilàcònmãilàquyểnsáchcónộidungsâusắc,lờigiớithiệuthấmđượmchấtnhânvănvềsựchiasẻ,vềtấmlòngbaodung,rộngmở.HarveyMcKinnonvàAzimJamalđãtruyềncảmhứngchođộcgiảnhằmtạorasựthayđổitíchcựcchocuộcsống,đểmọingườicùngcólợi.Sứcmạnhcủasựchiasẻxóabỏkhoảngcáchgiữangườivớingười,từđótấtcảsẽcùnghiệplựctạodựngmộtthếgiớitốtđẹphơn.”

-TimDraimin

GiámđốccủaTidesCanadaFoundation

“Vềcơbản,sốphậncủachúngtađượcđịnhhìnhbởinhữnggìchúngtachiasẻ,chứkhôngphảibởinhữnggìchúngtanhậnđược.Cuốnsáchmanglạiniềmcảmhứngvôtậnlàmchocuộcsốngchúngtacónhiềuýnghĩahơn,giúpchúngtatrởthànhnhữngngườinhưchúngtamongmuốn.”

-RobinSharma

TácgiảcủaThemonkwhosoldhisferrari

“Chođilàcònmãilàquyểnsáchrấtthựctế,nóchothấytìnhyêuthươnggiữaconngườivớiconngườicógiátrịcựckỳlớnlao.Cuốnsáchđưalạinhiềuxúccảm,truyềncảmhứngvàniềmhyvọngtronglòngmỗiđộcgiả.Haitácgiảđãphảnánhnhữngsuynghĩ,tâmtưquanhữngtrảinghiệmthựctế,quanghiêncứuđượcchứngminhvàquanhữngcâuchuyệnkhôngthểnàoquênđểminhhọachoquanđiểmsốngcủamình.Nhữnglờikhuyênvềcáchsống,biếtyêuthươngvàbiếtchiasẻđềurấtđángđểchúngtasuyngẫm.Đâythậtsựlàquyểnsáchcầnthiếtchomọigiađìnhvàmọingười.”

-KaySprinkelGrace

TácgiảcủaHighImpactPhilanthropy

“HarveyvàAzimđãgợimởnhiềuýtưởngtrongquyểnsáchtuyệtvờivàquantrọngcủamình.Chođilàcònmãisẽmanglạinhiềuđiềutốtđẹpchocuộcsốngcủabạn.Nhữnggìhaitácgiảviếtđềumangđậmtínhnhânvăn,nhưngkhôngkémphầnkiênquyết,thôithúcmỗichúngtaphảisuynghĩvềnhiềucáchthứckhácnhauđểthểhiệnlòngnhânái,sựquantâmcủamìnhđốivớinhữngngườichungquanh.Vớinhiệthuyếtcủahọ,niềmđammêchiasẻđãtrởthànhmộtđiềurấtdễlantruyền.Bạnhãyđọcquyểnsáchnàyvàtiếptụcchiasẻnóvớimọingười.”

-TiếnsĩMichaelTobias

Nhàsinhtháihọc,nhàvăn,nhàlàmphim

“Nhữngýtưởngtuyệtvờitrongcuốnsáchnàysẽtruyềncảmhứngđểtạonênmộtthếgiớivớinhữngconngườibiếtquantâmlẫnnhau.Hãytặngcuốnsáchnàychotấtcảnhữngngườibạnyêuquý.”

-KenBurnett

TácgiảcủaRelationshipFundraising

“Bấtcứaiđọccuốnsáchnàyđềunhanhchóngbịảnhhưởngbởinhữnggìmàtácgiảgọilà

viruscủasựchiasẻ,vàdovậy,thếgiớinàysẽtrởnêntươiđẹphơnrấtnhiều."

-ArtHister,M.D

TácgiảcủaDr.ArtHister’sGuidetoLivingaLongandHealthyLife

CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺChúngtakhôngthểphủnhậnrằng,thếkỷ21màchúngtasốnghiệnnayđangdiễnranhững

cạnhtranhhếtsứcgaygắt,khốcliệt,đòihỏimỗingườiphảinỗlựcrấtnhiềutrongcôngviệccũngnhưtrongmọilĩnhvựccủacuộcsống.Dườngnhưchúngtachẳngbaogiờcóđủthờigianđểlàmnhữngviệccầnthiết,chẳnghạn:theokịpmộtdựán,hoàntấtmộtcôngviệcnàođó,haydànhthờigianchogiađình,bạnbè,kiếmđủtiềnđểmuanhà,sắmsửatiệnnghitronggiađình.Phảiđốimặtvớiquánhiềuthửtháchmỗingàykhiếnbạnluôntựhỏi:“Tạisaotôiphảimấtthờigianquantâmđếnviệcchiasẻ?”,hay:“Tôiđangphảiđươngđầumộtcáchgaygovớimọiáplực,làmsaomàcóthờigian,sứclựcvàcảmhứngđểchiasẻvớingườikhác?”,hoặclà:“Chẳngthấyaichokhôngtôicáigìcả,mọithứtôicóđượcđềulàdosựnỗlựcphấnđấucủachínhbảnthântôi,thếthìtạisaotôilạiphảichiasẻvớingườikhác?”.v.v.

Thậtra,sựchiasẻcómộtsứcmạnhlớnlaomanglạiniềmvui,hạnhphúcvàsứckhỏechochínhbạn.Trongchươngnày,chúngtôihyvọnggiúpbạnthấy,dùđangsốngtrongbấtcứhoàncảnhnào,ngaycảkhibạnđanggặpmộtsốkhókhăntrongcuộcsống,bạnvẫncókhảnăngđểchiasẻvớingườikhác.

NHỮNGQUÀTẶNGTRONGĐỜI

Cólẽtrênđờinàykhôngcómónquànàoquýgiábằngsựquantâmsâusắc,nhữnghysinhcaocảvàniềmkỳvọnglớnlaomàmỗingườinhậnđượctừchamẹ.Thếnhưngchamẹkhôngphảilàngườiduynhấtchochúngta.Trongsuốtcuộcđời,chúngtacònnhậnđượcrấtnhiềutừnhữngngườikhác,nhưquàtặngtừcácthầycôgiáo,nhữngngườibàcon,vàthậmchítừnhữngngườixalạnữa.Trườnghọc,bệnhviện,đườngsá,côngviên…đượcxâydựngnhờcôngsức,mồhôinướcmắtvàtiềnđóngthuếcủabiếtbaongười.

Thậtra,hầuhếtnhữnggìtacótrongđờiđềudocôngsứclaođộngkhổnhọccủangườikháctạora.Cuộcsốngêmảthanhbìnhmàchúngtacóđượcngàyhômnaylànhờsựhysinhmáuxươngcủabiếtbaothếhệđitrước.Khinghĩnhưvậy,bạnsẽthấymọingườitrongthếgiớinàyđềuchungtaygópsứclàmnênđiềukhácbiệtchocuộcsốngcủabạn,manglạinguồncảmhứngvôtậnvàgópphầnlàmchocuộcsốngcủabạntốtđẹphơn.Vậythìtạisaobạnlạikhôngcónhữngtácđộngtíchcựcngượctrởlạiđốivớicuộcsốngcủanhữngngườixungquanhmình?

Bạnthửsuynghĩvềmộtvàiconsốthốngkêtrênthếgiớisauđây:

Cứ4ngườithìcó1ngườibịđói.

Mộttỉngườikhôngcónướcsạchchonhucầusinhhoạt.

Cóítnhất200triệungườiđangchịuđựngnỗiđaukhủngkhiếpcủachiếntranh,củatùtộivàsựthốngkhổvềthểxáclẫntinhthần.

Cứcáchvàigiâylạicómộttrẻembịchếtvìnhữngcănbệnhmàchúngtacóthểngănngừađược.

Mộtphầnbảydânsốthếgiớichưabiếtchữ.

Trongcuộcsốngcórấtnhiềuthửtháchmàchúngtaphảivượtqua.Đểđốimặtvớinó,chúngtacóhaicáchđểlựachọn.Hoặclàdànhmộtchútthờigiangiúpđỡnhữngngườichungquanhvànghĩđếnviệcmìnhcóthểthayđổicáchsống,hướngtớimộttươnglaitốtđẹp,hoặclàchẳnglàmgìcảvàđiềunàycũngđồngnghĩavớiviệcbạnđangđểtuộtmấtnhữnggiátrịcủasựchiasẻ.Bạncũngcóthểthấyrằng,khimọingườicùngngồilạivớinhauđểtìmcáchgiảiquyếtnhữngvấnđềkhókhănthìchúngtathườngnhậnđượchơnlàmấtđi,đặcbiệtlàmỗikhi

tatựnguyệngiúpđỡmộtaiđó.

GIÁTRỊCỦASỰCHIASẺ

Bạnhãyhiểurằng,khibạncốgắngchiasẻ,giúpđỡngườikháclàbạnđangtựgiúpchínhmình.Nhờđóbạncóthểcóđượcnhữngđiềusauđây:

Tạothêmđượcnhữngmốiquanhệmới

Cảmthấyantoàn

Cóthêmnhữnghoạtđộngthúvị

Cósứckhỏetốthơn

Cảmthấytựhàovàthấycuộcsốngcủamìnhcóýnghĩahơnsaukhilàmđượcviệctốt.

Hạnhphúc

Thanhthảnvàyêuthương

Chođichínhlànhậnlại–điềunàynghecóvẻnghịchlýnhưnglạilàmộtsựthậtmàrấtnhiềungườicôngnhận.Chỉtrừkhibạnchođivớidụngýđượcnhậnlại–đólàlúcmàhànhđộngvốncaođẹpnàybịmấtđiýnghĩa–thìbạnsẽchẳngnhậnlạiđượcgìcả.Sựchiasẻthậtsựphảixuấtpháttừtìnhcảmchânthànhcủacontim,từchínhniềmvuicùnglòngvịthacủachúngta.Độnglựccủasựchiasẻhoàntoànlàdotựnguyệnmàkhôngcầnđềnđáp.Cónhưvậy,sựchiasẻmớimanglạinhiềuýnghĩa.Cácbậcchamẹchiasẻthứcăn,chỗởvàtìnhyêuthươngchoconcái,đơngiảnchỉvìhọyêuquýcácconchứkhôngphảivìhọmongchờđượcconyêuthươnglại.Suychocùng,ýnghĩacủasựchiasẻrấtcaođẹp,nhưngđôikhichúngtalạilàmhoenốýnghĩacaođẹpcủanó,nếunhưchúngtatraotặngđểrồichỉmongđượcngườikháccôngnhậnvàtrôngchờđượcđềnđáp.Điềunàyđãlàmchocảngườicholẫnngườinhậnđềukhôngcònnhậnthấygiátrịtốtđẹpcủaviệcchiasẻnữa.

Sựchiasẻtạonênnhữngmốiquanhệmới

Cácnhàtâmlýhọcnhậnthấytừtrẻsơsinhchođếnngườitrưởngthànhđềuluônkhaokhátmốiquanhệtácđộngqualạigiữangườivớingười.Nhữngđứatrẻkhôngđượclớnlêntrongtìnhyêuthươngthìkhitrưởngthành,dùrấtkhaokhátnhưngvẫnrấtkhóđểcóđượcmộtđờisốngổnđịnhvềcảmxúc.Ngườitrưởngthànhcũnggặpnhữngtổnthươngtươngtự.Thiếuvắngnhữngmốigiaolưuthântìnhvớingườikhác,tâmhồnchúngtathườngbịlệchlạc.

Thậtvậy,cuộcsốngcủachúngtađượchìnhthànhtừcácmốiquanhệkhácnhau,làtổnghòacủacácmốiquanhệxãhội.Quađó,tanhậnthứcvềthếgiới,vềbảnthânvàngaycả“sốphận”củamình:Nhữngngườicómốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácthìmautrưởngthànhhơn,sốnghạnhphúchơn,tâmhồntrởnênrộngrãihơn.LinhmụcThomasMertonđãtừngviết:“Tâmhồncủachúngtacũnggiốngnhưcácvậnđộngviên,luôncầncóđốithủngangsứcngangtàiđểthểhiệnđầyđủsứcmạnhcủamình”.Cáccơbắpsẽtrởnênyếuđinếukhôngđượcluyệntậpthườngxuyênvàđầyđủ.Tâmhồncủabạncũngnhưthế!Vàcáchluyệntậptuyệtvờinhấtlàhãybiếtchiasẻvàlàmđiềutốtchongườikhácnhữngkhicóthể.

Sựchiasẻtạochobạncảmgiácantoàn

Sựchiasẻcũnglàmgiảmbớtnhữngnỗisợhãi,nhàmchántrongcuộcsốngcủachúngtadonóthúcđẩynhữngmốigiaotiếpxãhộivàlàmtăngcảmgiácsốngcómụcđích,cảmgiácantoànchomỗingười.

Mộtkếtquảnghiêncứumớiđâychothấy,nhữngngườixemnhiềutintứctrêntruyềnhìnhthườnglosợtháiquávềnhữngmốihiểmnguyđốivớicuộcsốngbìnhyên,hạnhphúccủahọ.Nguyêndolàvìphầnlớncácchươngtrìnhtruyềnhìnhđềutậptrungđưanhữngbảntin,nhữnghìnhảnhrùngrợn,bấtan,làmnảysinhtâmlýhoangmang,sợhãitronglòngkhángiả.Vàđángngạihơn,cuộcsốnghiệnđạiđangxuấthiệnngàymộtnhiều“nhữngcáikénngười”tìmcáchsốngthumìnhlại.Nóicáchkhác,nhữngngườinàychỉmuốntựnhốtmìnhtrongthápngàcủanhữngmốiquanhệvớingườithânmàđánhmấtdầnquanhệtốtđẹpvớihàngxóm.Chínhlốisốngíchkỷnàycànglàmchohọdễbịkẻxấutấncôngvàdễgặpnhữngchuyệnnguyhiểmhơn.

Cáchtốtnhấtđểvượtquanỗisợhãilàhãyđốimặtvớichúng,từđóbắtđầumộtquátrìnhtạonênsựkhácbiệt.Cộinguồncủamọihiểmnguyđềuxuấtpháttừhệquảcủanhữngmặttráixãhội,nhưngthườngthìchúngtakhôngdámnhìnthẳngvàonhữngvấnđềnày.Bảnchấtcủasựviệcdiễnrakhôngquantrọngbằngcáchmàchúngtađónnhậnnhữngsựviệcđó.Chúngtacầncótháiđộthíchhợpđểlàmgiảmthiểunhữngnguyênnhângâyramọibấtổntrongcuộcsốngcủamình.

Nhữnggiátrịmớitừsựchiasẻ

Sựchiasẻlàbíquyếtthenchốtđểmỗichúngtatựvượtlênchínhmình.Bạnhãydànhthờigianđểgiúpđỡ,anủi,hoặcđơngiảnlàởbêncạnhngườikhácmỗikhihọcần,điềunàysẽlàmchocácmốiquanhệcủabạntrởnêngầngũihơn.Từđó,tâmlýtựchomìnhlànhânvậttrungtâmchắcchắnsẽgiảmdầnđi;đồngthời,bạncònthoátkhỏicảmgiácsợhãivàcôđơnthườngngựtrịtronglòngmình.KếtquảdựánnghiêncứurấtquymôcủaRobertPutnam,đượctrìnhbàytrongquyểnBowlingAlonechothấyrõ:việcxâydựngmốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácsẽgiúpchochúngtađượcantoàn,khỏemạnh,hạnhphúc,vàthậmchícòncóthêmlợinhuậnnữa.Bạnđãbaogiờcócơhộitìmđượcviệclàmtốtnhờvàonhữngmốiquanhệtốtđẹpchưa?Rồitrongnhữnglúclâmvàohoàncảnhkhókhăn,ngặtnghèo,bạncóđượcngườihàngxómgiúpđỡkhông?Nhữnglúcbạnkiệtsức,bạnbècủabạnđãgiúpbạnchămsócconcái?Danhsáchnhữngviệcmàchúngtacầnngườikhácgiúpđỡcòndàilắm!Vàchínhtrongnhữnglúcvấtvả,thậmchítronghoạnnạn,chúngtamớinhậnraailàngườibạntốtnhấtcủamình!

Sựchiasẻgiúpbạncóđượcsứckhỏetốt

KếtquảnghiêncứucủaViệnHànlâmYhọcHoaKỳchứngminhrằng,nhữngaidànhnhiềuthờigianđểchiasẻ,giúpđỡngườikhácthườngtạođượcnhữngảnhhưởngrấttốtchothểchấtlẫntinhthầncủahọ.MộtbàibáođăngtrêntạpchíAmericanHealththáng5/1988phântíchcácnghiêncứuvềđềtàinàychothấy:hoạtđộngtìnhnguyệnchiasẻ,giúpđỡngườikhácgópphầnlàmtăngtuổithọ,tănghạnhphúccủamọicánhân.Đólàdosựchiasẻgópphầnlàmchochúngtagiảmbớtcảmgiácnhàmchánvàlàmtăngcảmgiácsốngcómụcđích.Kếtquảnghiêncứuchothấy,nhữngngườikhôngthamgiahoạtđộngtìnhnguyệncónguycơđộttửcaogấp2,5lầnsovớingườithamgiahoạtđộngtìnhnguyệnítnhấtmỗituầnmộtlần.

Bàibáocònmôtảnhữnglợiíchkhácmàcácnhàkhoahọctìmthấyquacáchoạtđộngtìnhnguyện:

Tăngcườngkhảnăngmiễndịch

Làmgiảmlượngcholesteroltrongmáu

Tăngcườngsứcmạnhcủatim

Giảmnguycơtứcngực

Giảmcăngthẳng

Thếgiớinàysẽtrởnênkhácbiệtvàtốtđẹphơnrấtnhiềukhimọingườiđềubiếtchiasẻvàcảmthôngvớibảnthânmìnhvàvớingườikhác.

Sựchiasẻgiúpbạnpháthuynănglựctiềmẩncủabảnthân

CómộtchuyệnkểrằngnhàhiềntriếtRumi(*)mộthômhỏiThượngĐếkhithấyNgàiđingangquanhữngngườiănmàyđangngồibênvệđườngmàkhôngmảymaychohọmộtxunào:“ThưaThượngĐế,tạisaoNgàikhônggiúpgìchonhữngngườiănmàynày?”.ThượngĐếtrảlời:“Tađãlàmmộtđiềulàsángtạoracácngươi”.

Thôngđiệpmànhàhiềntriếtmuốngửiđếnchochúngtaquacâuchuyệnnàyđólà:Mỗichúngtađềucókhảnănglàmnhữnggìchúngtamuốnđểcảithiệnđờisốngcủamình-khảnăng“đánhthức”nhữngnănglựccòntiềmẩncủabảnthân.

Hầuhếtmọingườichỉmớisửdụngmộtphầnnhỏnănglựccủamình.Vàchắcchắnlâunaymỗichúngtađềuchưatừngkhámphávàkhaitháchếtnhữngnănglựctiềmẩnmàchúngtacó!Trongnhữnglúcngườikháccầnsựgiúpđỡ,chỉcầnbạnđưatayrachohọthìđiềuđócũnggiốngnhưmộtngọnnếnđượcthắpsánglênđểxuađimànđêmtămtối.Hạnhphúclớnnhấttrongcuộcđờinàylàđượcchođitìnhyêuthương,đểrồinhữngyêuthươngđólạithắpsángtronglòngbạn,thúcđẩybạnvươntớinhữngtìnhcảmcaothượng,quênđinhữngtịhiềmnhỏnhenđểchotìnhcảmgiữangườivớingườitrongcuộcsốngđượcthănghoa.Khibạnlàmđượcđiềuđó,tứclàbạnđãcóthểpháthuyhếtnhữngnănglựctiềmẩntrongbạn,đểgiúpđỡchínhmìnhvàngườikhác.

Chođếnnăm1997,Azimlàmộtkếtoánchuyênnghiệp.Vàonăm1993,ôngtrởthànhChủtịchHộiđồngQuảntrịvềphúclợixãhộitrongcộngđồngnơiôngcưngụvàôngđãtìnhnguyệnlàmviệcchonơinày20-25tiếngmỗituần.NhưngkhicólờimờigọiđónggópchoquỹpháttriểncủaTổchứcNhânđạoFocus,ôngđãnhanhchóngnhậnlờimờinàyđểđếntrạitịnạnAfghanistanởPakistantrongvàituần.

TrongkhoảngthờigianởPakistan,Azimđãcódịpchứngkiếnnhiềumảnhđờiđaukhổcósứclayđộnglớnđếntâmhồnông.ÔngđãnghekểnhiềuchuyệnvềcuộcsốngmànhữngngườitịnạnAfghanistanđãtrảiquasauchiếntranh.ChạytrốnkhỏiAfghanistanchỉvớivàibộđồtrênngười,cóngườiđãtậnmắtchứngkiếncảnhchamìnhbịgiếtnhưthếnào.Họđãlàmviệc14tiếngmộtngàychỉđểkiếmđược1đô-la.AzimcũngđãgặpnhữngemnhỏngườiAfghanistancùnglứatuổivớiconôngđangphảisốngcảnhkhốncùng.Nhữngcâuchuyệnđócứmãiámảnhông:“Chuyệngìsẽxảyranếucáccontôicũnglâmvàohoàncảnhtươngtựnhưthếnày?”.Ôngđãnghenhiềuđiềutốtđẹpvềnhữngmốiquanhệkhácnhautrongxãhội,chúngnốikếtnhiềutâmhồnvớinhautrongsựchiasẻ,baodung;nhưngđâylàlầnđầutiênôngthựcsựcảmnhậnđượccảmxúcchiasẻvàbaodungđó.Lúcngồitrênxetắc-xitrởvềkháchsạn,ôngđãkhóchồnnhiênnhưmộtđứatrẻ.

Suốtđêmhômđó,ôngkhôngsaochợpmắtđược.Ôngcứnằmtrằntrọcvàtrăntrở,tựhỏilàmthếnàocóthểgiúpđỡnhữngđứatrẻấy.Cuốicùng,ôngnhậnrarằng,nếutiếptụclàmmộtkếtoánchuyênnghiệp,ôngkhôngthểnàotạorađượcnhữngtácđộnglớnđểgiúpđỡnhữngngườikhốnkhổ,vàđócũnglàlúcôngkhôngcònthathiếtgìvớinghềkếtoáncủamìnhnữa.Ngaychínhtrongcáiđêmnhiềutrăntrởđó,ôngđãđưaramộtquyếtđịnhtạonênbướcngoặtmớitrongđờimình,đólàtheođuổisựnghiệpviếtláchvàdiễnthuyết.Đâylàđiềumàtrướcđóôngchưabaogiờdámnghĩđến.Cóthểnói,nhữngngàyởtrạitịnạnAfghanistanmanglạinhữngtrảinghiệmsâusắclàmthayđổicảcuộcđờiAzim,giúpôngtiếngầnhơnđếnconđườngpháthuynănglựctiềmẩncủabảnthân.

HỆTHỐNGTHANGBẬCVỀNHUCẦUCỦAMASLOWMộtsốngườichorằng,họkhôngthểchiasẻvớingườikhácvìngaycảbảnthânhọcòn

chưathỏamãnđượcnhữngnhucầuthiếtyếucủamình.CólẽnhữngngườinàyvẫncònđangdựavàohệthốngthangbậcvềnhucầucủaAbrahamMaslow.Quanhiềunămnghiêncứu,Maslowđãđưaramộtkimtựthápvềtámthangbậcbiểuthịnhữngnhucầucủaconngườibaogồm:Nhucầucănbảnđầutiênmangtínhsinhhọcrấtcầnthiếtđốivớisựsốngcủachúngtanhư:nước,thứcăn,chỗở,giấcngủ,tìnhdục...Nhucầuthứhailànhucầuvềsựantoàn,tứclànhucầuđượcbảovệ,chechởtránhnhữngnguyhiểmdothiênnhiêngâyravàdotrậttựxãhộiquyđịnh.Nhucầuthứbabaogồmnhữngnhucầuvềxãhộinhư:tìnhyêu,giađình,cácmốiquanhệ,côngănviệclàm...Nhucầuthứtưlànhucầuđượcthểhiệncáitôicủamỗingườithôngquasựthànhđạt,sựnổitiếng,bổnphận,tráchnhiệm,sựtựdo,độclập...Nhucầuthứnămđềcậpđếnnhucầuvềnhậnthứcbaogồm:kiếnthức,hiểutườngtậnýnghĩacácsựviệc,sựtựnhậnthức...Nhucầuthứsáuthểhiệnnhữngyếutốvềthẩmmỹ:vươntớivẻđẹphàihòavàcânđốicủacơthể.Nhucầuthứbảylànhucầuđượcthểhiệnđầyđủnănglựctiềmẩncủabảnthân.Nhucầunàyđượcthỏamãnquasựtrưởngthànhcủamỗicánhân,sựtựhoànthiệnvàsửdụngđượctiềmlựccủariêngmình.Nhucầucuốicùnglànhucầuvềtâmlinh,đượcthểhiệnquatínhsiêuviệtvànhucầugiúpđỡngườikhácpháthuynănglựctiềmẩn.TheoMaslowthìcácnhucầucủaconngườiphảithỏamãntrìnhtựtámthangbậcmàôngđưara.Ôngchorằng,mỗicánhânsaukhiđạtđượcmộtnhucầucănbảnnàođóthìmớitiếptụchànhđộngđểthỏamãnnhữngnhucầutiếptheo.TámthangbậcvềnhucầucủaMaslowcơbảnlàrấthợplí.Nhưngthựctếchothấyviệcthỏamãnnhữngnhucầunàykhôngnhấtthiếtlúcnàocũngphảiđitheomộttrìnhtựtừthấpđếncao.Chẳnghạn,mộtngườinàođóđangcốgắngđểhoànthiệnnhucầuthứba(nhucầuvềxãhội),nhưngphảiquakiếnthức(nhucầuthứnăm)thìnhucầunàymớiđượcthựchiện.Chiasẻđểtìmthấyhạnhphúcvàýnghĩacuộcsống

Tấtcảmọingườiđềukhátkhaocảmnhậnýnghĩacuộcsống,khátkhaovươnđếnsựhoànthiệnvàmongmuốnnhậnrahạnhphúcđíchthựccủacuộcđờimình.Thếnhưngđiềunàysẽkhôngbaogiờđạtđếnđượcnếubạnluônmangbênmìnhsựíchkỷ,luôntựchomìnhlànhânvậttrungtâm.Sựchiasẻphảibắtnguồntừmongmuốnđemlạihạnhphúcchongườikhác,khơidậyniềmtinvàlòngcanđảmđươngđầuvớinghịchcảnhđểtạonênsựkhácbiệtchođời.MẹTeresalàmộttấmgươngđiểnhìnhvềsựchiasẻhạnhphúc.Mẹđãtìmthấysựmãnnguyệntrongcuộcsốngkhitậntâmgiúpđỡvàlàmthayđổivẻmặtcủanhữngngườihấphốitừchỗđầybuồnđau,sợhãiđếntrạngtháithanhthảnvàbìnhan.Bằngcáchcốnghiếnđờimìnhchongườikhác,mẹđãgópphầnlàmdịubớtnỗiđauvàgiúphọthêmcanđảm.

Tôimuốnkểchocácbạnmộtcâuchuyệnngụngônthúvị:Cómộtngườisắpchếtđuối,mọingườivâyquanhhôlớn:“Hãyđưatayôngrachochúngtôicứu!”nhưngôngtalưỡnglựđểrồivậtvãchốngcựvớidòngnước.Cuốicùng,cóngườiđãnói:“Hãynắmlấytaytôiđi!”vàngaylậptức,ôngtađãnắmchặtlấy!Sựkhácnhauđólàgì?Rõràngngườiđànôngtrongcâuchuyệnnàythườngđượcnhậnnhiềuhơnlàchođivàôngtađãsuýtchếtvìchỉmuốnđượcnhận!

Nếulâunaybạnvẫncảmthấyhoặctựchomìnhlàmộtngườibấthạnhtrongcuộcsống,bạnhãythửlàmchongườikháchạnhphúc,bạnsẽthấyđượcđiềukỳdiệuxảyra.Nếubạnđangcảmthấytâmhồnmìnhtrốngrỗng,bạnhãythửlàmmộtviệcgìcóýnghĩavàxứngđáng,

chắcchắnbạnsẽcảmnhậnđượcsựbìnhantrongtâmhồn.

Điềuđánglưuýlàbạnphảithựchiệncôngviệcmộtcáchhăngsay,nhiệttình.Nếusựchiasẻcủabạnkhôngxuấtpháttừnhữngtìnhcảmthựcsựcủacontim,bạnsẽkhôngcòncảmthấyhứngthúvàcũngkhôngtinrằngviệclàmcủamìnhlàcóýnghĩa.

Cómộtcâuchuyệnkểvềmộtngườithợxâyrấtgiỏinhưngđãcaotuổi.Ôngtamuốncómộtcuộcsốngannhànbênvợconvàgiađìnhnênđãnóivớiôngchủvềquyếtđịnhnghỉhưucủamình.Ngườichủrấttiếckhiphảiđểmộtngườithợcónănglựcvàkinhnghiệmlâunămnhưôngphảinghỉviệc,nhưngcuốicùngcũngđãchấpnhận.Trướckhingườithợvềnghỉhưu,ôngchủkhẩnkhoảnmongôngcốgắnghoàntấtmộtngôinhàcuốicùng.Dùrấtmuốnnghỉ,nhưngngườithợcũngđànhmiễncưỡngđồngý.Vàôngtađãxâyngôinhàmộtcáchcẩuthảvớinhữngvậtliệuxâydựngkémchấtlượng.Khingườithợlàmxongngôinhà,ngườichủđãđếnxemvàvuivẻtraochiếcchìakhóacửachongườithợ.Ôngnói:“Đâychínhlàngôinhàcủaôngđấy,mongôngcoinónhưmộtmónquàvềhưumàtôidànhtặngông!”.Ngheôngchủnóivậy,ngườithợcảmthấythậtbànghoàngvàânhận.Giánhưôngbiếtngôinhànàyđượcdànhchochínhmìnhthìchắcchắnôngđãxâynótheomộtcáchkháchẳn.

Điềunàycũngcóthểxảyravớibấtkỳaitrongchúngta.Mỗingàysống,quatừngviệclàmvàýnghĩ,chínhlàlúcchúngtađangxâyngôinhàchoriêngmình,đangtạodựngcuộcđờicủariêngmình.Vàởmộtthờiđiểmnàođó,chúngtatỏrathiếunhiệttìnhđểrồisauđóphảihốitiếckhisốngtrongngôinhàkhônghoànhảodochínhmìnhxâynên.Nếuđượclàmlạitừđầu,chúngtasẽlàmtheocáchkhác.

Chínhvìvậy,bạnhãycưxửvớimọingườitheocáchmàbạnmuốnngườikhácđốixửvớibạn.Muốnđượcsốngtrongyêuthương,bạnhãyhọccáchyêuthươngngườikhác.Dùlàmbấtcứcôngviệcgì,bạnhãycốgắnghoàntấtbằngtấtcảlòngnhiệthuyếtvàsựsaymê.Sựchọnlựađúngcủabạntrongngàyhômnaysẽtạonênmộttươnglaihạnhphúcchobạnngàymai.

CHIASẺĐỂBIẾTRẰNGĐỜISỐNGTHẬTPHONGPHÚ

“Đờisốngphongphú”-theođịnhnghĩacủanhàtriếthọcvàthầnhọcCornelWest-làmộtcuộcsốngbiếtchiasẻvàsốngvìmọingười,cốgắnglàmchothếgiớinàyngàycàngtrởnêntốtđẹphơn.Nếubạnchorằngbạngiàucó,nhưnglạikhôngthểchiasẻsựgiàucó,điềutốthaykiếnthứccủamìnhchongườikhácthìchưahẳnbạnđãlàmộtngườithậtsựgiàucó.Ngượclại,nếubạnkhônggiàucó,nhưngbạnbiếtdànhthờigian,sứclựcvàsựhiểubiếtđểchiasẻvớinhữngngườichungquanh,cảmthôngvớinhữngngườicóhoàncảnhkhókhăn,độngviênhaygiúpđỡmộtaiđó,thìbạnđãlàmộtconngườirấtđỗigiàucó.Bạnsẽcónhiềubạntốtvàthấycuộcsốngcủamìnhthêmýnghĩavàhạnhphúc.Bạnsẽnhậnđượcnhiềuthứhơncảnhữnggìbạnmongđợi.

MahatmaGandhitừngnói:“Luônluôncóđủchongườinghèonhưngkhôngbaogiờcóđủchongườithamlam”.Trongcuộcsống,bạnsẽgặpkhôngítnhữngngườinghèoluôntỏlòngbiếtơn,trântrọngvớinhữngđiềuítỏimàhọcóđược,trongkhinhữngngườithamlamthìchẳngbaogiờcảmthấyđủ,dùcuộcsốngcủahọthựcsựsungtúc.

Nếucủacảicủabạnđánggiáhàngtỷđô-lamàbạnkhôngthểtìmthấyđộngcơnàohaymộtngườibạnnàođểchiasẻthìbạnlàmgìvớisốtiềnđó?Bạncóthểsốngtrongbaonhiêungôinhà?Bạncóthểláibaonhiêuchiếcxe?Bạncóthểănbaonhiêubữamỗingàyvàthậmchí,nếubạntựchophépmìnhphungphí,hưởngthụthỏathíchnhữnggìmìnhcóđược,thìbạnsẽlàmgìvớiphầntiềncònlại?

Cómộtcâuchuyệnkểvềmộtnhàdoanhnghiệpgiàucó,khôngbaogiờchiasẻbấtcứcáigìchoai.Mộthôm,cómộtnhàquyêngópđếnxinôngủnghộtiềnchomộttổchứctừthiện,nhưngđãbịôngkhướctừ.Saukhithuyếtphụcthậtlâu,cuốicùngnhàquyêngóphỏixinmột

nắmđấttrongkhuvườncủangườiđànônggiàucónàyvàxemđónhưmộtmónquà.Mongthoátkhỏisựquấyrầyvàbiếtrằngmộtnắmđấtcũngchẳngđánggiálàbao,ngườiđànôngđãđồngýcho.Vàingàysau,ngườiđànônggiàucónàycảmthấytòmònênđãtìmgặpnhàquyêngópđểhỏilýdotạisaoôngtachỉxinmộtnắmđất.Nhàquyêngóptrảlời,“Tôimuốnôngcảmnhậnđượcvẻđẹpcủasựchiasẻ,ngaycảkhiquàtặngchỉlàmộtnắmđất.Mộtkhiôngtrảinghiệmđượccảmgiáchạnhphúccủasựchiasẻ,dùrấtnhỏ,thìsaunàychắcchắnôngsẽtiếptụcchiasẻvớingườikhácnhữngmónquàlớnlaohơn”.

Khibạncốgắngtạonênsựthayđổitíchcựcchongườikhác,thìtứclàbạnđangtạonênsựthayđổitíchcựcchocuộcđờiriêngcủabạn.Khibạnchođicũngchínhlàlúcbạnnhậnlại–quantrọnglàbạnhãylàmđiềuđóthậtlòng,chắcchắnbạnsẽcảmnhậnđượcniềmvuithậtsựtrongtâmhồn.

NhàvănEarlNightingalekểmộtcâuchuyệnkhácvềmộtngườiđếnbênlòsưởilạnhlẽocủamìnhvànói:“Hãychotasứcnóng,tasẽchongươicủiđốt!”.Hẳnbạnnghĩrằnganhchàngnàythậtngớngẩnvàanhtasẽchẳngthểnàocóđượcsựấmáp.Sựchiasẻbaogiờcũngluânchuyểntheoluậtnhânquảcủavũtrụ.Bạncầnphảilaođộngkiếmcủitrướckhinhậnđượchơiấmcủangọnlửa.Nóicáchkhác,phầnthưởngcủachúngtaluônluônphùhợpvớicáchmàchúngtaphụcvụ-gieonhânnàosẽgặtquảấy-nhưkinhPhậttừngnhắcnhởconngười.

Cuộcsốnglàmộtquátrìnhchovànhậnkhôngngừng.Sựchođilàmphongphúcuộcđờibạn,giúpbạnhoànthiệnbảnthânvàsốngmộtđờisốnghạnhphúc.

NHỮNGĐIỀUSUYNGẪM

Sẽcònrấtnhiềukhổđautrongcuộcsốngnhưngcũngcónhiềucáchđểbạnvượtquavàvươnđếnmộtcuộcsốngtốtđẹphơn.

Khibạnchođi,bạnsẽnhậnlạirấtnhiều:nhữngmốiquanhệmới,tìnhbạn,cảmgiácantoàn,sứckhỏe,hạnhphúc,cảmgiáctựhào,mãnnguyện.Tâmhồnbạnsẽthêmthănghoamộtkhibạnbiếtmởrộnglòngmìnhvớimọingười.

Vớitinhthầntựnguyệnvàniềmsaymêlàmviệcthiện,bạnsẽpháthuyđượctiềmnăngsángtạocủariêngmình.

Cũngnhưnhiềungườikhác,bạnkhátkhaocảmnhậnhạnhphúccủacuộcsống.Dođó,cáchtốtnhấtlàsốnghếtmìnhđểpháthuyhếtnănglựctiềmẩncủabảnthânnhằmtạoramộtcuộcsốngtốtđẹpvàtươisánghơnchomìnhvàchongườikhác.

Bạnsẽkhôngbaogiờcảmthấymấtđikhiyêuthươngvàchiasẻ.Chỉkhinàobạnkhưkhưgiữchoriêngmình,mọithứsẽdễtuộtkhỏitầmtay.

Sựchiasẻlànhữngtrảinghiệmđẹptrongcuộcsống.

CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIMCóthểbạnđangcórấtnhiềuthứđểchiasẻvớingườikháchoặcbạnchỉcómộtítmàthôi.

Nhưngđiềuđócóhềchi,điềuchủyếulàsựchođixuấtpháttừnhữngtìnhcảmthậtsựcủacontimvàtiềmlựccủariêngbạn.Bướcđầutiênđểsựchođicóýnghĩalàbạnnênnghĩxemmìnhcóthểchiasẻnhữnggìvànhữngcáiđócógiátrịđốivớingườikhácnhưthếnào.

Bạnhãyđánhgiálạinănglực,kỹnăngvàcácnguồnlựcvậtchấtkhácmàmìnhđangcó.Đócóthểlàthờigian,tiềnbạc,khảnăngtổchứcmộtbuổiquyêngóptừthiện,mộtkinhnghiệmsốnghoặccóthểlànhữngquàtặngtinhthầnnhưtìnhyêuthương,lờinóichântình,sựquantâm,…Háibiếungườihàngxómcủamìnhmộtbórautrongvườn,gọiđiệnthoạichomộtngườibàconởxadùchỉđểthămhỏivàicâu,họccáchtunghứngđồvậtđểlàmchođámtrẻnhỏcảmthấyvuithích...đềulànhữngmónquàthểhiệnsựquantâm.Bạnkhôngcầnphảitốnkémquánhiềutiềnbạchaythờigianđểtạonênnhữngmónquànhưvậy.

MỗichúngtađềucókhảnăngkhơidậysựquantâmvàhàohứngcủangườikháctrongviệctraotặngnhưcậubéTravortrongbộphimdựatheotiểuthuyếtcủaCatherineRyanHyde-PayItForward(Đápđềntiếpnối).Cậubé11tuổinàyđãđưaramộtýtưởngcóthểlàmthayđổicảthếgiới:Nếuaiđólàmmộtđiềutốtchomình,bạnhãythểhiệnlòngbiếtơnbằngcáchlàmđiềutốtchobangườikhác.Ngàyhômsau,bangườinàymỗingườilạilàmđiềutốtchobangườikhácnữa.Rồingàykếtiếp,từngngườitrongsốnhữngngườinàytiếptụclàmđiềutốtchobangườikhácnữa…Cứnhưthế,trongvònghaituầnsẽcó4.782.969ngườiđượcđónnhậnvàlàmviệcthiện,khiếnthếgiớitrởnêntốtđẹphơn.

ChuyệnphimđãgâyxúcđộngmạnhvàQuỹPayItForwardđượcthànhlậpnhằmkhuyếnkhíchtrẻemởkhắpnơitrênthếgiớimởrộngvòngtaynhânái,giúpcácemhiểurằngcácemcóthểlàmthayđổicảthếgiớibằngtấmlòngrộngmởcủamình.

Trongchươngnày,chúngtôigiớithiệunhữngmónquàmàcácbạncóthểchiasẻvớingườikhácnhư:

Tìnhyêuthương

Nụcười

Kiếnthức

Khảnănglãnhđạo

Niềmhyvọng

Cuộcsống

Thờigian

Tiềnbạc

Kỹnăng

Sứckhỏe

Sựâuyếm

Sựquantâm

Lờikhuyên

CHIASẺTÌNHYÊUTHƯƠNG

Sựchiasẻchânthậtxuấtpháttừtìnhyêuthương.Tìnhyêuthươnglàvẻđẹptỏasángtâmhồnvàtìnhyêucóđủsứcmạnhlàmthayđổicảthếgiới.

Mọitôngiáođềukêugọichúngtamởrộngtấmlòngquantâm,chiasẻvớingườikhác.Thídụ,CơĐốcgiáokhẳngđịnh:“Cóbađiềutrườngtồnmãimãitrênthếgiannày,đólà:lòngthủychung,niềmhyvọngvàtìnhyêuthương.Trongbađiềuđó,tìnhyêuthươngcósứcmạnhmãnhliệtnhất”.TrongPhậtgiáo,điềurănquantrọngnhấtdànhchocácPhậttửlàlòngtừbi.TheoDoTháigiáo,từ“khoandung”đượcdùngđểmôtảviệctạodựngmộtthếgiớitươiđẹphơnvàngườiDoTháiđượcnuôidạyđểlàmnhữngviệctốt.KinhCorancổvũ,khuyếnkhíchngườitheođạoHồigiúpđỡ,chiasẻvớinhữngngườiđanggặpkhókhăn.Còntrongcáctôngiáokhác,chẳnghạnnhưđạoHindu,sựrộnglượngluônđượctándươngvàxemlàmộtconđườngđểcứurỗilinhhồn.

Chodùmỗichúngtaxuấtthântừnhữngtầnglớpxãhộikhácnhau,lớnlêndướiảnhhưởngcủanhữngnềnvănhóakhácnhauhoặctheonhữngtôngiáokhácnhau,nhưngtìnhyêuthươngcóthểkéogầntấtcảcáckhoảngcáchđó.Sứcmạnhcủatìnhyêuthươngkỳdiệuđếnmứccóthểbiếnmộtkẻthùthànhmộtngườibạn.Chínhvìvậy,bạnhãytraotặngtìnhyêuthươngởbấtcứnơinàobạnđặtchânđến,màtrướchếtlàởngaytrongchínhcănnhàmình.Hãyyêuthươngconcái,ngườibạnđời,bạnbè,đồngnghiệp,hàngxómvàtấtcảnhữngngườisốngquanhbạn.

Nhiềungườiphảilớnlêntrongnhữnghoàncảnhrấtkhắcnghiệt,phảichịuđựngnhữngtổnthươngvềtinhthần,tìnhcảmngaytừkhicònnhỏ.Đếnkhitrưởngthành,từthẳmsâutâmhồn,họđãđánhmấtđitìnhyêu,niềmhyvọngvàocuộcsống.Vớinhữngconngườiấy,chỉcótìnhyêuthươngmớilàphươngthuốcnhiệmmầunhấtđểchữalànhmọivếtthương.Trênconđườngtìmkiếmthànhcôngvàhạnhphúccánhân,tâmtínhconngườithườngtrởnênrấtphứctạp,đôikhihọxúcphạmbạn,làmtổnthươngbạn,họtỏrathờơvàlãnhđạmvớibạn.Thếnhưng,nếuchịukhósuynghĩlạimộtchút,bạnsẽthấychínhmìnhcũngnhưthế.Đôikhi,dovôtìnhhaycốý,bạncũngkhôngítlầngâyranỗiđautinhthầntươngtựđốivớingườikhác.Đólàlýdotạisaosựcảmthôngvàtìnhyêuthươngvôđiềukiệnlạicóýnghĩaquantrọngđếnthế.Nóphábỏcáivòngluẩnquẩntiêucựctrongcácmốiquanhệ,làmsốnglạitìnhyêuthươngvàsựtậntụymàconngườicóthểdànhchonhautrongcuộcsống.

Đểyêuthươngkhôngphảilúcnàocũngdễ

Khôngaicóthểphủnhậntìnhyêuthươnglàchỗdựatinhthầnvữngchắcnhất,lànềntảngpháttriểntấtcảcáckhíacạnhkhácnhautrongcuộcsốngvàphầnchínhyếutrongtìnhyêulàsựtựnguyệnhysinh.

Chamẹthườnghysinhhếtmìnhvìhạnhphúccủaconcái.Họsẵnsàngtừbỏnhữngthóiquen,nhữngsởthíchriêngđểdànhsựưutiênchoconmình.Chínhtìnhyêuthươngđãtrởthànhđộnglựckhiếnhọlàmđượcđiềuđó.Khicócon,mỗichúngtasẽcảmnhậnđượcsâusắcsuốinguồnyêuthươngấy.

Hônnhânchỉbềnchặtkhibạnyêuthươngngườibạnđờibằngmộttìnhyêuvôđiềukiện.Điềunàycónghĩalàbạnyêuconngườithậtcủahọ,yêunhữnggìmàngườiấycó,chứkhôngphảilàyêuconngườimàbạnmuốnhọtrởthành.Đúnglàkhôngdễgìthựchiệnđượcđiềuấy,nhưngnếulàmđượcthìđólàmónquàtuyệtvờinhấtcảhaidànhtặngchonhau.Cácbậcchamẹcóthểyêuthươngvàhysinhchoconcáivôđiềukiện(đặcbiệtlàkhichúngchưatrưởngthành)nhưnghọlạirấtkhókhănkhiyêuthươngnhữngngườixalạmộtcáchvôđiềukiệnnhưvậy.Bởivì,tìnhyêuvôđiềukiệnđòihỏirấtnhiềuthờigian,sựtậntụyvàcảsựquantâm.Sự

quantâmchỉđếnkhibạnnhậnthứcrõđộngcơthúcđẩy,cảmxúc,tưtưởngcủabạnvàbạnphảithườngxuyênnhìnnhậnlạichúng.HàngngàyvẫncóhàngtriệuPhậttửvànhiềungườikhácvẫnđấutranhđểđạtđượcsựbìnhantrongtâmhồn.Mộttrongnhữngphươngpháphiệuquảnhấtgiúptâmantịnhđólàngồithiền.Khitâmhồnđượctĩnhlặng,mọicăngthẳngsẽđượcgiảitỏa,bạnsẽdễcảmthôngvớingườikhác,quanhệgiữabạnvàmọingườivìthếsẽgắnkếthơn.Nóichocùng,khibạncànghiểurõvềbảnthânmình,bạncàngcócơhộitrởthànhconngườitốthơn.

Thídụ,vẻtứcgiậnbênngoàicủamỗichúngtathườnglàbiểuhiệncủanhữngdạngcảmxúckhácđangbịchegiấubêntrong,chẳnghạnnhưnỗisợhãihayđaukhổ.Mộtkhihiểuđượcnguyênnhânsâuxacủasựgiậndữ,bạncóthểtựđiềuchỉnhvàyêuthươngngườikhácnhiềuhơn.Điềutuyệtvờinhấtởđâychínhlàbạnhọcđượccáchkiềmchếvàbiếttựchủbảnthân.Dođó,thayvìbộclộtấtcảsựgiậndữ,bạncóthểthểhiệnnhữngcảmxúccủamìnhmộtcáchkhácnhẹnhànghơn.Thayvìnói:“Chuyệnđólàmtôitứcmuốnđiênlên!”,bạncóthểnóimộtcáchbìnhtĩnhmàvẫnkhiếnngườinghephảisuynghĩnhư:“Chuyệnvừarồikhiếntôicảmthấyrấtbuồn”.

Nhờhiểurõnguyênnhângâyranhữngxúccảmvàbiếtcáchthểhiệnchúngmộtcáchnhãnhặn,chânthật,bạnsẽthắtchặthơnmốiquanhệvớinhữngngườikhác.Đâycũnglàmộtbướctiếnquantrọngđểpháttriểncátínhđángyêucủabạn.Sựtĩnhtâmgiúpbạnpháthiệncảmxúcthậtcủamìnhvàbiếtcáchdiễntảchúngvàomộtthờiđiểmthíchhợpnhất.

Đừngnhầmlẫnnhữngthứkhôngphảilàtìnhyêu

Trongcuộcsống,từ“yêu”thườngbịlạmdụngvớinhữngnghĩakhácxavớinghĩagốccủanó.Chúngtathườngnghemọingườinóivớinhau:

“Hắntarấtyêutiền.”

“Côấyyêuthíchcáckiểugiàydép.”

“Bọnnóyêuthíchđánhnhau.”

Hầunhưngàynàochúngtacũngnghetừ“yêu”đượcthốtlênvớinhữngýnghĩabịbópméo.Yêutiềnkhôngphảilàtìnhyêuthương.Đócóthểlàsựámảnh,mộtsựthúcép,mộtnhucầuthiếtyếu.Tươngtự,yêugiàydéphayyêuthíchnhữngthứkháccũngkhôngphảilàtìnhyêuthương.Đóchỉlàsởthíchhaysựmongmuốncóđượcmộtmónđồđặcbiệtnàođómàthôi.

Lúclâmchung,chẳngcóaitrăngtrối:“Giámàtôicóthêmnhiềuđôigiàytrongcuộcđờimình”.Trongphútgiâysinhlytửbiệt,conngườithườngchỉnhớvềnhữngngườithânyêu,nhữngkỷniệmvui-buồn,nhữnglỗilầm,nhữngdaydứt,ânhậnmàhọđãgâyrachongườithân.Hoặcngườitacũngcóthểnhớvềnhữngđiềucaocảkhácnhư:tìnhyêuthiênnhiên,yêucuộcsống,lýtưởngcốnghiếnchoxãhội,chonhânloại–hầuhếtlàbiểuhiệncủasựhysinhvàtìnhyêuthương.Họthườnghốitiếcvìmìnhđãthiếuquantâm,thiếuyêuthươngđốivớingườithân,haybuồnbãvềnhữnghiểulầm,nhữngxíchmích,nhữngchuyệnbuồn...Thôngthường,vàogiâyphútcuốiđời,conngườithườngmongmuốnthựchiệnnhữngtâmnguyệnmàhọchưahoànthànhlúccònkhỏemạnh.

Trongquyển“Bảythóiquenđểthànhđạt”,tácgiảStephenCoveynhắcnhởchúngtarằng“Yêulàđộngtừ”.Chonên,tìnhyêukhôngthụđộng.Tìnhyêuđòihỏiphảihànhđộngvàthựchành.Đừngđểtìnhyêutrongtâmhồnbạnbịthiênlệch,méomóbởiảnhhưởngtừnhữngchuyệntìnhtrênphimảnh-nhữngmốitìnhdiễnratrongchớpnhoáng,rồisớmvụttan.Đólànhữngtìnhyêunôngcạn,hờihợtvàchỉđưađếnnhữngđauđớn,bấthạnh.Trênthựctế,tìnhyêuluôncầncóthờigianđểvunđắp,đểlớnlênmỗingày.Bạnsẽcảmnhậnđượcsựbìnhanthậtsựtrongtìnhyêu.Hơnthếnữa,tìnhyêuđãtrởthànhmộtđiểnhìnhcủachovànhậnvàlà

biểutượngcủasựgắnkếtconngườivớinhau.

Dànhthờigianđểbàytỏtìnhyêuthương

Chìakhóadẫnđếnmộtcuộchônnhânhạnhphúclàcácbạnphảibiếtdànhthờigianchonhauđểcùngtròchuyện,âuyếmvàđểýđếnnhữngđổithaycủangườibạnđời.Cónhưthếngườinàymớibiếtcáchchỉnhsửađểphùhợpvớinhữngtưtưởngvàcảmxúccủangườikia.Nếugặpkhókhănvềtàichính,cácbạncóthểbàntínhviệcthaynhauchămsócconđểtạocơhộichocảvợlẫnchồngcóthểđilàmkiếmthêmthunhập.

Thườngthìtrướckhicócon,vợchồngsẽcónhiềuthờigiandànhchonhau.Họcóthểtròchuyện,dạochơi,âuyếm,cùngnhaunuôinhữngmơước,dựđịnh,cùngnhaulàmviệcnhà,tỏrađặcbiệtchămsóclẫnnhau.Thếnhưng,khiđãcócon,quỹthờigianmàhaingườidànhchonhausẽbịgiảmđirấtnhiều.Vìvậy,điềuquantrọngđểhônnhânhạnhphúclàmỗingườiđềuphảibiếtdànhthờigianquantâmđếnnhauvàgiữđượcnhữngkhoảnhkhắclãngmạn,ngọtngàocủatìnhyêu.Dùviệccóconkhiếncảvợlẫnchồngđềubậnrộn,nhưnghãythắtchặthơnnữasợidâygiaocảmgiữahaingườibằngcáchquantâm,chămsóclẫnnhau.Trongtìnhyêuluôntồntạinghịchlý:“Haingườituyhai,nhưngvẫnlàmột”.Chamẹcóhạnhphúc,concáimớiđượcchămsócvàsốngtrongtìnhyêuthươngtrọnvẹn,đócũnglàmónquàtốtđẹpnhấtbạndànhchoconcáimình.

Cáchbàytỏtìnhyêuthương

Tìnhyêuchânthậtthườngrấtvịtha.Ngườicótìnhyêuchânthậtthườngnghĩnhiềuđếnnhucầuvàhạnhphúccủangườikháchơnlàcủabảnthânmình.Tìnhyêuchânthậtlàmchochúngtathayđổibảnthânvàngàymộttrưởngthànhhơn.Mộtmốitìnhsâusắcbaogiờcũngtrườngtồnngaycảsaukhingườiđóđãtừgiãcõiđời.Tuynhiên,tìnhyêukhôngđượcbàytỏthìkhôngbaogiờđạtđượcýnghĩađíchthựccủanó,bởivìtìnhyêucàngđượcbàytỏthìtìnhyêucàngtrởnênsâusắc.

Chiasẻtìnhyêuthườngđòihỏirấtnhiềucốgắng.Cóbaonhiêungườichorằnghọquábậnrộnvớicuộcsốngnênkhôngthểdànhthờigianbàytỏtìnhthươngyêuđốivớingườikhácđược?Cóbaonhiêungườithậtsựđộngviên,anủinhữngngườisốngbênhọ?Khibạnkhônghềsođotínhtoánnhữngviệctốtbạnđãlàmchongườikhác,nhấtlàkhibạnsẵnlòngchiasẻgánhnặngvớingườithân,sẵnlòngbỏbớtnhữngdựtínhriêngtưcủamìnhđểgiúpđỡngườikhác,thìbạnđãcómộttìnhyêuvôđiềukiện.Đâylàquàtặngtuyệtvờinhấtmàbạncóthểtraotặngchomọingườiquanhbạn.

Thathứlỗilầmchonhữngngườiđãtừngxúcphạmbạntrongquákhứcũnglàmộtcáchbiểulộtìnhyêu.Hãyhiểurằngtấtcảchúngtađềuchỉlànhữngcánhânchưahoànhảo.Chỉbiếtgặmnhấmnỗiđautinhthầnvànhữnggiậnhờntronglòng,thìchẳngkhácnàotađangtựcôlậpbảnthânvàíchkỉkhôngchịuthathứ.Lốisốngkhépmìnhchẳngkhácnàobứctườngngăncảnbạnyêuthương.Khimuốntâmsựvớiaiđóvềmộtvấnđềmàbạncảmthấykhókhănhoặcengại,hãymạnhdạnvượtquathửtháchbanđầunày!Thàrằngmộtlầndámtraođổithẳngthắnvớinhaucònhơncứgiữmãinhữngengạitronglòngđểrồisaunàyphảitiếcnuối.Đôikhi,bạncầnphảimạnhdạnhơn,đâycũnglàmộtdạngcủatìnhyêuthươngchânthật.

Chẳnghạn,Michellekhôngthíchcáchmàmẹcôcứhốithúccôphảilậpgiađình.Đặcbiệt,côcảmthấyrấtbựcbộikhimẹthườngxuyênđềcậpchuyệnnàyngaytrướcmặtbàconhọhàngvàkháchkhứa.ĐiềuđókhiếncôcảmthấybịáplựcvàtổnthươngvìnămnayMichelleđã37tuổi.Côcũngrấtmuốnlậpgiađìnhnhưngcôlạithấylúngtúngkhibàytỏđiềunàyvớimẹ.Cuốicùng,Michelleđãlấycanđảmnóivớimẹrằng,thậtsựthìcôcũngcómongmuốnnhưmẹvậy,nhưnglậpgiađìnhvốndĩđâuphảilàchuyệnđơngiản,vànếumẹcôcứnóivềchuyệnnàytrướcmặtngườikhác,sẽkhiếncôcàngkhóchịuvàphảnkhánglạiýkiếncủamẹ.Côrấtsẵnlòngtâmsựvớimẹvềchuyệnnày,chỉvớiđiềukiệnlàmẹcôkhôngđềcậpnótrướcmặtmọi

ngườinữa.Côthậtlòngmongmẹmìnhhiểuđượcnhữngnỗikhổtâmcủacô.Cuốicùng,mẹcủaMichellecũngcảmthấythậtnhẹnhõmkhibiếtcongáimìnhthậtrarấtnghiêmtúctrongviệctìmkiếmngườibạnđời.Mốiquanhệcủahọđãđượccảithiệnrấtđángkểsaubuổitròchuyệnđó.

Bạnđừngchầnchừkhimuốnbàytỏtìnhyêuthương.Cáchđâykhônglâu,AzimcóđếndựlễtangcủaRonaleSanjay-đứacontrai21tuổicủamộtngườibạnthân.Anhđãchứngkiếncảnhmọingườirấtđaulòngtrướcsựrađiđộtngộtcủachàngtraitrẻđầytàinăng.Chamẹchàngtraigầnnhưchếtlặngtrướcmấtmátquálớnnày.Azimvẫncònnhớrấtrõcảnhchamẹchàngtraiđauđớnkhóclóctronglễantángcontraimình.Cácthànhviêntronggiađìnhvàbạnbècủangườiđãkhuấtquỳhànggiờđồnghồtrướcmộphần.Mọingườiđềuđaubuồntrướcsựrađiquáđộtngộtcủachàngtraitrẻ,cảmgiácmấtmátbaotrùmcảkhônggiantĩnhlặng.Nhưngtạisaophảiđợiđếnkhimộtngườimàtayêuquýgiãtừcõiđờithìchúngtamớichịubiểulộtìnhyêuthươngvàniềmđauđớn?Tạisaochúngtakhôngbàytỏvớigiađình,bạnbèvàmọingườitấmlòngyêuthươngcủachúngtangaykhihọcònsống?

Hãybàytỏtìnhyêuvớimọingườixungquanhngaykhichúngtacònhiệndiệntrongcuộcsốngnày.Hãynhớrằng:tìnhyêulàngọnlửasưởiấmcuộcđờicủamỗingườichúngta.Vàvìvậy,bạnđừngngầnngạikhimuốnnóivớiaiđórằngbạnrấtyêuquýhọ!

CHIASẺNỤCƯỜI

Nụcườilàphươngthuốcquýgiánhất.Từlâucácnhànghiêncứuđãchứngminhđượcrằngkhichúngtacười,bộnãosẽtiếtrachấtendorphinscótácdụnglàmgiảmcơnđau,tăngcườngsựlanhlợi,hoạtbát,đồngthờimangđếnchochúngtacảmgiácphấnkhởivàvuivẻ.

Cuộcsốngngàynaycủachúngtaphảiđốimặtvớirấtnhiềuthửthách,từkhókhănkinhtếchođếnxungđộtsắctộc,khủngbố;từônhiễmmôitrườngđếndịchbệnh.Vìthế,chúngtarấtcầntiếngcườiđểtâmhồnđượcthanhthản,tinhthầnđượcthưtháivàgiảmbớtáplựctừnhữngtoantínhđờithường.

Bạncóthểvượtquanhữngkhúcquanhcủacuộcđờimìnhdễdànghơnbằngcáchmỉmcườivớichúng.Khôngnhữngthế,bạnhãymỉmcườivớichínhmìnhvàvớimọingười.Khibạnbiếtmangnụcườiđếnnhữngngườichungquanh,cónghĩalàbạnđãmangniềmtinđếncuộcsốngcủahọ.Nhờđó,chúngtađềucảmthấyđượcchiasẻ,đượcđộngviênvàkhíchlệ.

Trongnhiềunềnvănhóakhácnhau,sựhàihướclàphươngthứctốtnhấtđểchữalànhmọinỗiđau.Dùgiàucóhaymạnhkhỏe,aicũngtrảiquaítnhiềuđaukhổtrongđời.Mứcđộthăngtrầmtrongcuộcsốngtùythuộcvàotừnghoàncảnhcụthểvàtùythuộcvàosựbiếnđổithờicuộcởquanhta.Tiếngcườilàmgiảmbớtnỗiđauvàsựsợhãi.Thậtvậy,cácdanhhàituyệtvờinhất,nổitiếngtrênthếgiới,phầnlớnđềuxuấtthânvàtrưởngthànhtronghoàncảnhrấtkhókhăn.Phảichăng,sựhàihướcchínhlàcơchếchịuđựngđaukhổmàtạohóabantặngchomỗingườichúngta?Hãynhớrằng,khinghĩvềnhữngđiềuvuivẻ,bạnsẽcảmthấymìnhhạnhphúc,mọingườisẽthíchthúkhiởbênbạnvànhữngmốiquanhệhiệntạicủabạncũngsẽđượccảithiệntốthơn.

TheotrangwebvềđềtàiTiếngCười,trẻnhỏcườimỗingàytrungbình150lần,cònngườilớnchỉcườicó15lầnmộtngàymàthôi.Nhữnglotoantrongcuộcsốngkhiếnchongườilớnchúngtamấtdầnđisựhồnnhiên,vuivẻcủatrẻthơ.Thậmchí,cónhữngngườicòn“bỏquên”cảtiếngcười,cuộcsốngcủahọchỉcònnhữngtoantínhvàloâu.Nhưthếchẳngphảilàmộtđiềuđángtiếchaysao?

Tuynhiên,cáigìcũngcótínhhaimặtcủanó.Bêncạnhmặttíchcực,tiếngcườicònẩnchứanhữngkhíacạnhtiêucực.Ngườitacóthểsửdụngtiếngcườitheocáchthứcrấttànnhẫnđểchếnhạongườikhác,đểphânbiệtđốixửhaylàmchongườikhácxấuhổ.Tiếngcườilàmột

côngcụ,nóphảiđượcsửdụngmộtcáchcẩnthậnvàtếnhị,đểpháthuyhếttínhtuyệtvờivàsứcmạnhcủanó.

Bạnchiasẻquàtặngtiếngcườinhưthếnào?Nào,chúngtathửbắtđầunghiềnngẫmxemđiềugìlàmchongườitacười.Nhữngtròvuinhộn,kểchuyệntiếulâm,lờinóidídỏm,cườicợtbảnthân…Nhiềulắm!

CHIASẺKIẾNTHỨC

Mỗingườiđềucónhữngcâuchuyệnđểkểlại,nhữngtrảinghiệmquýgiáđượcrútratừnhữngtrởngại,tháchthứcmàmìnhgặpphảitrongcuộcsống.Chúngtanênchiasẻkiếnthứcvàkinhnghiệmsốngvớinhữngngườichungquanh.Khiđó,bạnsẽphávỡđượcnhữngràocảnquanhmình,cácmốiquanhệthântình,sựtintưởngsẽđượchìnhthành,bạnsẽtrởnênýnghĩahơnđốivớimọingười.

Nhữngthôngtintrênbấtkỳphươngtiệntruyềnthôngđạichúngnào–từbáochíđếntruyềnhình–đềuchobạnsựnhậnthứcvềnhữngđiềucótrongthựctế,mặcdùđôikhichúngcũngbịbópméo,xuyêntạc.Nhưngchínhsáchvởmớicóthểgiúpbạnnhậnthứcsâusắchơnvềnhữngvấnđềmàbạnđanggặpphải.Cóthểnói,sách(haykiếnthức)làmónquàtuyệtvờiđểtraotặngvàlàcáchthứchaynhấtđểxâydựngmốiquanhệvớimọingười,giúphọgiảiquyếtnhữngkhókhăntrongcuộcsống.

Đừngmấtquánhiềuthờigianchotruyềnhình

Nếubạndànhquánhiềuthờigianxemtruyềnhình,cóthểlàbạnđanglãngphícuộcđờimình.Truyềnhìnhcóthểtiếpthêmhươngvịchocuộcsống,cungcấpchobạnnhữngthôngtincầnthiết,nhưngnếuquálạmdụng,nósẽkhiếnbạnchẳngcònthờigianđểsốngmộtcuộcsốngđúngnghĩa.

GrouchoMarxtừngnói:“Truyềnhìnhtốtchotrítuệ,nhưngmỗilầncóaimởtruyềnhìnhxemliêntụcthìtôisẽđingaysangphòngkếbênđểđọcsách”.

TrongquyểnBowlingAlone,RobertPutnamchorằngxemtruyềnhìnhquánhiềulàmchúngtamắcphảithóiquenhưởngthụbịđộng,đồngthờinócũnglấyđinhữngkhoảngthờigianmàlẽrachúngtadànhchocácmốiquanhệtrongxãhộiýnghĩahơn.Mộtsốngườixemtruyềnhìnhnhiềuđếnnỗi,họchẳngcònnhiềuthờigianđểtròchuyệnvớingườithânhoặcđểýđếnnhữngđiềuthúvịkhácđangdiễnraxungquanh.Điềunàykhôngchỉcảntrởviệchìnhthànhtínhcộngđồngmàcònảnhhưởngđếnnếpsốnggiađìnhcủahọnữa.

Thếnên,đừngbậtti-vichỉvìnóđangởngaytrướcmặtbạnhoặcchỉvìbạnđãcóthóiquenđó.Chỉcầnlàmđượcđiềunàythôiđãlàmộtmónquàcógiátrịbạndànhtặngchobảnthânmìnhvàchoconcái.Mộttrongnhữngngườibạncủachúngtôiđãthựchiệntheocáchnày.Cáchđây8năm,bađứaconcủaanhsuốtngàysaymêxemtruyềnhình,anhnhậnthấyđiềunàykhôngtốtchosứckhỏecũngnhưlốisốngcủachúng.Cuốicùnganhcươngquyếtđemcấtti-vidướitầnghầmvàhủybỏdịchvụthuêbaotruyềnhìnhcáp.Lúcđầu,cậucontrai15tuổikhôngvuitrướcquyếtđịnhcủacha.Dầndần,bọntrẻbiếtdànhthờigianđểluyệntậpthểdụcthểthaonhiềuhơnvàhamđọcsáchhơn.Cảnhàlạicóthêmnhiềuthờigiancùngtròchuyện,vuiđùavớinhau.Bâygiờthìcậucontraiđãhiểuravàtỏlòngcảmơnmónquàtuyệtvờichamìnhđãlàmchoanhemcậu.Cuộcsốnggiađìnhanhngàycàngthêmhạnhphúc.

Cácbạnhãythửlàmtheocáchnàyđinhé.Thờigianđầucóthểcácconbạnsẽcảmthấychán,nhưngsaukhithoátkhỏitìnhtrạngbuồnchánnày,chúngsẽchủđộngtìmđếnnhữnghoạtđộngmớimangtínhsángtạohơn,vàtấtnhiênchúngsẽhọchỏiđượcnhiềukiếnthứcbổíchkhác.Nếubạnnghĩđâylàmộtbiệnpháprấtkhóthựchiện,bạncóthểhạnchếconcáixemtừtừ,mỗingàygiảmbớtmộtít.Vànhấtlà,bạnphảilàngườigươngmẫuthựchiệntrước.Nếu

cácbậcchamẹcứcốhạnchếcácconxemtruyềnhình,trongkhibảnthânmìnhlạicứnằmườnranhiềutiếngđồnghồđểxemcácchươngtrìnhtrênti-vithìthậtlàdễhiểu,bạnsẽchẳngthểnàolàmgươngchoconcáimìnhđược!

Thíchkhámphávàhọchỏisuốtđời

Mộttrongnhữngquàtặngcógiátrịnhấtmàbạncóthểtraotặngchobảnthânmìnhvàngườikhác,đặcbiệtlàtrẻem,đóchínhlà:sựyêuthíchhọchỏi.Khibạnhamhọchỏi,nhạycảmvớicáimớivàhiểurõtầmquantrọngcủahọcvấn,bạnsẽdũngcảmđitìmnhữnggiátrịmới,mụcđíchsốngcaohơntrongtừnggiaiđoạncủacuộcđời.

Khôngchỉhọcởtrườnglớp,chúngtacòncóthểhọchỏitừchínhnhữngtrảinghiệmtrongcuộcsống,dướinhiềuhìnhthức.Họclàviệccảđời,chẳngbaogiờkếtthúc,ngaycảkhibạnđãđạtđượcnhiềubằngcấp.Đốivớimộtsốngười,việchọckéodàiliêntụcvàsuốtđời,khônghềcómộtgiớihạnnàochosựhọchỏi.Mọinẻođườngcủacuộcsốngđềuẩnchứanhữngbàihọcrấtriêng.NhàvănConradSquiresluôntâmniệm:“Họchỏigiốngnhưsựhìnhthànhcáccơbắptronglĩnhvựckiếnthức,tạonềntảngchosựthôngthái,khônngoan”.Vàdĩnhiên,đểthànhcôngtrongcuộcsống,đểsốngbìnhantrongmộtthếgiớiđầybiếnđộngnhưhiệnnaythìbạncầnphảitrảinghiệmđểtíchlũykinhnghiệmsống,đểnângcaonhữngkỹnănglàmviệccủabảnthânmình.

Saunhiềunămđicôngtáckhắpnơitrênthếgiới,Azimthấyrằngsựhamthíchhọchỏichínhlàbíquyếtmanglạithànhcôngvàpháttriểnđầyđủtiềmnăngcủabạn.Ôngcũngnhấnmạnhrằng,họcvấnchỉlàmộtphầntrongquátrìnhhọchỏimàthôi.Thôngquahọchỏi,bạnsẽđạtđượcnhiềuthứhơn:hìnhthànhtínhcách,mởmangtrítuệ,họccáchtôntrọngngườikhácvàkhiêmtốnhơn,bởivìcànghọchỏibạncànghiểurằngkhotàngkiếnthứclàvôtận.Vàbạncóthểhọchỏinhiềuthứtừmọingườichungquanh,từmỗitrảinghiệm,haynhữngkhókhăn,giôngtốtrongđời.

Tríthôngminhvàsựtrảinghiệmcuộcsống

Trongcuộcsống,nếumaymắncóđượchọcvấnvàkiếnthức,chúngtacầnbiếtchiasẻquàtặngvôgiánàyvớingườikhác.Chỉgiữkhưkhưchobảnthâncũngcónghĩalàtađanglàmchúngrơirụngvàhaohụtdần.Tráilại,nếubiếtchiasẻnhữnggìmìnhđãhọchỏi,chúngtasẽlàmchocuộcsốngtrởnêntốtđẹphơn,mọingườiquanhtađềuhiểubiếthơnvàcùngchungtaygópsứcchomộtcuộcsốngtốtđẹp.

Nhữngcôngtrìnhkhoahọc,nhữngtiếnbộtrongykhoa,sựpháttriểnvềkỹthuật,bưuchínhviễnthôngvàphươngtiệnđilạingàycàngđượcnângcao…làkếtquảcủaviệcvậndụngtrítuệ,khảnăngnghiêncứu,sángtạocủaconngười.Nhữngýtưởngsángtạođượcnảysinhtrêncơsởkếthừathànhquảnghiêncứucủanhữngngườiđitrước.Họtraochochúngtacôngcụ,kiếnthức,kinhnghiệm,kỹnăngđểsángtạovàchúngtatiếptụctruyềnlạichocácthếhệmaisau.

Cùngvớinhữngthànhquảtrítuệ,sựkhônngoanlàmónquàtuyệtvờiđểchiasẻvớimọingườitrongcộngđồng.Khônngoanlàsựkếthợpcủakiếnthức,sựtrảinghiệmvàtưduy.Theomộtsốtôngiáo,sựkhônngoanđượcxemlànănglựcsuyxétchínhxác.Vềcơbản,kiếnthứclàsứcmạnh,nhưngchúngtacầncósựkhônngoan,hiểubiếtđểvậndụngkiếnthứccủamìnhđúnglúc,đúngnơi.Khibạnchiasẻsựkhônngoan,hiểubiếtvớimọingười,bạngiúphọcóđượcnhữngkỹnăngvàsửdụngcáckỹnăngđóđểtựhọchỏithêm.

CHIASẺKHẢNĂNGLÃNHĐẠO

Kháiniệmlãnhđạocóthểđượchiểuvớinhiềunghĩakhácnhau.Mộtngườiđượcxemlàlãnhđạogiỏiđốivớingườinàynhưnglạilàkẻđộctàitrongcáinhìncủangườikia.Cóngườilà

nhàlãnhđạorấtthànhcôngtrongsựnghiệpnhưnglạithấtbạitrongđờisốngriêngtư.Nănglựclãnhđạodùtrongcuộcsốngriênghaytrongmộttậpthểđềucóthểlàmnênsựkhácbiệtrấttíchcựcchocuộcsống.

Cuộcsốnghiệnđạicónhữngđổithayvớitốcđộchóngmặt,nhữngbấtổnvềtàichínhvàvôvànnhữngkhókhănkháckhiếnvaitròcủangườilãnhđạocàngđượcđềcao.Ngườilãnhđạosẽgiúpmọingườitrấnantinhthầnvàvạchranhữnghướnggiảiquyếttốtđẹphơn.Thếnhưngđểcóđượckhảnănglãnhđạongườikháckhôngphảilàđiềudễdàng.Cácnhànghiêncứuchothấyrằng,nhândânthườnghoàinghikhảnănglãnhđạocủacácviênchứccấpcaotrongchínhquyềnhơnlàtrongcáclĩnhvựckhác.

Đểtrởthànhnhàlãnhđạogiỏi,bạnphảikiêntrì,hamhọchỏi,dámdấnthânđểtiếpthukiếnthức.Nhờđó,bạnmớicóthểgiảiquyếtổnthỏanhữngbấtđồng,thúcđẩycôngviệctiếnlên.Điềunàycũngđòihỏibạndámnhậntráchnhiệm,tựmìnhlàmchủchínhmình,nghiêmkhắcvớibảnthân,chứkhôngphảichỉlệthuộcvàonhữngđánhgiácủadưluậnxãhội.

Đọcđếnđây,cólẽbạnsẽmỉmcười,vìbạnnghĩrằngbạnkhôngthểnàotrởthànhnhàlãnhđạo.Nhưngchúngtôitinrằng,bạnsẽngạcnhiênvềnhữnggìbạnthựchiệnđượckhiđãcóquyếttâmtrởthànhmộtnhàlãnhđạogiỏi.

TrongquyểnKhảnănglãnhđạotừbêntrong,tácgiảPeterUrsBenderchỉrõrằng,bêntrongmỗingườiđềucóhạtmầmcủasựcaothượng.Đểtrởthànhnhàlãnhđạo,ngườitachỉcầnthựchiệnhaibước:

Pháttriểnkỹnăngcầnthiết.

Vượtquasựsợhãi–ràocảnlớnnhất.

Benderchorằng,hầuhếtmọingườingạinóikhôngvớinhữngđiềuhọkhôngmuốn,họsợbàytỏnhữngcảmxúcthậtcủamình,ngạibịphêbìnhhaysợbịngườikháccoilàngớngẩn,vụngvề.Chắcchắnbạnđãtừngtrảiquahoặcđangcómộttrongnhữngnỗisợhãinày.Sựsợhãichínhlàtrởngạingăncảnmọibướctiếncủabạn.Vớibạn,làmviệcdướiquyềnngườikháccònthoảimáihơnnhiềusovớivaitròlàmlãnhđạo.Cáchsuynghĩnàyhoàntoànbìnhthường.Tuynhiên,nếumuốnvượtlênsựnhútnhátcủabảnthân,cáchtốtnhấtbạnhãythừanhậnsựhiệndiệncủanó,sauđókhônglưutâmđếnnónữa,đểvữngbướcđilên.Ngoàira,bạncóthểchọnmộtcôngviệclãnhđạophùhợpvớikhảnăngvàcóýnghĩađốivớimình.

Nănglựccủangườilãnhđạocònthểhiệnởkhảnăngpháthiệnragiátrịcủangườikhác.Nhàlãnhđạochânchínhthườngtạorasựkhácbiệttíchcựctrongcuộcsốngcộngđồng.Họtrântrọngkhảnăngcủangườikhác,mờigọisựcộngtáccủanhữngngườicónănglực,quađómọingườicùngđồngtâmhiệplựctạonênthànhcôngchung.

WilliamArthurWard–mộtnhàvăn,đồngthờicũnglànhàgiáotừngnói:“Mộtthầygiáobìnhthườngthìnóirasựviệc,mộtthầygiáogiỏithìphântíchnó,mộtthầygiáogiỏihơnnữathìtìmcáchchứngminh,cònmộtthầygiáovĩđạithìtruyềncảmhứngcủasựviệcđó”.Điềunàycũngđúngđốivớicácnhàlãnhđạo.Mộtnhàlãnhđạomuốnhoạtđộngcóhiệuquảcầncónhữngđứctínhcốtyếusauđây:

Biếttậptrungvàoviệcgiảiquyếtcácvấnđề,khôngtậptrungvàonhữngtrởngạicủavấnđề.

Quantâmđếnnhữngviệcquantrọng,chứkhôngphảilànhữngviệccấpbách.Đồngthời,phảibiếtcáchđộngviên,khuyếnkhíchngườikhácquantâmđếnnhữngvấnđềnàoquantrọngnhất.

Tiếpcậnmụctiêumộtcáchlâudàivàkiêntrì,khôngđốtcháygiaiđoạn.Dànhthờigianđểtạodựngnhữngmốiquanhệbềnvữngdựatrênviệcđốixửvớinhaumộtcáchchântìnhvàtrântrọnglẫnnhau.

Biếtvậndụngsựnhạybénvàgiácquanthứsáucủamìnhđểtạonênlợithếtronggiaotiếp.Đồngthờiphảiphụcvụmọingườivớitấmlòngyêuthương.

Biếtcáchtạodựngmộtmôitrườnglàmviệcvuivẻ,thânthiện,đểbấtcứaicũngcócơhộipháthuyhếtnănglựccủabảnthân.

Biếthysinh.Mọingườithườngdùngcụmtừ“ngườiđầytớcủanhândân”đểgọicácnhàlãnhđạotàiba.Nghecụmtừnàycóvẻsáorỗngnhưngkỳthựclạirấtđúng.Họchínhlànhữngngườiluôntậntụy,trungthànhvàmongmuốnđượcphụcvụngườikhác.

Lãnhđạotrongmộtcôngty

Lãnhđạomộtcôngtylàcôngviệcđòihỏiphảiđầutưnhiềuthờigian,côngsứcvàtiềnbạc.Mộttrongnhữngmụcđíchcơbảncủacôngtylàtạolợinhuậnchocổđôngvànhânviên.Điềunàyđòihỏingườilãnhđạophảinỗlựcthựcsự,dámliềulĩnhvàsẵnsàngchấpnhậnmọirủiro.Chínhvìvậy,ngườilãnhđạocầnđượcđềnbùchonhữngcôngsứcmàhọđãbỏra.

Bêncạnhđó,khôngthểkhôngkểđếnnhữngđónggópcủacácthànhviênkháctrongcôngty,bởitrênthựctếkhôngmộtcôngtynàopháttriểnmạnhmàlạikhôngcósựchiasẻlợinhuậngiữacácthànhviên.Mộtcôngtycódoanhthucaosẽphảitrảlươngtươngxứngchonhânviên,chialãichocổđông,đồngthờicònphảibiếtquantâmđếnquyềnlợicủangườitiêudùng.Việccungcấpdịchvụcàngtốt,côngtycàngthuđượcnhiềulợinhuận.Khibiếtápdụngphươngchâm“chungsức”và“mọingườicùnghưởng”côngtysẽcóđượcđộnglựcpháttriểnvàgặtháiđượcnhiềuthànhcônghơn.

Ngàynay,việckhuyếnkhíchcáccôngtythựchiệnchínhsáchxãhộiđãtrởthànhmộtphongtràophổbiếntrênkhắpthếgiới.Nhiềuchuyêngiakinhtếdựđoánrằng,côngtynàobiếtthểhiệntráchnhiệmđốivớixãhộithìchắcchắnsẽtiếnnhanhhơncáccôngtykháctrongquátrìnhcạnhtranh.Đâycũnglàmộtđòihỏichínhđángtừngườitiêudùng.Họthườngtínnhiệmnhữngcôngtybiếtquantâmđếnđờisốngnhânviên,đếnmôitrườngsống.Họthíchnhữngcôngtythườnglàmcôngtáctừthiện,ủnghộcáctổchứcphilợinhuận.Vàonăm1998,trungtâmRoperthựchiệnmộtcuộcthămdòýkiếnngườitiêudùng,65%ngườidânMỹchobiếthọsẵnsàngthayđổithóiquentiêudùngđểủnghộsảnphẩmcủacôngtynàocóthamgiavàocôngtáctừthiện.

Cuộcthămdòcũngchothấycó83%ngườitiêudùngnóirằng,họsẽđểýđếnnhữngcôngtyủnghộchomộttổchứctừthiệnnàođómàhọđangquantâm.Tronggiớicôngnhân,có87%trungthànhvớingườichủnàocóchươngtrìnhliênquanđếnhoạtđộngtừthiệnvàchỉcó67%trungthànhvớicôngtykhôngcóhoạtđộngtừthiện.

Nhữngconsốtrênchothấyngườidânrấtquantâmđếnhoạtđộngtừthiệncủacáccôngty.Đâycũnglàđiểmmàcácnhàlãnhđạocầnthamkhảođểpháttriểndoanhthucũngnhưnângcaokhảnănglãnhđạocủachínhmình.Câunói"cholànhận"cũngcóthểápdụngcảtrongtrườnghợpnày.

Lànhàlãnhđạo,bạncóthểchiasẻnhưthếnào?BobGalvin-contraicủangườisánglậpcôngtyđiệnthoạikhổnglồMotorolacólầnnhậnxét:“Chatôixemthườngnhữngcôngnhânnữthựchiệndâychuyềnsảnxuất,điềunàylàmtôiphảisuynghĩ:Tấtcảhọđềugiốngmẹtôi,họcũngcóconcái,cógiađìnhđểchămsóc,cónhữngconngườicầnđếnhọ”.TừnhậnthứcnàyđãthúcđẩyGalvinSr.nỗlựclàmviệcđểtạochonhânviêncủamìnhcómộtcuộcsốngtốtđẹp

hơn.Đâylàmộtthídụđiểnhìnhvềkhảnăngchiasẻđiềutốtđẹptừnănglựclãnhđạocôngty.

Khingườilãnhđạocôngtybiếtcốnghiếnthờigian,truyềnđạtkiếnthức,kinhnghiệmvàsựhiểubiếtcủamìnhchonhânviên,họsẽcóđượcnhữngcộngsựđắclực.Khimộtcôngtybiếtquantâmđếnlợiíchcủangườitiêudùng,côngtyđósẽtạođượclòngtinchokháchhàng,côngviệckinhdoanhcủacôngtyvìthếsẽpháttriểnbềnvững,lâudài.

Mộtsốcôngtychuyểnnhữngmónnợngắnhạnthànhdàihạntheochươngtrình“bánhàngtrảgóp”ởnhữngnướcđangpháttriển.Chươngtrìnhnàygiúpngườinghèocóthểkhởinghiệpkinhdoanh,giúphọcócơhộithoátkhỏiđóinghèo.Đâycũnglàmộtdạngchiasẻtronggiớikinhdoanhhiệnnay.

Nhiềukháchhàngvẫnthườngtintưởngvàothươnghiệunổitiếngcủanhữngcôngtylớn.NhưngnếucáccôngtyđóhoạtđộngkinhdoanhkhônglànhmạnhthìgiátrịthươnghiệucũngnhanhchónggiảmđivàngườitiêudùngsẽnhanhchóngnhậnrađiềuđóquacácphươngtiệntruyềnthônghoặctrênmạngInternet.

Đốivớinhiềutậpđoàn,việcxâydựngthươnghiệuluôngắnliềnvớihoạtđộngkinhdoanhcủahọ.Quantâm,chiasẻ,tạoquyềnlợichonhânviên,chocộngđồngvàchomôitrườnglàbíquyếtthúcđẩysựpháttriểnvàsốngcòncủathươnghiệutrongtươnglai.

CHIASẺNIỀMHYVỌNG

AgakhanIVtừngnói:“Nhiềungườikhimớibướcvàođờinghèokhổđếnnỗihọbịtướcđoạtluôncảkhátvọngvươnlênlàmchocuộcđờimìnhtốtđẹphơn.Nếukhôngcólònghảotâmcủamộttổchứckinhdoanhnàođóthìcảđờihọsẽchìmvàocảnhđóinghèocùngcực,sựtuyệtvọngsẽkhiếnhọmấtđikhảnăngcảmxúc,thậmchítrởnênlãnhđạm,tànnhẫnvớichínhmìnhvàvớimọingười.Chỉcóchúngta-nhữngngườimaymắnhơn,làtácnhântạoranhữngtialửalàmbừngcháykhátvọngvươnlênởnơihọ”.

Trongđời,aicũngcầncómộtngườitintưởngmình.Nhữnglúccảmthấytuyệtvọng,chúngtacầncómộtngườibạnđểsẻchia,độngviêntinhthần.Hoặckhirơivàonhữngtìnhhuốngtưởngchừngkhôngthểnàogiảiquyếtnổi,tarấtcầnaiđóchotamộtlờikhuyên.

Nhiềungườirấtdễtrởnênhậnđời,nghiệnngậphoặcphạmphápchỉvìhọcómộttuổithơthiếuthốnsựchămsóc,yêuthương.Tâmhồnhọmãibịdằnvặtbởinhữngkýứcđaubuồn.

Muốnđưađếnniềmhyvọngchongườikhác,trướchếtchínhbảnthânbạnphảicótronglòngniềmhyvọng.Hãytưởngtượngbạncómụctiêu,cóướcmơnhưnglạikhôngcóhyvọng,chắcchắnbạnsẽgặpnhiềukhókhăntrongviệcnắmbắtcơhội.Bạnsẽkhôngcònhứngthúchiasẻđiềugìvớiaibởivìlúcnàobạncũngcảmthấymìnhthiếuthốn.Bạnsẽlạclốitrongđámmâymùcủaquákhứvàkhôngcònkhaokhátvươntớitươnglai.Khiđó,bikịchtrongquákhứsẽlàmbạnchùnbước.Lòngnhânái,sựquantâmvàbiếtlắngnghelànhữnghạtmầmhyvọnggieovàotâmhồnnhữngaikhôngcóniềmhyvọng,giúphọbiếtcáchxoaychuyểntìnhthếlàmthayđổicuộcđờitheochiềuhướngtíchcựchơn.

CHIASẺSỰSỐNG

Bấtcứaicũngcókhảnăngcứusốngmộtngườinàođó.Thựctếđãcórấtnhiềucâuchuyệnminhchứngchođiềunày.Mộtngườichahysinhđểcứuđứacongáibébỏngcủamìnhkhỏichếtđuối,mộtngườimẹlaovàođầuxehơiđểbảovệcontraicủamình,mộtthanhniênđãlaovàođámcháyđểcứusốngmộtembé,…Chưahết,cóthểbạncònnghenhữngcâuchuyệnkháctuykhôngdũngcảmbằngnhưngcũngkhôngkémphầncảmđộng,nhưviệc:hiếnmáunhânđạo,tìnhnguyệnhiếnnộitạngchonhữngngườiđangbịmắcbệnhhiểmnghèo,khuyênnhủmộtngườicóýđịnhtựtửhayanủiaiđóđangtrảiquacơnhoảngloạntrongđời.

Shelly–côemgáicủaMichaelNicollYahgulanaas,mộthọasĩnổitiếngngườiHaidasốngởBritishColumbia-bịmắcbệnhghẻlupusrấthiếmgặp.Côbésẽchếtnếukhôngđượcghépthậntừnhữngngườithântronggiađình.Michaelđãtìnhnguyệnhiếnthậnchoemgáimàkhôngcầnphảiđắnđo,suynghĩ.Saucuộcgiảiphẫuđó,anhphảitrảiquacảnămtrờimớihồiphụcsứckhỏetrởlại.QuảthậnlàmónquàmàMichaelđãdànhtặngemgáimình.Cảmgiácthậttuyệtvờimỗikhianhnhìnthấyemgáivẫncònđượcsốnghạnhphúc,vuivẻtrêncõiđờinày.Côbéđãthoátkhỏibàntaytửthầnchỉtronggangtấc.

Michaellàmộttrongsốrấtnhiềungườihiếntặngnộitạngchongườithânyêucủamình.Bêncạnhđó,cònphảikểđếnkhôngítngườisẵnsànghiếntặngnộitạngchonhữngngườihoàntoànxalạnếuhọcócùngnhómmáu.Trongcuốn“BowlingAlone”,RobertPutnamkểlạimộtcâuchuyệncóthậtrằng:JohnLambert-64tuổi-nhânviênbảovệđãvềhưucủatrườngĐạihọcMichigan,suốt3nămnằmtrongdanhsáchnhữngngườichờđượcghépthận.AndyBoschma-nhânviênkếtoán33tuổi,nghekểvềtìnhcảnhcủaLambertliềntìnhnguyệnhiếntặngthận.Họchỉbiếtnhauqualiênđoànbóngbowling.Giữahaingườilạicósựkhácbiệtvềtuổitácvànghềnghiệp,Boschmadatrắng,cònLambertlàngườiMỹgốcPhi.BoschmađãtựnguyệnhiếntặngthậnđơngiảnvìanhmuốngiúpLambert.

MộtcâuchuyệnkháccủaJennyOad-mộtphụnữtrànđầysứcsốngởtuổi30,côluônnghĩmìnhsẽhiếntặngthậnchomộtaiđónếucódịp.Khiphảichứngkiếncáichếtcủamộtngườibạnthân,côcàngcảmthônghơnvớinỗiđaumấtmátcủangườikhác.Thếlà,côquyếtđịnhkhôngchờđợinữa.Côlênmạngvàtìmthấytrangweblivingdonorsonline.org.Tạitrangwebnày,côđọcđượcláthưcủaMikeFogelman,mộtngườicha52tuổihếtlòngyêuquýconcáimìnhnhưngôngsẽchếtnếukhôngđượcthaythận.Saukhihẹngặpngườiđànôngnày,côđãquyếtđịnhhiếnthậnchoông.CuộcgiảiphẫudiễnrathànhcôngvàMikemaymắnđượcsốngthêmnhữngthángngàyhạnhphúcbêncáccon.QuảthậncònlạicủaJennyvẫnhoạtđộngtốt,côrấtvuilàmìnhđãcứusốngđượcmộtconngười.

NhiềungườitìnhnguyệnsaukhichếtsẽhiếnnộitạngcủamìnhchoTrungtâmnghiêncứuyhọchaychonhữngtổchứcghépnộitạng.Đólànhữngmónquàkỳdiệu–quàtặngcủanhữngconngườicótấmlòngbiếtchiasẻ,truyềnchongườikhácsựsốngngaycảkhimìnhkhôngcòncómặttrênđời.

CHIASẺTHỜIGIAN

Thờigianlàtàisảnvôcùngquýgiá.Nếukhôngbiếtphânbốthờigianmộtcáchphùhợp,bạnsẽkhôngpháthuyhếtđượcnănglựccòntiềmẩncủamình.Thậmchí,bạncòngâyrađiềuphiềntoáichogiađình,gặpkhókhăntrongsựnghiệpvàphảiđươngđầuvớinhữngrắcrốitâmlýkhác.Quỹthờigiancủamộtđờingườilàhữuhạn.Dođó,khibạnbiếtdànhthờigianchongườikhácnghĩalàbạnđãtraochohọmộtquàtặngtuyệtvời.Chiasẻthờigianvớingườithânyêugiúpbạncảmthấyhạnhphúchơn,làmchomốiquanhệtrởnêngắnbósâusắcchứkhôngđơnthuầnchỉlàsựgắnkếtvìtráchnhiệm.Đôikhichỉcầndànhramộtítthờigianđểquantâmđếnngườikhác,chúngtacóthểtạonênđiềukỳdiệuchocuộcsốnghọ.Mộtlờikhuyêncủathầycôgiáocóthểthắpsángcuộcđờicủađứahọctròngỗnghịch;tháiđộquantâmcủamộtngườiquađườngcóthểníugiữmộtngườisắptrầmmìnhtựtử…Cuộcsốngcórấtnhiềucâuchuyệndiệukỳnhưvậy.Dođó,chúngtahãybiếtdànhthờigianđểgiúpđỡ,anủi,hayđơngiảnchỉlàởbêncạnhnhữngngườiđangcầnđượcgiúpđỡ.

Biếtcáchquảnlýquỹthờigiancủamìnhmộtcáchhợplýgiúpbạncóthêmthờigianđểchiasẻvớingườikhác.Biếtbaolần,bạnphảibùđầuvớinhữngkếhoạch,nhữngnhiệmvụ,nàolà:“Tôiphảiđilàm”,“Tôiphảidọndẹpnhàcửa”rồi“Tôiphảiăntối”,...Đúnglànhữngsinhhoạtnàyrấtcầnthiết,nhưngnếuchỉbiếtsửdụngthờigianchonhữngnhucầuấythìcuộcsốngcủabạnthậtđơnđiệu,nghèonàn!Hãythửđặtmìnhvàohoàncảnhcủamộtngườitửtùđượchoãnthihànhán,bạnsẽlàmgìtronggiờphútngắnngủi,quýbáuđó?Đâylàcáchtốtnhấtgiúpbạnđánhgiáviệcsửdụngquỹthờigiancủađờimình.

Dùbậnrộnđếnđâu,bạncũngnêndànhthờigianchogiađìnhvànhữngngườixungquanh.Điềuđósẽgiúpbạncảmnhậnđượctrọnvẹnýnghĩacủacuộcsống.

CHIASẺTIỀNBẠC

Bêncạnhviệchọccáchsửdụngthờigianchoýnghĩa,bạncũngcầnthamkhảothêmlàmthếnàođểquảnlýđồngtiềncủamìnhmộtcáchhợplý.Rõràng,tiềncóthểđượcdùngnhưmộtsựchiasẻrấttuyệtvời.Nhưngđểlàngườihàophóng,bạncầnbiếtrõnhữngcảmxúccủamìnhvềtiềnbạccũngnhưcáchquảnlýtàichínhhiệuquả.

Tháiđộcủabạnđốivớitiềnbạcnhưthếnào?Mỗingườichúngtađềucónhữngcảmxúcrấtphứctạpkhiđềcậpđếnchuyệntiềnnong.Nhữngcảmxúcnàyảnhhưởngnhiềuđếncuộcđờivàchiphốisựlựachọncủachúngtatrongnhữngvấnđềnhưchỗở,việclàm,vàthậmchílàcảcuộcsốnghônnhân.LầnđầutiênkhiHarveythựchiệnbuổithuyếttrìnhvềtháiđộcủamọingườiđốivớitiềnbạc,đểmởđầuchobàithuyếttrình,ôngyêucầutấtcảtậptrungngồithiềntrongítphút,nhắmmắtlại,thưgiãn,thởsâuvàthửkhôngsuynghĩgì.Sauhaiphút,ôngyêucầumọingườinhớlạinhữngkýứcđầutiênvềtiềnbạcvànhữngcảmxúccóliênquanđếnnókhihọcòntrẻ.KhiHarveymởmắtra,ôngthấykhuônmặtnhiềungườitrởnêndúmdó,đauđớn,sợhãi,usầu.Tiếpđó,ôngyêucầuhọnhớlạinhữngcảmxúccóliênquanđếntiềnbạctrongthờigiangầnđây.Cáckhuônmặtđãdúmdócàngtrởnênthêthảmhơn.Dườngnhưmọingườikhôngcònbìnhtâmthưgiãnđượcnữa.

Harveyyêucầumọingườimởmắtra,lầnlượtkểchonhaunghenhữngkýứcvừahiệnvềtrongtâmtríhọ.Trongvòng20phút,Harveythấyđượcrõnhữngtìnhcảmmàbấylâunaymọingườithườngchegiấu.Nhữngngườinày-cũngnhưhầuhếtchúngta-đềucónhữngcảmxúcbứcbốichưađượcgiảitỏatrongchuyệntiềnbạc.Nhữngcảmxúcnàyhiệndiệnmộtcáchngấmngầm,làmtổnthươngtâmhồn,ướcmơvàcuộcsốngcủamỗingười.

Cảmxúcđượcthểhiệnởmỗingườitrongtrườnghợpnàytùythuộcvàotìnhhìnhtàichínhcủahọ.Phầnđông,họđềutrảiquanhữngkýứcđaubuồn,khóchịuliênquanđếntiềnbạc.Mộtngườiđànông50tuổimôtảkýứcđầutiênvềtiềnbằngcáchbắtchướcgiọngngườichagiàucócủaôngta:“Tiềnkhôngtựdưngmọctrêncây”.Mộtphụnữkhácthìnói:“Khôngcótiềnchonhữngthứconcầnđâu!–Chamẹtôithườngnóinhưthếvớitôi”.

Nhữngkýứcbuồnnàykhiếnchúngtakhôngkhỏigiậtmình.Rõràng,từnhữngnămthángtuổithơ,nhiềungườiđãbịảnhhưởngkhôngtốtbởivấnđềtiềnbạc,kinhtế.

Vậycònbạnthìsao?Khibạncónhiềutiền,bạncóđểýđếnnhữngngườichungquanhthiếutiềnkhông?Bạncóganhtịvớinhữngngườigiàucóhơnbạnkhông?Chamẹbạncóphungphítiềnmuanhữngthứmàhọkhôngcầnkhông?Mọingườitronggiađìnhbạncótranhgiànhtiềnbạcvớinhaukhông?Tiềnbạclàmnảysinhnhiềucảmxúcrấtđángsợnhưsựsợhãi,giậndữ,tịhiềmhaythamlam.Tốtnhất,bạnnênxemlạitháiđộcủamìnhđốivớitiềnbạcvànhấtlàđừngđểvấnđềnàylàmmấtđisựhồnnhiên,tươivuiởtrẻthơ.SựxungđộtvềtiềnbạcđượcxemlànguyênnhânsốmộtdẫnđếntìnhtrạnglyhônởBắcMỹ.Khichúngtabiếtxemlạitháiđộcủamìnhđốivớiđồngtiền,chúngtasẽbiếtđiềuchỉnhquanhệvớingườibạnđờisaochotốtđẹphơn.Hãynhớrằnghạnhphúckhôngnằmởchuyệncóthậtnhiềutiền.Dùbạnvẫnphảilolắngvềtiềnbạc,nhưnghãytinrằngcuộcsốngluôncònrấtnhiềuniềmvui,hạnhphúcđangchờđónmình.

Phânbiệtcáimình“muốn”vàcáimình“cần”Trongcuộcsống,chẳngbaogiờchúngtacóđủmọithứmìnhmuốncả.Mànóiđúngra,nhữngthứmìnhmuốnnhiềukhikhôngthậtsựcầnđến,chúngtamuốnđơngiảnbởichúngtachưacóđượcchúng,thếthôi!Ngàynay,trongnhiềuxãhộigiàucóởphươngTây,tìnhtrạngmắcnợtíndụngđangngàycànggiatăng.Nhiềungườimảimêchạytheonhữngthứmình“muốn”nhưxehơiđờimới,máymóc,tiệnnghiđắttiền…đểrồingậpđầutrongđốngnợnần.Vìcốthanhtoánnhữngkhoảnnợchồngchấtnênhọphải

laođầuvàonhữngcôngviệcmàhọchẳngmấyưathích,xarờinhữngcôngviệcđúngđắn,xarờibạnbè,ngườithân.

Rõràng,nếucónhiềutiềnthìcuộcsốngcủabạnsẽdễdànghơn,bạnsẽgiảmđượcstressvàthỏamãnđượcnhiềuướcmuốnxaxỉcủamình.Nhưngkhôngvìthếmàbạncóthểxemkiếmtiềnlàmụctiêuquantrọngsốmộtcủađờimình.Thậtnhầmlẫnnếuaiđóchorằngcótiềnlàcótấtcả!Bạncóbiếtrằng,nhữngngườigiàucónhiềulúccũngrơivàotâmtrạngbuồnkhổhaykhông?Hãyhìnhdung,mộtngườicócảđịavịvàtiềnbạc,nhưngcuộcsốnghônnhânlạicăngthẳng,liệuhọcócảmthấyhạnhphúckhông?Nếumộttriệuphúởtuổitrungniênmắcphảimộtcănbệnhvôphươngcứuchữathìliệutiềnbạccóphảilàvấnđềđểôngtahãnhdiệnhaykhông?Vậynêntrongkhicónhữngngườibấtchấptấtcảvìtiềnbạcthìcũngcórấtnhiềungườikhaokhátđánhđổisựgiàucólấytìnhyêu,concáihạnhphúc,sứckhỏetốt,đờisốngvuivẻ.

Tiềnkhôngxấunhưngcũngkhôngtốt.Giốngnhưnướchaylửavậy,tiềncósứcmạnh,nhưngkhôngphảilàtấtcả,tacầnnướcđểsống,nhưngnướccóthểnhấnchìmta,làmtachếtđuối.Lửagiữấmchota,nhưngcũngcóthểđốtcháyta.

Tiềncũngthếthôi,nếuđượcsửdụngvàomụcđíchtốt(nuôisốnggiađình,giúpđỡngườikhác,...)thìtiềntrởnênhữuích,nhưngnếusửdụngvàomụcđíchxấu(khốngchếngườikhác,laovàonhữngcuộctruyhoan,làmănbấtchính,…),đósẽlànhữngđồngtiềntộilỗi.Tiềncũnglàmộtdạngcủanănglượng,khibạnchiasẻnómộtcáchhàophóngvìlợiíchcủacộngđồng,bạnsẽnhậnđượcnhiềuhơn,thườngởnhữngdạngkhác.Vìkhibạnchođi,bạnsẽthulạigấpnhiềulầnnhữngmónquàtinhthần,như:lòngbiếtơn,sựkínhtrọngvàcảsựthanhthảntrongtâmhồn.Ngượclại,nếuchỉbiếtkhưkhưgiữchomình,chẳngkhácnàobạnđangngăncảndòngchảycủanănglượng,vàrấtcóthểbạnsẽtrởthànhmộtngườiđứngbênlềxãhội.Khimỗingườibiếtbìnhtâmsuynghĩvềnhữngđiềuthậtsựcầnthiếtchocuộcsốngthìtiềnvànhữngvậtchấtkhácthườngđứngvàohàngthứyếu.

Mỗilựachọnđúngcủachúngtasẽtạonênsựkhácbiệtchocuộcsống.Thídụ,khibạnmuanhữngcâyraucảiđượcbónphânhữucơ,thìcũnglàcáchbạnphảnđốiraucảibịphunthuốctrừsâu.Tươngtự,bạncóquyềnlựachọnđầutưchonhữnghãngthuốclágâyrahàngngàncáichếtmỗingàyhoặcbạnquyếttâmđầutưchocáccôngtyquantâmđếnsựansinhcủaxãhội?Tấtcảđềutùythuộcvàosựlựachọncủabạn!

Khibạnnhậnthứcđượcrõđâulàcáimìnhcầnvàđâulàcáimìnhmuốn,bạnsẽcónhiềuđiềuhơnđểchiasẻ.

Quảnlýđồngtiền

Mộttrongnhữngmónquàcógiátrịnhấtvàbềnvữngnhấtbạncóthểtặngchomìnhđólàkỹnăngquảnlýtiềnbạchaytrìnhđộhiểubiếtvềtàichính,baogồmcảkỹnăngchiasẻtiền.Đểđánhgiásựkhônngoanvềcáchquảnlýtiền,ngườitakhôngquantâmbạnkiếmđượcbaonhiêu,màlàbạngiữđượcbaonhiêu,bạnchiasẻbaonhiêuvàbạnquảnlýnónhưthếnào.Tiềnbạcchobạnnhiềusựlựachọn,nhưngbạnkhôngđượcphungphínó.Bạnhãyghilạinhữngchitiêuhàngngày,việcđócóthểgiúpbạnthấymìnhđangđiđếnđâu.Nếubiếttiêutiềnmộtcáchkhônngoan,hợplý,bạncóthểđạtđượcnhiềuđiềulớnlaohơnchochínhbảnthân,giađìnhvàcộngđồng.

Chiasẻtiềnbạcvớingườikháccũnglàmộtcáchđónggópthiếtthựcchoxãhội.Quyêntiềnchocáctổchứcđịaphương,quốcgiahayquốctếsẽgiúpnhữngtổchứcnàythựcthitốtnhiệmvụ,nhưcungcấpchỗởchongườivôgiacư,mởlớpdạynghề,tạocôngănviệclàmchongườithấtnghiệp,bảovệmôitrườngvànhữngloàiđộngvậthoangdã;nghiêncứucácloạithuốcvàphươngphápchữatrịbệnhnany;tạođiềukiệnthuậnlợichocácnhàvăn,nhạcsĩ,nghệsĩsángtạonghệthuậtv.v.Hussain–mộtngườibạncủaAzim,từngquảnlýmộttổchứctíndụngở

Pakistan.Tổchứcnàyđãchocáccánhânvàgiađìnhnghèomượntiềnkhởinghiệpvớimụcđíchgiúphọcóvốnlàmănđểnuôisốnggiađình,giữgìnphẩmgiávàkhôngtrởthànhgánhnặngchoxãhội.Theocáchnày,mọingườicùnghưởnglợi.Dùchỉhoạtđộngtrongkhoảngthờigianngắnnhưngtổchứcnàyđãcónhữngthànhcôngvượtbậc.Trongsổsách,tổchứcnàyđãchomượnkhoảng10triệuđô-la.Thốngkêchothấy,sốngườitrảnợlàtrên98phầntrăm,vàtỷlệthànhcôngcủanhữngngườivayvốnlàmăncũngcao.Môhìnhnàyđượcnhânrộngvàđemlạilợiíchchorấtnhiềungười.Thậtlàmộtmónquàtuyệtvờiđểtraotặng!

CHIASẺCÁCKỸNĂNG

Thườngthìbấtcứaicũngcómộtsởtrườngnàođó,vàtấtnhiênkhilàmviệcđúngvớisởtrườngthìbạnsẽcảmthấydễdànghơnrấtnhiều.Tàinăngđóhoặcdobẩmsinhcóđượchoặcdorènluyệnmànên.Đâycũnglàmộtmónquàbạncóthểchiasẻvớimọingười.Khicònbé,chúngtaluônhọchỏitừngườikhác–từbạnbècùngtranglứađếnnhữngngườilớntuổihơn.Tronggiaotiếp,mỗimộttrảinghiệmđềunângcaotầmhiểubiếtcủachúngta,hoặcítrachúngtacũngcódịptraođổikinhnghiệmvớinhau.Việcchiasẻkỹnăngcóthểxemlàmónquàđểtatrảơnnhữngngườiđãdạymình.Chiasẻkỹnăngcũnglàcáchthứcgiúptanhậnlạinhiềuhơn,bởichiasẻkhôngcónghĩalàmấtđi,ngượclạibạnsẽcóthêmnhiềupháthiệnmớilạtừchínhnhữngngườixungquanh.

NhữngkỹnăngbạncóthểchiasẻvớingườikhácBạnđừngnghĩrằngmìnhkhôngđủkỹnăngđểchiasẻvớingườikhác.Chỉcầnbạnhamthíchhoặclàmgiỏimộtviệcnàođó,bạnvẫncóthểgiúpíchchomọingười.Chẳnghạn:Nếulàcầuthủbóngđá,bạncóthểlàmhuấnluyệnviênchođộibóngcủacontraimình.Nhờđó,bạnsẽcócơhộigầngũi,thântìnhvớiconhơnvàbiếtđâubạnđãkhơidậyđượcniềmđammêởcon–mộtcầuthủgiỏitrongtươnglai.Nếubiếtvềkếtoán,bạncóthểgiúpmộttổchứcphilợinhuậncáchghichépsổsáchvàkhaibáothuế.

Nếucókỹnănggiaotiếp,bạncóthểthamgiahoạtđộngxãhội,bằngcáchtưvấnchonhữngngườiđanggặphoàncảnhkhókhăn.

Nếucókỹnănglãnhđạo,bạnhãymạnhdạnpháthuykhảnăngcủamìnhđểmanglạilợinhuậnchocôngty.

BàJohannaVondeling-ngườigiúpchúngtôibiêntậpquyểnsáchnàyđãthổlộ:“Saukhiđọcbảnthảo,dườngnhưcómộtsứcmạnhnàođóthôithúctôithựchiệnđiềumàtôiđãsuynghĩtừrấtlâu,đólàhọckhóađàotạođểtrởthànhgiasưdạyđọcvàviếtchonhữngngườimùchữ.Tôihọcsắpxongrồivàbâygiờtôiđangmongđượcgặpcácemhọcsinhđầutiêncủamình.Tôicảmthấyrấtvuivềviệcnày”.ĐiềuđángquýởJohannalàbàđãcósẵnnhữngkỹnăngvàniềmmơướcphụcvụngườikhác,vìvậychỉcầnmộtítđộnglựcthúcđẩy,bàsẽhếtmìnhthựchiện.Cũngnhờđó,cảbàvàhọcsinhcủabàcócảmnhậnsâusắchơnvềgiátrịcủalòngnhânáivànhữngkỹnăngbàtừngcốgắngtraudồi.

Bạncórấtnhiềucáchđểchiasẻnhữngkỹnăngquýgiácủamình.Khibạnchiasẻmộtcáchtựnguyện,giátrịcủasựchiasẻcàngđượcnângcao.Bạnsẽcảmthấymìnhđượcnhậnlạinhiềuhơn.Đôikhi,phầnthưởnglànhữngthứhữuhìnhvàcókhiphầnthưởnglạilànhữngmónquàtinhthầnvôgiánhưhạnhphúc,niềmvui,haysựthưtháitrongtâmhồn,…RènluyệnnhữngkỹnăngđểchiasẻMớiđây,Harveycódịpthamdựmộtbữatiệcởbãibiểncùngvớinhiềugiađìnhkhác.Ôngsaysưaquansátlũtrẻtừ4-8tuổiđangchơitròxâynhàbằngnhữngmảnhgỗtrôidạtvàobờmàchúngnhặtđược.Chúngđilượmtừngmảnhgỗ,phâncôngnhiệmvụ,thiếtkếcấutrúcvàđắpnhữngbứctượngbằngcát.

Chúngcùngthamgiatròchơimộtcáchrấthàohứng.Harveychợtnhậnramộtđiều,nếungườilớnlàmviệcvớitấtcảlòngđammê,tậptrungvàsángtạonhưchúng,thếgiớinàysẽtrởnênkhácbiệtvớibiếtbaocôngtrìnhvĩđại.ĐiềuthậtsựgâyấntượngchoHarveychínhlàbọntrẻđãpháthuynhiềukỹnăngtrongtròchơicủachúng,như:làmviệctheonhóm,họchỏilẫn

nhau,phâncôngvànhậntráchnhiệmmộtcáchrõràng.Kếtquảlàchúngđãtạonênmộtngôinhànhỏrấtđẹp,đầytínhsángtạovàrấtsinhđộng.Chúngthựcsựhãnhdiệnvềcôngtrìnhcủamình,trongkhichamẹcủachúngđầyngỡngàng,thíchthú!...

Tròchơigiúptrẻnhỏpháttriểnđượcnhữngkỹnăngcầnthiếttrongcuộcsống.Cònvớingườilớn,chúngtalạithườngquênmấtvìsaovàbằngcáchnàomìnhcóthêmđượcnhiềukỹnăng.Khôngítngườitựchorằngmìnhđãgiàđểhọchỏinhữngđiềumớimẻ.Khôngbaogiờlàquámuộn-dùởbấtcứlứatuổinào.Mỗingàybạnđềucócơhộinângcaonhữngkỹnăngsốngcủamình,dĩnhiêntrongđócócảkỹnăngbiếtchiasẻvớingườikhác.

Cónhiềukỹnăngbạncầnhọchỏiđểcóthểgiúpđỡngườikhác.Dướiđâylàmộtsốkỹnăngđượcđánhgiácao:

Kỹnănggiaotiếpcóhiệuquả.Sựgiaotiếpgồmnhiềuhìnhthức:nghe,nóivàviết,trongđóquantrọngnhấtlà“biếtlắngnghe”.Kỹnăngnàygiúpbạndễdànghơntrongviệctraotặnglòngnhânái,sựhiểubiếtvàniềmhạnhphúc.Dámnhậntráchnhiệmvềhànhđộngvàphảnứngcủamình.

Biếtcáchhọcvàứngdụngviệchọcvàocuộcsốnghàngngày.

Biếtcáchgiảiquyếtxungđộttheotinhthầntíchcựcvàxâydựng.

Biếtcáchquảnlýtiềnbạc,tiêuxàitrongphạmvimìnhkiếmđược,đểcóđủchogiađình,chobảnthânvàchomụcđíchtừthiện.

Biếtdànhthờigianđểtĩnhtâmvànhìnlạimình,từđónhậnthứcđượcnhượcđiểmvànhữngxúccảmcủabảnthân.Đâylàkỹnăngcầnthiếtđểbạncóthểthểhiệnđượclòngnhânái,biếtcảmthông,quantâmđếnbảnthânvàngườikhác.

Muốntạonênsựthayđổitíchcựctrongcuộcsốngcủangườikhác,bạncầnphảitìmđượccáchthứcphùhợp,tiếpđóhãyvậndụngkỹnăngvàlòngnhiệttâmcủabạn.Càngbiếthọchỏivàrènluyệnnhữngkỹnăngmới,bạncàngcóthểchiasẻvớingườikhácnhiềuhơn.

CHIASẺTHÓIQUENGIỮGÌNSỨCKHỎE

Mộttrongnhữngquàtặngquýgiánhấtmàbạncóthểtặngchobảnthânvàchonhữngngườibạnyêuquý,đólàýthứcgiữgìnsứckhỏe.Thựchiệnlốisốngđiềuđộ,tíchcực,cóthóiquenănthựcphẩmđầyđủchấtdinhdưỡng,tậpthểdụcmỗingày,khônghútthuốc,khônguốngrượu.Đólànhữngthóiquentốtbạnnêngiữchomìnhvàdạybảoconcái.

Cơthểconngườichúngtalàmộthệthốngrấtphứctạp.Nếubạnchỉcónhữngbiệnphápđểgiữgìnsứckhỏetrongtừnggiaiđoạn,từngđộtuổithôithìchưađủ,màbạncầncónhữngbiệnphápmangtínhlâudài.Conngườikhivềgiàlàlúctíchlũyđượcnhiềukinhnghiệm,vốnsốngvàhiểubiếtnhất,nhưngđócũnglàlúctìnhtrạngsứckhỏebịsasúttrầmtrọng.Rấtnhiềungườicaotuổiphảichịunhữngđauđớnvềthểxácdosứcyếu,bệnhtậthànhhạ.

Chỉkhinàokhỏemạnh,ănuốngđầyđủ,bạnmớicósựminhmẫntrongcôngviệc,vàmộttinhthầnsảngkhoái,nhờđóbạnmớidễdàngcảmthôngvàcósứcchịuđựngtốthơn.Vìvậy,biếtgiữgìnsứckhỏecủabảnthâncũnglàmộtcáchđểchiasẻvớingườikhác.

ÂUYẾMTRẺNHỎ

Bạnnêntraotặngconcáimónquàgìđểnuôidưỡnglòngnhânái,tìnhthươngyêutrongchúng,đồngthờikhiếnchúngsốnghòađồng,thânáivớimọingười?TiếnsĩTiffanyField-chuyêngiavềtâmlýhọcpháttriểnvàlàgiáosưvềnhikhoa-chorằngquàtặnggiảndịnhất

đóchínhlàsựâuyếm.SaukhiquansátkỹcácbéởlứatuổichưađihọcchơitrongsânvànhữngbéđicùngchamẹởnhàhàngMcDonaldástạiParisvàMiami,TiếnsĩFieldvàcácđồngnghiệpcủabànhậnthấy:cácbàmẹngườiPhápthườngxuyênâuyếmconcáimìnhhơnsovớicácbàmẹngườiMỹ.TiếnsĩFieldcũngnhậnthấy,thanhthiếuniênPhápởtiệmbánhMcDonaldásâuyếmnhaunhiềuhơnsovớibạnđồngtranglứaởMỹ.Thậtra,thanhthiếuniênMỹtựâuyếmmìnhnhiềuhơn,chẳnghạnthiếunữthườngthíchtựchảichuốt,vuốtvemáitóccủamình.Cácnhànghiêncứucònpháthiện,trẻemPhápởcácsânchơiíthunghănghơntrẻemMỹ.SovớicácbạncùngtranglứaởMỹ,thanhthiếuniênPhápítcộctínhhơn.Thốngkêchothấyrằng,mứcđộbạolựccủatrẻemởMỹcựckỳcao.PhảichăngthiếuthốnsựâuyếmlàmộttrongnhữnglýdohìnhthànhcátínhnàycủathanhniênMỹ?Conngườiởlứatuổinàocũngcầnđượcâuyếm,đượcôm,đượchônvàđượcyêuthương.Mộtvòngtaydịudàngdànhchoaiđókhingườitađangphảitrảiquanhữngnỗiđautinhthần,mộtnụhônsẻchiadànhchođứatrẻbấthạnh,thươngtật…chắcchắnsẽlànhữngmónquàtinhthầnvôgiá.

CóthểbạnđãnghenóivềnhữngđứatrẻởtrạimồcôiởRomania,từnhỏđếnlớnchúngchưahềđượcngườilớnẵmbồng,hônhíthayâuyếm.Khitrưởngthành,nhiềuđứakhôngthểhộinhậpđượcvớixãhội.Chúngluôngặpkhókhăntrongviệcgiaotiếpvớingườikhác,bởichúngkhôngđượcquantâmchămsóc,âuyếmngaytừthờithơấunhưnhữngđứatrẻbìnhthườngkhác.

TiếnsĩFieldchobiết:“Chúngtôichứngminhđượcrõràngsựâuyếmcũngquantrọngnhưchếđộănuốngvàtậpthểdụctrongquátrìnhpháttriểncủatrẻnhỏ.Tôimuốncácbậcchamẹnênthườngxuyênâuyếmcácconngaytừlúcchúngmớisinhra.Tấtcảchúngtađềucầnđếnliềuthuốctìnhcảmnày”.Bàcũngnhắcnhởthêm,ngaycảthanhthiếuniêncũngthíchđượcxoađầuvàvuốtlưng.Sựâuyếmcótácdụngtốtchotấtcảmọingười.Hãynhớrằngmọingườiđềucócảmgiácnhưbạnvậy!

QUANTÂMÂNCẦN

Mộttrongnhữngquàtặngtuyệtvờikhácmàbạncóthểchiasẻlàsựquantâmchămsóc,sựtôntrọng,thểhiệnquatháiđộbiếtlắngnghemộtcáchtíchcực.Đólàkiểulắngnghekhôngchỉbằngtaimàcònbằngánhmắt,bằngcảtấmlòngvàcảsựlưutâmtrọnvẹn.Muốnchữakhỏibệnhchobệnhnhân,ngườibácsĩtrướctiênphảibiếtlắngnghekỹcàngvềbệnhtrạngcủabệnhnhânđểchẩnđoánđúngbệnhtrướckhikêđơnthuốc.Khilắngnghe,hãytạmquênđinhữnggìmìnhđịnhnóiđểcóthểnghemộtcáchđầyđủ,trọnvẹnhơn.

Tạochongườikháccócơhộibàytỏtâmtưtìnhcảmcủamình,âncầnlắngnghehọlàmộthìnhthứcchiasẻtuyệtvời.Khibạnhọcđượccáchlắngnghengườikhác,bạnmớicóthểđưaranhữnglờikhuyênphùhợp,cóảnhhưởngmạnhmẽ,tíchcựcđốivớihọ.

CHIASẺNHỮNGLỜIKHUYÊN

Nếuđểýbạnsẽthấymọisinhvậtđềucónhữnglờikhuyênchođồngloạicủamình.Chẳnghạn,kangaroomẹdạychokangarooconcáchnhảy,cáchănvàcáchẩnnấp,thậmchícảcáchlàmthếnàođểsốngsótvàsinhsảnthêmnhiềukangaroocon.Mỗiloàiđộngvậtcómộtcáchthứckhácnhaudạychoconcáimình,nhằmbảođảmchosựduytrìnòigiống.

Cuộcsốngcủaconngườicũngvậy.Chúngtacóthểtraotặnglờikhuyênvàcũngrấtcầnđượcđónnhậnlờikhuyêntừngườikhác.Khichúngtađưaralờikhuyên,chiasẻcảmxúchayquanđiểm,đólàdấuhiệucủasựquantâmvàlòngyêuthươngdànhchonhau.Lờikhuyêncóthểchứasứcmạnhvàlòngnhânáigiúpnângcaochấtlượngcuộcsống,nhưnglờikhuyêncũngcóthểlàmchochúngtalầmđườnglạclối,bịtổnthươngvàhiểusailệch.Dovậy,mỗikhikhuyênnhủaiđó,hãyluôntựhỏixemlờikhuyêncủamìnhcóđúngđắnhaykhông.

Hầuhếtmọingườiđềuthíchđưaralờikhuyên.Thếnhưng,chúngtacũngcầnhọccáchđón

nhậnlờikhuyên.Bấtcứaicũngcóthểsuynghĩrấtchủquanvềnhữngđiềuxảyraquanhmình.Chúngtathườnggiảiquyếtcáctìnhhuốngtheokinhnghiệmriêng,suynghĩriêng,hoàncảnhriêngvàtheonhữngmongmuốnriêngtưcủabảnthânmình.Dođó,khiđưaralờikhuyên,bạncầnbiếtchămchúlắngnghevàcânnhắckỹlưỡngbảnchấtcủasựviệc.Hãydựavàonhữngkinhnghiệmtừcuộcsốngđểđưaranhữngquyếtđịnhđúngđắnhơn,hàihòahơn.

Nếunhìnlạiđờimình,bạnsẽthấycónhiềungườimàlờikhuyêncủahọđãgópphầnlàmnênsựthayđổicuộcđờibạn,nhưquyếtđịnhnghềnghiệp,cáchnuôidạyconcái,nơisinhsốnghoặcchọnlựachomìnhmộtlĩnhvựchọcvấnchuyênsâunàođó.Từlờikhuyênnày,bạnđãmangơnvàxemhọnhưngườidìudắtđờimình,nhưbạnbèthânthiếthayđơngiảnhơn-nhưnhữngngườibạnđángquý.

Thậtlàkhóđểđánhgiákháchquanvềgiátrịvàsựhữuíchcủanhữnglờikhuyênmàbạndànhchongườikhác.Bêncạnhđó,làmthếnàođểbiếtđượclờikhuyênngườikhácdànhchobạncóđánggiáhaykhông?

Trướctiên,bạnphảiđánhgiákinhnghiệmsốngcủangườiđưaralờikhuyên.Họcókinhnghiệm,kiếnthức,sựhiểubiếtgìđặcbiệtkhông?Tránhhoàinghi,giễucợt,hãykiểmtrađộngcơcủahọvàcânnhắcxemlờikhuyênđócótốtchobạnkhông.

Thứhai,nếulầnnàođóbạnbắtgặpmìnhtựnhủ:“Đólànhữnggìtôinênlàm”,thìbạncóthểđoánrằng,thựcrabạnsẽkhôngthựchiệnđiềuđó.Tiềmthứcbạnkhôngmuốnthayđổi,chodùđiềuđócóthểlàmgiảmđinỗibuồnhaytăngthêmniềmvuichobạn.Điềunàycũnggiốngnhưviệckhibạnchoaiđómộtlờikhuyênhữuíchgiúphọvượtquakhókhăntrởngại,nắmbắtđượcnhữngcơhội,hoặcthắtchặtthêmcácmốiquanhệ–nhưngrồihọlạibỏngoàitailờikhuyênấy,saukhiđáplạibạnrằng:“Vâng,đólàlờiđềnghịrấthay.Đólàđiềutôinênlàm”.Trongngônngữ,“nên”làmộttừhạnđịnh,nócũngtươngđươngvớicáchnói:“Tôisẽkhônglàmđiềuđó,mặcdùđólàđiềucóích”.Bạncóthểthấysắctháiýnghĩanàytrongnhữngcâusau:

“Tôinênkếtthúcmốiquanhệnày.”

“Tôinênđọcnhiềuhơn.”

“Tôinênrờibỏcôngviệcnày.”

Cònđâylànhữngđiều“khôngnên”:

“Tôibiếtlàtôikhôngnênuốngrượu.”

“Đừngnêntiêuphísốtiềnđó.”

“Đừngnênănthêmnhiềumóntrángmiệng.”

Nếuđểý,bạnsẽthấycáccâu“nên”và

“khôngnên”thườngcótừ“nhưng”đikèmtheo.Khingườitathốtlênchữ“nhưng”thìsâuthẳmtrongtâmhồnhọđangmuốntranhluậnlạivấnđề.Họphủnhận,vôhiệuhóaphầnđầucủacâunói,kiểunhư:

“Tôiyêubạnnhưng...”

“Bạnkhônglêncânnhiềunhưng...”

“Tôimuốnbỏthuốcnhưng...”

Khibạnđưaralờikhuyênvềvấnđềcóliênquanđếntìnhcảm,bạnphảicẩnthậnvềtínhnhạycảmcủavấnđề.Từngônngữbạndùngchođếnnhữngcửchỉvàgiọngđiệubạndiễntảđềurấtquantrọng.Hãydùngnhữngcâunhư“Tôicảmthấyrằng…”,thayvìnói“Bạncầnphải…”hoặc“Bạnnên…”.Điềunàykhiếnngườikhácsẵnsànglắngnghenhữnggìbạnsắpnóivàkhảnănghọlàmtheolờikhuyêncủabạnsẽcaohơn.Tấtnhiên,đểtăngthêmhiệuquảcủalờikhuyêncũngnhưđểcóđượclòngtinởngườikhác,bạnphảisốngsaochophùhợpvớinhữnggìbạnnói.

Việcnângcaokỹnănggiaotiếpsẽgiúpbạnthựchiệntốtlờikhuyêncũngnhưđưaralờikhuyênthiếtthựcđểngườikhácnghetheo.Bạnsẽtạoranhiềutácđộngnếubạnhiểuđượctínhdễxúcđộngcũngnhưsựnhạycảmcủangườikhác,vềnềntảnghọcvấn,vềsựgiáodụchayvềvănhóacủahọ...

Bíquyếtđểchiasẻlờikhuyênhữuíchđólà:bạnphảihiểuđượchoàncảnh,độngcơvàcảmxúccủangườimàbạnđangcholờikhuyên.Cónhưvậy,lờikhuyêncủabạnmớicótácdụngvàđượccoitrọng.

CÂNBẰNGCUỘCSỐNGBẢNTHÂN

Cânbằngcơthể,tâmtrívàtâmhồndườngnhưlàmộttrongnhữngđiềumàchúngtakhóđạtđượcnhấtởthếkỉ21này.Khibảnthânbạnsốngcânbằng,bạnsẽcónhucầuchiasẻvớingườikhácbằngcảtấmlòng.Vàquantrọngnhất,sựcânbằnggiúptâmhồnbạnđượcbìnhyên,bạnsẽbiếtcânnhắcchiasẻnhưthếnàođểđiềuđóthựcsựlàcầnthiếtvớingườikhácmàkhôngquásứcmình.Nếubạnchođiquánhiềunhưthểđangphảidốccạntấtcảtiềmlựccủabảnthân,thìchẳngbaolâukhảnăngchiasẻcủabạnsẽbịgiảmsút.Khinhữngđiềutốtđẹpnơisâuthẳmtâmhồnbịkiệtquệ,khôngđượcbồiđắptrongmộtthờigiandài,bạnsẽkhôngcònkhảnăngchođi.

Sựcânbằngtrongtâmhồnmỗingườikhônggiốngnhau.Cónhữnglúcbạnsẽcảmthấymấtcânbằngkhikhởiđầucôngviệcmới,khisứckhỏebịsuysụphaylúcbạncócon…Nhữnglúcấy,bạnnênxemlạisựchiasẻcóvừasứcvớibạnkhôngđểđảmbảobướctiếncủabạnđượcquânbìnhhơn.

Phấnđấuđạtđượcsựcânbằngsẽgiúpbạntạodựngđượchạnhphúcchoriêngmình.Sựcânbằngtuyệtđốilàđiềuhầunhưkhôngthể.Tuynhiên,nhậnthứcđượclợiíchcủasựcânbằng,bạnsẽtránhđượcnhữngnguycơmệtmỏitinhthần,tiêuhaosinhlựcvàsựkhôhéotrongtâmhồn.

Đểtiếngầnhơnđếnsựcânbằng,bạnnênquantâmđếnnhữngđiềuưutiêntrongcuộcsống,biếtnghĩđếncáilâudài,biếtđặtmụctiêuchínhchocuộcđờimìnhvànhữngđiềubạnmuốnđạtđượctrongtươnglai.Đôikhi,nhữnglựachọncủabạnthoạtnhìncóvẻnhưtráingượcnhau,nhưngchúngcótácđộngqualạivớinhauđểgiữchocuộcsốngcủabạnđượccânbằng.Đitìmsựcânbằngthậtralàbạnđangdànxếpmộtcáchổnthỏagiữasựnghiệp,giađình,sứckhỏe,việcnângcaotâmhồn,quảnlýtàichínhvànhữngmốitươngquankháctrongcuộcsống.Chínhvìvậy,việcxácđịnhđiềumìnhưutiêntrongcuộcsống,dựatrênmụctiêuvàướcmơkếthợpvớikỹnăngquảnlýthờigianthíchhợp,sẽđưabạnđếncuộcsốngcânbằngvàvuivẻ.

Đốivớiviệcchiasẻ,bạncũngnênlựachọnnhữnghìnhthứcchiasẻcóíchvàphùhợpvớibảnthân.Bíquyếtởđâylàbạnhãyđánhgiáchođúngvềnhữnggìbạncókhảnăngchiasẻvàchiasẻnhưthếnàođểphùhợpvớimụctiêu,nănglựcvàướcmơcủariêngbạn.

NHỮNGĐIỀUSUYNGẪM

1.Mỗingườiđềucóthểchiasẻmộtthứgìđó.Ngaycảkhibạnkhôngthểchiasẻtiềnbạc,

vậtchất,thìbạnvẫncóthểchiasẻthờigian,kiếnthức,sựhiểubiết,kỹnăng,khảnănglãnhđạo,sựquantâm,sựâuyếm,lờikhuyên,niềmhyvọng,tiếngcười,tìnhyêuthương…Trongđó,tìnhyêuthươnglàmónquàtuyệtvờinhấtvượtquamọibiêngiới,vănhóavàtôngiáo.

2.Bấtcứaimaymắncóđượckiếnthứcvàsựhiểubiết,đềucóbổnphậnchiasẻnhữngquàtặngvôgiánàyvớingườikhác.

3.Thờigianvàtiềnbạclàhaimónquàquýgiátrongcuộcsống.Vìvậy,hãychiasẻcàngnhiềucàngtốt.

4.Nếubạngiúpchoaiđócóđượckỹnăngchiasẻ,tứclàbạnđãtraochohọmộtphươngtiệnquantrọngđểsống.

5.Sựâuyếmlànhucầucơbảncủaconngười.

6.Nângcaokỹnănggiaotiếpsẽcólợichobạnvànhữngngườimàbạnquantâm.

7.Biếtlắngnghengườikhác,bạnsẽhìnhthànhđượcnhữngmốiquanhệthântình.

8.Hãychođinhữnggìbạncầnnhấtđểtrảinghiệmđượcgiátrịthậtsựcủasựchiasẻ.

9.Hướngvềsựcânbằngđểnhậnrachângiátrịcuộcsốngvàyêuquýtừngkhoảnhkhắccủasựchiasẻ.

CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺChúngtôihyvọngsaukhiđọcxongchương2,bạnđãnhậnrarằngmìnhcũngcónhiềutiềm

năngđểchiasẻvớingườikhác.Bạnsẽsuynghĩkỹnăngnàomìnhcóvàkỹnăngnàocầnpháttriển,cânnhắcbạnmuốngiúpai,giúptổchứctừthiệnnào.Trongchươngnày,chúngtôisẽgợiýchobạncáchquảnlýthờigian,tiềnbạc,kiếnthức,sựkhônngoan,kỹnăngvàlòngyêuthương,từđóbạncóthểlựachọnngườivànơithíchhợpđểchiasẻ.Chúngtôisẽgiảithíchvàminhhọavềnhữngđốitượngmàbạncầnchiasẻ:

Bảnthânmình

Giađình

Cộngđồng

Tổchứctừthiệnphilợinhuận

Cảthếgiới

HÃYBẮTĐẦUTỪBẢNTHÂNMÌNH

Ngạnngữcócâu“Lòngnhânáibắtđầutừngôinhàmình”.Đángbuồnthay,nhiềungườithườngxemđâylàcáicớđểtrởthànhngườiíchkỷ.Chúngtôichorằng,câungạnngữtrênmangmộtýnghĩahoàntoànkhác.Theoýnghĩatrongsángnhất,lòngnhânáilàtìnhyêu.Cụmtừ“từngôinhàmình”cónghĩalà“hãybắtđầulòngnhânáivớichínhbảnthânmình”.Chỉkhinàobạnkhoandung,độlượngvớibảnthân,biếtquantâmđúngmứcbảnthânvàcảmthấyhàilòngvớichínhmình,thìkhiđóbạnmớicóthểcảmnhậnđượcnhữngniềmvuitừbênngoài.Nhờđóbạnsẽvuivẻhơn,làmviệctốthơnvàluônsẵnlòngquantâm,chiasẻvớingườikhác.

“Cho”đãkhó,nhưng“nhận”lạicàngkhóhơn.Dođó,chúngtôimongrằng,mọingườicầnhọccáchChovàNhận.Joy–côcasĩbạncủatôi,tâmsựrằng:“Bâygiờtôimớithấuhiểuchovànhậnlàmộthànhđộngmangtínhtrọnvẹn.Chomàkhôngnhậnhayngượclạinhậnmàkhôngchothìthiếusựtrungthựcvàtínhtoànvẹn.Chúngnhưlàhaimặtcủamộtvấnđề.Vậymàtrướcđây,tôicảmthấyrấtkhókhănđểthựchiệnđầyđủchutrìnhnàykhinhậnđượcquánhiềutừkhángiả.Lúchátxong,tôicảmthấykhôngthoảimáikhiđứngtrênsânkhấuđểnhậnnhữngtràngvỗtaytánthưởngcủakhángiả.Nhữnglúcnhưvậy,tôichỉmuốnngănhọlạivàlẩnvàophíasausânkhấuthậtnhanh.Nhưngbâygiờtôiđãhiểurằng,khángiảcầnvỗtayđểtánthưởngnhữnggìhọvừanhậnđược.Vìvậytôicóđủcanđảmđểđứngchờchođếnkhitiếngvỗtaydứthẳnmớiluivàohậutrường”.

Mộtvàingườicảmthấyrấtkhókhănkhiđónnhậnmộtđiềugìđó,thậmchíchỉlàlờikhentặngđơngiản,dễthương.Tôichọcghẹocôbạncủatôirằng,nhữnglờikhenngợiđóđãdínhchặtvàođờicônhưhìnhvớibóngrồi!Đúngvậy,“chovànhận”làcảmộtchutrìnhyêuthươngtrọnvẹn.

Lắngnghetiếngnóibảnthân

Đãbaonhiêulần,từtrongsâuthẳmtâmhồn,bạnnhậnthấymìnhđangđisaiđường?Dườngnhưcóhaiconngườikhácnhaucùngtồntạitrongbảnthânbạn:mộtngườiđangtranhluậnvớibạn,hướngdẫnbạnđiđúngđường,cònngườikiakhôngchịulắngnghe,lớntiếngbiệnminhchobạnđitheoconđườngsai.Trongtrườnghợpnày,bạnrấtcầnnhữnggiâyphúttĩnhlặngđểnhìnlạimình,suynghĩsâusắchơnvềcuộcsống,vềnhữnggìmìnhđãlàm,conđườngmìnhđangchọnlựa...Từđó,bạnsẽcónhữngcảmnhậnmới,nhữngthayđổi,điềuchỉnhcầnthiếtchocuộcsốngcủachínhmình.

Chúngtacầnviếtnhậtkýđềuđặnmỗingàyđểtạothóiquentựnhìnlạimình,lắngnghetiếngnóicủabảnthân.Sốngmộtcuộcđờibìnhdị,mỗingàyđềucónhữngphútgiâytĩnhtâm–làlốisốngrấtcầnchomỗichúngta.Chỉvớisựtĩnhtâmnày,bạnmớicóthểnhậnrađượcđiềugìlàtốtnhấtchobảnthân,đểbiếtcáchtựđiềuchỉnhmình.Nhờđó,trongmọitìnhhuống,dùlàtìnhhuốngtồitệnhất,bạnvẫnluôntìmđượccâutrảlời,tìmđượcsựcânbằngchotâmhồnmình.

TheonhàvănJoanBorysenko,thiềnlàbíquyếtđểđạtđượcsựtĩnhtâm,quađósựnhạycảmvàtrựcgiácsẽgiúpbạntìmragiảiphápthíchhợp.Cáchđơngiảnnhấtđểthiềnlàngồiyên,thưgiãnởnơihoàntoànyêntĩnh,cảmnhậnđượcsựphậpphồngcủatừnghơithở.Chodùhiệuquảnhưthếnào,thiềngiúpbạnthậtsựtrầmtĩnhvànhìnlạinhữnggìmìnhđãlàm,xácđịnhnhữngđiềumìnhcầnlàmtiếptheo.

Aiđótừngnóirằng:“Lắngnghebảnthân,xácđịnhđượcbạnlàailàmộtđiềuhoàntoànkhôngđơngiản.Nhưngtronggiâyphúttĩnhlặng,bạnbắtđầunhậnthứcđượcdòngchảytâmhồnmình.Từđóbạnsẽcónhữngcáchđiềuchỉnhhoặcthayđổitháiđộsốngchothíchhợphơn”.

Thiềncũnggiốngnhiềuhìnhthứctĩnhtâmkhác,đòihỏithờigian,sựquyếttâmvàluyệntập.Nghiêncứukhoahọcchothấy,thiềnlàcáchđơngiảnnhấtđểthưgiãn,hìnhthànhhệthốngmiễnnhiễmvànângcaocáchnhìnvềcuộcsống.

Quantâmđếnmình

Nhiềungườinghiêmkhắcvớibảnthânhọcònhơncảđốivớingườikhác,thậmchíhơncảngườihọkhôngthích.Cómộtthờigian,Harveykhôngthểdànhđượcmộtchútthờigiannàochobảnthânmìnhđểnghỉngơi,bởianhlàmộtthanhniênđượcsinhravàlớnlêntrongmộtgiađìnhtheođạoCơĐốcgiáobảothủ.Vàđốivớinhữngngườithanhniênphảilớnlêntronggiađìnhkhắtkhenhưvậy,thậtkhóđểsốngmộtcáchdễdãivớichínhbảnthânmình.

Thếnhưng,khiHarveyxembộphimtàiliệunhiềukỳcủađạodiễnMichaelAptedthìmọithứđãhoàntoànthayđổi.Bộphimnàycónhữngtựađềtuầntựlà:,“Từtuổi7”,“Từtuổi14”,“Từtuổi21”,v.v.ĐạodiễnMichaelAptedđãdõitheocuộcsốngcủa14ngườisinhsốngởAnh,bắtđầutừkhihọ7tuổi.Cứcách7năm,ônglạiđếnthămhọmộtlầnđểtiếptụcquayphimởlứatuổitiếptheo.Bộphimđãthậtsựgâysốcvềnhữngmảnhđờiđượcmôtả:tươnglaicủanhữngnhânvậttrongphimđượcxácđịnhvàothờiđiểmhọ7tuổi.Vàomộtđêm,Harveyđãkểlạinộidungbộphimnàychobạnbènghe,rồihỏivềướcmơnghềnghiệpkhihọ7tuổi.Evemuốntrởthànhnhàvăn,cònAlanmuốntrởthànhmộthọasĩ.Hiệntại,Eveđanglànhàvăn,cònAlanlàkiếntrúcsư.

KhihọhỏilạihồiđóHarveymuốnlàmgì,ôngphảisuynghĩtronggiâylát.Rồiđộtnhiên,nhưcómộttiasánglóelêntrongđầu,ôngnhớra:“khilên7,tôimuốntrởthànhkẻchếtvìđạo,hysinhđờimìnhchongườikhác”.Bạnthửđoánxem,Harveyđãdành35nămsauđểcốgắnglàmnhữngviệcgì?Chínhlàcôngviệctừthiệnvàchiasẻvớimọingười!

Ôngđãchiasẻlòngnhânáivàhysinhchongườikhácđếnnỗiquêncảbảnthânmình.Nhưngkhoảng10nămgầnđây,ôngbắtđầucósựthayđổivềtháiđộsống.Ôngnói:“Bạnbèthườngkhuyêntôinênquantâmđếnbảnthân.Cònvớitôi,hysinhmộtcáchtrọnvẹnchẳngcógìlàxấucả.Nếutôicóhysinhcảđờimìnhchovợ,chocon,tôicũngkhônghốitiếc.Hầuhếtchúngtađềunhưvậycảthôi”.Nhưngnếubạndùngcảđờimìnhđểhysinhmộtcáchmùquáng,bạnsẽkhôngcònthờigianquantâmđếnmình.Bạntừbỏmọinhucầubảnthânđểchiasẻvớingườikhác,nhưngrốtcuộcsựchiasẻnàykhôngmanglạikếtquảnhưbạnmongmuốn.Hứngthúcủabạnrồisẽgiảmđi,lòngnhiệttìnhnguộidần,tâmhồntrởnênhéoúa,vàbạnkhôngcònmuốnchiasẻnữa.Thếnênbạncầnnhậnthứcđượcnhucầucủangườikhácđểchođi,nhưngcũngkhôngđượcquênnhucầuvềtinhthầnvàvậtchấtcủachínhbảnthânmình.

Biếtquantâmđếnbảnthâncũnglàmộtbíquyếtđểtạonênsựcânbằngtrongcuộcsốngcủabạn.

Khibiếtđểývàđápứngnhữngnhucầucủabảnthân,cũnglàlúcchúngtabiếtyêuchínhmình.Nếucảmthấychánnản,biquanvàluônmệtmỏi,bạnsẽkhôngthểchămsócngườikhác.Quantâmchămsócđếnmình,cũngcónghĩalàquantâmchămsócđếnngườikhác,vàđiềuđósẽlàmchocuộcsốngcủabạndễchịuhơn.

Hãychămsócsứckhỏe,rènluyệnkỹnăng,củngcốcácmốiquanhệthântình,bạnsẽcảmthấymìnhđượcquantâmđúngmứcvàhàilòngvớibảnthân.Lúcđóbạnluônsẵnlòngchiasẻyêuthươngvớinhữngngườikhác.

Họchỏiquanhữngtrởngại,khókhăn

Chấpnhậnsựthậtđắngcaylàbướcđầutiênđểcanđảmđứnglên,tựsửachữasailầmvàvượtlênchínhmình.Khibạnđốimặtvớikhókhăn,chẳnghạn:nhữngcăngthẳngởcơquan,lolắngchogiađình,haynhữngthóiquenkhôngtốtnhưnghiệnrượu,nghiệnhút,màbiếttựsửachữavàvượtqua–lúcđóbạnđangtraotặngnhữngngườibạnyêuthươngvàcộngđồngmộtquàtặngquýgiá.

Thídụ,mộtsốngườinghiệnrượuthúnhậnrằnghọcảmthấybấtlựcvìkhôngthểtừbỏrượunếukhôngcósựgiúpđỡcủacộngđồng.Thừanhậnnhượcđiểmlàbướcđầutiênđểbạnchấpnhậnlòngnhânái,sựcảmthôngvàhiểubiếtcủangườikhácdànhchobạn.Tuynhiên,thừanhậnnhượcđiểmcủamìnhkhôngphảilàđiềudễdàng,nhưngđâychínhlàđiểmkhởiđầuchomộtsựthayđổitíchcực.Nếubạnkhỏemạnhhơn,vuivẻhơnthìbạnsẽcóđiềukiệngiúpđỡmọingườinhiềuhơn.

KhiHarvey36tuổi,anhtừngrơivàotìnhtrạngsuysụp,dườngnhưkhôngthểgắnggượngđượcnữa.NgườimẹyêuquýcủaHarveyvừamớiquađờivìbệnhungthư.Anhphảitừbỏcôngviệc70tiếngmộttuầnmàanhyêuthíchvàgắnbóhơn10nămqua.Phảiđốidiệnvớicuộcsốngđộcthân,thấtnghiệp,kiệtsức,lạixangườichađángkínhhơn3000dặm…TấtcảkhiếnlòngdạHarveythêmrốibời.

Khinhớlại,Harveynóirằng,đólàgiaiđoạnkhủnghoảngnhấttrongđờimìnhvàcólẽnhiềungườicũngđãtừngtrảiquahoàncảnhtươngtự.Anhđãgiúpđỡ,chiasẻhếtmìnhvớingườikhácđếnnỗiquêncảbảnthân.Nhưngrồi,dobảnnăngsinhtồn,anhbắtđầubiếtquantâmđếnsứckhỏecủamình.Anhhiểurarằng,chỉkhicósứckhỏeanhmớicóthểtiếptụcchiasẻvớingườikhácđược.Sauđó,anhquyếtđịnhlàmviệcbánthờigiantrongvòng6tháng,đồngthờicắtgiảmmọichitiêukhôngcầnthiết.Bâygiờsau14năm,Harveyvuimừngnhậnraanhđãcóđượccuộcsốngcânbằng,cónhữngviệclàmđầyýnghĩavàcómộtgiađìnhtuyệtvời.Hồitưởnglạinhữngngàyđãqua,anhnhậnrarằng,muốntạomốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácthìchúngtaphảibiếtsốnghòahợpvớichínhbảnthânmình.

CHIASẺVỚIGIAĐÌNH

Mỗigiađìnhlàmộttếbàocủaxãhội.Giađìnhcóhòathuận,hạnhphúc,xãhộimớingàycàngvănminh,tốtđẹpđược.Dođó,bạnphảihọccáchchiasẻtronggiađình,thườngxuyênbàytỏtìnhyêuthươngvàcảmxúcvớinhữngngườithântronggiađình.Khibạnbiếtchiasẻlòngnhânáitronggiađình,bạnmớicóthểtrảilòngmìnhvớinhữngngườibạngặptrongcuộcsống.

Làchamẹ,thayvìchỉdạydỗconcáimìnhbằnglờinói,tahãytựbắttayvàolàmnhữngđiềuđó,cácconsẽbiếthọchỏivànoigươngnhữngviệctốttađãlàm.

Đượcsinhravàlớnlêntrongmộtgiađìnhmàchamẹluôndạybảonhữngđiềutốtđẹplà

mộtđiềumaymắnvàhạnhphúccủamỗingười.Rấtnhiềungườikhôngcóđượcmaymắnđó,nhưngdùnhưthế,họvẫndànhtìnhyêuchochamẹ,anhchịemvàconcáimình.

Giốngnhưnhiềuthứquantrọngkháctrongcuộcsống,đượcyêuthươnglàđiềumàmọingườiđềumongmuốn,nhưngtìnhyêuthươngkhôngphảidễdàngcóđược.Nhưmộtquyluậttấtyếucủacuộcsống,điềugìquýgiábaogiờcũnghiếmhoi.Giảiquyếtnhữngbấtđồngtrongcácmốiquanhệlàviệcvôcùngkhókhăn,nhưngnếulàmđược,cuộcsốngcủabạnsẽtrởnênvuivẻ,thoảimáihơnrấtnhiều.

Vớibạn,hạnhphúcgiađìnhcóphảilàđiềuưutiênsốmộthaykhông?Bạncósẵnsàngyêuthươngvôđiềukiện?Bạncóchủđộngtrongviệcgiảiquyếtnhữngmâuthuẫnvàlàmdịuđinỗiđautronggiađình?Nếunhữngcâutrảlờicủabạnlàcó,hãybắtđầubằngcáchthayđổibảnthântrước.Cónhưthế,bạnmớithayđổiđượcgiađìnhmìnhvàthayđổicảthếgiới.

Chiasẻvớingườibạnđời

Mốiquanhệquantrọngnhấttrongcuộcsốnghàngngàycủachúngtachínhlàmốiquanhệvớingườibạnđời.Ngườibạnđờilàngườibạntốtnhất,luônsẵnsàngởbêncạnhđểlắngnghe,ủnghộ,độngviênvàyêuthươngbạn.Đểtạodựngđượcmộtmốiquanhệnhưthế,bạnphảimấtnhiềuthờigian,côngsứcvàdĩnhiên,cầncócảnhữngkỹnăngđặcbiệtnữa.Dođó,bạnphảisắpxếpthờigiannuôidưỡng,pháttriển,củngcốvàđónnhậnmốiquanhệđặcbiệtnàyvớingườibạnđời.Đâylàmộttrongnhữngquàtặnglớnlaonhấtbạndànhchongườimìnhyêuthươngvàcũnglàmộttrongnhữngquàtặngquýgiánhấtbạndànhchochínhmình.

TiếnsĩJohnGottman-nhànghiêncứuhàngđầuvềlĩnhvựchônnhân,đãpháthiệnramộtđiềuthúvịgiúpchocuộcsốnghônnhâncủabạncàngngàycàngtốtđẹp,đólà:thayvìmộtlờinóitiêucựchãynóinămđiềutíchcựcvớingườibạnđời,nhưthếbạnmớimongtạodựngđượchạnhphúclâudài,bềnvững.Điềunàythoạtnghecóvẻquáđơngiản,nhưngliệubạncóthựchiệnđượckhông?Nếuđược,hãyápdụngngayđểloạibỏnhữnglờichỉtríchcaynghiệtmàlâunayvợchồngthỉnhthoảngvẫndànhchonhau.

Trongcuốnsách“Nhậnratìnhyêu:chuyếnhànhtrìnhđiđếnsựthỏahiệp”,tácgiảGayvàKathlynHendrickschorằng,kỹnăngthậtsựđểduytrìmộtcuộchônnhânhạnhphúclà“Luônnóithậtvềnhữngđiềunhỏnhặtnhất”,và“Hãybàytỏnhữngxúccảmnộitâmđangchấtchứatronglòngbạn”.Khibiếtthựchànhlòngtrungthựcdùtrongnhữngchuyệnnhỏ,bạnsẽcảmnhậnđượcsứcmạnhkỳdiệucủanó–nócóthểhàngắncácmốiquanhệvàchữalànhcácvếtthươngtronglòngbạn.

Sauđâylà6điểmchínhbạncóthểthamkhảođểquanhệgiữabạnvớingườibạnđờithêmhạnhphúcvàbềnvữnghơn:

Dànhthờigianchongườibạnđời.Nếucôngviệccủabạnquábậnrộn,bạnhãysắpxếpvàlênkếhoạchhàngtuầnđểdànhthờigiantâmsự,tròchuyệncởimởvớingườibạnđờicủamình.Việcdànhthờigianchămsócgiađình,concáicũnglàmộtcáchgiúpbạnhâmnóngtìnhyêu.

Thấuhiểuvàthôngcảmviệclàmcủangườibạnđời,từđấyyêuthươnghọnhiềuhơn.Mỗihànhđộng,việclàmđềucónhữnglýdoriêngcủanó,dovậythấuhiểuvàthôngcảmlàbíquyếtgiúpbạncóđượctìnhyêuthươngsâusắcvớingườibạnđời.

Sựtrungthực–nềntảngcủamộtmốiquanhệbềnvững.Mọingườithườngcảmthấykhókhănvàngầnngạikhibàytỏsựthật,nhữngnỗiuuẩntronglòng.Tuynhiên,trungthựclàcốtlõicủamốiquanhệhônnhânsâusắcvàbềnvững.

Bàytỏtìnhthươngyêumỗingày,trongtừnghànhđộng,cửchỉ.Yêuthươnglàhànhvichủđộng.Bạnphảithườngxuyênbàytỏlòngyêuthương,sựchămsócvàmốiquantâmvớingườibạnđời.Cóthểlàmộtcửchỉâuyếm,nhữngmónquàbấtngờ,nhữnglờikhenngợiv.v.Đócũnglàcáchbạnnuôidưỡngvàvunđắpchohạnhphúccủachínhmình.

Tạoratìnhbạn.Ngườibạntốtnhấtcủabạnchínhlàngườibạnđờicủabạn.Đểcóđượctìnhbạnnày,cảhaiđềuphảicầnrấtnhiềuthờigian,côngsức,sựquantâmvàyêuthươngdànhchonhau.

Đôikhicũngphảibiếtnhượngbộ.Mỗicuộchônnhânthànhcôngđòihỏiphảicósựnhườngnhịnlẫnnhau.Nếumộtbênquánhượngbộ,cònmộtbênlạiquálấnát,thìcuộcsốnghônnhânsẽgiốngnhưmộtcáicầubậpbênhkhôngcânbằng.Ngượclại,nếucảhaiđềucốgiànhphầnthắngvềmìnhthìxungđộttấtyếusẽxảyra.

Hàngắncácmốiquanhệ

Nếucácmốiquanhệtronghônnhân,giađình,bạnbèvàđồngnghiệpbịtổnthương,thìsựkhủnghoảngtinhthầnsẽlàmsuygiảmnhiệttìnhcốnghiến,chiasẻcủabạn.

Trongcuộcsống,biếtbaongườiđangrờibỏconcái,chamẹcủamìnhvìnhữngmốibấthòa.Ngượclại,khôngítngườiđangcốgắnghàngắnsựđổvỡtrongquanhệkhingườithâncủahọrơivàogiâyphútlâmchung.Thếthìtạisaochúngtakhôngnỗlựchàngắn,xoadịunhữngvếtthươnglòngđóngaykhiđangđượcsốngvớinhữngngườithânyêucủamình?

Nỗikhổđautronggiađìnhbấthạnhkhôngchỉgiớihạntrongmốiquanhệgiữachamẹvàconcáimàcònảnhhưởngđếnôngbà,cháuchắtvànhữngngườithânquen.Giađìnhbấthòakéotheonhữngảnhhưởngxấuđếnxãhội.Chúngtahãychữalànhthếgiớibắtđầutừgiađìnhchúngta,bằngcáchnhânrộnglòngnhânái,sựquantâmvàcamkếtthựchiệnnhữngđiềutốtđẹp.

Nếubạnđangbấthòavớimộtaiđónhưchamẹhaybạnbè,hãynghĩđếnnhữngbứcxúcbạnđangphảichịuvàhãythửhìnhdungđếnniềmvui,sựthoảimáikhiđượchòagiảivớihọ.Điềunàysẽgiúpbạncóđủcanđảmbàytỏtìnhthươngyêuvàchủđộnglàmhòavớingườiđó.Nhữngcôngsứcvànỗlựcmàbạnbỏrasẽđượcđềnbùxứngđáng.

Biếtsuynghĩnguyênnhândẫnđếnsựbấtổntrongquanhệcủabạnvớimọingười,tựsửachữanhữngsailầmvàđiềuchỉnhlốisốngchophùhợp–chínhlàmónquàbạncóthểlàmchomìnhvàchongườikhác.

Đâylà9bướchàngắnmốiquanhệbấthòa:

Quyếttâmcảithiệnmốiquanhệđượctốtđẹphơn.

Hìnhdungmốiquanhệsẽkhácđinhưthếnàonếubạncảithiệnnó.

Bạnsẽmấtnhiềuthờigian,nỗlực,lòngkiêntrìđểđiềuchỉnhsựbấthòa.Dođó,hãybắttayđiềuchỉnhmọithứcóthể,ngaytừbâygiờ.

Bạnphảilàngườithayđổitrướctiên.Hãymởlòngmìnhratrướcvàchấpnhậnthayđổiquanđiểmnếuđiềuđólàđúngvàtốtchomốiquanhệcủabạn.

Đừngtìmkiếmgiảipháp,màhãytìmkiếmtìnhcảm.Biệnpháptựnósẽxuấthiện.Đừngnóinhữnglờikếttội.Nếuthấymìnhvẫncònnónggiận,hãyquaytrở

lạibướcđầutiên.

Đừngchegiấunỗibuồnhaysựtứcgiận.Khibạnbàytỏcảmxúc,chiasẻnỗilòngcủamình,bạnsẽcảmthấynhẹnhõmvàkhôngmuốngiữchúngtronglòngnữa.

CầunguyệnhayThiềnđịnhkhigặpnhữngchuyệnbuồnbực,sẽgiúpbạnbìnhtâmđểnhậnthứcsựviệcmộtcáchrõrànghơn.

Khitranhluận,bạncóthểlàmtheolờikhuyêncủaStephenCovey“Hãythôngcảmvớingườikháctrước,rồisauđómớimongđượcngườikhácthôngcảm”.Thậtkhódiễntảsứcmạnhcủalờikhuyênnày,nhưngchắcchắnnếuápdụngbạnsẽthayđổiđượcnhữngcáchtranhcãidễgâyrasựhiểulầmhoặcbấthòalâunay.

Sẵnsàngthừanhậnbạnkhôngđúng.Mỗingườiđềucómộtnềntảnggiáodục,môitrườngsống,kinhnghiệmsốngkhácnhau,dođókhôngainhìnsựvậttheocùngmộtcách.Hãylắngnghe,traođổivớingườikhácvàchấpnhậnvấnđềnếubạnthấyrằngmìnhđãhiểusai.Việcduytrìmốiquanhệgiữabạnvàngườikhácsaochotốtđẹpmớilàđiềuquantrọng,chứkhôngphảilàcứcốtranhcãiđếncùngxemaiđúng.

Chiasẻvớiconcái

Sahar,congáicủaAzim,đãnghỉchơibóngđávàinămrồi,nhưngkhicôbégianhậpđộibóngtrởlại,tuầnnàobạnbècủaSaharcũngthiđấuthuacôbémặcdùđámbạncũngđãcốgắnghếtsứcmình.Mọingườiđềurấtngạcnhiên,vìSaharcứliêntụcdẫnđầu,chơirấtnhiệttìnhvàlôicuốn.Thoạtđầu,khôngaihiểuđượcsựtựtinđóbắtnguồntừđâu.HóaralàAzimvàcontrai-Tawfiq,luônlàhaicổđộngviênnhiệttìnhnhấtchoSahar.HọđãsátcánhcùngSahartrongcácbuổitậpluyệnvàthiđấu.ChínhsựkhíchlệnàylàmchoSaharvôcùngphấnkhởi,tựtin.MốiquanhệgiữaAzimvàhaicon,giữahaichịemSaharvàTawfiq,càngđượcthắtchặtmộtcáchvữngvàng.

Khibạnbiếtdànhthờigianchoconcáimình,mốidâyliênkếtgiữabạnvàconcáisẽngàycàngchặtchẽ,lòngtựtrọngcủaconcáibạnsẽđượcnânglên.Cũngnhưngườilớn,trẻnhỏrấtmuốnmìnhlàcủariêngmộtaiđó.Chúngcầncảmthấyrằngchúngrấtquantrọngvàcóýnghĩađốivớicuộcsốngcủachamẹchúng.

Quàtặngđầutiênchamẹdànhchoconcáimìnhchínhlàđemlạichochúngsựsống.Tiếpđólàcảmộthànhtrìnhhysinhthầmlặngđếnvôtận.Chamẹdànhchoconcáitấtcảtìnhyêuthương,sựquantâm,chămsóc,dạychúngnhữngbàihọcđạođức,nhữngcáchứngxửlàmngười.Thếcònconcái,chúngđềnđáplạinhữnggìchochamẹ?Tấtnhiênđólàcảniềmvuilẫnnỗibuồn.Đúnglàchẳngcóchamẹnàothíchnhậnlạinỗibuồn,nhưngđừngquênrằng,đôikhinỗibuồnkhiếntacảmnhậnsâusắcvàlàmtăngthêmniềmvui,sựhứngkhởivàvẻđẹptrongđời.

Hãytạocơhộiđểconcáicóthểbộclộtìnhcảmcủachúngvớimọingườimộtcáchtựnhiên,khôngsợbịngườilớnhoặcaiđóchếgiễu.Bạncũngnênnhớ,đừngtrừngphạtmộtcáchgaygắtkhiconcáibạntỏravôlễ,nónggiận,bởiđóchỉlàbiểuhiệncủanhữngcảmxúcthôngthường.Vấnđềlàbạnphảigiáodục,tìmcáchuốnnắntrẻnhưthếnào,đểsaunàychúngbiếtbộclộcảmxúcmộtcáchphùhợphơn!Hãyđểconcáihiểurằng,bạnluônyêuthươngvàsẵnsàngchiasẻmọicảmxúc,suynghĩcủachúng.Chúngsẽhọcđượccáchtôntrọngbảnthânvàngườikhác.Đócũngchínhlàmónquàtuyệtvờibạntraotặngconmình.

Mộtvàigợiýgiúpbạncómốiquanhệtốtđẹpvớiconcái:

Cúingườithấpxuốngngangtầmnhìncủatrẻmỗikhibạntròchuyệnvớichúng.Khinóichuyện,đừngquênnhìnvàomắtchúng.

Dạychoconcáiluônnóithậtbằngcáchchínhbạnphảilàmgươngtrước.

Nhắclạicảmxúccủachúngsaukhichúngđãbàytỏvớibạn.Chẳnghạn,bạncóthểnói:“Vậylàconcảmthấy…”đểchochúngthấyrằng,bạnthấuhiểunhữngcảmxúccủachúngvàtôntrọngchúng.

Thườngxuyêntụhọpgiađình,cùngnhauchiasẻnhữngchuyệnquantrọngcủamỗithànhviêntrongnhà.

Thíchkhámphánhữnggìmớimẻxungquanhcuộcsốnglàmộtđặctrưngởtrẻnhỏ.Bạnkhôngnênngăncảnhứngthúnày.Tráilại,hãyquantâm,rènluyệnchochúngtừnhỏ,lớnlêntinhthầnhamhọchỏi,saymênghiêncứuởchúngsẽtănglênrấtnhiều.

Thườngxuyênômấp,vuốtve,nóinhữnglờiyêuthươngvớiconcáitrướckhichúngđingủvàomỗibuổitối.

Dạychoconcáibiếtchiasẻ

Mộtđứatrẻkhiđượcdạyphảibiếtquantâm,chămsócngườikhácthìchắcchắnlúctrưởngthành,chúngsẽbiếtquantâmđếnngườikhácnhiềuhơn.Chúngtacóthểdùngnhữngcâuchuyện,nhữngviệclàmvàsựdìudắtcủamìnhđểbồidưỡng,vunđắpcholòngnhânáiởtrẻthơ.

Mỗingày,bạnđềucódịpnângcao“vănhóachiasẻ”tronggiađìnhmìnhbằngcáchnàyhaycáchkhác.Chẳnghạn,giúpchotrẻcáchthứcchiasẻhoặcnuôidưỡngýthứcchiasẻtrongchúng.Hãyhướngdẫncácconphânchiasốtiềnchúngcóthành3phần,80%đểtiêuxài,10%đểdànhvà10%đemgiúpđỡngườikhác.Tỉlệnàycóthểthayđổi,nhưngsựphânchiagiúptrẻbiếtcáchquảnlýđồngtiền.Đâylàbàihọccóýnghĩasuốtđờivớitrẻ.

Chophépcontrẻquyếtđịnhgóptiềnlàmtừthiệnsẽgiúpchúngtựtin,cảmnhậnđượcmốiliênquangiữamónquàvàlòngnhânái.Hãycủngcốlòngtinchoconcáibằngcáchgiảithíchchochúnghiểuhànhđộngchiasẻrấtcóýnghĩavớibạn,cũngnhưnhữngngườimàchúnggiúpđỡ.Đừngquênkểchoconcáinghenhữngviệctốtbạnđãlàmvàcảmxúccủabạnvềnhữngviệclàmđó.Quađóbạnsẽtruyềnlạichoconcáimìnhnhữngnghĩacửtốtđẹp.Khichúngtrưởngthành,chúngnhậnthấymónquàchiasẻcũngđượcđềnđápmộtcáchxứngđáng.Vàbàihọcvềsựchiasẻcứtiếptụctruyềnmãichocácthếhệsau.

Sựchiasẻcũnggiúptrẻthamgiavàonhữnghoạtđộngcủacộngđồng,làmchonềndânchủcủađấtnướcđượcvữngbền,chốnglạisựmấtlòngtinvàíchkỷđầyrẫytrongxãhội.Bạncũngcóthểdạytrẻcáchquantâmđếnngườikhác,kểcảnhữngngườichúngchưahềgặpmặthoặcquantâmđếnthúvậtvàmôitrườngthiênnhiên.

Cóthểnói,nhữngtrảinghiệmthờithơấuảnhhưởngrấtlớnđếncuộcsốngcủachúngtasaunày.Khitagiúptrẻnhỏcóđượcnhữngtrảinghiệmcủatấmlòngrộnglượng,làchúngtađãtạochochúngconđườngpháttriểntínhcáchtốtđẹpnhất.

Dướiđâylàmộtsốcáchthứcgiúpbạndạytrẻhìnhthànhtấmlòngbiếtchiasẻ:

Hãyhàohiệp,rộnglượngvớibạnbèvàngườilạđểlàmgươngchotrẻ.

Thamgiacáchoạtđộngcủanhữngtổchứcvìcộngđồng,giảithíchchotrẻbiết

tạisaođiềunàylàquantrọng.

Thảoluậntinhthầntráchnhiệmvớitrẻ.

Yêucầutrẻdành10%tiềnriêngcủachúngđểgiúpđỡngườikhác.

Giúptrẻnhậnthứcđượcvaitròcủachúngtrongbốicảnhtoàncầuhiệnnay.

Tìmhiểutrẻquantâmđếnvấnđềgì,dànhthờigianvớitrẻtronglĩnhvựcđó,đồngthờivớinhữnglĩnhvựcmàbạnyêuthích.

Giúptrẻhìnhthànhnhâncách

Nếunhưcơbắpmanglạisứckhỏechoconngườivềmặtthểlựcthìnhữngđứctínhtốtsẽđưalạisựthànhcôngchoconngườitrênmỗichặngđườngkhókhăn.Khibạngiúptrẻthơhìnhthànhmộttráitimdũngcảm,đầyniềmcảmthôngvàmộttâmhồntrongsáng,cũnglàlúcbạnchắpcánhchochúngvượtquamọichônggai,thửtháchtrênđườngđời.

Nhữngphẩmchấtcốtlõitrongviệchìnhthànhnhâncáchlà:

Lòngnhânái

Sựtựchủ

Sựkínhtrọng

Sựcảmthông

Khitrẻthơhìnhthànhnhữngphẩmchấtnày,chúngsẽlànhữngcôngdânnhiệttìnhchiasẻ,hạnhphúchơnvàkhỏemạnhhơn.Chúngsẽdànhhếttâmtríđểphụcvụgiađình,cộngđồngvớicảtấmlòngnhânái.

Làmthếnàođểtrẻhìnhthànhđượcnhữngphẩmchấttốtđẹptrên?Chúnghọcđượcgìquamôitrườngchungquanh,quabạnbèđồngtranglứa,quacộngđồngvàquantrọngnhấtlàquatínhcáchcủacácbậcchamẹ?

Trẻnhỏtrưởngthànhtrongnghèokhổhaytronghoàncảnhkhókhănchẳngphảilàđiềuquantrọng,miễnlàchamẹyêuthươngchúngthậtlòng,ủnghộchúngvàgiúpchúngxâydựngsứcmạnhtrongtâmhồn.Nhữngđứatrẻnàyrồisẽtrưởngthành,vớinhiềuphẩmchấttốtđẹp,inđậmdấuấntronglòngmọingườixungquanh.

Aicũngbiết,nuôidạyconcáilàmộtnhiệmvụcựckỳkhókhăn,mấtnhiềuthờigian,tiềncủavàcôngsức.Nhưngnhữngcôngsứcđósẽđượcđápđền,vàkhôngcósựđềnđápnàotuyệtvờihơnlàđượcnhìnthấyconcáimìnhtựtinbướcvàođờivớitấtcảtấmlòngnhânái.

MicheleBorba,trongquyển“Hìnhthànhsựhiểubiếtvềđạođức:Bảyđứctínhcầnthiếtđểdạytrẻlàmđiềuđúng”,đãviết:“Sựhiểubiếtvềđạođứclàdohọchỏimàcó,bạncóthểxâydựngtínhcáchnàychotrẻtừlúcchỉlànhữngđứabémớichậpchữngbiếtđi”.Bàcũngđưaranhiềuýtưởngthựctếđểcácbậcchamẹứngdụngtrongviệcbảovệconcáitránhnhữngảnhhưởngxấutừmôitrườngxãhội.Thêmvàođó,bàcũnggiúpnhữngbậcphụhuynhnhậnravaitròquantrọngcủahọtrongviệcđịnhhìnhvàpháttriểntínhcáchtrongtâmhồntrẻ.

CHIASẺVỚICỘNGĐỒNG

Cộngđồnglànơichúngtasinhsống,dựatrêncơsởđịalý,tôngiáo,vănhóa,chínhtrị,giađình,nơilàmviệc,…Cộngđồngcũnglànơichúngtahọchỏi,bàytỏlòngyêuthương,vàcảm

nhậnđượcnhữngmốidâytìnhcảmgắnkếtthiêngliêngnhất.Cộngđồngcũnglànơichúngtacảithiệnbảnthân,traudồikỹnăngvàrènluyệnđứctínhchiasẻ.

Cộngđồngsẽtrởnênvữngmạnhhơnkhicácthànhviênbiếtquantâm,liênkếtvớinhauthànhmộtkhối.Azimpháthuyđượckhảnănglãnhđạovàhọchỏiđượcnhiềukỹnăngquýgiátrongcuộcsốnglànhờôngđãtìnhnguyệnlàmviệcchocộngđồngtrongmộtthờigiandài.Mặcdùbanđầubảnthânôngkhônghềtínhtoánmìnhsẽnhậnđượcgìkhilàmcôngviệcnày,nhưngnhữngthànhquảmàônggặtháiđượclạinhiềuhơnrấtnhiềulầnsovớinhữnggìôngđãtựnguyệnchiasẻvớingườikhác.

BạncủaHarveylàRebeccaHugheskểchochúngtôinghemộtcâuchuyệnthúvịnhưsau:Mộthôm,khiđangđứngtrongthangmáychungcư,côthấymộtngườiphụnữmangthaiđượckhoảng8tháng,Rebeccachợtnảyramộtđềnghịkháđộcđáo:“Chịnày!Tôicũngmangthaiđược2thángrồi!Chuyệngìsẽxảyranếusaunàychúngtatrôngcongiúpchonhau?”.Rồicôviếtnguệchngoạcsốđiệnthoạicủamìnhtrênmảnhgiấy,đặtvàotayngườiphụnữkia.Ngườiphụnữtrôngcóvẻngỡngàng.Thếnhưng,mộttuầnsau,côtagọichoRebecca:“Tôiđãsuynghĩvềlờiđềnghịcủacô.Cômuốnbắtđầusựtraođổinhưthếnào?Côcóthểsắpxếpvàigiờđểgiúptôitrướckhicôsinhconchứ?”.Rebeccanhanhchóngchấpnhậnlờiđềnghịnày.

Chẳngbaolâu,côvàngườibạnmớimờivàibàmẹkháccùnggianhậpnhóm.Tùytheokhảnăng,mỗingườicóthểcùngnhaugópkiếnthức,sựquantâmchămsóc,lòngyêuthương,sựđộngviênkhuyếnkhíchvàngaycảgiấcngủtrưaquýbáumàhầuhếtcácbàmẹđềurấtcần.Mỗituần,họgặpgỡnhau,traođổikinhnghiệmvàtrởthànhbạnbècủanhau.Quađó,concáihọsaunàylớnlêncũngcódịpquenbiết,chơiđùavớinhau,hìnhthànhnênnhữngnhómbạnthânthiết.Cuốicùng,cóđến20giađìnhkháccũngtựnguyệnthamgiavàonhóm.Sựhợptácnhanhchóngnàytrởnênrấtcầnthiếtvớinhiềuphụnữtrongvùng.

HànhđộngchiasẻtìnhcờnhưngmangýnghĩađẹpđẽcủaRebeccacóđượclàdocôdámmạnhdạnmởlờiđềnghị.Lýdođơngiản,bởicôhyvọngcóthểtạođượcmốiquanhệtốtđẹpgiữacôvàngườibạnmàhiệntạicôchưaquenbiết.Khôngchấpnhậnlốisốngcôđộcnhưnhiềungườitrongxãhộihiệnnay,sựcởimở,sẵnsàngchiasẻkhiếncuộcsốngRebeccatrởnêntốtđẹphơn,ýnghĩahơn.

NhữngcâuchuyệngiảndịnhưchuyệncủaRebeccavẫnxảyrahàngngàyởkhắpnơitrênthếgiới.Khisựchiasẻđượchưởngứng,thìviệchìnhthànhnhómsẽlàmđượcnhiềuviệccóíchhơnsovớimỗicánhânriênglẻ.

NhữngngườihàngxómcủaHarveylàSusanvàPatrickFaehndrichđãquyếtđịnhlàmquenvớinhiềungườitrongcùngkhuphố.SốngởnơicónhiềumưanhưVancouver,phầnlớnthờigianmọingườisinhhoạttrongnhà,dođórấtkhócódịpkếtthânvớihàngxóm.Hơnnữa,họlạisốngtrongmộtkhuphốmàtrìnhđộhọcvấncủamọingườirấtchênhlệch,đasốhạnchếvềtiếngAnhvàítđọcsách.

Susannghĩ,cáchtốtnhấtđểmọingườixíchlạigầnnhauhơnđólàcùngnhauxâydựngmộtmảnhvườnchungởcuốimỗidãynhà.Côtìmcáchrủmộtvàingườihàngxómcùngdànhmộtsốbuổichiềuthứbảyđểtạodựngmảnhvườn.Họcùngnhaudọnsạchráctrongkhuvực,giữgìncáchạtgiốngvàdụngcụlàmvườndomỗinhàmangtới.Cuốicùng,họđãtạodựngđượcnhữngmảnhvườnxinhxắnvànhữngbăngghếdàiđểcácgiađìnhcóthểcùngngồithưgiãn,tròchuyện,ngắmcảnhtrongkhuphố.

Đâylàcáchrấttuyệtvờiđểmọingườigặpgỡ,tạọdựngsựtintưởnglẫnnhau,từđóthấuhiểuđượcchuyệngìđangxảyratrongcộngđồngđasắctộc,vàquantrọnghơnlàhọcóthểbảovệnhau.Khimọingườiđềuquenthânvớihàngxómcủamình,thìcảkhuphốtrởnênantoànhơnrấtnhiều.Côngsức,thờigian,kĩnăngchiasẻtừnhữngmónquàcủaSusanvàPatrickđưalạinhữnggiátrịthậtlớnlao.

Muốnchiasẻvớicộngđồng,bạnphảidámmởlờivớingườikhác,nhấtlàbạnphảidámđitiênphongtrongcôngviệc,đầutưnhiềuthờigianvàcảcôngsứcchocôngviệcchung.Khôngphảibấtcứaicũngdễdàngchấpnhậnýtưởngtốtđẹpmàbạnđềnghị,bởilâunaynhiềungườivốnquenvớilốisốngthụđộngvàkhépmình.Họsẽđưaranhiềulýdođểtừchối.Vìvậy,đểchiasẻđượcvớicộngđồng,trướctiênbạnphảikhéoléomờigọi,thuhútsựquantâmcủamọingười.Vàmộtkhiđãlôicuốnđượcnhiềungườithamgia,thìhànhđộngcủabạnsẽlàđộnglựcchínhthúcđẩymọingườicùngchungsức.

Loebchorằng:“Thôngquacộngđồng,mọivấnđềnghiêmtrọngnhấtsẽđượcgiảiquyếtthỏađáng.Ướcmơmỗingườicóđượcthápngàriêngchomìnhchỉlàmộtảotưởngmàthôi.Chínhcáchsốngtheokiểu“thápngà”nàysẽxóimòntâmhồnchúngta,bởinóđánhmấtdầnýthứcvềmốiquanhệrộnglớnhơn.Chúngtatựtạomộtbứctườngbaoquanhmình,quanhnhữngngườihàngxómvànhấtlàquanhtâmhồnchúngta.Bứctườngnàytạmthờitạochochúngtacảmgiácantoàn,nhưngnókhôngthểngăncảncảmộtthếgiớivớinhữngđiềuphứctạpảnhhưởngđếnchúngta”.

Mộtsốngườirấtsẵnlòngchiasẻvớingườikhác,nhưngđôikhi,họcócảmgiáctuyệtvọng,khôngtintưởng,khôngthấytươngxứng…Họmuốngâytácđộngtíchcựcđốivớithếgiới,nhưnghọcảmthấymìnhkhôngđủkhảnăng.Nếubạnlàmộttrongsốnhữngngườiđó,chúngtôixinbảođảmvớibạn,mỗikhibạnhànhđộngđểbiếnđổithếgiớinàytốtđẹphơn,bạnđềumangđếnmộtlợiíchnhonhỏnàođó,hoặcvôhìnhhoặchữuhình.

Nếukhôngaidámđứngrađấutranhchốnglạicảmgiáctuyệtvọng,nếuaicũngsốngmộtcáchthụđộng,thìchắcchắnnhữngkẻcóýđồxấu,nhữngkẻthamlamsẽthốngtrịxãhội.Thếnênmỗiviệclàmtíchcựccủachúngtasẽlàmộtyếutốgópphầnquyếtđịnhđếnsựđổithaycủacảthếgiớinày.

KếtquảnghiêncứucủaLoebvềtínhcộngđồngchothấy,sựkhácbiệtgiữanhữngngườithamgiavàosinhhoạtcộngđồngvànhữngngườisốngkhépkínđólà:nhữngngườithamgiavàosinhhoạtcộngđồngchínhlànhữngcôngdântíchcựccủaxãhội.Bạnkhôngcầnphảichờmộtthờicơthậtthíchhợp,mộtviệclàmtừthiệnthậtxứngtầm,cótrìnhđộkiếnthứcthậtcaosiêu,rồimớinghĩđếnviệcchiasẻvớicộngđồngcủamình.Hãylàmtừngbướcmộtvàđừngdaođộngkhimớibắtđầu.Hãyvuivìmụcđíchchiasẻvàsựhứahẹnvềmộtngàymaitươiđẹp.Đừngbaogiờchùnbước,nếubạnmuốntạonênmộtdấuấnđặcbiệttrongcuộcsốngngườikhác.

Chiasẻvớingườicaotuổi

Cuộcsốngvớibộnbềlotoankhiếnnhiềungườikhôngcònthờigianđểliênlạc,thămhỏingườikhác,thậmchícảchamẹmình.Họcắtđứtmọimốidâyliênlạcvớinhữngngườibàconlớntuổi.Chúngtadễdànghìnhdungraquãngđờisaunàycủahọkhihọlàmmấtđinhữngmốiquanhệtốtđẹp.

Khitrẻconcócơhộisốngchungvớiôngbà,chúngthườngkhôngnhậnrađâylàmónquàvôgiáđốivớichúng.Chỉkhibướcvàolứatuổitrưởngthành,chúngmớinhậnrađâylàkhoảngthờigianvôcùngtuyệtdiệuvàđầyýnghĩa.Ngaycảbạncũngvậythôi,chamẹtạorahìnhhàibạn,chămsóc,dạydỗ,yêuthươngbạnvôcùng,nhưngchỉkhinàobạntrởthànhnhữngngườilàmchalàmmẹ,bạnmớithựcsựthấuhiểuđượctấmlòngyêuthươngvôbờbếnmàchamẹđãdànhchomình.

ĐốivớiAzimvàHarvey,họthậthạnhphúckhiđượcsinhravàlớnlêntrongđạigiađìnhcónhiềungườilớntuổi.SaukhiAzimcócon,chamẹvàbànộiđếnsốngcùnggiađìnhông.CongáicủaAzim,Sahar,lúcđóchỉmới3tuổi.Mườihainămsau,côbévẫnnhớmãihìnhảnhbànộiđãchămsócchobàcốlúcbịbệnh.Côbéđãmaymắnkhiđượcchứngkiếnhànhđộngchiasẻngaytừtronggiađìnhmình.

CảhaichịemSaharvàTawfiqđềuđượcsốngvớiôngbànộisuốtcảthờiniênthiếu.BàFarzana-vợcủaAzim,khôngcònchamẹ,nhưngbàhếtlòngyêuquývàchămsócchamẹchồng,bùlại,chamẹchồngcũngyêuthươngcondâuhếtmực.BọntrẻnhàAzimcócơhộihọcthêmnhiềuđiềubổíchtừnhữngtrảinghiệmquýgiácủaôngbà.Đổilại,ôngbàchúngluôncảmnhậnđượctínhhàihước,trẻtrung,thưtháitrongtâmhồnvàcóđượctìnhcảmấmáp,niềmvuisốngvớiconcháulúctuổigià.Azimvôcùnghạnhphúckhithấymọingườitronggiađìnhluôntrànđầylòngyêuthươngvàgiúpđỡlẫnnhau.Tấtcảhọđềubiếttintưởngvàosứcmạnhcủasựchiasẻ.

Chúngtakhôngthểđánhgiáthấplòngnhiệttìnhvớisựnỗlựcmãnhliệtcủatuổitrẻhoặccoithườngsựtrảinghiệmvàthôngtháicủangườigià.Cảhaithếhệnàyđềucóthểbổsungchonhaunhữngbàihọcsốngđộngcủacuộcsống.Giữgìntruyềnthống,giátrịđạođứcgiađìnhlàđiềutốtđẹpchomỗithànhviênvàchẳngbaogiờlàquámuộnđểchúngtanốilạicácmốiquanhệgiađìnhđãbịđổvỡtrongkhoảngthờigianvừaqua.

Thậtcóýnghĩakhibạndànhthờigianquýbáucủamìnhđểchiasẻvớicácbậccaoniên.Rấtnhiềungườicaotuổiquanhbạnđangphảisốngtrongcảnhneođơndoconcháuhọphântánkhắpnơivìloạnlạc,nghèođóihoặcvìmưusinh.Chỉcầnnhữngcửchỉthânáinhonhỏnhư:dừnglạichàohỏi,dànhthờigianchuyệntrò,giúphọmuahàngtạphóa,chiasẻmộttáchcàphê,…cũnglàmhọấmlòng.Trongnhịpsốnghốihảcủathờiđạingàynay,đâylàdịpđểbạnsốngchậmlại,hồitưởnglạiquãngđờicủamình,chiêmnghiệmnhữngđiềuđãquavàhọchỏinhữngđiềumớimẻkhác.Nếuhiểutheomộtnghĩarộnghơn,thìnhữngbậctiềnnhânrấtxứngđángvớisựquantâmvàkínhtrọngcủamỗichúngta,bởihọchínhlàmộtphầnkhôngthểthiếutrongđạigiađìnhcủachúngta.

Mộtcộngđồngrộnglớnhơn

Trướckhilàmmộtđiềugìđó,Harveythườngsuynghĩrấtlâuvềmốiquanhệqualạigiữangườivớingườitrongxãhội.Ôngnhậnrarằng,mìnhsẽchẳnglàmđượcđiềugìnếucứngồichờđợimộtthờicơhoànhảo.LúcHarveychỉmới18,19tuổi,ôngđãthamgiavàophongtràochốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc,giúpđỡtổchứcchốnglạisựtẩychayhànghóađượcsảnxuấtởNamPhi.Lúcbấygiờ,vàokhoảngnăm1971,chỉcómộtsốítngườiquantâmđếnvấnđềnàymàthôi.

Khiôngbướcquatuổiđôimươi,cóthêmnhiềukinhnghiệmvàkỹnăng(phầnlớnnhờthamgiavàocáctổchứctìnhnguyện),Harveyđãchuyểnsanglàmviệcchocáctổchứclớnhơn.ÔngthườngsắpxếpnhữngchuyếnđiquayphimvềNamPhi,tiếpxúcvớisinhviênđểtranhthủsựủnghộ,thựchiệnnhiềuphóngsựđượcchiếutrêntruyềnhìnhchocảnướcxemvềchiếndịchchốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc.

Ôngđãbỏramộtthờigiandàiđểquyêngóphàngtriệuđô-lachotổchứcchốngphânbiệtchủngtộc,tàitrợsảnxuấtcuốnphimđạtgiảithưởnglớn:“GiữalòngkinhđôđiệnảnhtốitămnhấtcủaHollywood:điệnảnhvàchủnghĩaphânbiệtchủngtộc”.

Saunhiềunăm,ôngđãthuhútđượcmộtlượnglớnngườithamgiađểthựchiệncácchiếndịchtươngtựtrênkhắpthếgiới.HànhđộngnàydotấtcảcácsắctộccủaNamPhiđoànkếtlãnhđạo,đãlậtđổđượcchếđộphânbiệtchủngtộcvàonăm1989.

Nhờdànhrấtnhiềuthờigianvàcôngsứcchochiếndịchchốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc,Harveyđãquenthânvớinhiềungườivàcóđượcnhữngtìnhbạnđẹp,bềnvững.Ôngtrởnênnhạycảmvớichủnghĩaphânbiệtchủngtộcvềbảnthânvàxãhộidamàucủamình.Ôngcũngpháthuyđượcrấtnhiềukỹnăng,vàrõràng,ôngnhậnđượcnhiềuhơnsovớinhữnggìôngđãchiasẻ.

Nhữngcôngviệclớnlaokhácnhưlàngănchặnnỗiđauđớnvềthểxácvàtinhthầndomột

sốngườigâyrachonhânloạihaykìmhãmsựpháhoạimôitrường,tàinguyênthiênnhiên,hoặcchiếnđấuchốnglạithóinghiệnngập,cờbạclànhữngtráchnhiệmcựckỳkhókhăn,đòihỏihàngtriệungườitrênthếgiớicùngnhauchungtaygópsứcthựchiện,giảiquyết.Hiệnnay,đãcónhiềusựthayđổitíchcựcdiễnra,nhiềutệnạnxãhộitồntạitrongnhiềuthậpkỷquađãđượcgiảiquyếtmộtphần,nhiềusựcôngbằngđượctáilậpnhờvàonỗlựcchungcủacộngđồngthếgiới.

Chỉcầncómộtngườihaymộthànhđộnggiảndịnàođócũngcóthểtạonênđượcsựthayđổitíchcựcchoxãhội.RosaParks,ngườiphụnữdađenởmiềnNamnướcMỹ-nơicósựphânbiệtchủngtộcrấtsâusắc-đãtừchốinhườngghếtrênchuyếnxebuýtchomộtngườidatrắng.HànhđộngđơngiảnnhưngcựckỳcanđảmcủabàtạoraphảnứngdâychuyềnlàmthayđổicảtươnglaicủahàngtriệungườiMỹgốcPhi.Tươngtựnhưvậy,ngàynayngườiphụnữcónhiềucơhộithểhiệnvaitròcủamìnhhơntrongxãhội.Họđãdámđứnglênđấutranhchoquyềnbìnhđẳngvớinamgiới.Trướcđây,cáctrườngykhoa,trườngluậthaybậchọccaohọcchủyếulàdànhchonamgiớinhưngngàynaynữgiớitạinhữngmôitrườngnàyđãchiếmtỉlệhơn50%.

Lịchsửcủachúngtađãcórấtnhiềutrangviếtghinhậncônglaocủanhữngngườikhởixướngnhữngthayđổitíchcựcvàđầysángtạo.MargaretMeadtừngnói:“Rõràngchỉcầnmộtnhómnhỏnhữngngườiđầylòngnhiệthuyếtlàcóthểlàmthayđổicảthếgiới.Đóchínhlàđiềukỳdiệunhấtmàcuộcsốngđãbantặngchochúngta”.

Chiasẻtrênkhắptoàncầu

Đãbaogiờbạnphảitrảiquamộtcơnácmộng,nửađêmbấtchợtbịđánhthứcbởitiếngbomđạnvàtiếngngườilahétchưa?VậymàJorge–mộtcậubé5tuổiởchâuPhi-đãphảitrảiquanhữnggiờphútkinhhoàngđó.Lúctỉnhgiấc,cậubékhôngthểhiểuđượcchuyệngìđãxảyra.Cậuchỉnhớ,hìnhnhưmẹmìnhđãthétrấtto,bảocậuphảichạyđithậtnhanh.Trongnỗikinhhoàngđó,cậuchỉcònbiếtnắmchặtlấytaychịmìnhvàcảhaichịemđãchạybánsốngbánchếttrongđêmtối.Kểtừđó,cậubéđãkhôngbaogiờcònđượcgặplạichamẹmìnhnữa.

Giờđây,Jorgeđangsốngtrongcảnhmồcôichỉvìchiếntranh.NgôilàngMozambiquenơicậusinhrađãbịquânnổidậytấncôngtrongthờikỳnộichiến.Bọnchúngđốtphánhàcửa,sẵnsàngbắtcóc,tratấn,đánhđậpdãmanvàgiếthạibấtkỳaimàchúnggặptronglàng.HaichịemJorgeđãmaymắnthoátđược.Cùngvớingườichú,họtiếptụctrảiqua9ngàykinhhoàngnữa,phảilộibộtrongrừngrậmđểmongtìmmộtnơiantoàn.Trênhànhtrìnhđầygiannguynày,sởdĩhọcònsốngsótđượclànhờvàolòngtốtcủangườidânMozambique.Đâylànhữngconngườiđangphảigánhchịucảnhnghèotúng,cùngcựcvàđaukhổnhấttrênthếgiới,nhưnghọkhôngngầnngạichiasẻnhữnggìcóthểđểnhữngngườitịnạnđếnđượcnơiantoàn,cócơhộixâydựnglạicuộcsống.

Cáchđâyvàinăm,HarveytìnhcờgặplạiJorgetrongmộtngôilàngmới.Jorgeđangsốngcùngvới600ngườitịnạnkhác,hầuhếtlàtrẻem,trongđónhiềuemđangphảichịucảnhmồcôi.Dântịnạnởđâytuyđãthoátkhỏicáichết,nhưnghọchẳngcòngì-khônglươngthực,khôngtàisản,khôngngườithân.TổchứcpháttriểnOxfam-nơiHarveylàmviệc-đãnhanhchóngtìmmọicáchtrợcấpthứcăn,quầnáovàthuốcmen,nhưngquantrọnghơn,họđãcungcấphạtgiốngvàcáccôngcụcầnthiếtđểngườidâncanhtác.Sausáutháng,Harveycódịptrởlạinơinhữngconngườigiàunghịlựcnàysinhsống,họđãmờiHarveydùngbắpvàđậudohọtrồngmàkhônggiấuđượcniềmvuixenlẫnvẻtựhàoquagươngmặtvàánhmắt.Giờđây,họđãcóthểnuôisốngđượcbảnthânmình.Cácemnhỏởđâytuychưahoàntoànthoátkhỏiđóinghèonhưngsứckhỏecủachúngbướcđầuđãđượccảithiện.

Cóthểbạnsẽthắcmắc:chiphíđểnhữngngườitịnạnnàyxâydựnglạicuộcsốnglàbaonhiêu?Khôngnhiều.Chỉvới15đô-la-sốtiềntươngđươngvớigiámộtchiếcđĩaCD,bạncóthểđầutưmuahạtgiống,dụngcụtrồngtrọtgiúpchomỗigiađìnhcanhtác.Córấtnhiềutổ

chứcpháttriểnquốctếphụcvụchomụcđíchtừthiệngiốngnhưTổchứcOxfamgồm:QuỹNhiđồngcủaLiênhiệpquốc(UNICEF),CaoủyTịnạnLiênhiệpquốc(UNHCR),TổchứcThầythuốckhôngbiêngiới(MSF)vàquỹtàitrợAgaKhan.Trênthếgiớihiệnnay,cònrấtnhiềutổchứctươngtựnhưtrênđangnỗlựccứutrợchomộtphầntưsốngườicủatoànnhânloạichỉsốngdựavàomộtđô-lakiếmđượcmỗingày.Cáctổchứcnhânđạođanghoạtđộngrấttíchcựcnhằmgiúpđỡnhữngngườinghèokhổởkhắpnơinângcaochấtlượngcuộcsống.

TrongchuyếnđicôngtáctừthiệnđếnPakistanvàAfghanistan,AzimđãcódịpghéthămnhiềugiađìnhngườiAfghanistan.Mỗilầnôngghévàogiađìnhnào,ôngvànhữngngườitìnhnguyệnkhácđềuđượcnhữngngườidânsốngởđâytiếpđãinhữngmónănngonnhấtmàhọcó.Azimvàcácbạncủamìnhđềubiếtrấtrõrằng,bảnthânnhữngngườisốngởđâyvẫnchưađủăn,nhưnghọvẫndànhphầnăncủamìnhđểđãikhách.Bởivì,đólàphongtụctốtđẹpcủadântộchọ.ĐốivớiAzim,hànhđộngchiasẻnàymangđậmtínhnhânbảnrấtđángtrântrọng.

Tùytheokhảnăng,mứcthunhập,sựgiàucóvàđịavịxãhộimàbạncóthểchiasẻvớingườikháctheocáchriêngcủamình.Đôikhi,chỉcầnmộtsốtiềnnhỏ,mộtítthứcăn,mộtchútthờigianvàcôngsức,bạncóthểcứusốngmộtaiđóđangtrongcơnnguycấp.Sựchiasẻcủabạnchắcchắnsẽmangđếnchongườikhácniềmhyvọng.Niềmhyvọngxuấtpháttừlòngtốtcủabạnchắcchắnsẽgópphầntạonênmộtthếgiớibớtlạnhlùng,bớtnhẫntâm.

Tìnhyêuthươngkhởinguồntừgiađình,màthếgiớilàgiađình,nhânloạilàhàngxóm.Chínhvìvậy,mỗingườichúngtahãycùngthamgiagiúpđỡnhữngngườikhốnkhổởkhắpnơitrênthếgiới.

CHIASẺVỚICÁCTỔCHỨCPHILỢINHUẬN

Cáctổchứcphilợinhuậnlàđiểmtậptrungđểmọingườicóthểcùngđónggópthờigianvàtiềnbạcchocácmụcđíchtừthiện.Hàngtriệutổchứcphilợinhuậnđượcsánglậpvớinhữngmụcđíchtừthiệnkhácnhauvàconsốnàyngàycàngtăngnhanh.Dướiđâylàmộtthídụđiểnhìnhchothấymộtsốtổchứcphilợinhuậnđượcthànhlậpnhưthếnào.

ỞvùngchâuMỹLa-tinhvàvùngbiểnCaribbeanrấtthiếunhữngngườicókiếnthứcvàkỹnănggiỏivềlĩnhvựcykhoa,thiếucácthiếtbịkỹthuậtvàtàichínhđểchămsócsứckhỏechongườidân.Khinhữngđứatrẻbịmắcbệnhnguykịch,chamẹcủachúngphảitìmđếnbệnhviệnnhiđồngHoltzởFlorida,hoặcchinhánhcủaTrungtâmYkhoaJacksonởtrườngĐạihọcMiami.

GiờgiấclàmviệccủaRolandoRodriguez-giámđốcTrungtâmYkhoaJacksonthườngxuyênbịxáotrộn,docórấtnhiềugiađìnhđếnxingiúpđỡconcáihọ.Làmsaoôngđànhlòngtừchốihọđược!Đáplạilờikêugọicủaông,QuỹNhiđồngQuốctếđượcthànhlậpnhằmchữatrịchotrẻemởvùngchâuMỹLa-tinhvàởvùngCaribbean.

Bấtkỳtrẻemnàophảitrảiquanỗiđauvìbệnhungthưcũnglàmộtđiềubấthạnh.TrongsốnhữngđứatrẻđócóbéRobertArias-5tuổi,ởnướccộnghòaDominica(NamMỹ)bịbệnhungthưbạchcầu.BácsĩRosaNieveslấylàmtiếckhiphảithôngbáochochamẹembiếtlàbàkhôngcòncáchnàođểcứuchữaem,nhưngbàcũngmanglạichohọmộttiahyvọngđólàgiớithiệuhọchoQuỹNhiđồngQuốctế.

Mộttintốtlành,béRobertAriasđượcnhậnchữatrị.Hiệngiờ,béđãtrởvềquênhàvàkhỏemạnhnhưnhữngđứatrẻ7tuổibìnhthườngkhác.Vàtấtnhiên,chamẹcủabévôcùngbiếtơntổchứctừthiệnnày.Họđãtìmlạiđượcniềmhyvọngkhimàmọiviệctưởngchừngđềuvôvọng.

Trênthếgiới,córấtnhiềutổchứctừthiệntươngtựnhưvậy,nhưnglàmthếnàođểbạncóthểchiasẻsốtiềncủamình?Ởchương4,chúngtôisẽđưaramộtsốgợiýgiúpbạncóđược

nhữngquyếtđịnhhữuích.Nhưnglýdochínhđểchiasẻvẫnlàsựchođibằngcảtấmlòng,điềulàmcácbạnxúcđộngnhất.

Ởđây,chúngtôikhôngthểliệtkêhếttấtcảcáctổchứcphilợinhuận,nhưngchúngtôiđínhkèmdướiđâydanhsáchcácloạitổchứcphilợinhuậnđểcácbạnsuynghĩ.

CÁCLOẠITỔCHỨCPHILỢINHUẬN:

Tổchứcpháttriểnquốctế

Dịchvụsứckhỏetâmthần

Tổchứctrợgiúpngườinhậpcưvàdântịnạn

Nơiởchotrẻemcơnhỡ

Cáctổchứctôngiáo

BệnhviệnĐạihọcNhàtếbần

Ngânhànglươngthực

Tổchứcnghiêncứu

Tổchứchòabình

Tổchứcnhânđạo

Tổchứcbảovệđộngvậthoangdã

Tổchứcvìcôngbằngtrêntoàncầu

Tổchứctruyềnthôngđạichúng

Tổchứcchốngphânbiệtchủngtộc

Tổchứcchốngđóinghèo

Tổchứcnghệthuật

Tổchứcnhỏtạonêntácđộnglớn

Hiệnnay,córấtnhiềutổchứctừthiệnđểbạncóthểthựchiệnviệcchiasẻ.Khônghẳnphảilànhữngtổchứclớn,nổitiếng,bạncóthểquantâmngayđếnnhữngtổchứcởđịaphươngnhư:nhàtrẻ,nhàtếbần,nơitrúngụchotrẻemcơnhỡ.Tuyđâylànhữngtổchứcnhỏnhưngthườngtạonêntácđộnglớn.

Chẳnghạn,ngàynaymỗilầnbướclênmáybay,bạnkhôngcònphảichịuđựngkhóithuốclá.ĐâylàkếtquảđấutranhkhôngmệtmỏicủamộttổchứcphilợinhuậnnhỏởCanada.Cáchđây15năm,nhiềuhànhkháchphảiđitrênnhữngchuyếnbaykhôngthoảimái,đầykhóithuốclá.Thườngcókhoảngmộtphầntưhànhkháchhútthuốc,hệthốngthônggiótrênmáybayrấtkém,hànhkháchphảichịuđựngmộtlượngkhóithuốclớntrongkhoảngkhônggianquáchậthẹp.Khibướcrakhỏimáybay,quầnáomọingườiđềubámđầymùithuốcláhôihámvàbịnhữngcơnnhứcđầudaidẳnghànhhạ.

Mộtchuyếnhànhtrìnhnhưthếthậtchẳngthoảimáichútnào.Chínhvìvậy,Garfield

MahoodvàHiệphộibảovệquyềnlợicủanhữngngườikhônghútthuốc(TheNon-Smokers’RightsAssociation)cótrụsởởToronto,Canadađãmởmộtchiếndịchbàitrừmạnhmẽ,yêucầuphảicóbầukhôngkhítronglànhtrênmáybay.Chiếndịchnày,đãthànhcôngkhihãngHàngkhôngCanadalầnđầutiênđưaraquyếtđịnhcấmhútthuốclátrênnhữngchuyếnbay.Từđó,thànhcôngbướcđầunàyđãtạonênphảnứngdâychuyền-tấtcảcáchãnghàngkhônglớnkháctrênthếgiớiđềuthựchiệntheo.Ngàynay,điềuđángmừnglàngaycảnhữngngườihútthuốccũngrấthoannghênhbầukhôngkhítronglànhkhôngkhóithuốclátrêncácchuyếnbay.

Chínhvìvậymà“Hiệphộibảovệquyềnlợicủanhữngngườikhônghútthuốc”đượcxemlàmộttrongnhữngtổchứcchốnghútthuốclácóhiệuquảnhấttrênthếgiới,mặcdùtổchứcnàychỉcó2.000ngườiủnghộ,đónggóp.Ngoàira,hiệphộinàycũngtranhđấuchonhiềukhởiđầukhác,chẳnghạnkhẩuhiệu“Hútthuốclácóhạichosứckhỏe”đượcintrênbaobìthuốcláởCanadađãcónhữngtácđộngtíchcựcđếnchínhsách,luậtlệởnhiềuquốcgiakhác.Việclàmnàygiúpkéodàituổithọcủahàngtrăm,hàngngànngườitrênthếgiới.

Mộttổchứcnhỏkhácđãgâytácđộngởnhiềuquốcgialà“Mạnglướiluậtsưtrợgiúppháplýcảđời”(PlannedLifetimeAdvocacyNetwork-PLAN)doluậtsưnổitiếngAlEtmanskisánglậpđểgiúpđỡnhữngngườikhuyếttậtởcácnướcđangpháttriển.ChiếnlượccủaPLANlàpháttriểnmộtnhómbạnđểgiúpđỡchomộtngườicónhucầuđặcbiệtnàođó.Nhómbạncóthểlàhàngxóm,bàconhọhàng,haycánhânquantâmđếnngườikhuyếttật.Mạnglướiủnghộdựđịnhsẽlànơinươngtựachonhữngngườikhuyếttậttrongnhiềuthậpniên.Việclàmnàyđặcbiệtcóýnghĩađốivớinhữngbậcchamẹcaotuổikhôngmaycóconbịbệnhtâmthần.Bởibấtcứchamẹnàocũngđềumongmuốnconcáimìnhđượcquantâmchămsócsaukhihọquađời.

Mộtlýdokhácnữađểbạnchiasẻvớicáctổchứcnhỏ,đólà:bạnsẽcódịptậnmắtchứngkiếncáchhọgiúpđỡngườikhácvànhữngviệclàmđócóýnghĩavớicộngđồngcủabạnnhưthếnào.Bạnsẽthấyđâulàchỗhọlàmtốt,đâulàchỗcầnđiềuchỉnh,bổsung;từđó,bạncóthểđưaranhữngquyếtđịnhđúngđắntrongviệctiếptụcchiasẻthờigianvàtiềnbạccủamình,cũngnhưgiúphọlàmtốthơncôngviệctừthiện.

Tómlại,tiềnbạcvàthờigianmàbạnđónggópvàonhữngtổchứcnhỏđôikhilạicótácđộnglớnhơnsovớiviệcđónggópchotổchứclớn.Dĩnhiên,cónhiềulýdođểchúngtađónggópchocáctổchứclớn,bởiđâylànhữngtổchứccóquymôvàphạmvihoạtđộngrộngnêndễtạosựthayđổiđángkểchocuộcsốngcủanhânloại.Nhưngbạncũngđừngquêncáctổchứctừthiệnphilợinhuậnnhỏởđịaphươngnơimìnhđangsống.

CHIASẺVỚIHÀNHTINHCỦACHÚNGTA

Conngườivốnđượccoilàchủnhântrêntráiđấtnày.Chúngtađượcsởhữunhiềunguồntàinguyênlớn:nước,khôngkhí,đấtđai,muônloài,câytrồng.Bởivậy,tráchnhiệmcủachúngtalàphảibảovệnhữngnguồntàinguyênquýgiáấy.Thếnhưng,chúngtađãlàmmấtđibaonhiêuloàisinhvậtdosựđộcáchaykhônghiểubiếtcủamình?Baonhiêuloàithúquýhiếmhiệnnayđãbịtuyệtchủnghoặcđangcónguycơbịtuyệtchủng?Vàcònbiếtbaovùngđấtđãbịchúngtatànphásaunhữngđợtpháthoanghaythảihóachấtđộchại?

Ngàynay,nguồntàinguyêntronglòngđạidươngđangcạnkiệtmộtcáchnhanhchóng.Sôngngòibịônhiễm,khôngkhíđộchại,rauquảbịphunthuốctrừsâu,giasúcbịtiêmthuốckhángsinh…Nguyênnhânsâuxa,cốtlõicủanhữngvấnđềnàyđềuxuấtpháttừlòngthamvàsựíchkỷ,bởiconngườixemtrọngquyềnlợiriêngtưcủabảnthânhơnquyềnlợichungcủamuônloài.

Sựsốngvàpháttriểncủaconngườitừxaxưađãphảidựavàothiênnhiên.Tronghàngngànnămqua,conngườiđãtừngsửdụngnhiềunguồntàinguyêncủatráiđấtlàmnănglượng,

phárừngtrồnghoamàu,đánhbắtcáởđạidương…nhưngđềuởmứcđộmôitrườngchấpnhậnđược.Cònngàynay,chúngtađãvàđanglàmcạnkiệtnguồnvốnthiênnhiên(nước,khôngkhí,đấtđai)nhanhhơnmứcmàthiênnhiêntựphụchồi.Chúngtađãlàmbiếnđổikhíhậuởnhiềunơitrêntráiđất,dokhaithácvàsửdụngquámứccácnhiênliệuhóathạchnhưthanđá,dầuhỏa,...

NhàkhoahọcnổitiếngDavidSuzukiđaulòngnhậnxét:“Chúngtalàmônhiễmkhôngkhí,nguồnnước,đấtđai,đưacácsinhvậthoangdãđếnchỗbịtuyệtchủng.Chưahết,chúngtacòntànphárừngnguyênsinh,thảichấtđộcvàomôitrườngsống.Sựthịnhvượngcủanềncôngnghiệpthếgiớiđượctrảgiábằngtươnglaicủaconcháuchúngta”.

Đãđếnlúcchúngtaphảixemxétlạivấnđềbảovệmôitrường.Đâylàtráchnhiệmcủamọingười.Đókhôngphảilàvấnđềcủariêngmộtđấtnướcnàomàlàvấnđềchungcủatoànnhânloại.Bấtkỳaicóhànhvihủyhoạimôitrườngcũngphảibịxétxửmộtcáchnghiêmminh.Nếungaybâygiờchúngtabiếtchungsứcbảovệmôitrường,thìcácthếhệconcháumaisaucủachúngtamớicócơmayđượcsốngtrongbầukhôngkhítronglànhvànguồnnướcsạch.Mọihànhđộngxuấtpháttừsựthiếuhiểubiếthoặcdotầmnhìnhạnchếđềutạoraảnhhưởngtiêucựcchotráiđấtvàcácnguồntàinguyênthiênnhiên.

Tấtcảchúngtađềucóconcháu.Chúngtacókhinàotựhỏimìnhđangđểlạichocácthếhệmaisaumộtthếgiớinhưthếnàokhông?Chúngtacóthểrấtrộnglượngtrongviệcchiasẻvớingườikhác,nhưngnếugiảsửngôinhàduynhấtcủatađangsinhsốnglàhànhtinhnàyđangbịhủydiệtnhanhchóng,thìchúngtasẽphảilàmgì?Mọingườihãycùngnhaubắttayhànhđộngthậtnhanh.Trongvàithậpniêntới,hậuquảtànphácủanhânloạilênmôitrườngđãvàsẽtiếptụcthểhiệnrõràngvàchínhconcháuchúngtalànhữngngườihứngchịutấtcả.Chúngtathửlắngnghebàiviếtcủamộtemnhỏkhiviếtvềnhữnggìđangxảyrachomôitrường.Mặcdùchỉlàmộtđứatrẻnhưngemđãcóđượctầmnhìnsâurộnghơnnhiềungườilớnkhác.

SevernCullis-Suzuki,13tuổi(congáicủaTaraCullisvàDavidSuzuki)đãgửimộtbàidiễnvănvềmôitrườngchocácnhàlãnhđạothếgiớitại“Diễnđànhộinghịtoàncầu”năm1993,ởKyoto,NhậtBản.Bàidiễnvănkhiếnnhữngngườicómặttạiđâyphảirơinướcmắtvìnhữnglờilẽđơnsơnhưngtrungthực,mạnhmẽvàkhảnăngnhìnthấytrướcmọiviệcxảyra.

Côbémởđầubàiviếtcủamình:“Trong6ngàyhọpcủa“Diễnđànhộinghịtoàncầu”,cháuđãchămchúlắngnghetấtcảnhữngvấnđềđượcđưarathảoluận.Cháuđểýthấymọingườichỉnói:“…nhữngvấnđềnàyrấtphứctạp,tôihyvọngquývịlượngthứchotôivìđãnóinhưthếnhưngquyếtđịnhđưaradườngnhưchưađủquantrọngđể…”.Cháunghĩcuộcsốngvànhữngsuynghĩcủacháukháđơngiảnvàthẳngthắn,nhưngkhinhìncácbácđanggắngsứcđấutranhtìmbiệnpháplàmthếnàođểthayđổinhữnggiátrị,nhữngtiêuchuẩnứngxửđạođứckhiếncháubănkhoăntựhỏi,trongthếgiớiphứctạpcủangườilớn,liệuhọcóquênđinhữngđiềuđơngiảntrongcuộcsốngchăng?”.

Côbéviếttiếp:“Cháusẵnsàngchiasẻvàtừbỏnhiềuthứcháucó,nhưngnhiềungườivànhiềuchínhquyềncácnướccòncónhiềuhơnnhữnggìhọcần,lạidườngnhưkhôngmuốnchiasẻvớiai.Aicũngnóihọđangđấutranhchohòabìnhvàhạnhphúc,nhưnghàngtỷđôlakhôngđượcdùngđểkếtthúcsựđóinghèo,làmgiảmsựônhiễmvànhữngtáchạicủamôitrường,tráilạinhữngđồngtiềnnàylạiđangđượcsửdụngđểmuavũkhígiếtngười,hủydiệtlẫnnhau.Cháuhyvọngcácbácsẽcứunhữngkhurừngnguyênsinh,sôngngòivàmuôngthú,nhưngtạidiễnđànnày,nhữnggìcháungheđượcchỉlàưutiênchokinhtế.Nhưngngườitakhôngthểăntiền!Ngườitacũngkhôngthểsốngnếukhôngcócá,khôngcórừng,khôngcóthiênnhiên.Tiềnbạckhôngthểnàothaythếđượcnhữngthứcầnthiếttrongcuộcsốngcủachúngta.

Ngườilớnvẫndạychúngcháucáchcưxửthếnàolàđúng,nhắcchúngcháukhôngđượcđánhnhau,phảidọndẹpnhữnggìbừabãi,khôngđượclàmhạinhữngsinhvậtkhác,phảibiết

chiasẻ,khôngđượcthamlam...Thếnhưng,ngườilớnlạithựchiệnnhữngđiềuhọdạychúngcháukhôngđượclàm.

Cácbáclànhữngtấmgươngđểchúngcháuhọctập.Dođó,trướchếtcácbáchãylànhữngngườigươngmẫu.Đôikhicháunghĩ,ngườilớnquênrằngdũngcảmlàđiềuđượcmọingườitánthưởng,tỏrakhácbiệtlàđiềuđượcchấpnhận.Cácbácdạychúngcháuđừngquantâmđếnnhữnggìmànhữngđứatrẻkhácnóivềchúngcháu,đừngbaogiờlàngườibắtchước,saocácbáclạiengạilàngườiđitiênphong?Disảncácbácđểlạichochúngcháulàgì?Vàkhichúngcháuthựchiệngiốngnhưcácbác,chúngcháusẽđểlạigìchocácthếhệmaisau?”.

Mộtbégáichỉmới13tuổimàđãbiếtcốgắngđểtựgiảiquyếtnhữngvấnđềkhókhăncủanhânloại,cònbạnthìsao?

Chắcchắncònrấtnhiềukỹnăng,kinhnghiệmvànhữngsángtạođangtiềmẩntrongconngườibạn.Vấnđềbâygiờlàbạnhãykhơidậyvàbiếtcáchsửdụngchúngsaochothậthiệuquả,thậtýnghĩa.Hãybắttayvàohànhđộng!Thamgiabảovệmôitrườngcũnglàmónquàtuyệtvờibạnđangtraotặngchocácthếhệconcháumaisau.

NHỮNGVIỆCLÀMÝNGHĨA

1.Lòngnhânáibắtnguồntừgiađình,từsựquantâmđếnbảnthânvàsauđósẽmởrộngđếnmọingười.

2.Giáodụcchotrẻnhỏýthứcquantâmđếngiađìnhcủamình.Đâylànềntảngđểhìnhthànhsựchiasẻvớicộngđồngsaunày.

3.Trẻnhỏcóthểlàmchocuộcsốngchúngtavuitươi,trẻtrungvàthanhbìnhhơn.Mónquàtốtđẹpnhấtchúngtacóthểtraotặngchotrẻlàhãydạychocácembiếtcáchchiasẻ.

4.Thôngquanhữngcâuchuyện,hãygiáodụclòngnhânáiởtrẻthơ,giúpchúngthấuhiểunhữngchuẩnmựcđạođứcvàcácphẩmchấtcầnthiếtđểhìnhthànhnhâncáchtốtđẹp.

5.Luônmởrộngsựchiasẻvớicộngđồng.

6.Gópsứcchiasẻvớicáctổchứcxãhộiphilợinhuậnkhácnhauởđịaphương.

7.Quantâm,bảovệmôitrườngđểcóthểtiếptụctruyềnlạichoconcháunhữnggìmàcácthếhệtiềnnhânđãtintưởngvàtraochochúngta.

CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺBâygiờchúngtabắtđầutìmcâutrảlờichonhữngvấnđềcụthể,thựctếnhư:chiasẻnhư

thếnào,chiasẻkhinào,chiasẻởđâu(cơsởtừthiệnhoặccơquantổchứcnào)vàchiasẻbaonhiêu?

Trướchết,sựchiasẻphảixuấtpháttừtráitim,độnglựccủasựchiasẻnằmởsựtựnguyện,chứkhôngphảiởviệcchờđợingườikháctrảơn.Khichiasẻ,đừngbaogiờcósựtoantínhthiệthơn.Rấtnhiềungườitrongchúngtađãdámchiasẻ,giúpđỡngườikhácngaycảkhibảnthânmìnhđanggặprắcrối,đangphảiđươngđầuvớigiankhổvàthửthách.Nhiềungườilâmvàohoàncảnhkhókhănvẫntìmđượcnơithíchhợpnhấtđểchiasẻthờigian,tiềnbạc,kỹnăng,niềmanủi,haynhữngtiềmlựckhác.

Bạnsẽcónhiềuthứđểchiasẻnếubạnđangmongmỏitìmthấysựcânbằngvàniềmvuigiảndịtrongcuộcsống.Đólàsựcânbằnggiữachovànhận.Chúngtahãychiasẻvớimọingười,vớigiađìnhvàbảnthân.Hãychiasẻvớicộngđồng,địaphươngvàcùngnhaugiảiquyếtnhữngkhókhăn,tháchthứccủatoàncầu.

CHIASẺNHƯTHẾNÀO?

Nếutaybạnlúcnàocũngđútsâuvàotrongtúi,bạnsẽkhôngthểnàobắttayngườikhác,khôngthểdangtayômaiđóvàolòng,haykhôngthểbàytỏnhữngcảmxúccủatìnhyêuthương…Vàbạnsẽkhôngthểlớnlênthànhngười-chừngnàobạnchưahọcđượccáchrútbàntayrakhỏichiếctúiíchkỷcủamình.Chỉkhinàođôitaybạndámcầmmộtkhoảntiềnđểgiúpđỡmộtđứatrẻmồcôi,giúpbảovệmôitrườnghoặcmangtìnhyêuthươngđếnchonhânloại,thìkhiđó,bạnmớithựcsựhiểuđượcgiátrịcủasựchiasẻ.

Sựchiasẻdướibấtkỳhìnhthứcnàocũngtốthơnlàchẳngbaogiờchiasẻmộtcáigì.Đặcbiệt,khisựchiasẻxuấtpháttừtìnhyêuthươngthậtsựthìýnghĩacủanósẽcaođẹphơnrấtnhiều.Ngườinhậncảmnhậnđượctìnhcảmchânthành,sâusắctừmộttráitimrộngmở.KahlilGibran–mộtnhàthơ,đồngthờicũnglànhàtriếthọc–từngnói:“Ngườicótráitimrộngmởsẽluônbấttửtrongtráitimmọingười”.Chínhvìvậy,hãycốgắngđểtiếngnóitừsâuthẳmtráitimbạntrởthànhngọnlửasưởiấmtâmhồnngườikhác!Hãymởlòngvớimọingườichungquanh!Mỗikhibạnlạcquanvuivẻ,hãysẵnsàngbàytỏtìnhcảmyêuthương,bạnsẽtạothêmđượcnhiềugươngmặttươicườiởquanhmình.Nhữnghơiấmhạnhphúcsẽtiếptụccósứclantỏa,khiếnngườikháccảmnhậnđượcniềmhạnhphúcgiảndịcủacuộcsống.Vàđểcóthểlàmđượcnhưthế,đôikhi,chỉmộtnụcườicủabạncũngđủ!

Chiasẻcủacảivậtchấtlàđiềutốt.Tuynhiên,khichiasẻthêmcảnhữnggiátrịtinhthầncủamình,bạnsẽtạonênnhiềutácđộngsâusắchơnđốivớingườikhác.Mónquàvậtchấtchỉcógiátrịtạmthờivàtrướcmắt.Nhưngnhữngquàtặngtinhthầnnhưsựquantâm,anủiđếnnhữngngườixungquanh,hoặcđơngiảnchỉlàởbêncạnhhọmỗikhihọcần,sẽtạonêntìnhyêuthương.Lòngtốttrongsựchiasẻsẽcógiátrịvĩnhhằng.

Tấtcảchúngtađềucónănglựcchiasẻrấtlớn.Sựchiasẻtrởnêncóýnghĩahơnnhờvàotìnhcảmchânthànhcủachúngta.Chínhđiềunàysẽđượcngườinhậnhếtsứctrântrọngvàcảmnhậnđượcniềmhạnhphúcthậtsự.Từđó,chúngtakhôngnhữngcóthểchiasẻđượcnhiềuhơnmàcònpháthiệnranhiềukhíacạnhmớimẻkháccủacuộcsống.

Hãychiasẻvớitấmlòngtrântrọng

Conngườidùởbấtkỳđịavịxãhộinào,hoặclứatuổi,giớitínhhaytôngiáonàođinữacũngcầnđượctôntrọng.Mộttrongnhữngcáchđểbạnbàytỏlòngtôntrọngsựkhácbiệtgiữamìnhvàngườikháclàbiếtchânthànhlắngnghe.Quađó,bạnsẽhiểurõhơnnhữnggìngười

khácđangnóivàbiếtcáchchiasẻtốthơn.Ngượclại,ngườiđósẽcảmthấyhọđượctôntrọng,đượcthấuhiểuvàđượcyêuthương.Mộtcáchnữađểchiasẻvớingườikháclàbạnhãygợimởđểngườiđótựsuynghĩvàlựachọngiảipháphànhđộngchoriênghọ.Quađó,họkhôngcócảmgiácbịbạnépbuộcphảilựachọnmộtgiảiphápmangtínhkhiêncưỡng.Họsẽthấyrằng,bảnthânhọcũngcókhảnăngtựgiảiquyếtđượcnhữngvấnđềriêngtưmàkhônglàmphiềnđếnngườikhác.Sựkhéoléo,tếnhịcủabạntrongnhữngtrườnghợpnhưvậygiúphọgiữđượclòngtựtrọng,khôngcảmthấybịtổnthương.

Trongmộtthếgiớicóquánhiềusựkhácbiệt,xungđộtvàbấttrắcnhưhiệnnay,nhiềungườiluôncảmthấybịhụthẫng,sợbịcôngkíchvàloâuđủthứchuyện.Cácquốcgiakhôngtintưởnglẫnnhau,ngườicủatôngiáonàyxemthườngngườicủatôngiáokhác.Nếumỗingười,bằngcáchriêngcủamình,biếtbàytỏlòngtôntrọngnhữngngườicóquốctịchkhác,cónềnvănhóakhác,cóniềmtin,cótôngiáokhácvớimình,thìđâysẽlàmónquàtuyệtvờimànhânloạicóthểdànhchonhau.

Chínhviệcbiếtđặtniềmtinvàongườikhácgiúpmọingườicùngcócơhộihọchỏi,pháttriểntươnglaivàquantâmlẫnnhau.Đâycũnglàcáchđểmọingườitrongxãhộibiếtsốnghòahợpvớinhau,cùngtồntạitrongmộtthếgiớicónhiềunhómsắctộc,nhiềutưtưởngchínhtrịhaynhiềutôngiáokhácnhau.Thếgiớicóthểchungsốnghòabìnhkhimọingườicùngtôntrọngsựđadạngvàkhácbiệt.Nógiúpchúngtanhậnramọingảđườngđềuđưađếnchânlý,từđóthúcđẩylòngkhoandung,sựthấuhiểuvàtôntrọnglẫnnhau.

Mọicâyxanhdùcóhoalákhácnhaunhưthếnàocũngđềucómộtbộrễbámsâuvàolòngđất,cũngnhưchúngtacócùngcộinguồn,chúngtacùngsốngtrênmộthànhtinh,cùngđốimặtvớinhữngthửthách,khókhăncủaloàingười.Mỗingườichúngtacóthểtintheomộttôngiáonàođó,nhưngmọitínngưỡngđềudạychúngtabàihọcvềsựchiasẻ,chiasẻvớitấtcảtấmlòng,thờigianvàcủacảicủamìnhchongườikhác.Bạnchiasẻkhôngvìnhữngtoantínhthiệthơn,khôngvìvụlợihayvìbấtkỳmộtgiátrịhữuhìnhnàokhác.

Độnglựccủasựchiasẻhoàntoànxuấtpháttừlýlẽcủacontim.

Chiasẻvớilòngkhiêmtốn

Khôngphảiaicũngbiếtcáchchiasẻ,thậmchíngaycảkhihọcócơhộiđểthểhiệnđiềunày.Dovậy,chúngtađừngvộivã,màhãybiếtđónnhậncơhộiđểchiasẻbằngcảhaitay,bằngcảtấmlòngyêuthương,kínhtrọngvàphẩmcáchcủamình.

Đểcóđượclòngnhânáivàkhiêmtốn,chúngtaphảirènluyệnthóiquenkhônglênánhoặcnóixấusaulưngngườikhác.Nếubạnthậtsựkhiêmtốnvàtôntrọngngườikhác,bạnsẽbiếttựkiềmchếvàkhôngphêphánhọ.Bạnsẽnhậnthấycáchbạnnhậnxétthếgiớikhôngphảilàdobảnthânthếgiớinhưthếnàomàchínhlàdocáchnhìncủabảnthânbạn.Chúngtarấtdễdiễngiảimọithứtrongđờitheoýmuốnchủquancủamình,vìvậybấtcứaicũngcóthểmắcphảisailầm.

Mọingườiquanhbạncũngđangcốgắnghếtsứcđểlàmmọiviệctheocáchmàhọhiểu.

Nhưngnếuaicũngcốgắnglàmtheocáchđóthìcuộcsốngchungcủanhânloạitrênhànhtinhnàysẽđivềđâu?Platotừngnói:“Hãysốngtốtvớinhau,vìmỗichúngtađềucùngsốngvàcùngchiếnđấutrongmộttrậnchiếnrấtcamgo”.Dovậy,thayvìphêphán,bạnhãygiúpđỡnhữngngườikhácmỗikhihọcầnđến.Khibạnđưabàntaynhânáira,thếgiớisẽvươntayvềphíabạn,bạnsẽđónnhậnnhiềuđiềutốtđẹp,bạnsẽnhậnđượcnhiềuhơnmỗikhibạnthậtlònggiúpđỡmộtaiđó.

Suychocùng,vũtrụvàthiênnhiênkhôngphánxétaicả–chúngchỉđemlạinhữngbàihọcvàhậuquảchochúngta.

Chiasẻmộtcáchtựnguyện

Nếuchúngtachiasẻchỉđểđượcxãhộicôngnhậnvàmongđượcngườikhácđềnđáp,thìhànhđộngchiasẻđósẽkhôngcònýnghĩacaođẹpnữa.Nênnhớrằng,bảnchấtcủasựchiasẻlàkhôngbaogiờtínhtoánthiệthơn.Thiênnhiênđãchochúngtanhiềuthứhoàntoànvôđiềukiện,hoavẫntỏahương,mặttrờivẫnchiếusángmàkhôngcầnđềnđáp...Tìnhyêuthậtsựlàvôgiá.Khibạnyêu,khôngphảivìngườiđóđángyêuhayvìngườiđóyêubạn,màđơngiảnchỉvìbạnyêungườiấy.Sựchiasẻvôđiềukiệngiúpbạnnhậnđượcnhiềuphầnthưởngvôhình.Sựhàilòngvớicuộcsốngsẽtănglêncùngvớimứcđộchiasẻ,vịthacủamỗingười.

NhưnhàvănRalphWaldoEmersonnhậnxét:“Khibạngiúpđỡmọingườilàbạnđanggiúpđỡchínhmình.Đólàsựđềnbùđẹpnhấtmàcuộcđờiđãtraotặngchochúngta”.

CHIASẺKHINÀO?

Câutrảlờingắngọnnhất:Chiasẻngaytrongngàyhômnay!

Mộtsốngườichorằng:chỉnênchođikhimọiviệctrongđờitiếntriểntốtđẹp.Thựctếchothấy,bạncóthểchiasẻbấtkỳlúcnào.Ngaycảkhibạnlâmvàomộthoàncảnhrấtgiankhổ,gaygo,thìsựchiasẻsẽgiúpbạncóthêmsứcmạnhvượtquathửthách.Bạnsẽcảmthấyvuivẻhơn,yêuđờihơnvàmongmuốnđượcchiasẻnhiềuhơn.Đóchínhlàsứcmạnhcủasựchiasẻ.

Đôikhibạnnghĩ:“Tôisẽchiasẻkhinàotôicóthậtnhiềuthứđểchiasẻ”,hoặc:“GiánhưtôicóđượcthậtnhiềutiềnnhưtỷphúBillGatesthìdĩnhiên,tôisẽchiasẻvớithiênhạthậtnhiều”.Thậtkhôngmay,sựđờilạichẳngmấykhitiếntriểntheochiềuhướngnhưthế.

Hãythửtínhtoánxem,bạnquyếtđịnhtraotặng10%lợitứckiếmđược,nhưngbạnnhậnthấythậtkhókhănđểchođi100đô-latrongsố1.000đô-lakiếmđược.Vậythìbạnsẽcảmthấynhưthếnàokhiphảichođi10.000đô-latrongsố100.000đô-lakiếmđượchoặclà100.000đôlatrongsố1.000.000đô-lakiếmđược?Nếubạnkhôngtạochomìnhthóiquenchiasẻthìthậmchíkhibạncónhiều,thậtnhiềuthứ,bạncũngkhólòngmàchiasẻđượcđiềugìvớibấtkỳai.

Chínhvìvậy,hãyxemxétđếnhoàncảnhriêngcủabảnthân.Liệubạncóthểgiảmbớtmứcđộtiêuphachomộtđiềugìđómàkhônglàmảnhhưởngnghiêmtrọngđếncuộcsốngbìnhthườngcủabạn?Chẳnghạnnhưquyếtđịnhkhôngmuathêmmộtcáiáomớitrongkhibạnhãycònrấtnhiềuáotrongtủ.Nếusuynghĩđượcnhưvậythìngaycảkhikhôngcótiền,bạnvẫncóthểdànhthờigiancủamìnhđểchiasẻvớingườikhác.

Đôikhi,ngaycảsựchiasẻthờigiancũnggặpkhókhăn,cóthểngườithântronggiađìnhbạnsẽbuồnbựcchỉvìbạnkhôngchịuởnhàthườngxuyênđểlàmtròntrọngtráchvớigiađình.Vậythì,trongtrườnghợpnày,bạnphảicốgắngtìmramộtsựcânbằng,hoặcbạnphảitạmthờigácviệcchiasẻcủamìnhlại,bởivìnóchẳngđemlạiíchlợigìmàcòngâyranhữngbấtổn,xáotrộnkhôngđángcótronggiađìnhbạn.Dođó,bạnrấtcầnđánhgiáxemmìnhđangtronghoàncảnhnào,từđósắpxếpthờigianchoviệcchiasẻmộtcáchthíchhợp.Cóthếhànhđộngchiasẻcủabạnmớithậtsựhiệuquảvàýnghĩa.Nóinhưvậycónghĩalàbạnkhôngcầnquáquantrọngviệcmìnhchiasẻđượcgìvàchiasẻbaonhiêu.Miễnlàsựchiasẻcủabạnxuấtpháttừtấmlòngchânthànhvàvớiđộngcơthậtsựtốtđẹp,bạnsẽcảmnhậnđượchạnhphúcnhiềuhơnvàlàmchocácmốiquanhệthêmmậtthiếtvàbềnvững.Theonghĩanhưvậy,sựchiasẻlàvôgiá!Tạisaobạnkhôngbắttayvàohànhđộngngaytừbâygiờ?Hãyliệtkêtấtcảnhữngđiềubạncóthểchiasẻvàthờigianbạnsẽthựchiệnchúng.

Chiasẻngaycảkhibạnđanggặpkhókhăn,giankhổ

Mỗikhigặpkhókhăngiankhổ,ngườitalạicàngcầnchiasẻvớingườikhácnhiềuhơn.Đólàkhinỗiđauđượcxoadịu,tâmhồnthanhthảnvàcónhữngbiếnđổitốtđẹpkhôngaingờtới.Tronglúcngồichờmộtngườibạn,Azimbấtchợtgặpmộtngườiphụnữcũngđangngồichờởphitrường.CôtakểchoAzimcâuchuyệnrấtxúcđộngvềđứaemtraicủamìnhvàngườiemấyđãphảiđươngđầuvớicáichếtnhưthếnào.

Saunhiềunămmongchờmònmỏi,chamẹcôđãsinhđượcchocômộtđứaemtrai.Chẳngbaolâu,côsangAnhduhọcvàítliênlạcvớiem,ngoạitrừnhữngngàyvềthămnhàởVancouver.Khinghetinemtraibịbệnhrấtnặng,cômớivộivãquayvềnhàvàởcùngvớiemtrongbệnhviệnchođếnkhiemquađời.Cônóirằng,6tuầnởbêncạnhemtrailàkhoảngthờigiantuyệtvờinhấttrongđờimình.Haichịemđãtạodựngđượcmốiquanhệvôcùngsâusắc.Nhữngthángngàyđótrởthànhkỉniệmkhôngbaogiờphaimờtrongkíứccủacô,đồngthờikhiếncôthấyhốitiếcvìtrướcđóđãmấtmộtkhoảngthờigianquýbáusốngxaemtrai.

Azimkểlạicâuchuyệnnàychomộtnhómngườiđangphảichốngchọivớicănbệnhungthư.Khinghexong,mộtngườiphụnữkháctâmsựrằng,côcũngtừngtrảiqua3tuầnbêncạnhmẹtrướckhibàmất,vàvớicô–đólàkhoảngthờigianýnghĩanhấtđểcóthểcảmnhậnđượcsâusắcsựthiêngliêngcủatìnhmẫutử.

Làmthếnàomàchỉtrongkhoảngthờigian3tuầnhay6tuầnlạicótácđộngmạnhmẽhơncảmộtmốiquanhệkéodài60năm?Đóchínhlàbởisựchiasẻdiễnrađúnglúc,vàothờiđiểmthươngcảmnhất,giữangườichovàngườinhậnđanggặpphảinỗiđauđớn,thốngkhổnàođó.Nhữngtráitimphảiđóngkíntrongnỗiđautộtcùnglâunay,đãcódịpđượcmởrộngrađểđónnhậntìnhyêuthương.

Vàonhữnglúcgặpkhókhănthửthách,bạnthườngchỉtậptrunggiảiquyếtvấnđềcủamìnhvàtựchomìnhlàngườiđaukhổ,bấthạnhnhấttrênđời.Điềunàycũnggiốngnhưmộtngườibịđaurăngkhócóthểnghĩđếngìkhácngoàicáirăngđangbịđaucủamình.Nếunhưnhữnglúcđóbạnbiếtquantâmchiasẻ,giúpđỡngườikhác,thìcảmgiácđaukhổ,bấthạnhtrongbạnsẽtạmlắngxuống,bạnsẽkhôngcòntựchomìnhlàkẻbấthạnhnhấtthếgiớinữa!Đócũnglàlúcbạnđangtựtạorachomìnhmộtnghịlực,mộtsứcmạnhmới.Bạnsẽcảmthấycuộcsốngphongphúhơnvàtựcảmthấythỏamãn,vuisướnghơnrấtnhiều!KahlilGibranđãtừngnói:“Khiaiđólàmtổnthươngbạnthìchínhhọcũngđangbịtổnthương.Nỗiđaunàychỉmấtđikhigặpđượcmộttấmlòngnhânái”.

Đôikhibạnbịxúcphạm,nhữnglúcấyhãythửtìmcáchthathứchongườigâyranỗiđauchobạn.Bạnhãynghĩlàchínhngườiđócũngđangbịtổnthương.Thậtvậy,trongcuộcsốngngườitathườnglàmtổnthươngngườikhácbởinhiềukhichínhhọcũngđangbịtổnthương.Dĩnhiên,đâykhôngphảilàlýdođểbàochữanhữnggìhọđưađếnchobạn,nhưngnógiúpbạnhiểuđượclýdohọlàmnhưthế,từđóbạncóthểthôngcảmvàbỏqua.

Đôikhi,bạncảmthấykhôngthíchchiasẻmộtchútnàocả,thếthìbạnhãythửbắtđầuchochínhbảnthânbạn.Bắtđầutựépbuộcmìnhmỉmcườivớichínhmình,thậmchímỉmcườivớicảngườixalạ.Điềunàylàmbạncảmthấythanhthảnvànhẹnhõmhơn.Chodùbạnởđịavịxãhộinào,ngàynàomàbạncòncóđượcniềmvuitrongsựchiasẻlàngàyđóbạncòntìmthấyniềmhạnhphúctrongđời.Ngạnngữcócâu:“Khiniềmvuitrongnỗiđauđớnvàniềmvuitronghạnhphúcngangbằngnhau,thìlúcđóchúngtatìmđượcýnghĩathậtsựcủacuộcsống”.

CHIASẺCHONƠINÀO?

Có3điềubạncầnđánhgiátrướckhiquyếtđịnhgửitiềnbạc,tặngphẩmvàthờigianchomộtnơinàođó:

Xúccảm-độngcơthúcđẩyhànhđộng

Kỹnăng

Cáctiềmlựckhác(thờigian,cácmốiquanhệ,…)

Đâylànhữngbướcthựctếgiúpbạnđánhgiácáclĩnhvựcnàyvànhữngtổchứcphilợinhuậnnàocầnđếnsựgiúpđỡcủabạn.

Xúccảm–độngcơthúcđẩyhànhđộng

Đểđánhgiálĩnhvựcnàybạncầntựhỏi:

Điềugìgâyxúcđộngchotôinhiềunhất?

Điềugìlàmtôibuồn,vui,giậndữ,đầycảmhứng,sợhãi,yêuthươngthathiết?

Hãysuyngẫmcáccâutrảlời,từđóhãychọnlựachomìnhnhữngcơsởtừthiệnkhiếnbạnxúcđộngvàmuốnủnghộnhiềunhất.PaulBrainerd–mộtnhàkinhdoanhthườngxuyênlàmcôngtáctừthiện-nóirằng:“Hãytựhỏixemlòngnhânáichânthậtnhấtcủabạnxuấtpháttừđâu,rồitậptrungnănglựccủabạnvàocáclĩnhvựcđó.Tôinghĩđiềunàythậtsựquantrọng.Cónhiềunguyênnhângâyrasựnghèođói,nhưngbạnphảicảmnhậnđượcnhữngxúccảmchânthànhnhấtcủamình,sauđóhãyquyếtđịnhgiúpđỡ.Cónhưvậy,bạnmớicóthểtạonênsựkhácbiệtvàhiểuđượccôngviệcmìnhlàmcóýnghĩasâusắcthếnào”.

Nhữngkỹnăngchiasẻ

Bướckếtiếplàđánhgiákỹnăngcủabạn.Bạncóthểhànhđộngmộtmình,vớimộtngườibạnhayvớimộtnhóm.Hoạtđộngchungvớimộthayhaingườibạnrấtcóíchvìhọsẽthườngxuyêngiúpbạnnhậnxétlạinhữnggìbạnđãlàm.Hãylêndanhsách“Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất?”,liệtkêtiềmlựckinhtếvànhữngkỹnăngcáctổchứcnàyđangcần.Danhmụcnàysẽgiúpbạnxácđịnhđượckỹnăngcủamình.

Rõràng,càngcónhiềukỹnăngcàngcóích.

Chodùbạnchỉbiếtgiaotiếp,biếttrồngtrọt,bấtkỳkỹnănghaysựtrảinghiệmnàocũngcóíchchosựchiasẻ.Cốđưaracàngnhiềukỹnăngcàngtốt,rồisuynghĩbạncókỹnăngnàotrongsốnhữngkỹnăngđó.Thídụ,bạncókinhnghiệmtổchức,thếbạnthànhthạotrongviệctổchứccáigì?

Côngviệcvănphòng

Thiđấuthểthao

Tổchứctiệc

Nhữngcôngviệctìnhnguyệnkhác

Nhữngtiềmlựcbạncóthểpháthuy

Khiđãbiếtrõmìnhcókỹnăngnàovàlĩnhvựcnàomìnhmuốnchiasẻ,bạncũngcầnxácđịnhmìnhsẽchiasẻbaonhiêu.Bạncóthểápdụngnhữnggợiýsauđây:

Bạncóthờigianrảnhhaykhông?Hàngtuầnbạnthườngrảnhvàonhữnglúcnào?

Bạncóthểchiasẻnhữnggì?(xemdanhsách“Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất”đểcóýtưởng).

Đoànthể,côngtymàbạnlàmviệccóquyêngópđượctiền,nguồnnhânlựchaytiềmlựckinhtếkháckhông?

Bạncóquenbiếtvớinhữngngườicóthếlựcvàuytíntrongnhữngcộngđồngkhácnhaukhông?Bạncómờiđượchọthamgiatổchứctừthiệnnàokhông?Hoặcbạncóthểnhờhọgiúpbạnpháthuyđượckỹnăngcủamìnhkhông?

Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất?

Thườngthìcáctổchứcnàycầnnhữngngườicókỹnăngsau:

-Kếtoán

-Gâyquỹ

-Quảnlý

-Nhânsự

-Quảngcáo

-Tiếpthị

-Viếtlách

-Nóichuyệntrướccôngchúng

-Biếtngoạingữ

-Lãnhđạo

-Tổchức

-Thiếtkế(inấn,tranhảnh,lậptrangweb)

NgườitìnhnguyệnlàmviệctrongHộiđồngQuảntrị

Trợgiúphànhchínhvănphòng

Ngườitìnhnguyệnthuyếttrìnhvềcácvấnđềhayvềnhiệmvụcủatổchức

Nhânviêntưvấntìnhnguyện(vềbệnhAIDS,vềquyềnlợiphụnữ,vềkhủnghoảngtâmlý…)Nhânviêntìnhnguyệnvềcácsựkiệnđặcbiệtvàgâyquỹ

NhânviêntìnhnguyệncókỹnăngtinhọcNgườicókinhnghiệmvàcónhiềumốiquanhệvớingườikhác

Nhiềutổchứccầnnhữngnguồnlựcsau:

Tiền,tặngphẩmquyêngópkhôngdànhchomụcđíchgìđặcbiệt(thídụtiềnquỹđểtrangtrảichiphí)

Điệnthoại

Xecộ

Thiếtbịtinhọc

Dịchvụchuyênngànhkhácnhưthựcphẩm,bảngdánthôngbáo,biểungữ…Thiếtbịinấncũ

Thờigianquảntrịhànhchính

Sựgiúpđỡ

Nơihộihọp

Tiềntrợcấp

Xếpđặtlạivàcânnhắcnhữngđiềutrên

Saukhibạnđãđánhgiánhữngcảmxúc,giátrị,độngcơ,xácđịnhđượckỹnăng,thờigianvànhữngtiềmlựckhácmàbạncóthểchiasẻ,bạnhãychọnranhữngưutiênchínhvềquyếtđịnhchiasẻcủamình.

Chọnmộtsựkiệnđặcbiệt,cốnghiếnphầnlớnthờigian,kiếnthức,kinhnghiệm,tiềnbạc,kỹnăng,cácmốiquanhệ…chosựkiệnđó.Nếubạncốnghiếnđượcnhiềuviệclàmcóýnghĩa,bạncóthểđượcbầuvàoBanQuảntrịđểtiếptụctạonhữngảnhhưởnglớnhơnchotổchức.

Cứtuầntựnhưvậy,bạnchọnrađượcnhiềutổchứctừthiện,hếtlònggópsứcvớihọtrongnhiềulĩnhvực.Thídụ:bạntìnhnguyệnlàmviệcchoHộiphụhuynhhọcsinhcủatrườngconbạn,trợgiúpchocácgiađìnhcóhoàncảnhđặcbiệtkhókhăn,quyêngópchocáctổchứcmôitrường,phátđộngphongtràođibộhayđixeđạpthayvìchạyxemáyđếnsởlàm(điềunàyvừacólợichosứckhỏeđồngthờibảovệmôitrường,tạobầukhôngkhítronglành).Hãylêndanhsáchtheothứtựgiátrịcácnguồntiềmnăngcóíchchocánhânhaytổchứcmàbạnmuốnchiasẻ.

Cáckỹnăngvàtiềmlựccầnđếncóthểthayđổitùytheoquymôtổchức,nhiệmvụ,chứcnăngcủacáccơquantừthiện.BạncóthểtraođổivớiBanlãnhđạohaycácthànhviênđểtìmhiểuxemlàmcáchnàođểsựchiasẻcủabạnđạthiệuquảnhất.

Cáchbạnchiasẻcòntùythuộcvàocátínhvàsựưutiêncủabạn.Nhữngưutiênnàycóthểthayđổitheothờigian.Dođó,mỗinămbạnnênđánhgiálạimộtlần.Bạncũngnêntìmhiểuvàcónhiềuthôngtinvềcáctổchứctừthiệnđểđónggópkỹnăngvàtiềmlựccủamình.Việcđánhgiácáctổchứcphilợinhuậnnhiềukhicũnglàmnảysinhcácvấnđềmàbạnđangcầnquantâm,đểcóquyếtđịnhđúngđắnnhấtkhibạnchọngiúpđỡmộttổchứcnàođó.

CHIASẺBAONHIÊU?

Tùytheohoàncảnhcụthểmàbạnquyếtđịnhmìnhsẽchiasẻbaonhiêu.Mộtngườimẹphảinuôibaconnhỏ,khôngcónhiềutiềnhaythờigianđểchiasẻ,nhưngcóthểgiúpmộtngườibạncủamìnhchămsócconnhỏtronglúcnguycấp.Đócũnglàmộtsựchiasẻrấtđángtrântrọng.

Cốtlõicủavấnđềlà:“Sựchiasẻcủatôicótácđộngmạnhmẽchonơinào?”.Câutrảlờithỏađángsẽgiúpbạncảmthấyhàilòngvềhànhđộngchiasẻcủabảnthânvàgiatăngtốiđalợiíchchongườinhận.

Haimónquàmàhầuhếtmọingườithườngtraotặngchonhaulà:tiềnbạcvàthờigian.CraigO’Brientintưởngvàoquytắcchiasẻ10%thunhập.Thậtra,mụctiêucủaôngcònmuốntraotặngnhiềuhơnthế.CraiglàmụcsưởnhàthờTinLànhvùngVancouver,Canada;ôngthấyrằngnhiềutínđồchitiêuquánhiềuchotổchứccủariêngmìnhmàkhôngphụcvụđủchocác

nhucầukhẩnthiếtkháccủanhiềungườitrongxãhội.Chínhvìvậy,ôngđãdànhnhiềuthờigianchocáctổchứctừthiệnkhôngliênquanđếnnhàthờhaytôngiáo.

Ônglàngườiđềxuấtýtưởngchiasẻ10%doanhthukiếmđược,nhưngôngcũngđềnghịchúngtanênxemxétcáchchitiêu90%sốtiềncònlạinhưthếnào.Thídụ,mộtcôgáiquyêngóp10%tiềnthunhậpchocáccơquantừthiệnnhưngcôlạibỏra10%tiềnkiếmđượcđểmuađôigiàymới,rồicấtkỹtrongtủkhôngdùngđến.Thayvìmuađôigiày,nếucôấybiếtsửdụngsốtiềnnàyvàonhữngmụcđíchhữuíchkhácthìsẽthếnào?

Cóthểnói,cáchchúngtachitiêu,chitiêuvàođâuvàvớimụcđíchgì,gópphầnquantrọngtrongviệchìnhthànhmộtxãhộilànhmạnhvàcôngbằnghơn.Dođó,bạnnênthườngxuyênnhìnlạicáchchitiêucủamìnhđểkịpthờiđiềuchỉnh,tránhtìnhtrạnghoangphí.Cónhưthế,bạnmớiluôncóđủtiềnchitrảchonhữnggìcầnthiếtvàtựtinhơnkhiđứngtrướccuộcsốngtươnglaiđầythửthách.

Đánhgiácáctổchứcphilợinhuận

Tầmnhìnvàtiêuchuẩngiátrịđạođứccủatổchứcphilợinhuậnphùhợpvớitiêuchícủabạnlàđiềurấtquantrọng.

Cónhiềucáchđểđánhgiácáctổchứcphilợinhuận.Hầuhếtcáctổchứcnàyđềucóđịachỉtrênmạng,bạnnêntìmhiểukỹcácthôngtinthôngquacáctrangwebnày.BạncóthểtraođổitrựctiếpvớiHộiđồngQuảntrị,vớicácthànhviêncủatổchứchayvớicáctìnhnguyệnviên.Bạncũngcóthểhỏiýkiếnbạnbèvềcáctổchứcnày,đặcbiệtlàcáccơsởtừthiệnởđịaphương.Hầuhếtcáctổchứcnàyđềucóbáocáotàichínhhàngnămvàđượcthôngbáorõràngtrêntrangweb.Cáctổchứcnhưthếthườnghoạtđộngcóhiệuquảvàrấtminhbạch.Khibạnkiểmtrabáocáohàngnămhaytàiliệuquảngcáocủabấtcứtổchứcphilợinhuậnnào,bạnnênxemxétđếnthànhtíchvàkếtquảhoạtđộngmàhọlàmđượcsovớimụctiêuđềra.ThànhphầntrongBanQuảntrịgiúpbạnhiểuđượcnănglựcquảnlý,tàilãnhđạovàtínhtrungthựccủatổchức.Thídụ,nếutrongHộiđồngQuảntrịcủamộttổchứcbảovệmôitrườngnàođócóthànhviênlànhàkhoahọcnổitiếngthìchứngtỏhoạtđộngcủatổchứcnàycócơsởkhoahọchơn,đángtincậyhơn.Khibạnchiasẻcónghĩalàbạnđangđầutưthờigianvàtiềnbạcchomộttổchứcphilợinhuậnnàođó.Đểtạonêntácđộngmạnhmẽ,bạncầncóchiếnlượcrõràngvàphảibiếtmìnhđangtậptrungvàotổchứctừthiệnnào?Ngaycảkhibạnchỉchiasẻmộtkhoảntiềnkhônglớn,mộtlượngthờigiankhôngnhiềuhaymộtíttiềmlựckhác,bạncũngcầncómộtchiếnlượcđúngđắn.Chỉcầndànhítthờigiancânnhắc,bạnsẽcóđủtựtinđểđưarađượcquyếtđịnhphùhợpnhấtchosựchiasẻcủamình.

Hãynhớrằng,quyếtđịnhcủabạnđưarakhôngnhấtthiếtphảihoànhảongaytừđầu.Bạnsẽhọchỏiđượcnhiềukinhnghiệmhơnquanhữnglầnthamgiachiasẻ.

Lờinhắnnhủcuốicùngchúngtôimuốngửiđếnchocácbạnlà:khôngphảibấtkỳtổchứcphilợinhuậnnàophảichiphíquácaochohoạtđộngquảnlývàquyêngóptiềnquỹcũnglàtổchứchoạtđộngkémhiệuquả.Bởivì,cáctổchứckhimớithànhlậpthườngphảitrangtrảinhiềuchiphítrongquátrìnhhoạtđộngđểtạodựngmốiquanhệvớinhữngnhàhảotâm.Dođó,miễnlànhữngtổchứcnàyhoànthànhtốtnhiệmvụcaocảcủahọlàchúngtatíchcựcđónggóp,ủnghộ.

Hơnnữa,nhữngtổchứcphilợinhuậntốnítchiphíchoviệcquảnlýđôikhilạikhônggiámsáttốtđượcnguồnlựcmàhọđãquyêngóp.Chẳnghạn,mộttổchứcphilợinhuậnđãchiphíhơn20%choviệcquảnlýđểbảođảmthànhtựucủadựáncóhiệuquả.Trongkhiđó,phítổncủanhómthứhaichỉcó10%quảnlí,nhưnglạinảysinhcácphítổnkháckhiếnchiphítănglêngấpnhiềulầnđểchỉđạtcùngmộthiệuquảnhưnhómmột.Dođó,cáctổchứccầncósựtínhtoánmứcchiphíngaytừđầu.Việcđầutưtàichínhmộtcáchkhônkhéosẽgiúpcáctổchứcnàyđạtđượckếtquảcao,chodùphítổnquảnlýcócao.

Nhiềutổchứcphilợinhuậntìnhnguyệnđứngralàmcôngviệcquảnlýgiúpchocáctổchứckhác,quađógiảmchiphívàgiúpcáctìnhnguyệnviêncókhảnăngquảnlýtiềnbạctốthơn.Việcquantâmtìmhiểucáctổchứcphilợinhuậngiúpbạnsửdụngcóhiệuquảsốtiềncủamìnhtheođúngmụctiêucaocảmàbạnmongước.

Sốngcuộcđờigiảndị

Nếucóaiđóchobạnchọnlựađểsốngmộtcuộcđờigiảndị,liệubạncónghĩrằng:“Điềuđótốtthật,nhưngtôikhôngthể!”haykhông?Nếuđúngnhưvậy,hãythửsuynghĩtạisaobạnkhôngthểcóđượcđiềuđó?Vìthờigian,tiềnbạchaymộtlýdonàokhác?Vànhữnglýdonàycógiátrịvữngchắckhông?

Hãycânnhắcđiềugìthậtsựquantrọngvàcógiátrịđốivớicuộcsốngcủabạn.Sauđónhìnnhậnlạinhữngthứbạnđãdànhthờigian,tiềnbạc,côngsứccóphùhợpvớicácchuẩnmựcđạođức,nhữngkhátvọngvàmơướccủabạnđốivớicuộcđờinàykhông?Nếutrongnhữngđiềunày,cómộtvàiđiềukhôngnằmtrongtiêuchícủabạn–hãytừtừtìmcáchloạibỏchúng.

Thídụ,nhiềungườichorằnghọchỉcóthểhàilòngvớibảnthânkhihọcóđượcmộtcôngviệclýtưởngvàcóýnghĩa.Nhưngbạnvẫncómộtcôngviệclýtưởngvàýnghĩa,nếubạnlàmítgiờhơn.Thậmchí,điềunàycònlàmchocôngviệccủabạntốthơn,chiphííthơnvàgiúpbạnđạtđượcnhiềulợiíchkhác.Chẳnghạn,chiphíđilạigiảm,khôngphảichitiêunhiềuchoquầnáomặcđilàm,hoặcthayvìđiănngoàitiệm-bạnsẽcónhiềuthờigianđểnấunhữngbữaănấmcúngngaytạinhà.

Vấnđềđặtralà,khôngphảingườitalàmviệcbaonhiêu,màởchỗhọlàmviệcnhưthếnào.Khibạnbiếtsốnggiảndịvàbiếtlàmviệcmộtcáchcóhiệuquả,bạnsẽcảmnhậnđượcýnghĩacuộcsống,giảmđượcstressvàgiảmcảnhữngnỗiloâu,sợhãi.

Nhưngnhiềungườilạikhôngmuốnsốngmộtcuộcsốnggiảndị,họkhôngmuốntừbỏnhữngtiệnnghivậtchất.Thậtra,họđãcórấtnhiềuthứnhưngvẫncònmongmuốncóđượcnhiềuhơnthếnữa.

Dĩnhiên,khôngdễdàngđểgiảmbớtcôngviệcbánthờigianhayngưnglàmviệccùngmộtlúc.Aicũngcónhữngkhókhănvànhữngvấnđềphứctạptrongcuộcsống.NhưngnhưnhàhiềntriếtSocratestừngnói:“Cuộcsốngkhôngđượcxemxétlàmộtcuộcsốngkhôngđánggiá”.Đúngvậy,nếubạnbiếtxemxétđiềugìthậtsựquantrọngtrongđờimình,bạnsẽbiếtưutiênthờigianchonóvàsẽkhôngbaogiờphảisốngtrongnuốitiếc.

Chiasẻ10%

Đâylànhữnggợiýtrongchiasẻ.Có4loạichiasẻtheohìnhthức10%đượcđưaranhưsau:

Chiasẻ10%sốtiềnkiếmđượchàngnăm:đểđạtđượcmụctiêunàymộtcáchdễdàng,bạnphảichitiêuíthơnvàsốngđơngiảnhơn.

Chiasẻ10%thờigianrảnhrỗi:đâylàhìnhthứcchiasẻphổbiến.

Chiasẻ10%ýtưởng:kháiniệmnàydotácgiảMarkVictorHansenđềxướng,yêucầubạnchiasẻ10%sángkiếnvớimọingườimàkhôngmongđượcđềnđáplại.

Chiasẻ10%thờigianchobảnthân:kháiniệmnàydoHarveyđềxướng,liênquanđếnviệccamkếtchiasẻthờigianđểtựnângcaobảnthân.

Chiasẻ10%sốtiềnkiếmđượchàngnăm

Hầuhếtcáctôngiáotrênthếgiớiđềukhuyếnkhíchhìnhthứcchiasẻnày.Thốngkêcho

thấy,nhữngngườicóniềmtintôngiáochiasẻtỷlệphầntrămlợitứcnhiềuhơnnhữngngườikhôngthamgiavàomộttôngiáonào.Điềunàylàdohọcóýthứccộngđồngmạnhmẽvàtấmlòngrộngrãiđểmạnhdạnchiasẻ10%tiềnthunhậpchonhữnggìmàhọtintưởng.

Tuynhiên,khôngnhấtthiếtphảilàngườimộđạomớicóthểchiasẻrộnglượngnhưvậy.Trongcuộcsống,nhiềungườidùkhôngthuộcthànhphầngiàucó,khôngtintheomộttôngiáonàonhưngvẫnsẵnsàngchiasẻ10%thunhậpcủamình,thậmchícònnhiềuhơnthế.

Nếumỗingườiđềubiếtchiasẻ,đósẽlàmónquàkỳdiệuchocuộcsốngđểcóthểgiảmđirấtnhiềunhữngmặttráicủaxãhội.Cáctổchứcnhânđạosẽtăngmứcđộủnghộtừ4lên10lần.Nhiềungườisẽkhôngcònngoảnhmặt,quaylưngvớinơitrúngụchongườicơnhỡ,nhàtếbầnsẽcóđủgiườngchongườilangthang,trẻemkhuyếttậtsẽđượcgiúpđỡphươngtiệncầnthiếtđểhòanhậpvớicộngđồng.Lợiíchđemlạichotấtcảmọingườisẽvôcùnglớnlao.

Nhưvậy,phảichăngcứnhấtthiếtđónggóp10%lợitức,bạnmớiđượcxemlàmộtngườichiasẻtuyệtvời?Chắcchắnlàkhôngrồi!Đâychỉlàmộtmụctiêumàchúngtôithathiếtmọingườicùngthựchiệnđểtạoratácđộnglớnđếncuộcsốngcủangườikhác.

Chiasẻ10%thờigianrảnhrỗi

Cólẽthờigiancònquýbáuhơncảtiềnbạc.

Bạncósẵnsàngdành10%thờigianrảnhrỗicủamìnhchocôngviệctừthiệnhaykhông?Mỗichúngtacótừ30đến50giờtrongtuầnđểlàmbấtcứviệcgìmìnhthích.Thôngthường,chúngtadànhkhoảngthờigiannàyđểxemtruyềnhình,truycậpthôngtintrênmạnghoặcđimuasắm…Vớikhoảngthờigianđó,bạnchỉcầndànhratừ3đến5tiếngmỗituầnlàcóthểchiasẻđượcvớingườikhácrấtnhiềuđiềuýnghĩa.

Mỗingườicómộthoàncảnhkhácnhau,vìvậybạnhãychọnchomìnhmộtcôngviệctìnhnguyệnnàođóphùhợpvớikhảnăng.Bạncóthểchămsócchomộtembémồcôihoặccóthểđếnthămvàtròchuyệnvớicáccụgiàneođơn…Điềuquantrọnglàbạncầnphânbốthờigiancủamìnhthậtchitiếtvàhợplýđểcóthểchiasẻnhiềuhơn.Bằngcáchsắpxếplạikếhoạchsửdụngthờigian,bạnsẽlàmviệccóhiệuquảhơn,ýnghĩahơn.Chẳnghạn,giảmthờigianxemti-vi,lênmạnghaybớtviệcđimuasắmsẽgiúpbạncóthêmthờigianchiasẻvớingườikhác.Bạncũngcóthểluyệntậpthểdụcthểthaonhiềuhơn,nhằmcóđầyđủsứckhỏeđểcốnghiếnnhiềuhơn.

Dànhthờigianởbêncạnhmộtngườibạnđangtrongcảnhcôđơn,khủnghoảng,hoặclàmgiúpcôngviệcnộitrợchocácgiađìnhneođơntrongthờigiantìnhnguyện,thậmchídànhthờigiantròchuyệnvớingườibạnđờihayconcáicũngđềulànhữngsựchiasẻquýbáu.Tấtcảđềucógiátrị.Giúpđỡngườikhácđanggặphoạnnạn,tứclàbạncũngđanggiúpchínhbảnthânmình.Thờigiandànhchonhữnghoạtđộngtừthiệnđểthểhiệntấmlòngnhânáisẽgiúpchúngtacóthêmsứcmạnh,giatănghệthốngmiễndịch,tăngchấtgâyhưngphấnendorphinstrongcơthể.

Saumộtthờigianlàmcôngviệctìnhnguyện,bạncóthểxemxétlạithờigianquamìnhđãsửdụngthờigiannhưthếnào,đãthậthiệuquảhaychưa?Điềunàycũngrấtquantrọngchokếhoạchphânchiatiếptheocủabạn.Hiệnnay,rấtnhiềungườiđãthamgiavàocôngtáctìnhnguyệnvàthậtđángmừnglàconsốnàyđangngàycànggiatăngmộtcáchđángkểtrongxãhộichúngta.

Chiasẻ10%ýtưởng

Chiasẻ10%ýtưởngcũngtươngtựnhưcáchìnhthứcchiasẻ10%khác.Đơngiảnlà,hìnhthứcnàybaogồmviệcdành10%ýtưởng,haynhữngnỗlựctrítuệcótínhsángtạo,nhằmđưa

đếnnhữnglợiíchchongườikhác.

Bạnkhôngphảitốnnhiềuchiphíđểchiasẻ10%ýtưởng,nhưngcáchchiasẻnàyvẫncóthểcungcấpnhiềutiềmnăngchongườikhác.Điềuđặcbiệtlà,khibạnbắtđầuchiasẻýtưởngcủamìnhthìcũnglàlúctrítuệvànhữngkiếnthứccủabạnđượcmởmang.

MarkVictorHansen-ngườiđềxướngkháiniệmchiasẻ10%ýtưởng,trongquyển“Điềukỳdiệucủachiasẻ10%”(TheMiracleofTithing),đãđềcậpđếnhainguyêntắcsaukhinóiđếnkháiniệmchiasẻýtưởng:

Bấtcứaicũngcóthểtạoraýtưởng.

Đừngđắnđokhichiasẻýtưởngcủamìnhvớingườikhác.

Trongkhitiềnbạcrấtcầnchoviệccảitạothếgiớithìýtưởngcũngkhôngkémphầnquantrọng.ĐóchínhlàlýdotạisaoPaulBrainerdquyếtđịnhthànhlậptậpđoànALDUSnhằmtạomộtmốidâyliênkếtgiữanhữngngườicócùngtâmhuyếtvàkhôngvìmụcđíchlợinhuận.Ôngnhậnthấyrằngđâylànhữngngườicóthểchiasẻthờigian,kỹnăng,sángkiếnvànhiềuýtưởngđộcđáoriêng.Paulvànhữngngườibạnđồngnghiệpđangcốgắngthựchiệnmộtdựánchungvềxãhội,gọitắtlàSVP.SVPđượcthànhlậpđầutiênởSeattlevàhiệnnayđãđượcnhânrộngtrênkhắpthếgiới.Tổchứcnàyđãtạonênđượcnguồnvốnđểcóthểchiasẻchonhữngngườiđangcầnsựgiúpđỡ.Sựchiasẻnàyngàycàngđượcmởrộngvànảysinhthêmnhiềuýtưởngmới.Mỗimộtýtưởngkhiđượcchiasẻsẽgiúpmọingườihọcthêmđượcnhiềukỹnăng.Vàtấtnhiên,vôsốnhữngniềmvuiđượcnhânlêntừnhữngngườixungquanh.

Chiasẻ10%thờigianchobảnthân

Chúngtakhôngthểchiasẻvớingườikhácnhữnggìchúngtakhôngcó.Chúngtacũngkhôngthểchiasẻnhiềukhibảnthânmìnhđangmệtmỏi,tâmhồnnguộilạnh,khôhéo.Chỉkhinàocóđượcsựcânbằngtrongcuộcsống,chúngtamớicóthểchiasẻmộtcáchcóhiệuquả.

Harveylàngườiđưaragợiýchiasẻ10%thờigiancủabảnthânsaochohữuích,cólợichosứckhỏevàtạonênsựkhácbiệtvớimỗingười.Tronggiớihạnphạmvi10%đó,bạnhãyquyếttâmdànhthờigianchocáchoạtđộngsauđâyđểpháttriểnbảnthânvànângcaokỹnăngchiasẻvớimọingườichungquanh:

Đọctiểuthuyếtvàsáchkhoahọcviễntưởngđểlàmphongphúthêmnguồncảmhứngchomình.

Đọcsáchdạyvềcáckỹnăngsốngvànângcaokiếnthức.

Đọcnhữngcuốnsáchgiúpbạnnhìncuộcsốngbằngmộtcáinhìnmớimẻvàsâusắchơn.

Dànhthờigianđểchiêmngưỡngvẻđẹpcủathiênnhiên.Cácnghiêncứuchothấy,khichúngtasốnghòamìnhvớithiênnhiên,chúngtasẽcảmthấyvuivẻhơn.

Cốgắngtậpthểdụcđềuđặnítnhấtmỗituần3lần.Tậpyoga.

Thiềnhaycầunguyện.

Dànhthờigianchonhữngngườimàbạnyêuthương.

Quantâmđếncácliệupháptâmlýkhibạngặpphảinhữngvấnđềnangiảihoặcnhữngvấnđềcóảnhhưởngtiêucựcđếncuộcsốngcủabạn.

Họccáchlắngnghengườikhác.

Đidạobộvàngắmcảnhthiênnhiên.

Cười.

Khibạnnângcaokiếnthức,họcđượcýtưởngmới,đạtđượckỹnăngmới,tứclàbạnđãcóthêmnhiềuthứhơnđểcóthểchiasẻvớingườikhác.Kiếnthứcvữngvànggiúpbạnkiếmđượcviệclàmtốthơn,thunhậpkháhơnvàcảmthấyhàilòngvềbảnthânhơn.

Khibạndànhthờigianchobảnthântheonhữngcáchthứcđượcliệtkêởtrên,sứckhỏecủabạnsẽđượcnângcao.Tậpthểdụcgiúpbạncóđượcmộtsứckhỏedẻodai,tăngcườngsứcđềkhángđểchốngchọivớibệnhtật,thươngtổn.Bạnsẽnhiệttìnhvàhăngsayhơntrongcôngviệc.Ănuốngđiềuđộsẽgiúpbạnsốnglâu.Tậpyoga–đưađếnchobạnsựbìnhantrongtâmhồn...Thiềnđịnh,haycầunguyệnhoặcgầngũivớithiênnhiênlàcáchnuôidưỡngsứcsốngchotâmhồnbạn,bạnsẽtrởnênnhânáihơn,cóthêmnhiềumốiquanhệtốtđẹphơn,cótháiđộtíchcựchơnvớicuộcsống.

Mỗicáchluyệntậplàmộtcáchthểhiệnsựchiasẻvớichínhbảnthânmình!

Điềuchỉnhmứcđộchiasẻ

Nhưchúngtôiđãđềcậpởphầntrước,hầuhếtcáctôngiáođềucótruyềnthốngchiasẻ10%lợitứccủamình.Tuynhiên,viễncảnhchiasẻ10%làmchonhiềungườicảmthấynảnlònghoặccảmthấyđánglonghĩ.Thốngkêchothấy,đạiđasốdânBắcMỹhàngnămchỉchiasẻtừ0,5%đến2%chotổchứcphilợinhuậnhaychocáctổchứctôngiáo.

Tăngviệcchiasẻsốtiềnthunhậphàngnămtừ1%lên10%cónghĩalàbạnphảichiasẻnhiềuhơngấp10lần.Quảthực,nhữngbướcnhảyvọtnhưthếkhôngkhỏigâykhókhănchonhiềungười.Dođó,Harveyđềxuấtkháiniệm“điềuchỉnhmứcđộchiasẻtăngthêm”,nhằmgiúpmọingườicóthểtăngmứcđộchiasẻtiềnbạccủamìnhmàkhôngảnhhưởngnhiềuđếngánhnặngtàichínhtronggiađình.

Chiếnthuậtthứnhất

Điềuchỉnhmứcđộchiasẻtăngthêm,cónghĩalàbạntăngthêmnhữnggìbạnđangchiasẻtừmộtphầntrămmỗinămchođếnkhibạnđạttớimườiphầntrămmỗinăm.Bạnsẽthấymọichuyệndễdàng,suônsẻhơnnếubạntăngsựchiasẻcủamìnhlêntừtừ.Vìthế,nếunămngoáibạnchiasẻ2%,nămnaybạncốtăngthêm3%chođếnkhinàobạnđạtđượcmụctiêuchiasẻ10%màmìnhđãđềra.Chẳngbaolâu,bạnsẽngạcnhiênnhậnthấymìnhlàmộtngườithậtrộnglượng.Khiđãđạtđếnmứcđộchiasẻcaonhất,bạnsẽcảmthấyhàilòngvớibảnthânhơnvàthấymìnhcóthểlàmđượcnhiềuđiềuýnghĩachonhữngngườichungquanh.

Chiếnthuậtthứhai

Thêmmộtchiếnthuậtkhácgiúpbạncảmthấydễdànghơnlàchiasẻhàngthángchotổchứctừthiệnmộtcáchtựđộng.Tiệnnhấtlàmỗithángbạngửithẻtíndụngchuyểntiềntựđộngtừtàikhoảnngânhàngđếncáctổchứctừthiện.

Làmnhưvậy,bạnsẽkhôngtốnnhiềuchiphí;đồngthờibạncũngkhôngdễquênvàcóthểlênkếhoạchtrongnămchosựchiasẻnày.Cáctổchứcphilợinhuậncũngnhậnđượcnhiềutiềnquyêngóphơnđểthựcthinhiệmvụ.Đâylàmộtcáchrấttuyệtvờivàtiệnlợiđểbạnchiasẻ.

Bạncóthểtiếtkiệmchoriêngmìnhtươngtựnhưchiếnthuậtchiasẻthứhai.Cónghĩalà,

bạnđểdành10%tiềnthunhậphàngthángnhưlàsốtiềntiếtkiệmchotươnglai.Sauđó,bạntrừthêm10%nữađểquyêngópchocáctổchứctừthiện.Bạnsốngvớisốtiềncònlại.Tiếntrìnhcứthếmàthựchiệntùytheomứcđộthunhậphàngthángcủabạn.

Nếubạncảmthấythậtkhótiếtkiệmtiềnhaychiasẻ10%lợitức,hãysuyngẫmvềtrườnghợpcủaOseolaMcCarthy.Oseolađểdànhhầuhếtsốtiềnítỏimàbàkiếmđượctừviệcgiặtgiũvàủiquầnáochongườikhác.Vàonăm1995,ởtuổi87,bàđãgópđược150.000đô-lađểcấphọcbổngchosinhviêntrườngĐạihọcởphíaNamMississippi.Nếubạnlàmviệcchomộttổchứcphilợinhuậnhoặcbạnlàngườiquyêngóp,bạnnghĩrằngsốtiềnchiasẻnhưvậyquáítỏi.Thếnhưng,nhiềutổchứctừthiệntrênthếgiớicũngđãquyêngópđượchàngchụctriệuđô-latừnhữngsốtiềncóvẻítỏinhưvậy.

Lênkếhoạchchiasẻ

Hầuhếtmọingườichỉquyếtđịnhchiasẻvớingườikháckhiđượcaiđógợiý.Họnhậnđượcđiệnthoại,thưtừhayđượctrựctiếpyêucầu.Ítkhingườitabiếtlênkếhoạchchiasẻ,ngoạitrừhaitrườnghợp:chiasẻhàngthángnhưđãđượcmôtảởtrênvàkhiđượckếthừatàisản,đượcnhậntrợcấphàngnămhaythamgiathànhlậpquỹbảotrợcộngđồngtạicơsởnàođó.Trongnhữngtrườnghợpnhưthế,bạncầncólờikhuyênhợplývềtàichínhđểnângcaokhảnăngchiasẻ.Sựchiasẻhàngthángvàchiasẻkhiđượcthừakếgiatàigiúpbạnthểhiệnhànhviphùhợpvớiđứctínhcủamỗingười.Khiđó,bạnsẽchiasẻmộtcáchtựnguyệnchứkhôngphảichỉhànhđộngtheosựgợiýcủamộtaiđó.Bạnphảicónhiềunỗlực,suynghĩ,cânnhắckhiquyếtđịnhxemviệcnàođượcưutiênđểchiasẻtrước.Tuynhiên,bạnsẽtìmthấyniềmvuitrongsựchiasẻvàviệclàmcủabạnsẽngàycàngmangnhiềuýnghĩahơn.

Thànhlậpnhómchiasẻ

Sựxuấthiệncácnhómchiasẻđanglàmộthiệntượngmớivàđangpháttriểnrấtnhanhchóng.Cácnhómnàyđưamọingườiđếngầnnhauhơn,chungsứcđónggópchocáctổchứctừthiệnởđịaphươngvàtrênkhắpthếgiới.Quađótạocơhộichocácthànhviênthảoluận,đánhgiáviệcquyêngópnhưthếnàođểđápứngđượcnhucầucấpbáchhaygiảiquyếtcănnguyênnhiềuvấnđềphứctạpnảysinhtrongxãhội.

Lợiíchchínhmàcácnhómnàymanglạilàgiúpcácthànhviêntrongnhómhiểubiếtnhiềuhơnvềcáctổchứctừthiệnvàtrởthànhtìnhnguyệnviênchobấtcứtổchứcnàomàhọquantâm.MộtmôhìnhđanghoạtđộngởvươngquốcAnhvàđangthànhlậpởCanadalàMạnglướigâyquỹ(www.thefundingnetwork.org.uk).MộtmôhìnhkháccũngđanghoạtđộngrấtcóhiệuquảcảởHoaKỳvàCanadađólàĐốitácđầutưxãhội(www.svp.org).

Chiasẻvìmộtviễncảnhxãhộitốtđẹphơn

Chodùbạnquyếtđịnhchiasẻ10%thờigian,tiềnbạc,ýtưởng,bạncũngnêndànhmộtphầnnàođóđểchiasẻcho“bứctranhtoàncảnhcủaxãhội”.Tínhquảngđạinàycựckỳquantrọng.Đểcómộtcuộcsốngbìnhyên,mộtmôitrườngsốngtronglành,conngườicầntránhtiêuxàilãngphí,nêndùngvậtdụngtáichế,sửdụngcácphươngtiệncôngcộng,đixeđạphoặccácloạixechạybằngnhữngloạinhiênliệukhônggâyônhiễmmôitrường.Mọicánhânphảiđoànkếthoạtđộngvàthúcđẩycácđoànthểlớncùngnhauthựchiệnnguyêntắcvìmộtmôitrườngxanh–sạch–đẹptrêntráiđất.Đểlàmđượcđiềunày,mỗingườicầnđượcgiáodụcđểcónhậnthứcđúngđắnvàđầyđủvềbứctranhtoàncầuvàhoạtđộngtoàncầu.Bạnkhôngcầnrasứcthựchiệntấtcảnhữnghoạtđộngnày,nhưngbạnnêndànhmộtsốnguồnlựcđểthựcthichúngvàbạnsẽthấyđượcsựthayđổilớnlaoxảyranhưthếnào.Đâylàcáchthứctuyệtvờiđểbạnnhậnlạinhữnggìbạnđãchođi.

Đónggópchotoànxãhộilàđiềukhôngdễdàngnhưngrấtcầnthiết,khiđósựchiasẻcủabạnsẽmangmộttầmvóclớnlaohơn.Chẳnghạn,nguyênnhâncốtlõigâyrasựbấtcôngvà

khoảngcáchgiàunghèotrongxãhộivôcùngphứctạp,nhưngkhôngvìthếmàchúngtabỏqua,khôngdámbắttayvàogiảiquyếtchúng.

Đểthựchiệnnhữngcảicáchmới,ngườitaphảisẵnsàngđươngđầuvớinhiềusựchốngđối;bởivì,trongxãhộiluôncónhữngngườiđượchưởngđặcquyền,đặclợitừnhữngtìnhtrạngrốirentồntạidaidẳnglâunay.Mặtkhác,theotâmlýchung,conngườitathườngkhôngthíchthayđổi,ngaycảkhisựthayđổiđócótácđộngtíchcựcđếncuộcsốngđichăngnữa!

Khibạntíchcựckêugọimọingườicùngthamgiabảovệmôitrường,chắcchắnbạncũngsẽgặpphảisựchốngđốikhôngnhiềuthìít.Mỗikhimôitrườngbịthiệthại,dorừngnguyênsinhbịtànphá,nguồncá,tômbịđánhbắtcạnkiệt,nguồnnướcbịônhiễm,thìvẫncómộtsốngườihưởnglợitừnhữngviệclàmnàyvàhọkhôngmuốnthayđổi.

Bạncầnhiểurằng,trướcđâycuộcchiếnchốnglạichủnghĩaphânbiệtchủngtộc,nạnphânbiệtđốixửvớiphụnữgặpphảivôvànkhókhăn.Bởivì,conngườitasinhravàlớnlênvớinhữngkhuônmẫuđịnhsẵncủaxãhộivàđiềuđóđãhằnsâutrongđầuócnhiềungườinhữngtưtưởngcựckỳbảothủ,vớithóiquenphânbiệtđốixửhếtsứcvôlýgiữangườivớingười.Thườngthìquyềnlợinằmtrongtaythiểusốnhữngngườicóquyềnlực,nhữngcánhânđầythamvọng.

Nhữngngườinàyluônmongmuốncósựphânbiệtchủngtộc,phânbiệtnamnữ,âmmưuchiarẽmọingười,gâymấtđoànkếtnhằmthốnglĩnhsựgiàucóvàquyềnlựccủabảnthânhọ.

Làmthếnàođểcảithiệnđượctìnhtrạngtrên?Và,sựchiasẻởđâutrongtấtcảđiềunày?Lờikhuyênchobạnlà,bạnnênchiasẻtiềnbạc,thờigianvàsứclựcchomọingườichungquanhhoặcchocáctổchứcphilợinhuậnđểhọgiảiquyếtnguyênnhândẫnđếnnhữngmặttráixãhội.

TracyGaryvàMelissaKohner–haitácgiảcủacuốn“Truyềncảmhứngcholòngnhânái”(InspiredPhilanthropy)đãtừngviết:“Chiasẻthờigian,tiềnbạccònhơncảviệclàmtừthiện.Đólàhànhđộngcóchủtâm,cónhậnthứcnhằmliênkếtmọingườitrongxãhộicùngbiếtquantâm,chiasẻlẫnnhau”.Khibạnchiasẻthờigianvàtiềnbạcđểlàmmộtviệctốtnàođó,làbạnđãlàmtăngsứcmạnhcủacáctếbàoxãhộitrongcộngđồng,cùngnhauvươntớimộtthếgiớitốtđẹphơn.Từngviệclàmđầylòngnhânáicủamỗicánhânlànhữngsợichỉnhỏ,sẽdệtthànhtấmthảmvĩđạicủalòngtin,sứcmạnh,sựquantâmvàtìnhyêuthương.

NHỮNGĐIỀUCẦNPHÁTHUY1. Việcchiasẻluôntốthơnlàkhônghềchiasẻbấtcứcáigì.Tuynhiên,bạncũng

cầnphảisuynghĩmìnhnênchiasẻđiềugìvàchiasẻnhưthếnàođểmónquàcủabạncótácđộnglớnlaohơn.

2. Chiasẻbằngcảtấmlòngtựnguyệnvàtrântrọng.

3. Chiasẻkhônghềvụlợihaytínhtoán,sođo.

4. Chiasẻngaycảkhibạnnghĩmìnhkhôngthể,bởibạncórấtnhiềuthứđểchiasẻ,ngoàitiềnbạc.

5. Suynghĩvềcáchchiasẻ10%tiềnthunhập,chiasẻthờigian,chiasẻýtưởngvàchiasẻchocảbảnthânmình.

6. Biếtsốngcânbằngđểcóthểchiasẻngàycàngnhiềuhơn.

7. Biếtdànhsựchiasẻchomộtviễncảnhtốtđẹpcủatoànxãhội.

CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎNếubạnmuốncómộtcuộcđờiđầyýnghĩa,hàilòngvớibảnthânvàcóđượcsựthănghoa

trongtâmhồn,bạnphảibiếtchiasẻ,đồngthờicũngphảibiếttừbỏ.

Trongxãhộivớinhịpsốnghốihảvàcườngđộlàmviệccaonhưhiệnnay,chúngtathườngbịcuốnvàonhữnglotoanbộnbề.Biếttừbỏnhữngđiềukhôngcầnthiếtgiúpchocuộcsốngcủabạnthưthảhơnvàbạnsẽcóđiềukiệnchiasẻnhiềuhơn.

Bốnnhómdanhsáchđượcliệtkêdướiđâysẽgiúpbạnsuyngẫmnhữngđiềumìnhcóthểtừbỏđểcuộcsốngtrởnênnhẹnhànghơn.Nhưngđiềunàytuyệtnhiênkhôngbaohàmtấtcảnhữngkhíacạnhcuộcđờibạn,cũngnhưnókhônghoàntoànxấuhaycóhạichobạn.Tuynhiên,biếtsốngmộtcáchcóchừngmựclàmộtbíquyếtđểsốnghạnhphúcvàthànhcông.Nếubạngiảmthiểuđượcsựphungphíthờigianvàtiềnbạctrongcáclĩnhvựcnày,cuộcsốngtinhthầnvàvậtchấtcủabạnsẽtốtđẹphơnrấtnhiều,từđóbạncóthểtiếptụcchiasẻđiềutốtđẹpchonhữngngườikhác.

Bạnhãychọnramộtvàiđiềutrongmỗinhómdướiđây–nhữngđiềunổicộmcầnđượcgiảiquyếtngaycủabạn.

NHÓMMỘT

Bạnbèvàngườiquennghĩbạnđangmắcphảimộttrongnhữngvấnđềsauđây:

Lườibiếng,chậmchạp

Đốkị

Nónggiận

Hamăn

Thamlam

Dâmđãng

Ngồilêđôimách

Haythùhằn

Dễsợhãi

NHÓMHAI

Bạnbèvàngườiquennghĩbạnđangcómộtsốvấnđềnhưsau:

Nghiệnmatúy

Nghiệnrượu

Lạmdụngthuốcanthần

Cờbạc

Nghiệnthuốclá

Làmviệcquásức

Khôngbiếtthathứ

Cóthànhkiếnvớicácchủngtộc,tôngiáovànềnvănhóakhácnhau

NHÓMBA

Bạndànhquánhiềuthờigianđểxem/sửdụng/tiêuthụ/suynghĩvề:

Truyềnhình

Internet

Thiđấuthểthao

Muasắm

Cácloạixecộ

Cácloạithứcăncóhạichosứckhỏe

NHÓMBỐN

Bạncósẵnsàngđểtừbỏ:

Nhữngđịnhkiếnnặngnề

Nhữngnỗiđaudằnvặttronglònglâunay

Sựphánxét,chỉtríchngườikhác

Sựtrìhoãn,chầnchừtrongcôngviệcHãynỗlựcgiảiquyếtnhữngvấnđềbạnđanggặpphải,mộtkhilàmchủđượcchúng,bạnsẽcảmthấycuộcsốngthậttuyệtvời.

Hãycamkếtthựchiệnvànhớrằng:đểtraotặngchongườikhác,trướchếtbạnhãytraotặngchochínhmình.Nếukhôngcóđượcsựcânbằngtrongcuộcsống,sựchiasẻcủabạnsẽgiảmdầnvàdođó,bạnkhôngthểnàopháthuyhếtđượcnhữngnănglựccòntiềmẩnnơibảnthân.Bạnkhôngnhấtthiếtphảitỏrahoànhảotrongmọilĩnhvực,màdùcócốtỏranhưvậychăngnữa,đócũnglàđiềukhôngthể.Nhưngsựtiếnbộcủabạnlạilàđiềucóthể.Chúngtasẽhạnhphúchơnkhibiếtcốgắngtựvượtlênchínhmình,đểtrởthànhmộtconngườitốthơn.

LỜIKẾTSựchiasẻlànhữngtrảinghiệmtuyệtvờinhấtcủacuộcsống.Bằngcáchchiasẻ,bạntạo

nêntácđộngtíchcựcchochínhmìnhvàchonhữngngườichungquanh,tạonênnhữngcảmxúctuyệtvờitrongtâmhồn.

Chiasẻgiúpbạntìmđượcýnghĩađíchthựctrongđời,hàilòngvớibảnthân,tránhđượcnỗicôđơn,khôngcònnhữngloâu,sợhãi,tâmhồnsẽtrànđầyxúccảm.Thếgiớiphongphúvôcùng,vàkhibạnchiasẻcàngnhiềuthìcuộcsốngcủabạncàngthêmthănghoa.

Cònrấtnhiềungười,nhiềunơitrênthếgiớiđangcầnđếnsựchiasẻcủabạn.Hãychiasẻchobảnthân,chonhữngngườithânyêutronggiađìnhmình,chocộngđồng,cáctổchứcxãhộiphilợinhuậnvàchohànhtinhcủachúngta.Ngoàira,bạncòncóthểđểlạichothếhệmaisaurấtnhiềutặngphẩm.Mộttrongnhữngmónquàtuyệtvờinhấtmàbạntraotặngchoconcáilàdạychúngbiếtgiátrịcủasựchiasẻ.Hãydạychúngcáchquantâmbảovệmôitrường,đểsaunàychúngcóthểđểlạichoconcháuchúngmộtthếgiớitươiđẹp.Bấtcứaicũngcóthểchiasẻ.Mộtnụcười,mộtlờichúc,haymộtýtưởng…nhữngđiềubạnchiasẻdùlớnlaohaynhỏbé,dùhữuhìnhhayvôhình,đềuthậtđángquý.Vìvậy,đừngquênchiasẻkiếnthức,sựhiểubiết,tìnhyêuthương,thờigian,tiềnbạc,kỹnăng,sựquantâm,tínhkhoandung,...củabạnvớingườikhác!

Chiasẻnhữnggìvàchiasẻnhưthếnào,lànhữngvấnđềchúngtacầnsuynghĩ.Sựchiasẻvôđiềukiện,tựnguyệnthườngmanglạinhữngtácđộnglớnlaovàtuyệtvờinhất.

Biếtchiasẻkhimọithứtrongcuộcđờibạndiễnrasuônsẻlàmộtđiềutốt,nhưngcàngtốthơnnữakhibạndámchiasẻngaycảtronglúcmìnhgặpkhókhăn,giankhổ.Đôikhi,chínhtronglúcgiannan,sựchiasẻgiúpbạnquênđinỗiđauriêngvànảysinhđượcnhữngbiệnpháptốtđểgiảiquyếtvấnđề.

Bạncũngcầnnỗlựctừbỏnhữngthóiquenxấungăncảnsựtiếnbộvàlàmbạnnảnchíkhôngcònmuốnchiasẻ,chẳnghạnnhư:xemtruyềnhìnhquánhiều,hútthuốc,sửdụngthuốcgâynghiệnhayuốngrượuquánhiều…Chiasẻíthaynhiều,tùythuộcvàobạn.Càngchođinhiều,bạnsẽcàngđượcnhậnlạinhiềuhơn.Nhữnggìbạnnhậnđượccóthểxảyratứcthờihoặcsaunày,nhưngchắcchắnsựchiasẻsẽluônđượcđềnđáp.

Sốngmộtcuộcđờigiảndịvàápdụngquyluậtchiasẻ10%ngaykhibạncòntrẻ,thóiquenchiasẻsẽđượchìnhthànhmộtcáchnhẹnhàngvàtựnhiêngiốngnhưnhịpđậptráitimbạnvậy!

GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢLúcchúngtôichuẩnbịgửibảnthảochonhàin,mộtthảmhọathiênnhiênđãbấtngờxảy

ra.CơnsóngthầnởphíaNamchâuÁnhấnchìmhàngtrăm,hàngngànngười,hơn1triệungườilâmvàocảnhmàntrờichiếuđất,sảnnghiệpbaonhiêunămgâydựngphútchốctiêutan.Nhưngnỗiđaulớnnhấtđólàphảichứngkiếncáichếtcủanhữngngườithânyêu.Rấtnhiềugiađìnhchỉcònmộthoặchaingườisốngsót.

Sựphẫnnộkinhhoàngcủathiênnhiênvàsựtànphákhủngkhiếpcủasóngthầntạoramộtphảnứngđángkinhngạc:cảthếgiớihướngvềvàđồngtâmgiúpđỡcácnạnnhân.

Mộtcuộcviệntrợnhânđạolớnnhấttronglịchsửloàingườidiễnra.Hàngtrămngànngườisốngtrongnhữngkhuvựcbịảnhhưởngđãtựnguyệnchiasẻthứcăn,chỗởchongườibịnạnvàhếtlòngđộngviên,anủihọ.

Cácdukháchnướcngoàitìnhcờtrởthànhtìnhnguyệnviên.Họtìmkiếmvàgiúpnhậndiệntửthi.Sựcanđảmđángnểphụccủacácdukhách,nhữnghànhđộngđầytráchnhiệm,gandạcủacácnhânviêncứuhộ,sựthànhthạocủađộiytếcứuthương,sựtươngthântươngáicủanhiềungườidânđịaphương,…đãgópphầnxoadịunỗithốngkhổcủangườibịnạn.

Hàngchụctriệungườitừkhắpnơitrênthếgiớiđãgửitiềnquyêngópchocáctổchứccứutrợ.Chínhquyềnđịaphươngcũngphảnứngrấtnhanhchóng,gửihàngcứutrợkhẩncấpchongườidânbịnạn…Bầukhôngkhíđầylònghảotâm,nhânáilanrộngkhắptoàncầu,tạonêntácđộngtíchcực,làmthayđổicuộcsốngcủanhiềungười.

Cũngtừthảmhọasóngthầnấymànhiềungườivớitấmlòngquảngđạinhậnrarằng,sựchiasẻbằngcảtấmlòngthậtdễdànglàmsao.Cũngtừđóhọđãtruyềnđượcniềmcảmhứngvànhiệttâmchobiếtbaongườikhácsẵnsàngchiasẻnhiềuhơntrongtươnglai.

Trongcuộcsống,conngườicònphảiđốidiệnvớikhôngítthảmhọakhủngkhiếpcóthểgiếtchếthàngloạtngười,như:nạndiệtchủngởDarfur,Sudan,sựbùngnổbệnhHIV/AIDS,tìnhtrạngtửvongcủahàngtriệutrẻemdonhiềunguyênnhânkhácnhaumàlẽranhữngđiềunàyđềucóthểngănchặnđược.

Cácthảmhọanêutrênkhôngdễgìtrìnhbàybằngnhữngconsố,bằngđồthịhaybằngnhữngthướcphimchiếutrêntruyềnhình.Chúngxảyraởmọixóxỉnhnghèokhổkhắpnơitrênthếgiớimàcácphươngtiệntruyềnthôngđạichúngkhôngthểnàotruyềntảihếtđược.Mỗibikịchxảyrađềuđểlạinhữngcảmxúckhácnhauchonhữngngườicótâmhuyết,thôithúchọtậntụycốnghiến,xảthângiúpđỡnhữngmảnhđờibấthạnh.

Giốngnhưnhữngnạnnhânởkhuvựcbịảnhhưởngcủasóngthần,nhiềunạnnhânvôdanhtrongchiếntranh,nhữngngườibịbệnhhiểmnghèohiệnđangrấtcầnđếntấmlòngnhânáicủachúngta.Bạnhãyrộnglòngchiasẻvớihọbấtcứkhinàocóthể.

***

Tronglúcviếtnhữnglờinày,chúngtôicóđọcbàibáo“Cácnhàkhoahọcchorằnglàmviệctừthiệngiúpbạnnângcaosứckhỏevàtìmđượchạnhphúccuộcsống”(Doinggooddeedscanimprovehealth,makeyouhappier,scientistssuggest)củatácgiảErinAnderssenđăngtrêntạpchíĐịacầuvàthưtín(GlobeandMail)ngày15tháng1năm2005.Bàibáonàymôtảhàngloạtnhữngkếtquảnghiêncứu,giúpchúngtôicàngcóthêmniềmtinmãnhliệtrằng,sựchiasẻmanglạinhiềulợiíchchongườitraotặng.

Mộtnghiêncứuchothấy,nhữngaicótấmlòngrộngmởthườngsảnsinhchấtkíchthích

endorphins–chấtchốngđauđớndonãotiếtra.Chấtkíchthíchnàylàmtănghệthốngmiễndịch,mauchóngbìnhphụcsaukhigiảiphẫu,giảmbớtnhữngđêmmấtngủ.

MộtkếtquảnghiêncứukháctrênnhữngngườimắcbệnhAIDSởFloridacũngchothấy,nhữngaitìnhnguyệngiúpngườikhácsẽsốnglâuhơnnhữngngườichưahềchiasẻhaygiúpđỡaibaogiờ.

QuakhảosátnhữngngườitìnhnguyệnlàmviệcthiệnởAnh,ngườitanhậnthấytrênnămmươiphầntrămnóirằngsứckhỏecủahọđượccảithiệnđángkểtronglúclàmcôngtáctìnhnguyện.Haimươiphầntrămnóirằnghọcũnggiảmcânthànhcôngcònhơnbấtkỳchếđộănkiêngnào.

Đâylànhữngsốliệudựatrênnhữngtrảinghiệmthựctế.Nókhẳngđịnhtácdụngtíchcựccủasựchiasẻởcảhaiphía,ngườichovàngườinhận.Đóquảthựclàtintứctốtlànhchotấtcảchúngta!

-AzimvàHarvey

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/

Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach