choen tawan vajiramedhi
TRANSCRIPT
เชญตะวน
เชญสงดๆ มาสชวต เชญพรทสมฤทธมาสรางชวา
ว. วชรเมธ
คำปรารภ (จากหองสมดธรรมดา – โรงเรยนเตรยมสามเณร)
นบแตอาตมภาพบวชเรยนทวดครงใต ตำบลครง อำเภอเชยงของ จงหวดเชยงราย เมอป ๒๕๓๐ เปนตนมา และยงอยเปนสามเณรศกษาพระปรยตธรรมและศกษาวชาสามญ จนสำเรจชนมธยมศกษาตอนตนในป ๒๕๓๒ นน ตลอดเวลาดงกลาวทไดอาศยศกษาพระธรรมวนยอยในวดครงใต ผเขยนไดพบเหนสภาพความขาดแคลนของวดในหลายเรองดวยกน เชน ขาดแคลนอปกรณประกอบการเรยนการสอน ขาดแคลนอาคารเรยน ขาดแคลนครบาอาจารย ขาดแคลนงบประมาณ สงเดยวเทานนททางโรงเรยนวดแหงนมพรอมอยางเตมเปยมกคอ ความตงใจอยางแนวแนทจะเปดโอกาสทางการศกษาใหแกพระภกษสามเณรใหไดรบการศกษาอยางดทสดของทานเจาอาวาส ซงกคอ พระครวรฬหวรยธรรม ในปจจบนน
วนหนง เมอผเขยนไปนงอานหนงสออยในหองสมดเกาๆ ของวด ซงเปนหองสมดท สรางขนมาตามยถากรรม กลาวคอ ใชไมฟากกนเปนหองโดยมฝาผนงขางหนงเปนกำแพงวดทใชเปนผนงหองสมดไปดวยในตว ขณะทผเขยนซงขณะนนยงเปนสามเณรอายเพยง ๑๔ ป นงพงผนงหองสมดอานหนงสออยางเพลดเพลนเจรญใจแลวกเดนออกมาจากหองสมด เพอเขาเรยนในวชาตอไปนน เพอนๆ กชมาทผเขยนพลางหวเราะฮากนครน เมอผเขยนหนไปสำรวจกพบความผดปกตอนเปนทมาของเสยงหวเราะ นนกคอ ผนงปนเกาๆ สขาวซดของผนงหองสมดไดลอกตด แผนหลงของผเขยนออกมาดวยหนงแผน ผเขยนแกะผนงปนเกาๆ นนออกจากแผนหลงของตวเองแลวนาทนนเอง กเกดปณธานขนมาในใจวา “วนหนงขางหนา หากสามารถพงตนเองในทาง สตปญญาไดเมอไหร จะขอกลบมาสรางหองสมดทดทสดใหแกโรงเรยนวดแหงนใหจงได” แมวนเวลาจะผานไปเนนนานเพยงไร แตปณธานนกยงคงกองกงวานอยในใจของผเขยนเสมอมา
อยมาวนหนง เมอผเขยนเรมเปนทรจกมากขนจากการเขยนหนงสอชอ “ธรรมะตดปก” บางแลว กมเหตใหไดพบกบกลยาณมตรคนหนงคอ คณนนทนา มนเศรษฐวทย มหาอบาสกา ผสนใจในธรรมปฏบตไดมานงสนทนาธรรมกบผเขยนทวดเบญจมบพตร ชวงหนงของการสนทนาคณนนทนา มนเศรษฐวทย ไดปวารณาตนขอถวายความอปถมภในการเผยแผพระพทธศาสนา ผเขยนจงนำเสนอวา หากอยากสงเสรมการเผยแผพระพทธศาสนา ไมมวธใดจะดไปกวา การชวยกน “ถวายความร” ใหแกพระภกษสามเณรซงเปนศาสนทายาทใหไดรบการศกษา อยางดทสด เมอคณนนทนาเหนดวย ผเขยนจงเสนอวา ควรรวมกนสรางหองสมดใหพระภกษสามเณรไดอานหนงสอกนใหมากๆ เพราะหากพระภกษสามเณรมความรไมมาก เตบโตขนมา ในระบบการศกษาทกะพรองกะแพรง ทงยงไมรกในการแสวงหาวชาความร หรอถงรก ในการแสวงหาวชาความร แตหากไมมสถาบนการศกษาทดพอ พระภกษสามเณรทเปนปญญาชน
และมศกยภาพในการเผยแผพระพทธศาสนาจะเกดขนมาไดอยางไร
ตอมาคณนนทนา มนเศรษฐวทย ไดนำเรองทสนทนากนไปนำเสนอใหคณอดม อดมปญญาวทย ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการบรษท ยแทคไทย จำกด ในขณะนนพจารณา ผลกคอ คณอดม อดมปญญาวทย รวมทงผบรหารระดบสงของบรษท ทกคนตางมความเหนเปนเอกฉนทวา ควรสงเสรมการศกษาของคณะสงฆใหดทสด และนนจงเปนทมาของการ “ทอดกฐนสามคค” ณ วดครงใต ในป ๒๕๔๗ ซงเปนปแรก และเปนจดเรมตนของการทอดกฐนในปตอๆ มาอยางตอเนองยาวนาน จนในทสดเจตนารมณซงเปนเพยงความฝนในอดตกไดรบการสานตอใหเหนเปนรปธรรม กลาวคอ คณอดม อดมปญญาวทย และกลยาณมตรอกหลายบรษทไดรวมกนสรางโรงเรยนพระปรยตธรรมทสวยงาม พรงพรอมดวยอปกรณทางการศกษาสมบรณแบบทสดแหงหนงในประเทศไทย และมอบถวายไวกบวดครงใต ต.ครง อ.เชยงของ จ.เชยงราย พรอมทงไดกราบทลเชญเสดจสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนมาทรงเปนประธานเปดอาคารเรยนอยางเปนทางการเมอวนท ๑๘ กมภาพนธ ๒๕๕๒ การเสดจพระราชดำเนนในวนนน นำความปลาบปลมยนดมาส ผเกยวของทกฝายอยางหาทสดมได และกลายเปนประวตศาสตรแหงความภาคภมใจรวมกน ของผมสวนเกยวของทกฝาย โดยเฉพาะอยางยงกคอ แกผบรหาร พนกงานทกคนของบรษท ยแทคไทย จำกด ในวนน ทไดมองเหนวา เงนทกบาททกสตางคทเกดจากการทอดกฐนทกปนน ถกใชไปอยางคมคาและมความหมายทางการศกษามากทสด
หลงจากงานเปดโรงเรยนทพฒนามาจากหองสมดเพยงหองเดยวในยคตนของงานพฒนาการศกษาของคณะสงฆทรเรมโดยผเขยนและคณอดม อดมปญญาวทยแลว คณอดม อดมปญญาวทย พรอมทงประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการบรษท ยแทคไทย จำกดยงคงมวสยทศนตอไปวา ควรมการจดระบบการบรหารงานของโรงเรยนในทกเรองใหม ระบบมาตรฐาน สมกบทไดรวมกนสรางสรรคพฒนามาแตตน อยางนอยทสดกควรจะเปนโรงเรยนพระปรยตธรรมตวอยางหรอเปนโรงเรยนเตรยมสามเณรในอนาคต สมตามแนวพระราชดำรใน สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารทไดพระราชทานในวนเสดจพระราชดำเนน ดวย ดวยวสยทศนอนยาวไกลดงกลาว จงเปนเหตใหมการจดตงคณะกรรมการกำกบทศทางและแนวนโยบายในการบรหารโรงเรยนขนมาชดหนงโดยมคณอดม อดมปญญาวทย และผเขยนรวมกนเปนประธาน และเพอใหการทรเรมไวสำเรจเปนรปธรรม คณะกรรมการจงเหนควรจดตงมลนธ ขนมามลนธหนง เพอรองรบการบรหารกจการของโรงเรยนใหมความยงยนตอไปในอนาคต
ดวยเหตดงกลาวมา การทอดกฐนสามคคทนำโดยบรษทยแทคไทย จำกด ในป ๒๕๕๒ น คณอดม อดมปญญาวทย ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการ บรษท ยแทคไทย จำกด ในฐานะประธานกรรมการกฐนอกตำแหนงหนง จงระบวตถประสงคของ
� �
สารบญ หนา
ภาค ๑ ทฤษฎ
ดงดวงตะวน ๗
กลยาณมตรธรรม :
ภาวะผนำของกลยาณมตร ๑๓
ภาค ๒ กรณศกษา ๑๗
ความรจกคดและกลยาณมตรของ
- พระเจาอโศกมหาราช :
จากทรราชกระหายสงครามเปนมหาราชโลกไมลม ๒๐
- องคลมาล :
จากฆาตกรใจรายกลายเปนพระอรหนตเปยมเมตตา ๓๔
- กสาโคตม :
จากสตรวกลจรตพลกชวตเปนพระอรหนต ๔๐
- หลยส เบรลล :
จากคนตาบอดสคนของโลก ๔๖
- อลเฟรด โนเบล :
จากคนบาปกลายเปนนกบญอนดบหนงของโลก ๕๕
การทอดกฐนไววา ตองการระดมเงนทนจำนวนหนงเพอจดตงเปนมลนธสำหรบอปถมภโรงเรยน ความดำรทเปนกศลดงกลาวนทราบไปถงคณยายทศนย บรษพฒน ซงเปน นกการศกษาผปรารถนาจะสรางศาสนทายาทระดบปญญาชนไวใหกบสถาบนสงฆไทย เปนทนเดมอยแลว จงมมทตาจต ขอรวมเปนเจาภาพกฐนอกสวนหนงดวย
จงเปนอนวา กฐนสามคคประจำป ๒๕๕๒ น จงมบรษทยแทคไทย จำกด และ คณยายทศนย บรษพฒน และครอบครวรวมกนเปนเจาภาพหลก โดยมกลยาณมตรจากบรษท และองคกรอนๆ อกหลายแหงรวมเปนบญภาคผมสวนแหงความดเชนทเคยจดมาทกป
ความสำเรจของ “โครงการพฒนาการศกษาของคณะสงฆแหงอนภมภาคลมนำโขง” ในเบองตนเทาทกลาวมานน เกดขนไดกเพราะความเสยสละของกลยาณมตรชาวยแทคไทย ทกคน กอปรกบวสยทศนทางการศกษาของผบรหารระดบสงของบรษทยแทคไทย จำกด ทนำโดยคณอดม อดมปญญาวทย เปนตน จงทำใหวนนมพระภกษสามเณรมากมาย ในทองถนทรกนดารไดรบโอกาสทางการศกษาอยางดยง
ผเขยนในฐานะประธานกรรมการพฒนาการศกษาของคณะสงฆแหงอนภมภาค ลมนำโขง ตระหนกในคณปการอนสงยงของคณอดม อดมปญญาวทย และชาวยแทคไทย ทกคน ตลอดจนถงภาคกลยาณมตรทกภาคสวนทไดชวยกนสรางฝนใหเปนจรง จงขอถอโอกาสนกลาวอนโมทนาและบนทกกศลกรยาของทกทาน ทกคน ทกฝาย ไวใหเปนหลกฐาน ทางประวตศาสตรในบรรทดน ทครงหนงในชวตเราทงหลายไดรวมกนสรางสงทดทสดคอโรงเรยนพระปรยตธรรมมอบไวใหเปนสมบตของพระบวรพทธศาสนา พรอมทงยงได มอบโอกาสทางการศกษาแกเดกเยาวชนอกมากมายนบไมถวน ในโอกาสอนเปนมงคลยงทเราไดมารวมกนทอดกฐนสามคคอกครงหนงน ผเขยนกขออญเชญคณพระศรรตนตรยอำนวยพรใหผเกยวของกบการทอดกฐนสามคคในคราวน จงประสบความสข สรสวสดพพฒนมงคลสมบรณพนผลดวยศล สมาธ ปญญา และจงไดดวงตาเหนธรรมตามองคสมเดจพระสมมา สมพทธเจาโดยทวหนากนดวยเทอญ
พระมหาวฒชย วชรเมธ ประธานกรรมการพฒนาการศกษาของคณะสงฆ
แหงอนภมภาคลมนำโขง ๑๐ ตลาคม ๒๕๕๒
� �
ภาค ๓ วเคราะหความเปลยนแปลงชวตของบคคลสำคญ ๖๕
- อโศกมหาราช
- องคลมาล
- กสาโคตม
- หลยส เบรลล
- อลเฟรด โนเบล
ภาคพเศษ ๖๖
บรษทยแทคไทย จำกด : กลยาณมตรยงใหญ
ผสรางโรงเรยนเตรยมสามเณรวดครงใตวทยา
ภาค ๑ ทฤษฎ ดงดวงตะวน
พระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงการศกษา มนษยทกคน
มศกยภาพในการเปนนกศกษา กลาวคอ สามารถฝก หด พฒนา
ใหมพฒนาการทดยงๆ ขนไปจากปถชนจนเปนกลยาณชน และ
อารยชนในทสด ผทศกษาสำเรจการศกษาตามแนวทางของพทธ-
ศาสนา นบวาเปน “พทธะ” คอ เปนผร ผตน ผเบกบาน
ทวาเปน ผร หมายถง รจกโลกและชวตตามความเปนจรง
เชน รวาโลกและชวตเปนไปตามเหตตามปจจย ไมไดเปนไปตามท
ใจเราตองการ รวาใดๆ ในโลกลวนตกอยภายใตกฎไตรลกษณ คอ
ไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา (ไมแน ไมไดดงใจ ไมมอะไร
สมบรณแบบ) รวากายใจของเราเปนเพยงองคประกอบของเหต
ปจจยฝายรปธรรมและนามธรรมมารวมกนชวคราว ตวตน (อตตา)
หนา
� �
ทแทจรงของเรานนไมม ความรสกวาตวฉน (อหงการ) ของฉน
(มมงการ) นแหละตวฉน (เอโสหมสม) เปนเพยงความหลงผดทเรา
คดกนขนมาเอง หรอความรวา ชวตของมนษยทกคนลวนมโอกาส
เผชญโลกธรรมทง ๘ อนประกอบดวยไดลาภ เสอมลาภ ไดยศ
เสอมยศ สรรเสรญ นนทา สข ทกข
กลาวอยางถงทสด ความรจกโลกและชวตตามความเปนจรง
คอ การรวาชวตเปนทกข (ทกข) และความทกขนนเกดขนมาจาก
สาเหตคออวชชา (สมทย) แตเมอความทกขมอย ภาวะทปลอด
ทกขกมอยเชนกน (นโรธ) และทางดบทกขนน กมอยแลว (มรรค)
เปนตน
ทวาเปน ผตน หมายถง ตนจากการถกครอบงำของกเลส
คอ ความโลภ ความโกรธ ความหลง
ทวาเปน ผเบกบาน หมายถง หลดพนจากพนธนาการของ
กเลสอยางสนเชง จงมจตและปญญาทเปนอสระ สดชน เบกบาน
ผองใส เปนสข ดงหนงดอกบวทพนจากนำในยามรตตกาล ครนได
สมผสแสงแรกแหงอาทตยอทยกพลนเรงแรงแสงฉายอยางงดงาม
ในยามรงอรณ
มนษยทกคนกเปนเชนดอกบว คอ บวทกดอกมศกยภาพท
จะผลบานฉนใด มนษยทกคนกมศกยภาพทจะเปนพทธะ คอ เปน
ผร ผตน ผเบกบาน ฉนนน บวทกดอกมววฒนาการสงสดอยทการ
ไดผลบาน มนษยทกคนกมววฒนาการสงสดอยทการไดตนร
สอสรภาพ
มนษยมศกยภาพทจะเปนผร ผตน ผเบกบานไดกจรงอย แต
ศกยภาพเชนวานนจะไดรบการพฒนาขนมาหรอไม ยอมขนอยกบ
เหตปจจย ๒ ประการ ซงพระพทธองคทรงเรยกวา “บพนมตแหง
มรรค” หรอ “รงอรณของชวตดงาม”
บพนมตแหงมรรค (มรรคมองค ๘ หรอ ระบบการศกษาเพอ
พฒนาศกยภาพแหงความเปนพทธ) หรอ “รงอรณของชวตดงาม”
ตามทกลาวมานม ๒ ประการ
๑. โยนโสมนสการ ความรจกคด
๒. กลยาณมตร ความมมตรด
ทงความรจกคด (analytical thinking) และความมมตรด
(having good friends) เปนพทธธรรมทพระพทธเจาทรงสรรเสรญ
ไวเปนอนมากวา เปนปจจยสำคญอนเปนจดเรมตนของการมชวต
ทมการศกษา หรอเปนจดตงตนของการดำเนนอยบนเสนทางของ
การเปนผร ผตน ผเบกบาน หรอการดำเนนอยบนอรยมรรค ใคร
กตามมความรจกคดและมมตรด กเปนอนวา คนคนนนกำลงม
ชวตทมหลกประกนวา จะมแตความเจรญรงเรอง มแนวโนม ม
10 11
อนาคตทสดใส เชอมนไดวา จะสามารถกาวไปขางหนาไดอยาง
สงางาม รงโรจนโชตนา เหมอนดงเมอมรศมออนๆ ของดวงอาทตย
อทยไขแสงเรอเรองขนมากอนในยามรงอรณ กเปนอนเชอมนไดวา
ไมชาไมนานตอจากนน โลกทงโลกจะสวางไสวไปดวยพลงงาน
จากแสงอาทตยโดยสมบรณ ความขอนมพทธวจนะตรสไวดงตอไปน
“ภกษทงหลาย กอนอาทตยอทย ยอมมแสงอรณเรอเรองขน
มาใหเหนเปนบพนมต ฉนใด ความรจกคด กเปนตวนำ เปน
บพนมตแหงการเกดขนของอรยมรรคมองค ๘ แกภกษ ฉนนน”
“ภกษทงหลาย กอนอาทตยอทย ยอมมแสงอรณเรอเรองขน
มาใหเหนเปนบพนมต ฉนใด ความมกลยาณมตร กเปนตวนำ
เปนบพนมตแหงการเกดขนของอรยมรรคมองค ๘ แกภกษ
ฉนนน” (ส.ม.๑๙/๕-๑๒๙/๒-๓๖)
โยนโสมนสการ หรอ ความรจกคด เปนศกยภาพทสามารถ
ฝกหดพฒนาใหเกดขนมาได ทงยงถอวาเปนคณธรรมแกนทเมอม
ขนมาในบคคลใดแลว แมไมตองอาศยกลยาณมตร ซงเปนปจจย
ภายนอก เชน พระพทธเจา พระอรยสาวก พระสาวกสาวกา
ปญญาชน หรอบคคลทวไปเลย บคคลนนๆ กสามารถพจารณา
เหตการณในอดต ปจจบน เรองราวหรอประสบการณตางๆ ทผาน
พบใหกอเกดเปน “ปญญา” ทนำมาพฒนาชวตได ซงเมอมองใน
แงน จงกลาวไดวา สำหรบคนทรจกคด ยอมมกลยาณมตรอยทก
แหงหน แตในทางกลบกน คนทไมรจกคด แมจะมกลยาณมตรอย
รอบกาย กไมอาจไดรบประโยชนโสตถผลอยางทควรจะเปน
ดจเดยวกบทพพทอยกบหมอแกง ทวาไมรรสแกง กบอยกบ
ดอกบว ทวาไมรรสเกสรบว
ในอดตกวาพนปมาแลว กาลเลโอ กาลเลอ เคยสงเกตเหน
การแกวงของโคมไฟในโบสถแหงหนงวา มระยะการแกวงทเทากน
เสมอ จงนำเอาเหตการณเลกๆ นมาพจารณากทำใหคนพบกฎการ
แกวงของลกตม ซงเปนความจรงทางวทยาศาสตรธรรมชาตทยง
คงใชไดมาจนถงทกวนน
วนหนงขณะทไอแซค นวตน นงอยใตตนแอปเปล เขา
สงเกตเหนวา ลกแอปเปลทหลนลงมาแลวตองตกลงดนเสมอ จง
เกดคำถามวา ทำไมผลแอปเปลเมอหลนจากขวแลวจงไมลอยขน
สนภากาศ ผลของการครนคดหาความจรงทซอนอยเบองหลง
ปรากฏการณคราวน ทำใหเขาคนพบกฎแหงแรงดงดดหรอกฎแหง
แรงโนมถวงของโลก ซงกเปนความจรงทางวทยาศาสตรธรรมชาต
อกอยางหนงทยงคงเปนจรงอยมาจนถงบดน
ในสมยพทธกาล ขณะทสามเณรนอยรปหนงกำลงเดน
บณฑบาตอยในหมบาน ระหวางทางเธอสงเกตเหนชาวนากำลง
ไขนำเขานา ชางศรกำลงดดลกศร ชางไมกำลงเกลาไม เธอเกด
คำถามเชงวจยขนมาวา ชาวนายงสามารถไขนำใหเขานาไดตาม
12 13
ประสงค ชางศรยงดดลกศรทคดใหตรงไดตามประสงค ชางไมยง
เกลาไมทขรขระใหกลมกลงไดตามประสงค แลวทำไมเราจะฝก
ตวเองใหเปนบณฑตไมได ดวยความเปนคนชางคด ชางพจารณา
ประสบการณทอยตรงหนาอยางลกซง สามเณรนอยจงถอเอา
ประสบการณทไดผานพบมาเตอนตนใหรบพฒนาตนเองจนบรรล
อรยมรรคกระทงภายในไมทนขามวน กสามารถบรรลภาวะพระ
นพพานอนเปนผลทหมายสงสดในทางพทธศาสนาไดสมตาม
เจตนารมณ
ตวอยางทงสามประการทกลาวมาน แสดงใหเหนวา สำหรบ
ผทมโยนโสมนสการ คอ รจกคด หรอคดเปนนน แมไมม
กลยาณมตรทเปนบคคลสำคญหรอเปนผทรงภมธรรมภมปญญา
คอยแนะนำพรำสอนโดยตรง เขากสามารถคนพบ “ทางเดน” ท
รงโรจนของตวเองได แตคนเชนนมไมมากนก สำหรบคนทวไปแลว
การทจะ “รจกคด” จำเปนอยางยงทจะตองอาศย “กลยาณมตร”
คอยเกอกล
กลยาณมตรธรรม : ภาวะผนำของกลยาณมตร
ตามความหมายโดยทวไป กลยาณมตร หมายถง บคคล
หรอสภาพแวดลอมทมสวนเกอกลใหบคคลนนๆ รจกการใช
ปญญา ใชความคด ใชวจารณญาณ อนเปนเหตใหมวถชวตทด
งาม เกดการเปลยนแปลงคณภาพชวตไปในทศทางทประเสรฐ
เลศลำ เปนผทรงธรรมทรงปญญา แตเมอวาตามความหมายใน
คมภร ทานยกตวอยางวา กลยาณมตร ยอมหมายรวมตงแต
พระพทธเจา พระอรหนต เปนตนลงมาจนถงคนทวไปทมสวน
เกอกลใหแตละบคคลรจกการพฒนาตวเอง พระพทธเจาของเรา
นน เมอตรสถงพระองคเอง บอยครงกทรงระบถงสถานภาพของ
พระองควา ทรงเปนเพยง “กลยาณมตร” ของมนษยชาต เชน
“อาศยเราเปนกลยาณมตร ประดาสตวผมชาตเปนธรรมดา
ยอมพนจากชาต ผมชราเปนธรรมดา ยอมพนจากชรา ผมมรณะ
เปนธรรมดา ยอมพนจากมรณะ ผมความโศก ความครำครวญ
1� 1�
หวนไห ความทกขโทมนส และความคบแคนใจเปนธรรมดา
ยอมพนจากความครำครวญหวนไห ความทกขโทมนส และความ
คบแคนใจ” (ส.ม.๑๙/๕-๑๑/๒-๕)
เมอกลาวอยางเครงครด กลยาณมตรทจะถอวาเปนดง
“รงอรณของชวตดงาม” หรอเปน “บพนมตแหงชวตดงาม” ตาม
แนวพทธพจน ควรจะมคณสมบตทเรยกวา “กลยาณมตรธรรม”
๗ ประการดงตอไปน
๑. นารก เพราะกอปรดวยเมตตา ชวนใหเขาไปปรกษาหารอ
สอบถาม เรยนธรรม แสวงปญญา เหมอนรมไมใหญทมองเหน
รมเงาแตไกลแลวอยากเขาไปอาศยหลบรอนใหสบายใจ
๒. นาเคารพ เพราะกอปรดวยคณความด มศลาจารวตร
งดงาม วางตนสมควรแกฐานะ เชอถอไดโดยสนทใจวาเปนคนด
จรง อยใกลแลวไดความอบอน มนใจ เหมอนบานทสรางอยาง
มนคง แขงแรง อยอาศยแลวนอนหลบสนทดวยวางใจวา
ปลอดภยอยางแนนอน
๓. นายกยอง เพราะกอปรดวยปญญา เปนพหสต ทรงภมร
ภมธรรม รอบดาน ลกซง กวางขวางอยางแทจรง ควรยดเปนแบบ
อยาง สรางแรงบนดาลใจใหอยากเจรญรอยตาม ทงยงสามารถ
เอยอางถงดวยความสะดวกใจวา เชยวชาญปราดเปรอง มความ
เปนเลศทางปญญาและวชาการ เหมอนแมทพทเหลาทหารหาญ
วางใจในฝมอการบญชาการรบ ตางยอมใหนำทพดวยความ
เตมใจในฝมอ เพราะรวาเปนผคมครองปองกนใหลลวงปลอดภย
ไดอยางแทจรง
๔. มวาทศลป เพราะกอปรดวยศลปะในการพด รวาพด
อยางไรจงไดผล พดอยางไรจงจะสอดคลองกบสถานการณและ
จรตของบคคล พดอยางไรจงจะทำใหเรองทพดแจมกระจาง
สรางความเขาใจใหแกผฟง รวมทงรจกวา เมอไหรไมควรพดดวย
เหมอนชางรอยดอกไม รจกดอกไมวาดอกชนดไหนควรนำไปใช
งานแบบใด สามารถเลอกใชดอกไมไดอยางมศลปะ รวมทงรวา
ดอกไมชนดใดไมควรใชงานกคดออกจากกองดอกไม
๕. มความสามารถในการฟงอยางลกซง เพราะกอปรดวย
ความอดทน ใจเยน เหนวาคำพดของผอนเปนสงอนควรนอมใจรบ
ฟงดวยความเคารพในสงทผพดตองการจะกลาว ยนดฟงทศนะท
แตกตางหลากหลายโดยไมโกรธ ไมฉนเฉยว ไมหงดหงด ไมเหนวา
เปนสงตำตอยดอยคา เหมอนพอแมทยนดฟงคำถามดวยความ
สนใจใฝร ชางซก ชางถาม ชางสงสยของลกๆ ดวยความใจเยน
๖. มความสามารถในการอธบายขยายความไดอยางลกซง
เพราะกอปรดวยความรอบรอยางสขม ลมลก ทงยงมศลปะในการ
อธบายขยายความเรองทลกซงใหเขาใจงาย เรองทเปนนามธรรม
ใหเปนรปธรรม รวมทงสามารถเชอมโยงเรองราวจากเรองธรรมดา
1� 1�
สามญขนไปหาเรองราวทลกซงยงๆ ขนไปไดอยางเปนระบบ โดย
ไมชวนสบสน ไขวเขว หรอฟนเฝอ เหมอนนกกลาวสนทรพจนชน
นำทรจกการรอยเรยงเรองราวมากลาวไดอยางนาฟงตงแต
เรองงายๆ ไปจนถงเรองทมความลกซงกนใจ กอเกดความซาบซงใจ
แกผฟงโดยถวนหนา
๗. ไมชกนำในทางทผด เพราะกอปรดวยวจารณญาณและ
ความปรารถนาด จงมแตความเมตตาตอผทเขามาสนทเสวนา
ปรารถนาใหเขาไดรบแตสงทดงามลำเลศโดยสวนเดยว เหมอนหม
ผงภมรทรจกเลอกสรรแตมวลนำหวานจากดวงดอกไมทไรพษ
มากลนกรองเปนมธรสเปยมโอชา๑
กลยาณมตรชนนำ ยอมประกอบดวยคณสมบตครบทง ๗
ประการ แตสำหรบคนทวไป การมคณสมบตของกลยาณมตร
เพยงขอเดยว คอ “ไมชกนำในทางทผด” กนบวาเปนกลยาณมตรท
ควรสนทเสวนาไดแลว ตอจากนไป จะยกตวอยางเพอใหเหน
คณคา ความสำคญ และการทำงานของโยนโสมนสการและ
กลยาณมตร ซงมกจะมาพรอมกน ดำรงอยในกนและกน เกดขน
ในลกษณะเปนเหตเปนปจจยแกกนและกนอยางใกลชดเสมอ
๑ คำอธบายกลยาณมตรธรรมในทน ผเขยนจดปรบใหมโดยยกอปมาประกอบเพอใหเหนภาพชดเจนขน ผสนใจคำอธบายตามตวบทในบาลเดมควรดใน อง.สตตก.๒๓/๓๔/๓๓
ภาค ๒ กรณศกษา
ความรจกคด (โยนโสมนสการ) และการมมตรด (กลยาณมตร)
ทกลาวมาขางตนทำงานรวมกนอยางไร เกอกลหนนสงกนอยางไร
จะเหนไดจากกรณศกษาผานชวประวตของบคคลสำคญดงจะ
กลาวตอไปน
๑. พระเจาอโศกมหาราช ( พ.ศ. ๒๗๐ - ๓๑๒)
๒. กสาโคตม (มชวตอยในพทธกาล)
๓. หลยส เบรลล (ค.ศ. ๑๘๐๙ - ๑๘๕๒)
๔. อลเฟรด โนเบล (ค.ศ. ๑๘๓๓ - ๑๘๙๖)
1� 1�
ในบรรดาพระนามของทาวพระยามหากษตรย
นบไดเปนจำนวนพน จำนวนหมน
ซงมอยอยางดาษดนในขอบนทกทางประวตศาสตร
พระนามของพระเจาอโศกมหาราช สองแสง
และดเหมอนจะมสองแสงอยเพยงพระนามเดยวเทานน
ดวยความรงโรจนเชนเดยวกบดวงดาวอนสกสกาวยง
“
“
H.G. Wells นกเขยน นกประวตศาสตรชาวองกฤษ
20 21
อโศกมหาราช จากทรราชกระหายสงครามเปนมหาราชโลกไมลม
พระเจาอโศกมหาราช ทรงเปนพระราชโอรสของพระเจา
พนทสารแหงราชวงศโมรยะ แควนมคธ ทรงมชวตอยในพทธ-
ศตวรรษท ๓ (พ.ศ. ๒๗๐ - ๓๑๒) เมอครงทพระราชบดายงทรง
พระชนมอยนน ทรงแตงตงใหพระองคไปดำรงตำแหนงอปราช
ณ กรงอชเชน แควนอวนต ครนพระราชบดาเสดจสวรรคตแลว
พระองคทรงกรธาทพมายดอำนาจทางการเมองจากพระเชษฐา
ธราช โดยทรงสงหารผลาญราชนกลรวมสายโลหตเดยวกนไปกวา
๙๙ องค เหลอเพยงพระอนชาหนงองคเทานน จากนน ทรงจดการ
การเมองภายในอก ๔ ป (ตามคมภรฝายพทธระบวา ทรงยด
อำนาจ พ.ศ. ๒๑๔) เมอสถานการณทางการเมองสงบเรยบรอย
แลว จงทรงทำพธปราบดาภเษกขนเปนกษตรยตอจากพระราช
บดา (พ.ศ. ๒๑๘)
ในยคตนของการครองราชสมบตนน พระเจาอโศกทรง
กระหายสงครามมาก ทรงรกรบไปทกหนทกแหง เขนฆา สงหาร
ผลาญชวตผคนไปมากมายนบไมถวน จนไดรบพระราชสมญญา
วา “จณฑาโศก” แปลวา “อโศกทมฬ” ดวยเดชานภาพทางการรบ
อนหาใครเปรยบไมได ทำใหอาณาจกรของพระเจาอโศกแผขยาย
ออกไปอยางกวางขวางมากมายเสยยงกวาประเทศอนเดยใน
ปจจบนหลายเทา
แตแลว อยมาวนหนง ขณะททรงกรธาทพไปทำสงคราม
ยดแควนกาลงคะนนเอง จดเปลยนแหงชวตของพระองคกเดนทาง
มาถง กลาวกนวา สงครามกบแควนกาลงคะคราวนน กองทพของ
พระองคเขนฆาทหาร ประชาชนผบรสทธไปมากมายหลายแสนคน
เลอดนองแผนดนกาลงคะดงหนงทะเลเลอดกวางไกลไปสด
ลกหลกตา ความเสยหายอนใหญหลวงคราวน กอใหเกดความ
“สลดพระทย” แกพระเจาอโศกอยางทไมเคยทรงเปนมากอน
ทำใหพระองคทรงหนมาตงคำถามกบตนเองวา สงททรงทำลงไป
นนคมกนหรอไมกบชวตประชาชนทตองมาสงเวยความกระหาย
สงครามของตนเอง
ในทสด ผลของการรจกใช “โยนโสมนสการ” โดยม “ชวต
ของผวายชนมในสงครามหลายแสนคน” เปนกลยาณมตร กทำให
พระองคทรงไดคำตอบวา สงททรงทำอยนนไมถกตอง หลงจาก
ททรงไดคดคราวนนแลว ทรงเปลยนพระทยไปเปนคนละคน
กลาวคอ จากอโศกทมฬผกระหายเลอดกระหายสงคราม
มากระหายธรรมคอความดงามและสนตภาพแทน นโยบายในการ
บรหารราชการแผนดนของพระองคกเปลยนไปจากเดมอยาง
22 23
สนเชง คอ จากนโยบาย “สงครามวชย” (มงชยชนะดวยการทำ
สงครามขยายอาณาเขต) มาเปน “ธรรมวชย” (มงชยชนะดวยการ
เผยแผธรรมไปยงอาณาเขตทยดมาไดทงหมด) ขอความในศลา-
จารกทพระองคโปรดใหจดทำขนในเวลาตอมา บนทกเหตการณ
สำคญอนเปนจดเปลยนประวตศาสตรในคราวนนเอาไววา
“สมเดจพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรก
แหงทวยเทพ เมออภเษกแลวได ๘ พรรษา ทรงม
ชยปราบแควนกลงคะลงได จากแควนกลงคะนน
ประชาชนจำนวนหนงแสนหาหมนคนไดถกจบไป
เปนเชลย จำนวนประมาณหนงแสนคนถกฆา
และอกหลายเทาของจำนวนนนไดลมตายไป
นบแตกาลนนมาจนบดน อนเปนเวลาทแควน
กลงคะไดถกยดครองแลว การทรงประพฤตปฏบต
ธรรม ความมพระทยใฝธรรม และการทรงอบรม
สงสอนธรรม กไดเกดมขนแลวแกพระผเปนทรก
แหงทวยเทพ
การทไดทรงปราบปรามแควนกลงคะลงนน
ทำใหพระผเปนทรกแหงทวยเทพ ทรงมความ
สำนกสลดพระทย...
ในคราวยดครองแควนกลงคะน จะมประชาชน
ทถกฆาลมตายลง และถกจบเปนเชลยเปน
จำนวนเทาใดกตาม แมเพยงหนงในรอยสวน
หรอหนงในพนสวน (ของจำนวนทกลาวนน)
พระผเปนทรกแหงทวยเทพ ยอมทรงสำนกวา
เปนกรรมอนรายแรงยง...
สำหรบพระผเปนทรกแหงทวยเทพ ชยชนะ
ททรงถอวายงใหญทสด ไดแก ธรรมวชย (ชยชนะ
โดยธรรม) และธรรมวชยนน พระผ เปนทรก
แหงทวยเทพไดทรงกระทำสำเรจแลว ทง ณ ทน
(ในพระราชอาณาเขตของพระองคเอง) และใน
ดนแดนขางเคยงทงปวง ไกลออกไป ๖๐๐ โยชน...
ทกหนทกแหง (ประชาชนเหลาน) พากน
ประพฤตปฏบตตามคำสอนธรรมของพระผเปนทรก
แหงทวยเทพ...
ดวยเหตเพยงน ชยชนะนเปนอนไดกระทำ
สำเรจแลวในททกสถานเปนชยชนะอนมปตเปน
รส พรงพรอมดวยความเอบอมใจ เปนปตทไดมา
ดวยธรรมวชย...
2� 2�
ชยชนะอนแทจรงนน จะตองเปนธรรมวชย
เทานน ดวยวาธรรมวชยนนเปนไปไดทงในโลก
บดน และโลกเบองหนา
ขอปวงความยนดแหงสตวทงหลาย จงเปน
ความยนดในความพากเพยรปฏบตธรรม เพราะ
วาความยนดนน ยอมอำนวยผลทงในโลกบดน
และในโลกเบองหนา” ๑
ในคมภรสมนตปาสาทกา (วนย.อ.๑/๔๓) ผลงานของ
พระพทธโฆษาจารยเลาถงแรงจงใจในการททรงหนมาเลอมใสใน
พระพทธศาสนาวา (นอกจากเกดจากความสลดพระทยในหายน-
ภยทเกดแตสงครามแลว) พระองคไดทรงพบกบกลยาณมตร คอ
สามเณรนโครธซงเปนพระนดดาของทาวเธอเอง ในการพบปะกน
ในวนหนง ทรงสอบถามถงหลกธรรมคำสอนของพระพทธเจา
สามเณรนโครธ ไดแสดงหลกธรรมเรอง “ความไมประมาท”
อนเปนหวใจสำคญของพระพทธศาสนาใหพระองคสดบ หลงจาก
ทรงสดบแลว ทรง “คดได” (โยนโสมนสการ) จงทรงหนมาปฏวต
การใชชวตของพระองคชนดตรงกนขามกบทผานมาอยางสนเชง
ทรงเปลยนพระองคเองจาก “อโศกทมฬ” มาเปน “ศรธรรมาโศกราช”
(พระเจาอโศกผทรงเปนศรแหงธรรม) พระพทธวจนะในพระธรรมบท
ทมผลตอการเปลยนพระทยมานบถอพระพทธศาสนาของพระองค
มอยหนงบท ประกอบดวยสบาท ดงน
“ความไมประมาทเปนทางไมตาย
ความประมาทเปนทางแหงความตาย
คนไมประมาทไมมวนตาย
คนประมาทไมตางอะไรกบคนทตายแลว”
ความเสยหายอนใหญหลวงในสงครามททำใหสลดพระทย
เมอมาบวกกบพทธธรรมจากกลยาณมตรอยางสามเณรนโครธ
คงจะทำใหพระเจาอโศกทรงหนกลบมาพจารณาชวตของพระองค
อยางลกซง วามรรคาททรงดำเนนอยนน เปนหนทางอนตราย เปน
วถแหงการกอทกข กอเวรกรรมอนใหญหลวงแกเพอนมนษย ยง
ความเสยหายเกนประมาณใหเกดขนแกชวต ทรพยสน ครอบครว
และบนทอนสนตภาพ สนตสขของสรรพชพ สรรพสตวโดยแท นบแต
วนททรงสลดพระทยและไดอาศยการแนะนำจากกลยาณมตรแลว
ตอมา
๑ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต). จารกอโศก (ธรรมจกรบนเศยรสสงห) รฐศาสตรแหงธรรมาธปไตย. (สำนกพมพผลธมม : กรงเทพฯ), ๒๕๕๒, หนา ๖๙ - ๗๐.
2� 2�
ทรงฝกใฝพระพทธศาสนามากยงขนถงขนาดททรงศกษา
พระพทธศาสนาดวยพระองคเองจากพระโมคคลลบตรตสสเถระ
ซงเปนพระอรหนตแหงยคสมย ในบนปลายแหงพระชนมชพ
กถงกบทรงสละราชสมบตชวคราวมาบวชเปนภกษในบวรพทธ-
ศาสนา
ภายหลงจากทพระเจาอโศกทรงกลบพระทยจากผกระหาย
สงครามมาเปนผเผยแผธรรมแลว ทรงยงคณปการเปนอนมากให
เกดขนแกอาณาจกรและศาสนจกรดงตอไปน
(๑) ในทางอาณาจกร ทรงเปลยนนโยบายการเมองการ
ปกครองจากสงครามวชย (เอาชนะโดยสงคราม) มาเปน
ธรรมวชย ทำใหบานเมองเปลยนจากกลยคเพราะภยสงครามเขา
สยคแหงสนตภาพอนยาวนาน
(๒) ทรงเปนผนำในการเปลยนแปลงคานยม ระบบความ
เชอ หรอกระบวนทศนแบบเดมของอนเดยจากเดมทมสาระไม
มากนกใหมสาระมากขน หรอในบางกรณทรงยกเลกของเดมแลว
สรางขนมาใหมในรชสมยของพระองค เชน
- ทรงเปลยนวหารยาตรา ทพระราชาเสดจไปทรงพกผอน
เพอทรงลาสตวและแสวงหาความสำราญสวนพระองคมาเปน
ธรรมยาตรา ทพระราชาเสดจไปทรงนมสการพระสงฆผทรงศล
ปรกษา สอบถาม เรยนรธรรมะ ถวายไทยธรรม ตลอดถงเสดจ
ประพาสเพอสอดสองดสารทกขสกดบของปวงอาณาประชาราษฎร
พรอมทงพระราชทานความชวยเหลอในรปแบบตางๆ
- ทรงเปลยนสมาช ทเปนงานสโมสรรนเรงสนกสนานดวย
การเสพสรายาเมา นำสตวตางๆ มาแขงขน ตอสกน ซงเปนเรอง
เรงรมยสนกสนานการโลกยลวนๆ มาเปนวมานทรรศน คอ การจด
นทรรศการสงดมคณคาทจรรโลงจตใจใหประชาชนไดเหนสงทด
งาม อนจะนอมนำไปสการมใจสง
- ทรงเปลยนพธมงคลทเปนการเชอในโชคลางผานพธกรรม
ขรมขลงขมงเวทยมาเปนธรรมมงคลทเนนการปฏบตตอกนและกน
ใหถกตอง (ตามแนวทศ ๖) เปนตน
- ทรงเปลยนเภรโฆษ ทเปนเสยงกลองศก อนหมายถง
การเกดขนของสงครามทมาพรอมกบความหายนะ เปนธรรมโฆษ
ทเนนการเชญชวนประชาชนมาฟงธรรม
- ทรงยกเลกการฆาสตวทงเพอการบรโภคและการบชายญ
อยางชนดทพลกระบบความเชอของคนในยคสมยกอนหนานน
รวมทงในยคสมยของพระองคอยางชนดเปนตรงกนขาม จนเปนท
สงเกตกนในหมผศกษาพทธศาสนาในอนเดยวา บางท การททรง
ยกเลกการบรโภคเนอสตวและการบชายญนเอง อาจเปนจดเรมตน
2� 2�
ของคานยมการรบประทานอาหาร “มงสวรต” ในเวลาตอมาจนถง
ทกวนนกเปนได ในศลาจารกฉบบท ๑ ระบถงวตรปฏบตในเรองน
ไวอยางชดเจนวา
“ธรรมโองการน สมเดจพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรก
แหงทวยเทพ ไดโปรดใหจารกไว
ณ ถนน บคคลไมพงฆาสตวมชวตใดๆ เพอการบชายญ
ไมพงจดงานชมนมเพอการเลยงรนเรง (สมาช) ใดๆ เพราะวา
สมเดจพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรกแหงทวยเทพ ทรงมอง
เหนโทษเปนอนมากในการชมนมเชนนน กแลการชมนมบางอยาง
ทสมเดจพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรกแหงทวยเทพ ทรงเหน
ชอบวาเปนสงทด มอยอกสวนหนง (ตางหาก)
แตกอนน ในโรงครวหลวงของพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรก
แหงทวยเทพ สตวไดถกฆาเพอทำเปนอาหาร วนละหลายแสนตว
ครนมาในกาลบดน เมอธรรมโองการนอนพระองคโปรดใหจารก
แลว สตวเพยง ๓ ตว เทานนทถกฆา คอ นกยง ๒ ตว และเนอ
๑ ตว ถงแมเนอนนกไมไดถกฆาเปนประจำ กแลสตวทงสามน (ใน
กาลภายหนา) กจกไมถกฆาอกเลย”
(๓) ทรงแตงตงธรรมมหาอำมาตยใหเปนตวแทนพระองค
เดนทางไปยงหมบาน ตำบล อำเภอ จงหวด ราชธานตางๆ เพอ
สอนธรรมแกประชาชนทวทกหนทกแหง
(๔) ทรงสรางถนน ขดบอนำ สรางทพกรมทาง สรางโรง
พยาบาล (อโรคยสาลา) สวนสาธารณะมากมายทวราชอาณาจกร
(๕) ทรงสงเสรมการศกษาแกประชาชน โดยผานการเรยน
ธรรมและเผยแผธรรม เปนเหตใหมประชาชนรหนงสอกนอยาง
แพรหลาย
(๖) ทรงโปรดใหทำศลาจารก บนทกหลกธรรมคำสอนของ
พระพทธเจาประดษฐานยงชมชนเมอง และสถานทสำคญท
เกยวของกบพระพทธเจาทกแหงทวทงพระราชอาณาจกร
(๗) ในทางศาสนจกร ทรงรบเปนประธานอปถมภในการ
ทำสงคายนาพระธรรมวนยครงท ๓ ซงทำใหพระธรรมวนย
ไดรบการจดระบบครบสมบรณทง ๓ ปฎก คอ พระวนย พระสตร
พระอภธรรม
(๘) ทรงรเรม “ธรรมยาตรา” คอการจารกแสวงบญไปยง
สงเวชนยสถานทงสทนบเนองในพทธประวตตามแนวทางท
พระพทธเจาทรงประทานเอาไวใหในมหาปรนพพานสตร ซง
เปนตนแบบของพทธบรษทในการจารกแสวงบญมาจนถงบดน
(๙) ทรงใหเสรภาพทางศาสนาแกประชาชนอยางเตมท ดงท
มหลกฐานบนทกไวในหลกศลาจารกหลกท ๑๒ ความตอนหนง
ระบวา
30 31
“...สมเดจพระเจาอยหวปรยทรรศ ผเปนทรกแหงทวยเทพ
ยอมทรงยกยองนบถอศาสนกชนแหงลทธศาสนาทงปวง ทงทเปน
บรรพชตและคฤหสถ ดวยพระราชทานและการแสดงความยกยอง
นบถออยางอนๆ แตพระผเปนทรกแหงทวยเทพไมทรงพจารณา
เหนทานหรอการบชาอนใดทจะเทยบไดกบสงนเลย สงนคออะไร?
นนกคอ การทจะพงมความเจรญงอกงามแหงสารธรรมในลทธ
ศาสนาทงปวง กความเจรญงอกงามแหงสารธรรมน มอยมากมาย
หลายประการ แตสวนทเปนรากฐานแหงความเจรญงอกงามนน
ไดแกสงน คอ การสำรวมระวงวาจา ระวงอยางไร ? คอ ไมพงม
การยกยองลทธศาสนาของตน และการตำหนลทธศาสนาของผอน
เมอไมมเหตอนควร...การสงสรรคปรองดองกนกนนนแล เปนสง
ดงามแท จะทำอยางไร ? คอ จะตองรบฟงและยนดรบฟงธรรม
ของกนและกน...” ๑
(๑๐) ทรงพระศาสนทต ๙ สายออกไปเผยแผพระพทธ-
ศาสนายงดนแดนตางๆ อยางกวางขวาง รวมถงดนแดนทเรยกวา
“สวรรณภม” ซงหมายถง ภมภาคแถบอนโดจนทรวมเอาประเทศ
ไทยเขาไปดวย
(๑๑) ทรงมพระบรมราชานญาตใหพระโอรสและพระธดา
อปสมบทเปนภกษภกษณในพทธศาสนา ตอมาทงสองพระองคได
นำพระพทธศาสนาไปประดษฐานยงศรลงกา เปนเหตใหพทธ-
ศาสนามนคงแพรหลายมาจนถงบดน
(๑๒) หลงจากพทธศาสนารงเรองอยในอนเดยถงราว
พ.ศ. ๑๗๐๐ โดยประมาณ กสนยคพทธศาสนารงเรอง อนเดยเขา
สยคการครอบครองของจกรวรรดมสลมอนเขมแขงกวาหกศตวรรษ
(ราว ๖๕๑ ป) ครนตอมาเมอองกฤษลมจกรวรรดมสลมราชวงศ
โมกลไดแลวกยดครองอนเดย ตอมา (พ.ศ. ๒๔๐๑) เซอรอเลกซาน-
เดอรคนนงแฮม หวหนากองโบราณคด ไดทำการขดคนสถานท
สำคญทางพทธศาสนา จงไดพบหลกศลาจารกของพระเจาอโศก
มากมาย พทธศาสนาซงเลอนหายจากอนเดยไปกวา ๘๐๐ ป
จงฟนคนชวตกลบมาไดอกครงหนง ทงน กโดยอาศยหลกศลา
จารกของพระเจ าอโศกเปนประจกษพยานหลกฐานทาง
ประวตศาสตรทสำคญทสด ทนกสำรวจทางโบราณคดใชเปนท
อางองและเปนแรงจงใจใหทมเท ในการฟนฟบรณะซากโบราณ-
๑ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต). กาลานกรมพระพทธศาสนา ในอารยธรรมโลก. (สำนกพมพผลธมม : กรงเทพฯ), ๒๕๕๒, หนา ๒๗.
32 33
สถานตางๆ ใหกลบมาอยในสภาพทเอออำนวยตอการศกษาหา
รองรอยของพระพทธศาสนาไดเปนอยางดมาจนถงปจจบน
(๑๓) แมพระเจาอโศกมหาราชจะเสดจสวรรคตไปนานแลว
แตปญญาชนชนนำของอนเดยยงเหนวา พระองคเปนมหาบรษของ
ประเทศอยางไมอาจจะหาใครมาทดเทยมได ดงนน จงไดนำเอารป
เศยรสงหทงสบนยอดเสาศลามาทำเปน “ตราแผนดน” และนำ
เอารปพระธรรมจกรทสงหทงสเทนไวนนมาเปนสญลกษณสำคญ
อยกลางธงชาตอนเดยมาตราบจนถงบดน
พระพทธศาสนาทจมหายไปในผนแผนดน กลบฟนคนมาม
ชวตอกครงหนงโดยปราศจากขอกงขาของนกประวตศาสตรและ
พทธศาสนกชน เพราะหลกฐานทพระเจาอโศกมหาราชโปรดใหทำ
ขนไวนน ระบชดเจนวา พทธสถานสำคญทงหมดอยตรงไหน และม
เหตการณสำคญอะไรเกดขนในยคพทธกาล ทำใหประวตของ
พระบรมศาสดาสมมาสมพทธเจา ในฐานะททรงเปนบคคลใน
ประวตศาสตรมความชดเจน สมบรณดวยหลกฐานอยางครบถวน
พระพทธศาสนาทแพรหลายไปเจรญรงเรองอยในภมภาค
ตางๆ ของโลก กเปนผลงานเกยรตยศทโลกไมลมของพระเจาอโศก
มหาราชโดยแท พระเจาอโศกมหาราชทรงเปลยนพระทย ทรง
เปลยนพระองค และทรงเปลยนประวตศาสตรของโลกในยคของ
ตน และยคตอมาไดอยางยากทจะหาใดเทยมเชนทกลาวมาน
กเพราะทรงม “ความรจกคด” และม “กลยาณมตร” ชนนำเชน
ทกลาวมา หากปราศจากคณสมบตทงสองประการนเสยแลว
ไหนเลยพระนามของพระเจาอโศกมหาราชจะยงคงเจดจรสมาถง
ในบดน
3� 3�
องคลมาลเอย เราหยดแลวจากการเบยดเบยนทำลาย
ชวตสตวนอยใหญทงหลาย ดงนน แมเดนอยกจงชอวาหยดแลว
สวนเธอแมจะหยดยนอยตรงนนแลว
ทวาเธอกลบไมหยดการเบยดเบยนชวตสตวทงหลาย
ฉะนน เธอจงชอวายงไมหยด”
“ “
3� 3�
องคลมาล จากฆาตกรใจรายกลายเปนพระอรหนตเปยมเมตตา
องคลมาล เปนหนงในพระอรยสาวกทมชอเสยงมากทสด
รปหนงในพทธประวต เดมทานเปนลกของปโรหตแหงพระเจาปเสนท
โกศล เจรญวยแลวบดาสงไปศกษาตอทสำนกอาจารยผมชอเสยง
ในเมองตกศลา องคลมาลซงในขณะนนยงมชอเดมวา “อหงสกะ”
เปนนกศกษาทฉลาดปราดเปรอง อธยาศยด เปนทโปรดปรานของ
อาจารยและภรยามาก เพอนรวมสำนกรษยาในสตปญญาและ
ความรกทอาจารยมตออหงสกะ จงหาวธยแหยใหอหงสกะกบ
อาจารยกนแหนงแคลงใจกน ยแหยอยไมนาน อาจารยกหลงเชอ
คดหาอบายทำลายอหงสกะออกไปใหพนทาง จงวางกโลบายให
อหงสกะเรยนวชาพเศษซงเปนเคลดวชาสดพเศษของสำนก แตคน
ทจะเรยนวชานได ตองใชนวมอคนพนนวมาเปนเครองบชาคร
อหงสกะกระหายอยากไดวชา อาจารยเองกปรารถนาจะให
เขาไดเรยนวชานจงกระตนใหเขาตดสนใจ (ผดๆ) ออกไปลานวมอคน
ใหไดพนนว อหงสกะพาซอเชอคำของอาจารย ออกเดนทางไปตาม
บานนอยเมองใหญ หาจงหวะดกซมฆาคนแลวตดเอาเฉพาะนวมอ
มารอยเปนพวงมาลย ฆาคน ตดนว อยไมนาน คนทงเมองกเรยก
ขานอหงสกะดวยชอใหมวา “องคลมาล” (ผมนวมอเปนพวงมาลย)
พฤตกรรมขององคลมาลสรางความเดอดรอนไปทกหยอมหญา
ประชาชนไมกลาดำเนนชวตตามปกต ตางพากนเขาชอฟองรองไป
ยงฝายบานเมอง พระเจาปเสนทโกศลจงทรงจดตงหนวยเฉพาะกจ
ขนมาหนวยหนงเพอไลลาจบตวองคมาลเปนการเฉพาะ
มารดาขององคลมาลทราบขาวนแลว วตกกงวลวาลกของ
ตนจะถกทางการจบตวได สดทายอาจถกประหารชวตตามกฎกบล
เมอง โดยไมรอชา นางจงรบเดนมงหนาเขาปาเพอไปแจงขาวให
แกลก หมายใจวาดวยความเปนแม คงจะชวยใหลกไดสำนกเลก
กอเวรกอกรรมทเคยทำไว หนหนากลบมาเปนคนด
แตนางพราหมณเขาใจผดอยางสนเชง เพราะเมอนางเดน
เขาปาไป องคลมาลซงดกซมรออยแลว กลบไมเหนวานางเปนแม
แมแตนดเดยว เขาเหนแต “นวมอ” ของผหญงคนหนงกำลงแกวง
ไหวๆ เขามาในเสนทางโจรของเขาเทานน และนนเปนนวสดทายท
พลาดไมไดเสยดวย องคลมาลดใจเปนทสดทนวสดทายกำลงจะ
ไดมาโดยไมตองลงแรง
ขณะทองคลมาลจองจะตดนวมอของผเปนแมอยนนเอง
พระพทธเจากทรงพระดำเนนแทรกเขามาตรงกลางระหวาง
3� 3�
องคลมาลกบแมพอด องคลมาลเหนเชนนน จงเปลยนเปาหมาย
หนมาไลฆาพระพทธเจาแทน แตวงตามอยางไรกวงไมทน จง
ตะโกนกองใหทรงหยดเดน พระพทธองคหนมาตรสกบองคลมาลวา
“เราหยดแลว แตเธอสยงไมหยด”
“สมณะ ทานเดนอย แตบอกวาหยดแลว กลาวเชนน
หมายความวาอยางไร”
“องคลมาลเอย เราหยดแลวจากการเบยดเบยนทำลายชวต
สตวนอยใหญทงหลาย ดงนน แมเดนอยกจงชอวาหยดแลว
สวนเธอแมจะหยดยนอยตรงนนแลว ทวาเธอกลบไมหยดการ
เบยดเบยนชวตสตวทงหลาย ฉะนน เธอจงชอวายงไมหยด”
องคลมาลฟงพทธดำรสแลว จงเกดสต คดขนมาไดในตอน
นนเองวา คนทอยขางหนาตนคงไมใชสมณะทวไป เธอเกดความ
เลอมใสปตอยางทวมทนทไดเฝาพระพทธเจา จงกราบทลขอบวช
พระพทธองคทรงมพทธานญาตใหเธอบวชแลวนำตวกลบพทธ-
สำนก
บวชไมนานพระองคลมาลกบรรลธรรมเปนพระอรหนต ครน
นพพานดวยอนปาทเสสนพพาน (มรณภาพ) แลว ภกษทงหลาย
สงสยวาทานไปเกด ณ ทไหน จงถามกนขนมา พระพทธองคตรส
วา องคลมาลปรนพพานแลว (คอไมเกดอก) ภกษทงหลายยง
สงสยมากขนไปอกจงกราบทลถามวา
“พระเจาขา พระองคลมาลสงหารผลาญชวตมนษยมากมาย
เหลอเกน ปรนพพานแลวหรอ”
“อยางนนแหละภกษทงหลาย กอนหนานองคลมาลไมได
กลยาณมตรแมแตคนเดยว จงตองพลาดทำกรรมหนกถงเพยงนน
แตภายหลงเธอไดเราเปนกลยาณมตร จงเปนผไมประมาท บรรล
อรหตตผลปรนพพานแลว บาปกรรมทเธอทำแลวนน เธอละได
แลวดวยกศล (ความด)”
ทรงสรปในทสดวา
“ผใดละบาปทเคยทำไวดวยกศล
ผนนยอมยงโลกนใหสวางไสว
ดจดงจนทราพนจากเมฆาอนมดมด”
�0 �1
โอหนอ
เปนกรรมหนกเสยแลว
เราเขาใจวา มแตบตรของเราเทานนทตาย
แตความจรงแลว มคนตายกนตงมากมาย
บตรของใครตอใครกตายกนทงนน
ทกหลงคาเรอนเคยมคนตายมาแลวทงนน
“ “
�2 �3
กสาโคตม จากสตรวกลจรตพลกชวตเปนพระอรหนต
กสาโคตมมชวตอยในสมยพทธกาล เกดในนครสาวตถ
แควนโกศล โตขนไดแตงงานกบบตรเศรษฐในกรงสาวตถ ตอมา
บตรของเธอเสยชวตในขณะทเพงเรมเดนไดเทานน เธอเสยใจเปน
อนมาก ไมยอมรบการตายจากไปของบตรนอย ญาตทงหลายจะ
นำศพไปทำพธฌาปนกจเธอกไมยอม สอตสาหอมซากศพบตรนอย
แนบอกออกเดนทางไปทกหนทกแหงทคดวาจะมยาสำหรบชบ
ชวตบตรของตนใหฟนขนมาได ใครตอใครเหนสภาพของเธอตางก
รสกสงเวชสลดใจ
วนหนงมบณฑตหนมคนหนงพบกบเธอในระหวางทาง จง
แนะนำใหเธอไปเฝาพระพทธเจา โดยบอกกศโลบายวา พระพทธ
องคทรงรจกยาชบชวตบตรของเธอซงตายแลวใหฟนคนมาได กสา
โคตรมดใจเปนนกหนา รบตรงไปเฝาพระพทธเจาถงพทธสำนก
ครนพบพระองคแลวกกราบทลถามวา ทรงรจกยาชบชวตลกชาย
ของตนหรอหาไม พระพทธองคตรสตอบวา
“เราพอจะรอยบาง โคตม”
“หมอมฉนจะตองทำอยางไร จงจะไดยานนมาพระพทธเจาขา”
“เธอจงลองไปหาเมลดผกกาดจากหมบานทไมเคยมคนตาย
มาสกหยบมอหนงกอน”
กสาโคตรมดใจเปนทสด ทในทสดกไดพบหมอวเศษซง
สามารถจะปรงยาชบชวตลกชายของเธอใหฟนคนมาได เธอรบ
ออกเดนทางไปหาเมลดผกกาดโดยไมรอชา นยวา เมอไดมาแลว
พระพทธองคจะทรงปรงเปนทพยโอสถสำหรบชบชวตคนตายให
ฟนขนมาได แตไมวาเธอจะเดนทางเขาไปยงหมบานแหงหนตำบล
ไหนกตาม เธอกลบพบความจรงดวยตนเองวา เมลดผกกาดนน
ทไหนกม แตพอถามวา หมบานนยงไมเคยมคนตายใชไหม
คำตอบกลบมแตคำวาไม เพราะทกหมบานลวนเคยมคนตาย
มากบาง นอยมาก จะหาเมลดผกกาดจากหมบานทไมเคยม
คนตายเลยนน หาอยางไรกหาไมได เมอหาจนสดความสามารถแลว
เธอกเกดความสลดสงเวชพรอมทงไดคดวา
“โอหนอ เปนกรรมหนกเสยแลว เราเขาใจวา มแตบตรของ
เราเทานนทตาย แตความจรงแลว มคนตายกนตงมากมาย บตร
�� ��
ของใครตอใครกตายกนทงนน ทกหลงคาเรอนเคยมคนตายมาแลว
ทงนน”
สตมาปญญากพลนบงเกด นางตดสนใจทงซากศพบตรนอย
ไวในปา มงหนาไปเฝาพระพทธองค พระพทธองคตรสสอน
สจธรรมแหงชวตแกเธอวา
“โคตมเอย! ความตายเปนสงยงยน นเปนสจธรรมทมมา
ชานานแลว ทกคนทเกดมาลวนตองตาย ความตายนนยอมครา
เอาบคคลผมวเมาอยในบตร ในสตวเลยง และผมใจตดของอยใน
อารมณตางๆ ไป ประดจหวงนำใหญไหลหลากพดพาเอาชาวบาน
ไปฉะนน”
พระพทธองคทรงแสดงธรรมอกเปนอเนกปรยาย หลงจบ
พระธรรมเทศนา กสาโคตรมบรรลธรรมเปนพระอรยบคคลระดบ
พระโสดาบน แตนนนางตดสนใจขอบวชในพระธรรมวนย
พระพทธองคทรงบวชใหแลวมอบใหเธออยในสำนกของนางภกษณ
คนวนหนงขณะทเธอกำลงปฏบตสมณธรรมอยนน เธอสงเกตเหน
เปลวประทปทลกโพลงขนแลวหรลงๆ อยอยางนน เธอนอมเอา
ปรากฏการณธรรมชาตนนเขามาพจารณาโดยแยบคายวา
“สตวทงหลายกไมตางอะไรกบเปลวประทปน มเกดขนมา
แลวกดบไป สวนผใดถงพระนพพานแลว อาการเกดดบเชนน
ยอมไมมปรากฏ”
พระพทธองคทรงทราบความคดของเธอ จงตรสสอนเธอวา
“ถกแลวโคตรม สตวทงหลายยอมเกดดบเหมอนเปลว
ประทป สวนผถงพระนพพานแลวหาเปนอยางนนไม ความดำรง
อยเพยงชวครเดยวของผเหนพระนพพานประเสรฐกวาความดำรง
อยถง ๑๐๐ ปของผไมเหนพระนพพาน”
ดวยโยนโสมนสการและกลยาณมตรคอพระพทธองคทคอย
ทรงชทางสวางอยใกลๆ ทำใหนางกสาโคตมภกษณ ไดบรรล
อรยผลสำเรจเปนพระอรยบคคลระดบพระอรหนต ในกาลตอมา
พระพทธองคทรงยกยองเธอวาเปนเลศกวาภกษณสาวกาทงหลาย
สาขา “ผทรงจวรเศราหมอง” อกตำแหนงหนงดวย
�� ��
เราไมตองการถกปดตายจากโลก
เพยงเพราะเรามองไมเหน
เพราะฉะนน
เราจงตองทำงานและศกษา
เพอใหทดเทยมกบคนอน
เพอไมใหถกดแคลนวาโงเงาหรอนาสมเพช
ผมจะทำจนสดความสามารถ
เพอชวยยกระดบใหพวกคณ
มศกดศรดวยความร
“ “
�� ��
หลยส เบรลล จากคนตาบอดสคนของโลก
ทสสานแพนทออน ใจกลางนครปารส ประเทศฝรงเศส ม
รางไรวญญาณของมหาบรษของประเทศฝรงเศสหลายสบคนนอน
สงบอยทน ภายใตการดแลอยางดของรฐบาล เพอเปน “เกยรตยศ”
แกผวายชนมทไดรงสรรคประโยชนอนใหญหลวงไวใหแกประเทศ
และแกมวลมนษยชาต ทกวน ทสสานแหงนจะมนกทองเทยวจาก
ทวโลกเดนทางมาเยยมชมเพอทศนศกษา ถายรป ซมซบแรง
บนดาลใจไมเคยขาด ทามกลางรางไรวญญาณของผทรงเกยรต
ระดบโลกเหลาน มชอของ “หลยส เบรลล” รวมอยดวยคนหนง
หลยส เบรลล คอ คนตาบอดเพยงคนเดยวทไดรบเกยรตใหเขาไป
รวมอยในสสานเกยรตยศแหงน รวมกบคนตาดผเปนมหาบรษ
ทงหลาย
หลยส เบรลล ไมใชคนตาบอดธรรมดาอยางแนนอน
หลยส เบรลล เกดเมอวนท ๔ มกราคม ค.ศ. ๑๘๐๙ ณ
หมบานแถบชานเมองปารสชอคปเฟรย ในครอบครวชาวบานซงม
ฐานะปานกลาง บดามารดาประกอบอาชพรบทำอานมาและ
อปกรณสำหรบเทยมมา นอกนนกยงมไรองนและเลยงสตวอยาง
ไก เปด วว จำนวนหนง
อายได ๓ ขวบ ดวยความทกำลงอยในวยซกซนอยากร
อยากเหนตามประสาเดก เบรลลจงถกเครองมอทำอานมาของ
บดาทมตาขางหนง พอแมตกใจมาก รบพาเขาไปหาหมอ แตดวย
เหตทวทยาการทางการแพทยในขณะนนยงไมกาวหนา เปนเหต
ใหตาของเขาไมเพยงไมหายเทานน แตยงเกดอาการตดเชอและ
ลกลามไปยงตาอกขางหนง นนเปนเหตใหเวลาตอมาเมออายเพยง
๕ ขวบ ตาของหลยสกบอดสนททงสองขาง นบแตนนเปนตนมา
เขาจงตองมชวตในอกแบบหนง ซงโลกของเขาไมมวนเหมอนเดม
อกตอไป
แตหลยสเปนคนไมยอมแพตอชะตาชวต เขายงคงไมสนหวง
แมชวตจะยากลำบากยงขนกวาเดม แตเขากมอจฉรยภาพตดตว
มาแตกำเนด คอ เขาเปนเดกเฉลยวฉลาด ใฝเรยนใฝร แมจะ
ตาบอดแตเขากมสมผสพเศษดกวาคนทวไป ทำใหเขาสามารถ
จำแนกเสยงฝเทา จำกลนนำหอม กลนดอกไม จำเสยงนกไดดกวา
คนทวไปเปนอนมาก
�0 �1
วนหนง บาทหลวงชอ “ฌาคส ปาเลอ” สงเกตเหนแวว
อจฉรยะของเขา จงเรมสอนหลยสใหรจกวชาการตางๆ มากมาย
ทงศาสนศาสตรจากคมภรไบเบลหรอวทยาการอนๆ ทเดกทวไป
ควรจะไดเรยนร ตอมาบาทหลวงเหนวา หลยสเรยนไดเรวและม
ความสนใจใฝศกษาควรจะไดรบการสงเสรม จงนำหลยสไปฝาก
เขาเรยนกบเดกปกตทโรงเรยนประจำหมบาน โชคดทครใหญใจกวาง
ไมมอคตตอเดกตาบอด รบเขาเขาเรยน หลยสปตยนดเปน
อยางมาก เขาเลอกนงแถวหนาสดเพอทจะไดฟงคำสอนของครใน
แตละวชาอยางชดเจน ผลกคอ เขากลายเปนเดกเรยนดทแมแต
เดกปกตกยงสไมได ดวยผลการเรยนทไมไดเปนรองไปกวาเดก
ทวไปเลยน ทำใหหลยสเชอมนวา โลกแหงการแสวงหาความรของ
เขาไมไดจบสนลงไปพรอมกบการทเขาเปนคนตาบอดแตอยางใด
ทศนะทเปยมความหวงเชนน แสดงออกผานสนทรพจนของเขา
ตอนหนงในเวลาตอมาวา
“เราไมตองการถกปดตายจากโลก
เพยงเพราะเรามองไมเหน
เพราะฉะนน
เราจงตองทำงานและศกษา
เพอใหทดเทยมกบคนอน
เพอไมใหถกดแคลนวาโงเงาหรอนาสมเพช
ผมจะทำจนสดความสามารถ
เพอชวยยกระดบใหพวกคณ
มศกดศรดวยความร”
ธรรมชาตไมเคยมอบอะไรใหใครอยางครบถวน แตกไมเคย
รบเอาอะไรไปจากใครจนสนเนอประดาตว หลยส เบรลลกเชนกน
ธรรมชาตรบเอาความสามารถในการเหนไปจากเขา แตไมไดรบ
เอาความหวง กำลงใจ และสตปญญาไปจากตวเขา แมจะเสย
ดวงตาไป แตดวงใจของเขายงคงใชงานไดเปนอยางด หลยสใชชวต
อยทามกลางครอบครวทอบอน และมกลยาณมตรอยางทาน
บาทหลวงทคอยแนะนำพรำสอนวทยาการตางๆ ใหกบเขา
อยมาวนหนงทานบาทหลวงไดขอใหขนนางคนหนงชอ
“มาควสดอร วลลเออรส” ซงเปนนกสงคมสงเคราะหชอดงเมตตา
ชวยเหลอใหหลยสไดเขาเรยนหนงสอในสถาบนสำหรบคนตาบอด
ในกรงปารส ขนนางคนนเคยเหนหลยส เบรลล หลายครงในโบสถ
จงรสกเมตตาเขาเปนพเศษ ทานไดเขยนจดหมายฝากหลยส
ใหเขาเรยนในสถาบนการศกษาสำหรบคนตาบอด ทางสถาบนไม
รอชารบรบหลยสเขาเปนนกเรยนทนท ตอนนนเขามอายได
๑๐ ขวบ (ค.ศ. ๑๘๑๙)
�2 �3
หลยสเปนเดกเรยนดอยแลว ยงเมอมาอยในสถาบนการ
ศกษาชนนำเขายงแสดงอจฉรยภาพออกมาใหเปนทปรากฏได
อยางรวดเรว เขาสามารถเรยนวชาตางๆ ทงภมศาสตร
ประวตศาสตร คณตศาสตร ไวยากรณ รวมทงดนตรไดเปนอยางด
จนพอแมของเขารสกสบายใจทเหนแนวโนมวาลกชายคงจะ
สามารถใชชวตในโลกมดไดอยางไมเปนภาระของใครในอนาคต
เปนแน
ค.ศ. ๑๘๒๑ ตอนน หลยสอาย ๑๓ ป เขาไดมโอกาสตอนรบ
คนสำคญคนหนงในชวตของเขา คนคนนกคอ “วาเลนตน อาว”
ซงเปนผกอตงโรงเรยนสำหรบคนตาบอดแหงแรกของโลกท
เขาเรยนอยนนเอง การมาถงของวาเลนตน อาว ผใหญใจดท
ตาไมบอด แตเขาใจคนตาบอดเปนอยางด จงอทศตนสรางโรงเรยน
สำหรบคนตาบอดขนมาใหคนตาบอดไดมโอกาสศกษาหาความร
เหมอนคนตาดทวไป ไดนำเอา “แรงบนดาลใจ” ครงสำคญมา
ใหหลยส เบรลล จนเขาเกดความคดขนมาวา เขาจะตองเปน
อกคนหนงทไมเพยงแตจะรอรบความชวยเหลอจากคนตาด
เทานน แตเขาจะตองสามารถลกขนมาชวยเหลอคนตาบอด
ดวยกน ใหไดรบการศกษาและมอนาคตทดเหมอนกบทคณ
วาเลนตน อาว ผนทำใหอยใหจงได
ดวยวยเพยง ๑๓ ป หลยส เบรลล เรมใชเวลาตอนกลางคน
บาง ตอนเชาบาง ตอนปดเทอมบาง คดคนวธทจะชวยใหคน
ตาบอดสามารถศกษาหาความรไดเปนอยางด วนหนงเขากคนพบ
วา หากใชจดเพยง ๖ จด และขดอกไมกขดมาเปนสญลกษณ ก
จะทำใหคนตาบอดเพยงแตใชมอคลำกทำใหสามารถอานออก
เขยนไดไดเปนอยางด ไมแพวธการทใชกนอยมาแตเดม (กอนหนาน
มอกษรสำหรบคนตาบอดอยแลว แตยงไมลงตวและยงไมแพรหลาย)
อกษรพเศษทหลยสคดคนขนมาไดถกนำมาทดลองใชใน
โรงเรยน ปรากฏวาไดผลเปนอยางด เปนทยอมรบของครและ
เพอนๆ วามประสทธภาพชวยในการศกษาไดเปนอนมาก เพราะ
อกษรจากภมปญญาของหลยสสามารถครอบคลมไปถงสญลกษณ
ทางคณตศาสตร ตวโนตดนตร วธจดชวเลข ยงไมตองพดถงวา
ทำใหเพอนๆ ของเขาสามารถคดลอกขอความจากหนงสอเรยน
เขยนจดหมาย และจดบนทกไดอกดวย
ค.ศ. ๑๘๒๙ หลยส เบรลล ปรบปรงอกษรทเขาคดขนมาให
มความลงตวมากยงขน จนสามารถพมพเปนหนงสอออกมาเลม
หนงชอวา “วธการเขยนคำ ดนตร และบทเพลงทวไปโดยการใชจด
เพอการใชของคนตาบอดและการจดทำ” ดวยหนงสอเลมนเอง
สงประดษฐสำคญทสดชนหนงของโลกทเกดจากความคดรเรมของ
คนตาบอดทมอจฉรยภาพ เปนยอดยงกวาคนตาดกถอกำเนดขน
มาในโลก
ค.ศ. ๑๘๓๙ หลยส เบรลล พฒนาอกษรสำหรบคนตาบอด
ใหคนตาบอดและคนตาดสามารถอานออกไดเหมอนกน ระบบน
�� ��
มชอวา “เรฟกราฟ” ผลดทเหนไดชดกคอ นกเรยนตาบอดสามารถ
ใชอกษรในระบบนเขยนจดหมายตดตอกบพอแม เพอน คนทรจก
โดยททำใหเขาเหลานนสามารถอานในสงทคนตาบอดเขยนมาหา
ไดทนท
ตอมาเมอวนท ๒๒ กมภาพนธ ค.ศ. ๑๘๔๔ ซงเปนวน
เปดโรงเรยนใหม ทางโรงเรยนไดจดใหมการสาธตอกษรเบรลล
ทหลยสพฒนาขนมา โดยในการน ผอำนวยการของสถาบนสอน
คนตาบอดไดกลาวยกยองชนชมวา สงทหลยสประดษฐขนมานน
คอนวตกรรมทดทสดสำหรบคนตาบอด
สนทรพจนและเหตการณในคราวน ทำใหหลยสรสกภมใจ
มากวา ในทสดเขากสามารถนำสงทตนคดคนขนมาใหไดรบการ
ยอมรบอยางเปนทางการจนได เปนอนวา อกษรเบรลล นวตกรรม
จากคนตาบอดสามารถทะลกำแพงแหงการจำกดทงสำหรบคน
ตาบอดและตาดไดเปนผลสำเรจ สงทเขาคดคนอำนวยประโยชน
ยงใหญทงคนตาบอดและคนทวไปอยางไมเปนทกงขาของใครๆ
อกตอไป
ระหวางทหลยสคดคน พฒนา นวตกรรมทางปญญาของ
เขาเพอมอบใหเปนแสงสวางแกผพการทางสายตาทวโลกอยน เขา
ยงทำงานเปนครสอนหนงสอ เลนดนตร และมความปวยดวย
วณโรคคอยคกคามอยเปนระยะๆ ในทสด หลงจากใชชวตอยาง
คมคาทสด เพราะไดฝากผลงานทจะยงประโยชนตอมนษยชาตใน
วนขางหนาเอาไวใหแกเพอนรวมโลกเหมอนปณธานทตงไวแลว
วนท ๖ มกราคม ค.ศ. ๑๘๕๒ ขณะมอาย ๔๓ ป หลยส เบรลล
กจากโลกนไปอยางสงบ
สองปหลงจากเสยชวตแลว อกษรเบรลลของหลยส เบรลล
กไดรบการรบรองอยางเปนทางการวา เปนนวตกรรมสำหรบคน
ตาบอดในประเทศฝรงเศสทมประสทธภาพใชงานไดอยางสมบรณ
ค.ศ. ๑๘๗๘ ทประชมสากลของประชาคมยโรป ทจดขนใน
กรงปารส ประเทศฝรงเศส ลงมตอยางเปนเอกฉนท อนมตให
อกษรเบรลลเปนระบบอกษรสำหรบคนตาบอดทดทสดทควรไดรบ
การประยกตใชสำหรบคนตาบอดทวโลก ป ค.ศ. ๑๙๒๙ เรมม
การใชโนตดนตรสำหรบคนพการโดยผานอกษรเบรลลแพรหลาย
ไปทวโลก และในปนเชนกน ทางการของประเทศอนเดยไดเสนอให
ยเนสโกประกาศรบรองใหมการใชอกษรเบรลลสำหรบคนตาบอด
กบทกภาษา
นบแตนนเปนตนมา อกษรเบรลลจงกลายมาเปนอกษร
สากลสำหรบคนตาบอดอยางเปนทางการทมการนำมาใชกนอยาง
แพรหลายไปทวทงโลก ทกวนน อกษรเบรลลยงคงไดรบการพฒนา
�� ��
ใหสามารถประยกตใชไดกบเทคโนโลยใหมๆ อยางคอมพวเตอร
อนเตอรเนต และเทคโนโลยแหงอนาคตอนๆ อกหลายอยาง
หลยส เบรลล เปนคนตาบอด แตเขากไดรบโอกาสดๆ
มากมายในชวต เพราะไมยอมแพตออปสรรค ทงกอนจากโลกนไป
กยงไดมอบนวตกรรมแหงแสงสวางแกคนตาบอดทวโลกไวใหใช
เปนเครองมอสำหรบหยดยนอยในโลกนอยางมศกดศร สมกบทเขา
ไดเคยประกาศไววา
“เราไมตองการถกปดตายจากโลก
เพยงเพราะเรามองไมเหน
เพราะฉะนน
เราจงตองทำงานและศกษา
เพอใหทดเทยมกบคนอน
เพอไมใหถกดแคลนวาโงเงาหรอนาสมเพช
ผมจะทำจนสดความสามารถ
เพอชวยยกระดบใหพวกคณ
มศกดศรดวยความร”
ชวตของหลยส เบรลล เปนชวตทอยอยางมศกดศร ไมมใคร
สบประมาทเขาในฐานะคนตาพการไดเลย เพราะเขามความรจก
คด มความสามารถ มผลงานฝากไวใหแกโลกอยางยงใหญชนดท
โลกไมกลาลมคนอยางเขา นวตกรรมจากคนตาบอดอยางเขา
อาจทำใหคนตาดอยางพวกเราตองยอนกลบมาถามตวเองวา ดวย
ดวงตาทงสองขางทยงคงใชการไดด เราจะฝากอะไรไวใหเปน
ศกดและเปนศรแกโลกไดบาง ?
�� ��
อลเฟรด เบอรนารด โนเบล จากคนบาปกลายเปนนกบญอนดบหนงของโลก
ในโลกนมรางวลอนทรงเกยรตทกอตงขนมาโดยบคคลและ
สถาบนตางๆ มากมายหลายรอยหลายพนรางวล บางรางวลกม
เงนจำนวนมหาศาลมอบเปนเกยรตพรอมกบตวรางวลจนทำใหผ
ไดรบรางวลสามารถเปลยนสถานภาพจากหลงมอเปนหนามอใน
ชวขามคนไดอยางไมนาเชอ แตทวาในบรรดารางวลอนทรงเกยรต
บรรดามอยในโลกทงหมดนน ไมปรากฏวาจะมรางวลใดท
ทรงเกยรตยศสงสดและทรงอทธพลทสดตอมนษยชาตเทากบ
“รางวลโนเบล”
รางวลซงทกปจะมผเฝารอจบตาดการประกาศผลในระดบโลก
รางวลซงผไดรบจะกลายเปนบคคลสำคญของโลกในชวพรบตา
รางวลซงจะสงอทธพลตอระบบเศรษฐกจ การเมอง สงคม
สนตภาพ วธคดของประเทศ และสงผลสะเทอนตอชะตากรรมของ
มนษยชาตทงในปจจบนและอนาคต
�0 �1
รางวลซงเมอผไดรบรางวลลาจากโลกนไป ขาวมรณกรรม
ของเขาจะกลายเปนขาวสำคญในระดบสากลทรบรกนไปทวโลก
ไมนาเชอวา รางวลททรงเกยรตยศและทรงอทธพลสงสดถง
เพยงน จะถกกอตงขนโดยพอคาขายอาวธสงครามคนหนงทชอ
“อลเฟรด เบอรนารด โนเบล”
อลเฟรด โนเบล เกดเมอวนท ๒๓ ตลาคม ค.ศ. ๑๘๓๓
ทเมองสตอคโฮลม ประเทศสวเดน บดาเปนนกธรกจทมฐานะ
ลมลกคลกคลานในบานเกดของตวเอง ตอมาเดนทางไปแสวงหา
โอกาสจนไดทำธรกจทประเทศรสเซย ทรสเซย บดาของโนเบล
ไดรบโอกาสใหสมปทานธรกจเหมองแรและเปนเจาของธรกจทำ
โรงงานระเบดและอาวธสงครามทเมองเซนตปเตอรสเบรก ธรกจ
ขายอาวธสงครามและการทำระเบดขายนเอง นำเอาความมงคง
รำรวยมาสบดาของโนเบลจนเขามฐานะเปนมหาเศรษฐทมทง
เงนทองและชอเสยง เมอเขาประสบความสำเรจทรสเซยแลว จงรบ
ครอบครวทงหมดมาอยทเซนตปเตอรสเบรกดวยกน
ระเบดทบดาของโนเบลผลตนน เปนทตองการของกองทพ
ของประเทศตางๆ เปนอนมาก โดยเฉพาะอยางยงในชวงสงคราม
ไครเมย รสเซยคอลกคารายใหญของโรงงานของบดาของเขา
ระเบดทผลตจากโรงงานของบดาของโนเบลนผลตจากไนโตร
กลเซอรน ซงระเบดงาย และโรงงานของบดาของโนเบลเทานนเปน
ผผกขาดการผลต ดวยเหตนเอง เมอระเบดไนโตรกลเซอรนระเบด
ขนทไหน ไมวาจะในสงครามหรอในการกอการรายแหงใดในยโรป
หรอในโลกกตาม พอของโนเบลมกจะถกตราหนาวาเปนเจาของ
ระเบดดวยเสมอไป
ชอเสยงของบดาจงมาพรอมกบ “ความเกลยดชง” หรอ
กลาวไดวาเปน “ทกขลาภ” ททำใหครอบครวรสกเปนกงวลอยลกๆ
ตอมาหลงสงครามไครเมยสงบ รสเซยแพสงคราม อาวธ
ขายไมออก พอของโนเบลกลายเปนบคคลลมละลายจนตอง
อพยพครอบครวกลบมายงสตอคโฮลม ทสตอคโฮลม ครอบครว
ของโนเบลสามารถตงตวไดอกครงหนง และทนเอง พอของโนเบล
ไดจากไปอยางสงบ มรดกทงหมดของครอบครวจงตกอยกบโนเบล
โนเบลเตบโตมาในโรงงานกบพออยแลว ดงนน จงไมใชเรอง
ยากทเขาจะสานตอกจการของพอ ในยคของโนเบล เขาพยายาม
แสวงหาวธการปองกนไมใหระเบดไนโตรกลเซอรนระเบดงายๆ อก
ตอไป ในทสดวนหนงเขากทำสำเรจ และตงชอระเบดทเขาพฒนา
ขนมาใหมทระเบดไดยากขน ทวากลบทรงอานภาพรายแรงกวา
เดมหลายเทาวา “ระเบดไดนาไมต”
การมาของระเบดไดนาไมตนำเอาทงเงนทอง ชอเสยง และ
ความเกลยดชงมาใหโนเบลพรอมๆ กน ในเบองตนของการผลต
ไดนาไมต หลายประเทศตอตานโนเบลถงขนโรงแรมหลายแหงไม
�2 �3
ยอมใหเขาพก ประเทศองกฤษไมอนญาตใหสนคาจากโรงงานของ
โนเบลเขาประเทศ แตอยางไรกตาม โนเบลกเปนผมหวใจแหง
ความเปนนกสชวตอยในสายเลอด แมจะไดรบการตอตานหรอถก
เกลยดชง แตดวยนสยพอคา เขาจงไมยอมแพ เขาพยายามเดน
หนาเขาหาชนชนนำของประเทศตางๆ พรอมกบเปดเจรจาทาง
ธรกจดวยเงอนไขซงยากจะปฏเสธ
ตอมา ประเทศทเคยตอตานสนคาของเขากอนญาตใหเขา
เขาไปตงโรงงานผลตระเบดขายอยางเปดเผย ประเทศเหลานนก
เชน โปรตเกส สเปน ฟนแลนด อตาล ออสเตรย เยอรมน ฝรงเศส
แคนาดา ญปน รวมทงประเทศซงเคยตอตานเขาอยางหนกอยาง
องกฤษ
ผลของการเปดโรงงานผลตระเบดและอาวธสงครามชนดอน
ตลอดจนประดษฐกรรมอกหลายอยาง (แตประดษฐกรรมอนๆ ไม
เปนทจดจำ เพราะไมสงผลสะเทอนรนแรงทงในทางบวกและลบ
เทากบระเบด) ทำใหโนเบลกลายเปนทงมหาเศรษฐ นกธรกจ และ
พอคาอาวธสงครามททวโลกรจกเขา แตอยางไรกตาม ใน
บนปลายของชวต โนเบลเรมสขภาพออนแอ ปวยดวยโรคเรอรง
หลายโรค และความปวยไขทสำคญกคอ อาการปวยทางใจจาก
ความรสกผด เนองจากระเบดทเขาผลตขนไดคราชวตของผคนไป
มากมายจากทวทกมมโลก
ผลของความเจบปวยทางกายและทางใจ ทำใหโนเบลเกด
ความ “ตนร” ขนมาในจตสำนก เขารสกวา เขาควรจะตองทำอะไร
สกอยางหนงเพอเปนการชดใชใหกบสนตภาพของมนษยชาตทเขา
มสวนอยางสำคญ ในการลดรอนเอาสงนไปจากมวลมนษยชาต
หลงจากครนคดเรองนอยเปนเวลานาน ในทสดกอนจะเสยชวต
ไมกป (เขาถงแกกรรมในป ค.ศ. ๑๘๙๖) เขาจงตดสนใจใชเงน
จำนวนมหาศาลจากการขายอาวธรายแรงนนเอง มาตงเปน
“มลนธโนเบล” โดยมวตถประสงคเพอมอบรางวลโนเบลใหแก
นกวทยาศาสตรทมผลงานสรางสรรคและรางวลดานอนๆ อก
๕ สาขา คอ สาขาฟสกส เคม แพทยศาสตร วรรณกรรม สนตภาพ
และเศรษฐศาสตร
หลงอลเฟรด โนเบล จากไป รางวลทเขากอตงขนกลายเปน
รางวลทรงเกยรตเพยงหนงเดยวของโลกททำใหผไดรบรางวล
กลายเปนบคคลของโลกขนมาอยางปาฏหารย รายชอของบคคล
ทเคยไดรบรางวลโนเบลอยาง แมร คร อลเบรต ไอนสไตน
รพนทรนาถ ฐากล เฮมงเวย หรอแมแตดาไล ลามะ อองซาน ซจ
อลกอร อมาตยา เซน เนลสน แมนเดลา และพอล ครกแมน
ลวนเปนรายนามททำใหรางวลทคนบาปอยางอลเฟรด โนเบลกอตง
ขนกลายเปนรางวลททรงทงศกดศร เกยรตคณ และความสำคญ
ตอชะตากรรมของมนษยชาตมาอยางยาวนานชนดขามกาลเวลา
�� ��
ในอดต อลเฟรด โนเบล คอชายทเคยขายอาวธสงครามให
กบคนบาสงครามทวโลก และเคยมสวนในการพรากเอาสนตภาพ
สนตสขไปจากมวลมนษยชาตจำนวนนบไมถวน แตในปจจบนท
ผานมากวารอยป และทามกลางวนเวลาทกำลงเคลอนตวไปใน
โลกอนาคตเกนคณานบ เชอมนเหลอเกนวา ในโลกนจะยงคงไมม
รางวลใดยงใหญไปกวารางวลโนเบลอกแลว
ไมนาเชอวา คนบาปจะกลบใจกลายเปนนกบญ และม
สวนอยางสำคญในการสรางสรรคโลกในหลากหลายสาขาอยางไม
นาเชอเชนชายคนน
อลเฟรด โนเบล คออดตคนบาปทรวา คนเรานน ไมวา
จะเคยมอดตทมดดำบอบชำ เจบปวดเพยงไร แตคนเราก
สามารถตงตนชวตใหมอยางมความหมายตอมวลมนษยชาต
ไดเสมอ ขอเพยงรจกทจะลมความหลงแลวตงตนใหม
แตคนบาปอกมากมายในโลกน จะมสกกคนทคดอะไร
ในเชงสรางสรรคไดเชนเดยวกบตวเขา
สถตทนาสนใจเกยวกบรางวลโนเบล
รางวลโนเบลเปนความตงใจกอนเสยชวตของ อลเฟรดโนเบล
(Alfred Nobel) นกเคมชาวสวเดน ผคดคนระเบดไดนาไมตซง
รสกเสยใจจากการทระเบดของเขาถกนำไปใชในการคราชวตมนษย
เขาจงมอบ ๙๔% ของทรพยสนมาใหเปนเงนทนในรางวลโนเบล
๕ สาขา (เคม การแพทย วรรณกรรม สนตภาพ และฟสกส)
สำหรบสาขาเศรษฐศาสตรนน ไดเพมเขามาเมอ พ.ศ.
๒๕๑๒ (ค.ศ. ๑๙๖๙) โดยธนาคารแหงชาตสวเดน โดยชออยาง
เปนทางการคอ Bank of Sweden Prize in Economic Sciences
in Memory of Alfred Nobel (รางวลธนาคารกลางสวเดน สาขา
เศรษฐศาสตร ในความทรงจำถง อลเฟรด โนเบล) หรอเรยกสนๆ
วา Nobel Memorial Prize in Economics โดยผตดสนรางวลคอ
�� ��
Royal Swedish Academy of Sciences เนองจากรางวลนไมได
อยในความตงใจกอนเสยชวตของอลเฟรด โนเบล ดงนนจงไมได
รบเงนรางวลจากมลนธโนเบล แตไดรบเงนจากธนาคารกลางสวเดน
อยางไรกตาม รางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรมศกดและสทธ
เทากบรางวลในสาขาอนๆ การมอบรางวลน กจะมอบในวนเดยวกน
กบรางวลโนเบลสาขาอน โดยมกษตรยสวเดนเปนผมอบตงแตป
๑๙๐๒ เปนตนมา ไดรบเหรยญตราและจำนวนเงนเทาเทยมกน
ซงในตอนแรกนนกษตรยออสการท ๒ แหงสวเดนทรงไมเหนดวยท
จะใหมการมอบรางวลทสำคญสงสดระดบประเทศนใหกบคนตาง
ชาต แตสดทายพระองคกทรงเปลยนพระทยเนองจากทรงเลงเหน
วารางวลทสำคญนจะสรางชอเสยงใหกบประเทศ
❍ ผไดรบรางวลทมอายนอยทสด ไดแกลอเรนซแบรกก
(William Lawrence Bragg) ไดรบรางวลโนเบลในสาขาฟสกส
เมอปพ.ศ.๒๔๕๘(ค.ศ. ๑๙๑๕)โดยไดรบรางวลเมออายเพยง ๒๕ ป
❍ ผไดรบรางวลทมอายมากทสด ไดแก เรยมอนด เดวส
(Raymond Davis Jr.) ไดรบรางวลโนเบลในสาขาฟสกส เมอป
พ.ศ. ๒๕๔๕ (ค.ศ. ๒๐๐๒) โดยไดรบรางวลเมออาย ๘๘ ป
แตเรยมอนด เดวสไดเสยชวตลง หลงจากไดรบรางวลเพยง ๔ ปตอมา
องคกรและบคคลไดรบรางวลบอยครงทสด ไดแก
❍ องคกรทไดรบรางวลโนเบลมากทสด ไดแก สภากาชาด
สากล โดยไดรบรางวลโนเบลในสาขาสนตภาพในป พ.ศ. ๒๔๖๐
(ค.ศ. ๑๙๑๗) พ.ศ. ๒๔๘๗ (ค.ศ. ๑๙๔๔) และ พ.ศ. ๒๕๐๖
(ค.ศ. ๑๙๖๓)
❍ มาร กร ไดรบรางวลในสาขาฟสกส รวมกบ อองตวน
อองร เบกเกอเรล เมอป พ.ศ.๒๔๔๖ (ค.ศ. ๑๙๐๓) และไดรบ
รางวลโนเบลอกครงในสาขาเคม รวมกบ ปแยร กร เมอป
พ.ศ.๒๔๕๔ (ค.ศ. ๑๙๑๑)
❍ จอหน บารดน ไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกส ๒ ครง
ไดแก ป พ.ศ. ๒๔๙๙ (ค.ศ. ๑๙๕๖) และ พ.ศ.๒๕๑๕ (ค.ศ. ๑๙๗๒)
❍ ลนส คารล พอลลง ไดรบรางวลโนเบลในสาขาเคม ในป
พ.ศ. ๒๔๙๗ (ค.ศ. ๑๙๕๔) และไดรบรางวลโนเบลอกครงใน
สาขาสนตภาพ เมอป พ.ศ. ๒๕๐๕ (ค.ศ. ๑๙๖๒)
❍ เฟรดเดอรก แซงเงอร ไดรบรางวลโนเบลในสาขาเคม
๒ ครง ไดแก ในป พ.ศ. ๒๕๐๑(ค.ศ. ๑๙๕๘) และพ.ศ. ๒๕๒๓
(ค.ศ. ๑๙๘๐)
�� ��
ตระกลทไดรบรางวลโนเบลมากทสด ไดแก ตระกล "กร"
โดยมผไดรบรางวลโนเบลทงหมด ๓ คน ไดแก
❍ ปแยร กร และ มาร กร ไดรบรางวลโนเบลเคม ในป
พ.ศ. ๒๔๔๖ (ค.ศ. ๑๙๐๓) และตอมา
❍ อแรน โฌลออต-กรและ เฟรเดรก โฌลออต ผเปนสาม
ไดรบรางวลโนเบลสาขาเคม ในป พ.ศ. ๒๔๗๘(ค.ศ. ๑๙๓๕)
ผทปฏเสธการเขารบรางวลโนเบล ไดแก ฌอง ปอล ซารตซง
ปฏเสธการเขารบรางวลโนเบล สาขาวรรณกรรม ในป พ.ศ.
๒๕๐๗ (ค.ศ. ๑๙๖๔) และ เล ดก โถ ซงปฏเสธการเขารบรางวล
โนเบล สาขาสนตภาพ ในป พ.ศ. ๒๕๑๖ (ค.ศ. ๑๙๗๓)
ผเขารบรางวลโนเบล ๗๖๓ ราย แบงเปนเพศชาย ๗๓๐
ราย และ เพศหญงมเพยง ๓๓ ราย๑
ภาค ๓ วเคราะหความเปลยนแปลงจากชวตของบคคลสำคญ
ชอ กอน/Before หลง/After
พบกลยาณมตร/คดไมเปน พบกลยาณมตร/คดเปน
พระเจาอโศกมหาราช อโศกทมฬผกระหายสงคราม อโศกผทรงธรรม ใชนโยบายสงครามวชย ใชนโยบายธรรมวชย เปนทเกลยดชง เปนทรก เปนทรราช เปนมหาราช
องคลมาล ฆาตกรชอดง พระอรหนต โหดราย เปยมเมตตา ปถชน อารยชน
กสาโคตม วกลจรต พระอรหนต ยดตดถอมน ปลอยวาง ปถชน อารยชน
หลยส เบรลล คนตาบอด ผสรางอกษรเบรลล ชวยตวเองแทบไมได ชวยคนตาบอดทงโลก คนธรรมดา คนของโลก
อลเฟรด โนเบล พอคาอาวธสงคราม นกมนษยธรรม เหนแกตว เหนแกสวนรวม คนธรรมดา คนของโลก
๑ สถตทนาสนใจเกยวกบรางวลโนเบล ขอมลอางองจากวกพเดย-สารานกรมเสร
�0 �1
วดปาวมตตยาลย
ความเปนมา
ยคท ๑ : ธรรมะตดปก
นบแตสำเรจการศกษาเปรยญธรรม ๙ ประโยค (พ.ศ.๒๕๔๓) และพทธศาสตรมหาบณฑต (พธ.ม.) จากมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณ ราชวทยาลย ในป พ.ศ.๒๕๔๖ แลว พระมหาวฒชย วชรเมธ หรอ ทาน ว. วชรเมธ ไดอทศตนทำงานเผยแผพระพทธศาสนาเชงรกครบวงจรทงโดยการเทศน การสอน การผลตผลงานทางวชาการ การเขยนหนงสอธรรมะออกเผยแผโดยใชภาษารวมสมย การทำรายการธรรมะทางโทรทศน วทย และการเปดเวบไซตธรรมะ (vimuttayalaya.net) ตลอดจนการเดนทางไปปาฐกถา และสอนสมาธภาวนาทงในประเทศไทยและตางประเทศ จนกอใหเกดความสนใจธรรมะในหมประชาชนแทบทกกลมอยางกวางขวาง กอเกดเปนกระแส “ธรรมะตดปก, ธรรมะอนเทรนด, ธรรมะประยกต” อยาง แพรหลาย ตอมาเมอปรมาณงานเพมขนตามจำนวนผสนใจธรรมะ ทำใหทาน
บนเนอท ๑๐๐ ไร ณ รงสตคลอง ๑๔ มงขบเคลอนเผยแผพระพทธศาสนาเชงรก (Applied Buddhism)
ภายใตวสยทศน “พทธศาสนาไทยกาวไกลเพอสนตภาพโลก” พฒนาวดใหเปนแหลง “ความร” (wisdom) ค “ความตน” (mindfulness)
แบบจำลองวดปาวมตตยาลย
�2 �3
ตดสนใจกอตง “สถาบนวมตตยาลย” (Vimuttayalaya Institute) ซงเปน “สถาบนการศกษาเพอพฒนาสนตภาพโลก” ขนมาขบเคลอนการเผยแผพระพทธศาสนาในเชงรกตอไปเมอ พ.ศ.๒๕๕๐
ยคท ๒ : สถาบนวมตตยาลย
สถาบนวมตตยาลย ซงเปนสถาบนการศกษาทางเลอก มวสยทศนในการทำงานเผยแผพระพทธศาสนาเชงรกครบวงจร โดยมภารกจ ๔ ประการ คอ
(๑) การศกษา (จดตงโรงเรยนเตรยมสามเณร) (๒) การเผยแผ (เผยแผพระพทธศาสนาเชงรก ทกรปแบบ) (๓) การพฒนาสงคม (รวมแกปญหาสงคมไทยโดยใช พทธธรรม) (๔) การสรางสนตภาพโลก (สอนสมาธภาวนาทงในไทยและ ตางประเทศ)
การทำงานในรปแบบสถาบนวมตตยาลยของพระมหาวฒชย วชรเมธ ทำใหการเผยแผพระพทธศาสนามประสทธภาพ เปนระบบ และอำนวยประโยชนโสตถผลแกสงคม ประเทศชาตเปนอยางมาก ทำใหมสถาบน องคกรตางๆ ถวายรางวลแกพระมหาวฒชย วชรเมธ จำนวนมาก เชน รางวลพระธรรมทตผมผลงานดเดนระดบโลก จากองคกรยวพทธสงฆโลก (WBSY) ซงถวายโดย ฯพณฯ มหนทระ ราชปกษะ ประธานาธบด
แหงประเทศศรลงกา, รางวลเสาเสมาธรรมจกรทองคำ สาขาผนพนธหนงสอพระพทธศาสนาดเดน จากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร, รางวลเกยรตคณสมพนธสงขเงน จากสำนกนายกรฐมนตร, รางวลสดยอดนกคด ประจำป ๒๕๕๒ จากสถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย, รางวล นกเขยนบทความดเดนแหงป จากมลนธอายมงคล โสณกล, รางวลการเผยแผพระพทธศาสนาด เดน จากมลนธจำนงค ทองประเสรฐ เลขาธการราชบณฑตยสถาน และไดรบการคดเลอกใหเปน ๑ ใน ๑๐๐ บคคล ผเปนตนแบบจากหนงสอ a day เปนตน
ยคท ๓ : วดปาวมตตยาลย (พทธศาสนาไทยเพอสนตภาพโลก)
ผลแหงการอทศตนทำงานเผยแผพระพทธศาสนาอย างไม เหนแกความเหนดเหนอย ทำใหมผไดรบประโยชนจากธรรมะทเผยแผ โดยพระมหาวฒชย วชรเมธ (ว.วชรเมธ) แพรหลายออกไปทงในเมองไทยและตางประเทศ ทำใหศษยานศษยซงเหนคณคาของงานเผยแผพระพทธศาสนาเชงรก (Applied Buddhism) ไดรวมกนแสวงหาทดนจำนวนหนงเพอจดตงเปนสำนกงานกลาง สำหรบขบเคลอนงานเผยแผพระพทธศาสนาโดยตรง นนจงเปนทมาของการนอมถวายทดนจำนวน ๑๐๐ ไร โดย คณยายทศนย บรษพฒน (อดตเจาของโรงเรยนปรญญาทพย) ซงทดน ดงกลาวมโฉนดอย ณ รงสตคลอง ๑๔ ต.หนองสามวงใต อ.หนองเสอ จ.ปทมธาน แด พระมหาวฒชย วชรเมธ (ว.วชรเมธ) เพอใหพฒนาเปน “วดปาวมตตยาลย” อนจกเปนศาสนสถานสำคญสำหรบการทำงานเผยแผพระพทธศาสนาเชงรก จากเมองไทยสประชาคมโลกตอไปในอนาคต
�� ��
ต ดตอขอรบเปนเจาภาพสงปลกสรางพนฐานของวดปาวมตตยาลย ตามกำลงศรทธา ทสถาบนวมตตยาลย www.vimuttayalaya.net E-mail : [email protected] โทรศพท ๐๘-๑๘๘๙-๐๐๑๐, ๐๘-๔๙๑๑-๗๒๓๕, ๐๘-๗๐๘๐-๗๗๗๙, ๐๘-๙๘๙๓-๒๑๓๖, ๐ ๒๔๒๒-๙๑๒๓ โทรสาร ๐-๒๔๒๒-๙๑๒๘ หรอบรจาคสรางอาคาร วปสสนากรรมฐาน ไดทบญช พระมหาวฒชย วชรเมธ (โครงการวดปาชานเมอง) ธนาคารไทยพาณชย สาขาศรราช บญชออมทรพยเลขท ๐๑๖-๔๑๔๖๗๖-๔