chronische pijn
DESCRIPTION
dag 5 lich werk 2013TRANSCRIPT
Chronische pijn, een Chronische pijn, een benadering benadering vanuit de vanuit de neurowetenschappenneurowetenschappen
‘ ‘maar het zit toch niet tussen mijn oren…’maar het zit toch niet tussen mijn oren…’ dag 5dag 5
John van der MeijJohn van der MeijTrilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en
Therapie (Oegstgeest) Therapie (Oegstgeest) Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen
(Haarlem)(Haarlem)
tomppijntomppijn
Stomppijn CRPS
Hernia Whiplash
Pijn(syndromen)
ZIT DE PIJN TUSSEN HAAR OREN OF
GEWOON IN HET WEEFSEL?
IK VIND HETBEELD NIET
ECHTDUIDELIJK ZE VINDT
VAST DAT IKME
AANSTEL…
HET ISZEKER
PSYCHISCH…
DE ONDERZOEKEN
KUNNENNIETS
AANTONEN
MAARIK VERZINDIE PIJN
TOCH NIET…
“Het zit toch niet tussen mijn oren …”
En hoofdpijn dan …?
Bottom-up benadering pijnBottom-up benadering pijn weefsel-georiënteerd weefsel-georiënteerd
pijncentrum
Noxe
Nociceptie
(te) Simpel model(te) Simpel model
Nociceptie # PijnNociceptie # Pijn
One pain or many pains?One pain or many pains?A new look at Pain MechanismsA new look at Pain MechanismsF. Cervero and J. Laird; NIPS, 1991F. Cervero and J. Laird; NIPS, 1991
Geen 1-op-1 relatieGeen 1-op-1 relatieweefselschadeweefselschade
(ongelukkig, maar goedbedoeld diagram)
Pijn in neurowetenschappelijk perspectiefB. van Cranenburgh, 2009
Top-down benadering pijn Top-down benadering pijn BBreingerelateerde factorenreingerelateerde factoren sensitisatie,cognities, emoties, aandacht, stress, sensitisatie,cognities, emoties, aandacht, stress, contextcontext
Spring in het brein van je patiënt….Kies een “centrale aanpak”
No brain, no pain
Pijn en het brein
PET-scan chronische lage rugpijnPET-scan chronische lage rugpijnde veranderde (vergrote) centrale sensorische de veranderde (vergrote) centrale sensorische representatie kan als pijngeheugen dienen representatie kan als pijngeheugen dienen Apkarian, A. V. et al. J. Neurosci. 2004;24:10410-
10415
Thalamus“landkaart”
van rug vergroot
Sensorische cortex“landkaart” rugis veranderd
Amygdala-netwerkraakt ontremd en ‘zingt’ rond
Verlies aan grijze stofPrefrontale cortex
Insula gesensitiseerd
Het zenuwstelsel “leert” Het zenuwstelsel “leert” gevoeliger gevoeliger te te wordenwordenGeneralised muscular hyperalgesia in Generalised muscular hyperalgesia in chronic whiplash syndrome. M.Johansen et chronic whiplash syndrome. M.Johansen et al., Pain, 1999,al., Pain, 1999,
Esofaguspijn (ballon)Esofaguspijn (ballon)(Lu e.a. 2010)(Lu e.a. 2010)
Injectie met fysiologisch zout-Met uitleg: „pijnstiller“-Met uitleg: „fysiologisch zout“
Chronische pijn en de Chronische pijn en de kracht kracht van cognitievan cognitie
British Medical Journal sept. 2005British Medical Journal sept. 2005
De “vervelende” pijn moet De “vervelende” pijn moet weg…weg…er onstaat een innerlijk verzet tegen wat er er onstaat een innerlijk verzet tegen wat er isis Externe
stress
Interne stress
Pijn zit tussen de orenPijn zit tussen de oren
“Tussen de oren” ?
ZIT HET BREIN
HOOPGEVENDE HOOPGEVENDE ONTWIKKELINGENONTWIKKELINGEN
11
Er is bijna niets erger dan te worden Er is bijna niets erger dan te worden afgewezen, gepest en of buitengesloten…afgewezen, gepest en of buitengesloten… Naomi I. Naomi I. Eisenberger, Matthew D. Eisenberger, Matthew D. Lieberman Lieberman in in Pain, 2006Pain, 2006
Sociale en fysieke pijnSociale en fysieke pijn The pains and pleasures of social life: a social cognitive neuroscience The pains and pleasures of social life: a social cognitive neuroscience
approachapproach Lieberman & Eisenberger, Lieberman & Eisenberger,
20082008
Rechter Ventro-laterale PFC
Anterior Cingula Cortex (dorsaal) Anterior Cingula Cortex (dorsaal)
Rechter Ventro-laterale PFC
22
Het veranderen van je relatie tot pijn Het veranderen van je relatie tot pijn de rode loper uitrollen voor het ervaren van pijn…de rode loper uitrollen voor het ervaren van pijn…
Kabat-Zinn,Handboek meditatief ontspannen, Kabat-Zinn,Handboek meditatief ontspannen, 19941994
PIJN
“Pijn is onvermijdelijk, lijden is optioneel “
Pain Attenuation through Mindfulness is Associated with Decreased Cognitive Control and Increased Sensory Processing in the Brain Tim Gard Britta K. Hölzel Cereb. Cortex (2012) 22(11): 2692-2702 December 15, 2011
Focus op het moment, de sensatie van pijn, zonder interpretatie
33
"The injury by itself is not enough to explain the ongoing pain. It has to do with the injury combined with the state of the brain.”
Apkarian et all;Nature NeuroscienceVol15,1117–1119 (2012)
Corticostriatal functional connectivity Corticostriatal functional connectivity predicts transition to chronic back painpredicts transition to chronic back painApkarian et all;Nature NeuroscienceVol15,1117–1119 (2012)Apkarian et all;Nature NeuroscienceVol15,1117–1119 (2012)
Evaluatie en reactie op debuitenwereld
Communicatie tussenN.Accumbens en PrefrontaleCortex
44
Spelen psychoneuroimmunologische Spelen psychoneuroimmunologische mechanismen een rol bij onbegrepen mechanismen een rol bij onbegrepen lichamelijke klachten?lichamelijke klachten?
Dr. Jan Houtveenin samenwerking metProf Dr. Lorenz van Doornen
Universiteit UtrechtAfd Klinische en Gezondheidspsychologie
VRA 23 sept 2010
55
Virtual RealityVirtual RealityNeuroreport, Neuroreport, June 21, 2004, June 21, 2004, D. Patterson, H. HofmannD. Patterson, H. Hofmann
PijnPijn
•EN ZO IS PIJN SLECHTS PIJNEN ZO IS PIJN SLECHTS PIJN•TENZIJ JE HAAR WEERSTAATTENZIJ JE HAAR WEERSTAAT
• DAN WORDT HET EEN KWELLINGDAN WORDT HET EEN KWELLINGI CHINGI CHING
Regen is slechts regen,dat is nog geen slecht weer…
En zo is pijn slechts pijntenzij je haar weerstaat dan wordt het lijden…
I Ching
DANK VOOR DE AANDACHT! JOHN