1

T VN

Dn tc Vit Nam tri qua hng nm dng nc v gi nc hun c

truyn thng yu nc, truyn thng chng gic ngoi xm, thc c kt

cng ng dn tc do phi thng xuyn ng u vi cc th lc ngoi

bang xm lng hoc c ng ho, k c ng ho cng bc. Trong tim

thc mi ngi dn Vit Nam, d thuc tc ngi a s hay thiu s, u

cha ng tnh yu qu hng t nc nng nn kt tinh thnh thc ca

dn vi nc, c th hin sinh ng trong mi quan h gn b hu c ca

thit ch Gia nh - Lng - Nc, thnh sc thi c o ca vn ho Vit

Nam. Ch tch H Ch Minh tng ngi ca truyn thng yu nc ca nhn

dn Vit Nam: "Dn ta c mt lng nng nn yu nc. l mt truyn

thng qu bu ca ta. T xa n nay, mi khi t quc b xm lng th tinh

thn y li si sc, n kt thnh mt ln sng v cng mnh m, to ln, n

lt qua mi s nguy him, kh khn, n nhn chm tt c l bn nc v l

cp nc ". Lng yu nc, tnh cm gn b mu tht v trch nhim ca

"con dn" vi Nc c kt thnh truyn thng v hn th tr thnh ch

ngha yu nc Vit Nam. Bi tiu lun ny s phn tch r v ch ngha yu

nc Vit Nam t cc gc : c s hnh thnh v pht trin, nhng ni dung

c bn ca ch ngha yu nc Vit Nam, ch ngha yu nc Vit Nam

trong giai on mi v xy dng con ngi Vit Nam thm su ch ngha yu

nc.

2

I. C S HNH THNH V PHT TRIN CA CH NGHA YU

NC VIT NAM

1.1. Ch ngha yu nc Vit Nam

Yu nc l mt trong nhng tnh cm su sc nht, c cng c qua

hng trm nm, hng nghn nm tn ti ca cc quc gia bit lp. Yu nc

l mt tnh cm, mt trng thi tm l t nhin ca con ngi nh tnh yu

qu hng, x s, s gn b vi ngn ng v nim t ho v truyn thng...

Yu nc l mt tnh cm x hi, m ni dung l tnh yu v lng trung thnh

i vi T quc, lng t ho v qu kh v hin ti ca T quc, ch bo v

nhng li ch ca T quc. Yu nc cng c qu trnh pht trin cng vi

lch s pht trin ca quc gia dn tc, theo qu trnh th tnh cm yu

nc c tnh cht cm tnh y dn dn tr thnh l tnh c ni dung t tng,

l lun; t tng yu nc pht trin thnh ch ngha yu nc. Ch ngha

yu nc l nguyn tc o c v chnh tr, tnh cm x hi. Ni dung chnh

ca ch ngha yu nc l tnh yu v lng trung thnh vi T quc.

Ch ngha yu nc Vit Nam l si ch xuyn sut ton b lch s

Vit Nam dng nc v gi nc, l chun mc cao nht ca o l v ng

u trong bc thang gi tr vn ho tinh thn ca dn tc Vit Nam, l tnh

cm, mt gi tr thing ling chung ca ton dn Vit Nam; l sc mnh tim

tng, thng trc trong lng dn tc; l ngun lc khng bao gi cn. thi

i no ch ngha yu nc v tinh thn dn tc vn lun l ng lc to ln

on kt xy dng v bo v T quc.

1.2. C s hnh thnh v pht trin ca ch ngha yu nc Vit

Nam

* iu kin khch quan.

V tr a l v iu kin t nhin ca Vit Nam gn b con

ngi vi thin nhin, qu hng t nc.

3

Nc ta nm trn bn o ng Dng, trong vng nhit i gi ma;

do iu kin kin to ca tri t, nn t nc ta nm trong vng c nhiu ti

nguyn thin nhin qu, him. V tr a l, iu kin t nhin to nn

nhng tim nng to ln ca s pht trin kinh t, nhng cng t ra khng t

th thch ln i vi dn tc ta.

Trong qu trnh lao ng sn xut, xy dng t nc... chng ta va

tm cch thch nghi vi iu kin t nhin, va tm cch khai thc iu kin t

nhin phc v cho s tn ti, pht trin ca mnh. Trong qu trnh sn bn,

trng trt, chn nui, nhng c dn Vit Nam c cuc sng n nh, vi

mt nn sn xut vt cht, nhng gi tr tinh thn mang bn sc ring v t

n trnh cao ca nn vn minh la nc.

Qua thc tin u tranh chng li thin nhin h khc, nhng c dn

Vit Nam dn dn lin kt li vi nhau, cng nhau lm thu li, p sng,

bin chng lt li, hn hn. Kinh t pht trin, s giao lu gia cc

vng trong nc tng bc c m mang. l qu trnh tng bc to nn

s gn b gia cc c dn, cng ng vi nhau; l c s hnh thnh tnh yu

qu hng, t nc, s gn b, m bc ln nhau.

S pht trin bin i ca cc hnh thi kinh t - x hi trong lch s

Vit Nam nh hng n s pht trin tinh thn, thc dn tc v ch ngha

yu nc Vit Nam.

L lun v hnh thi kinh t - x hi ca C.Mc em li cho ngi ta s

l gii ng n v s bin i, pht trin ca x hi loi ngi. S pht trin

x hi loi ngi gn lin vi s bin i ca hnh thi kinh t - x hi.

Vit Nam khng ging nh nhiu nc trn th gii, khng tri qua

tun t 5 hnh thi kinh t - x hi mt cch t nhin. Vit Nam khng tri

qua thi k chim hu n l, t ch cng x nguyn thu chng ta tin ln

ch phong kin. Ch phong kin Vit Nam l ch phong kin

4

phng ng, n cng khc vi ch phong kin phng Ty. Ch

phong kin Vit Nam khng c thi k tn ti ch lnh a vi quan h

lnh cha - nng n; khng tri qua thi k phn quyn, ct c lu di, c

im ny c nh hng chi phi n s c kt cng ng v s pht trin ca

dn tc.

T khi thc dn Php xm lc nc ta (1858) x hi Vit Nam

chuyn t x hi phong kin sang x hi thuc a na phong kin. X hi

tn ti hai mu thun c bn l mu thun gia ton th dn tc Vit Nam vi

quc Php xm lc v mu thun gia nhn dn lao ng vi bn a ch

phong kin. S vn ng ca hai mu thun c bn trn dn n mu thun

ch yu l mu thun gia ton th dn tc Vit Nam vi bn quc Php

xm lc v b l tay sai. Nhng chuyn bin tc ng su sc n vic

hnh thnh s on kt, c kt dn tc trong u tranh ginh c lp dn tc,

t do ca nhn dn.

Trong thi k thng tr ca ch ngha thc dn, giai cp t sn Vit

Nam c ny sinh v pht trin mc no , song rt non yu. Do , ch

ngha dn tc t sn tuy c mt s nh hng nht nh, nhng khng gi vai

tr chi phi v khng thay th cho ch ngha yu nc truyn thng ca dn

tc Vit Nam.

Dn tc Vit Nam t khi c s lnh o ca ng Cng sn c bc

pht trin nhy vt v chnh tr, ginh c c lp dn tc, xy dng ch

dn ch nhn dn v tng bc tin ln CNXH. l qu trnh bin i cn

bn v s on kt dn tc. Ch ngha yu nc Vit Nam cng chuyn sang

giai on pht trin mi v cht, yu nc gn lin vi yu CNXH, ch ngha

yu nc gn lin vi ch ngha quc t ca giai cp cng nhn. l c s

to nn sc mnh tinh thn v sc mnh vt cht mi, l ngun gc su xa v

nguyn nhn quan trng ca mi thng li cch mng Vit Nam.

5

Lch s chng ngoi xm ca dn tc ta hun c nn tinh thn on

kt, ch u tranh bt khut, kin cng, nim t tn dn tc tc ng su

sc n s pht trin ca ch ngha yu nc Vit Nam.

Nc Vit Nam nm khu vc n ng ng giao lu gia Bc v

Nam , ng sang Ty , ni c nhiu ng giao thng quan trng, ca

ng thng thng vi cc ni trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng ni

c nhiu ti nguyn thin nhin qu him. V vy, t xa n nay, nc ta

lun b xem l "ming mi bo b", mnh t y hp dn i vi nhiu

quc hung bo. K t cuc khng chin qun Tn (th k II - trc Cng

nguyn, n nm 1975 k thc cuc khng chin chng M cu nc) trong

vng 22 th k, dn tc ta c ti 12 th k phi tin hnh khng chin chng

li nhiu k th thng c tim lc kinh t v qun s vt tri hn ta gp

nhiu ln.

Nhng cuc khng chin ca nhn dn ta chng qun xm lc phng

Bc trc y, khng chin chng ch ngha thc dn kiu c, kiu mi trong

thi hin i u l nhng cuc chin u khng cn sc, din ra rt c lit

c v quy m v tnh cht chin tranh. Trong iu kin nh vy, khng c

con ng no khc, c dn tc ng lng nht t ng dy, c kt vi nhau,

to thnh sc mnh to ln chin u v chin thng qun th. Nhng iu

kin tc ng su sc ti qu trnh hnh thnh v pht trin ch ngha

yu nc Vit Nam, hnh thnh truyn thng on kt, c kt dn tc trong

s nghip dng nc v gi nc hnh thnh nn nhng phm cht c bit

ca ch ngha yu nc v ch ngha anh hng cch mng Vit Nam.

S thng nht trong tnh a dng ca nn vn ho dn tc tc ng

ln n s hnh thnh v pht trin ch ngha yu nc Vit Nam.

Vn ho, vn minh Vit Nam l mt b phn ca vn ho, vn minh

nhn loi, ng thi c bn sc ring, rt r nt ca dn tc Vit Nam.

6

Vit Nam l mt quc gia dn tc thng nht, mi dn tc c truyn

thng vn ho ring ca mnh (phong tc, tp qun, ngn ng, ting ni) to

nn mt nn vn ho a dng, phong ph ca nn vn ho thng nht. Thng

nht trong tnh a dng, phc tp.

Hn th, Vit Nam nm v tr chin lc quan trng, l di t hp

nm gia ni cao trng ip, va tip gip vi cc quc gia trn t lin va

ni lin vi cc qun o pha Nam. Vit Nam nm gia hai trung tm vn

ho ln nht chu l vn ho n v vn ho Trung Hoa. Hai nn vn ho

y xm nhp mnh m vo i sng vn ho Vit Nam. Tuy vy, nn vn

ho Vit Nam khng b ng ho vi vn ho bn ngoi. Tri li, chng ta

vn gi c ct cch, bn sc ring ca mnh. l s vng vng v bn

lnh, ct cch vn ho Vit Nam, con ngi Vit Nam, ng thi rt nhy bn

thch nghi, bit hi nhp, bit la chn tinh hoa vn ho th gii bin n thnh

gi tr vn ho mang bn sc dn tc Vit Nm. Tinh thn t tn dn tc,

thc yu nc, thng ni l mt b phn c bn to thnh vn ho Vit

Nam. N va kt tinh nhng gi tr tiu biu ca truyn thng dn tc, va k

tha pht trin ca nn vn ha ca cc dn tc nh l mt c s quan trng

hnh thnh pht trin ch ngha yu nc Vit Nam.

Qu trnh thng nht quc gia v sm hnh thnh dn tc c lp

tc ng mnh m n s hnh thnh pht trin ch ngha yu nc Vit Nam.

Dn tc Vit Nam hnh thnh rt sm, do yu cu chng thin nhin,

chinh phc thin nhin v do s c kt nhau li chng ngoi xm. Truyn

thng cng x nng thn Vit Nam l mt yu t ng vai tr ng k

trong vic cng c khi i on kt dn tc Vit Nam.

Qu trnh hnh thnh, pht trin ca nh nc, gn lin vi qu trnh

thng nht quc gia. Tuy mi thi k c tn gi khc nhau, nhng dn tc

Vit Nam c hnh thnh l do nhu cu tr thu, nhu cu chng ngoi xm

7

v do nhu cu trao i kinh t, vn ho ngy cng gia tng gia cc vng, cc

min li vi nhau, sm hnh thnh thc cng ng, on kt c kt dn tc.

l c s ca ch ngha yu nc truyn thng.

* Nhn t ch quan.

Ngoi nhng iu kin khch quan nu trn tc ng n qu trnh hnh

thnh, pht trin ch ngha yu nc Vit Nam, chng ta cn lm r nhng

nhn t ch quan - nhn t quan trng quyt nh n ni dung, hnh thc ca

ch ngha yu nc Vit Nam. T khi hnh thnh nh nc, t nh nc s

khai ban du, n nh nc hin i, bt k nh nc no cng quan tm

chm lo gio dc, bi dng, k tha v pht trin truyn thng yu nc ca

cc th h ng cha trong qu trnh dng nc v gi nc .

Lch s Vit Nam bt u bng mt s kin c ngha v cng trng

i l s ra i rt sm ca Nh nc Vn Lang trn c s hp nht t

nguyn ca ngi Vit c (Lc Vit v u Vit): "Vua Hng c cng dng

nc, v nc Vit ngay t lc mi ra i l mt quc gia c cng vc

n nh vi mt nn vn ha rc r, vi sn phm trng ng. C th khng

nh rng s xut hin sm ca Nh nc Vn Lang to iu kin rt c

bn cho ch ngha yu nc Vit Nam hnh thnh sm.

Nh nc th hai trong lch s Vit Nam l nc u Lc (thng nht

gia Ty u v Lc Vit) vi ngi th lnh kit hit l Thc Phn chng

li s xm lc ca nh Tn t phng Bc trn xung, vi s kin ny

ni r mt c im ca lch s Vit Nam: bt u dng nc cng l bt u

gi nc! T th chung ca dn tc ta trong lch s l phi lun lun va lao

ng xy dng t nc , va chin u bo v t nc dng nc i i vi

gi nc l mt c im bao trm, mt quy lut c bn ca lch s Vit

Nam.

8

n cui th k th 3 trc Cng nguyn, vo cui thi Vn Lang (v

cc vua Hng) sang u thi u Lc (v vua Thc) dn tc Vit Nam i

vo chnh s. V cng cuc dng nc v gi nc ca dn tc ta c

thc hin quyt lit v c kt qu. Vo cui i vua Hng (th k 3 trc

Cng nguyn) ch Tn (Tn Thy Hong) vi m mu bnh trng xung

pha Nam c 50 vn qun xung pha Nam bnh Bch Vit. Nhng

chng vp phi sc khng c quyt lit ca ngi Vit (c dn Vn Lang

u Lc) do Thc Phn ng u nh bi sau mt cuc khng chin ko di

n 6-7 nm trong nhng iu kin v cng kh khn, gian kh, thiu thn

b (t 214 trc CN 209 trc CN). Thc Phn l mt th lnh ngi u

Lc cng cc th lnh ngi Vn Lang v qun dn Vit t chc cuc

chin u, bi chin trng l min rng ni Vit Bc v min trung du min

ng Bc ngy nay. Cui cng nh Tn phi ra lnh bi binh, rt ht qun

ra khi phm vi t nc ngi Vit, cuc khng chin lu di, gian kh u

tin ca t tin ta ginh c ton thng. Nc u Lc l cao im cui

cng ca k nguyn bt u dng nc v gi nc. Sau chin thng oanh lit

, (c bit l qua vic on kt chin u), tinh thn c kt dn tc trong

ni b cng ng ngi Vit cng c cng c v tng cng.

Sau chin thng qun Tn (khong 208 trc CN) nhn uy tn sn c

Thc Phn xng l An Dng Vng i quc hiu l u Lc, phn nh

s hp nht cht ch hn gia hai thnh phn Vit tc (u v Lc) trong mt

chnh th quc gia, mt kt cu chnh tr x hi cao hn. u Lc l mt th

thng nht Vit tc c ngha l va thng nht Dn tc, va thng nht

Quc gia) cao hn Vn Lang. S thnh lp nc u Lc l bc pht trin k

tc nc Vn Lang. Thi i Vn Lang v u Lc l thi i vn minh Sng

Hng, thi i cc Vua Hng v Vua Thc, mt thi i v cng quan trng

ca lch s Vit Nam. l thi k hnh thnh dn tc vi nn tng l mt

9

i sng kinh t chung cho ton quc, l thi k hnh thnh Nh nc u

tin. cng l thi i hnh thnh mt nn vn ha dn tc vi mt bn sc

c o phi Hoa, phi n vi mt phong cch ng Sn rt c trng, rt in

hnh v c nh hng ln n ton vng ng Nam . Cng ng dn tc

Vit xy dng t mt li sng ring, c mt bn lnh vng vng, v trn

nn tng xy dng c mt x hi, mt li sng Vit Nam, mt truyn

thng Vit Nam. cng l thi k hnh thnh thc dn tc c tng hp

t nhng tnh cm gia nh, h hng, quan h ng bo, tnh lng ngha

nc... tr thnh mt lng yu nc Vit Nam bt kh chin bi, mt

thc v quyn s hu chung ca dn tc, v a bn t ai, t nc, lnh

th trn nn tng thc h ca cng cuc gi nc bt u. l k

nguyn bt u dng nc ca dn tc Vit Nam, m u truyn thng dng

nc v gi nc oai hng ca dn tc, t c nng ln trnh ch

ngha yu nc Vit Nam.

Nhng vo nm 183 trc CN, Triu li dng tnh hnh phng

Bc ri lon xng , lp nc Nam Vit, ri a qun xung pha Nam

chim nc u Lc, m u mt thi k mt nc ko di hn ngn nm, l

mt thi k th thch ln lao i vi sc sng ca dn tc vi m mu ng

ha ton din v trit ca k th. S h hn 1000 nm ca cc triu i

phong kin phng Bc vi nhiu th on ng ha khng th b gy

ch c lp, t ch ca dn tc. ch c lp t ch lun c bo tn v

pht trin t i ny qua i khc. Cc cuc khi ngha ca Hai B Trng

nh Hn, Triu Th Trinh chng Ng, L B chng Lng dng nn nc

Vn Xun, Triu Quang Phc nh ui qun th ra khi b ci, nhng n

u nm 603 sau CN li b phong kin phng Bc h. Bt chp tnh hnh

bt li, phong tro khi ngha vn bng n lin tc, trn khp mi min t

nc. Cng vi ch c lp, t ch l tinh thn bo v ni ging v vn ho

10

dn tc. S h ca phong kin phng Bc lun i lin vi m mu ng

ho dn tc v huyt thng v vn ho dn tc Hn ca Trung Quc. Dn tc

Vit Nam tri qua hn 1000 nm lch s bo v c bn sc vn ho dn

tc, ni ging Lc Hng ca mnh, Vit ho mnh hn Hn ho. V cui cng

chin thng Bch ng do Ng Quyn lnh o ginh li ch quyn t

nc, gi c vn vn ho v bn sc dn tc, khng b ng ho. Trong

cuc u tranh y, s c kt cng ng dn tc v tinh thn yu nc cng

c ti luyn v nng cao.

T th k X n th k XV l thi k tn ti nn c lp lu di ca t

nc. Tri qua cc triu i inh, Tin L, L, Trn, Hu L, quc gia thng

nht ngy cng c cng c, cng cuc xy dng t nc c tin hnh

trn quy m ln, t nn tng vng chc v ton din cho s pht trin ca

dn tc v ca Nh nc phong kin c lp, vic dng nc gn lin vi gi

nc. Nhng cng trong nm th k , khng c th k no dn tc ta khng

phi chng ngoi xm, th k 13 phi ti ba ln chng Nguyn Mng. Ni

dung bi th Nam quc sn h chng t mt bc pht trin cao ca

tinh thn yu nc v thc c lp t ch. Tri qua ba ln khng chin

chng Nguyn Mng thng li cng vi nhng b Binh th, Hch tng s, Di

chc ca Trn Quc Tun phn nh s trng thnh ca tinh thn yu

nc vi nhn thc gn nc vi dn v sc mnh vua ti ng lng, anh

em ho thun, nc nh chung sc, khoan th sc dn lm k su r bn

gc gi nc. Khi ngha Lam Sn pht huy cao sc mnh nu hiu

gy lm c, t tp khp bn phng manh l, pht trin thnh mt cuc

chin tranh gii phng dn tc mang tnh nhn dn su rng. Nhng tng kt

trong Bnh Ng i co cho thy tinh thn yu nc, thc dn tc pht

trin ln trnh ca ch ngha yu nc vi mt nhn thc mang tnh h

thng, khi qut tng i ton din v s tn ti ca t nc v dn tc.

11

n th k 15, nh Trn nt v b nh H thay th. Nhng cuc khng

chin do H Qu Ly ng u nhanh chng tht bi v khng pht huy

c sc mnh v i ca dn tc chng gic gi nc. Phong tro yu

nc dng ln mnh m, li cun mi tng lp, mi thnh phn, pht trin

rng khp dn quy t vo cuc khi ngha Lam Sn do L Li ng u.

Sau 10 nm chin u (1418-1428), vi thng li ca cuc khng

chin, nn c lp dn tc c khi phc v gi vng, m mu xm lc

ca k th b nh bi hon ton. Tnh hnh to ra nhng iu kin rt

thun li cng c v xy dng t nc. T th k XV n th k XVIII,

ch phong kin Vit Nam chuyn sang m hnh ch phong kin trung

ng tp quyn ly Nho gio lm nng ct. T , Nho gio c nh hng

v chi phi ngy cng su sc trong triu nh v x hi Vit Nam. Phong tro

Ty Sn (1771) ni ln ng Trong ri tin ra Bc. Phong tro t mt

cuc khi ngha nng dn pht trin thnh mt phong tro dn tc, nh

cc chnh quyn phong kin, nh bi qun xm lc Xim, Thanh v xo b

tnh trng chia ct ng Trong- ng Ngoi. Nhng khi Quang Trung mt th

nh Nguyn chuyn ch li ln thng tr. Thi k ny ch phong kin Vit

Nam bc vo giai on khng hong suy vong. Phong tro nng dn khi

ngha tip tc lan trn, ch trong vng na th k u ca triu Nguyn c

ti trn 300 cuc khi ngha nng dn ln v nh.

Trong sut gn 1000 nm tn ti ca x hi phong kin Vit Nam, ni

dung gio dc truyn thng yu nc tp trung vo cc mi quan h nh: vua

- nc (trung qun - i quc), lng - nc (gi lng - gi nc), nc - nh

(nc mt - nh tan), nc - dn (yu nc - thng dn)... l cc mi

quan h rng mi ca x hi, trong quan h vua - nc l c bn nht.

Vi h t tng Nho gio, gio dc t tng trung qun l c bn nht. Giai

cp thng tr lun gio dc thc bo v c lp dn tc, gi vng s thong

12

nht t nc. Vi mc ch bo v quyn li, a v thng tr ca giai cp

bc lt. t nc c lp, quyn li kinh t v a v chnh tr ca h c

bn vng, cn khi t nc khng c c lp th in trang, thi p, quyn

uy ca giai cp thng tr cng khng cn. ng nhin, gio dc thc c

lp dn tc khng phi ch v c quyn, c li ca giai cp thng tr, m

trong cn c quyn li ca nhn dn. Chnh v vy phong tro yu nc

chng gic ngoi xm ca qun chng, ch yu l phong tro nng dn lin

tip din ra di s lnh o ca cc triu i phong kin. Qu trnh u tranh

ca nhn dn khi dy, hun c, ng vin, khch l tinh thn yu nc si

ni ca c mt dn tc c bit trc ho xm lng.

Ti gia th k 19, vn mng dn tc ta ng trc mt th thch mi

v cng nghim trng l s xm lng ca t bn Php. Lch s Vit Nam

cng chuyn sang mt trang mi, phong tro u tranh gii phng dn tc

Vit Nam pht trin theo nhng khuynh hng mi: Cc s phu yu nc

di ngn c Cn Vng, cc tr thc yu nc v khi ngha Yn Bi ca

Vit Nam Quc dn ng, Phn Bi Chu vi phong tro ng Du, Phan

Chu Trinh vi phong tro Duy Tn. V lc ny, lnh t Nguyn i Quc

ra i tm ng cu nc n vi ch ngha Mc Lnin. Ngi kt hp

ch ngha yu nc, phong tro cng nhn Vit Nam v ch ngha Mc -

Lnin, thnh lp ng Cng sn. Chnh ng v sn ra i (ngy 3-2-1930)

to nn mt bc ngot v i ca cch mng Vit Nam. T y Cch mng

Vit Nam i vo qu o ca thi i. Ch ngha yu nc lc ny l ch

ngha yu nc ca nhn dn, khng b hn ch, bin cht bi ch ngha quc

gia hp hi, ch ngha s vanh t sn, phong kin. Chnh trong thi k ng

lnh o, ch ngha yu nc Vit Nam cng c nhng iu kin v cng

thun li pht trin. Yu nc ngy nay l kin nh mc tiu c lp dn

tc v ch ngha x hi, kt hp hi ha vi ch ngha quc t v sn chn

13

chnh, l em ht nhit tnh, tr tu v ti nng xy dng T quc theo nh

hng x hi ch ngha, trc mt l xy dng x hi dn giu, nc mnh,

dn ch, cng bng, vn minh trn tinh thn ha bnh, hu ngh v hi nhp,

cng nhau pht trin.

II. NHNG NI DUNG C BN CA CH NGHA YU NC

VIT NAM

* Tnh yu qu hng, t nc, con ngi

Trong nim v T quc ca con ngi Vit Nam bao gi cng c

nim v qu hng c th ni h sinh ra v ln ln vi bao hnh nh thn

thng: cy a, ging nc, sn nh, con ngi c th trn mnh t . T

quc chung, rng ln bao gi cng gn vi mt ci lng ring bit. Trong

thc t hnh thnh ln mi quan h Nh - Lng - Nc trong s hnh thnh,

pht trin ca dn tc Vit Nam, trong t chc nh nc, trong t tng, tnh

cm con ngi Vit Nam. iu lm cho ch ngha yu nc truyn thng

Vit Nam c su sc, mnh m v c o.

Yu nc ca ngi dn Vit Nam l mt tnh yu c th, khng tru

tng, t yu nhng cnh quan thin nhin ni mnh t h sinh ra, n tnh

yu T quc bao la.

T tng yu nc gn vi thng ni, sn sinh ra nhng hnh ng

yu nc rt c th, hnh ng ca ch ngha anh hng trong sn xut, chin

u hnh thnh nn nhng tnh cm yu thng, m bc ln nhau ca nhng

ngi con Lc, chu Hng.

* Tnh cm gn b, c kt cng ng, hng v dn, ly dn lm gc.

Thc tin sn xut mu sinh, chin u bo v, gi vng c lp dn

tc, i hi mt cch khch quan cc tng lp dn c phi c s on kt, c

kt vi nhau to thnh sc mnh cng ng vng mnh, sc mnh ca tt c

qun chng nhn dn, sc mnh y c v nh "nc". Ni nh Nguyn

14

Tri: ch thuyn cng l dn, lt thuyn cng l dn. Trong lch s dn tc

Vit Nam tri qua cc triu i khc nhau, nhng c cng mc ch: "Vic

nhn ngha, ct yn dn", to nn s bnh yn ca mi lng qu v trn ton

b mi vng ca T quc. Vit Nam ngoi ba mi quan h Vua - Ti, Cha -

Con, Chng - V cn c mi quan h th t l quan h gia Nc v Dn,

"Nc ly dn lm gc".

* thc bo v bn sc vn ho dn tc.

Nn vn ho, vn minh Vit Nam l kt qu ca qu trnh lao ng

chinh phc thin nhin, xy dng cuc sng, ca cc cuc u tranh chng

xm lc, chng s ng ho ca cc th lc bn ngoi i vi dn tc Vit

Nam.

nim v lch s v vn ho chung gi vai tr rt quan trng trong

nhn thc v tnh cm yu nc (huyn thoi, truyn thuyt, truyn lch s, l

hi dn gian).

Quan nim bo v vn ho dn tc ch yu l bo v bn lnh, bn sc

dn tc gn vi c lp, ch quyn quc gia, khng mang tnh bo th, hp

hi. Theo , ch ngha yu nc i hi mi c dn, c cng ng phi c

trch nhim bo v nhng bn sc vn ho ca dn tc mnh, gn vi bo v

c lp ch quyn quc gia. Bo v bn sc vn ho dn tc nhng cng bit

tip thu c chn lc, hp l tinh hoa vn ho th gii. Bo v nhng khng

ng ca, bo v gn lin vi s pht trin. mi bc pht trin ca lch s

dn tc c bc pht trin ca mt nn vn ho cao hn. l tnh quy lut

ca s pht trin vn ho Vit Nam.

* thc bo v ton vn lnh th quc gia

Lch s dng nc v gi nc ca dn tc, chng ta c ba bn

Tuyn ngn c lp. Bn Tuyn ngn ln th nht vo ma xun 1077 sau khi

chin thng qun Tng xm lc, L Thng Kit vit bi th bt h:

15

"Nam quc sn h Nam c

Tuyt nhin nh phn ti thin th

Nh h nghch l lai xm phm

Nh ng hnh khan th bi h"

Nm 1428 sau khi cuc chin tranh gii phng khi ch h ca nh

Minh - Nguyn Tri ngi anh hng dn tc vit "Bnh ng i co", bn

Tuyn ngn c lp ln th II.

Bn Tuyn ngn c lp ln th II do Ch tch H Ch Minh tuyn b

ngy 02 thng 9 nm 1945 khai sinh Nc Vit Nam dn ch cng ho.

Tt c cc bn Tuyn ngn u khng nh quyn dn tc t quyt ca

Vit Nam; ch quyt tm gi vng c lp dn tc, gi vng bn sc vn

ho Vit Nam; ngh lc, quyt tm ca dn tc trong s nghip xy dng mt

nc Vit Nam c lp, dn ch v giu mnh.T tnh yu qu hng, x s

nng ln thnh thc bo v non sng t nc, giang sn, t quc, sn h x

tc ( nim su sc v lnh th quc gia) l bc trng thnh ca ch ngha

yu nc Vit Nam truyn thng.

Th k XV L Thnh Tng khng nh: "Mt thc ni, mt tc

sng ca ta khng th vt b... Ai dm em mt thc ni, mt tc sng ca

Vua Thi T li lm mi cho gic th ti phi tru di".

* thc su sc v c lp dn tc v lng t tn dn tc

Biu hin cao nht ca ch ngha yu nc l thc coi c lp dn tc

l thing ling, bt kh xm phm - tinh thn t tn dn tc.

Mi ln T quc b xm lng th mi tng lp nhn dn lun t li ch

t nc ln trn ht v sn sng gt b mi li ch ring, chp nhn mi gian

nan, th thch, hy sinh v c lp dn tc.

16

Tuy nc nh, c lc b mt nc hng trm, hng nghn nm, nhng

vn gi vng nim t tin, t tn dn tc. Chnh trn tinh thn v sau Ch

tch H Ch Minh khi qut: "Khng c g qu hn c lp , t do".

thc t tn, t lp ca dn tc c hnh thnh rt sm v cc triu

i ni tip nhau u c thc bo v lng t tn, t lp ca dn tc, xy

dng nn bn sc, ct cch ring ca dn tc Vit Nam. Dn tc Vit Nam

lun lun ho nhp vi th gii, nhng khng bao gi chng ta b ho tan,

mt i ci bn sc ring c ca mnh.

* thc xy dng t nc.

Vit Nam l mt nc c tim nng ln v ti nguyn, nhng nn kinh

t km pht trin. V vy, trong tm thc ca mi ngi Vit Nam qua cc th

h u coi vic xy dng t nc phn vinh snh vai cng cc cng quc l

mt biu hin rt c th ca lng yu nc. Chnh trong qu trnh cng nhau

chung lng, u ct lao ng xy dng t nc, chng chi vi thin nhin

m tnh yu thng con ngi, yu qu hng, t nc ny n v khng

ngng c cng c, pht trin. Nhn dn ta rt qu trng nhng nhn ti ca

t nc, nhng ngi c cng lao trong lao ng, sn xut lm cho t nc

ngy cng thm giu p. l mt gi tr vn ho cao p th hin ch

ngha yu nc Vit Nam.

III. CH NGHA YU NC VIT NAM TRONG GIAI ON

MI CA CCH MNG

3.1. Bi cnh th gii, khu vc v trong nc hin nay

Trn th gii, Ch ngha x hi hin thc tm thi lm vo thoi tro

trong khi cc th lc hiu chin v ang iu chnh chin lc, ro rit

thc hin thit lp th gii mt cc. Cuc u tranh ca nhn dn th

gii chng chin tranh v chy ua v trang, v ho bnh, c lp dn tc, dn

ch... din ra di nhiu hnh thc mi. Xu th ton cu ho, hi nhp quc t

17

ang l hin thc khch quan nh hng n tt c cc quc gia, dn tc t

cc nc pht trin n cc nc km pht trin. Ngoi nhng c hi, mt tri

ca ton cu ha l nguy c tt hu v kinh t, s phn ha giu ngho ngy

cng tng, s bt bnh ng ngy cng cao. T nn x hi pht trin mnh,

bo lc, khng b, nhim mi trng; nguy c chin tranh tn gio, sc tc,

chin tranh cc b, khu vc e da nn ho bnh th gii. Ton cu ha to c

hi cho cc quc gia trong cng cuc pht trin kinh t, song "cc mu thun

ln ca thi i vn rt gay gt".

Tnh hnh th gii v khu vc tc ng trc tip n s nghip xy dng v

bo v T quc, va to ra nhiu thun li mi, ng thi cng gy ra nhng

thch thc i vi nc ta. Trong xu th hi nhp quc t hin nay: "Phi

tranh th c hi, vt qua thch thc, tip tc i mi mnh m, ton din v

ng b, pht trin nhanh v bn vng hn". Lc ny, ch ngha yu nc

Vit Nam cn c pht huy mnh m.

3.2. Pht huy mnh m ch ngha yu nc, p ng yu cu xy

dng v bo v T quc trong tnh hnh mi

c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi l mc tiu, l tng

ca ng ta, dn tc ta. Kin nh mc tiu l tng c lp dn tc gn lin

vi ch ngha x hi l bi hc ln, xuyn sut trong qu trnh cch mng

Vit Nam.

i hi ln th X ca ng khng nh Mc tiu "dn giu, nc

mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh" th hin c cc mc tiu ca

ch ngha x hi Vit Nam th hin s gn b cht ch gia nc vi dn.

c lp dn tc v ch ngha x hi vn l ngn c chin u v chin thng

ca th h hm nay v cc th h mai sau.

Kt hp ch ngha yu nc chn chnh vi ch ngha quc t trong

sng ca giai cp cng nhn. Khng ch bo v gi vng ch quyn m

18

chng ta cn gp phn tch cc vo cuc u tranh chung ca nhn dn th

gii v ho bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi. Bng vic pht

huy ni lc, tranh th ngun ngoi lc; thc hin ngha v quc t ph hp

vi kh nng v hon cnh quc t th hin c tnh thy chung, trong

sng ca Vit Nam i vi ng ch, bn b trn th gii.

Khng ngng cng c, tng cng on kt: on kt ton ng,

on kt ton dn, ton dn tc, on kt quc t. on kt l yu cu khch

quan ca s nghip cch mng, l lc lng v cng to ln, l sc mnh v

ch khng g thng ni. Vn i on kt ton dn tc l vn chin

lc c tm quan trng c bit, tr thnh mt nhu cu cp thit, mt ng

lc ch yu xy dng v bo v T quc hin nay. ng thi, phi bit kt

hp sc mnh dn tc v sc mnh thi i c th pht huy ngun lc bn

trong v ngun lc bn ngoi cho s ngip pht trin v bo v t nc.

IV. XY DNG CON NGI VIT NAM THM SU CH

NGHA YU NC

4.1. Xy dng con ngi Vit Nam thm su ch ngha yu nc

Vit Nam

C lng t ho, t tn, t trng dn tc su sc. Nim t ho v cc

gi tr chn chnh lun lun l ng lc tinh thn to ln, kch thch hot ng

thc tin ca mi con ngi. Xy dng cho mi ngi Vit Nam c lng t

ho dn tc su sc.

C hoi bo, kht vng, ch thc hin "dn giu, nc mnh, x

hi cng bng, dn ch, vn minh", vng bc i ln ch ngha x hi.

Ch ngha yu nc, vi tinh thn dng nc truyn thng l lm cho t

nc thot khi ni nhc ngho nn, lc hu, vn ln thc hin bng c

mc tiu "dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh".

19

Sn sng lm mi vic v dn, v nc vi tinh thn nhim v no

cng hon thnh, kh khn no cng vt qua, k th no cng nh

thng. Yu nc biu hin bng nhng vic lm c th gi vng c lp

dn tc v xy dng ch ngha x hi. Tinh thn hy sinh phn u v nc, v

dn vn l ng lc to ln ca cc phong tro thi ua.

Kin quyt u tranh vi mi hnh ng xm phm li ch ca T

quc, ca nhn dn, pht huy truyn thng kin cng, bt khut, bo v

T quc. Trong bi cnh pht trin hin nay, cn kin quyt u tranh chng

quan liu, tham nhng, lng ph, nhng hnh ng lm yu i sc mnh tng

hp ca t nc ng thi cnh gic v kin quyt lm tht bi mi m mu

xm phm li ch ca T quc, ca nhn dn.

4.2. Cc gii php xy dng con ngi Vit Nam thm su ch

ngha yu nc Vit Nam

Mt l, cn y mnh cng tc gio dc t tng chnh tr, gio dc

lng yu nc cho cc tng lp nhn dn, c bit l thanh, thiu nin. "Th

h tr ngy nay tip ni s nghip ca lp ngi i trc, y mnh cng

cuc i mi, cng nghip ho, hin i ho nc nh ra ni nhc ngho

kh, m ra mt trang s mi rng r cho non sng Vit Nam quang vinh snh

vai cng cc dn tc khc trn th gii". Ngh quyt Trung ng 7 kho X

v Tng cng s lnh o ca ng i vi thanh nin thi k y mnh

cng nghip ho, hin i ho khng ch tip tc khng nh vai tr ch nhn

tng lai t nc ca thanh nin Vit Nam m cn ch ra nhng nguyn

nhn dn n nhng hn ch v nhn thc ca thanh nin hin nay trc nh

hng t mt tri ca c ch th trng, ca tnh hnh phong tro cng sn v

cng nhn quc t v m mu "din bin ho bnh" ca cc th lc th

ch.

20

i hi XI ca ng tip tc ch r: pht huy mnh m sc mnh

tng hp ca ton dn tc, chng ta cn phi tng cng tuyn truyn, gio

dc tinh thn yu nc, thc dn tc cho cn b, ng vin v cc tng lp

nhn dn; cn kt hp y mnh tuyn truyn, gio dc ch ngha yu nc

vi phong tro thi ua yu nc. Nhng nm qua, c nhiu phong tro thi

ua thit thc, xut hin nhiu tm gng tiu biu ca cc tng lp nhn dn,

trong c thanh nin. S xut hin ngy cng nhiu cc th khoa, cc doanh

nhn gii, cc chin s thi ua trong thi k i mi l biu hin sinh ng

ca ch ngha yu nc Vit Nam, l kt qu ca phong tro hc tp v lm

theo tm gng o c H Ch Minh.

pht huy ch ngha yu nc Vit Nam thi i H Ch Minh trong

thanh nin, cn i mi cng tc vn ng thanh nin, to vic lm, to mi

trng hc tp, sinh hot vn ho, th thao lnh mnh. Cn i mi cch thc

tuyn truyn, gio dc truyn thng dng nc v gi nc, lng yu qu

hng, t nc, trnh h ho chung chung.

Hai l, nng cao nhn thc ca cn b, ng vin v cc tng lp nhn

dn v ni dung ch ngha yu nc Vit Nam hin nay, khng nh s gn

kt c lp dn tc vi CNXH. Mc tiu chung ca cng cuc i mi l xy

dng nc Vit Nam dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh.

cng l ni dung xuyn sut, bao trm ca ch ngha yu nc Vit Nam

trong thi k y mnh CNH, HH. Ch ngha yu nc Vit Nam m nh

cao l ch ngha yu nc H Ch Minh - nhn t quan trng mang li thng

li cho cch mng Vit Nam, khng phi l ci g xa vi m rt c th, sinh

ng. N phi c biu hin bng hnh ng, vic lm hng ngy gia nh,

trong trng hc, c quan, n v, trn ng ph... l thc chp hnh

lut php, l cn, kim, lim, chnh; l yu thng con ngi, khng v cm

21

trc kh khn ca ng ch, ng bo, l tnh yu qu hng, kin quyt

chng tham nhng, lng ph, sn sng hy sinh v T quc.

Cn lm tt cng tc gio dc chnh tr t tng, lm cho mi ngi Vit

Nam, trc ht l tng cn b, ng vin nhn thc r tnh trng tham nhng,

lng ph ang l quc nn, lm xi mn lng tin ca nhn dn v ng vin

i vi ng v Nh nc, trc tip e da s lnh o ca ng, s tn

vong ca ch . Trin khai nghim tc Cuc vn ng Hc tp v lm theo

tm gng o c H Ch Minh, t ph bnh v ph bnh theo tinh thn Ngh

quyt Trung ng 4 kho XI l bin php cc k quan trng xy dng v

pht trin t nc trong tnh hnh mi, l s pht huy ch ngha yu nc

Vit Nam trong bi cnh ton cu ho v hi nhp quc t.

22

KT LUN

Yu nc, khng ch l mt tnh cm, mt phm cht tinh thn, m

pht trin thnh mt ch ngha - ch ngha yu nc, ch ngha dn tc

chn chnh thnh dng ch lu ca t tng Vit Nam, xuyn sut lch s dn

tc. Ci dng ch lu y - ch ngha yu nc Vit Nam - c th hnh dung

trn nhng nt tiu biu l: - Tnh cm, thc hng v ci ngun, t tin nh

mt yu t tm linh ca ngi Vit Nam: "D ai i ngc v xui - Nh ngy

gi t mng Mi thng Ba". - thc ngng m, tn sng, ghi n nhng

anh hng c cng vi nc, vi dn. - Gn b vn mnh t nc vi tn ti

ca tng gia nh: "Nc mt, nh tan". - thc c kt cng ng trong xy

dng qu hng t nc, trong u tranh chng thin nhin khc nghit v

chng ngoi xm. - thc v tinh thn c lp, t ch v lnh th, ch quyn

quc gia v.v.. Ch ngha yu nc Vit Nam l sc mnh t tng Vit Nam -

mt ngun sc mnh to ln c kt tinh hun c qua trng k lch s.

Trong thi i hin nay, pht huy ch ngha yu nc Vit Nam l c s vng

chc, l b Vit Nam hi nhp v pht trin bn vng trong xu th ton

cu ho v hi nhp quc t. Mi con ngi Vit Nam u phi khng ngng

phn u tr thnh con ngi cua thi i mi thm nhun ch ngha yu

nc.

23

TI LIU THAM KHO

1. Ban Tuyn gio Trung ng , Hng dn s 60 - HD/BTGTW, ngy

17 thng 11 nm 2008.

2. GS. inh Xun Lm (2011), c sc ch ngha yu nc Vit Nam, Bo i on kt

3. Nguyn Mnh Tng, Ch ngha yu nc Vit Nam t truyn thng

n hin i, Sch Hc tp v lm theo t tng H Ch Minh v trung vi

nc hiu vi dn, Nxb.ST - CTQG, H.2009, tr. 204 224.

2. GS. inh Xun Lm (2011), c sc ch ngha yu nc Vit Nam, Bo i on kt