CHUỖI CUNG ỨNG VÀ MẠNG

SẢN XUẤT

GiẢNG VIÊN: TS. Nguyễn Thị Xuân Hòa

Bộ môn: Quản lý công nghiệp

Viện Kinh tế và Quản lý

Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội

Nội dung

Chương 1: Giới thiệu về mạng và chuỗi cung ứng

Chương 2: Tích hợp và điều phối chuỗi cung ứng

Chương 3: Hợp đồng chuỗi cung ứng

Chương 4: Cụm ngành công nghiệp

Chương 5: Năng lực cạnh tranh địa phương

Tài liệu tham khảo:

David Simchi – Levi, Philip Kaminsky, Edith Simchi –

Levi, Designing and Managing the Supply Chain:

Concepts, Strategies and Case Studies, 3rd edition,

McGraw-Hill

Porter, Micheal E. (1998). Lợi thế cạnh tranh quốc gia,

Nhà xuất bản Trẻ và Tủ sách Doanh trí. Dịch từ

nguyên bản tiếng Anh Comparative Advantage of

Nations, The Free Press, a Division of Simon &

Schuster Inc., Second edition

Porter, Micheal E. (2008). On competition, The

Harvard Bussiness Review Book series.

Phương pháp đánh giá

- Tham gia trên lớp:

- Bài tiểu luận cá nhân: Nộp 1 tuần sau khi kết thúc môn

- Thi cuối kỳ

CHƯƠNG 1

Giới thiệu mạng và chuỗi cung ứng

Mạng và Chuỗi cung ứng là gì ?

6

Consumer

Retailer

Manufacturing

Material Flow®

Supplier

Supplier Wholesaler

Retailer

CashFlow

Information flow

Mạng lưới SCM

Mạng lưới Logistics

Mạng và Chuỗi cung cấp là gì?Dòng chảy sản phẩm và dịch vụ từ:

Nhà cung cấp nguyên vật liệu Nhà cung cấp sản phẩm/ linh kiện trung gian Nhà sản xuất sản phẩm cuối cùng Nhà bán buôn, nhà phân phối và Nhà bán lẻ

• Kết nối thông qua các hoạt động vận chuyển và lưu kho

• Tích hợp thông qua các hoạt động về thông tin, lập kế hoạch và các hoạt động tích hợp khác

Mục tiêu: Giảm chi phí và nâng cao mức dịch

vụ khách hàng

Quản lý chuỗi cung ứng là gì? Quản lý chuỗi cung cấp là tập hợp cách tiếp cận nhằm tối

ưu hiệu quả hoạt động của nhà cung cấp, nhà sản xuất,

kho, phân phối để hàng hóa được sản xuất và phân phối

đúng số lượng, đến đúng địa điểm, đúng lúc để nhằm tối

thiểu hóa chi phí toàn chuỗi trong khi vẫn đáp ứng được

mức dịch vụ yêu cầu.

Source

Supplier

Supplier

Distributor

Distributor

Retailer

End-User

Converter

Converter Consumers

Dòng thông tin

Dòng chảy nhu cầu/ Vốn

Dịch vụ giá trị gia tăng

Dòng chảy NVL

Tái sử dụng/Bảo trì/Dòng chảy dịch vụ sau bán hàng

Định nghĩa SCM

Quan sát

Tất cả đơn vị trong chuỗi có ảnh hưởng đến chi phí

đều cần xem xét

Nhà cung cấp của nhà cung cấp

Khách hàng của khách hàng

Tính hiệu quả và chi phí hiệu quả yêu cầu

Cách tiếp cận toàn chuỗi

Nhiều cấp lập kế hoạch

Chiến lược – chiến thuật – vận hành

Những quan sát khác

Chiến lược chuỗi cung ứng có gắn kết với “ Phát triển

chuỗi” – phát triển sản phẩm

Thách thức của chuỗi: tối thiểu chi phí và tối đa dịch vụ

Tồn tại những rủi ro và bất định: dự báo nhu cầu, thời gian

vận chuyển, máy hỏng, …

Phát triển chuỗi

Các hoạt động và quá trình gắn với giới thiệu sản phẩm.

Bao gồm:

Giai đoạn thiết kế sản phẩm

Liên quan năng lực và kiến thức

Các quyết định thuê ngoài

Kế hoạch sản xuất

Phát triển chuỗi

Ph

át tr

iển

ch

uỗi

Lập kế hoạch/

thiết kế

Nguồn

Nguồn cung Sản xuất Phân phối Bán

Thiết kế sản phẩm

Mua/ sản xuất

Tham gia của nhà cung

cấp

Hợp tác chiến lược

Lựa chọn nhà cung cấp

Hợp đồng cung ứng

Chuỗi cung ứng

Tối ưu toàn chuỗi

Mạng lưới phức tạp do trải rộng toàn cầu

Mục tiêu mâu thuẫn giữa các thành phần trong chuỗi

Hệ thống năng động Biến đổi theo thời gian: nhu cầu, năng lực

Phù hợp cung và cầu là khó

Các mức tồn kho và lượng giao hàng thiếu khác nhau

Các phát triển gần đây làm tăng rủi ro Sản xuất tinh gọn/ thuê ngoài/ sản xuất nước ngoài

Vấn đề thách thức của tối ưu toàn chuỗi?

Các yếu tố rủi ro và bất địnhPhù hợp cung- cầu

LÝ DO VÍ DỤ

•Thiếu nguyên vật liệu

•Thiếu linh kiện từ nhà cung cấp

•Năng suất kém

Boeing Aircraft’s giảm tồn kho $2.6

billion

•Giảm doanh thu

•Nhu cầu giảm nhiều hơn so tồn kho

hiện có

Doanh thu của U.S. Surgical

Corporation giảm 25%, mất $22

million

•Cạnh tranh khốc liệt

•Thị trường PC: nhu cầu giảm

Intel bị giảm 38% lợi nhuận

•Nhu cầu cao cho sản phẩm mới EMC Corp. mất $2.66 billion trong

quý 2 của năm 2006

Yếu tố ngẫu nhiên và rủi roDao động của tồn kho và hàng giao bù trong chuỗi

Thay đổi nhu cầu trong chuỗi

Yếu tố rủi ro và bất định

Dự báo không phải là giải pháp: dự báo luôn có thể sai

Nguồn gây ra bất định không chỉ có từ nhu cầu: thời gian chờ giao hàng, năng suất, thời gian vận chuyển, sẵn có của linh kiện, vật tư…

Xu hướng hiện tại làm tăng rủi ro Sản xuất tinh gọn Thuê ngoài Sản xuất ở ngoài nước

Phát triển của chuỗi cung ứng

1950s 1960s 1970s 1980s 1990s 2000s Beyond

Sản xuất hàng loạt theo truyền thống

Quản lý tồn kho/ tối ưu chi phí

JIT, TQM, BPR, Liên minh

Hình thành

SCM

Phát triển cao

hơn của SCM

Thay đổi của chi phí Logistics

Chi phí Logistics costs của nước Mỹ

Thành phần của chi phí Logistics

Tổng chi phí Logistics của nước Mỹ từ 1984-2005

Tính phức tạp

Công ty Mỹ giành hơn $1 trillion cho các hoạt động liên quan đến chuỗi (10-15% tổng GDP)

Vận tải 58%

Tồn kho 38%

Quản lý 4%

Ngành công nghiệp tạp hóa có thể tiết kiệm $30 billion (10% chi phí vận hành) bằng việc sử dụng các chiến lược logistic

Hộp ngũ cốc mất 104 ngày vận chuyển từ nhà máy đến siêu thị

Một xe ô tô mất 15 ngày di chuyển từ nhà máy đến đại lý

Tính phức tạp

Công ty máy tính Compaq mất $500 million đến $1 billion doanh thu hàng năm

Máy tính để bàn và cá nhân không sẵn có hàng trong kho vào lúc mà khách hàng có nhu cầu

Boeing mất giá trị khoảng $2.6b

Thiếu nguyên vật liệu, thiếu linh kiện bên trong và bên ngoài doanh nghiệp….

Cisco ($2.2b) tồn kho trong giai đoạn 2001-2002

Khách hàng giảm đơn hàng do nhu cầu giảm

Tính phức tạp trong chuỗi cung cấp

Sản xuất sản phẩm bán dẫn:

• Sản xuất:

– Sản xuất chip ở 6 địa điểm khách nhau: 4 ở nước Mỹ, một ở Anh và một

ở Israel

– Chip được vận chuyển đến 7 địa điểm ở Đông Nam Á

• Phân phối

– Sản phẩm cuối cùng được vận chuyển đến hàng trăm địa điểm trên toàn

thế giới

– 20,000 tuyến vận chuyển khác nhau

– 12 hãng hàng không vận chuyển

– 95% sản phẩm được giao hàng trong vòng 45 ngày

– 5% được giao trong vòng 90 ngày

Chi phí chuỗi cung cấpví dụ ngành dệt may

Sản xuất Phân phối Bán lẻ Khách hàng

Cost per Percent

Shirt Saving

$52.72 0%

$41.34 28%

$20.45 62%

Sản xuất Phân phối Bán lẻ Khách hàng

Sản xuất Phân phối Bán lẻ Khách hàng

Tiềm năng chuỗi cung cấp

P&G’s tiết kiệm $65 million qua cải tiến hệ thống logistics

Dell tăng năng lực cạnh tranh, tăng giá trị 3,000% trong hai thập kỷ:

Mô hình bán hàng trực tiếp

Chiến lược sản xuất theo đơn hàng

Wal-Mart trở thành nhà bán lẻ lớn nhất thế giới nhờ thay đổi hệ thống logtistics

Các chuỗi cung cấp trong môi trường cạnh

tranh tòan cầu phải:

27

Đủ linh động để đáp ứng được với những biến động về

nguồn hàng, hệ thống phân phối, hay các kênh vận chuyển,

thuế nhập khẩu và tỉ giá

Có khả năng sử dụng các công nghệ tiên tiến nhất để quản lý

việc cung ứng nguyên vật liệu và phân phối hàng hóa.

Tuyển dụng được các chuyên gia địa phương để xử lý các

vấn đề về thuế, thương mại, giao nhận, vận tải, hải quan và

các vấn đề về chính trị.

Vấn đề chủ yếu của Quản lý chuỗi cung

cấp

Chain Global Optimization Managing Risk and Uncertainty

Thiết kế mạng lưới phân phối Supply Y

Kiềm soát tồn kho Supply Y

Nguồn sản xuất Supply Y

Hợp đồng chuỗi cung cấp Both Y Y

Chiến lược phân phối Supply Y Y

Hợp tác Development Y

Thuê ngoài và sản xuất nước ngoài Development Y

Thiết kế sản phẩm Development Y

Công nghệ thông tin Supply Y Y

Giá trị khách hàng Both Y Y

Giá linh hoạt Supply Y

Vấn đề chủ yếu của quản lý chuỗi cung cấp

Năm nhân tố ảnh hưởng đến phát triển chuỗi

1. SẢN XUẤT:

Cái gì, như thế

nào và khi nào

4. VẬN CHUYỂN

Bằng phương tiện

gì và khi nào vận

chuyển

2. TỒN KHO

Sản xuất bao nhiêu

và tồn kho bao nhiêu

3. VỊ TRÍ

Vị trí tốt nhất để

thực hiện sản xuất/

dịch vụ

5. THÔNG TIN

Thông tin để ra

các quyết định

Lập kế họach để giúp đạt được nhiệm vụ của công ty

Anh hưởng đến vị trí cạnh tranh lâu dài của doanh

nghiệp

Các chiến lược

Nhiều nhà cung ứng

Ít nhà cung ứng

Mạng lưới Keiretsu

Liên kết dọc

Công ty ảo

Plan

© 1995 Corel Corp.

Caùc chieán löôïc quaûn lyù chuoãi cung öùng

Caùc chieán löôïc quaûn lyù chuoãi cung öùng Đàm phán với nhiều nhà cung ứng; dùng 1 nhà cung ứng

để đàm phán với các nhà cung ứng khác

Phát triển đối tác lâu dài với 1 số ít các nhà cung cấp sẽ

làm việc với công ty để thỏa mãn khách hàng

Liên kết dọc; mua một nhà cung ứng thực tế

Keiretsu – các nhà cung ứng của bạn trở thành 1 phần của

liên minh với công ty

Tạo 1 công ty ảo dùng các nhà cung ứng trên cơ sở khi

cần thiết.

Nhiều nguồn cho 1 mặt hàng

Quan hệ đối thủ

Ngắn hạn

Độ mở ít

Đàm phán được, thỉnh thoảng mới có

PO

Giá cao

Không thường xuyên, các lô hàng lớn

Giao hàng tại khu tiếp nhận© 1995 Corel Corp.

Chieán löôïc nhieàu nhaø cung öùng

1 hay ít nguồn cho 1 mặt hàng

Quan hệ đối tác (JIT)

Dài hạn, ổn định

Kiểm tra tại chỗ & thăm viếng

Hợp đồng riêng biệt

Giá thấp (các đơn hàng lớn)

Thường xuyên, các lô hàng nhỏ

Giao hàng tại vị trí sử dụng

Chieán löôïc ít nhaø cung öùng

Nguyên vật liệu (cc

nh cung ứng)

Liên kết ngược

Chuyển đổi hiện tại

Liên kết xuôi

Sản phẩm hoàn chỉnh

(khách hàng)

Có khả năng sản xuất các

hàng đã mua trước kia

Các họat động khởi động

Mua nhà cung ứng

Vấn đề tự làm hay đi mua

Cam kết tài chính chủ yếu

Khó thực hiện tốt tất cả các

thứ

Chieán löôïc lieân keát doïc

Các dạng của liên kết dọc

Quặng sắt

Sắt

Xe hôi

Hệthống

phân phối

Đại lý

Chất bán dẫn

Vi mạch

Bo mạch

điện tử

Máy tính, đồng hồ, TV

Trồng trọt

Nhà máy sản xuất lúa mì

Nguyên vật liệu

(các nhà cung ứng)

Liên kết ngược

Chuyển đổi hiện tại

Bánh

Liên kết xuôi

Sản phẩm hòan chỉnh

(khách hàng)

Töø tieáng Nhaät chæ “ chuoãi lieân keát”

Heä thoáng caùc ñoàng minh vaø coå ñoâng Coå phaàn cuûa coâng ty ñöôïc naém bôûi caùc

coâng ty ñoàng minh

Lieân keát caùc nhaø saûn xuaát, caùc nhaø cung öùng, caùc nhaø phaân phoái, & caùc nhaø cho vay (voán) ‘Quan heä ñoái taùc’ môû roäng cho toøan chuoãi

cung öùng

Chieán löôïc maïng löôùi Keiretsu

© 1995 Corel Corp.

Chieán löôïc coâng ty aûo

Maïng löôùi caùc coâng ty ñoäc laäp

Lieân keát baèng coâng ngheä PC’s, faxes, Internet etc.

Moãi coâng ty ñoùng goùp moät vaøi naêng löïc coát loõi.

Chuû yeáu cung caáp caùc dòch vuï Thanh toùan, soïan thaûo, thieát keá

Coù theå daøi haïn hay ngaén haïn

Thoâng thöôøng, chæ cho ñeán khi coù cô hoäi

Ba böôùc ñieàu chænh chuoãi cung öùng vaø chieán löôïc kinh doanh

1. Hieåu yeâu caàu cuûa khaùch haøng

2. Xaùc ñinh naêng löïc coát loõi vaø vai troø cuûa coâng ty baïn seõ ñoùng goùp ñeå phuïc vuï khaùch haøng

3. Phaùt trieån khaû naêng cuûa chuoãi cung öùng ñeå hoã trôï vai troø maø coâng ty baïn ñaõ choïn

Ñaùp öùng Hieäu quaû

1. Saûn xuaát

2. Löu tröõ

3. Vò trí

4. Vaän chuyeån

5. Thoâng tin

Khaû naêng cuûa chuoãi cung öùng veà ñaùp öùng vaø hieäu qua coù töø quyeát ñònh treân 5 ñoäng löïc cuûa chuoãi cung öùng

• Quaù naêng löïc

• Saûn xuaát linh ñoäng

• Nhieàu nhaø maùy nhoû

• Quaù naêng löïc 1 ít

• Taäp trung heïp

• Moät soá ít nhaø maøy trung taâm

• Möùc löu kho cao

• Nhieàu chuûng loïai sp

• Möùc löu kho thaáp

• Ít chuûng loïai saûn phaåm

• Nhieàu vò trí gaàn vôùi khaùch haøng

• Moät vaøi vò trí trung taâm phuïc vuï 1 vuøng roäng lôùn

• Giao haøng thöôøng xuyeân

• Cô cheá nhanh vaø linh ñoäng

• Giao haøng ít, lôùn

• Cô cheá chaäm, reû

• Thu thaäp vaø chia seû döõ lieäu chính xaùc vaø kòp thôøi

• Chi phí veà thoâng tin giaûm trong khi caùc chi phí khaùc taêng

40

Chuỗi giá trị

Hoạt động chính

Hoạt độnghỗ trợ

Cơ sở hạ tầng của công ty

Quản lý nguồn nhân lực

Phát triển công nghệ

Mua sắm

Logistics nội

bộ

Sản xuất

Logistics bên ngoài

Marketing & sales

Dịch vụ

Chuỗi giá trị là trình từ các chức năng kinh doanh mà ở đó độ thỏa dụng(tính hữu dụng) của sản phẩm hay dịch vụ được gia tăng khi mà sản phẩmhay dịch vụ này đi từ nhà cung cấp tới người sử dụng.

Chuỗi giá trị sân bay, dưới quan điểm

của khách hàng

41

Chuỗi giá trị của sân bay

42

Hành khách ( gửi hành

lý, check in, bay…

Máy bay (hoạt động dưới

mặt đất, vệ sinh,…)

Hành lý/ramp ( bốc xếplên máy bay, chuyển

hành lý)

Kiểm tra an ninh

Đường băng, sân bay

Hệ thống xử lý hành lý

Tòa nhà (đỗ xe, Terminal

Điện, nước..

Lập kế hoạch nguồn lực

Quảng cáo

Cung cấp địa điểm

quảng cáo

Các hoạt động phát

triển dịch vụ hàngkhông (phát triển trước

các tuyến đường)

Tòa nhà, cơ sở hạ tầng sân bay, hệ thống xử lý hành lý,phương tiện vận chuyển

Hệ thống IT, Radar, Hướng dẫn đỗ ; Nghiên cứ thị trường, Dịch vụ TMDT

Tuyển dụng, Đào tạo xử lý hành lý, đào tạo bán hàng , đào tạo Cartering

Hệ thống tài chính, kế toán, vấn đề pháp lý, quản lý

Khu vực

bán lẻ, cartering,

DV khác

T.Tâm hộinghi

DV viễnthông,

Internet

Thuêphòng

Hạ tầng

HRM

P.Tr công nghệ

Hoạt động điển

hình

Mua sắm

Inbound logisticsVận hành Marketing Dịch vụ

Chuỗi giá trị của hãng hàng không

43

Phòng vé

• Xử lý mặt đất: hành khách,

hành lý, hàng

hóa, thư tín• Vận hành chuyến

bay• Dịch vụ trên máy

bay

• Kiểm tra an ninh• Catering

• Quản lý Hub

Quản lý viị trí

• Quản lý số lượnghành khách

• Tình toán nhiên

liệu• Lập kế hoạch tổ

lái• Lập lịch biểu bay

• Cung ứng (máy

bay, nhiên liệu..)

Quảng cáo

• Chương trình

khách hàng

thường xuyên• E-tickets

• Lập kế hoạchtuyến bay mới

• Phân bổ phi đội

bay

Máy bay, nhiện liệu, thông tin, công nghệ truyền thông

Hệ thống máy tính đặt chỗ, quản lý sản lượng khách hàng, CRM, nghiên cứu thị

trường, Mạng lưới bay (internet on board)

Tuyển dụng, Đào tạo lái, an ninh, xử lý hành lý, đào tạo bán hàng , đào tạo phục

vụ trên máy bay

Hệ thống tài chính, kế toán, vấn đề pháp lý, quản lýHạ tầng

HRM

P.Tr công nghệ

Hoạt động

điển hình

Mua sắm

Inbound

logistics

Vận hành Marketing Dịch vụ

Trrung chuyển

(transfer)

• Vận hành

outbound

logistics

Ma trận hoạt động của sân bay

44

Mục tiêu

Hoạt động chínhĐ

ún

g g

iờ

Ch

ất

lượ

ng

kế

t n

ối

vận

ch

uyể

n

Tín

h tiế

p c

ận

sân

bay

Ph

í v

à c

ướ

c

Dịc

h v

ụ

An

nin

h

Sự

đa d

ạn

g đ

iểm

đế

n, t

.gia

n b

ay

Hìn

h ả

nh

củ

a s

ân

bay,

hãn

g H

K

Các lô

sãn

có

Ho

ạt

độ

ng

mảke

tin

g

Ch

ất

lượ

ng

, sự

sắn

có

cơ

sơ

hạ t

ần

g

C.t

rìn

h k

hác h

àn

g

thư

ờn

g x

uyê

n..

Sân bay

Inbound logistics X X X X X (X) X

Vận hành X X X X

Marketing (X) X (X)

Dịch vụ X X

Máy bay

Inbound logistics X X X

Vận hành X X X X

Outbound logistics X

Quản lý mạng lưới,

Marketing, bán

hàng

X X X X X

Dịch vụ X X

Caùc öu ñieåm chieán löôïc cuûa quaûn lyù chuoãi cung öùng Caùc chi phí cuûa chuoãi cung öùng thöôøng

chieám 50% toång chi phí hoïat ñoäng.

Caùc coâng ty coù quaûn lyù chuoãi cung öùng▪ Coù 45% öu theá veà chi phí chuoãi cung öùng

▪ Giaûm 50% möùc löu kho▪ Giao haøng nhanh hôn 17% ▪ Thò phaàn lôùn hôn vaø coù nhieàu khaùch haøng trung

thaønh hôn

Caùc vaán ñeà cuûa caùc chuoãi cung öùng toøan caàu

Caùc chuoãi cung öùng trong moâi tröôøng caïnh tranh toøan caàu phaûi:▪ Ñuû linh ñoäng ñeå ñaùp öùng ñöôïc vôùi nhöõng thay

ñoåi ñoät ngoät veà söï saün saøng cuûa caùc boä phaän/phuï tuøng, phaân phoái, hay caùc keânh vaän chuyeån, thueá nhaäp khaåu vaø tæ giaù

▪ Coù khaû naêng söû duïng caùc coâng ngheä truyeàn thoâng vaø maùy tính tieân tieán nhaát ñeå quaûn lyù vieäc cung öùng nguyeân vaät lieäu vaø phaân phoái haøng hoùa.

▪ Tuyeån duïng ñöôïc caùc chuyeân gia ñòa phöông ñeå xöû lyù caùc vaán ñeà veà thueá, thöông maïi, giao nhaän, vaän taûi, haûi quan vaø caùc vaán ñeà veà chính trò.