chuong phusa 4phusaonline.free.fr/butviet/dvsinh/chuong phusa 4.pdf · con do c« ta ®Î ra l¹i...

Ký Ức Làng Cùa ðặng Văn Sinh

1

Ch−¬ng bèn

1

Tõ khi ch¸nh §µm chÕt, ng−êi qu¶n lý c¬ nghiÖp hä Khóc lµ bµ c¶

Huª. Khóc LuËn ®−îc bµ ta nu«i d¹y nh− con ®Î. ThËm chÝ nã cßn ®−îc

c−ng chiÒu h¬n c¶ Khóc ThÞ HuÖ, lóc nµy ®· bèn tuæi, gièng th»ng anh

nh− ®óc mÆc dï chóng kh«ng cïng mét mÑ sinh ra. TÊt nhiªn lµ bµ ta

th©m thï M¹c ThÞ L¸nh. ChÝnh v× c« ta - con ®Ü l¨ng loµn trêi ®¸nh

th¸nh vËt - mµ chång bµ ph¶i chÕt. Çi chÕt cña Khóc §µm lµm thanh

danh gia ®×nh bÞ hoen è, lµ ®Ò tµi cho thiªn h¹ ®µm tiÕu. Nh−ng th»ng

con do c« ta ®Î ra l¹i quý nh− vµng. NÕu kh«ng cã nã, toµn bé gia t−

®iÒn s¶n sÏ r¬i vµo tay kÎ kh¸c mµ tr−íc hÕt lµ mÊy ®øa con cña Khóc

KiÖt. L·o nµy biÖt t¨m b¶y t¸m n¨m, thØnh tho¶ng míi mß vÒ mµ l¹i

toµn vÒ vµo ban ®ªm. Çnh lý dÞch tõ l©u ®· nghi l·o ®ang lµm viÖc cho

mét tæ chøc bÝ mËt nµo ®ã chèng l¹i nhµ cÇm quyÒn nªn çch ¨n nãi

kh¸c h¼n thêi kú cßn lµm thµy ®å gâ ®Çu trÎ. Nhµ hä Khóc sau nµy ph¶i

cã mét ng−êi ®µn «ng lµm chñ, vµ ng−êi ®ã sÏ lµ Khóc LuËn. Bá qua

mäi ®Þnh kiÕn cña ph−êng nhi n÷ th−êng t×nh, quyÕt ®Þnh cña bµ cã ý

nghÜa lÞch sö ®èi víi truyÒn thèng vèn rÊt b¶o thñ cña çc bËc phô

huynh lµng Cïa. Bµ nhåi nhÐt vµo çi ®Çu trÎ th¬ cña Khóc LuËn lßng

hËn thï vµ niÒm khinh bØ ®èi víi ng−êi ®· sinh ra nã. Mçi ngµy mét Ýt,

nh− m−a dÇm thÊm l©u, ph−¬ng thøc gi¸o dôc ®Çy tÝnh vô lîi cña ng−êi

®µn bµ ®¸o ®Ó nµy ®· lµm mÐo mã h×nh ¶nh bµ Ba trong t©m trÝ th»ng

bÐ. §¹i kh¸i ý niÖm th−êng trùc cña nã lu«n coi mÑ lµ ng−êi ®µn bµ l¼ng

l¬ ®Ü tho¶, bá nhµ theo trai, téi ®¸ng gät tãc b«i v«i th¶ bÌ tr«i s«ng. Cßn

Lª V¨n VËn lµ tªn vong ©n béi nghÜa, giÕt bè vî c−íp vî bÐ cña «ng ta

råi ®em nhau ®i trèn. Ch¸nh §µm ®· vÒ víi tæ tiªn, bµ c¶ Huª t« vÏ l·o

ta thµnh mét thø thÇn t−îng ®Ó nhµo nÆn Khóc LuËn theo quan ®iÓm

gi¸o dôc cña m×nh. §ã lµ lßng hËn thï ®Õn tËn x−¬ng tuû vµ sù khinh

miÖt nh©n çch ®èi víi kÎ ®· ph¸ vì bøc thµnh ®ång gia ph¸p, ®¶o lén

c−¬ng th−êng, g©y ra mµn bi kÞch ®éc nhÊt v« nhÞ ë vïng Ba Tæng.


2

Khóc LuËn ®Õn tuæi ®i häc. ThÇy d¹y lµ «ng kho¸ Nh−ng ng−êi

lµng Buém. Kho¸ Nh−ng ch−a ®Õn bèn m−¬i, cã m¸u giã tr¨ng, ch÷

xÊu nh− gµ bíi nh−ng ¨n mÆc b¶nh choÑ, nãi ®©u ra ®Êy lµm bµ C¶

®éng lßng. Hai ng−êi ®Çu mµy cuèi m¾t xem ra t©m ®Çu ý hîp l¾m

nh−ng cßn ng¹i mÑ con bµ Hai. "Ph¶i t×m çch tèng lò nµy ®i n¬i kh¸c".

Bµ ta nghÜ vËy mµ lu«n chê dÞp thùc hiÖn ©m m−u cña m×nh. Mét h«m

bµ C¶ gäi mÑ con bµ Hai lªn nhµ b¶o:

- T«i nghÜ m·i råi. MÊy n¨m tr−íc hai ®øa con nhµ chÞ Hµi cßn

bÐ th× kh«ng nãi lµm g×, giê c¶ th»ng LuËn vµ chóng nã ®Òu lín, ®· hiÓu

biÕt ®«i chót xem ra khã cã thÓ ë chung ®−îc v× vô ¸n anh VËn giÕt «ng

Ch¸nh … T«i ®· hái mua ®−îc ng«i nhµ cña tr−¬ng §¸p ë xãm Tr¹i Ç,

d¨m h«m n÷a, tu söa xong d× vµ mÑ con con Hµi sÏ chuyÓn ra ®Êy.

BiÕt phËn m×nh lÏ män l¹i kh«ng cã con trai tr−íc sau còng bÞ bµ

C¶ ®uæi khái nhµ, bµ Hai ch¼ng thÌm xin xá g×, th¶n nhiªn gËt ®Çu:

- ChÞ nãi ph¶i, nh−ng mÑ con t«i kh«ng ë xãm Tr¹i Ç mµ ngay

ngµy mai sÏ sang s«ng vÒ lµng Néi.

- Çi ®ã th× tuú d× th«i - Bµ c¶ c−êi nh¹t nh×n m¸i tãc ®iÓm b¹c

cña bµ Hai, thñng th¼ng b¶o - Nh−ng sang s«ng th× phÇn gia tµi cña mÑ

con g× kh«ng ®−îc mang theo.

2

Nh÷ng trËn m−a liªn miªn tõ ®¹i ngµn dån vÒ s«ng L¨ng lµm

ngËp c¶ cån L¸ng cån Vµnh. Giã ch¹y µo ¸o. Sãng vç oµm o¹p. N−íc

phï sa ®ôc ngÇu giËn d÷ lao b¨ng b¨ng nh− muèn tho¸t khái con ®ª

máng manh, chêm vµo nh÷ng çnh ®ång chiªm tròng ®Ó gi¶i phãng bít

n¨ng l−îng. Th¸ng b¶y, lóa ®ang th× con g¸i. Kh¾p l−ît çc çnh ®ång

M¶ G¹ch, M¶ Døa, §ång Gµ xanh m−ít mét mµu. Trªn gß ®èng hoÆc

ven bê ruéng, nh÷ng ®øa trÎ ®éi nãn l¸, quµng ¸o t¬i ch¨n tr©u. M−a

kÐo dµi, tr©u buéc cuång ch©n cµ sõng vµo giãng chuång ®ßi ra. Bän trÎ

th¶ tr©u gÆm cá råi vå ch©u chÊu. Nh÷ng con chÊu çi bông ®Çy trøng,


3

toµn th©n xanh thÉm mµu l¸ lóa, bÞ −ít, vç çnh mét çch khã nhäc. Cã

con kh«ng ®ñ søc v−ît chÆng ®−êng kh¸ dµi ®Õn gß ®èng r¬i c¶ xuèng

n−íc. ChÊu ®ùc nhá gÇy nh− ®Çu ®òa, bay rµn r¹t hµng ®µn. Lò nµy cã

vÎ l−êi tuy chóng bay rÊt khoÎ. Çc chµng ®a t×nh nµy th−êng "ngù "

trªn l−ng çc "nµng" t¹o thµnh mét cÆp chªnh lÖch nh− lµ mÑ câng con.

ThÊy ®éng, chÊu çi bay lªn nh− tµu "bµ giµ"1 mang theo c¶ anh b¹n

®¹i l·n kh«ng mÊy chung thuû. Cµo cµo ®Çu nhän ®ñ lo¹i xanh, ®á, tÝm,

vµng bay vï vï. Mçi khi bay chóng ch¼ng cÇn ph¶i vç çnh lÊy ®µ.

Ch¹m ng−êi hoÆc b−íc ch©n tr©u tíi gÇn, chØ nghe ®Õn "xoÑt" mét

tiÕng, ®· thÊy chó ta l¬ löng trªn trêi ®Ó råi vµi gi©y sau l¹i ®ç xuèng

mét m« ®Êt nµo ®ã çch ®Êy kh«ng xa dï r»ng m−a vÉn nh− trót n−íc.

Lò cµ cé vµ ch©u chÊu ma v« cïng tinh kh«n. ChÊu ma ng¾n ng−êi, to

x¸c, kho¸c bé y phôc sÆc sì bÈn thØu, ®«i chç ®iÓm çc vßng ®en lÊm

tÊm vµng gièng nh− m¾t quû. Vïng Ba Tæng kh«ng ai ¨n ch©u chÊu ma

nªn chóng tha hå sinh s«i n¶y në, tù do däc ngang trªn kh¾p çc d¶i

®ång. N¬i c− tró lý t−ëng nhÊt ®èi víi bän nµy lµ nh÷ng ruéng l¹c,

ruéng ®ç, ruéng d−a s¾p ®Õn kú thu ho¹ch. ChÊu ma bay rÊt cao, cã lóc

c¶ ®µn vï vï trªn ®Çu nh− xay lóa. Chóng kh«ng sî trêi m−a. Cµng

m−a cµng bay khoÎ. Nh−ng nh÷ng hiÖp sÜ næi tiÕng cña ®ång chiªm th×

ph¶i giµnh cho çc chµng cµ cé. Bän nµy thùc chÊt thuéc nßi ch©u chÊu

nh−ng to x¸c h¬n c¶ chôc lÇn. Nh÷ng chó tr−ëng thµnh th−êng kho¸c

bé çnh xanh l¸ m¹ hoÆc vµng r¬m víi çi ®Çu vu«ng gå lªn, hai con

m¾t låi ra trong suèt nh− thñy tinh tr«ng rÊt hiÕu chiÕn. Cµ cé th−êng

kiÕm ¨n trªn çc trµ ruéng hoang. Ban ®ªm chóng ph¸t ra thø ©m

thanh gäi b¹n nghe cµnh c¹ch nh− lµ tiÕng hai thanh tre gâ vµo nhau.

Khu ®ång vµn cã nh÷ng gia ®×nh cµ cé c− tró l©u ®êi. Lóc t¹nh r¸o, lò

choai choai tËp nh¶y tanh t¸ch, con nµo còng mì mµng bông nh½n

bãng, ®Çu thß ra cÆp r©u dµi ®en nh− hai sîi tãc. Trªn cao mét cÆp s¸o

®en võa liÖng nh÷ng vßng cuèi cïng võa kªu chÝp chÝp gièng tiÕng nhÞ

hen cña xÕp §¸y - mét l·o qu¨ng chµi n¸t r−îu th−êng ra bê ao ngåi

"cß cö" mçi khi chÕch cho¸ng h¬i men.

1 Mét lo¹i m¸y bay vËn t¶i cña qu©n ®éi Ph¸p nh÷ng n¨m n¨m m−¬i


4

ChiÒu chiÒu, lò trÎ d¾t tr©u vÒ ®Õn cæng lµng ®øa nµo còng kÌm

thªm giá ch©u chÊu lñng l¼ng bªn s−ên. ChØ cÇn nhóng giá vµo nåi n−íc

s«i råi ®æ ra vÆt çnh, ®em rang víi muèi, mì thªm nhóm l¸ chanh th¸i

nhá lµ ®· cã mét mãn ¨n trong b÷a c¬m ®¹m b¹c cña nh÷ng gia ®×nh

nghÌo.

Nh− mäi chiÒu, ®µn tr©u thñng th¼ng vÒ ®Õn bê m−¬ng, s¾p söa

qua cæng lµng th× bçng tõ ®×nh C¶ väng vÒ tiÕng trèng ngò liªn. Qu¶

nhiªn ch−a ®Çy mét kh¾c, kh¾p n¬i ®· lao xao tiÕng ng−êi lÉn víi tiÕng

mâ ç däc theo con ®−êng tõ chïa VÜnh H−ng xuèng xãm Tr¹i Ç. "Vì

®ª råi !". Cã ai ®ã gµo lªn nh− lµ tiÕng nÊc cña bµ giµ ®ang uèng n−íc bÞ

nghÑn. LiÒn sau ®ã lµ nh÷ng tiÕng µo µo, lóc ®Çu cßn cã vÎ m¬ hå sau râ

dÇn, cuèi cïng næ ïng ôc nh− sÊm rÒn. Chuçi ©m thanh chÕt ng−êi Êy

ch¹y kh¾p ®−êng lµng rÏ vµo tËn cïng ngâ xãm. Nã ®Õn ®©u lµ mang

theo thø n−íc ®ôc ngÇu, ®á nh− m¸u, m¸t l¹nh phï sa. Nã lµ tÝn sø cña

thuû thÇn ®em th«ng ®iÖp huû diÖt ®Õn víi vïng Ba Tæng.

Tr−íc khi vì, ë ®o¹n ®iÕm Bµi V©n, ®ª s«ng L¨ng ®· s¹t vµi chôc

th−íc. §o¹n nµy võa thÊp võa máng, khi n−íc lªn ®Õn l−ng chõng con

ch¹ch, ngÊm qua tæ mèi ®ïn vµo phÝa trong hµng lo¹t m¹ch sñi th× ®¸m

d©n phu ®«ng ®óc vïng Ba Tæng d−íi sù thóc Ðp cña tri huyÖn Nam

Thµnh Çp V¨n Tßng ®µnh bã tay chÞu phÐp. Kh«ng ®Çy nöa giê, b¶y

chôc th−íc ®ª bÞ khèi n−íc hung h·n mµu g¹ch cua ®Èy bËt vÒ phÝa lµng

Cïa. Nh− con ngùa bÊt kham xæng chuång, ®¹o qu©n cña thÇn thuång

luång mÆc søc tung hoµnh tÊn c«ng vµo kh¾p çc hang cïng ngâ hÎm

cña çc lµng h÷u ng¹n s«ng L¨ng. Nh÷ng chuçi sÊm rÒn lôc bôc trªn

cao cïng víi tiÕng n−íc rÐo Çm Çm tõ çi miÖng ®ª lóc nµy ®· to¸c ra

hµng tr¨m th−íc thµnh mét b¶n hîp tÊu khæng lå, rïng rîn ch¼ng kh¸c

g× c¬n §¹i hång thuû thêi tiÒn sö. M©y ®en vÉn vò trªn bÇu trêi −ít

sòng lµm ®ªm xuèng rÊt nhanh tuy lóc Êy míi ®Çu giê DËu. Tõ phÝa

nhµ Khóc KiÖt cã ai ®ã gµo th¶m thiÕt kÌm theo lµ tiÕng chuyÓn ®éng

r¨ng r¾c gièng nh− tiÕng vÆn m×nh cña mét con tr¨n khæng lå sau khi

®· nuèt chöng chó dª non. Nh− vËy lµ nhµ Khóc KiÖt ®æ. TiÕng kªu the

thÐ Êy cã thÓ lµ giäng ho¶ng hèt cña Khóc ThÞ Nh©n. Con bÐ nµy xinh

®Ñp nhÊt lµng nh−ng v× cã nèt ruåi d−íi m¾t tr¸i nªn khã lÊy chång. Tõ


5

l©u Khóc KiÖt ®· biÖt t¨m. Nã tuy lµ em g¸i nh−ng ph¶i thay hai «ng

anh l−êi nh− hñi qu¸n xuyÕn c«ng viÖc gia ®×nh, ch¨m sãc bµ mÑ èm

yÕu. Giê nhµ ®æ kh«ng cßn chç chui ra chui vµo, nã khãc lµ ph¶i. Lò lªn

rÊt nhanh, ch−a ®Çy hai canh giê, lµng Cïa ®· ch×m trong biÓn n−íc.

§µn bµ, trÎ con bÞ thuû thÇn tèng ra khái cöa cïng víi çc lo¹i ®å vËt

næi lÒnh phÒnh. MÊy ®øa con vî chång Th−êng Rç b¸m ®−îc vµo m¸i

nhµ. Th»ng anh vßng hai tay «m cét trô ngåi lªn thanh qu¸ giang, cßn

th»ng em bÞ giãng kÌo gÉy ®Ëp vµo b¶ vai, ®au qu¸, ph¶i th¶ tay ra, thÕ

lµ r¬i xuèng n−íc. Th»ng anh tuét khái qu¸ giang quê qu¹ng t×m,

nh−ng vµo ®óng lóc Êy mét trËn giã qu¸i ¸c lËt nghiªng çi chãp cßn l¹i

cña c¨n nhµ bÑp. Nã bÞ hÊt xuèng mét ®èng bïng nhïng rµo gai lÉn víi

rong rªu råi m¾c cøng ë ®ã. Th−êng Rç gµo ®Õn kh¶n cæ mµ ch¼ng thÊy

t¨m tÝch hai th»ng con. H¾n lÆn xuèng ba th−íc n−íc hy väng t×m ®−îc

mét trong hai ®øa nh−ng c« vî bÐo phôc phÞch l¹i s¾p ch×m nghØm v×

kh«ng biÕt b¬i, ®µnh ph¶i d×u ra ngän c©y xoan dïng thõng buéc t¹m

vµo ch¹c ba.

§au nhÊt lµ nhµ phã héi §ang. Nhµ «ng nµy kÝn cæng cao t−êng,

cho lµ n−íc chØ lªn kh«ng qu¸ mét th−íc nh− trËn vì ®ª n¨m Söu

(1925) nªn vÉn b×nh ch©n nh− v¹i sai çc con kª kÝch thãc lóa. Ai ngê lò

vÒ nhanh qu¸, ngËp s©u h¬n ba th−íc, ch©n mãng ruçng ra, kÐo ®æ nhµ.

M¸i ngãi ©m d−¬ng ngÊm n−íc, nÆng chÞch óp xuèng ®Ì chÕt c¶ bèn mÑ

con, chØ cßn m×nh «ng chång lóc Êy ®ang ë ngoµi s©n ®Þnh ®i t×m thuyÒn.

Nhµ ch¸nh §µm bÊy giê lµ n¬i tÞ n¹n cña bÊt cø ai trong lµng

nÕu t×m çch vµo ®−îc. §©y lµ ng«i nhµ hai tÇng ®−îc hä Khóc x©y

dùng kÕt hîp c¶ hai phong çch kiÕn tróc b¶n ®Þa vµ kiÕn tróc biÖt thù

cña Ph¸p thÕ kû m−êi chÝn, cã diÖn tÝch sö dông kh¸ réng. TÇng d−íi

n¨m gian, hai ®Çu hai buång vµ gian gi÷a th«ng víi nhau nh− çc c¨n

hé truyÒn thèng. TÇng trªn còng n¨m gian nh−ng ®−îc bè trÝ thµnh

nh÷ng phßng riªng biÖt. Hai gian ®Çu lµ n¬i lµm viÖc vµ nghØ ng¬i cña

ch¸nh §µm khi l·o ta cßn sèng. Tr−íc khi lµm nhµ, cã lÏ hä Khóc ®· dù

tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng vì ®ª nªn l·o cho x©y nÒn mãng rÊt cao. ChÝnh v×

vËy, çc nhµ trong lµng ngËp ®Õn m¸i tranh riªng dinh c¬ bµ c¶ Huª chØ

®Õn l−ng chõng tÇng d−íi. Ba mÑ con bµ chñ rót vµo c¨n buång ngay


6

c¹nh cÇu thang tÇng hai. MÊy gian cßn l¹i giµnh cho bµ con hµng xãm.

Kh«ng nh÷ng thÕ bµ ta cßn mang g¹o trî cÊp cho nh÷ng ng−êi ë nhê.

Sau vô Lª V¨n VËn ngé s¸t ch¸nh §µm, bµ c¶ Huª xÊu hæ víi lµng Cïa,

mçi khi cã viÖc ra ®−êng ph¶i quÊn kh¨n ®éi nãn che mÆt. Giê nh©n dÞp

trêi gi¸ng ho¹ bµ ph¶i tranh thñ lµm phóc ®Ó lÊy l¹i phÇn nµo vÞ thÕ cña

m×nh. §ªm h«m Êy c¨n g¸c nhµ Ch¸nh §µm chËt cøng ng−êi.

GÇn s¸ng l¹i mét trËn m−a nh− trót n−íc. Nh÷ng l»n chíp loang

lo¸ng ch¹y ngang däc kh¾p bÇu trêi r¹ch bãng ®ªm thµnh tõng vÖt

xanh lÐt kÌm theo c¬ man nµo lµ tiÕng næ ®inh tai nhøc ãc t−ëng nh−

lµng Cïa s¾p ®Õn ngµy tËn thÕ. N−íc rµo rµo trªn m¸i ngãi, ch¶y xèi x¶

ch¼ng kh¸c g× ®øng trªn cao dèc c¶ thïng xuèng. Mäi ng−êi cßn ®ang

ho¶ng hån bëi hµng chuçi nh÷ng ©m thanh kinh thiªn ®éng ®Þa cßn d÷

d»n h¬n c¶ tiÕng gÇm ®¹i b¸c mét tr¨m lÎ n¨m ly th× cã tiÕng ép o¹p

d−íi s©n. Trong ¸nh chíp râ nh− ban ngµy, mét ng−êi ®µn «ng «m mét

phô n÷ quÇn ¸o −ít sòng, tãc rèi bï ®ang qu»n qu¹i nh− lµ s¾p chÕt ®Õn

n¬i. Bµ phã lý DÇn véi ch¹y xuèng cÇu thang d¾t ng−êi ®µn bµ lªn. ¤ng

chång mÆt t¸i mÐt, trªn ng−êi ®¸nh mçi chiÕc quÇn céc b¹c phÕch thñng

lç, chç giäng mÕu m¸o:

- Çc «ng çc bµ ¬i, cøu nhµ ch¸u víi. Nã s¾p ®Î …

Th× ra lµ vî tr−¬ng ThÊn. Tr−¬ng ThÊn quanh n¨m qu¨ng chµi

ngßi M¸c, b¾t Õch thµnh thÇn. H¾n nghÌo rít mång t¬i, m·i ba m−¬i

tuæi míi lÊy ®−îc c« T¨ng con «ng BiÓu Ng¹ch. C« nµy tr−íc ®· cã mét

®êi chång nh−ng anh ta chÕt sím v× bÞ r¾n ®éc c¾n trong mét lÇn ®i th¶

rä ç trª. C« T¨ng ®au bông d÷ déi mµ ®øa bÐ vÉn ch−a chÞu ra, anh

chång ph¶i chÆt c©y chuèi d×u vî ®Õn nhµ bµ Ch¸nh. Trong sè mÊy chôc

ng−êi võa ®µn «ng võa ®µn bµ kh«ng ai biÕt ®ì ®Î. Bµ c¶ Huª ®em bé

quÇn ¸o s¹ch cho c« ta råi b¶o nhµ Thao con «ng vÖ Toµn ®i ®un n−íc.

Còng may s¶n phô míi vì èi, çi thai l¹i thuËn chiÒu nªn chØ giµ mét

kh¾c th»ng bÐ ®· lät lßng mÑ. Bµ Phã lý t×m m·i míi ®−îc chiÕc liÒm c¾t

rèn. LiÒm cïn ph¶i c−a ®i c−a l¹i mÊy lÇn míi ®øt.

Toµn bé lµng Cïa ngËp trong biÓn n−íc. §©y ®ã nh÷ng hµng tre,

nh÷ng bôi chuèi vµ ®¸m æi phÊt ph¬ d−íi lµn n−íc ®ôc ngÇu lÉn v« sè


7

r¸c r−ëi, gi−êng ph¶n bµn thê, thóng mñng næi lÒnh phÒnh cïng víi x¸c

gµ chã b¾t ®Çu nÆng mïi.

§Õn tr−a ngµy thø ba th× nh÷ng kÎ cßn sèng sãt ë lµng Cïa thùc

sù r¬i vµo mét th¶m ho¹. Ngay gi÷a ao ®×nh, mét ®µn tr©u chõng n¨m

s¸u con cña nhµ Phã lý DÇn chÕt tõ hai h«m tr−íc giê tr−¬ng phÒnh

ch¼ng kh¸c g× nh÷ng con voi côt vßi bÞ sãng ®Èy gi¹t vµo bê. Nh÷ng cÆp

m¾t tr¾ng d· më thao l¸o, bÊt ®éng. §¸m l«ng hung hung ®á ë tr¸n con

tr©u ®ùc søt mòi ®· b¾t ®Çu rông tõng m¶ng. Ngay c¹nh nhµ Khóc

KiÖt, n¬i cã kho¶nh ao réng vÉn th¶ bÌo çi, phËp phÒu mÊy x¸c lîn.

Bông chóng ph×nh ra nh− lµ ¨n çm qu¸ no lµm cho chiÒu dµi ng¾n ®i

tr«ng gièng hÖt nh÷ng chó lîn bÐo mòm mÜm ®Ó trong kiÖu ®−îc çnh

tuÇn ®inh khiªng ra ®×nh tÕ thÇn. ChØ cã ®iÒu lîn hiÕn tÕ th× th¬m phøc

v« cïng hÊp dÉn cßn lo¹i chÕt tr«i nµy ®ang bèc mïi lîm giäng. Kinh

nhÊt lµ qu¶n Th«ng chÕt trong hßm thãc. Çi hßm gian cña l·o chøa

ngãt b¶y chôc thóng; Lóc n−íc vÒ, qu¶n Th«ng b¾t vî ngåi lªn xµ nhµ.

L·o xóc tõng thóng leo lªn ®−a cho bµ ta ®æ vµo tÊm ph¶n qu©y l¸ cãt.

§−îc ®é b¶y t¸m thóng qu¶n Th«ng bÞ tr−ît ch©n, ®æ thang r¬i tróng

miÖng hßm. L·o ®ang quê qu¹ng t×m lèi ra th× cïng lóc n−íc ph¸ sËp

bøc t−êng. ChiÕc hßm khæng lå ngËp s©u d−íi n−íc, ph¶i ba bèn ngµy

sau hµng xãm míi ®−a ®−îc l·o ra cïng víi ®¸m thãc lóa ®· n¶y mÇm

nh− lµ mèng m¹ s¾p söa ®em gieo. Ng−êi Qu¶n Th«ng thèi ho¾c,

tr−¬ng lªn nh− con bß méng kh«ng nhÐt võa bÊt cø thø quan tµi nµo.

Çnh tuÇn ®inh ph¶i th¸o bèn c¶ mét khu«n cöa bøc bµn thöa cho l·o

mét çi hép t¹m thêi råi ®Æt lªn bÌ chuèi ®Èy ra ®èng Ba Quai ch«n.

Khi n−íc rót, çc gia ®×nh cã ng−êi mÊt tÝch b¾t ®Çu t×m kiÕm

x¸c n¹n nh©n. Kh¾p vïng Ba tæng ®©u ®©u còng nhuèm mµu tang tãc.

Th»ng §¹t con «ng nhiªu So¹n lªn chÝn tuæi m¶i b¾t cµo cµo ®Ó tr©u

xuèng tËn ®ång Quan. T×m ®−îc tr©u th× ®· tèi mÞt, nã ®éi m−a dß dÉm

vÒ ®−îc ®Õn cæng M¶ G¹ch th× bÞ n−íc lò cuèn c¶ ng−êi lÉn tr©u ra tËn

®Çm Ma. ¤ng So¹n t×m hai ngµy kh«ng thÊy. MÊy h«m sau cã ng−êi

ph¸t hiÖn gi÷a ®¸m bÌo t©y çch bê ®Çm vµi th−íc cã mét x¸c chÕt míi

næi lªn. Ng−êi nhµ khã mµ nhËn ra th»ng bÐ nÕu ë cæ nã kh«ng cßn

chiÕc vßng b¹c víi mÊy qu¶ nh¹c ch¹m h×nh hoa cóc. ChiÕc vßng thÝt


8

lÊy çi cæ chËt cøng. Khu«n mÆt th»ng §¹t biÕn d¹ng ®Õn møc qu¸i dÞ.

Tõ trong hèc mòi, mét con ®Øa to b»ng ngãn tay çi dµi lo»ng ngo»ng

thß ra råi l¹i thôt vµo. Hai vµnh tai nhît nh¹t bÞ lò ç m−¬ng gÆm nham

nhë, cßn çi miÖng h¸ hèc réng ®Õn khñng khiÕp, ph¬i ra hµm r¨ng ®en

xØn nhíp nh¸p phï sa lÉn víi rong rªu. Mét con cua b»ng ngãn tay

®ang dïng cµng gÆm dÇn tõng tÝ mét thø thÞt ®· mñn bèc mïi h«i thèi

kh«ng thÓ chÞu næi ë çc kÏ r¨ng.

Khóc LuËn ngåi trªn ban c«ng tÇng hai th¶ d©y c©u xuèng s©n.

Çi l−ìi c©u to sô cña nã m¾c mét con ch©u chÊu ®· vÆt çnh. N−íc vÉn

cßn cao h¬n mÆt s©n l¸t g¹ch B¸t Trµng cña nhµ hä Khóc giµ mét

th−íc. MÊy chiÕc thuyÒn mñng buéc c¹nh cöa chÝnh. §Çu håi cßn chiÕc

bÌ ®ãng b»ng c©y chuèi hét cña nhµ c¶ ThuÇn. ¤ng ThuÇn ®i t×m vî ®·

ba ngµy nay mµ kh«ng thÊy, ®ãi qu¸, chèng bÌ vµo s©n nhê bµ Ch¸nh

b÷a c¬m. Lóc bµ c¶ Huª b−ng m©m ra, ch¼ng biÕt nghÜ ngîi thÕ nµo «ng

ta «m mÆt khãc hu hu lµm nh÷ng ng−êi ë nhê còng sôt sÞt lau n−íc m¾t.

Chèc chèc th»ng LuËn l¹i giËt ®−îc mét con lóc th× ç giÕc lóc

th× ç r«, toµn lo¹i cì bµn tay, con nµo còng bÐo móp. Th»ng TuyÒn cßi

con nhµ Kim SÑo cëi truång chèng mñng ra gß Kim Kª ®µo giun. Ch−a

®Çy nöa giê nã ®· b¾t ®−îc mét g¸o dõa. Th»ng LuËn cã vÎ kh«ng s¸t

ç b»ng th»ng TuyÒn nh−ng toµn nhÊc ®−îc ç to. ChiÒu h«m Êy, nã

giËt ®−îc chó chÐp vµng ãng, nÆng ®Õn gÇn mét ký, kÐo trÜu cÇn. BÞ l«i

lªn khái mÆt n−íc mµ m¾t nã vÉn ®¶o loang lo¸ng, vµnh m«i trÒ ra, cßn

cÆp r©u ®á cong vót khÏ rung rung nh− lµ vÉn ®ang trong giÊc méng ªm

¸i s¾p söa v−ît vò m«n ho¸ rång.

- §óng lµ ç chÐp s«ng L¨ng - ¤ng c¶ ThuÇn ng¾m nghÝa con ç

mét tho¸ng råi b¶o - Cã khi nã lµ con vua Thuû TÒ, ham ch¬i qu¸ råi bÞ

b¾t. Theo t«i th× nªn th¶ nã ra. BiÕt ®©u, sau nµy …

- Th¶ lµ th¶ thÕ nµo. Lo¹i chÐp nµy r¸n gißn nh¾m r−îu ngon

ph¶i biÕt.

- Mµy nãi chø nh− thµnh ph¸n Êy - Bµ Huª b¶o.

- Ch¸u nãi thËt ®Êy. Chèc n÷a bµ Ch¸nh ®em luéc mét nöa nÊu

ch¸o cßn ®©u th× r¸n.


9

Bµ phã lý cã mµu ®ång bãng, trong nhµ lËp ®iÖn thê, nghe th»ng TuyÒn

cßi nãi vËy liÒn b¶o:

- ¡n ç lóc nµy tøc lµ ¨n … thÞt ng−êi chÕt ®Êy.

Bµ c¶ Huª nh¨n mÆt:

- PhØ phui çi nhµ thÝm nµy, chØ nãi nh¶m.

- Chø l¹i kh«ng µ ? T«i mµ nãi sai th× xin ®i b»ng ®Çu. Nµy nhÐ,

vì ®ª n−íc ngËp, ng−êi chÕt, tr©u bß lîn gµ chÕt, ch«n lµm sao kÞp. Mµ

çi gièng ç nã b¬i kh¾p n¬i, chç nµo cã thøc ¨n lµ t×m ®Õn tranh nhau

rØa. §Êy lµ ch−a kÓ trong lµng cßn hµng tr¨m chuång xÝ ngËp n−íc n÷a

… Cã vËy nã míi bÐo móp thÕ kia. Mäi ng−êi thö nghÜ xem t«i nãi cã

®óng kh«ng ?

- ê nhØ ! - Cã ai ®ã quay ra ban c«ng kh¹c nhæ.

Bµ c¶ Huª cÇm con ç chÐp b»ng c¶ hai tay l¼ng xuèng s©n.

- Th«i phãng sinh cho mµy.

- K×a mÑ ! - Khóc LuËn tiÕc ®øt ruét véi kªu lªn.

- Tõ nay ¨n c¬m víi muèi rang - Bµ b¶o con trai - Kh«ng c©u

n÷a.

3

Sau trËn lò m−êi mét ngµy, n−íc rót míi thÊy quan phñ §«ng

Giµng c−ìi ngùa vÒ vïng Ba Tæng. Kh«ng ph¶i «ng ta quan liªu mµ çi

chÝnh lµ n−íc lò ph¸ háng nhiÒu ®o¹n ®−êng, « t« kh«ng ®i ®−îc. Ch¶ lÏ

çc bËc " d©n chi phô mÉu" l¹i léi bé hµng mÊy chôc c©y sè tõ phñ

®−êng vÒ lµng Cïa chØ ®Ó an ñi nh÷ng x¸c chÕt.

§· nhËn ®−îc c«ng v¨n tõ tr−íc, çnh chøc dÞch lÕch thÕch kÐo ra ®×nh

bµn nhau xin miÔn thuÕ. Ng«i ®×nh lµng, th−êng gäi lµ ®×nh C¶, to vµ

®Ñp vµo bËc nhÊt hµng tæng, giê tan hoang, x¬ x¸c ®Õn th¶m h¹i. Bïn

®Êt, r¸c r−ëi phñ dµy hµng tÊc trªn sµn gç lim. Mét con chã trôi s¹ch

l«ng, çi miÖng ngo¸c ra toµn r¨ng lµ r¨ng, ch¼ng biÕt cña nhµ ai, chÔm

chÖ "ngù" trªn long ¸n thµnh hoµng trong hËu cung, thØnh tho¶ng l¹i

rªn − ö v× ®ãi. T¸m bé çnh cöa bøc bµn bÞ gÉy, ®æ liÓng xiÓng, tr«i gi¹t

kh¾p ao. Mét bé gäng vã bÌ víi chiÕc lÒu ®· t−íc hÕt r¬m r¹ m¾c cøng


10

vµo c©y mÉu ®¬n ngay tr−íc s©n ®×nh. Çi ®Çu con voi ®¸ bªn t¶ vu vì

mét miÕng kh¸ lín, tr«ng nh− võa bÞ chÐm.

Çc hµo môc ®ãn quan b»ng ®ñ thø y phôc ví ®−îc sau trËn

thuû tai. Phã tæng Lª Bang kh¨n xÕp, ¸o the th©m nh−ng chØ cßn mét

v¹t, v¹t kia côt ®Õn th¾t l−ng. MÊy h«m tr−íc, «ng ta ng· trªn sµn ®Ó

thãc xuèng, bÞ sai khíp, giê, mçi khi ra ngoµi vÉn ph¶i chèng gËy.

Ch¸nh tæng Cao Léng ®¸nh chiÕc quÇn soãc nhµ binh b»ng kaki vµng

nh−ng l¹i kiÕm ®−îc chiÕc ¸o the míi trïm lªn. L·o ta ®øng yªn cßn

t¹m ®−îc, nh−ng nÕu b−íc ®i lµ cÆp giß dµi ngo½ng ®en nhÎm víi ®«i

®Çu gèi cñ l¹c lßi ra ch¼ng kh¸c g× T¸o Qu©n s¾p lªn chÇu Thiªn §×nh.

Hµi h−íc h¬n c¶ lµ lý tr−ëng Ng« Quúnh. §Çu «ng ta quÊn kh¨n xÕp to

tæ bè nh− chiÕc ®ai thïng gç ®ùng ch−îp, quÇn ch¸o lßng èng thÊp èng

cao, kho¸c chiÕc pa®ê xuy b»ng d¹ ®en nhµ binh mµ hµng khuy ®ång ®·

tuét gÇn hÕt. èng tay vµ nhÊt lµ hai v¹t bÞ gi¸n nhÊm thñng lç chç. Së sÜ

lý Quúnh ¨n mÆc kú qu¸i nh− thÕ lµ bëi hßm kho¸ chu«ng quÇn ¸o nhµ

«ng ta bÞ n−íc cuèn cïng víi toµn bé gia s¶n ngay sau khi vì ®ª. Bµ vî

vµ hai c« con g¸i cßn th¶m h¹i h¬n, mÊt s¹ch v¸y ¸o nªn mÊy h«m nay

kh«ng d¸m ra ngoµi. Nh×n ®¸m thuéc h¹ ¨n mÆc nhÕch nh¸c, lè l¨ng

nh− mét lò hµnh khÊt, tri phñ §ç Kh¸nh l¾c ®Çu thë dµi:

- B¶n chøc ®· søc cho tri huyÖn Nam Thµnh b¶o çc thµy h»ng

n¨m ph¶i ®èc thóc d©n phu tu bæ çc ®o¹n ®ª xung yÕu nhÊt lµ chç

®iÕm Bµi V©n, thÕ mµ chØ kÐo bÌ kÐo çnh kiÖn ço nhau råi l¹i ng¶ v¹

®¸nh chÐn ®Ó tai häa x¶y ra khæ cho d©n, chuyÖn nµy biÕt ¨n nãi thÕ

nµo víi quan TuÇn.

Phã tæng Lª Bang khÏ kÐo v¹t ¸o cho kÝn bông, khom ng−êi khÏ

nãi:

- BÈm quan, søc n−íc n¨m nay cßn lín h¬n c¶ n¨m Êt Söu. TrËn

lò nµy thùc ra lµ t¹i trêi, søc ng−êi kh«ng chèng l¹i ®−îc, cói mong

quan l−îng t×nh xÐt miÔn thuÕ cho vïng Ba Tæng.

Lý Quúnh nãng qu¸, cø ngä nguËy trong chiÕc ¸o d¹ T©y, ®−a

m¾t cho ch¸nh tæng Cao Léng råi h¾ng giäng:


11

- Vïng Ba Tæng th× lµng Cïa thiÖt h¹i nÆng nhÊt. Sè ng−êi chÕt

lµ bèn m−¬i bÈy. Toµn bé l−¬ng thùc, hoa mµu mÊt s¹ch. Chóng con lo

råi ®©y cßn nhiÒu ng−êi chÕt ®ãi n÷a.

Nh÷ng tiÕng cuèi cïng cña Lý Quúnh nghÌn nghÑn nh− lµ «ng ta

s¾p khãc. Viªn tri phñ, dï ®· n¾m ®−îc t×nh h×nh thiÖt h¹i sau trËn lò,

nÐt mÆt vÉn th¶n nhiªn ch¼ng cã vÎ g× lµ xóc ®éng. Tr−íc khi lªn ngùa

cïng ®¸m tuú tïng vÒ gÆp quan huyÖn Nam Thµnh Çp V¨n Tßng, «ng

ta chØ nãi lÊp löng mÊy c©u:

- ViÖc nµy b¶n phñ sÏ lµm c«ng v¨n tr×nh lªn tØnh ®−êng ®Ó quan

TuÇn xin chØ thÞ cña ng−êi NhËt. HiÖn nay qu©n ®éi Thiªn Hoµng ®ang

®¸nh nhau víi phe ®ång minh, rÊt cÇn chiÕn phÝ nªn ch−a biÕt thÕ nµo

mµ nãi tr−íc.

Qu¶ nhiªn, m−êi ngµy sau quan huyÖn Nam Thµnh cã tr¸t søc

cho d©n vïng Ba Tæng vÉn ph¶i ®ãng thuÕ ®inh, ®iÒn theo h¹ng ng¹ch

nh− cò. Lµng Cïa xa tØnh xa huyÖn, tõ sau vô lôt ®Õn giê ch¼ng biÕt

thiªn h¹ sù diÔn biÕn ra sao. BÞ r¬i vµo thÕ cïng quÉn, ®»ng nµo còng

chÕt, hä bµn nhau kÐo lªn phñ §«ng Giµng gÆp nhµ chøc tr¸ch. Cïng

lóc Êy Khóc KiÖt vÒ lµng. ¤ng ta vÒ ban ®ªm mang theo c¶ mét ®éi

qu©n mÆc toµn quÇn ¸o ®en, sóng èng lØnh kØnh gièng nh− mét to¸n thæ

phØ. Thñ h¹ cña Khóc KiÖt gióp «ng ta dùng l¹i ng«i nhµ. Hä ®«ng

ng−êi, lµm rÊt nhanh, sau ®ã chia thµnh tõng nhãm, ®i kh¾p lµng thu

dän r¸c r−ëi, ch«n x¸c sóc vËt chÕt, t×m kiÕm ng−êi mÊt tÝch ë ®Çm Ma

hoÆc däc theo çc b·i chuèi ë triÒn s«ng L¨ng. Sè kh¸c lµm mét cuéc

tæng vÖ sinh, cä röa ®×nh C¶, l¾p l¹i çnh cöa. §×nh C¶ lµ ng«i ®×nh lín

nhÊt tæng Kim §«i. Cét lim b»ng vßng tay «m, sµn gç gô dµy bèn ph©n,

nh½n bãng, ghÐp khÝt ®Õn møc gÇn nh− kh«ng nh×n thÊy mèi nèi.

Khóc KiÖt l«i ë ®©u vÒ chiÕc trèng ®¹i to h¬n c¶ çi ang ®ùng

thãc, mÆt b−ng b»ng da con tr©u ®ùc thiÕn, ®Æt trªn gi¸ gç ngay cöa

®×nh. S¸ng sím ngµy m−êi chÝn, mäi ng−êi ch−a kÞp thøc dËy ®· nghe

thÊy tiÕng rïng rïng nh− sÊm ®éng ®óng ba håi chÝn tiÕng. C¶ lµng

h«m Êy nghØ viÖc kÐo nhau ra ®×nh. Lý tr−ëng Ng« Quúnh tøc l¾m, sai

tuÇn ®inh b¾t Khóc KiÖt nh−ng rèt cuéc chÝnh «ng ta l¹i bÞ çnh qu©n

¸o ®en trãi g« giam vµo hËu cung. Lª Bang ®ang kh¸m thuÕ ë Bèi Khª


12

nghe tiÕng trèng l¹ tai t−ëng lµ cã c−íp véi hÊp tÊp lªn ngùa phi n−íc

kiÖu vÒ Cïa. ¤ng ta võa ®Õn ®Çu lµng ®· bÞ trãi giËt çnh khuûu dÉn

vµo ®×nh thao cho mÊy tay sóng canh gi÷. Phã lý DÇn thÊy lµng cã biÕn

liÒn ¨n mÆc gi¶ lµm ng−êi ®¸nh chµi, luån ra ®ång M¶ G¹ch ®Þnh lªn

huyÖn b¸o quan. L·o võa thß ®Çu ra khái bôi tre nhµ c¶ Phª th× mét

ng−êi ¸o ®en l−ng th¾t ®ai da ®eo hai qu¶ lùu ®¹n to b»ng çi chµy gi·

cua ®ang ®øng ®¸i ë gãc v−ên nh×n thÊy. H¾n ta n©ng khÈu Mótxc¬

t«ng lªn vai qu¸t:

- ¤ng kia, ®i ®©u ?

Phã lý DÇn ®· v−ît ra khái hµng rµo, nhín nh¸c nh×n quanh, chØ

thÊy cã mét ng−êi lªn co c¼ng ch¹y.

- §øng l¹i ! - Ng−êi mÆc ¸o ®en kÐo kho¸ nßng rª nhanh mòi

sóng vÒ phÝa «ng phã lý.

¤ng ta cã vÎ hiÕu kú, võa nh¶y lß cß nh− lµ con khØ bÞ sËp c¹m

gÉy ch©n, võa ngo¸i l¹i nh×n khÈu sóng dµi ngo½ng trªn vai ng−êi ¸o

®en. Tay thñ h¹ cña Khóc KiÖt ch¬i trß mÌo vên chuét chØ muèn do¹

cho viªn phã lý sî mét mÎ v·i ®¸i ra quÇn råi ngoan ngo·n quay trë l¹i.

Ai ngê «ng ta ch¹y mçi lóc mét xa, s¾p söa ra khái tÇm ®¹n: "L·o mµ

tho¸t th× ®oµn tr−ëng Khóc xö tö m×nh mÊt". H¾n chît ho¶ng lªn vµ véi

v· kÐo cß. Mét tiÕng næ chãi tai nh− tiÕng ph¸o ®ïng. §»ng kia, phã lý

DÇn khùng l¹i, hai tay «ng ta chíi víi ®−a ra phÝa tr−íc, lo¹ng cho¹ng

mét lóc kh¸ l©u míi ng· xuèng kho¶nh ruéng vÉn cßn ngËp n−íc sau

trËn lò. Ngoµi ®×nh, Khóc KiÖt ®· tËp trung ®−îc hÇu hÕt d©n lµng Cïa

c¶ ®µn «ng lÉn ®µn bµ. Mäi ng−êi cßn ®ang ng¬ ng¸c ch−a biÕt chuyÖn

g× x¶y ra th× «ng ta b−íc lªn chiÕc bôc cao kª b»ng hai chiÕc ¸n th− cña

nhµ ch−ëng b¹ Giang b¾t ®Çu hiÓu dô. Khóc KiÖt lóc nµy tr«ng oai

phong nh− mét viªn thñ lÜnh qu©n sù tr−íc ®¸m d©n chóng dèt n¸t

trong bé y phôc ®en tuyÒn. KhÈu sóng lôc nßng dµi thß c¶ ra ngoµi çi

hép to ®ïng b»ng gç s¬n ®en, kÐo trÔ chiÕc ®ai da xuèng ngang h«ng

lµm bông «ng ta thãt l¹i nh− con ch·o chuéc. BÈy t¸m n¨m ®i khái lµng,

Khóc KiÖt ®· dµy d¹n phong s−¬ng, kh«ng cßn dÊu vÕt nh¨n nhóm,

thiÓu n·o cña «ng ®å gµn ngµy tr−íc. Mçi t¸c phong cña hä Khóc ®Òu

m¹ch l¹c, døt kho¸t, tõ cö chØ chÐm tay ®−a m¾t ®Õn hÊt hµm ra lÖnh


13

®Òu chøng tá thø uy lùc tèi th−îng mµ nh÷ng kÎ d−íi quyÒn ph¶i nhÊt

nhÊt chÊp hµnh. ë nhµ, vî Khóc KiÖt vµ nhÊt lµ mÊy ®øa con kh«ng thÓ

tin ®−îc chång m×nh, bè m×nh thay ®æi nhanh ®Õn thÕ. Hä ®Òu biÕt ®Êy

lµ «ng ta nh−ng ®ång thêi l¹i kh«ng ph¶i lµ «ng ta, bëi mét g· "b¹ch

diÖn th− sinh" ngµy x−a chØ biÕt nhÉn nhôc phã th¸c sè phËn cho thÇn

may rñi, Ðp bông nhÞn ®ãi ®äc s¸ch th¸nh hiÒn, bçng chèc ®øng sõng

s÷ng tr−íc bµn d©n thiªn h¹ tuyªn ng«n b»ng nh÷ng lêi hÕt søc t¸o b¹o:

- Th−a bµ con, tõ khi ph¸t xÝt NhËt nh¶y vµo §«ng D−¬ng, chóng

c©u kÕt víi thùc d©n Ph¸p, ®µn ¸p, bãc lét nh©n d©n ta v« cïng tµn b¹o.

Ch¾c mäi ng−êi cßn nhí chuyÖn hai tªn giÆc Lïn x¶ kiÕm chÐm «ng phã

§¾c v× trong nhµ cã khÈu sóng "dãp" håi cuèi th¸ng tr−íc. GÇn ®©y

nhÊt lµ viÖc c« Thêi con «ng h−¬ng Ng¹ch bÞ hiÕp ë chî Ch¸y gi÷a ban

ngµy. Téi ¸c cña chóng thËt trêi kh«ng dung, ®Êt kh«ng tha. ChÝnh v×

vËy, MÆt trËn ViÖt Minh khÈn thiÕt kªu gäi toµn thÓ ®ång bµo vïng lªn

®¸nh Ph¸p, ®uæi NhËt, gi¶i phãng d©n téc, x©y dùng nhµ n−íc ®éc lËp

tù do, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ng−êi cµy cã ruéng, tiÕn tíi chñ nghÜa Céng

s¶n lµm theo n¨ng lùc h−ëng theo nhu cÇu. Tr−íc m¾t, chóng ta ph¶i

®oµn kÕt chèng l¹i chñ tr−¬ng thu mua thãc t¹ vµ nhæ lóa trång ®ay cña

NhËt. Ai còng biÕt, vïng Ba Tæng võa bÞ trËn vì ®ª khñng khiÕp. ChØ

qua mét ®ªm mÊt s¹ch nhµ cöa, tµi s¶n, hoa mµu, chÕt gÇn tr¨m m¹ng

ng−êi. Giê ®©y nhiÒu nhµ ®· bá lµng kÐo ®i bèn ph−¬ng khÊt thùc. Çc

quan l¹i cai trÞ ch¼ng nh÷ng kh«ng cøu ®ãi cho d©n mµ cßn vÒ hïa víi

giÆc ®Ì cæ d©n nghÌo ra trãc thuÕ. T«i xin hái, lµng Cïa cña chóng ta cã

nép cho hä kh«ng ?

- Kh«ng nép !

Hµng tr¨m çi miÖng gµo lªn ®ång lo¹t lµm rung chuyÓn c¶ m¸i

®×nh. Nh÷ng tiÕng h« ®Çy phÉn uÊt déi vµo hËu cung lµm Lª Bang vµ

Ng« Quúnh sën gai èc. MÊy «ng nµy vèn rÊt ngu ng¬ vÒ chÝnh trÞ, cø

nhËn ®−îc tr¸t quan trªn lµ "¸n khoa nhi hµnh" ch¼ng nghÜ g× ®Õn nçi

c¬ cùc cña d©n ®en, giê thêi thÕ ®· thay ®æi, l·o thÇy ®å hä Khóc kÐo

qu©n vÒ, tÝnh mÖnh c¶ bän ch¾c lµ nguy ®Õn n¬i råi. S©n ®×nh C¶ l¸t

g¹ch B¸t Trµng réng thªnh thang, phÝa bªn tr¸i cã d·y nhµ ngang h¬n

chôc gian ®Ó çnh nhµ bµn phôc vô nh÷ng ngµy vµo ®¸m. §éi qu©n ¸o


14

§en cña Khóc KiÖt ®Æt ®¹i b¶n doanh t¹i ®©y mµ ch¼ng cÇn vµo hËu

cung “xin phÐp” lý tr−ëng Ng« Quúnh. LÝnh cña Khóc KiÖt toµn ng−êi

thiªn h¹, phÇn lín cßn trÎ m¨ng, cã nh÷ng g· ch−a ®Õn m−êi b¶y, anh

nµo mÆt còng l¹nh tanh, s¸t khÝ ®»ng ®»ng. Cø vµi h«m l¹i thÊy mét

to¸n chõng b¶y t¸m ng−êi v−ît s«ng L¨ng sang lµng Bßng chuyÓn l−¬ng

thùc vÒ. KÎ Bßng l¾m ruéng nhiÒu thãc g¹o, tha hå mua. Sau nµy míi

biÕt, tõ ngµy vïng Ba Tæng vì ®ª, l¸i Lù kiªm lu«n c¶ nghÒ bu«n g¹o.

Nh÷ng n¨m d¹y häc tr−íc ®©y, Khóc KiÖt cã ®«i lÇn qua l¹i víi l·o l¸i

tr©u, giê «ng ta trë thµnh nguån cung cÊp nhu yÕu phÈm cho ®éi qu©n

¸o §en. D¹o Êy lóa còng ®· ®á ®u«i nh−ng ph¶i nöa th¸ng n÷a míi

®−îc gÆt. L¸i Lù phÊt lªn tr«ng thÊy nhê ®Çu c¬ l−¬ng thùc nh−ng l·o

còng biÕt tù b¶o hiÓm cho tÝnh m¹ng, phßng khi bµn cê thÕ sù xoay vÇn,

b»ng çch bá ra bèn tÊn chiªm tr¨ng chÈn cÊp cho nh÷ng nhµ s¾p chÕt

®ãi vïng Ba Tæng.

Tõ h«m phã lý DÇn bÞ b¾n chÕt, çc vÞ chøc s¾c sî xanh m¾t

kh«ng anh nµo d¸m ra khái cæng. Lª Bang, Ng« Quúnh ®−îc th¶ vÒ

nh−ng vÉn bÞ Khóc KiÖt cö ng−êi gi¸m s¸t. Mét ®ªm lý Quúnh lÎn sang

nhµ ch¸nh §µm gÆp bµ c¶ Huª. Bµ nµy ®ang c¨m Khóc KiÖt v× «ng ta

ra lÖnh tr−ng thu toµn bé sè thãc cßn l¹i sau trËn lôt chuyÓn ra ®×nh.

ViÖc lµm nµy h¼n lµ cã liªn quan ®Õn mèi hiÒm khÝch gi÷a hai anh em

hä Khóc håi l·o Ch¸nh cßn ®−¬ng chøc. Bµ Huª ch¼ng nÓ nang g×, lu«n

miÖng chöi Khóc KiÖt lµ qu©n thæ phØ. ChiÒu nµo bµ ta còng châ måm

sang nhµ em chång c¹nh khoÐ. Khóc KiÖt th−êng xuyªn v¾ng mÆt v×

cßn ph¶i cai qu¶n ®¸m tay ch©n ngoµi ®×nh. Vî l·o vèn hiÒn lµnh, nghe

bµ C¶ chöi ngoa ngo¾t m·i kh«ng chÞu ®−îc b¶o Khóc VÜ:

- Mµy mang çi ®òa quÊy çm lîn sang quËt vµo måm mô Êy ra

cho tao.

C« con g¸i, lµ Khóc ThÞ Nh©n, lóc Êy ®· m−êi bÈy véi can:

- §õng. B¸c Êy xãt cña kh«ng biÕt kªu ai, chöi bíi còng lµ lÏ

th−êng. Cã tr¸ch lµ tr¸ch bè Êy. Lµng Cïa cßn èi nhµ giµu nøt ®è ®æ

v¸ch sao kh«ng b¾t nép hÕt thãc mµ l¹i tr−ng thu cña b¸c C¶.

Khóc VÜ lÈm bÈm:

- ChuyÕn nµy cã khi bè lµm ch¸nh tæng.


15

Khóc V¨n c−êi nh¹t m¾ng em:

- Thêi buæi nhiÔu nh−¬ng tr¾ng ®en lÉn lén, biÕt thÕ nµo mµ mµy

nãi cµn.

Cuèi cïng th× lý Quúnh còng t×m çch b¸o ®−îc cho quan huyÖn

Nam Thµnh. Tri huyÖn Nam Thµnh ®· biÕt tiÕng ®éi qu©n ¸o ®en véi

tr×nh lªn phñ §«ng Giµng. Viªn tri phñ lËp tøc cö ngay mét c¬ lÝnh nai

nÞt nh− s¾p söa ®i trËn hµnh qu©n vÒ lµng Cïa. §−êng tõ phñ lþ vÒ lµng

Cïa xÊp xØ ba chôc c©y sè. Tèp lÝnh TriÒu ®×nh ch©n ®Êt, nãn chãp ®á,

v¸c sóng mót võa ®i võa ch¹y g»n d−íi trêi n¾ng g¾t, anh nµo anh Êy v·

må h«i hét. Viªn ®éi khè xanh, mÆt bÌn bÑt cã cÆp tai vÓnh lªn nh− tai

chuét, kÌ kÌ bªn s−ên b×nh r−îu b»ng nh«m h×nh qu¶ lª chèc chèc l¹i

më n¾p tu mét ngôm. MÆt h¾n ®á gay, m¸i tãc rÔ tre cêm cîp chêm

xuèng tËn g¸y tr«ng ch¼ng kh¸c g× mét tay lËn rõng ®· l©u míi cã dÞp

h¹ s¬n. Ch¹y phÝa sau viªn ®éi lµ mét phã l·nh binh ng−êi xø NghÖ. «ng

ta theo nghÒ cung kiÕm dÔ ®Õn ba chôc n¨m, søc khoÎ ®· gi¶m sót nªn

tham gia vËn ®éng d· chiÕn kiÓu nµy xem ra kh«ng mÊy thÝch hîp. Vai

kho¸c sóng, nßng h−íng lªn trêi, l−ng ®eo b¹c ®µ, qu©n dông nÆng trÜu,

ngµi chØ huy võa ch¹y võa thë h¾t ra nh− s¾p hÕt h¬i. Võa may gÆp mét

çi qu¸n bá kh«ng c¹nh ®èng Lñi, «ng ta h¹ lÖnh cho lÝnh t¹m nghØ.

Nh×n thÊy hai bªn ®−êng lµ khu ®ång mµu cña lµng B¶o Nham trång

toµn d−a chuét, çc thÇy quyÒn ch¼ng ai b¶o ai, nhÊt lo¹t lao xuèng

ruéng, vÆt ®Çy nãn ngåi nhai rau r¸u.

Kho¶ng cuèi giê th©n, ®¸m quan qu©n phñ §«ng Giµng vÒ ®Õn

®Þa giíi lµng Cïa. Hä nhanh chãng t¶n ra theo ®éi h×nh chiÕn ®Êu råi

b¾c loa kªu ®èi ph−¬ng ra ®Çu hµng. Trong nµy Lª Bang, Ng« Quúnh

trÌo lªn tÇng hai nhµ bµ c¶ Huª chuÈn bÞ trî chiÕn theo ph−¬ng thøc

"néi c«ng ngo¹i kÝch". §éi qu©n ¸o §en, sau mét thêi gian ë lµng Cïa

®· n¾m ch¾c ®Þa h×nh ®Þa vËt. Hä l¹i ®−îc phÇn lín d©n nghÌo ñng hé

nªn kh«ng hÒ tá ra mÊt b×nh tÜnh. MÊy tay th¸m s¸t vßng ngoµi cho

biÕt, bän lÝnh chØ cã kho¶ng ba bèn chôc tªn. ViÖc lµm ®Çu tiªn lµ gi¸m

s¸t nhµ bµ c¶ Huª kh«ng cho Lª Bang vµ Ng« Quúnh tho¸t ra ngoµi.

Sau ®ã hä cö çc tay sóng cã kinh nghiÖm chiÕn ®Êu trÊn gi÷ hai cæng

lµng vµ nh÷ng n¬i hiÓm yÕu ®Ò phßng ®Þch ®ét nhËp bÊt ngê. §ªm


16

xuèng rÊt nhanh. S−¬ng gi¨ng gi¨ng nh− khãi che mê ¸nh tr¨ng h¹

tuÇn h¾t xuèng s©n ®×nh thø mµu bÒnh bÖch nh¹t nhÏo. Tõ phÝa ®Çm

Ma cã con cuèc lÎ ®µn nµo ®ã kªu mét çch nhÉn n¹i thø ©m thanh ®Òu

®Òu kh¾c kho¶i lµm ®ªm vïng chiªm cµng hoang d·, bÝ hiÓm. Lò chim

n−íc, sau c¬n Hång thuû, ch¼ng biÕt ë ®©u kÐo vÒ hµng ®µn hµng lò,

suèt ®ªm lÇn mß ë khu ruéng tròng. Bãng cña chóng lóc tô l¹i nh− mét

®¸m m©y x¸m, lóc l¹i toÏ ra thµnh v« sè ®èm tr¾ng nhît, bay lµ lµ trªn

mÆt ®Çm, vç çnh phµnh ph¹ch gäi nhau b»ng ®ñ thø ng«n ng÷ nh−

®ang chuÈn bÞ cho "D¹ Héi Cß V¹c". Trªn c©y me nhµ Th−êng Rç, mét

con có róc lªn mÊy tiÕng nghe rîn ng−êi. Con có cã nh÷ng chiÕc l«ng

tr¾ng ë ®Çu çnh nµy tr−íc vÉn tró ngô ë c©y g¹o gÇn nhµ phã lý DÇn.

Tõ khi «ng ta chÕt, ch¼ng hiÓu sao nã l¹i chuyÓn vÒ ®©y. Nghe tiÕng có,

Th−êng Rç sî qu¸ më cöa ra s©n nhÆt mét hßn g¹ch nÐm lªn cµnh c©y.

H¾n yªn trÝ vµo nhµ ch¾c mÈm con chim ®· bay ®i n¬i kh¸c. Ch¼ng ngê

tay b¾t Õch võa thiu thiu con qu¸i ®iÓu Êy l¹i róc mÊy tiÕng lµm h¾n

giËt b¾n nh− võa bÞ bãng ®Ì.

Cuéc ch¹m sóng b¾t ®Çu vµo s¸ng h«m sau khi mét ®éi viªn ¸o

§en cña Khóc KiÖt bÞ b¾n vµo ch©n. Anh ta lµ mét trong ba ng−êi g¸c

cæng chÝnh. Tªn phã L·nh binh sau mÊy lÇn gäi loa, kh«ng thÊy trong

lµng ®éng tÜnh g× liÒn dµn qu©n theo hµng ch÷ nhÊt. Tr−íc khi vµo cuéc,

h¾n ra lÖnh cho bän thuéc h¹ b¾n mét lo¹t thÞ uy. Çc ®éi viªn ¸o §en

lÆng lÏ chê cho ®¸m lÝnh ®Õn ®óng cù ly míi b×nh tÜnh kÐo cß. Hä vèn lµ

nh÷ng tay thiÖn chiÕn ®· tõng ch¹m ch¸n ®ñ lo¹i khè xanh, khè ®á

thËm chÝ c¶ trïm c−íp Lý Ba Mïi ë vïng H¹ DiÔn nªn kh«ng dÔ g×

khuÊt phôc. Sau lo¹t ®¹n ®Çu tiªn, bèn g· tèt ®en ®· vÒ chÇu «ng v¶i.

Ba tªn kh¸c bÞ th−¬ng nÆng. Mét th»ng ®¹n s−ît vµo yÕt hÇu. Viªn ®éi

ph¶i cëi chiÕc bao vµng gièng nh− ruét t−îng quÊn quanh cæ h¾n ®Õn

ba vßng mµ m¸u vÉn phun ra nh− xèi. PhÝa cæng hËu, Khóc KiÖt cho

n¨m tay sóng phôc ë cöa nhµ qu¶n Th«ng. Bän lÝnh quÐt mét lo¹t ®¹n

tr−íc khi nh¶y vµo chiÕm hai çnh gµ lµm cø ®iÓm ®Ó ph¸t triÓn vµo

lµng. MÊy tªn võa lom khom «m sóng nhín nh¸c nh×n quanh th× mét

lo¹t tiÕng næ hÊt chóng ng· xuèng bê ao. Mét th»ng låm cåm bß dËy,

xoay mòi sóng ®Þnh nh¸y cß lËp tøc bÞ có song phi trêi gi¸ng vµo bông,


17

ng· sãng soµi. Nh÷ng tªn cßn l¹i sî qu¸, qu¼ng sóng xin hµng. Khóc

KiÖt cho ®iÖu chóng vÒ ®×nh C¶. ¤ng ta hái tªn lÝnh mÆt giµ cÊc cã nèt

ruåi b»ng ngãn tay ót ®Ëu ngay c¹nh lç mòi bªn ph¶i :

- T¹i sao l·o tri phñ §«ng Giµng biÕt chóng tao vÒ lµng Cïa ?

- BÈm quan, çi ®ã t«i kh«ng ®−îc biÕt.

- ThÕ th× ai biÕt ? Nãi mau !

- BÈm, «ng phã L·nh binh ®ang cßn ë ngoµi lµng.

- Cßn nh÷ng ai biÕt n÷a ? - Khóc KiÖt nh×n hÕt l−ît mÊy tªn bÞ

b¾t råi qu¸t - Muèn ¨n ®¹n ph¶i kh«ng ?

Tªn lÝnh giµ sî chÕt chØ liÒu vµo cai HuyÕn ®ang «m s−ên nh¨n nhã v×

ngãn ®ßn hiÓm cña mét ®éi viªn ¸o §en:

- Cã lÏ «ng Cai biÕt.

Mét ®éi viªn l«i xÒnh xÖch cai HuyÕn ®Õn tr−íc mÆt Khóc KiÖt.

Tªn nµy cßn nh¸t gan h¬n c¶ thuéc h¹ cña m×nh, ch−a ®îi tra hái ®·

khai vanh v¸ch:

- BÈm quan lín, së dÜ quan phñ biÕt ®−îc lµ v× «ng lý Quúnh cho

ng−êi lªn huyÖn Nam Thµnh mËt b¸o cã mét to¸n thæ phØ vÒ xói d©n

lµng Cïa næi lo¹n.

- §−îc l¾m !- Khóc KiÖt c−êi nh¹t - Çc anh giam bän nµy vµo

hËu cung chê tãm hÕt lò s©u mät ngoµi kia råi ta sÏ hái téi chóng.

KÕt thóc ®ît tÊn c«ng thø ba, ®¹o qu©n cña TriÒu ®×nh gÇn nh−

®· mÊt hÕt nhuÖ khÝ. Tay phã L·nh binh bÞ mét viªn ®¹n xuyªn vµo

m«ng vµ bèn chiÕn binh quÌ c¼ng. Lò nµy bß lª lÕt lªn s−ên ®èng M¶

Hñi ®Ó cho ®ång bän b¨ng bã. Mét th»ng m¸u ra nhiÒu qu¸, mÆt xanh

nh− chµm ®æ, miÖng rªn hõ hõ, thØnh tho¶ng l¹i giËt n¶y lªn nh− ng−êi

m¾c chøng kinh phong cÊp.

LÇn ®Çu tiªn trong ®êi d©n lµng Cïa chøng kiÕn c¶nh ch¹m sóng

gi÷a hai ®éi qu©n. Lóc ®Çu nh÷ng kÎ hiÕu kú cßn ch¹y ra xem, sau thÊy

®¹n bay chiu chÝu, råi ng−êi bÞ th−¬ng m¸u th¶y nhoe nhoÐt th× hèt qu¸,

vî chång con çi l«i nhau vµo nhµ, ®ãng cöa l¹i. §Õn tr−a h«m sau t×nh

h×nh trë nªn ®Æc biÖt nguy hiÓm, v× nh÷ng viªn ®¹n b¾n v« téi v¹ cña lò

quan binh ®· giÕt chÕt g· thî rÌn mÐo måm vµ lµm th»ng QuyÕt thät,

®ang kÐo bÔ bÞ vì quai hµm. Hä rñ nhau ®Õn nhµ ch¸nh §µm. ë ®©y cã


18

t−êng g¹ch ch¾n ch¾n, ®¹n sóng mót khã cã thÓ xuyªn thñng ®−îc.

Nh÷ng nhµ kh¸c ®µo hÇm ngay d−íi gÇm gi−êng, nghe tiÕng sung lµ b¶o

nhau chui xuèng.

Viªn suÊt ®éi c¨n cø vµo tÊm s¬ ®å lý Quúnh vÏ t×m c¸ch lät ®−îc

vµo lµng b»ng lèi cæng hËu. H¾n bÞ mét viªn ¸o §en ph¸t hiÖn nh−ng

b¾n tr−ît. Tªn nµy ch¹y vßng vo mét lóc th× bÞ l¹c ®−êng. §¸ng lÏ rÏ tay

tr¸i vµo nhµ bµ c¶ Huª ®Ó gÆp lý tr−ëng th× h¾n l¹i quÆt ph¶i ®Õn ngay

cæng nhµ Khóc KiÖt, bÞ Khóc V¨n tèng cho mét gËy tõ phÝa sau, chØ

nghe ®Õn "hù" mét tiÕng råi ng· chói vÒ phÝa tr−íc. Khóc VÜ c−íp ngay

khÈu sóng nßng dµi, bÎ quÆt hai tay ®Ó Khóc V¨n trãi l¹i gi¶i ra ®×nh.

Ngay lËp tøc, Khóc KiÖt cho ng−êi vµo nhµ ch¸nh §µm l«i lý Quúnh ta

hái téi. Lý tr−ëng kh«ng ph¶i tay võa, chèi ph¾t viÖc cö Tr−¬ng Hoµ lªn

huyÖn b¸o quan. ChØ ®Õn khi Khóc KiÖt cho gi¶i viªn suÊt ®éi tõ hËu

cung ra ®èi chÊt l·o míi cói ®Çu nhËn téi.

§éi qu©n ¸o §en thiÕt lËp ph¸p tr−êng trªn mét gß ®Êt næi gi÷a

ao ®×nh. Lý Quúnh m¾t bÞt b¨ng ®en bÞ trãi vµo c©y tre ®ùc ch«n cao

qu¸ ®Çu. L·o sî qu¸, bÜnh c¶ ra quÇn lµm mÊy ng−êi lÝnh ¸o ®en ph¶i

bÞt mòi. Vµo lóc n¨m tay sóng ®· lªn ®¹n s¾p söa hµnh quyÕt th× tõ sau

®×nh, mét ng−êi con g¸i tãc tai rò r−îi ch¹y ®Õn bê ao. C« ta ch¼ng

thÌm vÐn v¸y, nh¶y µo xuèng n−íc vµ chØ mét tho¸ng ®· leo lªn gß ®Êt

®øng ch¾n tr−íc mÆt Ng« Quúnh. Th× ra lµ Khóc ThÞ Nh©n. C« ta gÇn

nh− gµo lªn vÒ phÝa s©n ®×nh:

- Kh«ng ®−îc b¾n «ng Lý ! Cã b¾n th× b¾n t«i ®©y nµy.

Khóc KiÖt kh«ng hÒ dù kiÕn t×nh huèng nµy. ¤ng ta ngí ng−êi

ra mét lóc råi míi qu¸t con g¸i:

- Nh©n ! Kh«ng viÖc g× ®Õn mµy. VÒ ngay !

C« con g¸i n−íc m¾t rßng rßng, giäng thæn thøc:

- Bè mµ b¾n «ng Êy tøc lµ tù tay giÕt c¶ nhµ. Nhµ ta tõ tr−íc ®Õn

nay kh«ng cã thï h»n g× víi d©n lµng v× sao bè l¹i dÉn bän ng−êi ¸o §en

v¸c sóng èng vÒ lµm lo¹n c¶ lªn ?

Khóc KiÖt nghiÕn r¨ng kÌn kÑt:

- §å ngu ! Mµy th× biÕt g×, kh«ng vÒ nhµ tao cho ng−êi trãi l¹i

b©y giê.


19

Khóc ThÞ Nh©n giang hai tay vÒ phÝa tr−íc, mÆt vªnh lªn:

- §©y, bè lÊy sóng b¾n chÕt t«i ®i !

Lóc Êy d©n lµng ®· kÐo ra ®øng chËt c¶ bê ao nh−ng tÊt c¶ ®Òu

im lÆng theo dâi cuéc ®Êu khÈu gi÷a hai cha con hä Khóc. Khóc KiÖt

®ang ph©n v©n ch−a biÕt lµm thÕ nµo th× ngoµi cæng lµng tiÕng sóng l¹i

ré lªn. ¤ng ta quay l¹i b¶o viªn phã chØ huy:

- Cø t¹m giam h¾n vµo hËu cung råi sÏ tÝnh sau, tr−íc m¾t ph¶i

®èi phã víi bän quan binh ®·.

Khóc ThÞ Nh©n léi tõ d−íi ao lªn tr«ng c« ®Ñp mª hån. Çi nèt

ruåi b»ng h¹t ®Ëu mµu hång ®Ëu d−íi m¾t tr¸i gièng nh− h¹t ngäc

trang trÝ tù nhiªn lµm g−¬ng mÆt c« trë lªn hÊp dÉn ®Æc biÖt. C« b−íc

®i trong tiÕng sét so¹t cña tÊm v¸y såi cßn −ít sòng n−íc vÏ thµnh

nh÷ng vÖt v»n vÌo trªn nÒn g¹ch chØ l¸t nghiªng. Vî lý Quúnh mét

ng−êi ®µn bµ phèp ph¸p, cÆp m«ng th©y lÈy nh− m«ng lîn thiÕn, quú

xuèng tr−íc mÆt c« con g¸i hä Khóc v¸i lÊy v¸i ®Ó:

- Mu«n ngµn lÇn ®éi ¬n c«. Kh«ng cã c«, h«m nay «ng nhµ t«i ®·

thµnh ma ®ãi. CÇu trêi phËt phï hé cho c« sèng l©u tr¨m tuæi.

Khóc ThÞ Nh©n ®ì bµ bÐo dËy chÐp miÖng b¶o:

- ¥n víi huÖ g×. T«i ph¶i liÒu ra ®Êy v× kh«ng muèn hä Khóc g©y

thï chuèc o¸n víi c¶ lµng.

§ªm h«m Êy, Khóc KiÖt vµo hËu cung hái viªn suÊt ®éi:

- Çc anh ®· chÕt bao nhiªu lÝnh ?

Tay ®éi khè xanh l−ng vÉn cßn ®au ª Èm, nöa n»m nöa ngåi, tr¶

lêi miÔn c−ìng:

- Tr−íc khi t«i vµo lµng lµ b¶y, bÞ th−¬ng bèn.

- Cßn "ngµi" phã L·nh binh ?

- BÞ ®¹n xuyªn vµo m«ng, cã lÏ ®· ®−îc ®−a vÒ huyÖn.

- Çc anh ch¾c ®ang ®îi viÖn binh ? - Khóc KiÖt ch©m chäc.

Viªn suÊt ®éi ph¸t b¼n:

- ViÖn binh çi con khØ. Giê lµ lóc hçn qu©n hçn quan, l·o tri

phñ cßn ®ang lo çi m¹ng cña h¾n, h¬i ®©u nghÜ ®Õn chóng t«i.


20

- HiÖn t¹i «ng lµ chØ huy cao nhÊt ë ®©y. - Khóc KiÖt b¶o - NÕu

«ng ®ång ý ®Çu hµng rót qu©n vÒ phñ, chóng t«i sÏ th¶ «ng cïng mÊy g·

bÞ b¾t h«m tr−íc.

Tay suÊt ®éi gËt ®Çu :

- Cã g× mµ ch¼ng ®Çu hµng. T«i phôc çc «ng s¸t ®Êt ®Êy, nh−ng

«ng cÇn ph¶i biÕt, lóc nµy ng−êi NhËt m¹nh h¬n ng−êi Ph¸p nhiÒu. Hä

mµ kÐo vÒ ®©y lµm cá lµng Cïa th× çc «ng sÏ thµnh ma kh«ng ®Çu.

Viªn ®éi tr−ëng ¸o §en c−êi nh¹t :

- ¤ng do¹ chóng t«i ®Êy µ ?

S¸ng sím h«m sau, ®¸m quan binh b¹i trËn thÊt thÓu lª b−íc

trªn ®−êng quan vÒ phñ §«ng Giµng. Khóc KiÖt trë thµnh thñ lÜnh cao

nhÊt vïng Ba tæng. Thanh niªn çc lµng h÷u ng¹n s«ng L¨ng n« nøc rñ

nhau gia nhËp ®éi qu©n ¸o §en. Hä lµ lùc l−îng tù vÖ th−êng trùc, s½n

sµng c¬ ®éng ®Õn nh÷ng n¬i cã biÕn, næ sóng chiÕn ®Êu.

Vô nµy vïng Ba Tæng ch¾c sÏ ®−îc mïa. Nh÷ng çnh b·i sau khi

n−íc rót, tr−íc vÉn bá hoang giê còng lèm ®èm ®u«i gµ. Lóa ba gi¨ng ë

ch©n ruéng vµn b«ng dµi h¹t th−a nh−ng ch¾c qu¶, ®æ r¹p xuèng, xÕp

lªn nhau vµng ãng nh− lôa t¬ t»m. Trªn çc kho¶nh cao s¶n vïng ®ång

Quan, Cæ Cß, M¶ Me ®©u ®©u còng nhÊp nh« sãng lóa. Mïi th¬m m¸t

cña dù h−¬ng, mïi nång nång cña lóa t¸m ®en lÉn víi mïi ngai ng¸i cña

r¹ t−¬i míi xÐn lan to¶ kh¾p ®ång xa ®ång gÇn, thËm chÝ cßn ®−îc giã

®Èy lªn cao l¬ löng gi÷a bÇu trêi lµm kh«ng gian sùc nøc kh«ng khÝ mïa

mµng.

Lµng Cïa trë l¹i cuéc sèng thanh b×nh nh− nã vèn cã. Ruéng bµ

c¶ Huª th¼ng çnh cß bay, lóa chÝn vµng rùc ch¹y suèt tõ ch©n tre ®×nh

C¶ ®Õn tËn ®Çm Ma. T¸ ®iÒn l¹i chuÈn bÞ liÒm h¸i, quang g¸nh chuÈn bÞ

cho mét mïa gÆt míi. §Çu th¸ng tr−íc, v× ®ãi nhiÒu nhµ ®· b¸n lóa non

lÊy tiÒn ®ong g¹o, giê rñ nhau ®Õn lµm thuª cho bµ Ch¸nh.

Khóc LuËn ®· lín bæng lªn. Ngoµi giê häc, cËu ta suèt ngµy la cµ

ë ruéng võa xem t¸ ®iÒn c¾t lóa võa b¾t bä muçm vµ chim cót. So víi

ch©u chÊu cµo cµo th× bä muçm thuéc lo¹i c«n trïng quý ph¸i. Chóng

chØ xuÊt hiÖn vµo vô gÆt th¸ng m−êi nh− lµ mét thø tÆng vËt quý gi¸ cña

«ng trêi giµnh riªng cho lò trÎ nhµ quª. Bä muçm kho¸c bé çnh xanh


21

l¸ m¹ hoÆc vµng r¬m, con to còng chØ b»ng ngãn tay ót nh−ng d¸ng dÊp

mÒm m¹i, cÆp r©u dµi linh ®éng vµ mét th©n h×nh thon thon nh− chiÕc

thoi dÖt v¶i. Bä muçm ban ®ªm th−êng ®Ëu trªn nh¸nh lóa chÝn, nhÊt lµ

ruéng t¸m xoan hoÆc dù h−¬ng uèng nh÷ng giät mãc trêi cã lÉn h−¬ng

th¬m ®ång ®iÒn. Ban ngµy chóng la cµ ë c¸c bê n−íc nhÊm nh¸p chót

cá non råi quay vÒ tr¸nh n¾ng trong nh÷ng thöa ruéng s¾p gÆt. Mçi khi

t¸ ®iÒn c¾t gÇn hÕt mét kho¶nh, cµo cµo ch©u chÊu vµ bä muçm bÞ dån

vµo gãc. Chóng bay lo¹n x¹ nh− lµ ®µn thiªu th©n ban ®ªm gÆp ph¶i

¸nh ®Ìn. C¸c b¸c lùc ®iÒn võa xÐn lóa xoµn xo¹t võa quê tay v¬ nh÷ng

con muçm bÐo móp, bông ®Çy trøng, lÆc lÌ nh− nh÷ng chiÕc tµu bay

chuån chuån s¾p söa hÕt x¨ng. B¾t ®−îc bao nhiªu, thî gÆt l¹i ®−a cho

th»ng LuËn. Tõ s¸ng ®Õn tr−a thÕ nµo còng ®−îc l−ng giá. Nh÷ng con

tù tay vå ®−îc, th»ng bÐ rñ bän trÎ cïng xãm ®èt löa n−íng ngay t¹i

ruéng. Bä muçm n−íng chÝn mì ch¶y ra bÐo ngËy. Cuèi buæi, mÆt ®øa

nµo còng nhem nhuèc, dÝnh ®Çy tro than. Khóc LuËn cßn cã biÖt tµi b¾t

chim cót. Nh÷ng chó chim cót trßn ung ñng, l«ng x¸m, vµo vô gÆt bÐo

nóc nh−ng lñi rÊt nhanh tuy r»ng kh«ng biÕt bay. Th»ng bÐ cã kh¶

n¨ng ®Þnh vÞ tuyÖt vêi vµ ãc ph¸n ®o¸n chÝnh x¸c n¬i con chim chui vµo

trong hµng lo¹t nh÷ng m« r¹ gièng hÖt nhau. Nã chØ viÖc ch¾n hai tay

hai phÝa råi nhÝch dÇn vµo gi÷a thÕ lµm tãm ®−îc con måi. Cã h«m,

Khóc LuËn b¾t ®−îc c¶ mét lång nh−ng nã kh«ng ph¶i lµ ®øa ¨n ®éc.

Tr−íc khi vÒ nhµ, thÕ nµo th»ng bÐ còng chia cho lò trÎ tr©u mçi ®øa

mét con. Bän nµy th−êng lµ ®em vÒ nu«i nh−ng chØ Ýt ngµy sau lò chim

®ång ®· bÞ mÌo vå hoÆc xæng chuång lñi mÊt.

chuong phusa 4phusaonline.free.fr/butviet/dvsinh/chuong phusa 4.pdf · con do c« ta ®Î ra l¹i...

Documents