chuong_1.pdf

8

Click here to load reader

Upload: nguyen-pham

Post on 03-Oct-2015

215 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 1

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    Chng 1

    P DNG MS-EXCEL

    TRONG THNG K M T

    Tnh cc gi tr thng k m t

    Xc nh v chnh xc

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 2

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    A- TNH TON GI TR THNG K M T

    3.1 Khi nim thng k

    3.1.1 Gi tr trung bnh (Mean, Average)

    Mt ngi t sn bn mt con vt bng hai lot n, mi lot gm 5 vin. Lot th nht

    cch con vt mt mt v pha trc, lot th hai cch con vt mt mt v pha sau. Trn thc t

    con vt cha cht nhng theo kt qu trung bnh th con vt cht. Ci m ngi th sn cn

    bn mt pht trng con vt c nui mi, ci m nh khoa hc cn thng thng l s c

    tnh c gi tr trung bnh.

    Gi tr trung bnh l gi tr thng k m t hay c dng nht m t c tnh ca mt

    mu t dn s. Gi s bn c mt mu gm N gi tr quan st c sp xp thnh mt chui

    thng k: X1, X2, X3, , XN

    Gi tr trung bnh ca mu c tnh bi biu thc:

    Cng thc: N

    X

    X

    N

    i

    i 1

    Gi tr trung bnh ca mu, X , l tr s c tnh ca gi tr trung bnh thc s ca dn s .

    Th d 3: Khi lng trung bnh (mg) ca 9 vin nn thuc l A

    201, 203, 209, 204, 202, 206, 200, 207, 207

    mgX 33,2049

    1839

    Th d 4: Khi lng trung bnh (mg) ca chnh vin nn thuc l B:

    151, 153, 259, 154, 202, 256, 150, 257, 257

    mgX 33,2049

    18390

    3.1.2 Gi tr trung v (Median)

    Gi tr trung v din t khi nim trung tam ca chui d liu. Nu mt chui d liu c N

    gi tr quan st c sp xp t nh n ln th gi tr trung v s th t (N + 1). Trong th d th

    3, gi tr trung v l s th 5:

    1 2 3 4 5 6 7 8 9

    200, 201, 202, 203, 204, 256, 207, 207, 209

    S th t th 2

    )19(5

    3.1.3 Khong kho st

    L s khc bit gia hai gi tr quan st: ln nht v nh nht: r = Max Min

    Trong th d 3: r = 209 200 = 9; trong th d 4: r = 259 150 = 109. Vy cc chui d

    liu c th c khong quan st khc nhau cho d chng c cng gi tr trung bnh. Nu khong

    quan st ln phn tn s cao.

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 3

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    3.1.4 lch chun (Standarl Deviation)

    phn tn d liu thng c din t bi phng sai (Variance) hai lch chun (cn

    s bc 2 c phng sai):

    )1(

    )(1

    2

    N

    XX

    SD

    N

    i

    i

    Trong th d 3: S = 3,08; trong th d 4: S = 52,65. phn tn ca d liu trong th d 4

    cao hn phn tn ca d liu trong th d 3:

    3.1.5 Sai s chun gi tr trung bnh (Std. error of the mean)

    Gi tr trung bnh ca mu gn bng gi tr trung bnh ca dn s hn l cc gi tr quan st

    ring bit.

    N

    SSXSDSEM

    X )(

    Trong th d 3: SEM = 1,03; trong th d 4: SEM = 17,55

    Khi c mu cng ln (N tng) th gi tr trung bnh cng gn

    3.1.6 Gii hn v khong tin cy

    Vi mt mc tin cy (Confidence level) nht nh l gii hn tin cy (confidence limits)

    ca mt gi tr trung bnh c cho bi tch s:

    XSt : (N < 30: phn phi Student)

    X -X

    St : Gii hn di (LCL: lower control limit)

    X +X

    St : Gii hn trn (LCL: upper control limit)

    v khong tin cy (Confidence interval) ca gi tr trung bnh l:

    XXXX

    StXStXStXStX ,,( n XStX

    Trong th d 3: 2,37X

    t S ; Trong th d 4: 40,47Xt S

    Gi tr thng k t (phn phi Student) cn c thay i bi gi tr thng k, z (phn phi

    chun) trong trng hp mu ln (N > 30)

    Lu : Cng c phn tch Deseriptive Statistics trong chng trnh MS-EXCEL ch p dng

    cho mu nh. trong trng hp mu ln, bn phi tnh li tch s X

    St , vi t c tra trong bng

    tch phn Laplace.

    3.1.7 H s phn tn (Coefficient of variatio)

    H s phn tn cn c gi l sai s tng i (relative deviation): 100X

    SCV

    Trong th d 3: CV = 1,50%; trong th d 4: CV = 25,77%

    H s phn tn c lin qujan n chun (cng nh chnh xc ca phng php o

    lng) v gi tr trung bnh ca cc kt qu.

    3.1.8 Gi tr yu v (Mode)

    Gi tr yu v l gi tr c tn s cao nht trong mt chui d liu. trong th d 3: gi tr yu

    v l 207; trong th d 4: gi tr yu v l 257.

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 4

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    3.1.9 Gi tr KURT (Kurtosis)

    Gi tr KURT din t c im thuc v nh ca dng phn phi d liu. Gi tr s dng d

    liu phn phi tng i c nh. Ngc lai, c gi tr m khi d liu phn phi tng i phng.

    )3)(2(

    )1(3

    )3)(2)(1(

    )1( 21

    NN

    N

    S

    XX

    NNN

    NNKURT

    3.1.10 Gi tr SKEW (Skewness)

    Gi tr SKEW phn nh mc bt i xng ca dng phn phi d liu xung quanh gi

    tr trung bnh. Gi tr SKEW c gi tr dng khi d liu phn phi bt i xng vi ui nm

    lch v pha gi tr dng. Ngc li, n c gi tr m d liu phn phi bt i xng ui nm

    lch v pha cc gi tr m.

    S

    XX

    NN

    NSKEM 1

    )2)(1(

    3.2 p dng MS-EXCEL

    Hy tnh khong tin cy vi mc = 0,01, lch chun v h phn tn ca hai chui d liu

    trong th d 3 v th d 4:

    3.2.1 Nhp d liu vo bng tnh

    A B C D E F G H I J

    1 TD3 201 203 209 204 202 206 200 207 207

    2 TD4 151 153 259 154 202 256 150 257 257

    3.2.2 p dng Descriptive statistics

    a- Nhp ln lt dn lch Tools v lch Data Analysis

    b- Chn chng trnh Descriptive statistics trong hp thoi Data Analysis ri nhp nt OK

    Hnh hp th thoi data Analysis

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 5

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    c- Trong hp th thoi Data Analysis, n nh ln lt cc chi tit:

    - Phm vi u vo (Input Range),

    - Cch sp xp theo hng hay ct (Group By),

    - Nhn d liu (Labels in Fisrt Row/Column),

    - Mc tin cy (Confidence Level),

    - Phm vi u ra (Output Range),

    - Kt qu tm tc (Summary Satt.istics).

    3.2.3 Tnh cc gi tr thng k

    T u ra ca MS-EXCEL, bn phi tnh gii hn tin cy X

    St ng thi tnh thm h s

    phn tn 100X

    SCV bng cch:

    - Chn B18 trong bng tnh cha u ra ca MS-EXCEL, nhp biu thc = 2.306*B4 dng con

    tr ko nt t iu n D18 (2,306: gi tr ca t vi = 0,05; B4: ta ca gi tr X

    S ).

    - Chn B19 trong bng tnh cha u ra ca MS-EXCEL, nhp biu thc 1003

    7x

    B

    B

    ri dng

    con tr ko nt t iu n D19 (B7: ta ca gi tr S; B3: ta ca gi tr X ).

    A B C D

    1 TD3 TD4

    2

    3 Mean 204.3333333 Mean 204.3333333

    4 Standard Error 1.027402334 Standard Error 17.54992877

    5 Median 204 Median 202

    6 Mode 207 Mode 257

    7 Standard Deviation 3.082207001 Standard Deviation 52.64978632

    8 Sample variance 9.5 Sample variance 2772

    9 Kurtosis -1.330431342 Kurtosis -2.423671859

    10 Skewness 0.058546077 Skewness 0.020438933

    11 Range 9 Range 109

    12 Minimum 200 Minimum 150

    13 Maximum 209 Maximum 259

    14 Sum 1839 Sum 1839

    15 Count 9 count 9

    16 Confidence Level (95.0 2.369189782 Confidence Level (95.0 4047020829

    17

    18

    19

    Kt qu:

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 6

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    Gi tr thng k Th d 3 Th d 4

    Gii hn tin cy 95% )(X

    StX 204,33 2,37 204,33 40,47

    lch chun (S) 3,08 52,65

    H s phn tn 1,50% 25,77%

    Lu : Trong thc t, d liu c khi khng ng nht nn lch chun S v h s phn

    tan CV c gi tr ln. D liu c th c chuyn dng mt cch ph hp phn phi c

    ng nht hn.

    S chuyn dng Logrit (Log transformation)

    Dng logarit (log, c s 10 hay ln, c s e) ca X hay 1/X thng c p dng khi d liu

    c gi tr SKEW dng v gi tr trung bnh X t l thun vi lch chun S. Th d:

    0,3 12 7 0,41 21 12 4 10 17 9 0,7 6 23 5,7;42,9( SX

    D liu X S

    Dng log (X) 0,71 -0,71

    Dng log (1/X) 0,64 0,64

    S chuyn dng cn s (Square-root transformation)

    Dng cn s bc hai cu X ph hp hn dng logarit tng ng khi chui d liu c nhiu gi

    tr nh. Nu chui d liu c cc s < 10 hay o th nn dng dng cn s ca (X + 1). Th d:

    0 11 7 4 0 12 4 2 7 9 3 0 12 5 8 10 5,7;42,9( SX

    D liu X S

    Dng X 2,12 1,21

    Dng 1X 2,14 0,92

    Cc gi tr nh xc xut hay t s hoc t l (di hnh thc s l thp phn) c th c chuyn

    Dng arcsin (Arcsine transformation), P

    Cc gi thng k m t ca d liu c chuyn dng s khc vi d liu nguyn thy.

    Bn nn thn trng khi chuyn dng v iu ny c th nh hng n kt qu ca cc trc

    nghim thng k suy l (so snh hai gi tr trung bnh, so snh hai t s, s snh hai phng sai).

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 7

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    B- XC NH NG V CHNH XC

    3.3 Khi nim thng k

    A: chnh xc, khng ng B: Khng chnh xc, khng ng

    C: Chnh xc, ng D: Khng chnh xc, khng ng

    chnh xc (Precision): lp li ca cc gi tr quan st

    1001100

    X

    SCVP

    ng (Accuracy): trng hp gia cc gi tr quan st (hay thc nghim) vi gi tr l thuyt.

    100thuy h

    ltriGi

    bnhtrungtriGiA

    chnh xc v ng phn nh cht lng ca mt phng php o lng. mt phng

    php tt va chnh xc va ng.

    p dng MS-EXCEL

    Th d 5: ngi ta xc nh hm lng hot cht trong mt mu thuc bng cch tin hnh

    song song 10 ln trong hai iu kin; mu khng c thm v c thm mt lng hot cht

    bit trcl 10 mg

    X 9,8 9,7 9,9 10,0 10,1 9,8 10,2 10,0 9,8 9,8

    X 19,5 19,6 19,6 20,0 19,9 19,7 20,0 19,7 19,6 19,5

    Tnh chnh xc v ng ca phng php: (X = X + 10mg)

    A B

    C D

  • PT D LIU KH BNG CHNG TRNH MS-EXEL 8

    B MN TON GVGD: Nguyn nh Huy

    Nhp d liu vo bng tnh:

    B3 21 BBfxX

    A B C D E F G H I J K

    1 X 19,5 19,6 19,6 20 19,9 19,7 20 19,7 19,6 19,5

    2 X 9,8 9,7 9,9 10 10,1 9,8 10,2 10 9,9 9,8

    3 Xo B2

    4

    Lm mt s php tnh

    - Chn B3 ri nhp biu thc = B1 B2

    - Dng con tr ko nt in t ng t B3 n K3.

    A B C D E F G H I J K

    1 X 19,5 19,6 19,6 20 19,9 19,7 20 19,7 19,6 19,5

    2 X 9,8 9,7 9,9 10 10,1 9,8 10,2 10 9,9 9,8

    3 Xo 9,7 9,9 9,7 10 9,8 9,9 9,8 9,7 9,7 9,7

    p dng Descriptive Statistics

    Tng t phn Tnh cc gi tr thng k m t

    Kt qu:

    %9,9710010

    79,9

    %5,9810092,9

    15,01

    A

    P