ciepłownictwo systemowe integralnym elementem gospodarki niskoemisyjnej w aglomeracjach

Ciepłownictwo systemowe integralnym elementem gospodarki niskoemisyjnej

w aglomeracjach miejskich

Mgr in ż. Beata J ędrzejewska-Kozłowska

Międzynarodowa Konferencja ECOFORUM „Po pierwsze środowisko”

Lublin, 24-25 września 2014 r.

Co to jest gospodarka niskoemisyjna?

Gospodarka niskoemisyjna jest to taka gospodarka, której wzrost osiąga się w wyniku integracji:

• wydajnych rozwiązań energetycznych, • stosowania czystej i odnawialnej energii, • proekologicznych innowacji technologicznych,

przyjaznych dla klimatu Ziemi. W ramach takiej gospodarki:• w sposób efektywny zużywa się i produkuje energię

oraz materiały, a także• usuwa się i odzyskuje odpady metodami

minimalizującymi emisję gazów cieplarnianych.

Gospodarka niskoemisyjna

Zwrot ku rozwojowi niskoemisyjnemu, opartemu na efektywności energetycznej, energii odnawialnej i zrównoważonej produkcji i konsumpcji umożliwi państwom UE ochronę klimatu przy jednoczesnym pobudzeniu gospodarki i tworzeniu nowych miejsc pracy.

Zmiany klimatu są zagrożeniem dla rozwoju społeczno- gospodarczego świata i zwalczanie tych zagrożeń jest sprawą zasadniczą dla Europy.

Zmiany klimatu

Najrzetelniejszy, najważniejszy i najlepszy raport o zmianachklimatu :Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability

Raport jest tworzony przez Międzyrządowy Zespół ds. ZmianKlimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC),powołany w 1988 roku przez Światową OrganizacjęMeteorologiczną oraz ONZ.Zespół przegląda i ocenia najnowsze naukowe, techniczne,

społeczne i ekonomiczne informacje z całego świata. Zespół nie przeprowadza własnych badań, nie monituje danych

i parametrów zmian klimatu.W opracowaniu najnowszego raportu, brało udział 308 autorów z70 krajów. Wzięto pod uwagę 54 677 uwag i komentarzynaukowych. Raport jest stale aktualizowany.•http://ipcc-wg2.gov/AR5/

Zmiany temperatury na powierzchni ziemi w latach 1901 – 2012 wg Climate Change 2013

Polityka i prawo

W grudniu 2008 roku 27 państw Unii Europejskiej postawiło przed sobą trzy bardzo ambitne cele w ramach tzw. pakietu energetyczno-klimatycznego.

Pierwszym z nich jest zwiększenie efektywności energetycznej o 20%, drugim zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych o 20%, trzecim redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20%.

Wszystkie trzy cele mają zostać osiągnięte do końca 2020 roku.

Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej

Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 r.)

Cel główny:

Rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju

Zakłada się, że procesom redukcyjnym towarzyszyć będą również działania ukierunkowane na poprawę efektywności nie tylko energetycznej, ale również wykorzystania zasobów w skali całej gospodarki. Wdrażane nowe technologie powinny skutkować ograniczeniem energo-, materiało- i wodochłonności.


Cele szczegółowe NPRGN:1) Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii. 2) Poprawa efektywności energetycznej.3) Poprawa efektywności gospodarowania

surowcami i materiałami. 4) Rozwój i wykorzystanie technologii

niskoemisyjnych. 5) Zapobieganie powstawaniu oraz poprawa

efektywności gospodarowania odpadami. 6) Promocja nowych wzorców konsumpcji.


Osiągnięcie celu będzie wymagało określenia: • obszarów redukcji emisji gazów cieplarnianych i innych

substancji oraz priorytetów z nimi związanych, • działań i oczekiwanych z nich efektów, • instrumentów wsparcia, które w konsekwencji

przyczynią się zarówno do zmniejszenia emisji, jak i gruntownej modernizacji polskiej gospodarki

• ścieżek redukcji emisji w horyzoncie czasowym do 2050 roku, w rozbiciu na sektor ETS oraz non-ETS,

• punktów pośrednich w realizacji programu, pozwalających na mierzenia postępu.

Co to jest PGN?

Plan gospodarki niskoemisyjnej jest to

DOKUMENT,który wykorzystuje informacje o wielkości

zużycia energii i wielkości emisji dwutlenku węgla do osiągnięcia celu jakim jest zwiększenie efektywnego wykorzystywania energii, redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększenie udziału energii z OZE w ogólnym zużyciu energii.

Cele opracowania PGN dla gminEfekty organizacyjne:- poprawa zarządzania zasobami gminy,- świadome zaplanowanie inwestycji związanych z energią i ochroną

środowiska,- stworzenie odpowiednich zasobów kadrowych do zarządzania energią w

gminie.Efekty finansowe:- pozyskanie środków na inwestycje i na działania miękkie (np. na edukację),- zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem budynków i

infrastruktury na terenie gminy.Efekty wizerunkowe:- przyczynienie się do ochrony klimatu,- dobry przykład od samorządu dla mieszkańców gminy.Efekty ekologiczne:- poprawa stanu powietrza w gminie,- zmniejszenie emisji CO2 wynikające z racjonalnego gospodarowania

energią.

Skutki zanieczyszczenia powietrza

• Zanieczyszczenie powietrza w miastach powoduje na świecie ok. 1,2 mln zgonów rocznie (WHO 2010).

• Komisja Europejska szacuje, że w Unii Europejskiej:- niska jakość powietrza jest najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów, związaną

ze środowiskiem - zła jakość powietrza jest przyczyną śmierci większej liczby obywateli niż wypadki drogowe,

- zanieczyszczenie powietrza jest również przyczyną strat dni roboczych i wysokich kosztów opieki zdrowotnej,

- szkody dotyczą również upraw i budynków.• Eksperci od zdrowia publicznego w coraz większym stopniu zgadzają się, że

zanieczyszczenia atmosferyczne zwiększają zachorowalność (szczególnie na choroby układu oddechowego i choroby naczyniowo-sercowe) oraz prowadzą do podwyższonej śmiertelności w młodszych grupach wiekowych (np. Wilson i Spengler 1996, WHO 2003, Holland i in. 2005a).

• Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że od lat 70. XX wieku do 2004 roku globalne ocieplenie przyczyniło się do śmierci 140 000 osób rocznie na całym świecie.

Skutki zanieczyszczenia powietrza

Gospodarka niskoemisyjna a jakość powietrza

Gospodarka niskoemisyjna ma znaczny wpływ napoprawę jakości powietrza.

Ma to szczególne znaczenie na obszarach, na których odnotowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu i realizowane są programy ochrony powietrza (POP).

Działania zawarte w planach gospodarki niskoemisyjnej muszą być spójne z programami ochrony powietrza oraz w efekcie doprowadzić do redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza (w tym: pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu).

Zanieczyszczenie powietrza w Polsce

Raport z realizacji Polityki Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stwierdza, że najistotniejszym problemem zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest emisja powierzchniowa czyli tzw. niska emisja, która jest główną przyczyną niedotrzymania standardów jakości powietrza. Podczas spalania paliw stałych (czasami też śmieci) w piecach domowych i lokalnych kotłowniach emitowane są pyły, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla oraz benzo(a)piren.

"W Polsce w 2012 roku stwierdzone zostały przekroczenia:• w 38 strefach ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego

pyłów PM10, • w 22 strefach ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych,

powiększonych o margines tolerancji pyłu PM2,5 oraz • w 42 strefach ze względu na przekroczenie poziomu docelowego

benzo(a)pirenu.” W Polsce w 2012 roku 46 stref podlegało ocenie pod względem

zanieczyszczeń powietrza.

Program ochrony powietrza dla Strefy Aglomeracja Lubelska

Uchwała NR XXXVII/608/2013 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 25 listopada 2013 roku w sprawie przyjęcia

zaktualizowanego „Programu ochrony powietrza dla strefy – Aglomeracja Lubelska”

• Obszar przekroczeń dopuszczalnych stężeń 24-godzinnych pyłu PM10 zajmuje 75,4 km² czyli ponad połowę obszaru Lublina.

• Na podwyższone stężenia pyłu PM10 narażonych jest 178 789 mieszkańców miasta czyli ponad połowa mieszkańców miasta.

Program ochrony powietrza dla Strefy Aglomeracja Lubelska

„Program ochrony powietrza dla strefy –Aglomeracja Lubelska” wskazuje działania naprawcze, mające na celu poprawę jakości powietrza. Są to między innymi:

• modernizacja sieci ciepłowniczej,• podłączenia obiektów do sieci ciepłowniczej,• uwzględnianie w planach zagospodarowania

przestrzennego wymagań dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło, szczególnie na terenach, gdzie jest możliwe podłączenie mieszkań do miejskiej sieci ciepłowniczej.

Efekt ekologiczny działań naprawczych

Wskaźniki opracowane dla Lublina na potrzeby szacunków ograniczania emisji pyłu PM10 przy realizacji Programu ochrony powietrza:

Rodzaj działania naprawczego Zmniejszenie emisji pyłu PM10 [kg/(100m² · rok)]

Podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej

30,67

Wymiana kotłów węglowych na gazowe /olejowe / opalane brykietami

30,63/ 30,38 / 26,87

Termomodernizacja 10,73

Zastosowanie kolektorów słonecznych 2,36

Niska emisja a niskoemisyjność

Niska emisja to emisja zanieczyszczeń powietrza z domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych. Duża liczba niskich kominów w zwartej zabudowie mieszkaniowej powoduje, że emitowane gazy i pyły źle rozprzestrzeniają się w powietrzu i powodują wysokie stężenia w miejscu powstawania.

Chcemy ograniczyć niską emisję.

Chcemy zwiększyć niskoemisyjność czyli: efektywność energetyczną i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnym ograniczaniu emisji CO2.

Ciepło systemowe pomaga zwalczać niską emisję

Wg danych GUS w ramach indywidualnego ogrzewania spala się w Polsce co najmniej 10 mln ton węgla rocznie. W ten sposób produkuje się 180 000 TJ ciepła i emituje do atmosfery 101 000 ton szkodliwych dla zdrowia pyłów.

Ta sama ilość ciepła dostarczona do budynków poprzez sieci ciepłownicze ograniczyłaby emisję szkodliwych pyłów ponad dziesięciokrotnie.

Przyłączenie budynków do systemu ciepłowniczego jest ważnym sposobem likwidacji niskiej emisji i poprawy stanu powietrza w miastach.

Ciepło systemowe gwarantuje też większe bezpieczeństwo i wygodę dostaw niż rozwiązania indywidualne.

Ciepło systemowe pomaga zwalczać niską emisję

http://www.cieplosystemowe.pl

Rola ciepłownictwa systemowego w ograniczaniu emisji CO2

W Europie dzięki ciepłu sieciowemu udaje się obecnie ograniczyć emisję dwutlenku węgla o 113 milionów ton rocznie.

Szacuje się, że dalsze usprawnienie systemu i podwojenie sprzedaży energii cieplnej pochodzącej z tego źródła pozwoliłyby na zwiększenie tej wartości o dodatkowe 404 miliony ton.

Skutkiem rozwoju ciepła sieciowego jest centralizacja źródeł emisji zanieczyszczeń, co z kolei pozwala na łatwą kontrolę przestrzegania norm i wprowadzenie kompleksowych rozwiązań, zmniejszających negatywny wpływ wytwarzania ciepła na środowisko naturalne.

http://www.forbes.pl

Inteligentne sieci ciepłownicze

W 2013 roku ośrodek analityczny THINKTANK przeprowadził badanie na temat wiedzy polskich miast o idei smart city. Badanie odbyło się na reprezentatywnej próbie zarządzających z 90. polskich miast z 16. województw.

W badaniu stwierdzono, że wszystkie badane duże miasta (powyżej 100 000 mieszkańców) deklarują zaangażowanie w działania smart w dalszej przyszłości.

Już za trzy lata 2/3 z dużych polskich miast będzie miało inteligentne systemy zarządzania siecią ciepłowniczą, wodociągową, lub gazową oraz inteligentne systemy zarządzania odpadami. Jest szansa, że między innymi dzięki rozwiązaniom smart większe ośrodki miejskie staną się regionalnymi lokomotywami rozwoju dla swoich mniejszych sąsiadów.

Smart w polskich miastach wg raportu Przyszłość miast miasta przyszłości


"Inteligenta Sieć Ciepłownicza" to projekt, który będzie wspierał i optymalizował procesy decyzyjne związane z zarządzaniem siecią. Projekt jest realizowany przez Dalkię Warszawa. Stołeczna sieć ciepłownicza to największy tego typu system w Unii Europejskiej. Inwestycja, z uwagi na swoją skalę i kompleksowość, ma charakter pionierski.

Innowacyjny projekt, o wartości ponad 50 milionów zł, uzyskał dofinansowanie w wysokości 30% w ramach programu finansowego "Inteligentne Sieci Energetyczne" Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Projekt realizowany będzie od lata 2014 roku do połowy 2017 roku. Prowadzone prace nie będą powodowały przerw w funkcjonowaniu miejskiej sieci ciepłowniczej ani żadnych niedogodności dla odbiorców ciepła i mieszkańców Warszawy.


Inwestycja polega na wyposażeniu sieci ciepłowniczej w infrastrukturę do monitorowania efektywności przesyłu ciepła oraz zdalnego i zintegrowanego zarządzania pracą całego systemu.

• W skład infrastruktury wejdą rozwiązania z obszaru telemetrii oraz telesterowania czyli zarządzanie na odległość 3 przepompowniami, 27 komorami ciepłowniczymi oraz 2 500 węzłów cieplnych.

• Umożliwi to zdalne odczytywanie parametrów, takich jak ciśnienie i temperatura, w czasie zbliżonym do rzeczywistego.

• Zebrane dane będą przetwarzane przez narzędzia informatyczne, które zarekomendują optymalne parametry pracy sieci ciepłowniczej.

• Celem projektu "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" jest maksymalne wykorzystanie źródeł ciepła, a zarazem ograniczenie czasu korzystania z ciepłowni szczytowych.


• Projekt "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" tworzy podstawy do wdrażania zaawansowanych usług efektywności energetycznej dla zarządzających budynkami wspólnot mieszkaniowych.

• Korzyścią dla klientów Dalkii Warszawa będzie:- możliwość szybkiej reakcji na zmiany pogodowe i na zjawiska zachodzące

w sieci ciepłowniczej, - zmniejszenie awaryjności sieci, - podniesienie sprawności i komfortu dostaw ciepła.• "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" wpłynie na zwiększenie efektywności

energetycznej poprzez ograniczenie strat ciepła rocznie o 123 TJ, co jest równoważne ogrzaniu około 5 tysięcy nieenergooszczędnychmieszkań o powierzchni 65 m², które będzie można ogrzać bez dodatkowej emisji CO2.

• Dzięki inwestycji zostaną zredukowane straty ciepła na przesyle oraz ograniczona emisja dwutlenku węgla - rocznie o ponad 14 tysięcy ton, co jest równoważne posadzeniu miliona drzew.

Kogeneracja

• Kogeneracja – równoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w jednym procesie technologicznym. Kogeneracja zapewnia wzrost sprawności energetycznej i prowadzi do znacznie mniejszego zużycia paliwa niż w procesach rozdzielonych.

Korzyści: • oszczędność paliwa (do 40 %) • mniejsza emisja CO2 (do 60%) • redukcja strat przesyłu energii •zwiększenie sprawności ogólnej procesu wytwarzania energii.

Efektywność energetyczna kogeneracji jest zwykle o 40% wyższa niż w przypadku oddzielnego wytwarzania energii elektrycznej w elektrowni kondensacyjnej i ciepła w kotłowni, zakładając korzystanie przez nie z tego samego paliwa (Nuorkivi 2008).

Kogeneracja

http://www.comesoon.com.cn

Struktura zużycia energii pierwotnej w systemach kogeneracyjnych i tradycyjnych

http://www.cagen.pl

Kogeneracja

http://www.epsway.com

The Future of Heating: Meeting the challengeDepartment of Energy and Climate Change

London 2013

Trigeneracja

Trigeneracja polega na jednoczesnej produkcji energii elektrycznej, cieplnej oraz chłodniczej.

Systemy trigeneracyjne składają się z dwóch podstawowych urządzeń: modułu kogeneracyjnego oraz absorpcyjnego agregatu wody lodowej.

Ciepło odebrane przez układ chłodzenia silnika jest wykorzystywane do podgrzewu np. wody. Innym źródłem ciepła generowanym przez moduł kogeneracyjny są gorące spaliny powstające na skutek spalania paliwa. W zależności od typu zastosowanego układu ich temperatura może wynosić 300 – 500 °C. Zarówno ciepło odebrane przez układ chłodzenia silnika jak i ciepło zawarte w gorących spalinach wykorzystane może być do podgrzania wody.

Trigeneracja

Zimą gorąca woda wykorzystywana jest na potrzeby centralnego ogrzewania i na przygotowanie ciepłej wody.

Latem odpadowe ciepło z produkcji energii elektrycznej stanowi energię napędową w absorpcyjnym procesie wytwarzania tzw. wody lodowej. Stwarza to szansę na zrekompensowanie w pewnym stopniu spadku zapotrzebowania na ciepło, powodującego zmniejszenie produkcji energii elektrycznej w skojarzeniu.

Woda lodowa dostarczona do obiektu chłodzi pomieszczenia. Jest ona szczególnie przydatna w pomieszczeniach technologicznych, w których do tej pory stosowano instalację wentylacyjno - chłodniczą, wykorzystującą szkodliwe substancje freonowe.

Trigeneracja

http://www.trigeneration.com/

Inteligentne miasta - Helsinki

Helsinki – powierzchnia 186 km², liczba ludności 591 306 osób.• ogrzewanie sieciowe pokrywa 93% łącznego zapotrzebowania na ciepło w

Helsinkach, reszta pochodzi z indywidualnych pomp ciepła, ogrzewania olejowego i elektrycznego;

• 1230 km podziemnych sieci ciepłowniczych i ponad 10 000 odbiorców (budynki) istnieje w integralnym systemie ciepłowniczym;

• ponad 90% energii dla ciepłownictwa jest produkowane przez elektrociepłownię w skojarzeniu;

• roczna wartość efektywności energetycznej elektrociepłowni przekracza 90% i jest to jeden z najwyższych poziomów w świecie;

• 7 dużych jednostek kogeneracyjnych , 5 pomp ciepła i ponad 10 kotłów szczytowych jest połączonych w integralną sieć;

• szybki rozwój chłodnictwa pomimo zimnych warunków klimatycznych;• UE promuje technologię stosowaną w Helsinkach jako BAT (najlepszą

osiągalną technologię). Źródło: http://www.helen.fi

Inteligentne miasta- Wiedeń

Wiedeń – powierzchnia 414,87 km², liczba ludności 1 731 236 osóbCztery spalarnie odpadów włączone są w system energetyczno-

ciepłowniczy Wiednia, który łącznie w 13 rozproszonych źródłach ciepła i energii elektrycznej dysponuje sumaryczną mocą termiczną 1793 MW w źródłach podstawowego przeznaczenia i 1450 MW w źródłach szczytowych, uruchamianych zazwyczaj gdy temperatura powietrza zimą spada poniżej minus 10 stopni Celsjusza oraz 3706 MW w źródłach generujących energię elektryczną.

Wiedeń jest jednym z nielicznych europejskich miast (obok Helsinek, Amsterdamu, Barcelony, Paryża i Sztokholmu), które budują sieć centralnego chłodu. Na razie liczy ona kilka kilometrów i obejmuje Centralny Szpital Kliniczny, wieżowce Wiedeńskiego Centrum Międzynarodowego i Uniwersytetu Przyrodniczego. Zapotrzebowanie na moc chłodniczą jest w tej chwili jeszcze niewielkie bo sięga 17 MW, ale jest to rynek dość perspektywiczny, szacowany na co najmniej 250 MW.

Inteligentne miasta - Kopenhaga

Kopenhaga – powierzchnia 88,25 km², liczba ludności 518,574.Miejski system ciepłowniczy Kopenhagi znalazł się wśród największych i najbardziej

efektywnych systemów tego typu na świecie, jest jednym z najbardziej niskoemisyjnych sposobów produkcji i dostarczania energii na skalę lokalną.

Miejska sieć ciepłownicza zapewnia ogrzewanie 98% obszaru miasta, jest niezawodna i dostępna w przystępnej cenie.

Kongeneracyjny system wytwarzania ciepła i energii elektrycznej wykorzystuje około 30% mniej paliwa do produkcji tej samej ilości energii cieplnej, którą zużyłyby tradycyjne elektrociepłownie.

Kopenhaga składuje jedynie 2% swoich odpadów. Połowa odpadów generowanych przez miasto trafia do recyclingu, a pozostała część jest wykorzystywana do zasilenia miejskiej sieci ciepłowniczej. Dzięki temu obywatele postrzegają odpady przez pryzmat ich ponownego wykorzystania, jako źródło ciepła i energii dostarczanej do domów i przedsiębiorstw. To sprawia, że zwracają większą uwagę na to, w jaki sposób obchodzą się ze swoimi odpadami. Uważa się, że jeden worek domowych odpadów może dostarczyć 3,5 godziny energii elektrycznej i aż 4 godziny ogrzewania jednemu gospodarstwu domowemu.

• Kopenhaga obniżyła emisję CO2 o 20% w ciągu 10 lat ( od 2003 do 2012 roku).

Ciepło systemowe integralnym elementem gospodarki niskoemisyjnej w miastach

80% zużycia energii i emisji CO2 w UE związanych jest z działalnością obszarów miejskich;

40% całkowitego zużycia energii w UE przypada na budynki, które często są największym odbiorcą energii i największym źródłem emisji CO2 na terenach miejskich.

73% energii zużywanej w polskim budynku jest przeznaczone na ogrzewanie.

„Europejski rynek CHP na potrzeby komunalnych układów sieci cieplnych"

Firma doradcza Frost & Sullivan przygotowała analizę pt. „Europejski rynek CHP na potrzeby komunalnych układów sieci cieplnych".

(ang. Combined Heat and Power, CHP = kogeneracja)

Zdaniem firmy doradczej polityka Unii Europejskiej pozwoli na znaczący rozwój sieci ciepłowniczych oraz kogeneracji.

Unia Europejska kładzie duży nacisk na poprawę efektywności energetycznej, aby do roku 2020 osiągnąć zakładane cele polityki energetyczno- klimatycznej - tzw. 3x20.

Zdaniem analityków Frost & Sullivan:• przejście na technologie redukujące szkodliwe emisje,

• sięgnięcie po paliwa alternatywne,

• wykorzystanie układów sieci ciepłowniczych

przyczyni się do tego, że kogeneracja wraz z sieciami ciepłowniczymi znacząco wpłynie na możliwość osiągnięcia celów UE do 2020 roku.

Pozycję ciepłownictwa systemowego umocni również możliwość generowania energii ze źródeł odnawialnych jako głównej alternatywy dla paliw kopalnych.

„Europejski rynek CHP na potrzeby komunalnych układów sieci cieplnych"

Z raportu wynika, że przychody sektora kogeneracja - sieci ciepłownicze w UE wyniosły 482,5 mln euro w 2012 roku. Do 2019 roku poziom przychodów ma wzrosnąć do 1,025 mld euro.

Frost & Sullivan zauważa, że:• Europa notuje już stopniowe, choć niewielkie postępy w zakresie rozwoju

technologii oraz łańcucha dostaw w kierunku osiągnięcia efektywności energetycznej poprzez zastosowanie systemów kogeneracja – sieci ciepłownicze. Dla wsparcia tych działań potrzebne jest wprowadzenie zdecydowanej polityki wobec technologii kogeneracji oraz odpowiednich zmian regulacyjnych w systemie podatkowym i na rynku energii.

• Państwa, które posiadają dobrze działające sieci, takie jak Niemcy, Francja i Holandia, staną się najważniejszymi rynkami dla rozwoju systemów kogeneracja- sieci ciepłownicze.

• Polska i Niemcy już teraz dostarczają największą ilość ciepła na potrzeby ciepłownictwa komunalnego.

• Przewiduje się, że w przyszłości najszybsze tempo rozwoju sieci ciepłowniczych będzie można zaobserwować w Austrii i we Włoszech.

Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2050 roku – sierpień 2014

„W sektorze ciepłownictwa następować będzie ewolucyjna wymiana stosowanych nośników energetycznych i form ich wykorzystania w kierunku większego wykorzystania energii pochodzącej z termicznej utylizacji odpadów komunalnych oraz biomasy i innych pochodnych technologii energetycznych, wiążących się z gospodarka komunalną lub przemysłem.

Celowe jest również zwiększanie udziału kogeneracji orazmodernizacja sieci ciepłowniczych.”


„Ciepłownictwo systemowe należy w Polsce do najważniejszych form zaspokajania zapotrzebowania na ciepło.

Łączna długość sieci ciepłowniczych w 2011 roku wyniosła 19 620,6 km. Na koniec 2011 roku liczba przedsiębiorstw koncesjonowanych wynosiła około

480.Wg stanu na koniec 2012 roku w grupie przedsiębiorstw ciepłowniczych

własność komunalną zachowało jeszcze ponad 60% podmiotów.Głównym paliwem pierwotnym do wytwarzania ciepła jest węgiel kamienny

(74%). Jego pozycja wydaje się niezagrożona przez następne co najmniej 20 lat.

W 2009 roku z ciepła sieciowego korzystało 40% wszystkich gospodarstw domowych. Wśród odbiorców ciepła z sieci zdecydowanie przeważali mieszkańcy bloków, a jego stosowanie w domach jednorodzinnych było niewielkie. Spośród konsumentów ciepła sieciowego, 60% używało go również do ogrzewania wody.”


Wnioski – ciepłownictwo:

• Należy oczekiwać dalszego rozwoju systemów sieci ciepłowniczych i wzrostu liczby odbiorców do nich przyłączonych.

• Będzie następowała systematyczna modernizacja sieci ciepłowniczych w kierunku zastosowania rur preizolowanych oraz montażu układów pomiarowych i indywidualnych węzłów ciepłowniczych u wszystkich odbiorców.

• Modernizacja sieci będzie uwzględniała dostosowanie jej parametrów u dotychczasowych odbiorców ze względu na postępującą termomodernizację budynków i podwyższanie standardów izolacyjności w nowych budynkach

• Spadek zapotrzebowania na ciepło systemowe wynikający z działań proefektywnościowych odbiorców będzie mógł być równoważony poprzez pozyskanie nowych odbiorców, w tym w mniejszych ośrodkach miejskich, na obrzeżach miast i terenach o mniejszej gęstości zaludnienia.

• Postęp technologiczny powinien umożliwić wykorzystanie ciepła systemowego na potrzeby klimatyzacji obiektów przyłączonych do sieci ciepłowniczych.

• Zastępowanie węgla innymi paliwami w ogrzewaniu budynków wykorzystujących piece indywidualne może być stymulowane w szczególności upowszechnianiem rozwiązań technologicznych i infrastruktury umożliwiającej przechodzenie na źródła gazowe, przyczyniając się jednocześnie do ograniczania poziomu zanieczyszczeń powietrza i tzw. niskiej emisji.

• Ze względu na obserwowane okresowe nadwyżki w wytwarzaniu ciepła należy dążyć do dalszego rozwoju kogeneracji.

Dziękuję Państwu za uwagę

Mgr inż. Beata Jędrzejewska-KozłowskaGłówny specjalista ds. zarządzania energiąWydział Ochrony ŚrodowiskaUrząd Miasta Lublin

ciepłownictwo systemowe integralnym elementem gospodarki niskoemisyjnej w aglomeracjach

Environment