cilt 1 bilal baş - İsam - İslam araştırmaları merkezi...temel İslam ansiklopedisi projesi...

Türkiye Diyanet VakfıYayın No 802İSAM Yayınları 215Başvuru Eserleri Dizisi 51© Her hakkı mahfuzdur.

Cilt 1

TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM)İcadiye-Bağlarbaşı Cad. No: 40Üsküdar / İstanbulTel: 0216. 474 08 [email protected]

Bu eser TDV İslam Araştırmaları Merkezi’nin (İSAM) Temel İslam Ansiklopedisi Projesi kapsamında yayımlanmıştır.

Bu eser İSAM Yönetim Kurulu’nun 31.05.2019 tarihli ve 2019/07 sayılı kararıyla basılmıştır.

Cilt ISBN 978-605-7580-86-3Takım ISBN 978-605-7580-85-6Birinci Basım Aralık 2019İkinci Basım Haziran 2020

KOORDİNATÖR ve EDİTÖR

Tuncay Başoğlu

İLİM DALI EDİTÖRLERİ

Bilal Baş / DİNLER TARİHİ

Eyyüp Said Kaya / FIKIH

Halit Özkan / HADİS; İSLAM TARİHİM. Cüneyt Kaya / İSLAM DÜŞÜNCESİ

M. Suat Mertoğlu / TEFSİR

Orhan Şener Koloğlu / KELAM ve MEZHEPLER TARİHİ

Reşat Öngören / TASAVVUF

Tuncay Başoğlu / FIKIH

PROJE DANIŞMA KURULU

Ali Hakan ÇavuşoğluEyyüp Said KayaHalit ÖzkanM. Suat Mertoğlu

İNFOGRAFİK İÇERİK EDİTÖRÜ

Adem Yıgın

KİMLİK KARTLARI İÇERİK EDİTÖRÜ

Halil İbrahim Hançabay

ÜSLUP OKUMA

Metin Karabaşoğlu

YAYIN KOORDİNASYON

Erdal Cesar

YAYIN EDİTÖRÜ

Mustafa Demiray

KİTAP TASARIMI

Salih Pulcu

İNFOGRAFİK TASARIMI

Erol Polat

TASARIM UYGULAMA

Recep Önder

TDV Yayın Matbaacılık ve Tic. İşl.Ostim OSB Mahallesi, 1256 Cadde, No: 11Yenimahalle / AnkaraTel: 0312. 354 91 31 Faks: 0312. 354 91 [email protected] No: 15402

Temel İslam ansiklopedisi / ed. Tuncay Başoğlu. – 2. bs. – Ankara : Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020. 4400 s. ; 8 c. ; hrt. ; res. ; 28 cm. – (Yayın No: 802. İSAM Yayınları; 215. Başvuru Eserleri Dizisi; 51)Kaynakça var.ISBN 978-605-7580-86-3ISBN 978-605-7580-85-6 (tk.)

İMLA

İsa Kayaalp

TEKNİK ve İÇ KONTROL

Kasım Kırbıyık

ÂYET ve HADİS KONTROLÜ

Muhammed Masum Şenburç

KAYNAKÇA KONTROL

Abdülkadir Şenelİsmail Özbilgin

TASHİH

İnayet BebekRabia Aydın

DİZGİ

Necdet Ömer ÖzerSüleyman Özel

ARAPÇA DİZGİ

Ali Haydar Ulusoy

SİPARİŞ TAKİP

Ahmet Ali Tonyalıİsmail AtmacaSedat ÇobanŞ. Memduh Güzeler

TÜRKİYE DİYANET VAKFIİSLAM ARAŞTIRMALARI MERKEZİ

BAŞKAN

Prof.Dr. Raşit Küçük

YÖNETİM KURULU

Prof.Dr. İbrahim Kâfi DönmezProf.Dr. Ahmet Özel

Doç.Dr. M. Suat MertoğluDr. Öğretim Üyesi Eyyüp Said Kaya

BAŞKAN YARDIMCILARI

Doç.Dr. Tuncay BaşoğluDr. Ali Hakan Çavuşoğlu

GENEL SEKRETER

Fahrettin Ergün

6

TAKDİM

Rahman ve rahim olan Allah’ın adıyla,

İnsana doğru yolu gösteren ve onu ilimle donatan Allah’a hamd, son dini insanlara

getiren ve nasıl yaşanacağını gösteren Allah resulüne salat ve selam olsun.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), ilmî ve kültürel alanlarda

yürüttüğü nitelikli ve uzun soluklu çalışmalarıyla ülkemizde ve İslam dünyasında

kendine önemli bir yer edinmiştir. İSAM kurulduğundan bu yana İslam araştırmaları

alanında araştırmacı yetiştirmekte, projeler yürütmekte, eserler hazırlamakta ve bu

alanda çalışacak kimselere alt yapı hizmetleri ve temel başvuru kaynakları sunmak-

tadır. İSAM’ın gerçekleştirdiği en önemli projesi, dünyada müslümanlar tarafından

hazırlanmış ve tamamlanmış, hem madde listesi hem de içerik ve üslup açısından

özgün ilk telif ansiklopedi niteliği taşıyan TDV İslâm Ansiklopedisi’dir. İslam dini, ta-

rihi ve medeniyeti ile İslam toplumlarına dair hemen her konuda güvenilir, doğru

ve yeterli bilgi sunmayı hedefleyen; İslam ilimleri ve İslam düşüncesinin yanı sıra

beşerî ve sosyal bilimlerin farklı alanlarında yapılacak araştırmalar için kapsamlı bir

kaynak niteliği taşıyan TDV İslâm Ansiklopedisi, otuz üç yıllık bir süreçte (1983-2016)

kırk altı cilt olarak tamamlandı. 2018 yılından bu yana dijital bir ansiklopedi olarak

da yayımlanan TDV İslâm Ansiklopedisi’nin ikinci edisyon hazırlık çalışmaları devam

etmektedir.

İSAM, TDV İslâm Ansiklopedisi tecrübesinden hareketle çeşitli ihtiyaçlara ve hedef

kitlelere yönelik yeni ansiklopedi projelerini gündemine almıştır. Özellikle Türkiye

kamuoyundan ve yurt dışındaki müslüman topluluklardan gelen talepler üzerine

İslam dini ve İslam ilimleri hakkında uzmanlığı bulunmayan kişilere yönelik bir an-

siklopedi çalışması bu gündemin ilk maddesi olarak belirlenmiştir. Rusya müslü-

manlarından gelen bir talep üzerine ilk adımları atılan Temel İslam Ansiklopedisi,

söz konusu hedefi gerçekleştirmek üzere ortaya konan ilk üründür.

Temel İslam Ansiklopedisi, çağımız şartlarında İslam dinini doğru öğrenmek ve ona

uygun yaşamak için gerekli bilgi ihtiyacını temel düzeyde karşılama amacıyla ha-

7

zırlanmıştır. Eser İslam dininin, inanç, ibadet, ahlak ve insanlar arası ilişkilere dair

doğru yolu gösteren ilkelerini işlemenin yanı sıra İslam ilimlerinin temel konu ve

kavramları ile başta peygamberler olmak üzere önde gelen İslam büyükleri hakkın-

da doğru ve yeterli bilgi sunmaktadır. Ayrıca modern çağın getirdiği başlıca prob-

lemlere İslam’ın ilkeleri ışığında bakış açısı kazandırmayı hedeflemektedir. İslam’ın

mesajının, en doğru şekilde aktarılması ve anlaşılır bir üslupla ifade edilmesi, eserde

gözetilen temel yaklaşımdır. Söz konusu amaçlara uygun olarak madde hacimle-

ri kısa tutulmuş, maddeler bilgilendirici çizimlerle zenginleştirilmiştir. Temel İslam

Ansiklopedisi bu özellikleriyle bir yandan örgün eğitim diğer yandan din hizmetleri

ve irşat faaliyetleri için yardımcı kaynak özelliği taşımaktadır.

Günümüzde çeşitli iddia ve ithamlarla karartılmaya çalışılan İslam dinini, sahih kay-

naklara dayalı olarak tanıtmak, onun mesajını ölçülü bir üslupla ve güzel bir biçim

içinde iletmek eserin temel gayelerinden biridir. Bu sebeple inanç, ibadetler ve gün-

delik yaşayışla ilgili hükümlerin yorumunda tarih boyunca müslümanların büyük

çoğunluğunu temsil eden ve müslümanların ana yolunu oluşturan görüşler esas

alınmıştır. Temel İslam Ansiklopedisi’nin başta Rusça ve Çince olmak üzere yabancı

dillerde ve çeşitli Türk lehçelerinde de yayımlanması hedeflenmektedir. Diğer diller-

de yapılacak yayımlarda ilgili coğrafyalara dair bazı maddelerin de eklenmesi öngö-

rülmektedir.

Bu vesileyle Temel İslam Ansiklopedisi proje ekibine, eserin hazırlanmasına katkı

veren editörlere ve ilim insanlarına, yayım ve tasarımında görev alan uzmanlara te-

şekkür ederim. Ayrıca kuruluşundan itibaren İSAM tarafından yürütülen bütün proje

ve faaliyetlerde olduğu üzere, kendi alanında önemli bir boşluğu dolduracağını dü-

şündüğümüz bu eserin hazırlanmasında da desteğini esirgemeyen T.C. Diyanet İşleri

Başkanlığı’na ve Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti’ne teşekkürü bir borç bilirim.

Prof.Dr. Raşit KüçükİSAM Başkanı

9

İ Ç İ N D E K İ L E R

TAKDİM 6

ÖNSÖZ 11

ANSİKLOPEDİ İLİM HEYETİ 17

MADDE HAZIRLIK AŞAMASINDA KATKI VERENLER 17

İLMÎ REDAKSİYON AŞAMASINDA KATKI VERENLER 18

GÖRSEL İÇERİK HAZIRLAMA 18

MADDE LİSTELERİ 19

ALFABETİK MADDE LİSTESİ 19

TEMATİK MADDE LİSTELERİ 36

ESMA-yi HÜSNÂ 36

KAVRAMLAR 36

BİYOGRAFİLER 42

PEYGAMBERLER 42

SAHÂBÎLER 42

PEYGAMBERLERLE ve İSLAM TARİHİYLE İLİŞKİLİ DİĞER KİŞİLER 43

ÂLİMLER VE MEZHEP-TARİKAT-HAREKET ÖNDERLERİ 43

DİNLER, MEZHEPLER/AKIMLAR, TARİKATLAR 45

DİNLER ve DİNÎ AKIMLAR 45

FIKIH MEZHEPLERİ 45

İTİKADÎ MEZHEPLER / AKIMLAR 45

TARİKATLAR ve TASAVVUFÎ HAREKETLER 45

DİĞER ÖZEL ADLAR 45

SÛRE ve ÂYETLER 45

MELEKLER 45

KUTSAL KİTAPLAR 45

YER ADLARI 45

ÖZEL ZAMANLAR 45

ÖNEMLİ OLAYLAR 46

KAVİM ADLARI 46

BİLGİÇİZİM (İNFOGRAFİK) LİSTESİ 46

KISALTMALAR 51

GENEL KISALTMALAR 51

KAYNAKÇA KISALTMALARI 51

11

ÖNSÖZ

Günümüzde doğru bilgilenme ihtiyacı ve doğru bilgilendirme sorumluluğu giderek artıyor. Haberleşme ve iletişim alanındaki teknolojik gelişmelerle birlikte bilgiye ulaşmak eskiye nazaran çok daha kolay hale gelmekle birlikte, doğru bilgiye sahip olmanın önünde yeni zorluklar da bulunuyor. Kasıtlı biçimde yanlış yönlendirmeyi hedefleyen bilgi içeriklerinin üretilmesi yanında, gerekli inceleme ve teyit süzgeçlerinden geçmeden sunulduğu için yanlış ve yanıltıcı hale gelebilen ham bilgilerin de kolayca erişime açılabildiği bir zamanda dinî bilginin aktarımı büyük önem taşıyor.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) tarafından hazırlanan Temel İslam Ansiklopedisi, işte böyle bir zaman ve zeminde İslam ile ilgili temel konular, kavramlar, kişiler hakkında genel okuyucu-nun doğru bilgiye anlaşılır biçimde ulaşması amacıyla hazırlandı. Alanında önemli bir boşluğu dolduraca-ğını düşündüğümüz bu eser, uzun soluklu bir çalışmanın ürünü olarak ortaya çıktı.

Farklı aşamalardan geçerek nihai kıvamına ulaşan bu eserin hazırlanmasında esas alınan ilkeler ve hazır-lık süreci hakkında okuyucuyu bilgilendirmek uygun olacaktır.

Hedef Kitle

Temel İslam Ansiklopedisi, İslam dini ve İslam ilimleri hakkında ihtisası bulunmayan genel okuyucuya yönelik hazırlanmıştır. Eser, hem İslam dini hakkında bilgilendirme hem de çağımız şartlarında bu dine uygun yaşama (tedeyyün) için gerekli bilgi ihtiyacını temel düzeyde karşılama gayesini gütmektedir. Dolayısıyla İslam dininin inanç, ahlak ve yaşayışla ilgili mesajı, ilkeleri ve hükümleri hakkında doğru ve yeterli bilgi sunmak; genel okuyucuya dinî bilgi hakkında kaynaklık etmek; modern çağın getirdiği belli başlı problemler karşısında İslam’ın bakışını ana hatlarıyla ortaya koymak ve İslam’ın mesajını, en doğru şekilde aktaracak anlaşılır bir üslupla ifade etmek bu ansiklopedinin başlıca hedefidir.

Temel İslam Ansiklopedisi, genel okuyucunun ulaşmak istediği dinî bilgiyi sahih kaynaklara dayalı bi-çimde, ilmî bir içerikle, fakat akademik olmayan bir üslupla sunmaktadır. Bunun yanı sıra orta ve yüksek öğretimde yardımcı kaynak olarak kullanılabilecek, ayrıca din görevlilerine halkı irşat faaliyetlerinde kay-naklık edebilecek bir yönü de bulunmaktadır. Seçilen konular itibariyle, modern çağın getirdiği prob-lemler ve kamuoyunda İslam’a dair tartışılan gündem maddeleri hakkında İslam dininin bakışını ana hatlarıyla ortaya koymaktadır.

İSAM, ansiklopedi alanındaki yetkinliğini ve tecrübesini TDV İslâm Ansiklopedisi ile ortaya koymuş köklü bir kurumdur. İslam dini ve İslam ilimleri hakkında uzmanlığı bulunmayan kişilere yönelik bu yeni ansik-lopedi çalışmasını, söz konusu tecrübeden hareketle gerçekleştirmiştir. İlk adımları Rusya müslümanla-rından gelen bir talep üzerine atılan bu eserin ana hedeflerinden biri de, farklı din ve kültürlerin yaygın olduğu toplumlarda yaşayan müslüman toplulukların dinî bilgi ve eğitim ihtiyacını karşılamaktır. Temel İslam Ansiklopedisi çağımız şartlarında İslam dinini doğru öğrenmek ve ona uygun yaşamak için gerekli bilgi ihtiyacını temel düzeyde karşılamak amacıyla hazırlanmış durumdadır. İslam’ı, müslümanlara ve müslümanların dışındaki diğer kişi ve topluluklara sahih kaynaklara dayalı olarak tanıtmak, onun mesa-jını sağduyulu ve ölçülü bir üslupla iletmek eserin temel gayelerinden biridir.

Muhteva

Eserin Türkçe yayımında 1426 madde başlığı ve 1132 atıf (yönlendirme) maddesi bulunmaktadır. Ansik-lopedinin diğer dillerdeki yayımlarında da ana hatları itibariyle bu maddeler esas alınacak, ama farklı coğrafyaların ve toplumların ihtiyaçlarına bağlı olarak yeni maddeler ilave edilebilecektir.

12

Eserde yer alan maddeler sekiz ilim dalı çerçevesinde gruplandırılmıştır:

• İslam düşüncesi

• Kelam ve mezhepler tarihi

• Fıkıh

• Hadis

• Tefsir

• Tasavvuf

• İslam tarihi (siyerle sınırlı olmak üzere)

• Dinler tarihi

Temel İslam Ansiklopedisi, İslam dininin inanç esasları, ahlak, ibadetler, helaller ve haramlar, insanlar arası ilişkiler ve toplum düzenine dair ilke ve hükümlerini olabildiğince kuşatıcı olarak ele almaktadır. Ay-rıca İslam düşüncesinin (kelam, İslam felsefesi ve tasavvuf başta olmak üzere) geçmişte ve günümüzde ele aldığı temel meselelere, ansiklopedi muhtevasında önemli bir yer ayrılmıştır. Dinî kaynakları nakil ve yorumlamaya odaklanmış olan beş temel ilim dalında (Kur’an ilimleri, hadis ilimleri, kelam, fıkıh, tasavvuf) kullanılan temel terimler de ansiklopedi muhtevasında önemli bir yer tutmaktadır.

Kur’ân-ı Kerim’de adı geçen peygamberler, Hz. Peygamber’in hayatı ve ilk müslüman neslin tarihi (siyer) de eser kapsamında yer almaktadır. Bu çerçevede 400 civarında biyografiye yer verilmiştir. Bu biyografi maddelerinin elli kadarı Kur’ân-ı Kerim’de veya hadislerde zikredilen peygamberlerle ve bu peygamber-lerin hayatı ve mücadeleleriyle ilişkili olarak adı geçen tarihî şahsiyetlere dairdir. 100 kadarı önde gelen yahut meşhur olan sahâbîlerle ilgilidir. Geri kalanı ise İslam tarihi boyunca düşünceleri ve eserleriyle etkili olmuş âlimlerden oluşmaktadır. Bu isimler arasında önde gelen düşünürler, fakihler, muhaddisler, sufiler, matematik ve doğa bilimlerinde önemli katkıları bulunan âlimler yer almaktadır. Biyografi maddeleri mümkün olduğu kadar az sayıda tutulmaya çalışılmıştır.

Bunların dışında, dünyada yaygın dinlere, İslam tarihinde ortaya çıkan çeşitli ilmî geleneklere ve top-lumsal hareketlere de (mezhep, fırka, tarikat vb.) yer verilmiştir (Bunun tek istisnası modern dönemdeki İslamî hareketler ve cemaatler olup, bunlarla ilgili başlık açılmamıştır).

Öte yandan doğrudan dini anlama ve ona uygun yaşama (tedeyyün) amaçlı dinî bilgi alanına girmeyen, kültür ve tarihle ilgili konular ansiklopedi kapsamına alınmamıştır. Bu çerçevede, şehirler, kurumlar, mi-mari eserler, siyasî tarih, devletler ve kitaplara -birkaç istisna dışında- madde başı olarak yer verilmediği gibi, bu konularla ilgili biyografiler de kapsam dışı bırakılmıştır. Buna karşın günümüzde genellikle fıkhın hitap ettiği hukuk, sosyoloji, siyaset ve ekonomi alanlarını ilgilendiren temel bazı kavramlara yer verilmiş; mesela modern günlük hayata dair medya, iletişim, banka, giyim kuşam, reklam ve spor gibi genel kav-ramlar madde başı yapılarak, İslam’ın modern çağda rolü ve etkisi giderek artan bu konulara yaklaşımı özenle işlenmiştir.

Üslup ve Hacim

Ansiklopedinin hedef kitlesi olan genel okuyucu gözetilerek, maddeler öğretici bir üslupla kaleme alın-mış, anlaşılır bir dil kullanılmıştır. Bu sebeple, maddelerin akademik terim yoğunluğu az tutulmuştur. Ko-nunun anlatımı için gerekli terimlerin kullanılması durumunda ise, -anlamı herkesçe bilinen temel bazı terimler hariç- parantez içinde açıklama getirmek suretiyle bu terimlerin anlaşılması sağlanmıştır. Ancak kullanılan terim ve kavramların anlamlarının açıklanmasına önem verilmekle birlikte, zorunlu olmadıkça etimolojik bilgilere ve dil tahlillerine yer verilmemiştir.

Eserdeki maddeler hedef kitlenin rahatlıkla anlayabileceği, başka bir kaynağa müracaatı zorunlu kılma-yacak bir dil ve üslup ile yazılmıştır. Bununla birlikte ele alınan konunun veya kavramın mahiyeti gereği bazı maddeler kimi okuyuculara zor gelebilecektir. Böyle bir durumda okuyucu daha ayrıntılı bilgi edin-mek üzere maddeyle ilgili kaynakçada verilen eserlere müracaat etmelidir.

13

Eserin önemli bir özelliği de içerdiği bilgilerin manevi şuur ve dinî heyecan kazandıracak ve kişilik in-şasına katkıda bulunacak bir üslupla, yani bir manevi boyut içerir şekilde sunulmasıdır. Maddelerin ya-zımında, verilen bilgilerin İslam medeniyetinin kaynaklarıyla, özellikle de âyet ve hadislerle irtibatının kurulması hususuna dikkat edilmiştir. Maddeyle doğrudan ilgili olan bir âyet veya hadis, metin içinde uygun yerde mealiyle verilmiştir. Dini yaşama boyutu dikkate alınarak, Hz. Peygamber’in uygulamalarına ve dualarına da sıkça yer verilmiştir.

Anlatılan konuları okuyucu açısından kolaylaştıran bir başka husus, madde yazımında hacmin müm-kün olduğunca küçük tutulmasıdır. Bu amaçla maddelerin ortalama hacmi 1000 kelime civarında be-lirlenmiştir (Maddelerin büyük çoğunluğu 300-1500 arası değişen hacimlerdedir). Bununla birlikte, bazı maddeler (toplamda 240 civarında madde) konunun mahiyeti ve önemi gereği 1600-4500 kelime arası bir hacme sahiptir. Bunlar arasında dinler, mezhepler, Hz. Peygamber dönemindeki savaşlar, belli bazı kavram ve biyografi maddeleri sayılabilir. İbadetler, ilim dalları ve bazı kavramlarla ilgili yirmi civarında madde ise daha da hacimlidir (Allah, İslam, Muhammed, Eğitim, Aile, Cami, Cenaze, Hac, Zekât, Kur’an, Hadis, Fıkıh, Kelam, Tasavvuf vb.).

Okumayı kolaylaştırma ve hacmi küçük tutma kaygısıyla madde içinde kaynak gösterme uygulamasına gidilmemiş, yalnızca âyet ve hadislerin kaynağı gösterilmiştir. Her madde sonunda o madde ile ilgili ileri okuma amaçlı kısa bir liste verilmiştir. Bu listede madde yazımında yararlanılan kaynaklar yer almakta olup kaynakçanın olabildiğince kısa tutulması ve okuyucu için ileri okumaya dönük bir seçki oluşturması hedeflenmiştir.

İnanç esaslarıyla ilgili maddelerde tarih boyunca ümmetin çoğunluğunun benimsediği Ehl-i sünnet ke-lam mezheplerinin (Eş‘ariyye ve Mâtürîdiyye) görüşleri esas alınmıştır. Çeşitli maddelerde -konunun an-laşılması için gerekli görüldükçe- diğer yaklaşımlara da yer verilmiştir. Fıkıh maddelerinde ise İslam’ın genel ilke ve hükümlerine, ümmetin ortak kabulüne uygun bir anlatım yolu benimsenmiş; farklı görüş-lerin bulunduğu konularda genellikle Hanefî ve Şâfiî mezheplerinin görüşleri ile yetinilmiştir. Bu tercihin en etkili sebebi, eserin öncelikle yayımlanması düşünülen dillerin (çeşitli Türk lehçeleri, Balkan dilleri ve Rusça gibi) yaygın olduğu coğrafyalarda bu iki mezhep mensuplarının ağırlıkta olmasıdır. Az sayıdaki bazı maddelerde dört mezhebin görüşlerine yer verilmiştir.

Öte yandan Batı dillerinde veya farklı coğrafyalarda yayımı gündeme geldiğinde, ilgili fıkıh maddelerinin diğer Sünnî mezhepleri de içerecek şekilde gözden geçirilmesi planlanmıştır. Fıkıh maddeleriyle ilgili önemli bir başka husus çoğunlukla farklı görüş sahiplerinin delillerine yer verilmemesidir. Çünkü bu, ge-nel okuyucuyla ilgili olmayıp uzmanlığı gerektiren bir husus olarak görülmüştür.

Bir kavramın veya meselenin sınıflandırılmasıyla ilgili farklı yaklaşımlara da genellikle değinilmemiş, en meşhur veya ilmî dayanağı kuvvetli yahut ansiklopedi anlatımına en uygun tasnif esas kabul edilmiştir. Madde metinleri içinde tafsilatlı biçimde anlatılmamakla birlikte okuyucunun ihtiyaç duyabileceği öngö-rülen ayrıntılı hususların çizimler yoluyla anlatılması suretiyle madde metni desteklenmiştir. Gerek hedef kitlenin ihtiyaçları gerekse bir ansiklopedi maddesinin sınırları göz önüne alınarak, fıkhî bir meselenin yahut mezhepler arası ihtilafların anlatımında bazan genel ifadeler kullanılması yoluna gidilmiştir. Dola-yısıyla bu tür yerlerde eserin bir fetva kitabı olmadığı dikkate alınmalıdır.

Özelikle âlimlerle ilgili biyografi maddelerinde söz konusu âlimin İslam’ı anlama ve yaşama biçimi ile İslam medeniyetine katkı yaptığı yönleri öne çıkarılmaya çalışılmış, akademik çalışmalarda bulunması beklenen ayrıntılara yer verilmemiş; benzer şekilde, eserlerinin yalnızca en önemlileri tanıtılmıştır.

Temel İslam Ansiklopedisi, hedef kitlesi ve gayesi farklı olduğu için hem içerik hem de dil ve üslup ba-kımından -akademik bir içerik, üslup ve gaye ile hazırlanan- TDV İslâm Ansiklopedisi’nden farklılaşan özellikler taşımaktadır. TDV İslâm Ansiklopedisi’nde bulunan maddelerden yararlanılmış olmakla birlik-te, eserde yer alan maddeler gözetilen gayeye uygun olarak yeniden kaleme alınmıştır. Bu çerçevede yeni bilgi ve kaynaklarla madde içeriği zenginleştirilmiş, konuyla ilgili yeni araştırmalara bağlı olarak tas-hih ve ilaveler yapılmıştır. Esere, TDV İslâm Ansiklopedisi’nde bulunmayan yeni maddeler de eklenmiştir

14

(Banka, Borsa, Ekonomi, Engellilik, Fundamentalizm, İletişim, İslamofobi, Medya, Reklam, Sağlık, Spor gibi). Ayrıca maddelerin önemli bir kısmı, konunun anlaşılır ve öğretici bir şekilde sunulmasını sağla-mak üzere bilgilendirici çizimlerle (bilgiçizim: infografik) desteklenmiştir. Böylece verilen bilgiler hedef kitlenin seviyesini, anlayış ve ihtiyacını göz önünde bulundurarak belirlenmiş, hedef kitle için gereksiz ayrıntılardan kaçınılmıştır. Madde yazımının çoğunlukla kolektif bir çalışmanın ürünü olduğu bilhassa belirtilmelidir. Madde yazımının bu kolektif niteliği göz önünde bulundurularak, madde yazımına kat-kı verenlerin beraberce jenerikte gösterilmesi, buna karşılık maddelere yazar adı konulmaması tercih edilmiştir.

Burada özellikle vurgulanması gereken husus, Temel İslam Ansiklopedisi’nin sadece üslup özellikleri iti-bariyle değil, içerik olarak da yeni ve telif bir eser olduğudur. Maddelerin yazımında güncel kaynaklara başvurulması ve yeni araştırma bulgularının dikkate alınması yanında, eserin tamamına sirayet eden bir perspektifin bulunmasına ve maddeler arasında tutarlılığın temin edilmesine âzami ölçüde dikkat ve riayet edilmiştir.

Çizimler

Temel İslam Ansiklopedisi’ni farklı kılan yönlerinden biri de maddelerin bilgiçizimlerle (infografik) zen-ginleştirilmiş olmasıdır. Bunlar, ilgili maddenin daha iyi kavranmasını sağlamak üzere tasarlanan ve bilgi-çizim başlığı altında toplanabilecek kroki, harita, tasnif şeması, tablo, kronoloji şeması, listeler gibi çeşitli türlerden çizimleri içermektedir. Bu çizimler, eğiticiler tarafından derslerde eğitim malzemesi olarak da kullanılabilecektir. Hazırlanan çizimlerde kapsamlı maddelerin temel kavramlarının ve alt tasniflerinin açıklanması, hac vb. ibadetlerin unsurlarının ve yapılışının anlaşılır bir şekilde sunulması, ilmî gelenek ve hareketlerin (büyük tarikatlar, mezhepler) şema ile açıklanması, biyografisi yazılan kişinin ilmî çevresi, eserleri, görüşleri ve yaşadığı coğrafyanın bir arada sunulması, metin içinde temas edilmeyen veya hedef kitlenin anlamakta zorlanabileceği bazı bilgilerin tablo ile ortaya konulması, farklı mekân ve yapıların (Kâbe, mîkat mahalli, Harem bölgesi vb.) çizimle izah edilmesi, savaşlarla ilgili bilgilerin liste, kroki ve üç boyutlu çizimlerle verilmesi, mekânların ve tarihî hadiselerin (hicret gibi) harita ve krokilerle gösterilmesi gibi farklı yollar izlenmiştir.

Madde Yapısı

Temel İslam Ansiklopedisi’nde maddeler biçim bakımından şu kısımlardan oluşmaktadır:

• Madde başlığı: Bu kısım, madde başlığı, başlığın Arapça’sı, biyografiler için vefat tarihi, tanım cüm-lesi gibi birkaç unsurdan oluşmaktadır. Gündelik hayat ve ortak tecrübenin konusu olan, terimleş-memiş maddelere (Akraba, Cesaret, Cömertlik, Dostluk, Düşmanlık, Hediye, Savaş, Su, Süslenme gibi) tanım konulmamıştır. Buna genel konu başlıkları da (Çalışma, Eğitim, İletişim, Mimari, Musiki, Sağlık, Sanat, Seyahat, Spor gibi) dahildir. Bunların dışında bütün maddelerde tanım cümlesi ve-rilmiş, ayrıca klasik eserlerde yer alan terimlere dair maddeler ile bütün biyografi maddelerinde başlığın Arapça’sı da gösterilmiştir.

• Ana metin: Ana metinde konunun mümkün olduğunca alt başlıklar açılarak anlatılmasına çalışıl-mış, özellikle madde hacminin fazla olduğu yerlerde başlıklandırmaya önem verilmiştir.

• Atıflar: Ana metin içinde gerekli yerlerde ilgili maddelere atıflar yapılmış; ayrıca ana metin içinde verilmediği halde maddeyle ilişkili görülen diğer maddelere de ana metnin sonunda yer verilmiştir.

• Kaynakça: Kaynakça kısmı, okuyucu için ileri okuma amaçlı bir seçki olarak düzenlenmiş, burada olabildiğince üç dilden (Türkçe, Arapça, İngilizce) kaynak verilmesine çalışılmıştır. Kaynaklar yazar adına göre alfabetik olarak sıralanmış; ayrıca TDV İslam Ansiklopedisi’nin (varsa) ilgili maddesi en altta ayrı bir satır halinde gösterilmiştir. Benzer şekilde Hadislerle İslâm ve el-Mevsûatü’l-fıkhiy-ye’nin kullanılması halinde bunlar da en altta gösterilmiştir. Kaynakçada zorunlu olmadıkça söz-

15

lüklere, bibliyografik kaynaklara ve basılmamış tezlere yer verilmemiştir. Eser boyunca çokça baş-vurulan kaynaklar kaynakçada kısaltılmış şekilleriyle kullanılmış olup, bunların tam künyeleri her cildin başında “Kaynakça Kısaltmaları” başlığı altında liste halinde verilmiştir.

• Bilgiçizim: 250 civarında maddede konuyu daha iyi açıklamak üzere bir veya birden fazla çizim kullanılmıştır. Çağdaş âlimlerle ilgili biyografi maddeleri dışında fotoğraf kullanımı tercih edilme-miştir. Bunda, internet imkânlarıyla bol miktarda fotoğrafa erişimin artık mümkün olması kadar, Temel İslam Ansiklopedisi’nin içeriğinin de rolü vardır. Genel okuyucuyu esas alan üslubunun yanı sıra, içeriği ve biçimi özenle hazırlanan öğretici bilgiçizimlerin varlığı bu esere kendine has rengini vermektedir.

• Kimlik kartı: Peygamberlerle hakkında ayrıntılı bilgi bulunmayan tarihî şahsiyetler hariç biyografi maddelerinin tamamında kişi ile ilgili özet bilgi veren kimlik kartları kullanılmıştır.

Başvurulan Kaynaklar

Temel İslam Ansiklopedisi’nin hazırlanmasında her bir madde ile ilgili klasik ve çağdaş kaynaklara müra-caat edilmiştir. Her maddenin kaynakça kısmında başvurulan eserlerin önemli görülenleri verilmiş, ayrıca okuyucu çeşitliliği dikkate alınarak mümkün olduğunca her madde ile ilgili farklı dillerdeki kaynakların gösterilmesine çalışılmıştır.

Eserin hazırlanmasında sıkça kullanılan bazı kaynaklara da değinmek gerekir. Âyet meallerinde genel-likle Diyanet İşleri Başkanlığı’nca yayımlanan Kur’an Yolu: Türkçe Meâl ve Tefsir (beş cilt, Hayreddin Ka-raman v.dğr.) adlı tefsir ile Âyet ve Hadislerle Açıklamalı Kur’ân-ı Kerim Meali (iki cilt, M. Yaşar Kandemir - Halit Zavalsız - Ümit Şimşek, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları) kullanılmış, gerekli görüldüğünde diğer meallerden de istifade edilmiştir. Hadislerin genellikle Kütüb-i Sitte’de yer alan sahih rivayetlerden seçilmesine dikkat edilmiş, ancak zaman zaman bunların dışındaki sahih hadis kaynaklarına da müracaat edilmiştir. Hadislerin tercümesinde belirli bir kaynak esas alınmamış olmakla birlikte, Diyanet İşleri Başkanlığı’nca yayımlanan Hadislerle İslâm: Hadislerin Hadislerle Yorumu (ed. M. Emin Özafşar v.dğr.) adlı eser gerek hadislerin tercümesi gerekse üslup özellikleri itibariyle başvurulan eserlerden biri olmuştur. Genel olarak maddelerin yazımında TDV İslâm Ansiklopedisi temel başvuru eseri olmuş ve pek çok maddede bu eserin sunduğu bilgilerden yararlanılmıştır.

İlim dallarına göre birtakım eserlere de standart olarak başvurulmuştur. Bu çerçevede siyer maddele-rinde İbn Hişâm’ın es-Sîre’si, sahabe biyografilerinde İbn Sa‘d’ın et-Tabakāt’ı, İbn Abdülberr’in el-İstîâb’ı, Zehebî’nin ilgili eserleri ve İbn Hacer’in el-İsâbe’si kullanılmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber dönemindeki hadiselerin tarihlerinin tespiti ve miladi karşılıkları hususunda Mehmet Apaydın’ın Siyer Kronolojisi adlı eseri dikkate alınmıştır. Fıkıh maddelerinin yazımında Hanefî ve Şâfiî mezheplerinin klasik fıkıh eserleri, İslâm’da İnanç, İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi (ed. İbrahim Kâfi Dönmez), çeşitli ilmihaller ve el-Mevsûatü’l-fıkhiyye (Küveyt) başvurulan kaynaklar arasında yer almıştır.

İmla

Maddelerin yazımında ve kaynakça gösteriminde hedef kitle gözetilerek -madde başlıkları dışında- TDV İslâm Ansiklopedisi’nin akademik hassasiyetler içeren imla tercihleri değil, İSAM Yayınları’nın genel oku-yucuya yönelik imla esasları benimsenmiştir.

Eserin Teknik Özellikleri

Eser, hazırlanan malzemenin hacmine ve tasarıma bağlı olarak sekiz cilt halinde tasarlanmıştır. Toplam 4.400 sayfadır. Kitabın ebadı 24 x 28 santimetredir. Tasarımda metin fontu olarak Chaparral Pro Semi-bold, 10.25 punto; başlıklarda Montserrat Black, 20 punto; başlık açıklamalarında Montserrat Bold, 8 pun-to; kaynakça metninde Montserrat Medium, 7 punto; Arapça başlıklarda Calibri Bold, 21 punto; Arapça

metinlerde Calibri Bold, 11 punto; Arapça sûre fontu olarak da SuleymanFeyzullahoglu Bold, 15 punto kullanılmıştır.

Hazırlayanlar

Eserin hazırlık aşamasında beş ayrı ekip görev üstlenmiştir:

1. İlk olarak maddelerin tespiti, hedef kitleye uygun içerik ve üslupla ilgili kuralların belirlenmesi, ör-nek maddelerin hazırlanması gibi ön çalışmalar, İSAM araştırmacılarından oluşan İnceleme/Yayın Kurulu tarafından yürütülmüştür. Bu çerçevede İSAM’ın bir önceki başkanı Prof.Dr. M. Akif Aydın’ın öncülüğünde Mustafa Sinanoğlu, İlyas Üzüm, Ahmet Özel, Eyyüp Said Kaya ve Cengiz Tomar’dan oluşan bir heyetle ilk adımlar atıldı. Daha sonra çeşitli aşamalardan geçen proje, Eyyüp Said Kaya, Ali Hakan Çavuşoğlu, M. Suat Mertoğlu ve Halit Özkan’dan oluşan heyet tarafından muhteva ve üslup açısından gözden geçirilerek yeniden şekillendirildi. Projenin koordinatörlüğünü Ocak 2012-Mart 2016 arasında Ali Hakan Çavuşoğlu ve Mart 2016-Aralık 2019 arasında Tuncay Başoğlu yürüttü.

2. Ardından, maddelerin hazırlanmasında farklı aşamalarda çok sayıda ilim adamı katkıda bulun-muştur. Bu ilim adamları ağırlıklı olarak İlahiyat fakültelerinden olmakla birlikte, gerek insan ve toplum bilimleri gerekse iktisadî ve idarî bilimler kapsamında yer alan farklı ilim dallarından da önemli sayıda ilim adamının katkısı sağlanmıştır. İsimleri yukarıda belirtilen ilim dallarının her biri için bir ilim dalı editörü belirlenmiş ve maddelerin ilmî açıdan hazırlanıp sonuçlandırılmasını bu editörler takip etmiştir.

3. Eserde önemli bir yer tutan bilgiçizimlerin ve kimlik kartlarının hazırlanmasını bir başka ekip üst-lenmiştir. Çizimler tek elden çıkmakla birlikte, bu çizimlerin içeriklerini hazırlamak üzere çok sayı-da ilim adamı seferber olmuştur.

4. Bir başka ekip ise maddelerin gerek içerik bakımından gerekse biçim açısından tutarlılığını sağla-mak üzere çalışmıştır. Bu çerçevede maddeler iç kontrol, âyet-hadis kontrolü, kaynakça kontrolü, imla ve tashih gibi aşamalardan geçmiştir. Ayrıca genel okuyucuya yönelik bir üslup uyumu temin etmek üzere eser bir bütün olarak üslup okuması ile son kontrol okumasına tâbi tutulmuştur.

5. Son olarak eserin bir bütün halinde tasarımı için ayrı bir ekip çalışmıştır.

Bütün bu aşamalarda emeği geçenlerin isimleri eserin jenerik sayfasında ve “Ansiklopedi İlim Heyeti” başlığı altında yer almaktadır.

Temel İslam Ansiklopedisi’nin dinî bilgilenme alanında önemli bir ihtiyaca karşılık geldiğini düşünüyor; uzun soluklu ciddi ve titiz bir çalışmanın ürünü olan bu eserin genel okuyucuya yönelik sahih dinî bilginin nasıl bir içerik, usul ve üslupla sunulacağı konusunda bir emsal teşkil edeceği ümidini taşıyoruz.

17

ABDULLAH KAHRAMAN

ABDULLAH ÖZKAN

ABDULLAH TAHA ORHAN

ABDURRAHMAN ACER

ABDURRAHMAN ATÇIL

ABDURRAHMAN MIHÇIOĞLU

ABDÜLMECİD YASİR EKŞİCİ

ABDÜRRAHİM BİLİK

ADALET ÇAKIR

ADEM YIGIN

ADNAN MEMDUHOĞLU

AHMET GÜÇ

AHMET İSHAK DEMİR

AHMET KANLIDERE

AHMET ÖZEL

AHMET TOPAL

ALİ HAKAN ÇAVUŞOĞLU

ALİ İHSAN KILIÇ

ALİ NAMLI

ASIM CÜNEYT KÖKSAL

AYDIN TOPALOĞLU

AYŞEGÜL METE

AYŞEGÜL ŞİMŞEK

BAYRAM PEHLİVAN

BİLAL BAŞ

CENGİZ TOMAR

DAVUT AĞBAL

DERYA BAŞ

DURSUN ALİ AYKIT

EKREM DEMİRLİ

ELİF BAGA

EMİNE ÖĞÜK

ERCAN ALKAN

ERCAN ŞEN

EŞREF ALTAŞ

EYYÜP SAİD KAYA

FAHREDDİN YILDIZ

FAHRETTİN ATAR

FARUK SALMAN

FATİH ÖZKAFA

FATİH TOKTAŞ

FATMA KIZIL

FEYZA DOĞRUYOL

FİKRET YAMAN

GÜRZAT KAMİ

HACER YETKİN KONTBAY

HACI BAYRAM BAŞER

HALİL AYDINALP

HALİL EFE

HALİL İBRAHİM BULUT

HALİL İBRAHİM HANÇABAY

HALİT ÇALIŞ

HALİT ÖZKAN

HAMDİ ÇİLİNGİR

HARUN ABACI

HARUN KUŞLU

HARUN ÖĞMÜŞ

HARUN YILMAZ

HAŞİM ŞAHİN

HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ

HEDİYETULLAH AYDENİZ

HÜLYA ALTUNYA

HÜLYA TERZİOĞLU

HÜR MAHMUT YÜCER

HÜSEYİN ESEN

İLYAS ÜZÜM

İSHAK ARSLAN

İSMAİL BİLGİLİ

İSMAİL CEBECİ

İSMAİL DEMİREZEN

İSMAİL TAŞPINAR

KAAN ÜÇSU

KADİR GÖMBEYAZ

KAŞİF HAMDİ OKUR

KEVSER BEKTAŞ

KÜBRA ZÜMRÜT ORHAN

LÜTFİ SUNAR

MEHMET ALICI

MEHMET ALİ BÜYÜKKARA

MEHMET ALİ YARGI

MEHMET ARIKAN

MEHMET BOYNUKALIN

MEHMET CÜNEYT KAYA

MEHMET İLHAN

MEHMET KÂMİL YAŞAROĞLU

MEHMET ÖZŞENEL

MEHMET SAİT ÖZERVARLI

MEHMET SUAT MERTOĞLU

MERDAN GÜNEŞ

MERVE BEKÇİ

MERVE ÖZDEMİR

METİN BOZAN

METİN KARABAŞOĞLU

MUAMMER CENGİZ

MUHAMMED ENES TOPGÜL

MUHAMMED NEDİM TAN

MUHAMMED USAME ONUŞ

MUHAMMET TARAKÇI

MURAT SARITAŞ

MURAT SERDAR

MURAT ŞİMŞEK

MURTEZA BEDİR

MUSTAFA MACİT KARAGÖZOĞLU

MUSTAFA SİNANOĞLU

MUSTAFA YAVUZ

MUSTAKİM ARICI

NAİL OKUYUCU

NECDET TOSUN

NECMETTİN KIZILKAYA

OĞUZKAĞAN DEMİR

ORHAN ŞENER KOLOĞLU

OSMAN AYDINLI

OSMAN DEMİR

OSMAN GÜMAN

ÖMER SAMİ UZUNER

ÖZCAN HIDIR

ÖZGÜR KAVAK

PEHLÜL DÜZENLİ

REŞAT ÖNGÖREN

SALİME LEYLA GÜRKAN

SEMİH CEYHAN

SERKAN KARABACAK

SEVİNÇ BİLDİK

SİNAN ÖGE

SONER DUMAN

SÜLEYMAN GÖKBULUT

SÜLEYMAN GÜDER

SÜMEYYE MİNE İLTEKİN

SÜMEYYE ONUK

ŞENOL KORKUT

ŞUAYİP ÖZDEMİR

TAHA YASİN ARSLAN

TUBA ERKOÇ

TUNCAY BAŞOĞLU

UĞUR BEKİR DİLEK

ULVİ MURAT KILAVUZ

VEYSEL AKKAYA

YAKUP KARA

YASİN MERAL

ZEHRA BETÜL USTAOĞLU

ZEYNEP HAFSA ORHAN

ZÜBEYİR NİŞANCI

ANSİKLOPEDİ İLİM HEYETİ

MADDE HAZIRLIK AŞAMASINDA KATKI VERENLER

18

İLMÎ REDAKSİYON AŞAMASINDA KATKI VERENLER

ABDULLAH TAHA ORHAN

ADEM YIGIN

AHMET AYHAN ÇİTİL

AHMET ÖZEL

ALİ HAKAN ÇAVUŞOĞLU

ASIM CÜNEYD KÖKSAL

AYDIN TOPALOĞLU

AYŞE BAŞAK İLHAN HARMANCI

AYŞE POLAT

BAYRAM PEHLİVAN

BEŞİR AYVAZOĞLU

BİLAL BAŞ

CASİM AVCI

EŞREF ALTAŞ

EYYÜP SAİD KAYA

HACI BAYRAM BAŞER


HALİS KURALAY

HALİT ÖZKAN

HARUN YILMAZ

HASAN HACAK

HASAN UMUT

HAŞİM ŞAHİN

HATİCE BOYNUKALIN ŞENKARDEŞLER

HİKMET YAMAN

HÜLYA TERZİOĞLU

İBRAHİM KAFİ DÖNMEZ

İLYAS ÇELEBİ

İLYAS ÜZÜM

İSMAİL CEBECİ

KASIM KIRBIYIK

KÜBRA ZÜMRÜT ORHAN

MEHMET CÜNEYT KAYA

MEHMET KAMİL YAŞAROĞLU

MEHMET SAİT ÖZERVARLI

MEHMET SUAT MERTOĞLU

MEHMET ALİ BÜYÜKKARA

MEHMET APAYDIN

MEHMET BOYNUKALIN

MEHMET BULĞEN

MEHMET FATİH KAYA

METİN KARABAŞOĞLU

MUHAMMED ENES TOPGÜL

MUHAMMED MASUM ŞENBURÇ

MUSTAFA ÇAĞRICI

MUSTAFA SİNANOĞLU

MUSTAKİM ARICI

NAİL OKUYUCU

NECDET TOSUN

NECDET YILMAZ

NURULLAH ARDIÇ

ORHAN ŞENER KOLOĞLU

OSMAN DEMİR

ÖMER MAHİR ALPER

ÖMER TÜRKER

REŞAT ÖNGÖREN

SALİME LEYLA GÜRKAN

TOLGA SAVAŞ ALTINEL

TUBA ERKOÇ

TUNCAY BAŞOĞLU

TURGAY GÜNDÜZ

ULVİ MURAT KILAVUZ

VAHDETTİN GÖRMEZ

GÖRSEL İÇERİK HAZIRLAMA

İNFOGRAFİK İÇERİK

ADEM YIGIN (EDİTÖR)

ABDULLAH TAHA ORHAN

ABDULLAH ÖZKAN

GÜRZAT KAMİ



MUHAMMED USAME ONUŞ

MUSTAFA TAHA GÜLER

NAİL OKUYUCU

OĞUZKAĞAN DEMİR

KİMLİK KARTLARI

HALİL İBRAHİM HANÇABAY (EDİTÖR)

ADEM YIGIN

ABDULLAH TAHA ORHAN

BAYRAM PEHLİVAN

FAHREDDİN YILDIZ


19

1. CİLT • A

ABBAS

ABD bk. KULLUK

ABDAL bk. VELİ

ABDALÂN-ı RUM bk. BEKTAŞÎLİK; VELİ

ABDEST

ABDUH bk. MUHAMMED ABDUH

ABDULLAH

ABDULLAH b. ABBAS

ABDULLAH b. AMR

ABDULLAH b. MES‘ÛD

ABDULLAH b. MÜBÂREK

ABDULLAH b. ÖMER

ABDULLAH b. REVÂHA

ABDULLAH b. SEBE

ABDULLAH b. SELÂM

ABDULLAH b. ÜBEY b. SELÛL

ABDULLAH b. ÜMMÜ MEKTÛM bk. İBN ÜMMÜ MEKTÛM

ABDULLAH b. ZÜBEYR

ABDURRAHMAN b. AVF

ABDURRAHMAN-ı CÂMÎ bk. MOLLA CÂMÎ

ABDÜLKADİR-i GEYLÂNÎ

ABDÜLMUTTALİB

ABDÜRREZZÂK el-KÂŞÂNÎ bk. KÂŞÂNÎ

ABES bk. MALAYÂNİ

ÂBİT

ACBÜ’z-ZENEB

ÂD KAVMİ bk. HÛD

AD KOYMA

ÂDÂB-ı MUÂŞERET bk. EDEP

ADAK

ADALET

ADAM KAYIRMA bk. LİYAKAT

ÂDAP bk. EDEP

ÂDEM (a.s.)

ÂDET bk. ÖRF ve ÂDET

ÂDET GÖRME bk. HAYIZ

ÂDETULLAH bk. SÜNNETULLAH

ÂDİL bk. ADALET

ADL bk. ADALET

ADL (esmâ-yi hüsnâ)

ADN bk. CENNET

AF

ÂFÂKÎ

ÂFET

AFİF bk. İFFET

AFSUN bk. SİHİR

AFÜV

AFYON bk. UYUŞTURUCU

AGNOSTİSİZM

AĞAÇ bk. ÇEVRE

AĞIRBAŞLILIK bk. VAKAR

AĞIT bk. YAS

AĞLAMA

AHAD

AHBÂRİYYE

AHD-i ATİK bk. KİTÂB-ı MUKADDES; TEVRAT; YAHUDİLİK

AHD-i CEDİT bk. HIRİSTİYANLIK; İNCİL; KİTÂB-ı MUKADDES

AHDE VEFA bk. AHİT

AHÎ EVRAN

AHÎLİK

ÂHİR bk. EVVEL

ÂHİR ZAMAN

ÂHİRET

AHİT

AHÎYÂN-ı RUM bk. AHÎLİK; BEKTAŞÎLİK

AHKÂM bk. HÜKÜM

AHLAK

AHMED el-BEDEVÎ bk. BEDEVİYYE

AHMED b. HANBEL

AHMED er-RİFÂÎ

AHMED YESEVÎ

AHMEDİYYE bk. KĀDİYÂNÎLİK

AHSEN-i TAKVÎM

AHUND

AHZÂB bk. EVRÂD

AHZÂB GAZVESİ bk. HENDEK GAZVESİ

AİLE

ÂİŞE (bint Ebû Bekir)

AKABE BİATLARI

AKAİT

ÂKIBET

AKIL

ÂKIL bk. EHLİYET

AKIL HASTALIĞI

AKÎDE bk. AKAİT

AKÎKA

AKİT

AKLISELİM bk. AKIL

AKRABA

AKRABA ZİYARETİ bk. SILA-yı RAHİM

AKSIRMA

AKŞEMSEDDİN

ÂL-i ABÂ bk. EHLİBEYT

ÂL-i MUHAMMED bk. EHLİBEYT

ALAY ETMEK

ALÇAK GÖNÜLLÜLÜK bk. TEVAZU

ALDATMA

ÂLEM

ÂLEM-i ERVÂH bk. RUH

ALEVÎLİK

ALEYHİSSELAM bk. SALATÜSELAM

ALIŞVERİŞ

ALÎ (esmâ-yi hüsnâ)

ALİ (b. Ebû Tâlib)

ALİ el-EKBER

ALİ EVLADI bk. ALİ

ALİ el-HÂDÎ

ALİ el-KĀRÎ

ALİ KUŞÇU

ALİ en-NAKÎ bk. ALİ el-HÂDÎ

ALİ er-RIZÂ

ALİ ŞÎR NEVÂÎ

ALİ ZEYNELÂBİDÎN

ÂLİBEYT bk. EHLİBEYT

ALÎM (esmâ-yi hüsnâ)

ÂLİM

ALKOL bk. İÇKİ

ALLAH (c.c.)

ALLAH HAKKI

ALLAH KORKUSU bk. HAVF ve RECÂ; TAKVÂ

ALLAH SEVGİSİ bk. AŞK ve SEVGİ

ALLAHÜEKBER bk. TEKBİR

ALLAHÜMME

ALLAHÜMME SALLİ bk. SALATÜSELAM

ALLÂM bk. ALÎM

ALTIN ve GÜMÜŞ

ALTIN OLUK bk. KÂBE

ÂLÛSÎ

AMEL

AMEL DEFTERİ

AMEL-i KESÎR bk. NAMAZ

AMEL-i SÂLİH bk. AMEL; SALİH

ÂMENTÜ

ÂMİDÎ, Seyfeddin

ÂMİN

ÂMİNE

AMMÂR b. YÂSİR

AMME SÛRESİ bk. NEBE SÛRESİ

AMR b. ÂS

ANA BABA

ANKARAVÎ

ANLAŞMA bk. SULH

ANNE bk. ANA BABA

ANT bk. YEMİN

AR bk. HAYÂ

MADDE LİSTELERİ

ALFABETİK MADDE LİSTESİ

20

A‘RÂF

ARAFAT

ARASAT bk. BA‘S ve HAŞİR

AREFE

ÂRİF

ARİFE bk. AREFE

ARŞ

ARZA bk. KUR’AN; MUKABELE

ASABİYET

ASHÂB-ı KEHF

ASHÂB-ı SUFFE

ASHÂBÜ’l-MEŞ’EME bk. ASHÂBÜ’ş-ŞİMÂL

ASHÂBÜ’l-MEYMENE bk. ASHÂBÜ’l-YEMÎN

ASHÂBÜ’ş-ŞİMÂL

ASHÂBÜ’l-UHDÛD

ASHÂBÜ’l-YEMÎN

ASHAP bk. SAHÂBE

ÂSİTÂNE bk. TEKKE

ÂSİYE

ASLÎ GÜNAH bk. HIRİSTİYANLIK

ASR-ı SAÂDET

ASR SÛRESİ

ASTROLOJİ

AŞERE bk. KIRAAT

AŞERE-yi MÜBEŞŞERE

AŞIR bk. AŞR-ı ŞERİF

AŞIRILIK bk. DİNDE AŞIRILIK; GĀLİYYE; İTİDAL

AŞK ve SEVGİ

AŞR-ı ŞERİF

AŞURE

ATÂ b. EBÛ REBÂH

ATEBÂT

ATEH bk. BUNAMA

ATEİZM

ATEŞPERESTLİK bk. MECÛSÎLİK

AV

AVRET

AY TUTULMASI bk. KÜSÛF NAMAZI

AYBAŞI HALİ bk. HAYIZ

ÂYET

ÂYETULLAH

ÂYETÜ’l-KÜRSÎ

AYIP

ÂYİN

AYNE’l-YAKÎN bk. YAKÎN

AYNÎ

AYŞE bk. ÂİŞE

AZAP

ÂZER bk. İBRÂHİM

AZİL bk. DOĞUM KONTROLÜ

AZİM

AZÎM (esmâ-yi hüsnâ)

AZÎMET bk. RUHSAT

AZÎZ

AZİZ MAHMUD HÜDÂYÎ

AZRÂİL

B

BÂB

BABA bk. ANA BABA

BABA bk. DEDE

BÂBÎLİK bk. BAHÂÎLİK

BÂCÎ

BÂCİYÂN-ı RUM bk. AHÎ EVRAN; BEKTAŞÎLİK

BAĞIŞ

BAĞY bk. SAVAŞ; ÜLKE

BAHÂEDDİN NAKŞİBEND

BAHÂÎLİK

BAHÎRÂ

BAHİS bk. KUMAR

BAHT

BÂİS

BAKICI bk. FAL; KÂHİN

BÂKILLÂNÎ

BÂKÎ

BAKÎ MEZARLIĞI bk. CENNETÜLBAKÎ

BÂLİĞ bk. BÜLUĞ

BANKA

BARIŞ bk. SULH

BARIŞMA bk. KÜSME

BÂRİ’

BARNABA İNCİLİ

BA‘S ve HAŞİR

BASAR bk. ALLAH; BASÎR

BÂSIT

BASÎR

BASİRET

BAST bk. KABZ ve BAST

BAŞ SAĞLIĞI bk. TÂZİYE

BAŞA KAKMAK bk. MİNNET

BAŞLIK bk. MEHİR

BAŞÖRTÜSÜ bk. TESETTÜR

BÂTIL bk. FESAT ve BUTLÂN

BÂTIL

BÂTIN bk. ZÂHİR

BÂTIN İLMİ

BÂTINİYYE

BÂYEZÎD-i BİSTÂMÎ

BAYGINLIK

BAYRAM

BAYRAMİYYE bk. HACI BAYRÂM-ı VELÎ

BEDBİNLİK bk. İYİMSERLİK

BEDDUA

BEDEL

BEDENE bk. HEDY; İHRAM

BEDEVİYYE

BEDÎ‘

BEDİR GAZVESİ

BEKA bk. FENA ve BEKA

BEKA bk. BÂKÎ; KIDEM

BEKTAŞÎLİK

BELA

BELKIS bk. SÜLEYMAN

BENCİLLİK

BENÎ İSRÂİL bk. İSRÂİLOĞULLARI

BERÂ b. MÂLİK

BERÂ b. MA‘RÛR

BERAT GECESİ

BEREKET

BERR

BERZAH bk. KABİR HAYATI

BE’S bk. İMAN

BESMELE

BEŞÂİRÜ’n-NÜBÜVVE bk. MUHAMMED

BETÜL bk. FÂTIMA; MERYEM

BEY‘AT bk. BİAT

BEY‘ATÜRRIDVÂN

BEYTULLAH bk. KÂBE

BEYTÜLMAKDİS bk. KUDÜS

BEYTÜLMA‘MÛR bk. KÂBE

BEYZÂVÎ

BEZDEVÎ bk. PEZDEVÎ

BEZM-i ELEST bk. MÎSAK

BIYIK bk. SAKAL ve BIYIK

BİAT

BİDAT

BİGİYEV, Mûsâ Cârullah

BİLÂL-i HABEŞÎ

BİLGİ bk. İLİM; MARİFET

BİLİM bk. İLİM

BİLMEN, Ömer Nasuhi

BİRGİVÎ

Bİ’RİMAÛNE

BİRR

BÎRÛNÎ

Bİ‘SET bk. PEYGAMBER

BİSMİLLAH bk. BESMELE

BORÇ

BORSA

BOŞANMA

BOY ABDESTİ bk. GUSÜL

BOZGUNCULUK bk. FESAT

BÖBÜRLENME bk. KİBİR; ÖVÜNME

BUDİZM

BUĞZ bk. KİN

21

BUHÂRÎ

BULUNMUŞ ÇOCUK bk. LAKÎT

BULUNMUŞ EŞYA bk. LUKATA

BUNAMA

BURAK bk. MÎRAÇ

BURÇ bk. ASTROLOJİ

BURHAN bk. DELİL

BÛSÎRÎ

BUTLÂN bk. FESAT ve BUTLÂN

BUYRUK bk. ALEVÎLİK

BÜHTAN bk. İFTİRA

BÜLUĞ

BÜRDE bk. KÂ‘B b. ZÜHEYR; MUKADDES EMANETLER

BÜYÜ bk. SİHİR

BÜYÜK GÜNAH bk. GÜNAH

BÜYÜKLENME bk. KİBİR

C

CÂBİR b. ABDULLAH

CA‘FER b. EBÛ TÂLİB

CA‘FER es-SÂDIK

CA‘FERİYYE bk. İSNÂAŞERİYYE

CÂHİLİYE

CÂİZ

CÂLÛT bk. DÂVÛD (a.s.)

CAMİ

2. CİLT • C

CÂMİ‘

CÂMÎ bk. MOLLA CÂMÎ

CÂRİYE bk. KÖLE

CEBBÂR

CEBELİNUR bk. HİRA

CEBELİRAHME

CEBELİSEVR bk. SEVR MAĞARASI

CEBRÂİL

CEBRİYYE

CEHALET

CEHENNEM

CEHMİYYE

CELÂL bk. CEMÂL

CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ bk. MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

CELÎL

CELLE CELÂLUH

CELSE

CELVET bk. HALVET

CELVETİYYE bk. AZİZ MAHMUD HÜDÂYÎ

CEM

CEM‘ ve FARK

CEMAAT bk. DİNÎ CEMAAT; EHL-i SÜNNET; NAMAZ; TEFRİKA

CEMÂL

CEMÂLEDDÎN-i EFGĀNÎ bk. EFGĀNÎ, Cemâleddin

CEMEL VAKASI bk. ALİ

CEMERÂT bk. CEMRE

CEMETMEK bk. ARAFAT; MÜZDELİFE; NAMAZ; SEFER

CEMEVİ bk. CEM

CEMÎL bk. CEMÂL

CEMRE

CENÂBET bk. CÜNÜPLÜK

CENAZE

CENİN

CENNET

CENNETÜLBAKÎ

CENNETÜLMUALLÂ

CERH ve TA‘DÎL bk. HADİS

CERRÂHİYYE

CESARET

CEVAZ bk. CÂİZ

CEVŞEN

CEZA

CEZBE

CEZERÎ

CİBRÎL bk. CEBRÂİL

CİHAT

CİLBÂB bk. TESETTÜR

CİLVE bk. TECELLİ

CİMÂ bk. CİNSEL İLİŞKİ

CİMRİLİK

CİN

CİNAYET bk. İHRAM; KATİL; SUÇ

CİNNET bk. AKIL HASTALIĞI

CİNSEL İLİŞKİ

CİNSÎ MÜNASEBET bk. CİNSEL İLİŞKİ

CİNSİYET

Cİ‘RÂNE bk. HUNEYN GAZVESİ; MÎKAT

CİZYE bk. GAYRİMÜSLİM; VERGİ

CÖMERTLİK

CUHFE bk. MÎKAT

CUMA

CÜNEYD-i BAĞDÂDÎ

CÜNÛN bk. AKIL HASTALIĞI

CÜNÜPLÜK

CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerîf

CÜVEYNÎ

CÜVEYRİYE bint HÂRİS

CÜZ bk. MUSHAF

Ç

ÇALIŞMA

ÇÂRDEH MA‘SÛM-i PÂK bk. ON İKİ İMAM

ÇEVRE

ÇEYİZ bk. MEHİR; NİKÂH

ÇİLE bk. HALVET

ÇİŞTİYYE

ÇOCUK

ÇOCUK DÜŞÜRME

ÇOCUK HAKLARI bk. ÇOCUK; İNSAN HAKLARI

ÇOK EVLİLİK bk. NİKÂH

D

DÂBBETÜ’l-ARZ

DÂÎ

DALALET

DAMÂN bk. ZARAR

DÂMOLLA, Abdülkādir

DANIŞMA bk. İSTİŞARE

DÂR bk. NÂFİ‘

DARGINLIK bk. KÜSME

DÂRİMÎ

DÂRÜLERKAM

DÂRÜLHARP bk. ÜLKE

DÂRÜLİSLAM bk. ÜLKE

DÂRÜNNEDVE

DAVET

DÂVÛD (a.s.)

DÂVÛD-i KAYSERÎ

DÂVÛD ez-ZÂHİRÎ

DAYANIŞMA

DEBÛSÎ

DECCAL

DEDE

DEDİKODU bk. GIYBET; NEMÎME

DEFİN bk. CENAZE

DEHLEVÎ bk. ŞAH VELİYYULLAH

DEHRİYYE bk. ATEİZM; MATERYALİZM

DEİZM

DELÂİLÜ’l-HAYRÂT bk. EVRÂD

DELÂİLÜ’n-NÜBÜVVE bk. MUHAMMED

DELİ bk. AKIL HASTALIĞI

DELİL

DEM bk. HEDY; İHRAM

DEPREM bk. FELAKET

DERGÂH bk. TEKKE

DERVİŞ

DESÛKIYYE

DESÛKÎ

DEVİR bk. ISKAT

DEVLET

DEVRAN bk. ZİKİR

DEYN bk. BORÇ

DİĞERKÂMLIK

DİHLEVÎ bk. ŞAH VELİYYULLAH

DİHYE b. HALÎFE

DİLENCİLİK

DİN

22

DİN ve VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ bk. DİN; HÜRRİYET; İMAN

DİNDARLIK bk. KULLUK; TAKVÂ; ZÜHT

DİNDE AŞIRILIK

DİNDE ZORLAMA bk. DİN; HÜRRİYET; İKRAH; İMAN

DİNÎ CEMAAT

DİNSİZLİK bk. ATEİZM; İLHAT

DİRİLİŞ bk. BA‘S ve HAŞİR

DİVANE bk. MECZUP

DİYET bk. CEZA; KATİL

DOĞA bk. ÂLEM

DOĞAL ÂFET bk. FELAKET

DOĞRULUK

DOĞUM KONTROLÜ

DOMUZ bk. HAYVAN; NECÂSET

DOSTLUK

DÖRT HALİFE bk. HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN

DÖVME bk. SÜSLENME

DUA

DUHÂ NAMAZI bk. KUŞLUK NAMAZI

DUHÂN

DÜĞÜN

DÜNYA

DÜRÜSTLÜK bk. DOĞRULUK

DÜRZÎLİK

DÜŞMANLIK

DÜŞÜNME bk. TEFEKKÜR

E

EBÂBİL bk. FİL SÛRESİ

EBED bk. EZEL ve EBED

EBEVEYN bk. ANA BABA

EBHERÎ

EBRAR bk. BERR; BİRR

EBREHE bk. FİL SÛRESİ

EBÛ BEKİR (es-Sıddîk)

EBÛ CEHİL

EBÛ DÂVÛD

EBÛ DÜCÂNE

EBÛ EYYÛB el-ENSÂRÎ

EBÛ HANÎFE

EBÛ HÜREYRE

EBÛ LEHEB

EBÛ MAHZÛRE

EBÛ MÛSÂ el-EŞ‘ARÎ

EBÛ SAÎD-i EBÜ’l-HAYR

EBÛ SAÎD el-HUDRÎ

EBÛ SÜFYÂN

EBÛ TALHA el-ENSÂRÎ

EBÛ TÂLİB

EBÛ UBEYDE b. CERRÂH

EBÛ YA‘LÂ el-FERRÂ

EBÛ YÛSUF

EBÛ ZER el-GIFÂRÎ

EBUSSUÛD EFENDİ

EBÜ’d-DERDÂ

EBÜ’l-HASAN eş-ŞÂZELÎ bk. ŞÂZELİYYE

EBÜ’l-KASIM bk. MUHAMMED

EBÜ’l-LEYS es-SEMERKANDÎ bk. SEMERKANDÎ, Ebü’l-Leys

ECEL

ECİR bk. SEVAP

EDA

EDEBÂLİ

EDEP

EDİLLE-i ŞER‘İYYE bk. DELİL

EF‘ÂL-i MÜKELLEFÎN

EFGĀNÎ, Cemâleddin

EFSUN bk. SİHİR

EGOİZM bk. BENCİLLİK

EĞİTİM

EĞLENCE

EHAD bk. AHAD

EHL-i ABÂ bk. EHLİBEYT

EHL-i BİDAT

EHL-i HADİS

EHL-i HAK bk. EHL-i SÜNNET

EHL-i HAK

EHL-i HÂL bk. HAL

EHL-i KIBLE

EHL-i KİSÂ bk. EHLİBEYT

EHL-i KİTAP

EHL-i RE’Y

EHL-i SALÂT bk. EHL-i KIBLE

EHL-i SUFFE bk. ASHÂB-ı SUFFE

EHL-i SÜNNET

EHL-i TEVHİD

EHL-i ZİMMET bk. GAYRİMÜSLİM

EHLİBEYT

EHLİYET

EHLÜ’l-HAL ve’l-AKD bk. HİLAFET

EKONOMİ

EL ALMAK bk. BİAT

EL SIKIŞMA bk. TOKALAŞMA

ELEST BEZMİ bk. MÎSAK

ELFÂZ-ı KÜFÜR

ELHAMDÜLİLLAH bk. HAMDELE

ELLE TATMİN bk. İSTİMNA

ELLİ DÖRT FARZ

ELMALILI MUHAMMED HAMDİ

ELYESA (a.s.)

EMÂNÂT-ı MUKADDESE bk. MUKADDES EMANETLER

EMANET

EMEK

EMEL

EMİR bi’l-MA‘RÛF NEHİY ani’l-MÜNKER

EMÎR SULTAN

EMZİRME bk. SÜTHISIMLIĞI

ENÂNİYET bk. BENCİLLİK

ENES b. MÂLİK

ENGELLİLİK

ENSAR

ERBAÎN bk. HALVET

ERBAÛN bk. KIRK HADİS

ERDEM bk. FAZİLET

ERDİŞİ bk. HÜNSÂ

ERENLER bk. VELİ

ERGENLİK bk. BÜLUĞ

ERGİNLİK bk. RÜŞT

ERKAM b. EBÜ’l-ERKAM

ERKÂN bk. ALEVÎLİK

ERKEK

ERMİŞ bk. VELİ

EROİN bk. UYUŞTURUCU

ERZURUMLU İBRÂHİM HAKKI

ES‘AD b. ZÜRÂRE

ESBÂB-ı NÜZÛL

ESER bk. HADİS

ESİR bk. SAVAŞ

ESKİ AHİT bk. KİTÂB-ı MUKADDES; TEVRAT; YAHUDİLİK

ESMÂ bint EBÛ BEKİR

ESMÂ-yi HÜSNÂ

ESRAR bk. UYUŞTURUCU

ESTETİK bk. SANAT

ESTETİK AMELİYAT bk. SÜSLENME

EŞ‘ARÎ

EŞ‘ARİYYE

EŞCİNSELLİK

EŞRÂT-ı SÂAT bk. KIYAMET ALAMETLERİ

EŞREFOĞLU RÛMÎ

ET bk. HAYVAN

ETBÂU’t-TÂBİÎN bk. TEBEU’t-TÂBİÎN

ETTAHİYYÂTÜ bk. TEŞEHHÜT

EÛZÜ bk. İSTİÂZE

EVKAF bk. VAKIF

EVLÂD-ı ALİ bk. ALİ

EVLAT bk. ÇOCUK

EVLAT EDİNME

EVLENME bk. NİKÂH

EVLİYA bk. VELİ

EVLİYA ÇELEBİ

EVRÂD

EVREN bk. ÂLEM

EVRİM TEORİSİ

EVVÂBÎN NAMAZI

EVVEL

23

EYKE HALKI bk. ŞUAYB

EYÜP SULTAN bk. EBÛ EYYÛB el-ENSÂRÎ

EYYÛB (a.s.)

EZAN

EZEL ve EBED

EZKÂR bk. ZİKİR

EZRÂ bk. ÜZEYİR

EZVÂC-ı TÂHİRÂT bk. ÜMMEHÂTÜ’l-MÜ’MİNÎN

F

FÂCİR

FAHİŞE bk. FUHUŞ

FAHR bk. ÖVÜNME

FAHREDDİN er-RÂZÎ

FAİZ

FAKİH

FAKİR

FAKR

FAL

FÂRÂBÎ

FARAKLİT

FARK bk. CEM‘ ve FARK

FARZ

FÂSIK

FÂSİT bk. FESAT ve BUTLÂN

FÂTIMA (bint MUHAMMED s.a.v.)

FÂTIMA bint ESED

FÂTİHA SÛRESİ

3. CİLT • F

FAZİLET

FAZL bk. FAZİLET; HİDAYET; İHSAN; NİMET

FAZL b. ABBAS

FECİR bk. VAKİT

FEDAKÂRLIK bk. DİĞERKÂMLIK; FAZİLET

FELAH

FELAK SÛRESİ

FELAKET

FELSEFE

FEMİNİZM bk. CİNSİYET; KADIN

FENA ve BEKA

FERÂİZ bk. MİRAS

FESAT

FESAT ve BUTLÂN

FETÂNET bk. PEYGAMBER

FETİH

FETRET EHLİ

FETTÂH

FETVA

FEVZ bk. FELAH

FEYİZ

FIKIH

FIKIH USULÜ bk. USÛL-i FIKIH

FIRKA

FIRKA-i NÂCİYE bk. FIRKA; MEZHEP

FISK bk. FÂSIK

FITIR SADAKASI

FITRAT

FİDYE

FİİL bk. KADER

FİKİR bk. TEFEKKÜR

FİL SÛRESİ

FİL VAKASI bk. FİL SÛRESİ

FİNANS

FİRAVUN bk. MÛSÂ

FİRDEVS bk. CENNET

FÎSEBÎLİLLÂH bk. CİHAT; SADAKA; VAKIF; ZEKÂT

FİTEN ve MELÂHİM

FİTNE

FİTRE bk. FITIR SADAKASI

FOTOĞRAF bk. RESİM ve HEYKEL

FUHUŞ

FUKARA bk. FAKİR; FAKR

FUNDAMENTALİZM

FURKAN

FÜRÛ bk. AKRABA; FIKIH

FÜTÜVVET

G

GADÎR-i HUM

GAFFÂR bk. GAFÛR

GĀFİR bk. GAFÛR

GAFLET

GAFÛR

GAİP İMAM bk. GAYBET

GĀLİYYE

GANÎ

GANİMET bk. SAVAŞ

GASP bk. GÜNAH; SUÇ; ZARAR

GAYBET

GAYBET ve HUZUR

GAYBÛBET bk. GAYBET

GAYP

GAYRİMÜSLİM

GAZÂ bk. GAZVE

GAZAP

GAZİ bk. GAZVE; SAVAŞ

GAZVE

GAZVETÜ’l-USRE bk. TEBÜK GAZVESİ

GAZZÂLÎ

GECE NAMAZI bk. TEHECCÜT NAMAZI

GELENEK ve GÖRENEK bk. ÖRF ve ÂDET

GENÇ

GIPTA

GIYÂSEDDİN CEMŞÎD bk. KÂŞÎ

GIYBET

GİYİM KUŞAM

GÖÇ bk. HİCRET

GÖK bk. SEMA

GÖNÜL bk. KALP

GÖRGÜ bk. EDEP

GÖSTERİŞ bk. RİYA

GÖZ DEĞMESİ bk. NAZAR

GUCDÜVÂNÎ, Abdülhâlik

GULÂT bk. GĀLİYYE

GULÜV bk. DİNDE AŞIRILIK; GĀLİYYE

GURUR bk. DÜNYA; KİBİR; ŞEYTAN

GUSÜL

GÜLME

GÜMÜŞ bk. ALTIN ve GÜMÜŞ

GÜMÜŞHÂNEVÎ, Ahmed Ziyâeddin

GÜNAH

GÜNEŞ TUTULMASI bk. KÜSÛF NAMAZI

H

HABBÂB b. ERET

HABER bk. HADİS; İLİM; MÜTEVÂTİR

HABER-i VÂHİD bk. HADİS; SÜNNET

HABEŞİSTAN’A HİCRET bk. HİCRET

HÂBİL ve KĀBİL

HABÎR

HABLULLAH

HAC

HACAMAT

HACCETÜ’l-VEDÂ bk. VEDÂ HACCI

HÂCE ABDULLAH-ı ENSÂRÎ bk. HEREVÎ

HÂCEGÂN

HÂCER

HACERÜLESVED

HÂCET NAMAZI

HACI BAYRÂM-ı VELÎ

HACI BEKTÂŞ-ı VELÎ

HACİR

HÂCİYAT bk. MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA; MASLAHAT

HAD bk. CEZA; HUDÛDULLAH

HADES

HÂDÎ

HÂDİMÎ

HADİS

HADÎS-i KUDSÎ bk. KUTSÎ HADİS

HAFAZA bk. KİRÂMEN KÂTİBÎN; MELEK

HÂFID bk. RÂFİ‘

HÂFIZ

HAFÎZ (esmâ-yi hüsnâ)

HAFSA (bint Ömer)

24

HAK (esmâ-yi hüsnâ)

HAK

HAKEM

HAKEM VAKASI bk. ALİ

HAKİKAT

HAKÎM (esmâ-yi hüsnâ)

HÂKİM bk. KADI

HÂKİM en-NÎSÂBÛRÎ

HAKÎM es-SEMERKANDÎ

HAKÎM et-TİRMİZÎ

HAKKA’l-YAKÎN bk. YAKÎN

HAL

HALA SULTAN bk. ÜMMÜ HARÂM

HALEBÎ

HÂLİD-i BAĞDÂDÎ

HÂLİD b. VELÎD

HÂLİDİYYE bk. HÂLİD-i BAĞDÂDÎ; NAKŞİBENDİYYE

HALİFE bk. HİLAFET

HALİFE

HÂLİK

HALÎL b. İSHAK

HALÎLULLAH bk. İBRÂHİM

HALÎM

HALÎME

HALKA

HALKU’l-KUR’ÂN

HALLÂC-ı MANSÛR

HALLÂK bk. HÂLİK

HALLÂL

HALVET (fıkıh)

HALVET (tasavvuf)

HALVETİYYE

HAMAİL bk. MUSKA

HÂMÂN bk. MÛSÂ

HAMÂSET bk. CESARET

HAMD

HAMDELE

HAMELE-i ARŞ bk. ARŞ; MELEK

HAMELE-i KUR’ÂN bk. HÂFIZ

HAMÎD

HAMİYET

HAMR bk. İÇKİ

HAMZA

HANBELÎ MEZHEBİ

HANEFÎ MEZHEBİ

HANÎF

HANKAH bk. TEKKE

HARAÇ bk. VERGİ

HARAM

HARAM AYLAR

HAREM

HAREM-i ŞERİF bk. MESCİD-i HARAM; MESCİD-i NEBEVÎ

HAREMEYN

HÂRİCÎLİK

HARİKULADE

HARİM bk. ÖZEL HAYAT

HÂRİS el-MUHÂSİBÎ bk. MUHÂSİBÎ

HÂRİZMÎ

HARP bk. SAVAŞ

HÂRUN (a.s.)

HÂRÛT ve MÂRÛT

HASÂİSÜ’n-NEBÎ

HASAN (b. Ali)

HASAN el-ASKERÎ

HASAN-ı BASRÎ

HASAN el-BENNÂ

HASEN HADİS bk. HADİS

HASENAT

HASENE bk. HASENAT

HASET

HASÎB

HASİSLİK bk. CİMRİLİK

HASSÂN b. SÂBİT

HASTA

HAŞHAŞ bk. UYUŞTURUCU

HAŞHAŞÎLER bk. İSMÂİLİYYE

HAŞİR bk. BA‘S ve HAŞİR

HAŞYET bk. HAVF ve RECÂ

HAT

HATA

HÂTEM-i NÜBÜVVET bk. MÛCİZE

HÂTEMÜ’n-NEBİYYÎN bk. HATM-i NÜBÜVVET

HATÎB el-BAĞDÂDÎ

HATİCE (bint Huveylid)

HATİM

HATÎM bk. HİCR

HÂTİME

HATM-i HÂCEGÂN

HATM-i NÜBÜVVET

HATM-i VELÂYET bk. VELİ

HATTÂBÎ

HAVÂİC-i ASLİYYE

HAVÂRİ

HAVÂRİÇ bk. HÂRİCÎLİK

HAVÂTIR

HAVF ve RECÂ

HAVKALE

HAVRA bk. YAHUDİLİK

HAVUZ bk. SU

HAVVÂ

HAVZ-ı KEVSER

HAY

HAYÂ

HAYAT bk. ALLAH; HAY

HAYBER GAZVESİ

HAYIR

HAYIZ

HAYRET

HAYVAN

HAYVAN HAKLARI bk. HAYVAN

HAYYÂM bk. ÖMER HAYYÂM

HÂZİN bk. MELEK

HEDİYE

HEDY

HELAK bk. FELAKET

HELAL

HELAL GIDA bk. HAYVAN; YİYECEK ve İÇECEK

HELAL KAZANÇ bk. ÇALIŞMA; KAZANÇ

HENDEK GAZVESİ

HEREVÎ

HERVELE bk. SA’Y

HESAP

HESAP GÜNÜ bk. ÂHİRET; HESAP

HEVÂ

HEVÂZİN GAZVESİ bk. HUNEYN GAZVESİ

HEYBET ve ÜNS

HEYKEL bk. RESİM ve HEYKEL

HIDIR bk. HIZIR

HIDRELLEZ

HIFZ bk. HÂFIZ

HIFZISSIHHA bk. SAĞLIK

HIRAKÎ

HIRİSTİYANLIK

HIRKA

HIRKA-i SAÂDET bk. MUKADDES EMANETLER

HIRKA-i ŞERİF bk. MUKADDES EMANETLER

HIRS

HIRSIZLIK

HISIMLIK bk. AKRABA; SIHRİYET; SÜTHISIMLIĞI

HITÂN bk. SÜNNET OLMAK

HITBE bk. NİKÂH

HIYANET bk. EMANET

HIZIR

HIZLÂN bk. TEVFİK

HİBE bk. AKİT; BAĞIŞ; SADAKA

HİCAB bk. TESETTÜR

HİCÂBE bk. KÂBE

HİCR

HİCRET

HİCRÎ TAKVİM bk. TAKVİM

HİDÂNE bk. ÇOCUK; VELAYET

HİDAYET

HİKMET

25

HİL

HİLAFET

HİLAL bk. RÜ’YET-i HİLÂL

HİLE bk. ALDATMA

HÎLE-i ŞER‘İYYE

HİLFÜ’l-FUDÛL

HİLİM

HİLKAT bk. YARATMA

HİLYE bk. ŞEMÂİL

HİMMET

HİND b. EBÛ HÂLE

HİND bint EBÛ ÜMEYYE bk. ÜMMÜ SELEME

HİND bint UTBE

HİNDUİZM

HİRA

HİSBE

HİYEL bk. HÎLE-i ŞER‘İYYE

HİZB bk. EVRÂD

HİZB bk. MUSHAF

HOCAZÂDE

HODGAMLIK bk. BENCİLLİK

HOMOSEKSÜELLİK bk. EŞCİNSELLİK

HOŞGÖRÜ bk. MÜSAMAHA

HÛ

HUBÂB b. MÜNZİR

HÛD (a.s.)

HUDEYBİYE ANTLAŞMASI

HUDÛ bk. HUŞÛ

4. CİLT • H

HUDÛDULLAH

HUKUK bk. FIKIH; HAK

HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN

HULÛL

HUMUS bk. VERGİ

HUNEYN GAZVESİ

HURAFE

HÛRİ

HURMET bk. HARAM; NİKÂH

HURÛF-ı MUKATTAA

HURÛFÎLİK

HUSÛF NAMAZI bk. KÜSÛF NAMAZI

HUŞÛ

HUTBE

HUY bk. AHLAK

HUZEYFE b. YEMÂN

HUZÛR bk. GAYBET ve HUZÛR

HÜCCET bk. DELİL; KAZA

HÜCRE-i SAÂDET

HÜDÂ bk. HİDAYET

HÜKÜM

HÜLLE

HÜNSÂ

HÜRMET bk. SAYGI

HÜRRİYET

HÜSEYİN (b. Ali)

HÜSNÜHAT bk. HAT

HÜSNÜZAN bk. ZAN

HÜSRAN

HÜSÜN ve KUBUH

HÜZÜN

I

IRKÇILIK

IRZ ve NAMUS

ISKAT

ISKĀT-ı CENÎN bk. ÇOCUK DÜŞÜRME

ISLAH

IZTIBÂ bk. TAVAF

İ

İBADET

İBÂHA bk. MÜBAH

İBÂHİYYE bk. BÂTINİYYE

İBÂZIYYE

İBDÂ‘ bk. YARATMA

İBLİS bk. ŞEYTAN

İBN ABBAS bk. ABDULLAH b. ABBAS

İBN ABDÜLBER

İBN ÂBİDÎN

İBN BATTÛTA

İBN CÜLCÜL

İBN FADLÂN

İBN FERHÛN

İBN HACER el-ASKALÂNÎ

İBN HACER el-HEYTEMÎ

İBN HALDUN

İBN HANBEL bk. AHMED b. HANBEL

İBN HAZM

İBN HİBBÂN

İBN HİŞÂM

İBN İSHAK

İBN KAYYİM el-CEVZİYYE

İBN KEMAL

İBN KESÎR

İBN KUDÂME

İBN MÂCE

İBN MES‘ÛD bk. ABDULLAH b. MES‘ÛD

İBN NÜCEYM

İBN ÖMER bk. ABDULLAH b. ÖMER

İBN RÜŞD

İBN SA‘D

İBN SÎNÂ

İBN ŞİHÂB ez-ZÜHRÎ bk. ZÜHRÎ

İBN TEYMİYYE

İBN ÜMMÜ MEKTÛM

İBNÜ’l-ARABÎ

İBNÜ’l-BAYTÂR

İBNÜ’l-BENNÂ el-MERRÂKÜŞÎ

İBNÜ’l-CEVZÎ

İBNÜ’l-CEZERÎ

İBNÜ’l-ESÎR, İzzeddin

İBNÜ’l-ESÎR, Mecdüddin

İBNÜ’l-HÂCİB

İBNÜ’l-HÂİM

İBNÜ’l-HEYSEM

İBNÜ’l-HÜMÂM

İBNÜ’n-NEFÎS

İBNÜ’s-SALÂH eş-ŞEHREZÛRÎ

İBNÜ’ş-ŞÂTIR

İBNÜ’z-ZERKĀLE

İBNÜ’z-ZÜBEYR bk. ABDULLAH b. ZÜBEYR

İBNÜSSEBÎL bk. ZEKÂT

İBRÂHİM (a.s.)

İBRÂHİM b. Muhammed

İBRÂHİM ed-DESÛKÎ bk. DESÛKIYYE

İBRÂHİM en-NEHAÎ

İBRET

İCAP ve KABUL bk. AKİT

İCAZET bk. EĞİTİM; MEDRESE

İ‘CÂZÜ’l-KUR’ÂN

ÎCÎ, Adudüddin

İCMÂ

İÇECEK bk. İÇKİ; YİYECEK ve İÇECEK

İÇKİ

İÇTİHAT

İDDET

İDLAL bk. DALALET

İDRAR bk. NECÂSET

İDRÎS (a.s.)

İFA bk. EDA

İFÂZA bk. ARAFAT; MİNA; MÜZDELİFE

İFFET

İFK HADİSESİ

İFRAD bk. HAC

İFRAT bk. DİNDE AŞIRILIK; İTİDAL

İFTÂ bk. FETVA

İFTAR bk. ORUÇ

İFTİHAR bk. ÖVÜNME

İFTİRA

İFTİTAH DUASI bk. SÜBHÂNEKE

İFTİTAH TEKBİRİ

İĞVÂ

İHANET bk. EMANET

İHDÂD bk. İDDET; YAS

26

İHDAS bk. YARATMA

İHLÂS

İHLÂS SÛRESİ

İHRAM

İHSAN

İHSÂR bk. HAC; UMRE

İHTİDA

İHTİKÂR

İHTİLAF

İHTİLAM

İHTİRAS bk. HIRS

İHTİYAÇ bk. MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA; MASLAHAT

İHTİYAR bk. KADER

İHTİYAT

İHVAN

İKAMET bk. KAMET; SEFER

İKİYÜZLÜLÜK bk. MÜNAFIK; RİYA

İKRAH

İKRAR bk. İMAN

İKRAZ bk. KARZ

İKTİDÂ bk. İMAM; MUKTEDÎ

ÎLÂ bk. BOŞANMA

İ‘LÂ-yi KELİMETULLAH

İLAH bk. ALLAH

İLAHİ

İLAHÎ KİTAP bk. İMAN; KİTAP; VAHİY

İLÂHİYYÂT bk. USÛL-i SELÂSE

İLETİŞİM

İLHAM

İLHAT

İLİM

İLİM (sıfat)

İLLET bk. HÜKÜM; KIYAS

İLLİYYÎN

İLM-i BÂTIN bk. BÂTIN İLMİ

İLM-i LEDÜN bk. BÂTIN İLMİ

İLME’l-YAKÎN bk. YAKÎN

İLMİHAL

İLYÂS (a.s.)

İMAM

İMÂM-ı ÂZAM bk. EBÛ HANÎFE

İMAM MUHAMMED bk. MUHAMMED b. HASAN eş-ŞEYBÂNÎ

İMÂM-ı RABBÂNÎ

İMAM ŞÂMİL bk. ŞEYH ŞÂMİL

İMÂMET bk. HİLAFET

İMÂMEYN bk. HANEFÎ MEZHEBİ

İMÂMİYYE

İMAMZÂDE bk. SEYYİT ve ŞERİF

İMAN

İMÂRE bk. KÂBE

İMRÂN bk. MERYEM

İMRENMEK bk. GIPTA

İMSAK bk. ORUÇ

İMTİHAN bk. BELA

İNÂBE bk. BİAT

İN‘ÂM bk. NİMET

İNCİL

İNFAK

İNKÂR bk. KÜFÜR

İNNÂ LİLLAH bk. BELA; ÖLÜM

İNSAN

İNSAN HAKLARI

İNSÂN-ı KÂMİL

İNŞALLAH

İNŞİKĀKU’l-KAMER bk. MÛCİZE

İNTİHAR

İNTİKAM

İNTİSAP bk. BİAT; MEZHEP; TARİKAT

İNZAR bk. PEYGAMBER

İNZİVA bk. UZLET

İPEK

İPTİLA bk. BELA

İRADE

İRFAN bk. MARİFET

İRS bk. MİRAS

İRŞAT

İRTİDAT

ÎSÂ (a.s.)

ÎSÂR bk. DİĞERKÂMLIK

İSBÂT-ı VÂCİB

İSHAK (a.s.)

İSİM KOYMA bk. AD KOYMA

İSLAM

İSLAM HUKUKU bk. FIKIH

İSLAMOFOBİ

İSM bk. GÜNAH

İSM-i ÂZAM

İSM-i CELÂL bk. ALLAH; ESMÂ-yi HÜSNÂ

İSMÂİL (a.s.)

İSMÂİL ANKARAVÎ bk. ANKARAVÎ

İSMÂİL b. CA‘FER es-SÂDIK

İSMÂİL HAKKI BURSEVÎ

İSMÂİLİYYE

İSMET

İSNÂAŞERİYYE

İSNAT bk. HADİS

İSRÂ bk. MÎRAÇ

İSRAF

İSRÂFİL

İSRÂİLİYAT

İSRÂİLOĞULLARI

İSTİÂZE

İSTİBRÂ bk. TAHÂRET; TEMİZLİK

İSTİDRAÇ bk. HARİKULADE

İSTİFTÂ bk. FETVA

İSTİGĀSE bk. İSTİMDAT

İSTİĞFAR bk. MAĞFİRET

İSTİĞRAK bk. VECD

İSTİHÂRE

İSTİHÂZE

İSTİHFAF bk. ALAY ETMEK

İSTİHLAF bk. İMAM

İSTİHZA bk. ALAY ETMEK

İSTİKAMET bk. DOĞRULUK

İSTİKBÂL-i KIBLE bk. KIBLE; NAMAZ

İSTİKRAZ bk. KARZ

İSTİLAM bk. HACERÜLESVED; TAVAF

İSTİMDAT

İSTİMNA

İSTİNCÂ bk. TAHÂRET; TEMİZLİK

İSTİNŞAK bk. ABDEST; GUSÜL

İSTİSKĀ

İSTİSLAH bk. MASLAHAT

İSTİŞARE

İSTİTÂAT bk. KADER

İSTİVA

İSYAN bk. MÂSİYET

İŞ AHLAKI bk. ÇALIŞMA; EMEK

ÎŞÂN bk. ŞEYH

İŞÇİ bk. EMEK

İŞKENCE

İŞRAK NAMAZI bk. KUŞLUK NAMAZI

İTAAT

İTİDAL

İTİKÂF

İTİKAT bk. AKAİT; İMAN

İ‘TİZÂL bk. MU‘TEZİLE

İTTİBÂ bk. İÇTİHAT; İMAM

İTTİHÂD bk. HULÛL; VAHDET-i VÜCÛD

İYİLİK bk. BİRR; HASENAT; HAYIR; İHSAN

İYİMSERLİK

İZZET

K

KÂ‘B el-AHBÂR

KÂ‘B b. EŞREF

KÂ‘B b. MÂLİK

KÂ‘B b. ZÜHEYR

KÂBE

KĀBE KAVSEYN bk. MÎRAÇ

KĀBIZ bk. BÂSIT

KĀBİL bk. HÂBİL ve KĀBİL

KABİR

KABİR HAYATI

KABZ ve BAST

KADDESALLAHU SIRRAH bk. KUDDİSE SIRRUH

27

KA‘DE

KADEM-i ŞERİF bk. MUKADDES EMANETLER

KADER

KADERİYYE

KADI

KADIN

KADIZÂDE-i RÛMÎ

KĀDÎ ABDÜLCEBBÂR

KĀDÎ el-BEYZÂVÎ bk. BEYZÂVÎ

5. CİLT • K

KĀDÎ İYÂZ

KĀDÎHAN

KADÎM bk. KIDEM

KADİR

KADİR GECESİ

KADİRİYYE

KĀDİSİYE SAVAŞI bk. ÖMER

KĀDİYÂNÎLİK

KÂFİR bk. KÜFÜR

KÂFİRÛN SÛRESİ

KÂFİYECİ

KAHHÂR

KÂHİN

KAHRAMANLIK bk. CESARET

KÂİNAT bk. ÂLEM

KALEM

KALENDERİYYE

KALIN bk. MEHİR

KALP

KALP GÖZÜ bk. BASİRET

KĀLÛBELÂ bk. MÎSAK

KAMERÎ YIL bk. TAKVİM

KAMET

KAN

KAN DAVASI

KANAATKÂRLIK

KANDİL bk. MÜBAREK GECELER

KARÂFÎ

KARDEŞLİK

KARI KOCA HAKLARI bk. AİLE

KĀRUN bk. MÛSÂ

KARZ

KÂSÂNÎ

KASEM bk. YEMİN

KASIM

KASÎDETÜ’l-BÜRDE bk. BÛSÎRÎ; KÂ‘B b. ZÜHEYR

KASTALLÂNÎ

KÂŞÂNÎ

KÂŞÎ

KÂTİB ÇELEBİ

KÂTİBÎ

KATİL

KAVÎ

KAVMİYET bk. IRKÇILIK; MİLLİYETÇİLİK

KAYIP ÇOCUK bk. LAKÎT

KAYIP EŞYA bk. LUKATA

KAYLÛLE

KAYS b. SA‘D

KAYYIM bk. CAMİ; VAKIF

KAYYÛM

KAZA bk. KADER

KAZA (adlî)

KAZA

KAZA NAMAZI

KAZANÇ

KAZF

KEBÂİR bk. GÜNAH

KEBÎR

KEBÎRE bk. GÜNAH

KEFÂET bk. NİKÂH

KEFÂRET

KEFEN bk. CENAZE

KEHANET bk. KÂHİN

KELAM

KELÂM (sıfat)

KELİME

KELİME-i ŞEHÂDET bk. KELİME-i TEVHİD

KELİME-i TEVHİD

KELİMETULLAH bk. KELİME

KELÎMULLAH bk. MÛSÂ

KEMAL bk. İNSÂN-ı KÂMİL

KEMÂLÎ, Ziyâeddin

KEMALPAŞAZÂDE bk. İBN KEMAL

KENDİNİ BEĞENME bk. KİBİR

KERAHET bk. MEKRUH

KERAHET VAKTİ bk. NAMAZ; VAKİT

KERAMET

KERECÎ

KEREM bk. CÖMERTLİK; KERÎM

KERÎM

KERREMALLAHU VECHEH

KESİM bk. HAYVAN

KESP

KESRET bk. VAHDET-i VÜCÛD

KEŞF

KEVN bk. ÂLEM

KEVN ve FESAT

KEVSER bk. HAVZ-ı KEVSER; KEVSER SÛRESİ

KEVSER SÛRESİ

KEVSERÎ

KIBLE

KIDEM

KILÂDE bk. HEDY

KIRAAT (ilim)

KIRAAT (namaz)

KIRÂN bk. HAC

KIRK HADİS

KISAS bk. CEZA; KATİL

KISAS-ı ENBİYÂ

KISKANÇLIK bk. HASET

KISMET bk. BAHT

KISSA

KIYAFET bk. GİYİM KUŞAM

KIYAM

KIYAMET

KIYAMET ALAMETLERİ

KIYÂM bi-NEFSİHÎ

KIYAS

KIZILBAŞ bk. ALEVÎLİK

KİBİR

KİLİSE bk. HIRİSTİYANLIK

KİMSESİZ ÇOCUK bk. LAKÎT

KİN

KİNDÎ

KİRÂMEN KÂTİBÎN

KİTÂB-ı MUKADDES

KİTÂBÎ bk. EHL-i KİTAP

KİTAP

KLONLAMA

KOCA bk. AİLE; NİKÂH

KOĞUCULUK bk. GIYBET; NEMÎME

KOKAİN bk. UYUŞTURUCU

KOKU bk. SÜSLENME

KOLONYA bk. NECÂSET; SÜSLENME

KOMŞU

KONUKSEVERLİK bk. MİSAFİR

KONUŞMA ÂDABI bk. EDEP; GIYBET; NEMÎME

KORKAKLIK

KORKU bk. HAVF ve RECÂ; TAKVÂ

KORKU NAMAZI bk. SALÂTÜ’l-HAVF

KOVCULUK bk. GIYBET; NEMÎME

KÖLE

KÖTÜLÜK bk. ŞER

KÖTÜMSERLİK bk. İYİMSERLİK

KREDİ bk. BORÇ; FAİZ

KUBÂ bk. HİCRET

KUBBETÜ’s-SAHRE

KUBUH bk. HÜSÜN ve KUBUH

KUDDİSE SIRRUH

KUDDÛS

KUDRET

KUDSÎ HADİS bk. KUTSÎ HADİS

KUDSİYET bk. KUTSİYET

KUDÛRÎ

28

KUDÜS

KUL HAKKI

KULLUK

KUMAR

KUNUT

KUR’AN

KURB

KURBAN

KURBAN BAYRAMI bk. BAYRAM

KURBET bk. KURB

KUREYŞ

KUREYŞ SÛRESİ

KURRÂ bk. KIRAAT (ilim)

KURŞUN DÖKME bk. FAL; NAZAR

KURTUBÎ

KURTULUŞ bk. FELAH

KUS b. SÂİDE

KUŞEYRÎ

KUŞLUK NAMAZI

KUTBÜDDÎN-i ŞÎRÂZÎ

KUTSAL bk. KUTSİYET

KUTSAL RUH bk. CEBRÂİL

KUTSÎ HADİS

KUTSİYET

KUYULAR bk. SU

KUZAH bk. MÜZDELİFE

KÜBREVİYYE

KÜFRÂN-ı Nİ‘MET bk. ŞÜKÜR

KÜFÜR

KÜFÜV bk. NİKÂH

KÜRSÎ

KÜRTAJ bk. ÇOCUK DÜŞÜRME

KÜSME

KÜSÛF NAMAZI

KÜTÜB-i ERBAA

KÜTÜB-i SİTTE

KÜTÜB-i TİS‘A bk. KÜTÜB-i SİTTE

L

LÂ HAVLE ve LÂ KUVVETE bk. HAVKALE

LAFZA-i CELÂL bk. ALLAH; ESMÂ-yi HÜSNÂ

LÂHİK bk. MUKTEDÎ

LAİKLİK bk. SEKÜLERİZM

LAKÎT

LANET

LATÎF

LATİFE bk. MİZAH

LEBBEYK bk. İHRAM

LEDÜN İLMİ bk. BÂTIN İLMİ

LEHEB SÛRESİ bk. TEBBET SÛRESİ

LEHV bk. EĞLENCE

LEKNEVÎ

LEŞ bk. HAYVAN; NECÂSET; YİYECEK ve İÇECEK

LEVH-i MAHFÛZ

LEZBİYENLİK bk. EŞCİNSELLİK

LİÂN bk. BOŞANMA

LİVATA bk. EŞCİNSELLİK

LİVÂÜ’l-HAMD

LİYAKAT

LOHUSALIK bk. NİFAS

LOKMAN

LUKATA

LÛT (a.s.)

LÜTUF bk. HİDAYET; İHSAN; LATÎF; NİMET

M

MÂCİD bk. MECÎD

MADDECİLİK bk. MATERYALİZM

MAĞFİRET

MAHKEME bk. KAZA

MAHKEME-i KÜBRÂ bk. ÂHİRET; HESAP

MAHREM

MAHREMİYET bk. ÖZEL HAYAT

MAHŞER bk. BA‘S ve HAŞİR

MAHZUR bk. HARAM

MAKAM

MAKĀM-ı İBRÂHİM

MAKĀM-ı MAHMÛD

MAKAM ve MEVKİ

MAKĀMAT-ı ERBAA bk. KÂBE

MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA

MAKYAJ bk. SÜSLENME

MAL bk. MÜLKİYET

MALAYÂNİ

MÂLİK bk. MELEK

MÂLİK b. ENES

MÂLİKÎ MEZHEBİ

MÂLİKÜ’l-MÜLK bk. MELİK

MANASTIR bk. HIRİSTİYANLIK

MÂNİ‘

MARAZ-ı MEVT bk. HACİR; ÖLÜM

MARİFET

MARİFETULLAH bk. MARİFET

MÂRİYE (bint Şem‘ûn)

MÂRUF bk. EMİR bi’l-MA‘RÛF NEHİY ani’l-MÜNKER

MA‘RÛF-i KERHÎ

MÂRÛT bk. HÂRÛT ve MÂRÛT

MÂSİVÂ

MÂSİYET

MASLAHAT

MASTÜRBASYON bk. İSTİMNA

MASUM bk. İSMET; ON İKİ İMAM

MÂŞALLAH

MATEM bk. YAS

MATERYALİZM

MA‘TÛH bk. BUNAMA

MÂTÜRÎDÎ

MÂTÜRÎDİYYE

MÂÛN SÛRESİ

MÂVERDÎ

MAZARRAT bk. MASLAHAT

MAZMAZA bk. ABDEST; GUSÜL

MÂZUR bk. ÖZÜR

MEÂD bk. KIYAMET; MEBDE ve MEÂD

MEBDE ve MEÂD

MECÎD

MECÛSÎLİK

MECZUP

MEDİH

MEDÎNE-i MÜNEVVERE

MEDRESE

MEDYA

MEDYEN HALKI bk. ŞUAYB

MEDYUM bk. FAL; KÂHİN; RUH ÇAĞIRMA

MEFÂSİD bk. FESAT; MASLAHAT

MEFSEDET bk. FESAT; MASLAHAT

MEGĀZÎ bk. SİYER ve MEGĀZÎ

MEHDÎ

MEHDÎ el-MUNTAZAR bk. MEHDÎ

MEHİR

MEKKE-i MÜKERREME

MEKRUH

MELÂHİM bk. FİTEN ve MELÂHİM

MELAMET

MELAMÎ bk. MELAMET

MELEK

MELHAME bk. FİTEN ve MELÂHİM

MELİK

MENÂSİK bk. HAC; UMRE

MENDUP

MENFAAT bk. MASLAHAT

MENİ bk. CÜNÜPLÜK; NECÂSET

MENOPOZ bk. HAYIZ

MENSUH bk. NESİH

MENZİL bk. MAKAM

MERCÂNÎ

MERCİ-i TAKLÎD

MERGÎNÂNÎ

MERHABA bk. SELAMLAŞMA

MERHAMET

MERSİYE bk. YAS

MERVE bk. SAFÂ ve MERVE

MERYEM

29

MES‘Â bk. SA‘Y

MESÂLİH-i MÜRSELE bk. MASLAHAT

MESBUK bk. MUKTEDÎ

MESCİD-i AKSÂ

MESCİD-i HARAM

MESCİD-i NEBEVÎ

MESCİT bk. CAMİ

MESEL

MESH

MESİH

MESNEVÎ bk. MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

MESNÛN bk. SÜNNET

MEST bk. MESH

MES‘ÛDÎ

MESULİYET bk. SORUMLULUK; TEKLİF

MEŞAKKAT

MEŞ‘AR-i HARAM bk. MÜZDELİFE

MEŞHET

MEŞHUR HADİS bk. HADİS; SÜNNET

MEŞÎET bk. İRADE; KADER

MEŞRU

MEŞRU MÜDAFAA

MEŞRUİYET bk. MEŞRU

MEŞVERET bk. İSTİŞARE; ŞÛRA

METAF bk. TAVAF

METAFİZİK

METANET bk. SABIR

METÎN

MEVDÛDÎ

MEVEDDET bk. AŞK ve SEVGİ; HEYBET ve ÜNS

MEVKİ bk. MAKAM ve MEVKİ

MEVLÂ bk. VELÎ

MEVLA

MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

MEVLEVİYYE

MEVLİT

MEVT bk. ÖLÜM

MEVZÛ HADİS bk. HADİS

MEYMÛNE (bint Hâris)

MEYSİR bk. KUMAR

MEYTE bk. HAYVAN

MEYYİT bk. CENAZE

MEZAR bk. KABİR

MEZHEP

MEZİ bk. CÜNÜPLÜK; NECÂSET

MIZRAKLI İLMİHAL bk. İLMİHAL

MİHNE bk. HALKU’l-KUR’ÂN

MİHRAP bk. CAMİ; İMAM

MİHRİCAN

MÎKÂİL

6. CİLT • M

MÎKAT

MİKDÂD b. AMR

MİLADÎ TAKVİM bk. TAKVİM

MİLEL ve NİHAL

MİLLET

MİLLİYETÇİLİK

MİMARİ

MİNA

MİNARE bk. CAMİ

MİNBER bk. CAMİ; HUTBE

MİNNET

MÎRAÇ

MİRAS

MÎRİM ÇELEBİ

MİSAFİR

MÎSAK

MİSKİN bk. FAKİR

MİSVAK

MİSYONERLİK

MÎZÂB-ı KÂBE bk. KÂBE

MİZAH

MÎZAN

MOLLA

MOLLA CÂMÎ

MOLLA FENÂRÎ

MOLLA HÜSREV

MOLLA SADRÂ

MUÂHÂT

MUAHEDE bk. SULH

MUAHHİR bk. MUKADDİM

MUALLÂ MEZARLIĞI bk. CENNETÜLMUALLÂ

MUAMELAT

MUATTILA bk. ALLAH; MU‘TEZİLE

MUÂVİYE b. EBÛ SÜFYÂN

MUAVVİZÂT bk. MUAVVİZETEYN

MUAVVİZETEYN

MUÂZ b. CEBEL

MUBAH bk. MÜBAH

MÛCİZE

MUGAYYEBÂT bk. GAYP

MUGÎRE b. ŞU‘BE

MUĞNÎ

MUHABBET bk. AŞK ve SEVGİ

MUHÂCİRÎN

MUHADDİS

MUHADRAMÛN

MUHÂLEA bk. BOŞANMA

MUHÂLEFETÜN li’l-HAVÂDİS

MUHAMMED (s.a.v.)

MUHAMMED ABDUH

MUHAMMED el-BÂKIR

MUHAMMED el-CEVÂD

MUHAMMED b. HANEFİYYE

MUHAMMED b. HASAN eş-ŞEYBÂNÎ

MUHAMMED b. İDRÎS eş-ŞÂFİÎ bk. ŞÂFİÎ

MUHAMMED PÂRSÂ

MUHAMMED REŞÎD RIZÂ bk. REŞÎD RIZÂ

MUHAMMED SÂDIK MUHAMMED YÛSUF

MUHAMMED et-TAKÎ bk. MUHAMMED el-CEVÂD

MUHARREM

MUHARREMÂT bk. NİKÂH

MUHÂSİBÎ

MUHASSİN b. ALİ

MUHÂZÂT

MUHİDDİN İBNÜ’l-ARABÎ bk. İBNÜ’l-ARABÎ

MUHÎT

MUHKEM bk. MÜTEŞÂBİH

MUHRİM bk. İHRAM

MUHSÎ

MUHSİN bk. İHSAN

MUHSİN bk. MUHASSİN b. ALİ

MUHTAZAR bk. CENAZE

MUHYÎ

MUHYİDDİN İBNÜ’l-ARABÎ bk. İBNÜ’l-ARABÎ

MUÎD bk. MÜBDİ’

MUİZ

MUKABELE

MUKADDES bk. KUTSİYET

MUKADDES EMANETLER

MUKADDİM

MUKALLİT bk. TAKLİT

MUKARREBÎN bk. MELEK

MUKATTAÂT bk. HURÛF-ı MUKATTAA

MUKİM bk. SEFER

MUKĪT

MUKSIT

MUKTEDÎ

MUKTEDİR bk. KADİR

MURAKABE

MURDAR bk. HAYVAN

MÛSÂ (a.s.)

MÛSÂ CÂRULLAH bk. BİGİYEV, Mûsâ Cârullah

MÛSÂ el-KÂZIM

MUS‘AB b. UMEYR

MUSÂFAHA bk. TOKALAŞMA

MUSÂHERE bk. SIHRİYET

MUSÂLAHA bk. SULH

MUSALLA bk. CAMİ

MUSAVVİR

MÛSEVÎLİK bk. YAHUDİLİK

30

MUSHAF

MUSİBET bk. BELA

MÛSİKİ

MUSKA

MUSTAFA SABRİ EFENDİ

MUT‘A bk. MÜT‘A

MUTASAVVIF bk. SÛFÎ; TASAVVUF

MÛTE SAVAŞI

MU‘TEZİLE

MUTLULUK bk. SAADET

MUVAHHİT bk. TEVHİT

MÜBAH

MÜBAREK bk. BEREKET

MÜBAREK GECELER

MÜBAREK GÜNLER bk. AREFE; AŞURE; BAYRAM; CUMA; HARAM AYLAR; MUHARREM; RAMAZAN; ÜÇ AYLAR; TERVİYE GÜNÜ

MÜBDİ’

MÜCÂHEDE bk. CİHAT; NEFİS; RİYÂZET

MÜCÂVİR

MÜCBİRE bk. CEBRİYYE

MÜCEDDİDİYYE bk. İMÂM-ı RABBÂNÎ; NAKŞİBENDİYYE

MÜCEDDİT bk. TECDİT

MÜCÎB

MÜÇTEHİT bk. İÇTİHAT

MÜDÂHENE bk. RİYA

MÜDÂRÂ bk. RİYA

MÜDRİK bk. MUKTEDÎ

MÜELLEFE-yi KULÛB

MÜEZZİN

MÜFESSİR

MÜFSİT bk. FESAT ve BUTLÂN

MÜFTÂBİH bk. FETVA

MÜFTİLENÂM bk. ŞEYHÜLİSLAM

MÜFTÜ bk. FETVA

MÜHEYMİN

MÜHTEDİ bk. İHTİDA

MÜKÂŞEFE bk. KEŞF

MÜKELLEF bk. TEKLİF

MÜLHİT bk. İLHAT

MÜLK SÛRESİ

MÜLKİYET

MÜLTEZEM bk. KÂBE

MÜMEYYİZ bk. EHLİYET

MÜMİN bk. İMAN

MÜ’MİN (esmâ-yi hüsnâ)

MÜMÎT bk. MUHYÎ

MÜNAFIK

MÜNECCİM bk. ASTROLOJİ

MÜNECCİMBAŞI AHMED DEDE

MÜNKER bk. EMİR bi’l-MA‘RÛF NEHİY ani’l-MÜNKER

MÜNKER ve NEKİR

MÜNKİR bk. KÜFÜR

MÜNTAKIM

MÜRÂHİK bk. BÜLUĞ

MÜRCİE

MÜRİT

MÜRŞİT bk. ŞEYH

MÜRTEKİB-i KEBÎRE bk. GÜNAH

MÜRTET bk. İRTİDAT

MÜRÜVVET

MÜSABAKA bk. YARIŞMA

MÜSAMAHA

MÜSKİRAT bk. İÇKİ; SARHOŞLUK; UYUŞTURUCU

MÜSLE bk. İŞKENCE

MÜSLİM bk. İMAN; İSLAM

MÜSLİM (b. Haccâc)

MÜSLÜMAN bk. İMAN; İSLAM

MÜSLÜMANLIK bk. İSLAM

MÜSTAZ‘AF bk. MÜSTEKBİR

MÜSTECAP bk. DUA

MÜSTECÂR bk. KÂBE

MÜSTEHAP bk. MENDUP

MÜSTEHÂZA bk. İSTİHÂZE

MÜSTEKBİR

MÜŞAHEDE bk. KEŞF

MÜŞAVERE bk. İSTİŞARE; ŞÛRA

MÜŞRİK bk. ŞİRK

MÜT‘A

MÜTEÂLÎ

MÜTEKEBBİR

MÜTEKELLİM bk. KELAM

MÜTEŞÂBİH

MÜTEVÂTİR

MÜTEVÂTİR HADİS bk. HADİS

MÜTTAKİ bk. TAKVÂ

MÜZDELİFE

MÜZENÎ

MÜZİK bk. MÛSİKİ

MÜZİL bk. MUİZ

N

NAFAKA

NÂFİ‘

NAFİLE

NAÎM bk. CENNET; NİMET

NAKÎBÜLEŞRAF bk. SEYYİT ve ŞERİF

NAKİL bk. AKIL; DELİL

NAKŞİBENDİYYE

NA‘L-i ŞERİF bk. MUKADDES EMANETLER

NÂMAHREM bk. MAHREM

NAMAZ

NAMAZGÂH bk. CAMİ

NAMUS bk. IRZ ve NAMUS

NANKÖRLÜK bk. ŞÜKÜR

NÂR bk. CEHENNEM

NAS

NÂS SÛRESİ

NASİHAT

NASİP bk. BAHT

NASÎR

NASR SÛRESİ

NA‘T

NAZAR

NEBE SÛRESİ

NEBÎ bk. PEYGAMBER

NECÂSET

NECÂŞÎ ASHAME

NECAT bk. FELAH

NECİS bk. NECÂSET

NECMEDDÎN-i KÜBRÂ

NEFHA bk. SÛR

NEFÎR bk. MİNA

NEFİS

NEFİS MUHASEBESİ bk. NEFİS; RİYÂZET; TEZKİYE

NEFSİ MÜDAFAA bk. MEŞRU MÜDAFAA

NEMÎME

NEMRUD bk. İBRÂHİM

NESÂÎ

NESEFÎ, Ebü’l-Berekât

NESEFÎ, Ebü’l-Muîn

NESİH

NESÎKE bk. AKÎKA; KURBAN

NEŞİR bk. BA‘S ve HAŞİR

NEVEVÎ

NEVRUZ

NEZAKET bk. EDEP

NEZİR bk. ADAK

NİFAK bk. MÜNAFIK

NİFAS

NİHÂVEND SAVAŞI bk. ÖMER

NİHİLİZM

NİKÂH

NİMET

NÎSÂBÛRÎ, Nizâmeddin bk. NİZÂMEDDİN en-NÎSÂBÛRÎ

NİSAP

NİSYAN bk. UNUTMA

NİŞANLANMA bk. NİKÂH

NİYÂBET bk. GAYBET

NİYÂBET

NİYÂHA bk. YAS

NİYET

NİZÂMEDDİN en-NÎSÂBÛRÎ

31

NOEL bk. YILBAŞI

NÛH (a.s.)

NU‘MÂN b. SÂBİT bk. EBÛ HANÎFE

NUR

NÛR (esmâ-yi hüsnâ)

NÛREDDİN CERRÂHÎ bk. CERRÂHİYYE

NUSAYRÎLİK

NÜBÜVVÂT bk. USÛL-i SELÂSE

NÜBÜVVET bk. PEYGAMBER

NÜBÜVVET MÜHRÜ bk. MÛCİZE

NÜFUS PLANLAMASI bk. DOĞUM KONTROLÜ

NÜSÜK bk. İBADET; KURBAN

NÜZÛL-i ÎSÂ bk. ÎSÂ

O

OCAK

ON DÖRT MASUM bk. ON İKİ İMAM

ON İKİ İMAM

ORGAN NAKLİ

ORUÇ

ORYANTALİZM

OSMAN (b. Affân)

OSMAN b. MAZ‘ÛN

OTUZ İKİ FARZ

OYUN bk. EĞLENCE

Ö

ÖÇ bk. İNTİKAM

ÖDÜNÇ bk. KARZ

ÖFKE

ÖĞÜT bk. NASİHAT

ÖLDÜKTEN SONRA DİRİLME bk. BA‘S ve HAŞİR

ÖLDÜRME bk. KATİL

ÖLÜ bk. CENAZE

ÖLÜM

ÖMER (b. el-Hattâb)

ÖMER el-HALVETÎ bk. HALVETİYYE

ÖMER HAYYÂM

ÖMÜR bk. ECEL

ÖRF ve ÂDET

ÖRTÜNME bk. TESETTÜR

ÖŞÜR bk. ZEKÂT

ÖTANAZİ

ÖVME bk. MEDİH

ÖVÜNME

ÖZEL HAYAT

ÖZGECİLİK bk. DİĞERKÂMLIK

ÖZGÜRLÜK bk. HÜRRİYET

ÖZÜR

PARA bk. EKONOMİ; FİNANS

PEYGAMBER

P

PEZDEVÎ

PÎR bk. ŞEYH; TARİKAT

PÎRÎ REİS

POST

POZİTİVİZM

PUTPERESTLİK

R

RAB

RABBENÂ DUASI bk. KA‘DE

RÂBITA

RÂBİA el-ADEVİYYE

RADÂ bk. SÜTHISIMLIĞI

RADIYALLAHU ANH

RÂFİ‘

RÂFİÎ

RÂFİZÎLER

RÂGIB el-İSFAHÂNÎ

RAHÎM bk. RAHMÂN

RAHİMEHULLAH

RAHMÂN

RAHMET bk. MERHAMET

RAHMETULLAH el-HİNDÎ

RAKĪB

RAKS bk. SEMÂ

RAMAZAN

RAMAZAN BAYRAMI bk. BAYRAM

RAÛF

RÂVİ

RAVZA-i MUTAHHARA

RÂZÎ, Fahreddin bk. FAHREDDİN er-RÂZÎ

RECÂ bk. HAVF ve RECÂ

REC‘AT bk. MEHDÎ; MESİH

RECEB bk. ÜÇ AYLAR; HARAM AYLAR

RECÎ VAKASI

RECİM bk. CEZA; ZİNA

REENKARNASYON bk. TENÂSÜH

REFORM bk. ISLAH; TECDİT

REFREF bk. MÎRAÇ

REGAİP GECESİ

REKÂT

REKLAM

REMEL bk. TAVAF

REMLE bint EBÛ SÜFYÂN bk. ÜMMÜ HABÎBE

REMY-i CİMÂR bk. CEMRE

RESİM ve HEYKEL

RESUL bk. PEYGAMBER

REŞÎD

REŞÎD RIZÂ

REŞİT bk. RÜŞT

REVÂFIZ bk. RÂFİZÎLER

REVÂTİB bk. NAFİLE; SÜNNET

RE’Y bk. EHL-i RE’Y; İÇTİHAT

REYHÂNE bint ŞEM‘ÛN

REZÎLET bk. FAZİLET

REZZÂK

RIDVAN bk. MELEK; RIZA

RIDVAN BİATI bk. BEY‘ATÜRRIDVÂN

RIFK

RIZA (sıfat)

RIZA

RIZÂEDDİN FAHREDDİN

7. CİLT • R

RIZIK

RİBÂ bk. FAİZ

RİDDE bk. İRTİDAT

RİFÂDE bk. KÂBE

RİFÂİYYE

RİSÂLET bk. PEYGAMBER

RİVAYET bk. RÂVİ

RİYA

RİYÂZET

RUBÛBİYYET bk. RAB

RUH

RUH ÇAĞIRMA

RUH GÖÇÜ bk. TENÂSÜH

RUHBANLIK

RUHSAT

RÛHULEMÎN bk. CEBRÂİL

RÛHULKUDÜS bk. CEBRÂİL

RUKIYYE (bint MUHAMMED s.a.v.)

RUKYE

RÛMÎ YIL bk. TAKVİM

RÜKÛ

RÜKÜN bk. HÜKÜM

RÜŞT

RÜŞVET

RÜYA

RÜ’YET-i HİLÂL

RÜ’YETULLAH

S

SAADET

SÂAT bk. KIYAMET

SABIR

SÂBİÎLİK

SABUNCUOĞLU ŞEREFEDDİN

SABÛR

SA‘D b. ÂİZ el-KARAZ

SA‘D b. EBÛ VAKKAS

SA‘D b. MUÂZ

32

SA‘D b. UBÂDE

SADAKA

SADAKA-i CÂRİYE bk. SADAKA

SADAKA-i FITR bk. FITIR SADAKASI

SADAKAT bk. DOĞRULUK

SADREDDİN KONEVÎ

SADRÜŞŞERÎA

SAFÂ ve MERVE

SAFİYYE (bint Huyey)

SAFİYYE bint ABDÜLMUTTALİB

SAFİYYÜDDÎN-i ERDEBÎLÎ

SAĞDUYU bk. AKIL

SAĞLIK

SAHÂBE

SÂHİB-i TERTİP bk. KAZA NAMAZI; NAMAZ

SAHİH

SAHİH HADİS bk. HADİS

SAHÎHAYN bk. KÜTÜB-i SİTTE

SAHNÛN

SAHUR bk. ORUÇ

SAHV bk. SEKR ve SAHV

SAÎD b. MÜSEYYEB

SAİD NURSİ

SAÎD ve ŞAKÎ

SAÎD b. ZEYD

SAKAL ve BIYIK

SAKAL-ı ŞERİF

SALÂ

SALAH bk. SALİH

SALAT bk. NAMAZ

SALAT bk. SALATÜSELAM

SALÂTÜ’l-HAVF

SALATÜSELAM

SALAVAT bk. SALATÜSELAM

SALİH

SÂLİH (a.s.)

SÂLİK bk. SEYRÜSÜLÛK

SALLALLAHU ALEYHİ ve SELLEM bk. SALATÜSELAM

SALLİ ve BÂRİK DUALARI bk. KA‘DE

SALTANAT bk. HİLAFET

SALVELE bk. SALATÜSELAM

SAMED

SAMİMİYET bk. İHLÂS

SÂMİRÎ bk. MÛSÂ

SANAT

SANEM bk. PUTPERESTLİK

SÂNİ‘

SAPKINLIK bk. DALALET

SÂRE

SARGI bk. MESH

SARHOŞLUK

SATANİZM

SATRANÇ bk. EĞLENCE

SAVAŞ

SAVM bk. ORUÇ

SAVURGANLIK bk. İSRAF

SA‘Y

SAYGI

SEBAT bk. AZİM; SABIR

SEBEP bk. HÜKÜM

es-SEB‘U’l-MESÂNÎ

SECÂVEND bk. MUSHAF

SECDE

SECDE ÂYETİ bk. TİLAVET SECDESİ

SEFEH bk. HACİR; RÜŞT

SEFER

SEFİH bk. HACİR; RÜŞT

SEHAVET bk. CÖMERTLİK

SEHİV SECDESİ

SEHL et-TÜSTERÎ

SEKALEYN

SEKR bk. SARHOŞLUK

SEKR ve SAHV

SEKÜLARİZM bk. LAİKLİK

SEL bk. FELAKET

SELAM (namaz)

SELÂM (esmâ-yi hüsnâ)

SELAMLAŞMA

SELEF

SELEFİYYE

SELMÂN-ı FÂRİSÎ

SELSEBİL bk. CENNET

SEM‘ bk. ALLAH; SEMÎ‘

SEMA (gök)

SEMÂ (raks)

SEMERKANDÎ, Alâeddin

SEMERKANDÎ, Ebü’l-Leys

SEMERKANDÎ, Muhammed b. Eşref

SEMÎ‘

SEM‘İYYÂT bk. USÛL-i SELÂSE

SEMÛD KAVMİ bk. SÂLİH

SENÂ bk. HAMD

SENET bk. HADİS

SENETÜ’l-HÜZN

SENETÜ’l-VÜFÛD

SERAHSÎ

SERÎ es-SAKATÎ

SERİYYE

SETR-i AVRET

SETTÂR bk. GAFÛR

SEVAP

SEVDE (bint Zem‘a)

SEVGİ bk. AŞK ve SEVGİ

SEVİCİLİK bk. EŞCİNSELLİK

SEVR MAĞARASI

SEYAHAT

SEYDİ ALİ REİS

SEYRÜSÜLÛK

SEYYİAT bk. GÜNAH; HASENAT

SEYYİD ŞERÎF el-CÜRCÂNÎ bk. CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerîf

SEYYİE bk. GÜNAH; HASENAT

SEYYİT ve ŞERİF

SIDK bk. DOĞRULUK; PEYGAMBER

SIFFÎN SAVAŞI bk. ALİ

SIHHAT bk. SAHİH

SIHHAT bk. SAĞLIK

SIHRİYET

SILA-yı RAHİM

SIR

SIRAT

SIRÂT-ı MÜSTAKÎM

SİCCÎN bk. İLLİYYÎN

SİDÂNE bk. KÂBE

SİDRETÜ’l-MÜNTEHÂ

SİGARA

SİGORTA

SİHİR

SİKA bk. RÂVİ

SİKĀYE bk. KÂBE

SİLSİLE bk. TARİKAT

SİNAGOG bk. YAHUDİLİK

SÎRET bk. SİYER ve MEGĀZÎ

SİRHİNDÎ bk. İMÂM-ı RABBÂNÎ

SİYASET

SİYER ve MEGĀZÎ

SOFU bk. SÛFÎ

SOHBET

SONSUZLUK bk. EZEL ve EBED

SORUMLULUK

SÖVME

SÖZ VERME bk. AHİT

SPOR

SU

SUÇ

SUFFE bk. ASHÂB-ı SUFFE

SÛFÎ

SÛFÎ ALLAHYÂR

SUHEYB-i RÛMÎ

SUHUF

SUİZAN bk. ZAN

SULH

SULTAN VELED bk. MEVLEVİYYE

SUNÎ DÖLLENME

SÛR

SÛRE

SURET bk. RESİM ve HEYKEL

SÜBHÂNALLAH bk. TESBİH

SÜBHÂNEKE

SÜBKÎ

SÜBÛTÎ SIFATLAR bk. ALLAH

SÜCÛD bk. SECDE

SÜFYÂN es-SEVRÎ

33

SÜHREVERDÎ, Ebû Hafs

SÜHREVERDÎ, Maktûl

SÜHREVERDİYYE

SÜLEYMAN (a.s.)

SÜLEYMAN ÇELEBİ

SÜLÛK bk. SEYRÜSÜLÛK

SÜMEYYE bint HUBBÂT

SÜNNET

SÜNNET (ef’âl-i mükellefîn)

SÜNNET OLMAK

SÜNNETULLAH

SÜNNÎ bk. EHL-i SÜNNET

SÜRME bk. SÜSLENME

SÜSLENME

SÜTANNE bk. SÜTHISIMLIĞI

SÜTHISIMLIĞI

SÜTKARDEŞ bk. SÜTHISIMLIĞI

SÜTRE

SÜYÛTÎ

Ş

ŞÂBAN bk. ÜÇ AYLAR

ŞAFAK bk. VAKİT

ŞÂFİÎ

ŞÂFİÎ MEZHEBİ

ŞAH VELİYYULLAH

ŞAHIS

ŞAHİTLİK

ŞAKA bk. MİZAH

ŞAKÎ bk. SAÎD ve ŞAKÎ

ŞAKÎK-ı BELHÎ

ŞAKK-ı KAMER bk. MÛCİZE

ŞAKK-ı SADR bk. MÛCİZE

ŞAMANİZM

ŞANS bk. BAHT

ŞANS OYUNLARI bk. EĞLENCE; KUMAR

ŞA‘RÂNÎ

ŞARAP bk. İÇKİ

ŞART

ŞATAHAT bk. ŞATHİYE

ŞATHİYE

ŞÂTIBÎ

ŞAVT bk. SA‘Y; TAVAF

ŞÂZELİYYE

ŞEÂİR bk. ŞİAR

ŞEB-i ARÛS bk. MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

ŞECAAT bk. CESARET

ŞECERETÜRRIDVÂN bk. BEY‘ATÜRRIDVÂN

ŞEFAAT

ŞEFKAT

ŞEHÂDET bk. KELİME-i TEVHİD; ŞEHİT

ŞEHÎD

ŞEHİT

ŞEHRİSTÂNÎ

ŞEHVET

ŞEK bk. ŞÜPHE

ŞEKAVET bk. SAÎD ve ŞAKÎ

ŞEKÛR

ŞEMÂİL

ŞEMS-i TEBRÎZÎ bk. MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

ŞEMSÎ YIL bk. TAKVİM

ŞER

ŞER‘ bk. ŞERİAT

ŞEREF bk. IRZ ve NAMUS; İZZET

ŞERH-i SADR bk. MÛCİZE

ŞER‘Î bk. MEŞRU

ŞERİAT

ŞERİF bk. SEYYİT ve ŞERİF

ŞEVKÂNÎ

ŞEYBÂNÎ, Muhammed b. Hasan bk. MUHAMMED b. HASAN eş-ŞEYBÂNÎ

ŞEYH

ŞEYH EDEBÂLİ bk. EDEBÂLİ

ŞEYH MANSÛR

ŞEYH ŞÂMİL

ŞEYHAYN bk. HANEFÎ MEZHEBİ

ŞEYHÜLİSLAM

ŞEYMÂ

ŞEYTAN

ŞEYTAN TAŞLAMA bk. CEMRE

ŞÎA

ŞİAR

ŞİFA

ŞİÎLİK bk. ŞÎA

ŞÎRÂZÎ

ŞÎRÂZÎ, Kutbüddin bk. KUTBÜDDÎN-i ŞÎRÂZÎ

ŞİRK

ŞİRKET

ŞÎT (a.s.)

ŞÖHRET bk. MAKAM ve MEVKİ

ŞUAYB (a.s.)

ŞÛRA

ŞÜKÜR

ŞÜPHE

ŞÜRAHBÎL b. HASENE

T

TAADDÜD-i ZEVCÂT bk. NİKÂH

TAASSUP

TAAT bk. İTAAT

TABERÎ

TABİAT bk. ÂLEM; YARATMA

TÂBİÎN

TA‘DÎL-i ERKÂN bk. NAMAZ

TÂĞUT

TAHAMMÜL bk. SABIR

TAHÂRET

TAHÂVÎ

TAHİYYAT bk. TEŞEHHÜT

TAHİYYETÜ’l-MESCİD

TAHMÎD bk. HAMD; HAMDELE

TAHRÎME bk. İFTİTAH TEKBİRİ

TAHSÎNİYYÂT bk. MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA; MASLAHAT

TAKDİR bk. KADER

TAKDİS bk. KUTSİYET

TAKIYYE

TAKIYYÜDDİN er-RÂSID

TAKLİT

TAKRÎB bk. KIRAAT

TAKVÂ

TAKVİM

TALAK bk. BOŞANMA

TALHA b. UBEYDULLAH

TALİH bk. BAHT

TALKIN bk. TELKİN

TÂLÛT bk. DÂVÛD

TAMAHKÂRLIK bk. HIRS

TA‘N bk. SÖVME

TANRI bk. ALLAH

TAPDUK EMRE bk. YÛNUS EMRE

TARİKAT

TASADDUK bk. SADAKA

TASAVVUF

TASFİYE bk. TEZKİYE

TASVİR bk. RESİM ve HEYKEL

TAŞKÖPRİZÂDE AHMED EFENDİ

TATAVVU bk. NAFİLE

8. CİLT • T

TAVAF

TÂZİM bk. SAYGI

TÂZİR bk. CEZA

TÂZİYE

TAZMİNAT bk. ZARAR

TEBÂREKE SÛRESİ bk. MÜLK SÛRESİ

TEBBET SÛRESİ

TEBERRU bk. BAĞIŞ; SADAKA

TEBEU’t-TÂBİÎN

TEBLİĞ bk. DAVET; PEYGAMBER

TEBŞİR bk. PEYGAMBER

TEBÜK GAZVESİ

TEBZİR bk. İSRAF

TECDİT

TECELLİ

TECESSÜS

TECVİT

TEÇHİZ bk. CENAZE

TEDAVİ

34

TEDBİR bk. TEVEKKÜL

TEFÂHÜR bk. ÖVÜNME

TEFECİLİK bk. FAİZ

TEFEKKÜR

TEFE’ÜL bk. FAL

TEFRİK bk. BOŞANMA

TEFRİKA

TEFRİT bk. DİNDE AŞIRILIK; İTİDAL

TEFSİR

TEFTÂZÂNÎ

TEFVÎZ-i TALÂK bk. BOŞANMA

TEGANNİ bk. MÛSİKİ

TEHADDÎ bk. İ‘CÂZÜ’l-KUR’ÂN

TEHECCÜT NAMAZI

TEHLİL bk. KELİME-i TEVHİD; ZİKİR

TEKÂMÜL NAZARİYESİ bk. EVRİM TEORİSİ

TEKBİR

TEKEBBÜR bk. KİBİR

TEKFİN bk. CENAZE

TEKFİR

TEKKE

TEKLİF

TEKVİN (sıfat)

TELBİYE bk. İHRAM

TELFİK

TELKİN

TEMETTU bk. HAC

TEMÎM ed-DÂRÎ

TEMİZLİK

TEMYİZ bk. EHLİYET

TENÂSÜH

TEN‘ÎM bk. MÎKAT

TENZİH

TERAVİH NAMAZI

TERBİYE bk. AHLAK; ÇOCUK; EĞİTİM

TERİKE bk. MİRAS

TERÖR

TERTİL

TERVİYE GÜNÜ

TESANÜT bk. DAYANIŞMA

TESBİH

TESBİH NAMAZI

TESETTÜR

TESLİMİYET bk. TEVEKKÜL

TESLİS

TESMİYE bk. BESMELE

TEŞBİH

TEŞEHHÜT

TEŞEKKÜR bk. ŞÜKÜR

TEŞRİK TEKBİRİ

TEŞYÎ bk. CENAZE

TEVÂTÜR bk. MÜTEVÂTİR

TEVAZU

TEVBE bk. TÖVBE

TEVEKKÜL

TEVESSÜL bk. VESİLE

TEVFİK

TEVHİT

TEVİL

TEVRAT

TEVVÂB

TEYEMMÜM

TEZKİYE bk. HAYVAN

TEZKİYE

TIBB-ı NEBEVÎ

TIRAŞ bk. İHRAM; SAKAL ve BIYIK; TEMİZLİK

TİCARET

TİLAVET

TİLAVET SECDESİ

TİRMİZÎ

TOKALAŞMA

TOPRAK bk. DEVLET; EKONOMİ; ÜLKE; VERGİ

TÖVBE

TÛBÂ bk. CENNET

TÛFAN bk. NÛH

TÛL-i EMEL bk. EMEL

TÛR bk. MÛSÂ

TURİZM bk. SEYAHAT

TÛSÎ, Nasîrüddin

TÜKETİM

TÜPBEBEK bk. SUNÎ DÖLLENME

TÜRBAN bk. TESETTÜR

TÜRBE

TÜTÜN bk. SİGARA

UBÂDE b. SÂMİT

U

UBEYDULLAH AHRÂR

UBÛDİYET bk. KULLUK

UCB bk. KİBİR

UDHİYYE bk. KURBAN

UĞURSUZLUK

UHUD GAZVESİ

UHUVVET bk. KARDEŞLİK

ULEMÂ bk. ÂLİM

UMRE

UMRE SEFERİ bk. HUDEYBİYE ANTLAŞMASI

UMRETÜ’l-KAZÂ

UNUTMA

USUL bk. AKRABA

USÛL-i FIKIH

USÛL-i SELÂSE

USÛLİYYE

USÛLÜ’d-DÎN bk. KELAM

UTANMA bk. HAYÂ

UTBE b. REBÎA

UYDURMA HADİS bk. HADİS

UYKU

UYUŞTURUCU

UZAY bk. ÂLEM; SEMA

UZLET

Ü

ÜBEY b. KÂ‘B

ÜÇ AYLAR

ÜFÜRÜKÇÜLÜK bk. RUKYE; SİHİR

ÜLFET

ÜLKE

ÜLÜLAZM bk. PEYGAMBER

ÜLÜLEMR

ÜMİT bk. HAVF ve RECÂ

ÜMİTSİZLİK bk. YEİS

ÜMMEHÂTÜ’l-MÜ’MİNÎN

ÜMMET

ÜMMÎ

ÜMMÜ AMMÂR bk. SÜMEYYE bint HUBBÂT

ÜMMÜ EYMEN

ÜMMÜ HABÎBE

ÜMMÜ HARÂM

ÜMMÜ’l-KİTÂB bk. FÂTİHA SÛRESİ; LEVH-i MAHFÛZ

ÜMMÜ KÜLSÛM (bint MUHAMMED s.a.v.)

ÜMMÜ SELEME

ÜMMÜ SÜLEYM

ÜMMÜLKURÂ bk. MEKKE-i MÜKERREME

ÜNS bk. HEYBET ve ÜNS

ÜSÂME b. ZEYD

ÜVEYS el-KARANÎ bk. VEYSEL KARANÎ

ÜZEYİR

V

VAAT bk. AHİT

VAAZ

VÂCİBÜ’l-VÜCÛD bk. ALLAH; VARLIK; VÜCÛD

VÂCİD

VÂCİP

VA‘D ve VAÎD

VAHDÂNİYYET

VAHDET-i ŞÜHÛD bk. İMÂM-ı RABBÂNÎ; VAHDET-i VÜCÛD

VAHDET-i VÜCÛD

VÂHİD bk. AHAD

VAHİY

VAHŞÎ b. HARB

VAÎD bk. VA’D ve VAÎD

35

VÂİZ bk. VAAZ

VAKAR

VAKFE

VÂKIA bk. KIYAMET

VAKIF

VAKİT

VÂLÎ bk. VELÎ

VARAKA b. NEVFEL

VÂRİDAT bk. HAVÂTIR

VÂRİS

VARLIK

VASÎ bk. VELAYET

VÂSİ‘

VASİYET

VATAN-ı ASLÎ bk. SEFER

VATAN-ı İKAME bk. SEFER

VECD

VEDÂ HACCI

VEDÂ HUTBESİ

VEDÎ bk. CÜNÜPLÜK; NECÂSET

VEDÛD

VEFA bk. AHİT

VEHHÂB

VEHHÂBÎLİK

VEKÎL

VELAYET bk. VELİ (tasavvuf)

VELAYET (fıkıh)

VELÂYET-i FAKİH

VELÎ (esmâ-yi hüsnâ)

VELİ (tasavvuf)

VELÎME bk. DÜĞÜN

VERA bk. TAKVÂ

VERGİ

VESAYET bk. VELAYET

VESİLE

VESVESE

VEYSEL KARANÎ

VİCDAN

VİRD bk. EVRÂD

VİTİR NAMAZI

VUDÛ bk. ABDEST

VÜCÛD (sıfat)

VÜCÛH bk. KIRAAT

VÜCUP bk. VÂCİP

Y

YAĞMUR DUASI bk. İSTİSKĀ

YAHUDİLİK

YAHYÂ (a.s.)

YAKÎN

YÂKUB (a.s.)

YALAN

YANGIN bk. FELAKET

YARATMA

YARDIMLAŞMA

YARGI bk. KADI; KAZA

YARIŞMA

YAS

YÂSÎN SÛRESİ

YÂSİR b. ÂMİR

YAŞLI

YE’CÛC ve ME’CÛC

YEHOVA ŞAHİTLERİ

YEİS

YEMİN

YENİ AHİT bk. HIRİSTİYANLIK; İNCİL; KİTÂB-ı MUKADDES

YERME bk. ZEM

YERMÜK SAVAŞI bk. HÂLİD b. VELÎD

YESEVİYYE

YESRİB bk. MEDÎNE-i MÜNEVVERE

YETİM

YEZÎDÎLİK

YILBAŞI

YİĞİTLİK bk. CESARET

YİYECEK ve İÇECEK

YOLCU bk. MİSAFİR; SEFER; SEYAHAT

YÖNETİM bk. DEVLET; SİYASET

YÛNUS (a.s.)

YÛNUS EMRE

YÛSUF (a.s.)

YÛŞA (a.s.)

YÜKÜMLÜLÜK bk. SORUMLULUK; TEKLİF

YÜZÜK bk. ALTIN ve GÜMÜŞ

Z

ZÂHİR

ZÂHİRİYYE

ZÂHİT bk. ZÜHT

ZAKKUM bk. CEHENNEM

ZALİM bk. ZULÜM

ZAMAN

ZAN

ZÂR bk. NÂFİ‘

ZARAFET bk. EDEP

ZARAR

ZARARLI ALIŞKANLIKLAR bk. İÇKİ; KUMAR; SİGARA; UYUŞTURUCU

ZARÛRÂT-ı DÎNİYYE

ZARURET

ZARÛRİYYÂT bk. MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA; MASLAHAT

ZATÎ SIFATLAR bk. ALLAH

ZÂVİYE bk. TEKKE

ZAYIF HADİS bk. HADİS

ZEBÂNİ bk. CEHENNEM

ZEBH bk. HAYVAN; KURBAN

ZEBÎHA bk. KURBAN

ZEBUR

ZEHEBÎ

ZEKÂT

ZEKERİYYÂ (a.s.)

ZEKERİYYÂ el-ENSÂRÎ

ZELLE bk. İSMET

ZELLETÜ’l-KĀRÎ bk. KIRAAT

ZELZELE bk. FELAKET

ZEM

ZEMAHŞERÎ

ZEMZEM

ZENÂDIKA bk. ZINDIK

ZENB bk. GÜNAH

ZENBİLLİ ALİ EFENDİ

ZENGİN

ZERDÜŞTÎLİK bk. MECÛSÎLİK

ZERKEŞÎ, Bedreddin

ZEVÂİT bk. NAFİLE; SÜNNET

ZEVCÂT-ı TÂHİRÂT bk. ÜMMEHÂTÜ’l-MÜ’MİNÎN

ZEVCE bk. AİLE; NİKÂH

ZEVK bk. SANAT; TASAVVUF

ZEYD b. ALİ

ZEYD b. HÂRİSE

ZEYD b. SÂBİT

ZEYDİYYE

ZEYNEB (bint MUHAMMED s.a.v.)

ZEYNEB bint CAHŞ

ZEYNEB bint HUZEYME

ZEYNELÂBİDÎN bk. ALİ ZEYNELÂBİDÎN

ZEYNULLAH RESÛLÎ

ZIHAR

ZINDIK

ZİFAF bk. CİNSEL İLİŞKİ; NİKÂH

ZİKİR

ZİKR-i ERRE bk. YESEVİYYE; ZİKİR

ZİLLET bk. İZZET

ZİMMÎ bk. GAYRİMÜSLİM

ZİNA

ZİYARET

ZİYNET bk. SÜSLENME

ZUHR-i ÂHİR bk. CUMA

ZULMET bk. NUR

ZULÜM

ZÜ’l-CELÂL ve’l-İKRÂM

ZÜBEYR b. AVVÂM

ZÜHRÎ

ZÜHT

ZÜLEYHA bk. YÛSUF

ZÜLHULEYFE bk. MÎKAT

ZÜLKARNEYN

ZÜLKİFL (a.s.)

ZÜNNÛN bk. YÛNUS

ZÜNNÛN el-MISRÎ

36

ADL

AFÜV

AHAD

ÂHİR (bk. EVVEL)

ALÎ

ALÎM

ALLAH

AZÎM

AZÎZ

BÂİS

BÂKÎ

BÂRİ’

BÂSIT

BÂTIN (bk. ZÂHİR)

BASÎR

BEDÎ‘

BERR

CÂMİ‘

CEBBÂR

CELÎL

CEMÎL (bk. CEMÂL)

EHAD (bk. AHAD)

EVVEL

FETTÂH

GAFFÂR (bk. GAFÛR)

GAFÛR

GANÎ

HABÎR

HÂDÎ

HÂFID (bk. RÂFİ‘)

HAFÎZ

HAK

HAKEM

HAKÎM

HÂLİK

HALÎM

HAMÎD

HASÎB

HAY

HÛ

KADİR

KAHHÂR

KAVÎ

KAYYÛM

KEBÎR

KERÎM

KUDDÛS

LATÎF

MÂNİ‘

MÂCİD (bk. MECÎD)

MECÎD

MELİK

METÎN

MUAHHİR (bk. MUKADDİM)

MUĞNÎ

MUHÎT

MUHSÎ

MUHYÎ

MUİZ

MUKADDİM

MUKĪT

MUKSIT

MUSAVVİR

MÜBDİ’

MÜCÎB

MÜHEYMİN

MÜ’MİN

MÜNTAKIM

MÜSTEKBİR

MÜTEÂLÎ

MÜTEKEBBİR

MÜZİL bk. MUİZ

NÂFİ‘

NASÎR

NÛR

RAB

RÂFİ‘

RAHMÂN

RAHÎM (bk. RAHMÂN)

RAKĪB

RAÛF

REŞÎD

REZZÂK

SABÛR

SAMED

SÂNİ‘

SELÂM

SEMÎ‘

ŞEHÎD

ŞEKÛR

TEVVÂB

VÂCİD

VÂHİD (bk. AHAD)

VÂLÎ (bk. VELÎ)

VÂRİS

VÂSİ‘

VEDÛD

VEHHÂB

VEKÎL

VELÎ

ZÂHİR

ZÜ’l-CELÂL ve’l-İKRÂM

TEMATİK MADDE LİSTELERİ

ESMA-yi HÜSNÂ

ABDEST

ÂBİT

ACBÜ’z-ZENEB

AD KOYMA

ADAK

ADALET

AF

ÂFÂKÎ

ÂFET

AGNOSTİSİZM

AĞLAMA

AHÎLİK

ÂHİR ZAMAN

ÂHİRET

AHİT

AHLAK

AHSEN-i TAKVÎM

AHUND

AİLE

AKAİT

ÂKIBET

AKIL

AKIL HASTALIĞI

AKÎKA

AKİT

AKRABA

AKSIRMA

ALAY ETMEK

ALDATMA

ÂLEM

KAVRAMLAR

37

ALIŞVERİŞ

ÂLİM

ALLAH HAKKI

ALLAHÜMME

ALTIN ve GÜMÜŞ

AMEL

AMEL DEFTERİ

ÂMENTÜ

ÂMİN

ANA BABA

A‘RÂF

AREFE

ÂRİF

ARŞ

ASABİYET

ASHÂB-ı KEHF

ASHÂB-ı SUFFE

ASHÂBÜ’ş-ŞİMÂL

ASHÂBÜ’l-UHDÛD

ASHÂBÜ’l-YEMÎN

ASR-ı SAÂDET

ASTROLOJİ

AŞERE-yi MÜBEŞŞERE

AŞK ve SEVGİ

AŞR-ı ŞERİF

ATEBÂT

ATEİZM

AV

AVRET

ÂYET

ÂYETULLAH

AYIP

ÂYİN

AZAP

AZİM

BÂB

BAĞIŞ

BAHT

BANKA

BA‘S ve HAŞİR

BASİRET

BÂTIL

BÂTIN İLMİ

BAYGINLIK

BAYRAM

BEDDUA

BEDEL

BELA

BENCİLLİK

BEREKET

BESMELE

BİAT

BİDAT

BİRR

BORÇ

BORSA

BOŞANMA

BUNAMA

BÜLUĞ

CÂHİLİYE

CÂİZ

CÂMİ

CEHALET

CEHENNEM

CELLE CELÂLUH

CELSE

CEM

CEM‘ ve FARK

CEMÂL

CEMRE

CENAZE

CENİN

CENNET

CESARET

CEVŞEN

CEZA

CEZBE

CİHAT

CİMRİLİK

CİN

CİNSEL İLİŞKİ

CİNSİYET

CÖMERTLİK

CUMA

CÜNÜPLÜK

ÇALIŞMA

ÇEVRE

ÇOCUK

ÇOCUK DÜŞÜRME

DÂBBETÜ’l-ARZ

DÂÎ

DALALET

DAVET

DAYANIŞMA

DECCAL

DEDE

DEİZM

DELİL

DERVİŞ

DEVLET

DİĞERKÂMLIK

DİLENCİLİK

DİN

DİNDE AŞIRILIK

DİNÎ CEMAAT

DOĞRULUK

DOĞUM KONTROLÜ

DOSTLUK

DUA

DUHÂN

DÜĞÜN

DÜNYA

DÜŞMANLIK

ECEL

EDA

EDEP

EF‘ÂL-i MÜKELLEFÎN

EĞİTİM

EĞLENCE

EHL-i BİDAT

EHL-i HADİS

EHL-i HAK

EHL-i KIBLE

EHL-i KİTAP

EHL-i RE’Y

EHL-i SÜNNET

EHL-i TEVHİD

EHLİBEYT

EHLİYET

EKONOMİ

ELFÂZ-ı KÜFÜR

ELLİ DÖRT FARZ

EMANET

EMEK

EMEL

EMİR bi’l-MA‘RÛF NEHİY ani’l-MÜNKER

ENGELLİLİK

ENSAR

ERKEK

ESBÂB-ı NÜZÛL

ESMÂ-yi HÜSNÂ

EŞCİNSELLİK

EVLAT EDİNME

EVRÂD

EVRİM TEORİSİ

EVVÂBÎN NAMAZI

EZAN

EZEL ve EBED

FÂCİR

FAİZ

FAKİH

FAKİR

FAKR

FAL

FARAKLİT

FARZ

FÂSIK

38

FAZİLET

FELAH

FELAKET

FELSEFE

FENA ve BEKA

FESAT

FESAT ve BUTLÂN

FETİH

FETRET EHLİ

FETVA

FEYİZ

FIKIH

FIRKA

FITIR SADAKASI

FITRAT

FİDYE

FİNANS

FİTEN ve MELÂHİM

FİTNE

FUHUŞ

FUNDAMENTALİZM

FURKAN

FÜTÜVVET

GAFLET

GAYBET

GAYBET ve HUZUR

GAYP

GAYRİMÜSLİM

GAZAP

GAZVE

GENÇ

GIPTA

GIYBET

GİYİM KUŞAM

GUSÜL

GÜLME

GÜNAH

HABLULLAH

HAC

HACAMAT

HACERÜLESVED

HÂCET NAMAZI

HACİR

HADES

HADİS

HÂFIZ

HAK

HAKİKAT

HAL

HALİFE

HALKA

HALKU’l-KUR’ÂN

HALVET (fıkıh)

HALVET (tasavvuf)

HAMD

HAMDELE

HAMİYET

HANÎF

HARAM

HARAM AYLAR

HAREM

HAREMEYN

HARİKULADE

HASÂİSÜ’n-NEBÎ

HASENAT

HASET

HASTA

HAT

HATA

HATİM

HÂTİME

HATM-i HÂCEGÂN

HATM-i NÜBÜVVET

HAVÂİC-i ASLİYYE

HAVÂRİ

HAVÂTIR

HAVF ve RECÂ

HAVKALE

HAVZ-ı KEVSER

HAYÂ

HAYIR

HAYIZ

HAYRET

HAYVAN

HEDİYE

HEDY

HELAL

HESAP

HEVÂ

HEYBET ve ÜNS

HIDRELLEZ

HIRKA

HIRS

HIRSIZLIK

HIZIR

HİCRET

HİDAYET

HİKMET

HİL

HİLAFET

HÎLE-i ŞER‘İYYE

HİLİM

HİMMET

HİSBE

HUDÛDULLAH

HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN

HULÛL

HURAFE

HÛRİ

HURÛF-ı MUKATTAA

HUŞÛ

HUTBE

HÜKÜM

HÜLLE

HÜNSÂ

HÜRRİYET

HÜSRAN

HÜSÜN ve KUBUH

HÜZÜN

IRKÇILIK

IRZ ve NAMUS

ISKAT

ISLAH

İBADET

İBRET

İ‘CÂZÜ’l-KUR’ÂN

İCMÂ

İÇKİ

İÇTİHAT

İDDET

İFFET

İFTİRA

İFTİTAH TEKBİRİ

İĞVÂ

İHLÂS

İHRAM

İHSAN

İHTİDA

İHTİKÂR

İHTİLAF

İHTİLAM

İHTİYAT

İHVAN

İKRAH

İ‘LÂ-yi KELİMETULLAH

İLAHİ

İLETİŞİM

İLHAM

İLHAT

İLİM

İLİM (sıfat)

İLLİYYÎN

İLMİHAL

İMAM

İMAN

İNFAK

İNSAN

İNSAN HAKLARI

39

İNSÂN-ı KÂMİL

İNŞALLAH

İNTİHAR

İNTİKAM

İPEK

İRADE

İRŞAT

İRTİDAT

İSBÂT-ı VÂCİB

İSLAM

İSLAMOFOBİ

İSM-i ÂZAM

İSMET

İSRAF

İSRÂİLİYAT

İSTİÂZE

İSTİHÂRE

İSTİHÂZE

İSTİMDAT

İSTİMNA

İSTİSKĀ

İSTİŞARE

İSTİVA

İŞKENCE

İTAAT

İTİDAL

İTİKÂF

İYİMSERLİK

İZZET

KABİR

KABİR HAYATI

KABZ ve BAST

KA‘DE

KADER

KADI

KADIN

KÂHİN

KALEM

KALP

KAMET

KAN

KAN DAVASI

KANAATKÂRLIK

KARDEŞLİK

KARZ

KATİL

KAYLÛLE

KAZA (adlî)

KAZA

KAZA NAMAZI

KAZANÇ

KAZF

KEFÂRET

KELAM

KELÂM (sıfat)

KELİME

KELİME-i TEVHİD

KERAMET

KERREMALLAHU VECHEH

KESP

KEŞF

KEVN ve FESAT

KIBLE

KIDEM

KIRAAT (ilim)

KIRAAT (namaz)

KIRK HADİS

KISAS-ı ENBİYÂ

KISSA

KIYAM

KIYAMET

KIYAMET ALAMETLERİ

KIYÂM bi-NEFSİHÎ

KIYAS

KİBİR

KİN

KİRÂMEN KÂTİBÎN

KİTAP

KLONLAMA

KOMŞU

KORKAKLIK

KÖLE

KUDDİSE SIRRUH

KUDRET

KUL HAKKI

KULLUK

KUMAR

KUNUT

KURB

KURBAN

KUŞLUK NAMAZI

KUTSÎ HADİS

KUTSİYET

KÜFÜR

KÜRSÎ

KÜSME

KÜSÛF NAMAZI

KÜTÜB-i ERBAA

KÜTÜB-i SİTTE

LAKÎT

LANET

LEVH-i MAHFÛZ

LİVÂÜ’l-HAMD

LİYAKAT

LUKATA

MAĞFİRET

MAHREM

MAKAM

MAKĀM-ı MAHMÛD

MAKAM ve MEVKİ

MAKĀSIDÜ’ş-ŞERÎA

MALAYÂNİ

MARİFET

MÂSİVÂ

MÂSİYET

MASLAHAT

MÂŞALLAH

MATERYALİZM

MEBDE ve MEÂD

MECZUP

MEDİH

MEDRESE

MEDYA

MEHDÎ

MEHİR

MEKRUH

MELAMET

MELEK

MENDUP

MERCİ-i TAKLÎD

MERHAMET

MESEL

MESH

MESİH

MEŞAKKAT

MEŞHET

MEŞRU

MEŞRU MÜDAFAA

METAFİZİK

MEVLÂ

MEVLİT

MEZHEP

MİHRİCAN

MÎKAT (hacda)

MİLEL ve NİHAL

MİLLET

MİLLİYETÇİLİK

MİMARİ

MİNNET

MİRAS

MİSAFİR

MÎSAK

MİSVAK

MİSYONERLİK

MİZAH

MÎZAN

MOLLA

40

MUÂHÂT

MUAMELAT

MUAVVİZETEYN

MÛCİZE

MUHÂCİRÎN

MUHADDİS

MUHADRAMÛN

MUHÂLEFETÜN li’l-HAVÂDİS

MUHÂZÂT

MUKABELE

MUKADDES EMANETLER

MUKTEDÎ

MURAKABE

MUSHAF

MÛSİKİ

MUSKA

MÜBAH

MÜBAREK GECELER

MÜCÂVİR

MÜELLEFE-yi KULÛB

MÜEZZİN

MÜFESSİR

MÜLKİYET

MÜNAFIK

MÜNKER ve NEKİR

MÜRİT

MÜRÜVVET

MÜSAMAHA

MÜT‘A

MÜTEŞÂBİH

MÜTEVÂTİR

NAFAKA

NAFİLE

NAMAZ

NAS

NASİHAT

NA‘T

NAZAR

NECÂSET

NEFİS

NEMÎME

NESİH

NEVRUZ

NİFAS

NİHİLİZM

NİKÂH

NİMET

NİSAP

NİYÂBET

NİYET

NUR

OCAK

ON İKİ İMAM

ORGAN NAKLİ

ORUÇ

ORYANTALİZM

OTUZ İKİ FARZ

ÖFKE

ÖLÜM

ÖRF ve ÂDET

ÖTANAZİ

ÖVÜNME

ÖZEL HAYAT

ÖZÜR

PEYGAMBER

POST

POZİTİVİZM

PUTPERESTLİK

RÂBITA

RADIYALLAHU ANH

RAHİMEHULLAH

RÂVİ

REKÂT

REKLAM

RESİM ve HEYKEL

RIFK

RIZA (sıfat)

RIZIK

RİYA

RİYÂZET

RUH

RUH ÇAĞIRMA

RUHBANLIK

RUHSAT

RUKYE

RÜKÛ

RÜŞT

RÜŞVET

RÜYA

RÜ’YET-i HİLÂL

RÜ’YETULLAH

SAADET

SABIR

SADAKA

SAĞLIK

SAHÂBE

SAHİH

SAÎD ve ŞAKÎ

SAKAL ve BIYIK

SAKAL-ı ŞERİF

SALÂ

SALÂTÜ’l-HAVF

SALATÜSELAM

SALİH

SANAT

SARHOŞLUK

SAVAŞ

SA‘Y

SAYGI

es-SEB‘U’l-MESÂNÎ

SECDE

SEFER

SEHİV SECDESİ

SEKALEYN

SEKR ve SAHV

SEKÜLERİZM

SELAM (namazda)

SELAMLAŞMA

SELEF

SEMA (gök)

SEMÂ (raks)

SENETÜ’l-HÜZN

SENETÜ’l-VÜFÛD

SERİYYE

SETR-i AVRET

SEVAP

SEVDE

SEYAHAT

SEYRÜSÜLÛK

SEYYİT ve ŞERİF

SIHRİYET

SILA-yı RAHİM

SIR

SIRAT

SIRÂT-ı MÜSTAKÎM

SİDRETÜ’l-MÜNTEHÂ

SİGARA

SİGORTA

SİHİR

SİYASET

SİYER ve MEGĀZÎ

SOHBET

SORUMLULUK

SÖVME

SPOR

SU

SUÇ

SÛFÎ

SUHUF

SULH

SUNÎ DÖLLENME

SÛR

SÛRE

SÜNNET

SÜNNET OLMAK

SÜNNETULLAH

41

SÜSLENME

SÜTHISIMLIĞI

SÜTRE

ŞAHIS

ŞAHİTLİK

ŞART

ŞATHİYE

ŞEFAAT

ŞEFKAT

ŞEHİT

ŞEHVET

ŞEMÂİL

ŞER

ŞERİAT

ŞEYH

ŞEYHÜLİSLAM

ŞEYTAN

ŞİAR

ŞİFA

ŞİRK

ŞİRKET

ŞÛRA

ŞÜKÜR

ŞÜPHE

TAASSUP

TÂBİÎN

TÂĞUT

TAHÂRET

TAHİYYETÜ’l-MESCİD

TAKIYYE

TAKLİT

TAKVÂ

TAKVİM

TARİKAT

TASAVVUF

TAVAF

TÂZİYE

TEBEU’t-TÂBİÎN

TECDİT

TECELLİ

TECESSÜS

TECVİT

TEDAVİ

TEFEKKÜR

TEFRİKA

TEFSİR

TEHECCÜT NAMAZI

TEKBİR

TEKFİR

TEKKE

TEKLİF

TEKVİN (sıfat)

TELFİK

TELKİN

TEMİZLİK

TENÂSÜH

TENZİH

TERAVİH NAMAZI

TERÖR

TERTİL

TERVİYE GÜNÜ

TESBİH

TESBİH NAMAZI

TESETTÜR

TESLİS

TEŞBİH

TEŞEHHÜT

TEŞRİK TEKBİRİ

TEVAZU

TEVEKKÜL

TEVFİK

TEVHİT

TEVİL

TEYEMMÜM

TEZKİYE

TIBB-ı NEBEVÎ

TİCARET

TİLAVET

TİLAVET SECDESİ

TOKALAŞMA

TÖVBE

TÜKETİM

TÜRBE

UĞURSUZLUK

UMRE

UNUTMA

USÛL-i FIKIH

USÛL-i SELÂSE

UYKU

UYUŞTURUCU

UZLET

ÜÇ AYLAR

ÜLFET

ÜLKE

ÜLÜLEMR

ÜMMEHÂTÜ’l-MÜ’MİNÎN

ÜMMET

ÜMMÎ

VAAZ

VÂCİP

VA‘D ve VAÎD

VAHDÂNİYYET

VAHDET-i VÜCÛD

VAHİY

VAKAR

VAKFE

VAKIF

VAKİT

VARLIK

VASİYET

VECD

VEDÂ HUTBESİ

VELAYET (fıkıh)

VELÂYET-i FAKİH

VELİ (tasavvuf)

VERGİ

VESİLE

VESVESE

VİCDAN

VİTİR NAMAZI

VÜCÛD (sıfat)

YAKÎN

YALAN

YARATMA

YARDIMLAŞMA

YARIŞMA

YAS

YAŞLI

YE’CÛC ve ME’CÛC

YEİS

YEMİN

YETİM

YILBAŞI

YİYECEK ve İÇECEK

ZAMAN

ZAN

ZARAR

ZARÛRÂT-ı DÎNİYYE

ZARURET

ZEKÂT

ZEM

ZEMZEM

ZENGİN

ZIHAR

ZINDIK

ZİKİR

ZİNA

ZİYARET

ZULÜM

ZÜHT

42

PEYGAMBERLER*ÂDEM (a.s.)

DÂVÛD (a.s.)

ELYESA‘ (a.s.)

EYYÛB (a.s.)

HÂRÛN (a.s.)

HÛD (a.s.)

İBRÂHİM (a.s.)

İDRÎS (a.s.)

İLYÂS (a.s.)

ÎSÂ (a.s.)

İSHAK (a.s.)

İSMÂİL (a.s.)

LOKMAN

LÛT (a.s.)

MUHAMMED (s.a.v.)

MÛSÂ (a.s.)

NÛH (a.s.)

SÂLİH (a.s.)

SÜLEYMAN (a.s.)

ŞİT** (a.s.)

ŞUAYB (a.s.)

ÜZEYİR

YAHYÂ (a.s.)

YA‘KÛB (a.s.)

YÛNUS (a.s.)

YÛSUF (a.s.)

YÛŞA‘ ** (a.s.)

ZEKERİYYÂ (a.s.)

ZÜLKARNEYN

ZÜLKİFL (a.s.)

BİYOGRAFİLER

SAHÂBÎLERABBAS

ABDULLAH b. ABBAS

ABDULLAH b. AMR b. ÂS

ABDULLAH b. MES‘ÛD

ABDULLAH b. ÖMER

ABDULLAH b. REVÂHA

ABDULLAH b. SELÂM

ABDULLAH b. ZÜBEYR

ABDURRAHMAN b. AVF

ÂİŞE (bint Ebû Bekir)

ALİ (b. Ebû Tâlib)

AMMÂR b. YÂSİR

AMR b. ÂS

BERÂ b. MÂLİK

BERÂ b. MA‘RÛR

BİLÂL-i HABEŞÎ

CÂBİR b. ABDULLAH

CA‘FER b. EBÛ TÂLİB

CÜVEYRİYE bint HÂRİS

DİHYE b. HALÎFE

EBÛ BEKİR (es-Sıddîk)

EBÛ DÜCÂNE

EBÛ EYYÛB el-ENSÂRÎ

EBÛ HÜREYRE

EBÛ LÜBÂBE el-ENSÂRÎ

EBÛ MAHZÛRE

EBÛ MÛSÂ el-EŞ‘ARÎ

EBÛ SAÎD el-HUDRÎ

EBÛ SÜFYÂN

EBÛ TALHA el-ENSÂRÎ

EBÛ UBEYDE b. CERRÂH

EBÛ ZER el-GIFÂRÎ

EBÜ’d-DERDÂ

ENES b. MÂLİK

ERKAM b. EBÜ’l-ERKAM

ES‘AD b. ZÜRÂRE

ESMÂ bint EBÛ BEKİR

FÂTIMA (bint MUHAMMED s.a.v.)

FÂTIMA bint ESED

FAZL b. ABBAS

HABBÂB b. ERET

HAFSA (bint Ömer)

HÂLİD b. VELÎD

HALÎME

HAMZA

HASAN (b. Ali)

HASSÂN b. SÂBİT

HATİCE (bint Huveylid)

HİND b. EBÛ HÂLE

HİND bint UTBE

HUBÂB b. MÜNZİR

HUZEYFE b. YEMÂN

HÜSEYİN (b. Ali)

İBN ÜMMÜ MEKTÛM

KÂ‘B b. MÂLİK

KÂ‘B b. ZÜHEYR

KAYS b. SA‘D

MÂRİYE (bint Şem‘ûn)

MEYMÛNE (bint Hâris)

MİKDÂD b. AMR

MUÂVİYE b. EBÛ SÜFYÂN

MUÂZ b. CEBEL

MUGÌRE b. ŞU‘BE

MUS‘AB b. UMEYR

OSMAN (b. Affân)

OSMAN b. MAZ‘ÛN

ÖMER (b. el-Hattâb)

REYHÂNE bint ŞEM‘ÛN

RUKIYYE (bint MUHAMMED s.a.v.)

SA‘D b. ÂİZ el-KARAZ

SA‘D b. EBÛ VAKKÀS

SA‘D b. MUÂZ

SA‘D b. UBÂDE

SAFİYYE (bint Huyey)

SAFİYYE bint ABDÜLMUTTALİB

SAÎD b. ZEYD

SELMÂN-ı FÂRİSÎ

SEVDE (bint Zem‘a)

SUHEYB-i RÛMÎ

SÜMEYYE bint HABBÂT

ŞEYMA bint el-HÂRİS

ŞÜRAHBÎL b. HASENE

TALHA b. UBEYDULLAH

TEMÎM ed-DÂRÎ

UBÂDE b. SÂMİT

ÜBEY b. KÂ‘B

ÜMMÜ EYMEN

ÜMMÜ HABÎBE

ÜMMÜ HARÂM

ÜMMÜ KÜLSÛM (bint MUHAMMED s.a.v.)

ÜMMÜ SELEME

ÜMMÜ SÜLEYM

ÜSÂME b. ZEYD

VAHŞÎ b. HARB

YÂSİR b. ÂMİR

ZEYD b. HÂRİSE

ZEYD b. SÂBİT

ZEYNEB (bint MUHAMMED s.a.v.)

ZEYNEB bint CAHŞ

ZEYNEB bint HUZEYME

ZÜBEYR b. AVVÂM

* Lokman, Üzeyir ve Zülkarneyn’in peygamber olup olmadıkları kesin bilinmemektedir.

** İsimleri hadis ve tarih kaynaklarında geçmektedir.

43

PEYGAMBERLERLE ve İSLAM TARİHİYLE İLİŞKİLİ DİĞER KİŞİLERABDULLAH

ABDULLAH b. SEBE

ABDULLAH b. ÜBEY b. SELÛL

ABDÜLMUTTALİB

ÂMİNE

ÂSİYE

ÂZER bk. İBRAHİM

BAHÎRÂ

BELKIS bk. SÜLEYMAN

CÂLÛT bk. DAVUD

EBÛ CEHİL

EBÛ LEHEB

EBÛ TÂLİB

EBREHE bk. FİL SÛRESİ

FİRAVUN bk. MUSA

HÂBİL ve KĀBİL

HACER

HAMAN bk. MUSA

HAVVÂ

İBRAHİM b. MUHAMMED (s.a.v.)

İMRAN bk. MERYEM

KÂ‘B b. EŞREF

KÂRÛN bk. MUSA

KÂSIM b. MUHAMMED (s.a.v.)

KUS b. SÂİDE

MERYEM

MUHASSİN b. ALİ

NECÂŞÎ ASHAME

NEMRUD bk. İBRAHİM

SÂMİRÎ bk. MUSA

SÂRE

TÂLÛT bk. DAVUD

UTBE b. REBÎA

VARAKA b. NEVFEL

ZÜLEYHA bk. YUSUF

ÂLİMLER ve MEZHEP-TARİKAT- HAREKET ÖNDERLERİABDULLAH b. MÜBÂREK

ABDÜLKADİR-i GEYLÂNÎ

AHÎ EVRAN

AHMED b. HANBEL

AHMED er-RİFÂÎ

AHMED YESEVÎ

AKŞEMSEDDİN

ALİ el-EKBER

ALİ el-HÂDÎ

ALİ el-KĀRÎ

ALİ KUŞÇU

ALİ er-RIZÂ

ALİ ŞÎR NEVÂÎ

ALİ ZEYNELÂBİDÎN

ÂLÛSÎ

ÂMİDÎ, Seyfeddin

ANKARAVÎ

ATÂ b. EBÛ REBÂH

AYNÎ

AZİZ MAHMUD HÜDÂYÎ

BÂCÎ

BAHÂEDDİN NAKŞİBEND

BÂKILLÂNÎ

BÂYEZÎD-i BİSTÂMÎ

BEYZÂVÎ

BİGİYEV, Mûsâ Cârullah

BİLMEN, Ömer Nasuhi

BİRGİVÎ

BÎRÛNÎ

BUHÂRÎ

BÛSÎRÎ

CA‘FER es-SÂDIK

CEZERÎ

CÜNEYD-i BAĞDÂDÎ

CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerîf

CÜVEYNÎ

DÂMOLLA, Abdülkādir

DÂRİMÎ

DÂVÛD-i KAYSERÎ

DÂVÛD ez-ZÂHİRÎ

DEBÛSÎ

DESÛKÎ

EBHERÎ

EBÛ DÂVÛD

EBÛ HANÎFE

EBÛ SAÎD-i EBÜ’l-HAYR

EBÛ YA‘LÂ el-FERRÂ

EBÛ YÛSUF

EBUSSUÛD EFENDİ

EDEBÂLİ

EFGĀNÎ, Cemâleddin

ELMALILI MUHAMMED HAMDİ

EMÎR SULTAN

ERZURUMLU İBRÂHİM HAKKI

EŞ‘ARÎ

EŞREFOĞLU RÛMÎ

EVLİYA ÇELEBİ

FAHREDDİN er-RÂZÎ

FÂRÂBÎ

GAZZÂLÎ

GUCDÜVÂNÎ, Abdülhâlik

GÜMÜŞHÂNEVÎ, Ahmed Ziyâeddin

HACI BAYRÂM-ı VELÎ

HACI BEKTÂŞ-ı VELÎ

HÂDİMÎ

HÂKİM en-NÎSÂBÛRÎ

HAKÎM es-SEMERKANDÎ

HAKÎM et-TİRMİZÎ

HALEBÎ

HÂLİD-i BAĞDÂDÎ

HALÎL b. İSHAK

HALLÂC-ı MANSÛR

HALLÂL

HÂRİZMÎ

HASAN el-ASKERÎ

HASAN-ı BASRÎ

HASAN el-BENNÂ

HATÎB el-BAĞDÂDÎ

HATTÂBÎ

HEREVÎ

HIRAKÎ

HOCAZÂDE

İBN ABDÜLBER

İBN ÂBİDÎN

İBN BATTÛTA

İBN CÜLCÜL

İBN FADLÂN

İBN FERHÛN

İBN HACER el-ASKALÂNÎ

İBN HACER el-HEYTEMÎ

İBN HALDUN

İBN HAZM

İBN HİBBÂN

İBN HİŞÂM

İBN İSHAK

İBN KAYYİM el-CEVZİYYE

İBN KEMAL

İBN KESÎR

İBN KUDÂME

İBN MÂCE

İBN NÜCEYM

İBN RÜŞD

İBN SA‘D

İBN SÎNÂ

İBN TEYMİYYE

İBNÜ’l-ARABÎ

İBNÜ’l-BAYTÂR

İBNÜ’l-BENNÂ el-MERRÂKÜŞÎ

İBNÜ’l-CEVZÎ

İBNÜ’l-CEZERÎ

İBNÜ’l-ESÎR, İzzeddin

44

İBNÜ’l-ESÎR, Mecdüddin

İBNÜ’l-HÂCİB

İBNÜ’l-HÂİM

İBNÜ’l-HEYSEM

İBNÜ’l-HÜMÂM

İBNÜ’n-NEFÎS

İBNÜ’s-SALÂH eş-ŞEHREZÛRÎ

İBNÜ’ş-ŞÂTIR

İBNÜ’z-ZERKĀLE

İBRÂHİM en-NEHAÎ

ÎCÎ, Adudüddin

İMÂM-ı RABBÂNÎ

İSMÂİL b. CA‘FER es-SÂDIK

İSMÂİL HAKKI BURSEVÎ

KÂ‘B el-AHBÂR

KADIZÂDE-i RÛMÎ

KĀDÎ ABDÜLCEBBÂR

KĀDÎ İYÂZ

KĀDÎHAN

KÂFİYECİ

KARÂFÎ

KÂSÂNÎ

KASTALLÂNÎ

KÂŞÂNÎ

KÂŞÎ

KÂTİB ÇELEBİ

KÂTİBÎ

KEMÂLÎ, Ziyâeddin

KERECÎ

KEVSERÎ

KİNDÎ

KUDÛRÎ

KURTUBÎ

KUŞEYRÎ

KUTBÜDDÎN-i ŞÎRÂZÎ

LEKNEVÎ

MÂLİK b. ENES

MA‘RÛF-i KERHÎ

MÂTÜRÎDÎ

MÂVERDÎ

MERCÂNÎ

MERGÎNÂNÎ

MES‘ÛDÎ

MEVDÛDÎ

MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ

MÎRİM ÇELEBİ

MOLLA CÂMÎ

MOLLA FENÂRÎ

MOLLA HÜSREV

MOLLA SADRÂ

MUHAMMED ABDUH

MUHAMMED el-BÂKIR

MUHAMMED el-CEVÂD

MUHAMMED b. HANEFİYYE

MUHAMMED b. HASAN eş-ŞEYBÂNÎ

MUHAMMED PÂRSÂ

MUHAMMED SÂDIK MUHAMMED YÛSUF

MUHÂSİBÎ

MÛSÂ el-KÂZIM

MUSTAFA SABRİ EFENDİ

MÜNECCİMBAŞI AHMED DEDE

MÜSLİM (b. Haccâc)

MÜZENÎ

NECMEDDÎN-i KÜBRÂ

NESÂÎ

NESEFÎ, Ebü’l-Berekât

NESEFÎ, Ebü’l-Muîn

NEVEVÎ

NİZÂMEDDİN en-NÎSÂBÛRÎ

ÖMER HAYYÂM

PEZDEVÎ

PÎRÎ REİS

RÂBİA el-ADEVİYYE

RÂFİÎ

RÂGIB el-İSFAHÂNÎ

RAHMETULLAH el-HİNDÎ

REŞÎD RIZÂ

RIZÂEDDİN FAHREDDİN

SABUNCUOĞLU ŞEREFEDDİN

SADREDDİN KONEVÎ

SADRÜŞŞERÎA

SAFİYYÜDDÎN-i ERDEBÎLÎ

SAHNÛN

SAÎD b. MÜSEYYEB

SAİD NURSİ

SEHL et-TÜSTERÎ

SEMERKANDÎ, Alâeddin

SEMERKANDÎ, Ebü’l-Leys

SEMERKANDÎ, Muhammed b. Eşref

SERAHSÎ

SERÎ es-SAKATÎ

SEYDÎ ALİ REİS

SÛFÎ ALLAHYÂR

SÜBKÎ

SÜFYÂN es-SEVRÎ

SÜHREVERDÎ, Ebû Hafs

SÜHREVERDÎ, Maktûl

SÜLEYMAN ÇELEBİ

SÜYÛTÎ

ŞÂFİÎ

ŞAH VELİYYULLAH

ŞAKÎK-ı BELHÎ

ŞA‘RÂNÎ

ŞÂTIBÎ

ŞEHRİSTÂNÎ

ŞEVKÂNÎ

ŞEYH MANSÛR

ŞEYH ŞÂMİL

ŞÎRÂZÎ

TABERÎ

TAHÂVÎ

TAKIYYÜDDİN er-RÂSID

TAŞKÖPRİZÂDE AHMED EFENDİ

TEFTÂZÂNÎ

TİRMİZÎ

TÛSÎ, Nasîrüddin

UBEYDULLAH AHRÂR

VEYSEL KARANÎ

YÛNUS EMRE

ZEHEBÎ

ZEKERİYYÂ el-ENSÂRÎ

ZEMAHŞERÎ

ZENBİLLİ ALİ EFENDİ

ZERKEŞÎ, Bedreddin

ZEYD b. ALİ

ZEYNULLAH RESÛLÎ

ZÜHRÎ

ZÜNNÛN el-MISRÎ

45

DİNLER ve DİNÎ AKIMLARBUDİZM

HIRİSTİYANLIK

HİNDUİZM

MECUSİLİK

SÂBİÎLİK

SATANİZM

ŞAMANİZM

YEHOVA ŞAHİTLERİ

YAHUDİLİK

FIKIH MEZHEPLERİHANBELÎ MEZHEBİ

HANEFÎ MEZHEBİ

MÂLİKÎ MEZHEBİ

ŞÂFİÎ MEZHEBİ

ZÂHİRİYYE

İTİKADÎ MEZHEPLER / AKIMLARAHBÂRİYYE

BAHÂÎLİK

BÂTINİYYE

CEBRİYYE

CEHMİYYE

DÜRZÎLİK

EHL-i SÜNNET

EŞ‘ARİYYE

GĀLİYYE

HÂRİCÎLİK

HURÛFÎLİK

İBÂZIYYE

İMÂMİYYE

İSMÂİLİYYE

İSNÂAŞERİYYE

KADERİYYE

KĀDİYÂNÎLİK

MÂTÜRÎDİYYE

MU‘TEZİLE

MÜRCİE

NUSAYRÎLİK

RÂFİZÎLER

SELEFİYYE

ŞÎA

USÛLİYYE

VEHHÂBÎLİK

YEZÎDÎLİK

ZEYDİYYE

TARİKATLAR ve TASAVVUFÎ HAREKETLER ALEVÎLİK

BEDEVİYYE

BEKTAŞÎLİK

CERRÂHİYYE

ÇİŞTİYYE

DESÛKIYYE

HÂCEGÂN

HALVETİYYE

KADİRİYYE

KALENDERİYYE

KÜBREVİYYE

MEVLEVİYYE

NAKŞİBENDİYYE

RİFÂİYYE

ŞÂZELİYYE

SÜHREVERDİYYE

YESEVİYYE

DİNLER, MEZHEPLER/AKIMLAR, TARİKATLAR

SÛRE ve ÂYETLERASR SÛRESİ

ÂYETÜ’l-KÜRSÎ

FÂTİHA SÛRESİ

FELAK SÛRESİ

FİL SÛRESİ

İHLÂS SÛRESİ

KÂFİRÛN SÛRESİ

KEVSER SÛRESİ

KUREYŞ SÛRESİ

MÂÛN SÛRESİ

MÜLK SÛRESİ

NÂS SÛRESİ

NASR SÛRESİ

NEBE SÛRESİ

TEBBET SÛRESİ

YÂSÎN SÛRESİ

MELEKLERAZRÂİL

CEBRÂİL

İSRÂFİL

MÎKÂİL

HÂRÛT ve MÂRÛT

KUTSAL KİTAPLARBARNABA İNCİLİ

İNCİL

KİTÂB-ı MUKADDES

KUR’AN

TEVRAT

ZEBUR

YER ADLARIARAFAT

CEBELİRAHME

CENNETÜLBAKÎ

CENNETÜLMUALLÂ

DÂRÜLERKAM

DÂRÜNNEDVE

GADÎR-i HUM

HİCR

HİRA

HÜCRE-i SAÂDET

KÂBE

KUBBETÜ’s-SAHRE

KUDÜS

MAKĀM-ı İBRÂHİM

MEDÎNE-i MÜNEVVERE

MEKKE-i MÜKERREME

MESCİD-i AKSÂ

MESCİD-i HARAM

MESCİD-i NEBEVÎ

MÜZDELİFE

RAVZA-i MUTAHHARA

SAFÂ ve MERVE

SEVR MAĞARASI

ÖZEL ZAMANLARAŞURE

BERAT GECESİ

KADİR GECESİ

MUHARREM

RAMAZAN

REGAİP GECESİ

DİĞER ÖZEL ADLAR

46

ÖNEMLİ OLAYLARAKABE BİATLARI

BEDİR GAZVESİ

BEY‘ATÜRRIDVÂN

Bİ’RİMAÛNE

HAYBER GAZVESİ

HENDEK GAZVESİ

HİLFÜ’l-FUDÛL

HUDEYBİYE ANTLAŞMASI

HUNEYN GAZVESİ

İFK HADİSESİ

MÎRAÇ

MÛTE SAVAŞI

RECÎ VAKASI

TEBÜK GAZVESİ

UHUD GAZVESİ

UMRETÜ’l-KAZÂ

VEDÂ HACCI

KAVİM ADLARIİSRÂİLOĞULLARI

KUREYŞ

BİLGİÇİZİM (İNFOGRAFİK) LİSTESİ

AbdestAbdest (abdestin alınışı; abdesti bozanlar)

Abdullah Abdullah (soyağacı)

Abdullah b. AbbasAbdullah b. Abbas (soy ağacı)Abdullah b. Abbas (ilmî kişiliği ve çevresi)

Abdullah b. Mes‘ûd Abdullah b. Mes‘ûd’un İslamî İlimlere Katkıları

Abdullah b. Mübârek Abdullah b. Mübârek (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Abdullah b. Ömer Abdullah b. Ömer (ilmî kişiliği)

Abdülkadir-i Geylânî Abdülkadir-i Geylânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Abdülmuttalib Abdülmuttalib: Hayatından Kesitler ve Döneminin Önemli Olayları

Adak Adağın ŞartlarıAdağın Çeşitleri ve Hükümleri

ÂfâkîÂfâkî (harita)

ÂhiretKur’ân-ı Kerim’de Âhiret İçin Kullanılan Bazı İsimler Âhiret Hayatının Aşamaları

Ahmed b. Hanbel Ahmed b. Hanbel (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

ÂişeHz. Âişe’nin Yaşadığı Bazı Önemli OlaylarHz. Âişe (ilmî kişiliği ve çevresi)

Akabe BiatlarıAkabe Biatları (1. ve 2. Akabe biatı ve şartları; harita)

AkaitAkait (iman esasları olarak akait; ilim olarak akait; önemli akait eserleri)

Akit Akdin Unsurları (rükünleri)Akdin ŞartlarıAkit Türleri

Akşemseddin Akşemseddin (ilmî kişiliği; harita)

Ali Hz. Ali: Yaşadığı Önemli Olaylar (kronoloji)Hz. Ali Dönemi (olaylar; savaşlar; harita)

Allah (c.c.)Allah’ın İsimleri (zatıyla, kâinatla ve insanla alakalı isimleri)Allah’ın Zatını Tanıtan Sıfatlar (selbî ve sübûtî sıfatları)

Arafat Arafat (harita)

Ashâb-ı SuffeAshâb-ı Suffe (önemli hocaları; mensupları; etkileri; kroki)

Aşere-yi MübeşşereAşere-yi Mübeşşere ve Bazı Ortak Özellikleri

Atebât Atebât (Şiîler’in Irak’taki önemli ziyaret yerleri; harita)

Bahâeddin NakşibendBahâeddin Nakşibend (ilmî çevresi; lakapları; harita)

Bâkıllânî Ebû Bekir el-Bâkıllânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

BayramBayram Namazının Kılınışı

Bedeviyye Bedeviyye (silsilesi; özellikleri)

Bedir GazvesiBedir Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)Bedir Gazvesi’nde Şehit Olan Sahâbîler

BektaşîlikBektaşîlik (silsilesi; özellikleri; harita)

Beyzâvî Beyzâvî (ilmî kişiliği ve çevresi)

BirgivîBirgivî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Bîrûnî Bîrûnî (ilmî kişiliği ve çevresi)

BorçBorç (unsurları; kaynakları; sona ermesi)

BuhârîBuhârî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Ca‘fer es-Sâdık Ca‘fer es-Sâdık (ilmî kişiliği ve çevresi)

Cami Cami (görevlileri; âdabı; dış ve iç bölümleri; resimler)

CenazeCenaze ile İlgili Başlıca TerimlerÖlen Kişiye Karşı Başlıca

SorumluluklarımızCenazenin YıkanmasıKefenin KısımlarıCenazenin KefenlenmesiCenaze Namazının Kılınışı

Cennetülbakî Cennetülbakî (medfun önemli şahıslar; kroki; harita)

Cennetülmuallâ Cennetülmuallâ (medfun önemli şahıslar; kroki; harita)

47

CumaCuma Namazının ŞartlarıCuma Vaktinde Kılınan Namazlar

Cüneyd-i BağdâdîCüneyd-i Bağdâdî (ilmî çevresi; ekolü; lakapları; bazı sözleri)

CürcânîSeyyid Şerîf el-Cürcânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Cüveynîİmâmü’l Haremeyn el-Cüveynî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Çiştiyye Çiştiyye (silsilesi; önemli kolları; temel kaynakları; harita)

Çocuk Çocuk (doğunca yapılacak işler; hakları)

Dârimî Dârimî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Dâvûd-i KayserîDâvûd-i Kayserî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Dâvûd ez-Zâhirî Dâvûd ez-Zâhirî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

DelilDelil Türleri

Din Din (tanımı; özellikleri)Dinlerin Tasnifi

Dinî Cemaat Dinî Cemaatleşmelerin Sınıflandırılmasıİslam Toplumunda Sahih Cemaatin Ölçüleri

Ebû Bekir Hz. Ebû Bekir: Yaşadığı Önemli Olaylar ve Yapılan Faaliyetler (kronoloji)Hz. Ebû Bekir Dönemi (savaşlar; harita)

Ebû DâvûdEbû Dâvûd (ilmî çevresi; harita)

Ebû Hanîfe Ebû Hanîfe (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Ebû HüreyreEbû Hüreyre (ilmî kişiliği ve çevresi)

Ebû Mûsâ el-Eş‘arîEbû Mûsâ el-Eş‘arî’nin Hayatından Kesitler (kronoloji)

Ebû YûsufEbû Yûsuf (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

EbussuûdEbussuûd Efendi (ilmî kişiliği ve çevresi)

Ef‘âl-i Mükellefîn Mezheplere göre Ef‘âl-i Mükellefîn

Efgānî, Cemâleddin Cemâleddîn-i Efgānî (hayatı; kronoloji)

Eğitim İslam Eğitim Düşüncesi (ilkeler; özellikler; temel hedefler)İslam Toplumlarında Eğitimin Tarihi (dönemlendirme ve kronoloji)

Ehl-i sünnetEhl-i Sünnet: Öne Çıkan Âlimler (temel ekoller ve mensupları; dönemlendirme ve kronoloji)Ehl-i Sünnet (genel nitelikler; temel ilkeler)

Ehlibeyt Ehlibeyt’in Kapsamı

Ehliyet Ehliyet Türleri (vücûb ve eda ehliyeti)Ehliyeti Etkileyen Durumlar

Elmalılı M. HamdiElmalılı Muhammed Hamdi (ilmî kişiliği)

Enes b. Mâlik Enes b. Mâlik (ilmî kişiliği ve çevresi)

EnsarEnsarın Bazı Faziletleri

Erzurumlu İbrâhim Hakkı Erzurumlu İbrâhim Hakkı (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Esmâ-yi HüsnâEsmâ-yi Hüsnâ (tablo)

Eş‘arî Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî (ilmî kişiliği ve çevresi)

Eş‘ariyyeÖne Çıkan Âlimler Üzerinden Eş’arîliğin Serüveni (dönemlendirme ve kronoloji)

Evliya ÇelebiEvliya Çelebi (harita)

Fahreddin er-RâzîFahreddin er-Râzî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

FaizFaiz Türleri (borç/veresiye ve alışveriş/fazlalık faizi)Sermaye ve Borç Temininde Faizin Bazı AlternatifleriFaiz Yasağında Gözetilen İlkeler

FârâbîFârâbî (ilmî çevresi; harita)Fârâbî’nin İlimler Tasnifi; Önemli Eserleri (ilmî kişiliği)

FelsefeFelsefe (klasik felsefenin dalları)

Fıkıh Fıkıh İlmi (kapsamı; tanımı; konusu; gayesi; faydası; özellikleri)Fıkıh Tarihi (dönemlendirme ve kronoloji)

GazveGazveler (harita)Gazve (önemli hususlar; kronoloji)

GazzâlîGazzâlî (ilmî kişiliği ve çevresi; kronoloji; harita)

GusülGusül (türleri; yapılışı; hükümleri)

GümüşhânevîAhmed Ziyâeddin Gümüşhânevî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

GünahGünah (türleri; belli başlı büyük günahlar)

Hac Hac ile İlgili Bazı TerimlerHaccın ÇeşitleriHaccın ŞartlarıHaccın Unsurları (rükünleri)Haccın VâcipleriHaccın SünnetleriHacda Kadınlara Özel HükümlerHac Nasıl Yapılır? (menâsik; harita; alan ve yapı modellemesi)İhsarı Ortaya Çıkaran DurumlarHac veya Umredeki İhlallerin KefaretleriFarz ve Vâcip Hacda Vekâletin Şartları

HadisKavram ve İlim Olarak HadisHadis Tarihi: Hadis ve Hadis İlmi Açısından (dönemlendirme ve kronoloji)Hadis Tarihi: Hadis Âlimleri ve Eserleri Açısından (dönemlendirme ve kronoloji)Hadis TürleriZayıf Hadis TeorisiHadis İlimleri

Hâlid-i Bağdâdî Hâlid-i Bağdâdî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Hâlid b. Velîd Hâlid b. Velîd (hayatı; kronoloji; savaş taktikleri)Hâlid b. Velîd’in Askerî Seferleri (harita)

HalvetiyyeHalvetiyye (silsilesi; önemli kolları ve esasları; harita)

Hanbelî MezhebiHanbelî Mezhebinin Tarihî Seyri (dönemlendirme ve kronoloji)Hanbelî Mezhebinin Yayıldığı Ülkeler (harita)Temel Metinler (temel fürû eserleri)Önemli Fıkıh Usulü Eserleri

Hanefî MezhebiHanefî Mezhebinin Tarihî Seyri (dönemlendirme ve kronoloji)Hanefî Mezhebinin Yayıldığı Ülkeler (harita)Temel Metinler (temel fürû eserleri)Önemli Fıkıh Usulü Eserleri

HaremMekke Harem Sınırları (harita)Mekke Haremi (hükümleri)

48

HâricîlikHâricîlik (öğretileri; özellikleri)

Hasan-ı BasrîHasan-ı Basrî (ilmî kişiliği ve çevresi)

Havâic-i AsliyyeHavâic-i Asliyye (mahiyeti; kapsamı; belirlenmesi)Havâic-i Asliyyeden Olup Olmaması Açısından Altın ve Gümüş Ziynet Eşyaları

Hayber GazvesiHayber Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)Hayber Gazvesi’nde Şehit Olan Sahâbîler

HayvanEti Yenen ve Yenmeyen Hayvanlar

Hendek GazvesiHendek Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)Hendek Gazvesi’nde Şehit Olan Sahâbîler

HırsızlıkKavramsal Çerçeve (hırsızlık; gasp; dolandırıcılık)Hırsızlık Suçunun Oluşumu ve Muhakeme Safhaları

HicretHabeşistan’a Hicret (sebebi; mahiyeti; önemi; sonuçları; harita)Medine’ye Hicret Güzergâhı (harita)Medine’ye Hicret (sebebi; mahiyeti; önemi; sonuçları)

Hudeybiye AntlaşmasıHudeybiye Antlaşması (sebebi; önemli şartları; sonuçları; harita)

Hulefâ-yi RâşidînHulefâ-yi Râşidîn: Dört Halife (önemli olaylar; harita)

Huneyn GazvesiHuneyn Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)

HükümDinî Hükümlerin UnsurlarıDinî Hükümlerin Türleri

İbadetİbadetin Mahiyeti ve Çeşitleriİbadetin İfası

İbn Abdülber İbn Abdülber (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbn Âbidînİbn Âbidîn (ilmî kişiliği ve çevresi)

İbn Battûtaİbn Battûta’nın Seyahatleri (harita)

İbn Fadlânİbn Fadlân: Seyahati ve Seyahatnamesi (harita)

İbn Hacer el-Askalânîİbn Hacer el-Askalânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbn Haldunİbn Haldun (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbn Kemalİbn Kemal (ilmî kişiliği ve çevresi)

İbn Mâceİbn Mâce (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbn Rüşdİbn Rüşd (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbn Sînâİbn Sînâ (ilmî kişiliği ve çevresi; lakapları; hayatından kesitler; harita)

İbn Teymiyyeİbn Teymiyye (ilmî kişiliği ve çevresi)

İbnü’l-Arabî İbnü’l-Arabî (ilmî kişiliği; harita)İbnü’l-Arabî (ilmî çevresi; eserleri; lakapları; hayatından kesitler)

İbnü’l-Cezerîİbnü’l-Cezerî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbnü’s-Salâhİbnü’s Salâh eş-Şehrezûrî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

İbrâhim (a.s.)Hz. İbrâhim: Seyahat Güzergâhı (olay anlatımı; harita)

İcmâİcmâ (türleri; geçerlilik şartları)

İçtihatİçtihat (temel kavramlar; gaye ve işlevi; boyutları)İçtihat (alanı ve sınırları)Müçtehit (şartları ve türleri)İçtihadın Hükmü

İddet İddet (süreler)İddetten Doğan Hak ve Sorumluluklar

İhram İhrama Giriş (yerleri; usulü; zamanı; harita)İhramlıyken Dikkat Edilecek Hususlar ve İhramdan Çıkış

İkrah Temel Kavramlar (ikrah; irade; ihtiyar; rıza)İkrahın Şartlarıİkrah Çeşitleri ve Sonuçları İkrahın Etkileri

İlim Bilgi TürleriDinî İlimler

İmâm-ı Rabbânî İmâm-ı Rabbânî (hayatından kesitler; ilmî kişiliği ve çevresi; lakapları; harita)

İmanİman (mahiyeti; esasları; geçerlilik şartları)

Îsâ (a.s.)Hz. Îsâ (bazı isim ve sıfatları; nitelikleri; harita)

İslam Dünyada Müslüman Nüfusun Dağılımı (harita)İslam (genel bilgiler)Temel İnanç Esasları (imanın altı şartı)Temel İbadetler (İslam’ın beş şartı)İslam’da Ahlâk ve Toplum Hayatıyla İlgili Temel İlkelerİslam’da Temel Ekoller (inanç; fıkıh ve tasavvuf ekolleri)İslam’da Dinî Düşünce (temel dinî ilimler ve düşünce gelenekleri)

Kâbe Kâbe (Kâbe’nin tarihi; iç ev dış yapı modellemesi)

Kabir Kabir (kısımları; kesit)

KadiriyyeKadiriyye (ilkeleri; tacı; usul esmâsı; kolları; harita)Silsile

Karâfî Karâfî (ilmî kişiliği ve çevresi)

Kaza Kaza ve İlgili Terimler (kaza; iade; eda)Kaza Çeşitleriİbadetlerde KazaHukukî İşlemlerde Kaza

KazançKazanç, Harcama ve Tüketim İle İlgili Başlıca İlkeler

Kefaret Kefâret Çeşitleri

Kelam Kelam İlmi (tanımı; konusu; gayesi; faydası; kaynakları; metodu; ekolleri)Kelam Tarihi (dönemlendirme ve kronoloji)Önemli Kelamcılar (kronoloji)

KevserîKevserî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

KıraatKıraat (terimler; çeşitleri; kıraat imamları)

Kıyas Mantıkî Kıyas (akıl yürütme türleri; mantıkî kıyasın unsurları ve türleri)Fıkhî Kıyas (unsurları; türleri)

Kitâb-ı MukaddesKitâb-ı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit’in nitelikleri)

Kur’anKur’an (isimleri; ilgili kavramlar; temel bilgiler)Kur’an’ın Temel Özellikleri

49

Kur’an’ın MuhtevasıSûreler (sınıflandırma)Kur’an İlimleri

KurbanKurban

KübreviyyeKübreviyye (silsilesi; ilkeleri; kolları; harita)

Kütüb-i SitteKütüb-i Sitte (müellifler; eserler ve nitelikleri)

Lût (a.s.)Lût Kavminin Yurdu (harita)

Mahrem Mahrem Olan AkrabalarMahremler İle Nâmahremler Arasındaki İlişkilere Dair Hükümler

Mâlik b. EnesMâlik b. Enes (ilmî kişiliği ve çevresi; el-Muvatta’ın önemli özellikleri ve rivayetleri; harita)

Mâlikî MezhebiMâlikî Mezhebi Tarihî Seyri (dönemlendirme ve kronoloji)Mâlikî Mezhebinin Yayıldığı Ülkeler (harita)Temel Metinler (temel fürû eserleri; dönemlendirme)Fıkıh Usulü Literatürü (dönemlendirme)

Mâtürîdî Mâtürîdî (ilmî kişiliği ve çevresi)

MâtürîdiyyeMâtürîdiyye (genel özellikleri; temel görüşleri; yayıldığı bölgeler)Öne Çıkan Âlimler Üzerinden Mâtürîdiliğin Serüveni (dönemlendirme ve kronoloji)

MâverdîMâverdî (ilmî kişiliği ve çevresi)

MehirMehir MiktarlarıMehir Türleri

Mescid-i AksâMescid-i Aksâ (yapı modellemesi; harita)

Mescid-i HaramMescid-i Haram (yapı modellemesi; harita)

Mescid-i NebevîMescid-i Nebevî (yapı modellemesi; harita)

Mevlânâ Celâleddîn-i RûmîMevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (ilmî kişiliği ve çevresi; bazı sözleri; vasiyeti; harita)

Mevleviyye Mevleviyye SilsilesiMevleviyye (temel kavramlar; mevlevihaneler; harita)

Mîkat Mîkat Sınırları (harita)

Miras40 Hal: Belirli Pay Sahibi Mirasçıların (Ashâb-ı Ferâiz) DurumlarıAsabe (türleri)

Molla Fenârî Molla Fenârî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Molla HüsrevMolla Hüsrev (ilmî kişiliği ve çevresi; önemli faaliyetleri; kronoloji)

Muhammed (s.a.v.) Hz. Peygamber Kronolojisiİlk MüslümanlarHz. Muhammed’in Peygamberliği (davetinin temel özellikleri; dindeki konumu; örnekliği)Hz. Peygamber’in Kişiliği (önemli isimleri; ahlâkının temel özellikleri; ibadet hayatı)Hz. Peygamber’in Ailesi

Muhammed AbduhMuhammed Abduh (hayatı; kronoloji)

Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Mûsâ (a.s.)Hz. Mûsâ (ilgili sûreler; önemli nitelikleri; harita)

Mushaf Mushaf (mushaf tarihi; dönemlendirme ve kronoloji)

Mûte SavaşıMûte Savaşı (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)

Mu‘tezileMu‘tezile (genel nitelikleri; temel görüşleri)Mu‘tezilî Âlimler (Basra ve Bağdat okulu mensupları)

MülkiyetMülkiyet (türleri)Malın Tanımı ve UnsurlarıMalın TasnifiMülkiyet Hakkıyla İlgili Hükümler (verdiği yetkiler; kazanılması; sınırlandırılması; sona ermesi)

Müslim (b. Haccâc)Müslim (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Nakşibendiyye Nakşibendiyye (silsilesi; kolları; dönüm noktaları; esasları; nitelikleri)

Namaz Günlük ve Haftalık Namaz RekâtlarıNamaz Çeşitleri (farz, vâcip ve nafile namazlar)Namazın Vücûb Şartları ve FarzlarıNamazın Vâcipleri

Namazın Sünnetleri, Mekruhları, Âdapları ve Namazı Bozan DurumlarNamazın Kılınışı

NecâsetNecâset ve Tahâret TürleriNamaza Engel Olma Açısından Necâset TürleriNecis Maddeler

NesâîNesâî (ilmî kişiliği ve çevresi)

NesefîNesefî (ilmî kişiliği ve çevresi)

NevevîNevevî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Nikâh Nikâhın İşlevi ve HükmüNikâh Türleri (sahih, fasit ve bâtıl nikâh)Ebedî ve Geçici Evlenme EngelleriEvliliğe Hazırlık Süreci (kız isteme; nişan; nikâh)Nikâh Akdi ve ŞartlarıNikâhın Kuruluş ve Geçerlilik ŞartlarıNikâhın Sona Erme Türleri

NisapNisap Türleri ve Hükümleri

OruçOrucun Çeşitleri (farz, vâcip, nafile, haram ve mekruh oruçlar)Orucun Şartları (vücûb, eda ve sıhhat şartları) Oruçta Niyet VaktiOruç Tutmamayı Meşru Kılan Mazeretler ve Orucu Bozan DurumlarOruç Borcunun Ödenme Şekilleri

Osman Hz. Osman: Yaşadığı Önemli Olaylar (hayatı; kronoloji)Hz. Osman Dönemi (harita)Önemli Nitelikleri

Otuz İki FarzOtuz İki Farz

Ömer Hz. Ömer: Yaşadığı Önemli Olaylar (hayatı; kronoloji)Hz. Ömer Dönemi (harita)Önemli Nitelikleri

Peygamber Peygamberlere İmanPeygamberlik Niçin Gereklidir?Peygamberlerin ÖzellikleriKur’an’da İsmi Zikredilen 25 Peygamber

RekâtGünlük Namazların Rekât SayılarıGünlük Namazlar Dışındaki Namazların Rekât Sayıları

Reşîd RızâReşîd Rızâ (ilmî kişiliği; bazı görüşleri; hayatı; kronoloji)

50

Rifâiyye Rifâiyye (esasları; tacı; silsilesi; kolları; önemli kavramları)

Sa‘d b. Ebû VakkasSa‘d b. Ebû Vakkas (önemli nitelikleri)

Sadreddin Konevî Sadreddin Konevî (ilmî kişiliği ve çevresi; lakapları; harita)

SadrüşşerîaSadrüşşerîa (ilmî kişiliği; şeceresi; harita)

SahabeSahabe (mahiyeti; fazilet açısından derecelendirilmesi; sahabe sayıları)

SahnûnSahnûn (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

SeferSefer (ilgili kavramlar; sefer ve vatan türleri)Yolcu/Seferî Sayılabilmenin ŞartlarıYolcu/Seferî Sayılmanın Sonuçları/Hükümleri

Selmân-ı FârisîSelmân-ı Fârisî (önemli nitelikleri)

SerahsîSerahsî (ilmî kişiliği ve çevresi)

Seriyye Sebepleri ve Sonuçları Bakımından Seriyyeler

Siyer ve Megāzî Siyer ve Megāzî (tanımı; konusu; gayesi; faydası; temel kaynakları)Siyer ve Megāzî Alanında Önemli Âlimler ve Eserleri

Suç İslam’da Suçla İlgili Genel İlkeler

SübkîSübkî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

SühreverdiyyeSühreverdiyye Silsilesi ve Yayıldığı MekânlarSühreverdiyye (önemli kolları; eserleri; temel esasları)

Süt HısımlığıSüt Hısımlığı (şartları; hükümleri; evlenilmesi yasak süt akrabaları)

SüyûtîSüyûtî (ilmî kişiliği ve çevresi)Önemli Eserleri

ŞâfiîŞâfiî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Şâfiî MezhebiŞâfiî Mezhebinin Tarihî Seyri (dönemlendirme ve kronoloji)

Şâfiî Mezhebinin Yayıldığı Ülkeler (harita)Temel Metinler (temel fürû eserleri; dönemlendirme)Fıkıh Usulü Literatürü (dönemlendirme)

Şah VeliyyullahŞah Veliyyullah (ilmî kişiliği ve çevresi; önemli görüşleri; hayatı; kronoloji)

Şâzeliyye Şâzeliyye (silsilesi; kolları; Batılı mühtedi mensupları; harita)Şâzeliyye: Tacı, Önemli Metinleri ve Esasları

Şeyh ŞâmilŞeyh Şâmil Kronolojisi

ŞirketŞirket Türleri

TaberîTaberî (ilmî kişiliği; ilim seyahatleri; harita)

TarikatTarih Boyunca Kurulmuş Önde Gelen Tarikatlar (dönemlendirme ve kronoloji)

TasavvufTasavvuf ilmi (mahiyeti; konusu; gayesi; faydası; temel terimleri; kaynakları; metodu; özellikleri)Tasavvuf Tarihi (dönemlendirme ve kronoloji)

Tebük GazvesiTebük Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)

TefsirTefsir ilmi (tanımı; konusu; gayesi; faydası; yararlandığı ilimler; türleri)Tefsirin Esasları

Teftâzânî Teftâzânî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Tesbih Namazı Tesbih Namazının Kılınışı

TeyemmümTeyemmümün Şartları ve YapılışıTeyemmümün Hükümleri (farzları; sünnetleri; mekruhları; teyemmümü bozanlar)

TicaretTicaret ile İlgili Seçme Hadisler

Tilavet SecdesiTilavet Secdesi Gerektiren Âyetler

TirmizîTirmizî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Uhud Gazvesi Uhud Gazvesi (olay anlatımı; alan modellemesi; harita; kronoloji)Uhud Gazvesi’nde Şehit Olan Sahâbîler

UmreUmre (farzları; sünnetleri; vâcipleri)Umre Nasıl Yapılır? (yükümlülük şartları; hac ile farkları; menâsik; harita; yapı modellemesi)

Usûl-i FıkıhUsûl-i Fıkıh İlmi (tanımı; konusu; gayesi; faydası; temel meseleleri)Usûl-i Fıkıh Tarihi (dönemlendirme ve kronoloji)

Ümmehâtü’l-mü’minîn Hz. Peygamber’in Hanımları

VahiyVahyin Aktarılma Şekilleri (metlüv ve gayr-i metlüv vahiy)

Vakıfİslam’da Vakıf Kurumu (temel nitelikleri; çeşitleri; işletilmesi)

Vakitİslam’da Vakit AnlayışıNamaz Vakitleri (şer‘î gece ve gündüz; vakit sınırları; ihtiyarî ve zarurî vakitler)

VasiyetVasiyet (tanımı; kısımları)Vasiyetin Şartları, Uygulanışı ve Sona Ermesi

Vedâ HutbesiVedâ Hutbesi

Vergi İslam Hukuku Açısından Vergi Türleri

Yeminİspat Vasıtası Olarak YeminYeminin ŞartlarıYeminin Çeşitleri ve Hükmü

YeseviyyeYeseviyye (silsilesi; halifeleri; temel metinleri; esasları; harita)

ZararZarar TürleriZarar (ilgili kaideler; ilgili hükümler; tazmini)

Zekât Zekâtın Şartları (yükümlülük; geçerlilik)Asgari Zenginlik Miktarları (Nisap) ve Zekât Oranları

Zemahşerî Zemahşerî (ilmî kişiliği ve çevresi; harita)

Zeynullah Resûlî Zeynullah Resûlî (ilmî kişiliği ve çevresi; lakapları; hayatından kesitler; kronoloji)Zeynullah Resûlî (tarikat silsileleri; harita)

Zübeyr b. AvvâmZübeyr b. Avvâm (önemli özellikleri)

51

Abdülhay el-Kettânî, Fihrisü’l-fehâris Muhammed Abdülhay b. Abdülkebîr el-Kettânî, Fihrisü’l-fehâris ve’l-esbât ve mu‘cemü’l-meâcim ve’l-meşîhât ve’l-müselselât (nşr. İhsan Abbas), I-III, Beyrut 1402/1982.

Abdülhay el-Kettânî, et-Terâtîbü’l-idâriyye Muhammed Abdülhay b. Abdülkebîr el-Kettânî, et-Terâtîbü’l-idâriyye (Nizâmü’l-hükûmeti’n-nebeviyye), I-II, Rabat 1346 → Beyrut, ts. (Dârü’l-kitâbi’l-Arabî).

Abdülhay el-Kettânî, et-Terâtîbü’l-idâriyye (Özel) Muhammed Abdülhay b. Abdülkebîr el-Kettânî, et-Terâtîbü’l-idâriyye: Hz. Peygamber’in Yönetiminde Sosyal Hayat ve Kurumlar (trc. Ahmet Özel), I-III, İstanbul 1990-93.

Abdülkādir el-Ayderûsî, en-Nûrü’s-sâfir Abdülkādir b. Şeyh b. Abdullah el-Ayderûsî, en-Nûrü’s-sâfir an ahbâri’l-karni’l-âşir, Beyrut 1405/1985.

Aclûnî, Keşfü’l-hafâ’ İsmâil b. Muhammed el-Aclûnî, Keşfü’l-hafâ’ ve müzîlü’l-ilbâs amme’ştehere mine’l-ehâdîs alâ elsineti’n-nâs

(nşr. Ahmed el-Kalâş), I-II, Halep, ts. (Mektebetü’t-türâsi’l-İslâmî).

Ahmed b. Hanbel, el-Müsned Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, I-VI, Kahire 1313.

Akāidü’s-selef Akāidü’s-selef (nşr. Ali Sâmî en-Neşşâr – Ammâr C. et-Tâlibî), İskenderiye 1971.

Âlûsî, Rûhu’l-meânî Şehâbeddin Mahmûd el-Âlûsî, Rûhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’âni’l- azîm ve’s-seb‘i’l-mesânî, I-XXX, Bulak 1301 → Beyrut, ts. (Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî).

AOH Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Budapest 1950 –.

Âşıkpaşazâde, Târih Âşıkpaşazâde, Tevârîh-i Âl-i Osmân (nşr. Âlî Bey), İstanbul 1332.

Atâî, Zeyl-i Şekāik Nev‘îzâde Atâullah (Atâî), Hadâiku’l-hakāik fî tekmileti’ş-Şekāik (nşr. Abdülkadir Özcan), II, İstanbul 1989.

AÜİFD Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1952 –.

Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘ Hüseyin Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I-II, İstanbul 1281.

Bağdâdî, el-Fark (Abdülhamîd) Abdülkāhir el-Bağdâdî, el-Fark beyne’l-fırak (nşr. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd), Kahire, ts. (Mektebetü dâri’t-türâs).

Bağdâdî, el-Fark (Kevserî) Abdülkāhir el-Bağdâdî, el-Fark beyne’l-fırak (nşr. Muhammed Zâhid Kevserî), Kahire 1367/1948.

Bâkıllânî, et-Temhîd (Ebû Rîde) Muhammed b. Tayyib el-Bâkıllânî, et-Temhîd fi’r-red ale’l-Mülhideti’l-Muattıla ve’r-Râfiza ve’l-Havâric ve’l-Mu‘tezile (nşr. Mahmûd M. Hudayrî – M. Abdülhâdî Ebû Rîde), Kahire 1366/1947.

Bâkıllânî, et-Temhîd (İmâdüddin) Muhammed b. Tayyib el-Bâkıllânî, Temhîdü’l-evâil ve telhîsü’d-delâil (nşr. İmâdüddin Ahmed Haydar), Beyrut 1407/1987.

Bâkıllânî, et-Temhîd (McCarthy) Muhammed b. Tayyib el-Bâkıllânî, Kitâbü’t-Temhîd (nşr. Richard J. McCarthy), Beyrut 1957.

a.e. : aynı eser

a.mlf. : aynı müellif

Ar. : Arapça

aş.: aşağı, aşağıda

AÜ : Ankara Üniversitesi

b. : bin, ibn

bk. : bakınız

der. : derleyen

ed. : editör

h. : hicrî

haz. : hazırlayan

hş. : hicrî-şemsî

Hz. : Hazreti

İSAM : İslam Araştırmaları Merkezi

Ktp. : Kütüphane, kütüphanesi

m. : miladi

m.ö. : milattan önce

m.s. : milattan sonra

md. : madde

MÜ : Marmara Üniversitesi

nr. : numara

nşr. : neşreden (tahkik eden)

ö. : ölümü, ölüm tarihi

r. : rûmî

s. : sayfa

s.nşr. : sadeleştirilmiş neşir

sy. : sayı

şş. : şehinşâhî

trc. : tercüme, tercüme eden

ts. : tarihsiz

tür.yer. : türlü yerde, birçok yerde

TY : Türkçe Yazmalar

v.dğr. : ve diğerleri

vb. : ve benzeri

vd. : ve devamı

vr. : varak

yk: yukarı, yukarıda

yy. : yüzyıl

= : tercümesi

→: tıpkı basım

~ : yaklaşık

KISALTMALAR

GENEL KISALTMALAR

KAYNAKÇA KISALTMALARI

52

Bekrî, Mu‘cem

Ebû Ubeyd el-Bekrî, Mu‘cemü

me’sta‘cem min esmâi’l-bilâd ve’l-

mevâzi‘ (nşr. Mustafa es-Sekkā), I-IV,

Kahire 1364-71/1945-51.

Belâzürî, Ensâb

Ahmed b. Yahyâ el-Belâzürî, Ensâbü’l-

eşrâf (nşr. Süheyl Zekkâr – Riyâz Ziriklî),

I-XIII, Beyrut 1417/1996.

Belâzürî, Fütûh (Fayda)

Ahmed b. Yahyâ el-Belâzürî, Fütûhu’l-

büldân (trc. Mustafa Fayda), Ankara 1987.

Belâzürî, Fütûh (Müneccid)


büldân (nşr. Selâhaddin el-Müneccid),

I-III, Kahire 1956-60.

Belâzürî, Fütûh (Rıdvân)


büldân (nşr. Rıdvân Muhammed Rıdvân),

Kahire 1932 → 1978.

Belîğ, Güldeste

İsmâil Belîğ, Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve

Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân, Bursa

1302.

Beyhakī, el-Esmâ’ ve’s-sıfât

Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī, Kitâbü’l-

Esmâ’ ve’s-sıfât, Beyrut 1405/1984.

Beyhakī, Târîh (Hüseynî)

İbn Funduk Ali b. Zeyd el-Beyhakī, Târîh-i

Beyhak (nşr. Kārî Seyyid Kelîmullah

Hüseynî), Haydarâbâd 1968.

Beyhakī, Tetimme

İbn Funduk Ali b. Zeyd el-Beyhakī,

Tetimme-i Sıvânü’l-hikme (nşr.

Muhammed Şefî‘), Lahor 1351.

Bilmen, Kamus

Ömer Nasuhi Bilmen, Hukukı İslâmiyye

ve Istılâhatı Fıkhiyye Kamusu, I-VI,

İstanbul 1949-52.

Bilmen, Kamus2

Ömer Nasuhi Bilmen, Hukukı İslâmiyye

ve Istılâhatı Fıkhiyye Kamusu, I-VIII,

İstanbul 1985.

BSOAS Bulletin of the School of Oriental and

African Studies, Londra 1917 –.

Buhûtî, Keşşâfü’l-kınâ‘ Mansûr b. Yûnus el-Buhûtî, Keşşâfü’l-

kınâ‘ an metni’l-İknâ‘ (nşr. Hilâl Musaylihî

Mustafa Hilâl), I-VI, Beyrut 1402/1982.

Câhiz, el-Beyân ve’t-tebyîn

Amr b. Bahr el-Câhiz, el-Beyân ve’t-

tebyîn (nşr. Abdüsselâm Muhammed

Hârûn), I-VII, Kahire 1388/1969.

CAJ Central Asiatic Journal, Wiesbaden –

Den Hague 1955 –.

Câmî, Nefehât

Abdurrahman-ı Câmî, Nefehâtü’l-üns

min hazarâti’l-kuds (nşr. Mehdî Tevhîdî

Pûr), Tahran 1337hş.

CAS

Central Asian Survey, Oxford 1982 –.

Cebertî, Acâibü’l-âsâr

Abdurrahman b. Hasan el-Cebertî, Târîhu

acâibi’l-âsâr fi’t-terâcim ve’l-ahbâr, I-III,

Beyrut, ts. (Dârü’l-Fâris).

Cessâs, Ahkâmü’l-Kur’ân

Ebû Bekir Ahmed b. Ali el-Cessâs,

Ahkâmü’l-Kur’ân, I-III, İstanbul 1335-38.

Cessâs, Ahkâmü’l-Kur’ân (Kamhâvî)

Ebû Bekir Ahmed b. Ali el-Cessâs,

Ahkâmü’l-Kur’ân (nşr. Muhammed Sâdık

Kamhâvî), I-V, Beyrut 1405/1985.

Cevâd Ali, el-Mufassal Cevâd Ali, el-Mufassal fî târîhi’l-Arab

kable’l-İslâm, I-IX, Beyrut 1968-72; I-X,

Beyrut 1976-78.

Cumahî, Fuhûlü’ş-şuarâ’ Muhammed b. Sellâm el-Cumahî,

Tabakātü fuhûli’ş-şuarâ’ (nşr. Mahmûd

Muhammed Şâkir), I-II, Kahire 1394/1974.

Cürcânî, et-Ta‘rîfât

Seyyid Şerîf el-Cürcânî, Kitâbü’t-Ta‘rîfât,

İstanbul 1327; Beyrut 1403/1983.

Cüveynî, el-İrşâd (Muhammed)

İmâmü’l-Haremeyn Abdülmelik

el-Cüveynî, el-İrşâd ilâ kavâtıi’l-edille fî

usûli’l-i‘tikād (nşr. Muhammed Yûsuf

Mûsâ – Ali Abdülmün‘im Abdülhamîd),

Kahire-Bağdat 1369/1950.

Cüveynî, el-İrşâd (Temîm)

İmâmü’l-Haremeyn Abdülmelik

el-Cüveynî, el-İrşâd ilâ kavâtıi’l-edille fî

usûli’l-i‘tikād (nşr. Es‘ad Temîm), Beyrut

1405/1985.

Dâvûdî, Tabakātü’l-müfessirîn

Muhammed b. Ali ed-Dâvûdî, Tabakātü’l-

müfessirîn (nşr. Ali Muhammed Ömer),

I-II, Kahire

1392/1972.

Dâvûdî, Tabakātü’l-müfessirîn (Lecne)

Muhammed b. Ali ed-Dâvûdî, Tabakātü’l-

müfessirîn (nşr. Lecne mine’l-ulemâ’), I-II,

Beyrut, ts. (Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye).

DB Dictionnaire de la Bible, I-V, Paris 1912.

DBS Dictionnaire de la Bible: Supplément,

Paris 1928, 1985.

Devhatü’l-meşâyih

Ahmed Rifat Efendi, Devhatü’l-meşâyih

maa zeyl, İstanbul, ts. → İstanbul 1978.

DİA

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi,

I-XLIV+2, İstanbul 1988–2016.

DİFM

Dârülfünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuası,

İstanbul 1925-33.

Dihhudâ, Lugatnâme

Ali Ekber Dihhudâ, Lugatnâme, I-XXVIII,

Tahran 1346hş./1967.

Dîneverî, el-Ahbârü’t-tıvâl Ahmet b. Dâvûd ed-Dîneverî,

el-Ahbârü’t-tıvâl (nşr. Abdülmün‘im

Âmir), Kahire 1960 → Bağdat, ts.

(Mektebetü’l-Müsennâ).

DSB

Dictionary of Scientific Biography,

I-XVI, New York 1981.

DÜİFD

Dokuz Eylül Üniversitesi İlâhiyat

Fakültesi Dergisi, İzmir 1983 –.

EAÜİFD

Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi

Dergisi, Erzurum 1982 –.

Ebû Nuaym, Hilye

Ebû Nuaym el-İsfahânî, Hilyetü’l-evliyâ’,

I-X, Kahire 1394-99/1974-79.

Ebü’l-Bekā, el-Külliyyât

Ebü’l-Bekā el-Kefevî Eyyûb b. Mûsâ,

Külliyyâtü Ebi’l-Bekā’ (nşr. Adnân

Derviş – Muhammed el-Mısrî), Beyrut

1413/1993.

53

Ebü’l-Ferec el-İsfahânî, el-Egānî Ebü’l-Ferec Ali b. Hüseyin el-İsfahânî, Kitâbü’l-Egānî, I-XIV, XVI, Kahire 1927; XV, XVII-XXIV (nşr. Abdüsselâm Muhammed Hârûn – Abdülkerîm el-Azbâvî v.dğr.), Kahire 1970-74.

Eflâkî, Menâkıbü’l-ârifîn Ahmed Eflâkî, Menâkıbü’l-ârifîn (nşr. Tahsin Yazıcı), I-II, Ankara 1959-61.

Eflâkî, Âriflerin Menkıbeleri Ahmed Eflâkî, Âriflerin Menkıbeleri (trc. Tahsin Yazıcı), I-II, İstanbul 1984, 1987.

EI2 (İng.) The Encyclopaedia of Islam (new edition), I-XI, Leiden 1954-2002.

EJd. Encyclopaedia Judaica, I-XVI, Jerusalem 1972-78.

Elmalılı, Hak Dini Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili: Yeni Meâlli Türkçe Tefsir, I-IX, İstanbul 1935-39; I-X, İstanbul 1979.

Elvan Çelebi, Menâkıbü’l-kudsiyye Elvan Çelebi, Menâkıbü’l-kudsiyye fî menâsıbi’l-ünsiyye (nşr. İsmail E. Erünsal – A. Yaşar Ocak), İstanbul 1984.

ER The Encyclopedia of Religion (ed. M. Eliade), I-XVI, New York 1987.

ERE Encyclopaedia of Religion and Ethics, I-XIII, Edinburgh 1979-81.

Eş‘arî, el-İbâne (Arnaût) Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî, el-İbâne an usûli’d-diyâne (nşr. Abdülkādir el-Arnaût), Dımaşk-Beyrut 1401/1981; Riyad 1400.

Eş‘arî, el-İbâne (Fevkıyye) Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî, el-İbâne an usûli’d-diyâne (nşr. Fevkıyye Hüseyin Mahmûd), Kahire 1987.

Eş‘arî, Makālât (Ritter) Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî, Makālâtü’l-İslâmiyyîn ve ihtilâfü’l-musallîn (nşr. Hellmut Ritter), Wiesbaden 1382/1963.

Evliya Çelebi, Seyahatnâme Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I-VI, İstanbul 1314-18; VII-X, İstanbul 1928-38.

Ezrakī, Ahbâru Mekke Muhammed b. Abdullah el-Ezrakī, Ahbâru Mekke ve mâ câe fîhâ mine’l-

âsâr (nşr. Rüşdî Sâlih Melhas), I-II, Beyrut 1399/1979.

Fahreddin er-Râzî, İ‘tikādât (Neşşâr) Muhammed b. Ömer er-Râzî, İ‘tikādâtü fırakı’l-müslimîn ve’l-müşrikîn (nşr. Ali Sâmî en-Neşşâr), Kahire 1356/1938.

Fahreddin er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb Muhammed b. Ömer er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb: et-Tefsîrü’l-kebîr (nşr. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd), I-XXXII, Kahire 1934-62 → Beyrut, ts. (Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî).

Fâsî, el-İkdü’s-semîn Takıyyüddin Muhammed b. Ahmed el-Fâsî, el-İkdü’s-semîn fî târîhi’l-beledi’l-emîn (nşr. Muhammed Hâmid el-Fıkī – Fuâd Seyyid – Mahmûd Muhammed et-Tanâhî), I-VIII, Kahire 1378-88/1958-69.

Fesevî, el-Ma‘rife ve’t-târîh Ebû Yûsuf Ya‘kūb el-Fesevî, Kitâbü’l-Ma‘rife ve’t-târîh (nşr. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), I-III, Bağdat 1394-96/1974-76.

el-Fetâva’l-Hindiyye el-Fetâva’l-Hindiyye, I-VI, Bulak 1310.

Gazzâlî, İhyâ’ Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, İhyâü ulûmi’d-dîn, I-IV, Kahire 1332.

Gazzâlî, İhyâ’ (Beyrut) Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, İhyâü ulûmi’d-dîn, I-IV (V: mülhak), Beyrut 1402-1403/1982-83; Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife).

Gazzâlî, el-Maksadü’l-esnâ (Fazluh) Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî, el-Maksadü’l-esnâ fî şerhi esmâillâhi’l-hüsnâ (nşr. Fazluh Şehâde), Beyrut 1971, 1982.

Gazzî, el-Kevâkibü’s-sâire Muhammed b. Muhammed el-Gazzî, el-Kevâkibü’s-sâire bi-a‘yâni’l-mieti’l-âşire (nşr. Cebrâîl S. Cebbûr), I-III, Beyrut 1945-59, 1979.

Hâkim, el-Müstedrek Hâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn, I-IV, Haydarâbâd 1334-42.

Hâkim, el-Müstedrek (Atâ) Hâkim en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn (nşr. Mustafa Abdülkādir Atâ), I-IV, Beyrut 1411/1990.

Halîfe b. Hayyât, et-Tabakāt (Zekkâr)

Halîfe b. Hayyât, Kitâbü’t-Tabakāt (nşr.

Süheyl Zekkâr), Dımaşk 1966-67.

Hamîdullah, İslâm Peygamberi Muhammed Hamîdullah, İslâm

Peygamberi (trc. Salih Tuğ), I-II, İstanbul

1980.

Hamîdullah, İslâm Peygamberi (Tuğ)

Muhammed Hamîdullah, İslâm

Peygamberi (trc. Salih Tuğ), I-II, İstanbul

1411/1990.

Hândmîr, Habîbü’s-siyer

Gıyâseddin b. Hümâmüddin (Hândmîr),

Habîbü’s-siyer fî ahbâri efrâdi’l-beşer,

I-IV, Tahran 1342hş.

Hatîb, Târîhu Bağdâd

Hatîb el-Bağdâdî, Târîhu Bağdâd,

I-XIV, Kahire 1349/1931 → Medine, ts.

(el-Mektebetü’s-Selefiyye); Beyrut, ts.

(Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye).

Herevî, Menâzil Hâce Abdullah-ı Herevî, Menâzilü’s-

sâirîn ile’l-hakkı’l-mübîn, Kahire 1908.

Herevî, Menâzil (Revân)

Hâce Abdullah-ı Herevî, Menâzilü’s-

sâirîn ile’l-hakkı’l-mübîn (nşr. Revân

Ferhâdî), Tahran 1361hş.

Herevî, Tabakāt

Hâce Abdullah-ı Herevî, Tabakātü’s-

sûfiyye (nşr. Muhammed Server

Mevlâyî), Tahran 1362.

Heysemî, Mecmau’z-zevâid

Ebü’l-Hasan Nûreddin el-Heysemî,

Mecmau’z-zevâid ve menbau’l-fevâid,

I-X, Beyrut 1967.

HI Hamdard Islamicus, Karachi 1977 –.

Hİ Hadislerle İslâm (ed. Mehmet Emin

Özafşar v.dğr.), I-VII, Ankara 2013.

Hücvîrî, Keşfü’l-mahcûb

Ebü’l-Hasan Ali b. Osman el-Hücvîrî,

Keşfü’l-mahcûb (nşr. Jukovski), Tahran

1979.

Hücvîrî, Keşfü’l-mahcûb (Uludağ),

Ebü’l-Hasan Ali b. Osman el-Hücvîrî,

Keşfü’l-mahcûb: Hakikat Bilgisi (trc.

Süleyman Uludağ), İstanbul 1982.

54

Hüseyin Vassâf, Sefîne Hüseyin Vassâf, Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr, I-V, Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar, nr. 2305-2309.

IBLA Revue de l’Institut des Belles Lettres Arabes, Tunus 1937 –.

IC Islamic Culture, Haydarâbâd 1927 –.

IDB The Interpreter’s Dictionary of the Bible, I-IV, New York-Nashville 1962.

IJMES International Journal of Middle East Studies, Londra-New York 1970 –.

IOS Israel Oriental Studies, Tel Aviv 1971 –.

IQ The Islamic Quarterly, Londra 1954 –.

Ir.S Iranian Studies, New York-Los Angeles 1968 –.

IS Islamic Studies, Karachi 1962 –.

ISIS An International Review Devoted to the History of Science and Its Cultural Influences, Pennsylvania 1913 –.

Isl. Der Islam, Berlin 1910 –.

İbn Abdülber, Behcetü’l-mecâlis İbn Abdülber en-Nemerî, Behcetü’l-mecâlis ve ünsü’l-mücâlis (nşr. Muhammed Mürsî el-Hûlî), I-II, Kahire 1962.

İbn Abdülber, el-İstîâb İbn Abdülber en-Nemerî, el-İstîâb fî ma‘rifeti’l-ashâb (nşr. Ali Muhammed Muavvaz – Âdil Ahmed Abdülmevcûd), I-IV, Beyrut 1415/1995.

İbn Abdürabbih, el-İkdü’l-ferîd Ebû Ömer Ahmed b. Muhammed b. Abdürabbih, el-İkdü’l-ferîd (nşr. Ahmed Emîn v.dğr.), I-VII, Kahire 1359-72/ 1940-53.

İbn Âbidîn, Mecmûatü’r-resâil Muhammed Emîn b. Âbidîn, Mecmûatü resâili İbn Âbidîn, İstanbul 1325.

İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr

Muhammed Emîn b. Âbidîn, Reddü’l-

muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr, I-V;

Tekmiletü Hâşiyeti İbn Âbidîn, VI/1-2;

Takrîrâtü Râfiî, VII/1-2, Kahire 1272-1324.

İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr (Kahire)

Muhammed Emîn b. Âbidîn, Reddü’l-

muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr, I-VI;

Hâşiyetü Kurreti uyûni’l-ahyâr tekmiletü

Reddi’l-muhtâr, VII-VIII, Kahire 1386-89/

1966-69; İstanbul 1984.

İbn Asâkir, Târîhu DımaşkAli b. Hasan b. Asâkir, Târîhu medîneti

Dımaşk (nşr. Ömer b. Garâme el-Amrî),

I–LXXX, Beyrut 1421/2001.

İbn Asâkir, Tebyînü kezibi’l-müfterî Ali b. Hasan b. Asâkir, Tebyînü kezibi’l-

müfterî fîmâ nüsibe ile’l-İmâm Ebi’l-

Hasan el-Eş‘arî (nşr. Muhammed

Zâhid Kevserî), Dımaşk 1347 → Beyrut

1399/1979, 1404/1984.

İbn Bessâm eş-Şenterînî, ez-Zahîre

Ali b. Bessâm eş-Şenterînî, ez-Zahîre fî

mehâsini ehli’l-Cezîre (nşr. İhsan Abbas),

I-VIII, Beyrut 1399/1979.

İbn Ebû Hâtim, el-Cerh ve’t-ta‘dîl Abdurrahman b. Ebû Hâtim er-Râzî,

el-Cerh ve’t-ta‘dîl, I-IX, Haydarâbâd 1371-

73/1952-53.

İbn Ebû Usaybia, Uyûnü’l-enbâ’ Muvaffakuddin İbn Ebû Usaybia,

Uyûnü’l-enbâ’ fî tabakāti’l-etıbbâ’ (nşr.

Nizâr Rızâ), Beyrut 1965.

İbn Ebû Ya‘lâ, Tabakātü’l-Hanâbile Muhammed b. Muhammed b. Ebû Ya‘lâ,

Tabakātü’l-Hanâbile (nşr. Muhammed

Hâmid el-Fıkī), I-II, Kahire 1371/1952.

İbn Fazlullah el-Ömerî, Mesâlik

İbn Fazlullah el-Ömerî, Mesâlikü’l-ebsâr

fî memâliki’l-emsâr (nşr. Fuat Sezgin),

I-XXVII, Frankfurt 1408/1988 (tıpkıbasım).

İbn Ferhûn, ed-Dîbâcü’l-müzheb

İbn Ferhûn İbrâhim b. Ali b. Muhammed,

ed-Dîbâcü’l-müzheb fî ma‘rifeti a‘yâni

ulemâi’l-mezheb (nşr. Muhammed

el-Ahmedî Ebü’n-Nûr), I-II, Kahire 1972.

İbn Fûrek, Mücerredü’l-Makālât

İbn Fûrek, Mücerredü Makālâti’ş-

Şeyh Ebi’l-Hasan el-Eş‘arî (nşr. Daniel

Gimaret), Beyrut 1987.

İbn Habîb, el-Muhabber

Muhammed b. Habîb el-Hâşimî,

el-Muhabber (nşr. I. Lichtenstadter),

Haydarâbâd 1361/1942 → Beyrut, ts.

(Dârü’l-âfâkı’l-cedîde).

İbn Habîb, el-Münemmak

Muhammed b. Habîb el-Hâşimî,

Kitâbü’l-Münemmak fî ahbâri Kureyş

(nşr. Hurşîd Ahmed), Haydarâbâd

1384/1964 → Beyrut 1405/1985.

İbn Hacer, ed-Dürerü’l-kâmine

İbn Hacer el-Askalânî, ed-Dürerü’l-

kâmine fî a‘yâni’l-mieti’s-sâmine, I-IV,

Haydarâbâd 1348-50/1929-31 → Beyrut,

ts. (Dârü’l-cîl).

İbn Hacer, Fethu’l-bârî (Hatîb)

İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî bi-

şerhi Sahîhi’l-Buhârî (nşr. Muhibbüddin

el-Hatîb – M. Fuâd Abdülbâkī – Kusay

Muhibbüddin el-Hatîb), I-XIII, Kahire

1407/1986-87.

İbn Hacer, Fethu’l-bârî (Sa‘d)

İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî

bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî (nşr. Tâhâ

Abdürraûf Sa‘d v.dğr.), I-XXVIII, Kahire

1398/1978.

İbn Hacer, İnbâü’l-gumr

İbn Hacer el-Askalânî, İnbâü’l-gumr

bi-enbâi’l-umr (nşr. Abdullah b. Ahmed

el-Alevî – Muhammed Sâdıkuddin

el-Ensârî), Haydarâbâd 1387-96/1967-76

→ Beyrut 1387/1967; Mekke 1406/1986.

İbn Hacer, el-İsâbeİbn Hacer el-Askalânî, el-İsâbe fî

temyîzi’s-sahâbe (nşr. Âdil Ahmed

Abdülmevcûd v.dğr.), I-VIII, Beyrut

1415/1995.

İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân

İbn Hacer el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzân,

I-VII, Haydarâbâd 1329-31.

İbn Hacer, Tehzîbü’t-Tehzîb

İbn Hacer el-Askalânî, Tehzîbü’t-Tehzîb,

I-XII, Haydarâbâd 1325-27/1907-1909.

İbn Haldûn, Mukaddime

Abdurrahman b. Muhammed

b. Haldûn, Mukaddimetü İbn Haldûn

(nşr. Ali Abdülvâhid Vâfî), I-III, Kahire

1401.

İbn Haldûn, Şifâü’s-sâil Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn,

55

Şifâü’s-sâil (nşr. Muhammed b. Tâvît et-Tancî), Ankara 1958.

İbn Hallikân, Vefeyât İbn Hallikân Ebü’l-Abbas Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtü’l-a‘yân ve enbâü ebnâi’z-zamân (nşr. İhsan Abbas), I-VIII, Beyrut 1968-72 → 1398/1978.

İbn Hazm, Cemhere Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretü ensâbi’l-Arab (nşr. Abdüsselâm Muhammed Hârûn), Kahire 1382/1962 → Beyrut 1403/1983.

İbn Hazm, el-Fasl Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ’ ve’n-nihal, I-V, Kahire 1317-21 → Beyrut 1406/1986.

İbn Hazm, el-Fasl (Umeyre) Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ’ ve’n-nihal (nşr. Muhammed İbrâhim Nasr – Abdurrahman Umeyre), I-V, Riyad-Cidde 1402/1982.

İbn Hazm, el-Muhallâ Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhallâ (nşr. Ahmed Muhammed Şâkir v.dğr.), I-XI, Kahire 1347-52.

İbn Hibbân, es-Sikāt Muhammed b. Hibbân, Kitâbü’s-Sikāt, I-IX, Haydarâbâd 1393-99/1973-79.

İbn Hişâm, es-Sîre Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviye (nşr. Mustafa es-Sekkā v.dğr.), I-IV, Kahire 1355/1936.

İbn Hişâm, es-Sîre2 Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviyye (nşr. Mustafa es-Sekkā v.dğr.), I-IV, Kahire 1375/1955.

İbn Hişâm, es-Sîre (Zekkâr) Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviyye (nşr. Süheyl Zekkâr), I-II, Beyrut 1412/1992.

İbn İshak, es-Sîre Muhammed b. İshak, Sîretü İbn İshâk (nşr. Muhammed Hamîdullah), Rabat 1967 → Konya 1401/1981.

İbn Kādî Şühbe, Tabakātü’ş-Şâfiiyye Ebû Bekir Ahmed b. Muhammed b. Kādî Şühbe, Tabakātü’ş-Şâfiiyye (nşr. Abdülalîm Hân), I-IV, Beyrut 1407/1987.

İbn Kayyim el-Cevziyye, İ‘lâmü’l-muvakkıîn

İbn Kayyim el-Cevziyye, İ‘lâmü’l-

muvakkıîn an rabbi’l-âlemîn (nşr.

Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd),

I-IV, Kahire 1374/1955.

İbn Kayyim el-Cevziyye, Zâdü’l-meâd

İbn Kayyim el-Cevziyye, Zâdü’l-meâd fî

hedyi hayri’l-ibâd (nşr. Şuayb el-Arnaût

– Abdülkādir el-Arnaût), I-V, Beyrut

1401/1981.

İbn Kesîr, el-Bidâye

İsmâil b. Ömer b. Kesîr, el-Bidâye ve’n-

nihâye (nşr. Abdullah b. Abdülmuhsin

et-Türkî), I-XXI, Cîze 1417-20/1997-99.

İbn Kesîr, Kısasü’l-enbiyâ’ İsmâil b. Ömer b. Kesîr, Kısasü’l-enbiyâ’

(nşr. Abdülkādir Ahmed Atâ), I-II, Beyrut

1402/1982.

İbn Kesîr, en-Nihâye (Zeynî)

İsmâil b. Ömer b. Kesîr, Kitâbü’n-Nihâye

evi’l-Fiten ve’l-melâhim (nşr. Tâhâ

Muhammed ez-Zeynî), I-II, Kahire

1389/1969.

İbn Kesîr, es-Sîre

İsmâil b. Ömer b. Kesîr, es-Sîretü’n-

nebeviyye (nşr. Mustafa Abdülvâhid), I-IV,

Kahire 1964-66 → Beyrut 1396/1976.

İbn Kesîr, Tefsîrü’l-Kur’ân

İsmâil b. Ömer b. Kesîr, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-

azîm (nşr. Muhammed İbrâhim

el-Bennâ v.dğr.), I-VIII, Kahire 1390/1971.

İbn Kudâme, el-Muğnî Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed

b. Kudâme, el-Muğnî (Ebü’l-Ferec İbn

Kudâme, eş-Şerhu’l-kebîr içinde), I-XIV,

Beyrut 1392-93/1972-73.

İbn Kudâme, el-Muğnî (Herrâs)

Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed

b. Kudâme, el-Muğnî (nşr. Muhammed

Halîl Herrâs), I-IX, Kahire, ts. (Mektebetü

İbn Teymiyye).

İbn Kuteybe, el-Maârif (Sâvî)

Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, el-Maârif

(nşr. Muhammed İsmâil es-Sâvî), Kahire

1353/1935 → Beyrut-Kahire 1390/1970.

İbn Kuteybe, el-Maârif (Ukkâşe)

Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, el-Maârif

(nşr. Servet Ukkâşe), Kahire 1960, 1969,

1981.

İbn Kuteybe, eş-Şi‘r ve’ş-şuarâ’ Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, eş-Şi‘r ve’ş-şuarâ’ (nşr. Ahmed Muhammed Şâkir), I-II, Kahire, ts. (Dârü’l-maârif).

İbn Kuteybe, Uyûnü’l-ahbâr Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, Kitâbü Uyûni’l-ahbâr, I-IV, Kahire 1343-49/ 1925-30.

İbn Kuteybe, Uyûnü’l-ahbâr (Tavîl) Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, Kitâbü Uyûni’l-ahbâr (nşr. Yûsuf Ali Tavîl – Müfîd Muhammed Kumeyha), I-IV, Beyrut 1406/1986.

İbn Manzûr, Muhtasaru Târîhi Dımaşk Muhammed b. Mükerrem b. Manzûr, Muhtasaru Târîhi Dımaşk li’bn Asâkir (nşr. Rûhiyye en-Nehhâs – Riyâz Abdülhamîd – Muhammed Mutî‘ el-Hâfız v.dğr.), I-XXIX, Dımaşk 1404-09/ 1984-88.

İbn Rüste, el-A‘lâku’n-nefîse Ebû Ali Ahmed b. Amr, Kitâbü’l-A‘lâkı’n-nefîse (nşr. M. J. de Goeje), Leiden 1967.

İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd el-Hafîd, Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesıd, I-II, Kahire, ts. (el-Mektebetü’t-ticâriyyetü’l-kübrâ).

İbn Sa‘d, et-Tabakāt Muhammed b. Sa‘d, et-Tabakātü’l-kebîr (nşr. Ali Muhammed Ömer), I-XI, Kahire 1421/2001.

İbn Sînâ, el-İşârât Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, el-İşârât ve’t-tenbîhât (nşr. Süleyman Dünyâ), Kahire 1959.

İbn Sînâ, eş-Şifâ’ el-İlâhiyyât (...) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ’ el-İlâhiyyât (1) (nşr. G. C. Anawati – Saîd Zâyed), Tahran 1363 → [baskı yeri ve tarihi yok]; II, eş-Şifâ’ el-İlâhiyyât (2) (nşr. G. C. Anawati – Saîd Zâyed), Kahire 1960.

İbn Sînâ, eş-Şifâ’ et-Tabîiyyât (1) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ’ et-Tabîiyyât (1): es-Semâü’t-tabîî (nşr. Saîd Zâyed – İbrâhim Medkûr) [baskı yeri ve tarihi yok].

İbn Sînâ, eş-Şifâ’ et-Tabîiyyât (2) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-Şifâ’ et-Tabîiyyât (2): es-Semâ’ ve’l-âlem (3): el-Kevn ve’l-fesâd (4): el-Ef‘âl ve’l-infiâlât

56

(nşr. Mahmûd Kāsım – İbrâhim Medkûr), Kahire 1975 → [baskı yeri ve tarihi yok].

İbn Şebbe, Târîhu’l-Medîneti’l-münevvere Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe, Târîhu’l-Medîneti’l-münevvere: Ahbârü’l-Medîneti’n-nebeviyye (nşr. Fehîm Muhammed Şeltût), I-IV, Cidde 1399/1979, 1402.

İbn Tağrîberdî, el-Menhelü’s-sâfî Ebü’l-Mehâsin Yûsuf b. Tağrîberdî, el-Menhelü’s-sâfî ve’l-müstevfî ba‘de’l-Vâfî (nşr. M. M. Emîn – Nebîl M. Abdülazîz), I-XII, Kahire 1984-2006.

İbn Teymiyye, Mecmûatü’r-resâil Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalîm b. Teymiyye, Mecmûatü’r-resâil ve’l-mesâil (nşr. Muhammed Reşîd Rızâ), I-V, Beyrut 1403/1983.

İbn Teymiyye, Mecmûu fetâvâ Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalîm b. Teymiyye, Mecmûu fetâvâ (nşr. Abdurrahman b. Muhammed), I-XXXVII, Riyad 1381-86.

İbnü’l-Adîm, Zübdetü’l-haleb Kemâleddin Ömer İbnü’l-Adîm, Zübdetü’l-haleb min târîhi Haleb (nşr. Sâmî ed-Dehhân), I-III, Dımaşk 1951-68.

İbnü’l-Arabî, Fusûs Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî, Fusûsü’l-hikem ve husûsü’l-kilem, Kahire 1329.

İbnü’l-Arabî, Fusûs (Afîfî) Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî, Fusûsü’l-hikem ve husûsü’l-kilem (nşr. Ebü’l-Alâ Afîfî), Kahire 1946.

İbnü’l-Arabî, el-Fütûhât Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Arabî, el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye fî ma‘rifeti’l-esrâri’l-mâlikiyye ve’l-mülkiyye (nşr. Osman Yahyâ – İbrâhim Medkûr), I-XIV, Kahire 1392-1413/1972-92.

İbnü’l-Cevzî, el-Muntazam (Atâ) Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali el-Bağdâdî, el-Muntazam fî târîhi’l-ümem ve’l-mülûk (nşr. Muhammed – Mustafa Abdülkādir Atâ), I-XVIII, Beyrut 1412/1992.

İbnü’l-Cevzî, Nüzhetü’l-a‘yün Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali el-Bağdâdî, Nüzhetü’l-a‘yüni’n-nevâzır

fî ilmi’l-vücûh ve’n-nezâir (nşr. M.

Abdülkerîm Kâzım er-Râzî), Beyrut

1404/1984.

İbnü’l-Cevzî, Sıfatü’s-safve

Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali

el-Bağdâdî, Sıfatü’s-safve (nşr. Mahmûd

Fâhûrî – Muhammed Kal‘acî), I-IV, Halep

1969-73.

İbnü’l-Cevzî, Zâdü’l-mesîr

Ebü’l-Ferec Abdurrahman b. Ali

el-Bağdâdî, Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr

(nşr. Muhammed Züheyr eş-Şâvîş –

Şuayb el-Arnaût – Abdülkādir el-Arnaût),

I-IX, Dımaşk 1384-88/1964-68.

İbnü’l-Cezerî, Gāyetü’n-Nihâye

Ebü’l-Hayr Muhammed el-Cezerî,

Gāyetü’n-Nihâye fî tabakāti’l-kurrâ’

(nşr. G. Bergstraesser), I-II, Kahire 1351-53/

1932-35; Beyrut 1402/1982.

İbnü’l-Cezerî, en-Neşr

Ebü’l-Hayr Muhammed el-Cezerî,

en-Neşr fi’l-kırââti’l-aşr (nşr. Ali

Muhammed ed-Dabbâ‘), I-II, Kahire, ts.

(Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye).

İbnü’l-Esîr, en-Nihâye

Mecdüddin Mübârek b. Esîrüddin

Muhammed eş-Şeybânî, en-Nihâye fî

garîbi’l-hadîs ve’l-eser (nşr. Mahmûd

Muhammed et-Tanâhî – Tâhir Ahmed

ez-Zâvî), I-V, Kahire 1383-85/1963-65.

İbnü’l-Esîr, el-Kâmil

İzzeddin Ali b. Muhammed eş-Şeybânî,

el-Kâmil fi’t-târîh (nşr. Halîl Me’mûn

Şîhâ), Beyrut 1422/2002.

İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gābe

İzzeddin Ali b. Muhammed eş-Şeybânî,

Üsdü’l-gābe fî ma‘rifeti’s-sahâbe (nşr.

Halîl Me’mûn Şîhâ), I-V, Beyrut 1418/1997.

İbnü’l-Hatîb, el-İhâta

Lisânüddin İbnü’l-Hatîb, el-İhâta fî

ahbâri Gırnâta (nşr. Muhammed

Abdullah İnân), I-IV, Kahire 1393-98/

1973-78.

İbnü’l-Hümâm, Fethu’l-kadîr

Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid

b. Hümâm, Fethu’l-kadîr, I-VII; Kadızâde

Ahmed Şemseddin, Netâicü’l-efkâr fî

keşfi’r-rumûz ve’l-esrâr, VIII-X, Kahire

1389-92/1970-72.

İbnü’l-Hümâm, Fethu’l-kadîr (Bulak) Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid b. Hümâm, Fethu’l-kadîr, I-VI; Kadızâde Ahmed Şemseddin, Netâicü’l-efkâr fî keşfi’r-rumûz ve’l-esrâr, VII-VIII, Bulak 1315-18.

İbnü’l-Hümâm, Fethu’l-kadîr (Kahire) Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid b. Hümâm, Fethu’l-kadîr, I-VI; Kadızâde Ahmed Şemseddin, Netâicü’l-efkâr fî keşfi’r-rumûz ve’l-esrâr, VII-IX, Kahire 1319.

İbnü’l-İmâd, Şezerât Abdülhay b. Ahmed İbnü’l-İmâd, Şezerâtü’z-zeheb fî ahbâri men zeheb, I-VIII, Kahire 1350-51 → Beyrut 1399/1979; Beyrut, ts. (Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî).

İbnü’l-Kıftî, İhbârü’l-ulemâ’ (Lippert) Ali b. Yûsuf el-Kıftî, Kitâbü İhbâri’l-ulemâ’ bi-ahbâri’l-hükemâ’: Târîhu’l-hükemâ’ (nşr. J. Lippert), Leipzig 1903.

İbnü’l-Murtazâ, Tabakātü’l-Mu‘tezile Ahmed b. Yahyâ b. Murtazâ, Kitâbü Tabakāti’l-Mu‘tezile (nşr. S. D. Wilzer), Wiesbaden 1380/1961.

İbnü’s-Salâh, Ulûmü’l-hadîs Osman b. Abdurrahman İbnü’s-Salâh, Ulûmü’l-hadîs (nşr. Nûreddin Itr), Halep 1386/1966; Beyrut 1972; Dımaşk 1404/1984.

İbnülemin, Son Hattatlar İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Hattatlar, İstanbul 1955.

İFM İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1940 –.

İİFD Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi, Ankara 1975 –.

İlmiyye Salnâmesi İlmiyye Salnâmesi, İstanbul 1334.

İsferâyînî, et-Tebsîr (Hût) Ebü’l-Muzaffer el-İsferâyînî, et-Tebsîr fi’d-dîn ve temyîzi’l-fırkati’n-nâciye ani’l-fırakı’l-hâlikîn (nşr. Kemâl Yûsuf el-Hût), Beyrut 1403/1983.

İsferâyînî, et-Tebsîr (Kevserî) Ebü’l-Muzaffer el-İsferâyînî, et-Tebsîr fi’d-dîn ve temyîzi’l-fırkati’n-nâciye ani’l-fırakı’l-hâlikîn (nşr. Muhammed Zâhid Kevserî), Kahire 1359/1940.

57

İskender Bey Münşî, Târîh İskender Bey Münşî, Târîh-i Âlemârâ-yı Abbâsî (nşr. Îrec Efşâr), I-III, Tahran 1313-14hş., 1333-35hş., 1350hş.

İsnevî, Tabakātü’ş-Şâfiiyye Abdürrahîm b. Hasan el-İsnevî, Tabakātü’ş-Şâfiiyye (nşr. Abdullah Muhammed el-Cübûrî), I-II, Bağdat 1391/1970; Riyad 1401/1981.

İTED İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İslâm Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1953 –.

İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm İsmail Hakkı İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, I-II, İstanbul 1339-40r./1341-43.

JA Journal Asiatique, Paris 1822 –.

JAOS Journal of the American Oriental Society, New Haven, Connecticut 1843 –.

JE The Jewish Encyclopedia, New York 1902.

JESHO Journal of the Economic and Social History of the Orient, Leiden 1957 –.

JPHS Journal of the Pakistan Historical Society, Karachi 1953 –.

JRAS Journal of the Royal Asiatic Society, Londra 1833 –.

JSS Journal of Semitic Studies, Manchester 1956 –.

Kādî Abdülcebbâr, el-Muğnî Kādî Abdülcebbâr b. Ahmed, el-Muğnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-adl (nşr. Tâhâ Hüseyin – İbrâhim Medkûr v.dğr.), I-XX, Kahire, ts. (eş-Şeriketü’l-Mısriyye); Kahire 1380-85/1960-65.

Kādî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-hamse Kādî Abdülcebbâr b. Ahmed, Şerhu’l-Usûli’l-hamse (nşr. Abdülkerîm Osman), Kahire 1384/1965.

Kādî İyâz, eş-Şifâ’ İyâz b. Mûsâ b. İyâz, eş-Şifâ’ bi-ta‘rîfi

hukūkı’l-Mustafâ (nşr. Ali Muhammed

el-Bicâvî), I-II, Kahire 1977.

Kādî İyâz, Tertîbü’l-medârik

İyâz b. Mûsâ b. İyâz, Tertîbü’l-medârik

ve takrîbü’l-mesâlik li-ma‘rifeti a‘lâmi

mezhebi’l-İmâm Mâlik (nşr. Ahmed

Bekîr Mahmûd), I-III, Beyrut 1387-88/

1967-68.

Kalkaşendî, Subhu’l-a‘şâ

Ahmed b. Ali el-Kalkaşendî, Subhu’l-a‘şâ

fî sınâati’l-inşâ’, I-XV, Kahire 1910-20.

Kalkaşendî, Subhu’l-a‘şâ (Şemseddin)

Ahmed b. Ali el-Kalkaşendî, Subhu’l-

a‘şâ fî sınâati’l-inşâ’, I-IV, VII, X-XIV (nşr.

Muhammed Hüseyin Şemseddin); V

(nşr. Nebîl Hâlid Hatîb); VI, VIII-IX (nşr.

Yûsuf Ali Tavîl), Beyrut 1407/1987.

Kāmus Tercümesi Ebü’t-Tâhir el-Fîrûzâbâdî, el-Okyânûsü’l-

basît fî tercemeti’l-Kāmûsi’l-muhît (trc.

Âsım Efendi), I-IV, İstanbul 1304-1305.

Kâsânî, Bedâi‘ Ebû Bekir b. Mes‘ûd el-Kâsânî, Bedâiu’s-

sanâi‘ fî tertîbi’ş-şerâi‘, I-VII, Kahire

1327-28.

Kâşânî, Istılâhâtü’s-sûfiyye

Abdürrezzâk b. Ahmed el-Kâşânî,

Istılâhâtü’s-sûfiyye (nşr. M. Kemâl

İbrâhim v.dğr.), Kahire 1981.

Kâtib Çelebi, Keşfü’z-zunûn

Kâtib Çelebi, Keşfü’z-zunûn an esâmi’l-

kütüb ve’l-fünûn (nşr. Kilisli Muallim

Rifat – Şerefeddin Yaltkaya), I-II, İstanbul

1360-62/1941-43.

Kehhâle, A‘lâmü’n-nisâ’ Ömer Rızâ Kehhâle, A‘lâmü’n-nisâ’ fî

âlemeyi’l-Arab ve’l-İslâm, I-V, Beyrut

1404/1984.

Kehhâle, Mu‘cemü’l-müellifîn

Ömer Rızâ Kehhâle, Mu‘cemü’l-müellifîn:

Terâcimü musannifî’l-kütübi’l-Arabiyye,

I-XV, Dımaşk 1376-81/1957-61 → Beyrut,

ts. (Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî).

Kelâbâzî, et-Taarruf Muhammed b. İbrâhim el-Kelâbâzî,

Kitâbü’t-Taarruf li-mezhebi ehli’t-

tasavvuf (nşr. Abdülhalîm Mahmûd -

Tâhâ Abdülbâkī Sürûr), Kahire

1380/1960.

Kelâbâzî, et-Taarruf (Nevâvî) Muhammed b. İbrâhim el-Kelâbâzî, Kitâbü’t-Taarruf li-mezhebi ehli’t-tasavvuf (nşr. Mahmûd Emîn en-Nevâvî), Kahire 1400/1980.

Kettânî, er-Risâletü’l-müstetrafe Muhammed b. Ca‘fer el-Kettânî, er-Risâletü’l-müstetrafe (nşr. Muhammed el-Müntasır), Dımaşk 1383/1964.

Kettânî, er-Risâletü’l-müstetrafe (Özbek) Muhammed b. Ca‘fer el-Kettânî, Hadis Literatürü: er-Risâletü’l-müstetrafe (dipnot ve ilâvelerle trc. Yusuf Özbek), İstanbul 1994.

Kindî, Resâil Ya‘kūb b. İshak el-Kindî, Resâilü’l-Kindî el-felsefiyye (nşr. M. Abdülhâdî Ebû Rîde), Kahire 1950-53.

Kindî, Vülâtü Mısr Ebû Ömer Muhammed b. Yûsuf el-Kindî, Vülâtü Mısr (nşr. Hüseyin Nassâr), Beyrut, ts. (Dâru Sâdır).

Köksal, İslâm Tarihi (Medine) Mustafa Âsım Köksal, İslâm Tarihi: Hz. Muhammed (a.s.) ve İslâmiyet, Medine Devri, I-XI, İstanbul 1987.

Köksal, İslâm Tarihi (Mekke) Mustafa Âsım Köksal, İslâm Tarihi: Hz. Muhammed (a.s.) ve İslâmiyet, Mekke Devri, I-VII, İstanbul 1987.

Kureşî, el-Cevâhirü’l-mudıyye Abdülkādir b. Muhammed b. Muhammed el-Kureşî, el-Cevâhirü’l-mudıyye fî tabakāti’l-Hanefiyye (nşr. Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), I-III, Kahire 1393-99/1973-79; I-V, Kahire 1413/1993.

Kurtubî, el-Câmi‘ Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân (nşr. Ebû İshak İbrâhim), I-XX, Kahire 1386-87/1966-67.

Kuşeyrî, er-Risâle Abdülkerîm b. Hevâzin el-Kuşeyrî, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye (nşr. Abdülhalîm Mahmûd – Mahmûd b. Şerîf), I-II, Kahire 1972-74.

Kuşeyrî, Risâle (Uludağ)

Abdülkerîm b. Hevâzin el-Kuşeyrî,

58

Kuşeyrî Risâlesi: Tasavvuf İlmine Dair (trc. Süleyman Uludağ), İstanbul 1981.

Kütübî, Fevâtü’l-Vefeyât Muhammed b. Şâkir el-Kütübî, Fevâtü’l-Vefeyât ve’z-zeyli aleyhâ (nşr. İhsan Abbas), I-V, Beyrut 1973-74.

Lâmiî, Nefehât Tercümesi Abdurrahman b. Ahmed el-Câmî, Nefehâtü’l-üns (trc. Lâmiî Çelebi), İstanbul 1289 → İstanbul 1980.

Leknevî, el-Fevâidü’l-behiyye Muhammed Abdülhay el-Leknevî, el-Fevâidü’l-behiyye fî terâcimi’l-Hanefiyye (nşr. Muhammed Bedreddin Ebû Firâs), Kahire 1324; Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife).

Leknevî, er-Ref‘ ve’t-tekmîl Muhammed Abdülhay el-Leknevî, er-Ref‘ ve’t-tekmîl fi’l-cerh ve’t-ta‘dîl (nşr. Abdülfettâh Ebû Gudde), Beyrut 1407/1987.

Mahlûf, Şeceretü’n-nûr Abduh Muhammed b. Muhammed Mahlûf, Şeceretü’n-nûri’z-zekiyye fî tabakāti’l-Mâlikiyye, I-II, Kahire 1349 → Beyrut, ts. (Dârü’l-kitâbi’l-Arabî).

Makdisî, Ahsenü’t-tekāsîm Muhammed b. Ahmed el-Makdisî, Ahsenü’t-tekāsîm fî ma‘rifeti’l-ekālîm (nşr. M. J. de Goeje), Leiden 1877.

Makdisî, el-Bed’ ve’t-târîh Mutahhar b. Tâhir el-Makdisî, Kitâbü’l-Bed’ ve’t-târîh (nşr. Cl. Huart), I-VI, Paris 1899-1919 → Bağdat, ts. (Mektebetü’l-Müsennâ).

Makkarî, Nefhu’t-tîb Ahmed b. Muhammed el-Makkarî, Nefhu’t-tîb min gusni’l-Endelüsi’r-ratîb (nşr. İhsan Abbas), I-VIII, Beyrut 1388/1968.

Ma‘sûm Ali Şah, Tarâik Ma‘sûm Ali Şah, Tarâiku’l-hakāik (nşr. Muhammed Ca‘fer Mahcûb), I-III, Tahran 1339-45hş.

Mâtürîdî, Kitâbü’t-Tevhîd Ebû Mansûr Muhammed el-Mâtürîdî, Kitâbü’t-Tevhîd (nşr. Fethullah Huleyf), Beyrut 1970 → İstanbul 1979.

Mâtürîdî, Te’vîlât Ebû Mansûr Muhammed el-Mâtürîdî, Te’vîlâtü Ehli’s-sünne: Tefsîrü’l-Mâtürîdî, I

(nşr. İbrâhim Avadayn – Seyyid Avadayn), Kahire 1391/1971.

ME Mecelletü’l-Ezher, Kahire 1355/1936, VII – (I-VI. ciltler Nûru’l-İslâm adıyla yayımlanmıştır, Kahire 1349-54/1930-35).

Mecdî, Şekāik Tercümesi Taşköprizâde, Hadâiku’ş-Şekāik (trc. Mehmed Mecdî Efendi, nşr. Abdülkadir Özcan), I, İstanbul 1989.

Mecelle Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye.

Mes‘ûdî, Mürûcü’z-zeheb (Abdülhamîd) Ali b. Hüseyin el-Mes‘ûdî, Mürûcü’z-zeheb ve meâdinü’l-cevher (nşr. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd), I-IV, Kahire 1367/1948 → Beyrut 1384-85/1964-65.

Mes‘ûdî, Mürûcü’z-zeheb (Meynard) Ali b. Hüseyin el-Mes‘ûdî, Mürûcü’z-zeheb ve meâdinü’l-cevher: Prairies d’Or (trc. ve nşr. Barbier de Meynard), I-IX, Paris 1861-77.

Mes‘ûdî, et-Tenbîh Ali b. Hüseyin el-Mes‘ûdî, et-Tenbîh ve’l-işrâf (nşr. M. J. de Goeje), Leiden 1894.

MIDEO Mélanges de l’Institut Dominicain d’Etudes Orientales du Caire, Le Caire 1954 –.

Mizzî, Tehzîbü’l-Kemâl Yûsuf b. Abdurrahman el-Mizzî, Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl (nşr. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf), I-XXXV, Beyrut 1403-13/1982-92.

MM Musiki Mecmuası, İstanbul 1948 –.

MMİADm. Mecelletü Mecmai’l-ilmiyyi’l-Arabî bi-Dımaşk, Dımaşk 1921-68.

MMİIr. Mecelletü Mecmai’l-ilmiyyi’l-Irâkī, Bağdat 1950 –.

MMLADm. Mecelletü Mecmai’l-lugati’l-Arabiyye bi-Dımaşk, Dımaşk 1969 –.

MMMA (Küveyt) Mecelletü Ma‘hedi’l-mahtûtâti’l-Arabiyye, Küveyt 1376/1956 –.

MTUA

Mecelletü Târîhi’l-ulûmi’l-Arabiyye,

Halep 1977 –.

Muhibbî, Hulâsatü’l-eser

M. Emîn el-Muhibbî, Hulâsatü’l-eser

fî (terâcimi) a‘yâni’l-karni’l-hâdî aşer

(nşr. Mustafa Vehbî), I-IV, Kahire 1284 →

Beyrut, ts. (Dâru Sâdır).

Mustafavî, et-Tahkīk

Hasan el-Mustafavî, et-Tahkīk fî

kelimâti’l-Kur’âni’l-Kerîm, I-XIV, Tahran

1360-71hş./1981-92.

MÜİFD

Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi

Dergisi, İstanbul 1983 –.

Münâvî, Feyzü’l-kadîr

Muhammed Abdürraûf el-Münâvî,

Feyzü’l-kadîr şerhu’l-Câmii’s-sagīr, I-VI,

Kahire 1357/1938 → Beyrut, ts. (Dârü’l-

ma‘rife).

Müttakī el-Hindî, Kenzü’l-ummâl Alâeddin Ali el-Müttakī el-Hindî, Kenzü’l-

ummâl fî süneni’l-akvâl ve’l-ef‘âl (nşr.

Bekrî Hayyânî – Safvet es-Sekkā), I-XVI,

Beyrut 1399/1979, 1405/1985.

Mv.AU Mevsûatü a‘lâmi’l-ulemâ’ ve’l-üdebâi’l-

Arab ve’l-müslimîn, I-XV, Beyrut 1424-28/

2004-2007.

Mv.F

el-Mevsûatü’l-fıkhiyye, Küveyt 1404/

1983 –.

MW

The Moslem World, Hartford-

Connecticut 1911 –.

Nebhânî, Kerâmâtü’l-evliyâ’ Yûsuf b. İsmâil en-Nebhânî, Câmiu

kerâmâti’l-evliyâ’ (nşr. İbrâhim Atve

İvaz), I-II, Kahire 1381/1962.

Nesefî, Tebsıratü’l-edille (Salamé)

Ebü’l-Muîn en-Nesefî, Tebsıratü’l-edille

fi’l-kelâm (nşr. Cl. Salamé), I-II, Dımaşk

1990-93.

Nevbahtî, Fıraku’ş-Şîa

Hasan b. Mûsâ en-Nevbahtî, Kitâbü

Fıraki’ş-Şîa (nşr. Hellmut Ritter), İstanbul

1931.

Nevevî, el-Mecmû‘ Yahyâ b. Şeref en-Nevevî, el-Mecmû‘:

59

Şerhu’l-Mühezzeb, I-IX; Tekmiletü’s-Sübkî, X-XI; Tekmiletü Necîb el-Mutîî, XII-XX, Beyrut, ts. (Dârü’l-fikr).

Nevevî, Şerhu Müslim Yahyâ b. Şeref en-Nevevî, el-Minhâc fî şerhi Sahîhi Müslim b. el-Haccâc, I-XVIII, Kahire 1347-49/1929-30, 1392/1972.

Nevevî, Tehzîb Yahyâ b. Şeref en-Nevevî, Tehzîbü’l-esmâ’ ve’l-lugāt (nşr. F. Wüstenfeld), I/1-2–II/1-2, Göttingen 1242 → Beyrut, ts. (Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye).

Nîsâbûrî, Garâibü’l-Kur’ân Nizâmeddin en-Nîsâbûrî, Garâibü’l-Kur’ân ve regāibü’l-furkān (Taberî, Câmiu’l-beyân içinde, nşr. İbrâhim Atve İvaz), I-XXX, Kahire 1381-91/1962-71.

Nüveyrî, Nihâyetü’l-ereb Ahmed b. Abdülvehhâb en-Nüveyrî, Nihâyetü’l-ereb fî fünûni’l-edeb, I-XXXIII, Beyrut 2004.

OM Oriente Moderno, Roma 1921 –.

Osm.Ar. Osmanlı Araştırmaları: The Journal of Ottoman Studies, İstanbul 1980 –.

Pezdevî, Kenzü’l-vüsûl Fahrülislâm Ali b. Muhammed el-Pezdevî, Kenzü’l-vüsûl (Abdülazîz el-Buhârî, Keşfü’l-esrâr içinde), I-IV, İstanbul 1308.

Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât Hüseyin b. Muhammed b. Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân (nşr. Muhammed Seyyid Kîlânî), Kahire 1381/1961.

Reşîd Rızâ, Tefsîrü’l-Menâr Muhammed Reşîd Rızâ, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-hakîm: Tefsîrü’l-Menâr, I-XII, Kahire 1353-54 → Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife); Kahire 1373-80/1953-61.

Safedî, el-Vâfî Selâhaddin Halîl b. Aybeg es-Safedî, Kitâbü’l-Vâfî bi’l-vefeyât (nşr. Hellmut Ritter v.dğr.), I –, Wiesbaden 1381/1962.

Sâkıb Dede, Sefîne Mustafa Sâkıb Dede, Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân, I-III, Kahire 1283.

Sa‘lebî, Arâisü’l-mecâlis Ebû İshak Ahmed b. Muhammed

es-Sa‘lebî, Arâisü’l-mecâlis: Kısasü’l-enbiyâ’, Kahire 1301.

Sehâvî, ed-Dav’ü’l-lâmi‘ Şemseddin Muhammed b. Abdurrahman es-Sehâvî, ed-Dav’ü’l-lâmi‘ li-ehli’l-karni’t-tâsi‘, I-XII, Kahire 1353-55 → Beyrut, ts. (Dâru mektebeti’l-hayât).

Sehâvî, el-İ‘lân bi’t-tevbîh Şemseddin Muhammed b. Abdurrahman es-Sehâvî, el-İ‘lân bi’t-tevbîh li-men zemme’t-târîh (nşr. Fr. Rosenthal), Beyrut, ts. (Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye).

Serahsî, el-Mebsût Şemsüleimme es-Serahsî, el-Mebsût, I-XXX, Kahire 1324-31.

Serkîs, Mu‘cem Yûsuf İlyân Serkîs, Mu‘cemü’l-matbûâti’l-Arabiyye ve’l-muarrebe, I-II, Kahire 1928-30.

Serrâc, el-Lüma‘ Ebû Nasr es-Serrâc, el-Lüma‘ (nşr. Abdülhalîm Mahmûd – Tâhâ Abdülbâkī Sürûr), Kahire 1380/1960.

SIr. Studia Iranica, Paris 1972 –.

St.I Studia Islamica, Paris 1953 –.

Storey, Persian Literature C. A. Storey, Persian Literature: A Bio-Bibliographical Survey, I-II, Londra 1927, 1970; III (1984-90); IV (1939); V (nşr. Fr. de Blois), Londra 1992-94.

Suter, Die Mathematiker H. Suter, Die Mathematiker und Astronomen der Araber und Ihre Werke, Leipzig 1900; New York 1972.

Sübkî, Tabakāt Tâceddin Abdülvehhâb b. Ali es-Sübkî, Tabakātü’ş-Şâfiiyyeti’l-kübrâ, I-VI, Kahire 1323-24 → Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife).

Sübkî, Tabakāt (Tanâhî) Tâceddin Abdülvehhâb b. Ali es-Sübkî, Tabakātü’ş-Şâfiiyyeti’l-kübrâ (nşr. Mahmûd Muhammed et-Tanâhî – Abdülfettâh Muhammed el-Hulv), I-X, Kahire 1383-96/1964-76.

Süheylî, er-Ravzü’l-ünüf Abdurrahman b. Abdullah es-Süheylî, er-Ravzü’l-ünüf fî şerhi’s-Sîreti’n-

nebeviyye li’bn Hişâm (nşr. Abdurrahman el-Vekîl), I-VII, Kahire 1387-90/1967-70.

Sühreverdî, Avârif Sühreverdî, Avârifü’l-maârif: Tasavvufun Esasları (trc. Hasan Kâmil Yılmaz – İrfan Gündüz), İstanbul 1989.

Sülemî, Tabakāt Muhammed b. Hüseyin es-Sülemî, Tabakātü’s-sûfiyye (nşr. Nûreddin Şerîbe), Kahire 1372/1953, 1389/1969.

Süyûtî, Bugyetü’l-vuât Celâleddin es-Süyûtî, Bugyetü’l-vuât fî tabakāti’l-lugaviyyîn ve’n-nuhât (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), I-II, Kahire 1384/1964.

Süyûtî, Hüsnü’l-muhâdara Celâleddin es-Süyûtî, Hüsnü’l-muhâdara fî (ahbâri) Mısr ve’l-Kāhire (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), I-II, Kahire 1387/1967.

Süyûtî, el-İtkān Celâleddin es-Süyûtî, el-İtkān fî ulûmi’l-Kur’ân, I-II, Kahire 1318.

Süyûtî, el-İtkān (Beyrut) Celâleddin es-Süyûtî, el-İtkān fî ulûmi’l-Kur’ân, I-II, Beyrut 1407/1987.

Süyûtî, el-İtkān (Bugā) Celâleddin es-Süyûtî, el-İtkān fî ulûmi’l-Kur’ân (nşr. Mustafa Dîb el-Bugā), I-II, Beyrut 1407/1987.

Süyûtî, el-İtkān (Ebü’l-Fazl) Celâleddin es-Süyûtî, el-İtkān fî ulûmi’l-Kur’ân (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), I-IV, Kahire 1387/1967, 1405/1985.

Süyûtî, Tabakātü’l-huffâz Celâleddin es-Süyûtî, Tabakātü’l-huffâz, Beyrut 1403/1983.

Şâfiî, el-Üm Muhammed b. İdrîs eş-Şâfiî, el-Üm, I-VII, Bulak 1321-26.

Şâmî, Sübülü’l-hüdâ Muhammed b. Yûsuf eş-Şâmî, Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti hayri’l-ibâd (nşr. Mustafa Abdülvâhid v.dğr.), I-XII, Kahire 1395-1418/1975-97.

Şâtıbî, el-Muvâfakāt İbrâhim b. Mûsâ eş-Şâtıbî, el-Muvâfakāt fî usûli’ş-şerîa, I-IV, Kahire, ts. (el-Mektebetü’t-ticâriyyetü’l-kübrâ).

60

Şehristânî, el-Milel (Kîlânî)

Muhammed b. Abdülkerîm eş-Şehristânî,

el-Milel ve’n-nihal (nşr. Muhammed

Seyyid Kîlânî), I-II, Kahire 1381/1961.

Şehristânî, el-Milel (Vekîl)

Muhammed b. Abdülkerîm

eş-Şehristânî, el-Milel ve’n-nihal (nşr.

Abdülazîz Muhammed el-Vekîl), I-III,

Kahire 1388/1968.

Şevkânî, el-Bedrü’t-tâli‘

Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, el-Bedrü’t-

tâli‘, I-II, Kahire 1348 → Beyrut, ts. (Dârü’l-

ma‘rife).

Şevkânî, Fethu’l-kadîr

Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, Fethu’l-

kadîr el-câmi‘ beyne fenneyi’r-rivâye

ve’d-dirâye min ilmi’t-tefsîr, I-V, Kahire

1383/1964.

Şevkânî, Neylü’l-evtâr

Muhammed b. Ali eş-Şevkânî, Neylü’l-

evtâr şerhu Münteka’l-ahbâr min

ehâdîsi seyyidi’l-ahyâr, I-VIII, Kahire

1391/1971.

Şevkī Dayf, Târîhu’l-edeb

Şevkī Dayf, Târîhu’l-edebi’l-Arabî, I-IX,

Kahire, ts. (Dârü’l-maârif).

Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ

Şeyhî Mehmed Efendi, Vekāyiu’l-fuzalâ

(nşr. Abdülkadir Özcan), III-IV, İstanbul

1989.

Şîrâzî, el-Mühezzeb

Ebû İshak İbrâhim eş-Şîrâzî, el-Mühezzeb

fî fıkhi’l-İmâm eş-Şâfiî, I-II, Kahire

1379/1959.

Şirbînî, Muğni’l-muhtâc

Şemseddin Muhammed b. Ahmed

eş-Şirbînî, Muğni’l-muhtâc ilâ ma‘rifeti

meânî elfâzi’l-Minhâc, I-IV, Kahire

1377/1958 → Dımaşk, ts. (Dârü’l-fikr).

ŞM

Şarkiyat Mecmuası, Ankara-İstanbul

1956 –.

Taberî, Câmiu’l-beyân

Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Câmiu’l-

beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, I-XXX, Kahire

1321 → Beyrut 1405/1984.

Taberî, Câmiu’l-beyân (Bulak)


beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, I-XXX, Bulak

1323-29 → Beyrut 1406-1407/1986-87.

Taberî, Câmiu’l-beyân (Şâkir)


beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân (nşr.

Mahmûd Muhammed Şâkir – Ahmed

Muhammed Şâkir), I-XVI, Kahire 1955,

1969.

Taberî, Târîh

Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’l-

ümem ve’l-mülûk (nşr. Muhammed

Ebü’l-Fazl İbrâhim), I-XI, Kahire 1387/1967.

Taşköprizâde, Mevzûâtü’l-ulûm

Taşköprizâde İsâmüddin Ahmed Efendi,

Mevzûâtü’l-ulûm (trc. Kemâleddin

Mehmed Efendi), I-II, İstanbul 1313.

Taşköprizâde, Miftâhu’s-saâde


Miftâhu’s-saâde ve misbâhu’s-siyâde

(nşr. Abdülvehhâb Ebü’n-Nûr – Kâmil

Kâmil Bekrî), I-III, Kahire 1968.

Taşköprizâde, eş-Şekāik


eş-Şekāiku’n-nu‘mâniyye fî ulemâi’d-

devleti’l-Osmâniyye (nşr. Ahmed Subhi

Furat), İstanbul 1405/1985.

TDA

Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul

1979 –.

Tebrîzî, Reyhânetü’l-edeb

Müderris-i Tebrîzî, Reyhânetü’l-edeb,

I-VIII, Tahran 1328-33hş.

TED

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1970 –.

Tehânevî, Keşşâf Muhammed A‘lâ b. Ali et-Tehânevî,

Keşşâfü ıstılâhâti’l-fünûn, I-II, Kalküta

1862 → İstanbul 1404/1984.

Tehânevî, Keşşâf (Dahrûc)

Muhammed A‘lâ b. Ali et-Tehânevî,

Mevsûatü Keşşâfi ıstılâhâti’l-fünûn (nşr.

Ali Dahrûc – Abdullah Hâlidî), I-II, Beyrut

1996.

Temîmî, et-Tabakātü’s-seniyye Takıyyüddin b. Abdülkādir et-Temîmî,

et-Tabakātü’s-seniyye fî terâcimi’l-

Hanefiyye (nşr. Abdülfettâh Muhammed

el-Hulv), I-IV, Riyad 1403-1410/1983-89.

TK

Türk Kültürü, Ankara 1962 –.

TM

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

Türkiyat Mecmuası, İstanbul 1925 –.

TTK Belleten

Türk Tarih Kurumu Belleten, Ankara

1937 –.

Uzunçarşılı, İlmiye Teşkilâtı İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı

Devleti’nin İlmiye Teşkilâtı, Ankara 1965.

Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi,

I-IV, Ankara 1947-59.

Vâkıdî, el-Megāzî Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî, Kitâbü’l-

Megāzî (nşr. Marsden Jones), I-III, Londra

1965-66 → Beyrut 1404/1984.

VD

Vakıflar Dergisi, İstanbul/Ankara 1938 –.

Vekî‘, Ahbârü’l-kudât

Muhammed b. Halef el-Vekî‘,

Ahbârü’l-kudât, I-III, Beyrut, ts. (Âlemü’l-

kütüb).

WI Die Welt des Islams, Berlin-Leiden 1913 –.

WO

Die Welt des Orients, Göttingen 1949 –.

WZKM

Wiener Zeitschrift für die Kunde des

Morgenlandes, Wien 1887 –.

Ya‘kūbî, Târîh

Ahmed b. İshak b. Ca‘fer, Târîhu’l-Ya‘kūbî

(nşr. M. Th. Houtsma), I-II, Leiden 1883 →

Beyrut, ts. (Dâru Sâdır).

Yâkūt, Mu‘cemü’l-büldân

Yâkūt b. Abdullah el-Hamevî, Mu‘cemü’l-

büldân (nşr. Ferîd Abdülazîz el-Cündî),

I-VII, Beyrut 1410/1990.

Yâkūt, Mu‘cemü’l-üdebâ’ Yâkūt b. Abdullah el-Hamevî, Mu‘cemü’l-

üdebâ’: İrşâdü’l-erîb (nşr. Ahmed Ferîd

Rifâî), I-XX Kahire 1355-57/1936-38 →

Beyrut, ts. (Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî).

Yazır, Kalem Güzeli Mahmud Bedreddin Yazır, Medeniyet

Âleminde Yazı ve İslâm Medeniyetinde

61

Kalem Güzeli (haz. Uğur Derman), I-II, Ankara 1981; III (1989).

ZDMG Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, Leipzig/Wiesbaden 1847 –.

Zebîdî, İthâfü’s-sâde Muhammed Murtazâ ez-Zebîdî, İthâfü’s-sâdeti’l-muttekīn bi-şerhi esrârı İhyâi ulûmi’d-dîn, I-X, Kahire 1311.

Zehebî, A‘lâmü’n-nübelâ’ Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ’ (nşr. Şuayb el-Arnaût v.dğr.), I-XXIII, Beyrut 1401-1405/1981-85.

Zehebî, Ma‘rifetü’l-kurrâ’ Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Ma‘rifetü’l-kurrâi’l-kibâr ale’t-tabakāt ve’l-a‘sâr (nşr. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf v.dğr.), I-II, Beyrut 1404/1984.

Zehebî, Ma‘rifetü’l-kurrâ’ (Altıkulaç) Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Ma‘rifetü’l-kurrâi’l-kibâr ale’t-tabakāt ve’l-a‘sâr (nşr. Tayyar Altıkulaç), I-IV, İstanbul 1416/1995.

Zehebî, Târîhu’l-İslâm: – ... Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî,

Târîhu’l-İslâm: es-Sîretü’n-nebeviyye;

a.e.: el-Megāzî; a.e.: Ahdü’l-Hulefâi’r-

râşidîn; a.e.: sene... (nşr. Ömer

Abdüsselâm Tedmürî – Beşşâr Avvâd

Ma‘rûf v.dğr.), Beyrut 1407/1987 –.

Zehebî, Tezkiretü’l-huffâz

Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî,

Tezkiretü’l-huffâz, I-IV, Haydarâbâd 1375-

77/1955-58.

Zemahşerî, el-Fâik

Mahmûd b. Ömer ez-Zemahşerî, el-Fâik

fî garîbi’l-hadîs (nşr. Ali Muhammed

el-Bicâvî – Muhammed Ebü’l-Fazl), I-IV,

Kahire 1971.

Zemahşerî, el-Keşşâf Mahmûd b. Ömer ez-Zemahşerî,

el-Keşşâf an hakāikı gavâmizi’t-tenzîl

ve uyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-te’vîl, I-II,

Bulak 1281.

Zemahşerî, el-Keşşâf (Beyrut)

Mahmûd b. Ömer ez-Zemahşerî,


ve uyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-te’vîl, I-IV,

Beyrut 1366/1947 (Zeylinde: 1. Ahmed

Münîr el-İskenderî, el-İnsâf, 2. İbn Hacer,

el-Kâfi’ş-şâf, 3. Muhammed el-Merzûkī,

Hâşiye, 4. Muhammed el-Merzûkī,

Müşâhidü’l-İnsâf).

Zemahşerî, el-Keşşâf (Kahire)

Mahmûd b. Ömer ez-Zemahşerî,


ve uyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-te’vîl, I-IV,

Kahire 1387/1968 → Beyrut, ts. (Dârü’l-

ma‘rife).

Zerkeşî, el-Burhân

Bedreddin Muhammed b. Abdullah

ez-Zerkeşî, el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân

(nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), I-IV, Kahire

1376-78/1957-58; Beyrut 1391/1972.

Ziriklî, el-A‘lâm

Hayreddin ez-Ziriklî, el-A‘lâm: Kāmûsü

terâcim, I-X, Kahire 1373-78/1954-59.

Ziriklî, el-A‘lâm (Fethullah)

Hayreddin ez-Ziriklî, el-A‘lâm: Kāmûsü

terâcim (nşr. Züheyr Fethullah), I-VIII,

Beyrut 1984.

cilt 1 bilal baş - İsam - İslam araştırmaları merkezi...temel İslam ansiklopedisi projesi...

Documents