CİLT YÜZEY YAĞLARI VE

ÖLÇÜM TEKNİKLERİ

Kua.Öğr.GÜLSUNA ÖZBEK

Cilt Yüzey YağlarıCilt Yüzey Yağları

Cilt yüzey yağları; üretimi ve regülasyonu incelenmeden cilt yüzey yağları ölçüm teknikleri ve deneysel parametrelerin kullanılması mümkün değildir.

SebumSebum

Saçlı deri, saçı ve deriyi kaplayan tabakanın büyük bir kısmını, yağ bezlerinin salgıladığı SEBUM denilen yağlı madde oluşturur. Sebum üretimi hormonların kontrolünde olup androjenler salgıyı artırmakta östrojenler azaltmaktadır.

Yağ bezi dermiside içine alan bir yapıdan oluşur. Her bir bezin çevresi temel bir membran tarafından kuşatılmış epitel hücrelerden oluşmuştur. Yağ bezleri (glandulae sebacea) bir veya birkaç alveollü salkım şeklinde bezlerden yapılmış olup salgı kanalları kıl ve kıl kökü arasındaki aralığa açılmaktadır.

Cilt Yüzey Yağlarının SalgılanmasıCilt Yüzey Yağlarının Salgılanması

Sebum salgısında;

yağ esterleri, serbest yağ asitleri, kolestrol,

çeşitli hidrokarbonlar,

bulunur.

Cilt Yüzey Yağlarının SalgılanmasıCilt Yüzey Yağlarının Salgılanması

Sebum cilt yüzeyine açılan porlar yoluyla pilo sebase kanalları içinden akar. Sebumun serbest bırakılması ile cilt yüzeyinde görülmesi arasındaki geçiş süresi 8 gün sürer.

Plewing ve Kligman’a göre hücre döngüsü süresi yaşla birlikte artar ve sonuçta cilt yüzeyine salgılanan yağ oranı gittikçe azalır.

Cunliffe ve arkadaşlarına göre cilt ısısındaki yükselme cilt yüzey yağlanmasında artışa neden olmaktadır.

Cilt Yüzey Yağlarının Cilt Yüzey Yağlarının KaynağıKaynağı

Cilt yüzey yağı karışımının miktarı ve yapısı vücut bölgelerinin fonksiyonuna göre değişmektedir. Bu bölgesel değişikliklerin nedeni cilt yüzey yağlarının iki farklı kaynağının olmasındandır.

Cilt Yüzey Yağlarının Cilt Yüzey Yağlarının KaynağıKaynağı

1. Epidermal bileşenlerin karışımından kaynaklanması

2. Sebum salgısından kaynaklanması

Cilt uzantıları, cilt yüzeyinde eşit olarak dağılmadığından; epidermal lipitlerin, yağlı madde lipitlerine oranı hangi vücut bölgesinden alındığına bağlı olarak değişmektedir. Epidermal lipitler olgunlaşmakta olan corneositlerden kaynaklanmaktadır. Lipitlerin miktar ve niteliği keratinositlerin olgunlaşma sürecinde değişim gösterir.

1. Epidermal bileşenlerin karışımından kaynaklanan cilt yüzey yağları

Epidermal yağlar;

seramidlerden, az miktarda yağ asitlerinden, kolestrolden, kolesteril esterinden

trigliserollerden

oluşur.

Epidermal yağlar cildin en dış yüzeyinde bulunan öğeler arasındaki bağlantıyı sağlar ve aynı zamanda cilt geçirgenliği oranının asıl düzenleyicisi olarak kabul edilir. Epidermal yağlar kollar ve bacaklarda bulunur.

2.Sebum salgısından kaynaklanan cilt yüzey yağları

Yüksek yoğunlukta yağ salgısının bulunduğu bölgelerde; alın, kafa derisi, vücudun ve boynun üst bölümleri gibi yağ miktarı yüksektir. Bu bölgelerde karışım yağ kökenlidir. Çok az miktarda epidermal bileşenler vardır.

Cilt Yüzey YağlarınıCilt Yüzey YağlarınıÖlçümleyen ParametrelerÖlçümleyen Parametreler

Cilt yüzey yağı miktarı ölçümünde genellikle iki parametre kullanılır.

1. Normal seviye

2. Sebum salgılama oranı

İşlem yapılmamış belli bir cilt bölgesinde bulunan cilt yüzey yağını gösteren statik bir parametredir. Ölçümü oldukça uzun sürmektedir.

1. Normal Seviye1. Normal Seviye

Belli bir yağ temizleme işleminden sonraki süreçte belli bir cilt bölgesinde biriken sebum miktarını ölçümleyen dinamik bir parametredir. Sebum salgılama oranı mg/cm2 dakika cinsinden gösterilir.

2. Sebum Salgılama Oranı2. Sebum Salgılama Oranı

Vücut BölgesiCilt yüzey yağı oranı

mg/cm2

Alın 101.1

Göğüs 20.3

Karın 1.4

Ön kol 2.4

Bacak 0.5

Cilt Yüzey Yağlarının Cilt Yüzey Yağlarının Normal DeğeriNormal Değeri

Cilt Yüzey Yağlarında Materyal Cilt Yüzey Yağlarında Materyal Toplama YöntemleriToplama Yöntemleri

Öznel, bakarak ve dokunarak yapılan değerlendirmeler, artık sayısal değerlere dökülerek niceliksel olarak yapılabilmektedir. Bu da cildin objektif ve kesin bulgulara dayanarak özelliklerinin teşhis edilmesini ve bakımının yapılmasını sağlayabilmektedir.

Cilt Yüzey YağlarıCilt Yüzey YağlarıÖlçüm TeknikleriÖlçüm Teknikleri

1. Çıkartma yöntemi2. Emme tekniği3. Betonit kil tekniği4. Sebutape metodu5. Saydam madde ölçümleri6. Lipometre 7. Sebumetre

1. Çıkartma yöntemi:

Bu konuda yapılan niceliksel ve niteliksel araştırmalar için kullanılan en eski ölçüm tekniğidir. Bu teknik yağların organik çözücüler tarafından çözülebileceği gerçeğine dayanmaktadır.

Kullanılan en eski tekniklerden biridir. Yağ ölçümü etere batırılmış sigara kağıtları ile yapılmaktadır. Genellikle üç saatlik bir toplama zamanı kullanılmaktadır.Emici kağıtlarla cilt yüzey yağları örneği almak belli bir zaman dilimi sürecinden salgılanan yağın kg/cm2 cinsinden miktarının niceliksel olarak tespit edilmesine olanak sağlar.

2. Emme Tekniği:2. Emme Tekniği:

Emici kağıtlara oranla betonit kilin daha çok yağ salgısı topladığı tespit edilmiştir. %15 betonit kil ihtiva eden jelin emiciliği kullanılarak ölçüm yapılır.

3. Betonit Kil Tekniği:3. Betonit Kil Tekniği:

Sebutape yağ emici polimerik bir banttır. Bu bant cilt yüzeyine sıkıca yapıştırılır, salgılanmış yağlar banttaki oyuklarda hapsedilir. Salgılanan hücrelerin şekilleri saydam hale gelerek belli olur. Değişik değerlendirmelerle cilt yüzeyindeki yağ oranı saptanır.

4. Sebutape Metodu:4. Sebutape Metodu:

Bu değerlendirme yöntemi cilt yüzey yağlarının, saydamlığı artan plastik bantlar ya da nemlenince saydamlaşan camlarla ölçülmesi metoduna dayanmaktadır.

5. Saydam Madde Ölçümleri:5. Saydam Madde Ölçümleri:

Loreal firması tarafından tasarlanan bu cihaz; bir ölçüm ve bir uygulama cihazından oluşmaktadır. Ölçüm cihazında diyottan gelen ışık, örnek toplama plakasından geçirildikten sonra fototransistör ile iki kez ölçülür. Uygulama cihazı ise safir plakasının çerçevesi ve dinamometreden oluşur. Plakanın cilt yüzeyine eşit bir basınçla uygulanması amacı ile dinamometre kullanılır.

6. Lipometre6. Lipometre

Bu cihazın ölçüm prensibi yağ ile temasından sonra kartuştaki pürüzlü yüzeyin şeffaflığındaki artışa dayanmaktadır. Yağ örneğinin alınması için keçeleşmiş plastik film kullanılmaktadır. Örnekleme cihazı plastik film bulunan bir kartuştan oluşmaktadır. Plastik film en az 300 ölçüm için yeterlidir. Cihazın içinde bulunan bir yağ plastik filmin deri yüzeyine sabit basınç uygulamasında kullanılır.

7. Sebumetre7. Sebumetre

Sebumetre hatasız ölçme, kolay elde edilebilir olma, kullanışlı olma ve yeniden üretilebilir olma özelliklerinden dolayı bugün birçok araştırmada kullanılmaktadır. Sebumetre cilt yüzey yağlarının ölçümlerinin yanında kornea tabakası sulanması, deri yüzeyi su kaybı, deri pütürleri, deri pH’si ve deri ısısı gibi faktörleri de ölçmektedir.

0

1

2

3

4

5

6

0 4 9 14 19 Günler

Yağ OranıTÖ_Önkol

TS_Önkol

TÖ_Bacak

TS_Bacak

Üre içeren yağ-su emülsiyonuyla tedavi edilen ön kolda ölçülen cilt yüzey yağları.

Tedavi edilmeyen ön koldaki CYY.

Üre içeren yağ-su emülsiyonuyla tedavi edilen bacağın alt kısmında ölçülen CYY.

Tedavi uygulanmayan bacaktaki CYY

19 günlük zengin sülfür içeren banyo terapisindeki deri yüzeyi yağları

CİLT YÜZEY YAĞLARI VE

ÖLÇÜM TEKNİKLERİ

Kua.Öğr.GÜLSUNA ÖZBEK