Vajinismus

Dr. Mekin Sezik

Süleyman Demirel ÜniversitesiTıp Fakültesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

2016

05/02/2023

Cinsel İlişkide Ağrı Durum Klinik tanım

Disparöni Cinsel ilişkinin hemen öncesinde, sırasında veya sonrasında oluşan ağrı

Vajinismus Perineal ve levator kasların istemsiz kasılması, hipertonisite ve ağrı korkusuna bağlı bağlı penetrasyon güçlüğü

Vestibulodini Vulvar vestibülde, dokunma veya vajinal duhul (giriş) girişiminde ciddi ağrı

Vulvodini Vulvar bölgede en az 3-6 ay devam eden kronik ağrı

3

Genitopelvik Ağrı/Birleşme

Bozukluğu

Vajinismus

Disparöni

4

Genitopelvik Ağrı/Birleşme Bozukluğu

• Vajinal birleşme sırasında zorluk• Vajinal ilişki veya birleşme girişimlerinde

vulvovajinal veya pelvik ağrı• Vajinal birleşme sırasında veya nedeniyle

oluşacak ağrıdan korkma veya bunalma • Vajinal birleşme girişimlerinde pelvik taban

kaslarının gerilme ve sıkılması

05/02/2023 5

Spekturum

Bunaltı (anksiyete)

Kaçınma

Ağrılı ilişkiPelvik

tabanda gerilme

6

Vajinismus• Vajinanın dış üçte birindeki kaslarda koitusu

engelleyecek bir biçimde, yineleyici bir biçimde ya da sürekli olarak istem dışı spazmın olması

• Ana sorun: Korku ve kaçınma• İkincil: Kas spazmı• Cinselliğe karşı olumsuz bakış

7

Pelvik taban

8

9

Ancak...

Kasılma;bacaklarda, gövde kaslarında ve hatta çenede bile olabilir.

10

Tamamlanmamış evlilik

• Çiftler istediği halde cinsel birleşmenin gerçekleşmediği evlilikler için kullanılan bir ifade

• Vajinismus bu tablonun en önemli sebeplerinden

Koyuncu NV, 2004

05/02/2023 11

Primer vajinismus• Hayatının hiçbir döneminde spazm ve ağrı

yaşamadan cinsel birleşmeye giremiyor

İkincil vajinismus• Haz verici cinsel birleşmeler yaşayan bir

kadında bazı tıbbi durumlar, psikolojik ve cinsel travmalar, çocuk doğurma, cerrahi müdahale veya menopoz gibi sebeplerle

12

Genitopelvik Ağrı/Birleşme Bozukluğu – Altta yatabilen nedenler

• Endometriyozis• Pelvik inflamatuvar hastalık• Postmenopoz (vulvar atrofi)• Pelvik organ prolapsusu• Mülleryan anomaliler• Uterin myom• Jinekolojik kanser tedavisi• Pelvik radyasyon

13

Genitopelvik Ağrı/Birleşme Bozukluğu – Altta yatabilen nedenler

• İnterstisyel sistit• İrritabl barsak sendromu• Sistemik kemoterapi• Sistemik immünbaskılayıcı tedavi• Hidradenitis suppurativa

14

Bu nedenle...

• Vajinismus tedavisi öncesinde jinekolojik değerlendirme

• Ürolojik ve GIS anamnez ve gerekirse değerlendirme

15

Vajinismus sıklık

• Batı toplumları: <%1• Türkiye (Konya Merkez): %15 Yılmaz E, 2010

Geleneksel ve tutucu aile ortamıCinsellik "ayıp", "günah", "pis"

Müslüman toplumlarda daha yüksek

16

Vajinismusu yaşamak• Cinsel istek ve uyarılma genelde normal• Orgazm olabilirler• Yanlış algılar: “Vajenim çok küçük”• Utanma, suçluluk, reddedilme duyguları• Fiziksel şiddet öyküsü

17

Vajinismus ve aleksitimi

• Duygularını tanıma ve sözel olarak ifade etmekte güçlük çekme

• Vajinismus: %50 (kontrol, %18)• Bedensel bir hastalıkla açıklanamayan fiziksel

belirtilerden yakınmaya (somatizasyon) yatkınlık

Ciocca G, 2013

18

Vajinismus: psikolojik tanım

• Psikososyal olumsuz deneyimlerin neden olduğu fobik savunma mekanizması

19

Vajinismusta tedavi

• Psikoterapi• Maruz bırakma tedavisi• Gevşeme teknikleri• Depresyon ve anksiyete tedavisi• Cinsellik eğitimi• Kegel egzersizleri

20

Vajinismusta psikoterapi• Bilişsel-davranışçı yöntem• Kaygı verici durumda kaçmak yerine, kaygıyla

başa çıkma yöntemleri• Sorunları belirlemek ve anlamak için, düşünce,

duygu ve davranışlar arasındaki ilişkiler • Ev ödevleri, egzersizler

www.psikiyatri.org.tr

21

Maruz bırakma tedavisi

• Dilatatörler, parmak, tampon

• Eş ile• Evde

22

Cinsellik eğitimi• Kadın anatomisi• Cinsel işlev bilgilendirme• Jinekolojik muayene• Ayna egzersizleri• Genital dokunma• Eş ile beraber• Eşlerin kültür düzeyi ve değer yargıları

23

Kegel egzersizleri

• Pelvik taban kasma-gevşetme• Doğru kas grubunun saptanması

24

Vajinismus tedavi özet

• Multidisipliner yaklaşım– Kadın hastalıkları ve doğum– Fizik tedavi/fizyoterapi– Üroloji– Psikiyatrist/psikolog– Hemşirelik vd destek hizmetleri

• Organik patolojinin dışlanması• Kombine yöntemler• Yüksek başarı (%90)• Kısa tedavi süresi

25

SonuçVajinismus kapalı-tutucu toplumlarda nispeten sık görülen ve psikososyal kökenlere sahip bir

genital ağrı/birleşme bozukluğudur. Multi-disipliner tedavi nispeten kolay ve son derece

etkin olduğu için eşlerin bu konuda bilgilendirilip tedaviye yönlendirilmeleri çok önemlidir.