Bệnh thận mạn và suy thận mạn

BS TS Trần thị Bích HươngBộ Môn Nội, Đại Học Y Dược Tp Hồ Chí Minh

Đối tượng Y4

Tình hình suy thận mạn gđ cuối trên thế giới

USRDS 2008

Điều trị thay thế thận• Trên thế giới có trên 1,5 triệu người đang

được điều trị thay thế thận• Số bn chạy TNT, TPPM, ghép thận ước đóan

sẽ tăng gấp 2 lần trong 10 năm sau• 80% bn được điều trị thay thế thận sống tại

các nước đã phát triển.• Tại Ấn độ, Pakistan, chỉ 10% số bn STM gđ

cuối được điều trị thay thế thận. • Tại Phi Châu, không có điều trị thay thế thận.

Tần suất STMGĐ cuối và tỷ lệ được điều trị thay thế thận

Barsourm R, N.Engl.J Med, 2006, 357, 997-999

BEÄNH THAÄN DO ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNGCaùc taàng giai ñoïan dieãn tieán cuûa beänh

Chẩn đóan và điều trị bệnh trước khi vào giai đọan cuối

Tại sao cần chẩn đóan sớm bệnh thận?

• Thận có khả năng dự trữ lớn, nên hiếm khi có triệu chứng lâm sàng.

• Một khi có triệu chứng lâm sàng thường đã trễ và trùng lắp các triệu chứng

- Triệu chứng bệnh căn nguyên: THA, ĐTĐ

- Triệu chứng tại thận: tiểu máu, phù, đau hông lưng, tiểu khó, tiểu gắt

- Triệu chứng của suy thận mạn giai đọan cúôi: thiếu máu, nhức đầu, buồn nôn, nôn, chán ăn, tiểu ít, hơi thở có mùi uré, khó thở ….

Chaån ñoùan döïa vaøo nhöõng baát thöôøng veà caáu truùc vaø chöùc naêng thaän xaûy ra trong ít nhaát 3 thaùng, bieåu hieän baèng1- Toån thöông thaän keøm hoaëc khoâng keøm giaûm ÑLCT: * Baát thöôøng beänh hoïc moâ thaän (sinh thieát thaän) * Daáu chöùng toån thöông thaän - baát thöôøng nöôùc tieåu (tieåu ñaïm) - baát thöôøng sinh hoùa maùu ( HC oáng thaän) - baát thöôøng veà hình aûnh hoïc * bn gheùp thaän (T)

2- Giaûm ÑLCT < 60ml/ph/1,73 m2 da keùo daøi treân 3 thaùng

keøm hoaëc khoâng keøm toån thöông thaän

K-DODI 2002, Kidney Disease Outcomes Quality Initiative KDIGO 2003 :Kidney Disease Improving Global OutcomeKDIGO 2003 :Kidney Disease Improving Global Outcome

“BEÄNH THAÄN MAÏN”theo KDOQI & KDIGO

Các định nghĩaTÊN Tiếng Anh Định nghĩa

BệNH THậN MạN Chronic Kidney DiseaseCKD

Giảm GFR ≤ 60ml/ph/1,73 ≥ 3 th và/hoặc tổn thương thận ≥ 3 tháng

SUY THậN MạN Chronic Renal FailureCRF

Giảm GFR chậm 3 tháng-nhiều năm + triệu chứng LS của hội chứng uré

huyết cao

SUY THậN MạN GIAI ĐọAN CUốI

End Stage Renal Disease(ESRD)

Suy thận mân, bn sẽ không sống nếu không điều trị thay thế thận

THIểU NĂNG THậN

Chronic Renal Insufficiency

CRI

Giảm GFR chậmKhông triệu chứng LS

MấT Dự TRữ THậN

Lost of Renal Reserve GFR bình thườngGiảm khi thử thách: thai kỳ, nhiều

protein

Hội chứng tăng azote máu ( azotemia syndrome) HC gây ra do sự gia tăng nồng độ các sản phẩm có nguồn gốc nitrogen trong máu như protein, peptide, aa, créatinine, uré, ammoniac, sản phẩm thóai hóa của acid nhân,…

HOÄI CHÖÙNG UREÙ HUYEÁT CAO ( Uremic syndrome) Hội chứng lâm sàng và CLS gây ra do sự tích tụ uré máu gây ra rối lọan chuyển hóa các cơ quan, gặp trong suy thận ( cấp, mạn)

Các định nghĩa

Hội chứng uré máu caoAbnormalities

Endocine-metanoluc disturbances

•2nd HPTH•Hyperuricemia•Hyperglycemia•Hypertriglyceridemia•Proteinu-energy malnutrition•Osteomalacia 9 VitD deficiency)

GI disturbances •Anorexia•Nausea and vomiting•GI bleeding

Hematology •Anemia•Bleeding diathesis•Increased susceptibilityto infection

FactorsNeuromuscular disturbances

•Fatigue. Impaired mentation, lethargy, muscular irritability•Peripheral neuropathy•Restless leg Syndrome•Paralysis•Seizures

Cardiovascular disease

•Hypertension•Cardiomyopathy

Harrison’s texbook of Medicine 16th edi

Hội chứng uré máu cao

Suy thận mạn giai đọan cuối và điều trị thay thế thận

Suy thận mạn giai đọan cuối ( End stage Renal Disease) là giai đọan nặng nhất của suy thận mạn, mà bn không thể sống tiếp nếu không điều trị thay thế thận

Điều trị thay thế thận bao gồm: lọc máu, lọc màng bụng và ghép thận

Không phải mọi bn suy thận mạn giai đọan cuối được điều trị thay thế thận

Tử vong của bn sau khi điều trị thay thế thận cao hơn người bình thường

Tại sao bệnh thận diễn tiến không nhận biết?( silent disease)

• Giả thuyết nephron toàn vẹn của Bricker

( nephron intact theory)

• Giả thuyết tăng lọc cầu thận của Brenner

( glomerular hyperfiltration theory)

Giả thuyết nephron toàn vẹn của Bricker (Nephron intact theory)

Các nephron chỉ họat động khi toàn vẹn các thành phần (cầu thận, ống thận, mạch máu thận)

Một khi nephron bị tổn thương, các nephron còn lại sẽ tăng họat động và phì đại để bù trừ và đảm bảo chức năng của thận.

ANGIOTENSIN II

Phaù huûy maøng loïc caàu thaän vôùi protein

Phì ñaïi vaø taêng loïc caàu thaän buø tröø vaø Pgc

Maát nephron

THA toøan thaân

Xô chai caàu thaän Khu truù töøng vuøngXuaát hieän hoùa chaát trung gian

gaây taêng sinh/vieâm/xô hoùa

GIAÛ THUYEÁT TAÊNG LOÏC CAÀU THAÄN( Barry M Brenner, 1982)

Giai đọan

GFR NHANES

1988-1994

(%)

NHANES

1999-2004

(%)

5 <15 (209.000)

(1991)

(472.000)

(2004)

4 15-29 0,21 0,35

3 30-59 5,42 7,69

2 60-89 2,70 3,24

1 >90 1,71 1,78

Coresh J et al, JAMA, 2007, 298 (17) 2038-2047NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey)

20-23 triệu người(10%-13%)

Tần suất của BTM tại Mỹ

Suaát maéc toaøn boä beänh thaän maïn taïi Baéc Kinh

(13%, N=13,925)

Zhang L, AJKD (2008) 51,p375-384

Bệnh thận mạn không hiếm

Cứ mỗi 10 người sẽ có 1 người mắc bệnh thận mạn ở các giai đọan khác nhau trên thế giới

USRDS 2007USRDS 2007

Nguyeân nhaân gaây STMgñ cuoái

taïi Myõ

Nguyeân nhaân gaây STMGÑ cuoái

taïi Nhaät

Ritz E. (1999), Am J Kid D.,39(5),p 795-808

Chẩn đóan và điều trị bệnh thận căn nguyên

Bệnh lý Lọai chính

Bệnh thận do ĐTĐ

ĐTĐ Type 1 và type 2

Bệnh thận không do ĐTĐ

• Bệnh cầu thận (do bệnh tự miễn, thuốc, ung thư, nhiễm trùng, nguyên phát)• Bệnh mạch máu (THA, bệnh mạch máu lớn, vi mạch• Bệnh ống thận mô kẽ ( nhiễm trùng tiểu, sõi niệu, bệnh thận tắc nghẽn, ngộ độc thuốc)• Bệnh nang thận ( thận đa nang)

Bệnh thận ghép Thải ghép mạn

Ngộ độc thuốc ( ức chế calcineurin)

Bệnh thận tái phát ( bệnh cầu thận)

Bệnh thận ghép

KDOQI 2002

Tieáp caän bn beänh thaän maïnNhaèm caùc muïc tieâu chính nhö sau:1- Laøm sao chaån ñoùan ñöôïc 1 ngöôøi coù beänh thaän

maïn?2- Bieát ñöôïc thaän coøn chöùc naêng toát hoaëc khoâng?3- Neáu khoâng, xaùc minh söï giaûm CN thaän laø maïn tính,

khoâng phaûi caáp tính?4- Beänh thaän maïn ñang ôû giai ñoøan naøo trong dieãn

tieán?5- Beänh thaän ñang tieán trieån nhanh hoaëc chaäm ñeán GÑ

cuoái?6- Coù yeáu toá naøo ñang thuùc ñaåy beänh tieán trieån

nhanh?7- Bieän phaùp naøo laøm chaäm toác ñoä tieån trieån vaø

phuïc hoài CN thaän ñaõ maát?

Chẩn đóan sớm bệnh thận mạn

Không chờ bệnh nhân đến khám vì bn chỉ đến khám khi bệnh đã tiến triển Cần tầm sóat bệnh thận trên những đối tượng có nguy cơ cao bị bệnh thận để

chẩn đóan sớm bệnh thận Tầm sóat ai? Đối tượng nguy cơ cao

•

1- Bn Đái tháo đường2- Bn Tăng huyết áp3- Bn có tìền căn gia đình bệnh thận

Ñoái töôïng nguy cô maéc beänh thaän maïn

Ñaùi thaùo ñöôøng Taêng huyeát aùp Beùo phì Beänh töï mieãn Beänh nhieãm

truøng toøan thaân

Nhieåm truøng tieåu Soûi nieäu Beá taéc ñöôøng tieåu Böùôu heä nieäu Suy thaän caáp hoài phuïc Maát nephron Thuùoâc ñoäc thaän Tieàn caên gia ñình maéc beänh thaän Nheï caân luùc sanh

Taal M, Brenner BM, Kidney Intern. 2006; 70,1694-1705

0,39

XEÙT NGHIEÄMTAÀM SOÙAT BEÄNH THAÄN MAÏN

1- Creùatinine HT (öôùc ñoùan ÑLCT hoaëc ÑTLcreùatinine)

2- Tìm albumine nieu (maãu NT baát kyø) - Tyû leä albumine nieäu /creùatinine nieäu

3- Caën laéng NT hoaëc XN giaáy nhuùng: Hoàng caàu, baïch caàu

4- Sieâu aâm khaûo saùt thaän vaø heä nieäu

Thu thaäp nöôùc tieåu & albumine nieäuProtein niệu 24h, Albumine niệu 24h

Protein niệu , Albumine niệu Créatinine niệu créatinine niệu

Nöôùc tieåu 1 thôøi ñieåm

Löu giöõ nöôùc tieåu

Tiểu protein: protein >150mg/24hTiểu albumine: > 30mg/24h

Tiểu protein: Protein >200 mg/g Créatinne Tiểu albumine: Albumine > 30 mg/g Créatinine Alb/créatinine: Nam >17mg/g, Nữ >25mg/g

Mẫu đầu tiên buổi sáng, Mẫu bất kỳ,

Định lượng albumine niệuNoàng ñoä albumine

nieäuTyû leä albumine nieäu/

creatinine nieäu

Thuaät ngöõ Nt 24h NT baát kyø

(NT baát kyø)

mg/day mg/L mg/g mg/mmol

Bình thöôøng <30 <20 <30Nam <20Nöõ <30

<3.0Nam <2.0Nöõ <3.0

Microalbumin nieäu

30-300 20-200 30-300Nam 20-

200Nöõ 30-300

3-30Nam 2-20Nöõ 3-30

Macroalbumin nieäu

>300 >200 >300Nam>200Nöõ>300

>30Nam>20Nöõ >30K-DOQI (2002) Kidney-Disease Outcome Quality Initiatives

K-DIGO (2005) Kidney Disease Improving Global Outcomes

Y=89,43 x X Y=89,43 x X -0,775-0,775

DTLcre24gio ( ml/ph/1,73 m2da)

200180160140120100806040200

Crea

tinine

HT

( mg%

)

30

28

26

24

22

20

18

16

14

12

10

8

6

4

20

Huong Tran, 2001Traàn TB Höông, Taïp Chí Y Hoïc VN,4-5-6,96-102,2001

Shemesh,1985Shemesh, KI, 28, pp 830-838, 1985

Serum creatinine with Inuline Cl and creatinine Cl

ClInuline

RadioNuclide Cl

Clcre24h Calculated

ClcrSCre 1/Scr

ÑOÄ CHÍNH XAÙC

GÍA TIEÀN, ÑOÄ AN TOØAN & TIEÄN LÔÏI

Caùc xeùt nghieäm ñaùnh giaù Ñoõ loïc caàu thaän

Maddox & Brenner ( 2000),The Kidney,V.1,6th ed.,pp 1141

ÑTL CREATININE ÖÔÙC ÑOAÙN

Cockcroft Gault (1975) ÑTL creatinine uoc doan (ml/ph)

= ( 140 -tuoåi)x Caân naëng (Kg) 72 x creHT( mg%)

Neáu laø nöõ, nhaân vôùi 0,85 DTD= (caân naëng x chieàu cao/3600)1/2

ÑTLcreùatinine (ml/ph/1,73m2 da) uoc doan = ÑTLcreùatinine x 1,73 DTD

ÑOÄ LOÏC CAÀU THAÄN ÖÔÙC ÑOAÙN ÑLCT (ml/ph/1,73 m2 da) =186 x (creatinine HT) -1,154 x x(Tuoåi) -0,203 x (0,742 neáu laø nöõ) x

x(1,210 neáu laø ngöôøi da ñen)

KDOQI 2002

Phân lọai giai đọan bệnh thận mạn

Stage GFRƯớc đóan

Biểu hiện LS và CLS US prevalence %

5 <15 Suy thận mạn 0.1

4 15-29 Giảm nặng GFR 0.2

3 30-59 Gỉam GFR trung bình 4.3

2 60-89 Tiểu albumine và giảm nhẹ GFR

3.0

1 >90 Tiểu albumine và GFR bình thường hoặc

tăng

3.3

Dựa vào: 1- Độ thanh lọc créatinine ước đóan hoặc GFR ước đóan 2- albumine niệu/créatinine niệu

Phaân loïai giai ñoïan beänh thaän maïnNFK-KDOQI 2002

ÑLCT

>90 ml/min

60- 89ml/min

30-59ml/min

15-29ml/min

<15ml/ min or RRT

Toån thöông thaän vôùi ÑLCT bt hoaëc taêng

Toàn thöông thaän vôùi ÑLCT giaûm nheï

ÑLCT giaûm trung bình

ÑLCT giaûm naëng

Suy thaän

1

2

3

4

5

Giai ñoïan

Phân giai đọan bệnh thận mạn Chỉ phân lọai giai đoạn BTM khi bệnh ở giai đọan ổn định ( créatinine HT ổn định trong nhiều tháng) Cần lọai bỏ các yếu tố ảnh hưởng gây suy thận cấp trên bn BTM Việc phân giai đọan BTM giúp

- Đánh giá mức độ nặng nhẹ của BTM

- Theo dõi diễn tiến của BTM

- Thông báo về tình trạng của BTM cho bn

- Đề ra chiến lược điều trị BTM theo giai đọan

•

3- Chẩn đóan và phòng ngừa suy thận cấp trên bệnh thận mạn

Naêm

1/creatinine HT 1- Giaûm theå tích maùu löu thoâng 2- Söû duïng thuoác caûn quang3-Duøng khaùng sinh ñoäc cho

thaän (aminoglycoside,amphotericine

B…)4- NSAIDS, ngay caû COX25- Cyclosporine, tacrolimus6- Taéc ngheõn ñöôøng daãn tieåu

Suy thận cấp là một trong các nguyên nhân thúc đẩy suy thận tiến trỉênBn suy thận cấp trên nền suy thận mạn có thể mất vĩnh viền chức năng thận trong đợt STC

Diễn tiến tự nhiên của suy thận cấp

STC trên nền bn không bệnh thận - hồi phục hòan tòan chức năng thận - hồi phục một phần chức năng thận và bn có thể diễn tiến sau đó đến suy thận mạn

STC trên nền bệnh thận mạn đang tiến triển - bn hồi phục chức năng thận một phần và diễn tiến đến suy thận mạn và STM gđ cúôi - bn không hồi phục chức năng thận và điều trị thay thế thận vĩnh viễn

Okusa M et al, AKI Advisor group of ASN, Clin J Am Soc Nephrol, 2009, 4: S20-S22

Diễn tiến tự nhiên của suy thận cấp

Okusa M et al, AKI Advisor group of ASN, Clin J Am Soc Nephrol, 2009, 4: S20-S22

4- Đánh giá tốc độ diễn tiến của bệnh thận mạn đến STMgđ cuối

to t1 t2

Kidney failureD

C B

A

Level of

kid

ney f

un

ctio

n

The risks of developing kidney failure depends on1- Level of Kidney function at the CKD discovery time2- The rate of decline kidney function

Giaûm “nhanh”: maát 4ml/ph/naêm

KDOQI 2002

Mitch W.E.,Lancet, 18:1326-1328,1976 Jones R.H.,Jones R.H.,Lancet,Lancet, 26:1105-1106,1979 26:1105-1106,1979

Diễn tiến của bệnh thận

Yếu tố ảnh hưởng tốc độ tiển triển suy thận

2- Yếu tố có thể thay đổi được Tiểu đạm Tăng huyết ápTăng đường huyết Giảm albumine máu Hút thuốc lá

3- Yếu tố không thay đổi được NamNam Ngừơi da đenNgừơi da đen Lớn tuổiLớn tuổi ĐLCT cơ bản thấpĐLCT cơ bản thấp

1- Bệnh căn nguyên

ĐTĐ, Bệnh cầu thận, thận đa nang, ghép thận> Tăng HAĐTĐ, Bệnh cầu thận, thận đa nang, ghép thận> Tăng HA

bệnh ống thận mô kẽ bệnh ống thận mô kẽ

KDOQI

Kiểm sóat tốc độ tiển triển suy thậnKiểm sóat tốc độ tiển triển suy thận-Điều trị bệnh căn nguyênĐiều trị bệnh căn nguyên- Điều trị các yếu tố thúc đẩy suy thậnĐiều trị các yếu tố thúc đẩy suy thận

Tốc độc giảm GFR theo bệnh nguyên

Loại bệnh thận Tốc độ giảm GFR/năm

ĐTĐ2 0-12,6 mL/phBệnh thận 1,4-9,5 mL/ph•IgA 1,4 mL/ph•Bệnh cầu thận màng 3,2 mL/ph•Viêm CT mạn 9,5 mL/phTHA 2-10 mL/phBệnh OTMK 2-5mL/ph

Thận đa nang 3,8- 5,4 mL/phKDOQI

Albumine nieäu vaø ÑLCT treân bn ÑTÑ type 2

Hoài phuïc beänh thaän do ÑTÑ type 1 REMISSION OF DIABETIC NEPHROPATHY

POST PANCREATIC TRANSPLANTATION

Fioretto P. et al,New England Journal Medicine,39:69-75,1998

Giảm đạm niệu làm giảm tiến triển bệnh thậnRamipril Efficacy In Nephropathy study: REIN

Ruggenent P et al, The Lancet, 1998, 352:1252-56

Ramipril 1,5-5mg/d

Ramipril có hiệu quả làm chậm tiến triển suy giảm ĐLCT trên bn bệnh thận không do đái tháo đường

Time Since Screening (years)

Blood Pressure Relative RiskOptimal 1.0Normal but not optimal 1.2High normal 1.9Stage 1 hypertension 3.1Stage 2 hypertension 6.0Stage 3 hypertension 11.2Stage 4 hypertension 22.1

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

0 3 6 9 12 15 18

En

d-S

tag

e R

enal

Dis

ease

Du

e to

An

y C

ause

(%

)

MRFIT, Multiple Risk Factor Interventional Trial, N=332.544 men,16ys cohort study

Klag MJ, et al. N Engl J Med. 1996;344:13-18

Tăng huyết áp và xuất mới mắc STMGĐ cúôi

Tăng huyết áp và nguy cơ tiến triển đền STMGĐ cuối

N=316,675,No CKD, Kayser. N=316,675,No CKD, Kayser. NorthCA, 1964-1985NorthCA, 1964-1985Hsu C, Arch. Intern. Med.. 2005; 165 :923-928

SBP DBP Rate of ESRD per 100,000

persons-y

RR of ESRD

<120 <80 4.0 (3.6-5.8) 1.00

120-129 80-84 9.3 (7.5-11.5) 1.62

130-139 85-89 12.9 (10.3-16.0) 1.98

140-159 90-99 19.5(15.8-24.1) 2.59

160-179 100-109 31.7 (24.6-41.0) 3.86

180-209 110-119 34.5 (24.7-48.0) 3.88

>=210 >=120 43.7 (26.9-71.1) 4.25

Huyeát aùp taâm thu & Toác ñoä giaûm ÑLCT

ACEI In Progressive Renal Disease meta-analysisAIPRD study group, Ann Intern.Med,139,244-252,2003

NGUY CÔ TIEÁN TRIEÅN BEÄNH THAÄN TUØY THUOÄC VAØO HUYEÁT AÙP VAØ TIEÅU ÑAÏM

Ñaïm nieäu 1g/24h Ñaïm nieäu <1g/24h

J- Curve

MDRD(n=585), GFR:38,6 0,4 *

Proteinuria

<1 1-3 >3

decline GFR *

1,7 0,3 4,9 0,5 8,3 0,7

REIN(N-352), GFR:43,8 1*

Proteinuria

<2 2-3 3-4.5

decline GFR*

2,5 0,04 4,6 0,1 6,5 0,1: g/24g*:ml/ph/1,73 m2/year

Wilmer W.A.,JASN,14:3217-3232,2003

Tiểu đạm và tốc độ giảm GFR trên bệnh thận không do ĐTĐ

Tiểu đạm càng nhiều, tốc độ giảm GFR càng nhanh

Huùt thuoác laù gaây toån thöông thaän

Orth S, CJASN. 2008; 3, 226-236

Every 5 cigarettes smoked/d, RR of ↑ Scre >27umol/L during 3ys increased by 31%. Quit smoking reduced the progression of kidney disease by 30%

Course and outcome of CKD

CKD progresses to ESRD or Cardiovascular disease ??

Diễn tiến của bệnh thận mạn

Bệnh thận mạn và bệnh lý tim mạch

BEÄNH THAÄN MAÏN

Xuaát hieän beänh lyù TIM MAÏCH

Maát daàn khoâng hoài phuïc

CHÖÙC NAÊNG THAÄN

TÖÛ VONG

Đa số bn bệnh thận mạn tử vong trước khi vào STMgĐ cuối

Liên quan giữa bệnh tim mạch theo các giai đọan của bệnh thận mạn

Yeáu toá nguy cô tim maïch treân bn CKD

Yeáu toá nguy cô kinh ñieånTuoåi Nam giôùi Da traéngTaêng huyeát aùpTaêng LDL cholesterolGiaûm HDL CholesterolÑaùi thaùo ñöôøngHuùt thuoác laùÍt vaän ñoäng theå löïcMaõn kinhStress tinh thaønhTc gia ñình beänh tim maïch

Yeáu toá nguy cô khoâng kinh ñieånlieân quan ñeán CKDBeänh caên nguyeân CKDGiaûm GFRTieåu ñaïmTaêng hoïat tính heä RAAQuaù taûi tuaàn hoøanBaát thöôøng chuyeån hoùa Ca-PhoRoái loïan lipid maùuThieáu maùuSuy dinh döôõngVieâmNhieãm truøngStress oxid hoùaTaêng homocysteinNgoä ñoäc ureù

6- BIEÁN CHÖÙNG THÖÔØNG GAËP THEO GIAI ÑOÏAN CUÛA BEÄNH THAÄN MAÏN

SOÁ BIEÁN CHÖÙNG GIA TAÊNG THEO GIAI ÑOÏAN CUÛA BEÄNH THAÄN MAÏN

Thiếu máu trong bệnh thận mạn

Brenner BM. The kidney 2008KDOQI – anemia. 2006

tĐịnh nghĩa: Thiếu máu là tình trạng thiếu khối lượng hồng cầu và Hb, dẫn đến giảm phân phối Oxygen cho mô và cơ quan Hb, Hct thay đổi tùy giới, chủng tộc Thiếu máu khi: Hb < 13,5g/dL ở nam, < 12g/dL ở nữ Tỷ lệ thiếu máu gia tăng khi GFR càng giảm, Tỷ lệ thiếu máu ở bn ĐTĐ cao hơn không ĐTĐ

MI/fatal CHD

Stroke All cause mortablity

No anemia-CKD 1.17 1.05 1.45

Anemia - CKD 1.64 1.81 1.88

Anemia- Non CKD 0.93 0.71 1.21

Thieáu maùu laø yeáu toá nguy cô cuûa BTM vaø töû vong treân bn BTM do ÑTÑ

Vlagopuolos P, JASN. 2005,16, 3403-3410

Cơ chế thiếu máu ở bn STM

Giảm sản xuất erythropoietin tại tủy xương Tán huyết do hội chứng uré huyết cao Xuất huyết do hội chứng uré huyết cao, viêm loét

đường tiêu hóa Suy dinh dưỡng, thiếu đạm Thiếu nguyên liệu: Fe, folic acid, vitamine B12 Ngộ độc nhôm Suy tủy dòng hồng cầu do erythropoietin ( pure red cell

aplasia)

Thiếu máu hồng cầu đằng sắc đẳng bào

Rối lọan chuyển hóa Ca-Phosphor trong BTM

Khả năng cải thiện triệu chứng của lọc máuAbnormalities Improved Persistent Developped

Endocine-metanoluc disturbances

•2nd HPTH•Hyperuricemia•Hyperglycemia•Hypertriglyceridemia•Proteinu-energy malnutrition•Osteomalacia 9 VitD deficiency)

•2nd HPTH•Hyperuricemia•Hyperglycemia•Hypertriglyceridemia•Sexual dysfunction•B2 microglobulin deposition

•Adynamic osteomalacia

•B2 microglobulin deposition

GI disturbances •Anorexia•Nausea and vomiting•GI bleeding •GI bleeding

•Hepatitis. •Ascites•GI bleeding

Hematology •Anemia•Bleeding diathesis•Increased susceptibilityto infection

•Increased susceptibilityto infection

•Bleeding diathesis•Leukopenia•Hypocomplementemia

Factors Improved Persistent DeveloppedNeuromuscular disturbances

•Fatigue. Impaired mentation, lethargy, muscular irritability•Peripheral neuropathy•Restless leg Syndrome•Paralysis•Seizures

•Slepp disorders

•Peripheral neuropathy•Restless leg Syndrome•Musvle cramps•Myopathy

•Musvle cramps•Myopathy

Cardiovascular disease

•Hypertension•Cardiomyopathy

•Hypertension•Cardiomyopathy•Accelerated atherosclerosis•Vascular calcification

•Accelerated atherosclerosis•Vascular calcification•Hypotension and arrhythmias

Harrison’s texbook of Medicine 16th edi

Khả năng cải thiện triệu chứng của lọc máu

Chiến lược tòan cầu

• Chẩn đóan sớm bệnh thận mạn trên đối tượng nguy cơ cao

• Tích cực điều trị bệnh thận mạn• Ngăn chặn bệnh diễn tiến đến STM giai đọan

cúôi, hoặc ngăn bn phải điều trị thay thế thận• Một khi bn vào STM giai đọan cúôi, chuẩn bị

điều trị thay thế thận và điều trị các biến chứng, bảo vệ tính mạng cho bn