11

ÇOCUK VE ERGENLERDE ÇOCUK VE ERGENLERDE KARŞILAŞILAN DAVRANIŞ KARŞILAŞILAN DAVRANIŞ

PROBLEMLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİPROBLEMLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

22

OKUL DERSLERİNDEKİ BAŞARISIZLIĞIN OKUL DERSLERİNDEKİ BAŞARISIZLIĞIN NEDENLERİ NELER OLABİLİR?NEDENLERİ NELER OLABİLİR?

Ders başarısına etki eden birçok durum Ders başarısına etki eden birçok durum vardır.Başarısızlık,çocukların sosyal ve vardır.Başarısızlık,çocukların sosyal ve psikolojik dengesini etkiler.böylece aile ile psikolojik dengesini etkiler.böylece aile ile ilişkilerinde bozulmalar söz konusu olabilir. Ders ilişkilerinde bozulmalar söz konusu olabilir. Ders başarısızlığı, çocuğun özgüvenini olumsuz başarısızlığı, çocuğun özgüvenini olumsuz yönde etkileyebilir.yönde etkileyebilir.

Ders başarısızlığının en büyük nedeni;çocuğun Ders başarısızlığının en büyük nedeni;çocuğun sorumluluklarını bilmemesi ve buna bağlı olarak sorumluluklarını bilmemesi ve buna bağlı olarak çalışma saatlerini düzenleyememesidir.çalışma saatlerini düzenleyememesidir.

33

Ders başarısına etki eden diğer nedenler arasında Ders başarısına etki eden diğer nedenler arasında çocukta görülen depresyon,uyum bozuklukları,aile çocukta görülen depresyon,uyum bozuklukları,aile ilgili problemler,stres etkenleri,anksiyete bozuklukları ilgili problemler,stres etkenleri,anksiyete bozuklukları gibi psikiyatrik durumlar önemli rol oynar.gibi psikiyatrik durumlar önemli rol oynar.

Ders başarısı ile ilgili olarak çocukların bu tür Ders başarısı ile ilgili olarak çocukların bu tür sıkıntıları varken anne babaların onlara karşı aşırı sıkıntıları varken anne babaların onlara karşı aşırı ilgisiz ya da ilgili davranmaları, çocukların bu ilgisiz ya da ilgili davranmaları, çocukların bu durumlarının devam etmesine neden olmaktadır.durumlarının devam etmesine neden olmaktadır.

44

ÇOCUĞUMUN OKUL BAŞARISINI ÇOCUĞUMUN OKUL BAŞARISINI ARTMASI İÇİN NELER ARTMASI İÇİN NELER

YAPMALIYIM?YAPMALIYIM?

Sorumluluk duygusunu artırmaya çalışın:Sorumluluk duygusunu artırmaya çalışın:

Sorumluluk duygusunun artması için daha küçük Sorumluluk duygusunun artması için daha küçük yaşlardan itibaren ona görevler vermek ve bu görevleri yaşlardan itibaren ona görevler vermek ve bu görevleri takip etmek önemlidir.Çocuğa verilen sorumluluk, onun takip etmek önemlidir.Çocuğa verilen sorumluluk, onun bazı konularda kendiliğinden düşünmesini sağlar.bazı konularda kendiliğinden düşünmesini sağlar.

55

Yaşına uygun yapabileceği görevler verinizYaşına uygun yapabileceği görevler veriniz::

Bu görevler özellikle çocuğun bireysel gelişimini uygun Bu görevler özellikle çocuğun bireysel gelişimini uygun bir şekilde hızlandıracak ve onu daha sağlıklı bir psikolojik bir şekilde hızlandıracak ve onu daha sağlıklı bir psikolojik gelişim düzeyine ulaşmasını sağlayacaktır.Yaşa uygun gelişim düzeyine ulaşmasını sağlayacaktır.Yaşa uygun görevler,sorumluluk duygusunun artması ve gelişimin normal görevler,sorumluluk duygusunun artması ve gelişimin normal devam etmesi ile birlikte çocuğu ders başarısına olumlu devam etmesi ile birlikte çocuğu ders başarısına olumlu yansıyacaktır.yansıyacaktır.

Kendine güvenmesini sağlayınızKendine güvenmesini sağlayınız::

Çocuğun derslerinin üstesinden gelmesi için Çocuğun derslerinin üstesinden gelmesi için özgüveninin yerinde olması gerekmektedir. Özgüveni yerinde özgüveninin yerinde olması gerekmektedir. Özgüveni yerinde olan çocuklar derste daha aktif ve katılımcı olmakta,ders olan çocuklar derste daha aktif ve katılımcı olmakta,ders içersinde kendilerini rahatlıkla ifade edebilmektedirler.içersinde kendilerini rahatlıkla ifade edebilmektedirler.

66

Ondan yapamayacağı şeyleri istemeyinizOndan yapamayacağı şeyleri istemeyiniz::

Çocuklardan yapamayacağı görevlerin istenmesi Çocuklardan yapamayacağı görevlerin istenmesi onlarda yetersizlik, başarısızlık ve güvensizlik duygularını onlarda yetersizlik, başarısızlık ve güvensizlik duygularını artırmaktadır.Yapamayacağı şeyler konusunda ısrarcı artırmaktadır.Yapamayacağı şeyler konusunda ısrarcı olmamalı, çocukları iyi tanımaya çalışarak yetenekleri olmamalı, çocukları iyi tanımaya çalışarak yetenekleri doğrultusunda yönlendirmeye çalışmalıyız.doğrultusunda yönlendirmeye çalışmalıyız.

Onun ile birlikte vakit geçirin,kendini ifade etmesini Onun ile birlikte vakit geçirin,kendini ifade etmesini sağlayınızsağlayınız: :

Bu durum onu stresinin azalmasına,derse yeteri kadar Bu durum onu stresinin azalmasına,derse yeteri kadar vakit ayırmasına yardım eder.Kendine güveni olan ve kendini vakit ayırmasına yardım eder.Kendine güveni olan ve kendini rahat ifade eden çocuk birçok derste başarılı olacaktır.Onunla rahat ifade eden çocuk birçok derste başarılı olacaktır.Onunla geçirilen zamanlar, iyi diyaloga neden olacak ve sizin onu geçirilen zamanlar, iyi diyaloga neden olacak ve sizin onu ders konusunda yönlendirmenizi kolaylaştıracaktır.ders konusunda yönlendirmenizi kolaylaştıracaktır.

77

Okul başarılarını uygun bir şekilde ödüllendirinizOkul başarılarını uygun bir şekilde ödüllendiriniz: :

Derse karşı gösterilen başarıların,okulda o gün için Derse karşı gösterilen başarıların,okulda o gün için sıradan bile sayılabilecek başarının ( parmak kaldırma, kalkıp sıradan bile sayılabilecek başarının ( parmak kaldırma, kalkıp ders anlatma) anne baba tarafından desteklenmesi ve övgü ders anlatma) anne baba tarafından desteklenmesi ve övgü dolu sözler ile karşılık alması, çocuğun derse karşı ilgisini dolu sözler ile karşılık alması, çocuğun derse karşı ilgisini artıracaktır.artıracaktır.

Ona her zaman cesaret veriniz,onu destekleyinizOna her zaman cesaret veriniz,onu destekleyiniz: :

Derste veya herhangi bir olumlu aktivitede Derste veya herhangi bir olumlu aktivitede cesaretlendirilen ve teşvik edilen çocuklarda derse karşı ilgi cesaretlendirilen ve teşvik edilen çocuklarda derse karşı ilgi fazla olur. Çocuğun üzerine aldığı sorumluluklar da dahil fazla olur. Çocuğun üzerine aldığı sorumluluklar da dahil olmak üzere ,cesaretlendirilmesi ,onaylanması onu olmak üzere ,cesaretlendirilmesi ,onaylanması onu başarısında önemli bir noktadır. “Sen başaramazsın “ mesajı başarısında önemli bir noktadır. “Sen başaramazsın “ mesajı çocuğun kendine karşı güvenini oldukça azaltacaktır.çocuğun kendine karşı güvenini oldukça azaltacaktır.

88

Öğretmeni ile onun hakkında sık sık iletişime girinizÖğretmeni ile onun hakkında sık sık iletişime giriniz: : Öğretmenler ,okul içersinde öğrencileri doğrudan gözlemleme Öğretmenler ,okul içersinde öğrencileri doğrudan gözlemleme imkanı bulmaktadır. O nedenle öğretmenlerin gözlemlerini imkanı bulmaktadır. O nedenle öğretmenlerin gözlemlerini dikkate almak, problemlere ortak müdahalede bulunmak ve dikkate almak, problemlere ortak müdahalede bulunmak ve öğretmenin ders konusunda desteğini almak oldukça öğretmenin ders konusunda desteğini almak oldukça önemlidir.Öğrencinin yanında, öğretmenini eleştiren önemlidir.Öğrencinin yanında, öğretmenini eleştiren konuşmaları kesinlikle yapmamaya çalışınız. Öğretmenine konuşmaları kesinlikle yapmamaya çalışınız. Öğretmenine güveni sarsılan çocuğun derslerini sevmesi beklenemez.güveni sarsılan çocuğun derslerini sevmesi beklenemez.

Hayatta düzenli ve programlı olmasına yardımcı olunuz:Hayatta düzenli ve programlı olmasına yardımcı olunuz: Özellikle küçük yaştan başlayarak çocukların düzenli ve Özellikle küçük yaştan başlayarak çocukların düzenli ve programlı olmaları için önlemler almak gerekir. Bu önlemler programlı olmaları için önlemler almak gerekir. Bu önlemler ailece alınırsa daha etkili olur.Programsız olan bir evde, ailece alınırsa daha etkili olur.Programsız olan bir evde, çocuktan program beklemek biraz anlamsız olacaktır.Evin çocuktan program beklemek biraz anlamsız olacaktır.Evin programını düzenledikten sonra çocuğunuzdan da program programını düzenledikten sonra çocuğunuzdan da program bekleyebilirsiniz.bekleyebilirsiniz.

99

Aile içi huzuru ve sevgi ortamını onu için hazırlayınızAile içi huzuru ve sevgi ortamını onu için hazırlayınız: : Mutlu ve huzurlu bir aile ortamı çocuğa farkında olmadığı Mutlu ve huzurlu bir aile ortamı çocuğa farkında olmadığı birçok kazanç sağlar. Aile içi huzur ortamında eşlerin karşılıklı birçok kazanç sağlar. Aile içi huzur ortamında eşlerin karşılıklı sevgi ve saygı duyduğu bir yuvada çocuklar da kendini mutlu sevgi ve saygı duyduğu bir yuvada çocuklar da kendini mutlu ve huzurlu hissedecek, yaşlarından beklenen görevleri ve huzurlu hissedecek, yaşlarından beklenen görevleri üstlenebilecektir.Diğer yandan evde huzuru ve mutluluğu üstlenebilecektir.Diğer yandan evde huzuru ve mutluluğu bulamamış çocuklar derste konsantre olmakta zorlanırlar.bulamamış çocuklar derste konsantre olmakta zorlanırlar.

Onu okumaya teşvik ediniz,okuma alışkanlığı Onu okumaya teşvik ediniz,okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olunuz:kazanmasına yardımcı olunuz:

Ders başarısının kazanılmasında,özellikle okuma Ders başarısının kazanılmasında,özellikle okuma alışkanlığı önemlidir.Ancak okuma alışkanlığının daha okul alışkanlığı önemlidir.Ancak okuma alışkanlığının daha okul öncesi dönemden başlatılması,küçük yaşta bu güzel öncesi dönemden başlatılması,küçük yaşta bu güzel alışkanlığın bilinç altına yerleştirilmesi gerekmektedir.alışkanlığın bilinç altına yerleştirilmesi gerekmektedir.

1010

Onun kapasitesi üstünde beklentilere girmeyiniz:Onun kapasitesi üstünde beklentilere girmeyiniz: Ders başarısı konusunda çocuğun zeka Ders başarısı konusunda çocuğun zeka

kapasitesinden ileri başarı beklemek, çocukları strese iterek kapasitesinden ileri başarı beklemek, çocukları strese iterek onların başarısızlığını daha da artıracaktır. Çocuklarınızın onların başarısızlığını daha da artıracaktır. Çocuklarınızın seviyesini bilmek için onu çok iyi tanımanız gerekmektedir. seviyesini bilmek için onu çok iyi tanımanız gerekmektedir. Bunun içinde okul öğretmenleri ve psikolojik danışman ile sıkı Bunun içinde okul öğretmenleri ve psikolojik danışman ile sıkı bir işbirliği içersinde olmak çok önemlidirbir işbirliği içersinde olmak çok önemlidir..

Derslerine engel olabilecek isteklerini,uygun bir şekilde Derslerine engel olabilecek isteklerini,uygun bir şekilde sınırlayınız:sınırlayınız:

Bazı çocuklar ders dışı dinleme ve eğlenme Bazı çocuklar ders dışı dinleme ve eğlenme konularında oldukça fazla zaman harcarlar. Bunun önüne konularında oldukça fazla zaman harcarlar. Bunun önüne mutlaka geçilmelidir. Bu durum çocukların isteğine bırakıldığı mutlaka geçilmelidir. Bu durum çocukların isteğine bırakıldığı taktirde zaman boşa geçecek ve programsız bir insan ortaya taktirde zaman boşa geçecek ve programsız bir insan ortaya çıkacaktır. Çocuğun ders dışında dinleyeceği,oynayacağı çıkacaktır. Çocuğun ders dışında dinleyeceği,oynayacağı zaman boşlukları mutlaka olmalıdır. Ancak bu boşluklar belli zaman boşlukları mutlaka olmalıdır. Ancak bu boşluklar belli bir plan dahilinde dengelenmelidir.bir plan dahilinde dengelenmelidir.

1111

Onu ders ve sınavlar konusunda paniğe sevk etmeyiniz :Onu ders ve sınavlar konusunda paniğe sevk etmeyiniz : Bazı anne babalar ders başarısı konusunda çocuğu Bazı anne babalar ders başarısı konusunda çocuğu

paniğe sevk etmektedir. Bu panik, çocuğun stres ve gerilimini paniğe sevk etmektedir. Bu panik, çocuğun stres ve gerilimini artırarak ders konusunda hata yapmasına ,performans artırarak ders konusunda hata yapmasına ,performans kaygısı çekmesine neden olur.kaygısı çekmesine neden olur.

Yaşıtları ve başkaları ile onu kıyaslamayınızYaşıtları ve başkaları ile onu kıyaslamayınız : :

Kıyaslama çocukların en sevmedikleri ve kişilik gelişimi Kıyaslama çocukların en sevmedikleri ve kişilik gelişimi üzerinde en olumsuz etkiye sahip olan etkenlerin başında üzerinde en olumsuz etkiye sahip olan etkenlerin başında gelir. Bu konu çocuğa dolaylı olarak” sen başarısızsın” “sen gelir. Bu konu çocuğa dolaylı olarak” sen başarısızsın” “sen kötüsün,o iyi” mesajı vermektedir. Bu nedenle bu mesajdan kötüsün,o iyi” mesajı vermektedir. Bu nedenle bu mesajdan kaçınmak gerekir. Unutulmamalıdır ki çocuğun kişilik ve kaçınmak gerekir. Unutulmamalıdır ki çocuğun kişilik ve özgüven gelişimi açısından kıyaslama yapmak , olumsuz bir özgüven gelişimi açısından kıyaslama yapmak , olumsuz bir durumdur.durumdur.

1212

Onun hobilerini artırınız,ders dışında aktiviteler ile Onun hobilerini artırınız,ders dışında aktiviteler ile ilgilenmesini sağlayınızilgilenmesini sağlayınız: :

Bu ona özgüven gelişimi, verimli çalışma ,arkadaş Bu ona özgüven gelişimi, verimli çalışma ,arkadaş ilişkilerinin gelişmesi ,uzun vadede stersin azalması gibi ilişkilerinin gelişmesi ,uzun vadede stersin azalması gibi konularda yardımcı olacaktır.konularda yardımcı olacaktır.

Anne ve babanın yalnız birinin okul konusunda desteğinin Anne ve babanın yalnız birinin okul konusunda desteğinin tam olarak yeterli gelmeyeceğini, her iki ebeveynin birlikte tam olarak yeterli gelmeyeceğini, her iki ebeveynin birlikte gereken önemi vermesi gerektiğini unutmayınız:gereken önemi vermesi gerektiğini unutmayınız:

Ülkemiz şartlarında, genelde anneler çocuk eğitimini Ülkemiz şartlarında, genelde anneler çocuk eğitimini üstlenmektedirler. Bu durum annelerin sorumluluğunu artırdığı üstlenmektedirler. Bu durum annelerin sorumluluğunu artırdığı gibi tek başlarına çoğu zaman yetersiz a gibi bir olumsuzluğu gibi tek başlarına çoğu zaman yetersiz a gibi bir olumsuzluğu da beraberinde getirmektedir. O nedenle hem anne hem de da beraberinde getirmektedir. O nedenle hem anne hem de babanın ders ve okul konusunda ortak ilgisi gerekmektedir.babanın ders ve okul konusunda ortak ilgisi gerekmektedir.

1313

““DERS ÇALIŞMA KONUSUNDA ÇATIŞMAYA DERS ÇALIŞMA KONUSUNDA ÇATIŞMAYA GEREK KALMADIĞINI GÖRECEK”GEREK KALMADIĞINI GÖRECEK”

1414

ÇOCUĞUMLA KALİTELİ BİR ÇOCUĞUMLA KALİTELİ BİR İLETİŞİM NASIL KURABİLİRİM ?İLETİŞİM NASIL KURABİLİRİM ?

Çocukta olumlu davranış geliştirebilmenin ilk basamağı Çocukta olumlu davranış geliştirebilmenin ilk basamağı onunla kaliteli iletişimi kurabilmekten geçiyor. onunla kaliteli iletişimi kurabilmekten geçiyor. İletişimde İletişimde kalitenin yakalanabilmesi için ben dilinin kullanılması ve kalitenin yakalanabilmesi için ben dilinin kullanılması ve çocukla empatik anlayış içinde konuşurken fiziksel duruşa çocukla empatik anlayış içinde konuşurken fiziksel duruşa ve göz temasına dikkat edilmesi gerekirve göz temasına dikkat edilmesi gerekir. Tüm bu şartlar . Tüm bu şartlar sağlandığında , artık siz çocuğunuzu, çocuğunuzda sizi sağlandığında , artık siz çocuğunuzu, çocuğunuzda sizi çok rahat anlayacaktır. Aranızdaki iletişiminin kalitesinin çok rahat anlayacaktır. Aranızdaki iletişiminin kalitesinin yükselmesiyle orantılı olarak ilişkinizdeki samimiyet de yükselmesiyle orantılı olarak ilişkinizdeki samimiyet de artacaktır. Çocuğunuz “Annem/ Babam beni anlıyor” diye artacaktır. Çocuğunuz “Annem/ Babam beni anlıyor” diye düşünecek ve sıkıntılarını sizlerle paylaşmaktan düşünecek ve sıkıntılarını sizlerle paylaşmaktan

çekinmeyecektir. çekinmeyecektir. Sonuç olarak ……………Sonuç olarak ……………

1515

““ARTIK BİRİBİRİNİZİ ANLAYACAK”ARTIK BİRİBİRİNİZİ ANLAYACAK”

1616

““BİRİMİZİN SORUNU HEPİMİZİNDİR BİRİMİZİN SORUNU HEPİMİZİNDİR DİYECEK “DİYECEK “

1717

““SORUNLARI BİRLİKTE AŞACAK”SORUNLARI BİRLİKTE AŞACAK”

1818

1919

““BİRİBİRİNİZE GÜVENECEK”BİRİBİRİNİZE GÜVENECEK”

2020

““DERTLERİNİZİ PAYLAŞACAKDERTLERİNİZİ PAYLAŞACAK””

2121

““BİRİBİRİNİZLE İLGİLENECEKBİRİBİRİNİZLE İLGİLENECEK””

2222

DOĞRU İLETİŞİM YÖNTEMLERİNİ DOĞRU İLETİŞİM YÖNTEMLERİNİ KULLANACAKKULLANACAK

2323

KARDEŞ KISKANÇLIĞININ KARDEŞ KISKANÇLIĞININ ÖNÜNE NASIL GEÇEBİLİRİM ?ÖNÜNE NASIL GEÇEBİLİRİM ?

Kardeş kıskançlığının engellenmesinde anne babaların Kardeş kıskançlığının engellenmesinde anne babaların davranışlarının çok büyük önemi vardır. Daha çocuk davranışlarının çok büyük önemi vardır. Daha çocuk doğmadan önce,büyük kardeş,yeni doğacak çocuğa doğmadan önce,büyük kardeş,yeni doğacak çocuğa karşı sevgi dolu hislerle hazırlanmalıdır.Kardeş karşı sevgi dolu hislerle hazırlanmalıdır.Kardeş doğumundan sonra ise anne babaların tutarlı ve dengeli doğumundan sonra ise anne babaların tutarlı ve dengeli tavırları ile bu problem daha az yaşanabilir.tavırları ile bu problem daha az yaşanabilir.

2424

2525

Kıskançlığı aşmak için:Kıskançlığı aşmak için: Doğumdan önce hazırlıkDoğumdan önce hazırlık Anne ve babanın kendi aralarındaki iletişim ile çocuklara Anne ve babanın kendi aralarındaki iletişim ile çocuklara

örnek olmasıörnek olması Diğer çocuğa sonradan sevgi ve ilgide azalma olmamasıDiğer çocuğa sonradan sevgi ve ilgide azalma olmaması Yeni doğan bebeğe ait bazı sorumlulukların büyük Yeni doğan bebeğe ait bazı sorumlulukların büyük

kardeşe verilmesikardeşe verilmesi Anne babanın sık sık kardeşlerle birlikte oyun oynaması Anne babanın sık sık kardeşlerle birlikte oyun oynaması Büyük çocuğun mutluluk alanlarının artırılmasıBüyük çocuğun mutluluk alanlarının artırılması Her bir çocuğunuza ayrı zaman ayırın.Her bir çocuğunuza ayrı zaman ayırın. İki kardeşin birlikte sergilediği uyumlu davranışların İki kardeşin birlikte sergilediği uyumlu davranışların

ödüllendirilmesiödüllendirilmesi

2626

Çocukların arasında yaşanacak tartışmaların arasına Çocukların arasında yaşanacak tartışmaların arasına girmemek gerekir. Çünkü ayırma çabasında mutlaka bir girmemek gerekir. Çünkü ayırma çabasında mutlaka bir tarafta olacaksınız, oysa onlar birbirini kızdıracak şeyleri siz tarafta olacaksınız, oysa onlar birbirini kızdıracak şeyleri siz farkedene kadar yapmış olmaktadırlar.farkedene kadar yapmış olmaktadırlar.

“ “ Sen büyüksün ,kardeşine zarar verirsin” ya da “Ablanı Sen büyüksün ,kardeşine zarar verirsin” ya da “Ablanı rahatsız ediyorsun” gibi uyarılar bir tarafı tutmak anlamına rahatsız ediyorsun” gibi uyarılar bir tarafı tutmak anlamına gelecektir. gelecektir.

2727

Özellikle tartışmalar karşılıklı zarar verici olmaya Özellikle tartışmalar karşılıklı zarar verici olmaya başlıyorsa fiziksel olarak ayırmak önemlidir. Aynı şekilde başlıyorsa fiziksel olarak ayırmak önemlidir. Aynı şekilde tarafsızlığı korumak için “Siz birbirinizi tarafsızlığı korumak için “Siz birbirinizi örseliyorsunuz,zarar veriyorsunuz.Ayrı oturacaksınız” örseliyorsunuz,zarar veriyorsunuz.Ayrı oturacaksınız” gibi bir tutum onların şiddetli tartışmalarını gibi bir tutum onların şiddetli tartışmalarını önleyecek,birbirlerini önleyecek,birbirlerini özlemelerine ve yeniden biraraya özlemelerine ve yeniden biraraya geldiklerinde daha ılımlı davranmalarını geldiklerinde daha ılımlı davranmalarını sağlayabilecektir. sağlayabilecektir.

Kardeş kıskançlığını bitirecek temel çözüm çocukların Kardeş kıskançlığını bitirecek temel çözüm çocukların büyümesi,ebeveyn ilgisine gereksinimlerinin azaldığı geç büyümesi,ebeveyn ilgisine gereksinimlerinin azaldığı geç ergenlik dönemine gelmeleridir.ergenlik dönemine gelmeleridir.

2828

ÇOCUĞUM ÇOK FAZLA İÇİNE ÇOCUĞUM ÇOK FAZLA İÇİNE KAPANIK NE YAPMALIYIM ?KAPANIK NE YAPMALIYIM ?

Çocuklar devamlı olarak sosyal bir gelişim Çocuklar devamlı olarak sosyal bir gelişim gösterirler.Normal sosyal gelişim süreci içersinde başta gösterirler.Normal sosyal gelişim süreci içersinde başta aile üyeleri olmak üzere diğer insanlar ile iletişim ve aile üyeleri olmak üzere diğer insanlar ile iletişim ve etkileşim önemlidir.Bazı çocuklar gerek kişilik özellikleri etkileşim önemlidir.Bazı çocuklar gerek kişilik özellikleri gerekse sonradan etki eden faktörler sonucunda içe gerekse sonradan etki eden faktörler sonucunda içe dönük,sosyal ortamlara ve alışılmadık mekanlara kolay dönük,sosyal ortamlara ve alışılmadık mekanlara kolay adapte olamayan,genelde duygusal paylaşıma adapte olamayan,genelde duygusal paylaşıma girmeyen,yabancı insanlardan tedirgin olan bir yapıda girmeyen,yabancı insanlardan tedirgin olan bir yapıda olabilirler.olabilirler.

2929

3030

ANNE BABALARIN BUDURUMDA ANNE BABALARIN BUDURUMDA YAPMALARI GEREKENLER.YAPMALARI GEREKENLER.

Sık sık çocuğa söz hakkı tanımalarıSık sık çocuğa söz hakkı tanımaları Hemen her konuda onun kendisini ve duygularını ifade Hemen her konuda onun kendisini ve duygularını ifade

etmesine fırsat verilmesietmesine fırsat verilmesi Ona sık sık ne hissettiğini ne düşündüğünü sormalarıOna sık sık ne hissettiğini ne düşündüğünü sormaları Çocuğa değer vermeleriÇocuğa değer vermeleri Konuştuğu zaman dinlemeleriKonuştuğu zaman dinlemeleri Sık sık sosyal ortamlarla irtibatını sağlamalarıSık sık sosyal ortamlarla irtibatını sağlamaları Onu olduğu gibi kabul ederek sevgilerini sık sık belli Onu olduğu gibi kabul ederek sevgilerini sık sık belli

etmelerietmeleri

3131

ANNE BABALARIN BU DURUMDA ANNE BABALARIN BU DURUMDA YAPMALARI GEREKENLERYAPMALARI GEREKENLER

Çocuğun her şeyine müdahale etmeden ve çok eleştirici Çocuğun her şeyine müdahale etmeden ve çok eleştirici olmadan onun kendini rahatlıkla ifade etmesine olanak olmadan onun kendini rahatlıkla ifade etmesine olanak vermelerivermeleri

Sosyal ortamlara sık sık girmeleri için ortam hazırlamak Sosyal ortamlara sık sık girmeleri için ortam hazırlamak ve özendirmekve özendirmek

Arkadaşlıklarını ve sosyal ilişkilerini desteklemelerini Arkadaşlıklarını ve sosyal ilişkilerini desteklemelerini önermekteyiz.önermekteyiz.

3232

ÇOCUĞUMUZU NASIL ÇOCUĞUMUZU NASIL ÖDÜLLENDİRMELİYİZ ?ÖDÜLLENDİRMELİYİZ ?

Hayatın ilerleyen aşamalarında çocuk gelişimi bazı Hayatın ilerleyen aşamalarında çocuk gelişimi bazı yönlendirmelere ihtiyaç duyar.Anne babanın çocuğun yönlendirmelere ihtiyaç duyar.Anne babanın çocuğun davranışlarının şekillenmesinde ; onun başarılarını,doğru davranışlarının şekillenmesinde ; onun başarılarını,doğru davranışlarını,onaylaması gereken tavırlarını davranışlarını,onaylaması gereken tavırlarını ödüllendirmesi gerekmektedir.ödüllendirmesi gerekmektedir.

Genelde anne babalar kötü davranışa odaklanır.Yani Genelde anne babalar kötü davranışa odaklanır.Yani çocuğun gün içersindeki olumsuz davranışlarını hemen çocuğun gün içersindeki olumsuz davranışlarını hemen fark ederler. Bu durum anne ve babanın çocuğa olumsuz fark ederler. Bu durum anne ve babanın çocuğa olumsuz mesaj verme sayısını artırır. Çocukla sadece olumsuz mesaj verme sayısını artırır. Çocukla sadece olumsuz yönlerin vurgulanarak iletişim kurulması uzun vadede yönlerin vurgulanarak iletişim kurulması uzun vadede büyük problemler oluşturabilir.büyük problemler oluşturabilir.

3333

En iyi ödüllendirme şekli maddi ödüller yerine duygusal ve En iyi ödüllendirme şekli maddi ödüller yerine duygusal ve sosyal ödüllerdir. Anne babaların genel yanlışı ,çocuğa hediye sosyal ödüllerdir. Anne babaların genel yanlışı ,çocuğa hediye almayı sanki en iyi ödüllendirmeymiş gibi algılamalarıdır.almayı sanki en iyi ödüllendirmeymiş gibi algılamalarıdır.

Bakıldığında anne babasının öpmesi ,kucaklaması Bakıldığında anne babasının öpmesi ,kucaklaması gezdirmesi, onunla oynaması, ona güzel sözler söylemesi, gezdirmesi, onunla oynaması, ona güzel sözler söylemesi, başarılarını anlatması ve takdir etmesi şeklindeki ödüllendirme başarılarını anlatması ve takdir etmesi şeklindeki ödüllendirme ise en sağlıklı ve başarılı ödüllendirmedir.ise en sağlıklı ve başarılı ödüllendirmedir.

Çocuklarımıza maddi ödülleri hemen vermek yerine belli Çocuklarımıza maddi ödülleri hemen vermek yerine belli süreçler sonucunda ödüllendirmek çok daha doğrudur.Bu süreçler sonucunda ödüllendirmek çok daha doğrudur.Bu şekilde çocuklar bir ödül veya hediye almak için istendik şekilde çocuklar bir ödül veya hediye almak için istendik davranışı yapmaya başlar ama ödül kesildiğinde ise yapması davranışı yapmaya başlar ama ödül kesildiğinde ise yapması gereken davranışı yapmadığını görürüz. Onun için çocuklara gereken davranışı yapmadığını görürüz. Onun için çocuklara maddi ödüller verirken bunun süresinin çok sık aralıklarla maddi ödüller verirken bunun süresinin çok sık aralıklarla olmamasına dikkat etmek gerekir.olmamasına dikkat etmek gerekir.

3434

ÖRNEK:ÖRNEK: Sekizinci Sınıf Öğrencisi Ahmet her zamanki gibi saat 17 Sekizinci Sınıf Öğrencisi Ahmet her zamanki gibi saat 17

:00 da okuldan eve gelmiştir. Birinci dönem karnesi pek iç açıcı :00 da okuldan eve gelmiştir. Birinci dönem karnesi pek iç açıcı değildir. Babası da o gün işten eve erken gelir .Ahmet’i değildir. Babası da o gün işten eve erken gelir .Ahmet’i televizyon karşısında gören babası” otur bakalım otur,sene televizyon karşısında gören babası” otur bakalım otur,sene sonu karnen gelsin bakalım, o zaman görüşürüz.”diyerek sonu karnen gelsin bakalım, o zaman görüşürüz.”diyerek üstünü değiştirmeye geçiyor. Babanın bu tavrı çocuğun derse üstünü değiştirmeye geçiyor. Babanın bu tavrı çocuğun derse karşı isteğini artırır mı dersiniz ?karşı isteğini artırır mı dersiniz ?

Fareyi bir labirente koymuşlar. Labirentin sonuna da kocaman Fareyi bir labirente koymuşlar. Labirentin sonuna da kocaman bir peynir. Fare dolanmış dolanmış peyniri bir türlü bulamamış bir peynir. Fare dolanmış dolanmış peyniri bir türlü bulamamış ve sonunda açlıktan ölmüş.. Başka bir bilim adamı da büyük ve sonunda açlıktan ölmüş.. Başka bir bilim adamı da büyük parça peyniri yine labirentin sonuna koymuş ama peynirden parça peyniri yine labirentin sonuna koymuş ama peynirden kopardığı birkaç parçayı sonuca giden yoldaki ara hedeflere kopardığı birkaç parçayı sonuca giden yoldaki ara hedeflere koymuş. Fare de hızlı bir şekilde çıkışı ve büyük peyniri bulmuş. koymuş. Fare de hızlı bir şekilde çıkışı ve büyük peyniri bulmuş.

3535

SONUÇ SONUÇ

Burada Ahmet’in babası ne yapıyor sona odaklanıyor. Burada Ahmet’in babası ne yapıyor sona odaklanıyor. Ama aslında burada yapması gereken sürece Ama aslında burada yapması gereken sürece odaklanmalıydı. “Birinci dönemde karnende matematik odaklanmalıydı. “Birinci dönemde karnende matematik ve Türkçe derslerin pek iyi değildi,şimdi de yeterince ve Türkçe derslerin pek iyi değildi,şimdi de yeterince ders çalışmadığını düşünüyorum” şeklinde onu ders çalışmadığını düşünüyorum” şeklinde onu anlamaya yönelik olarak konu açılabilir ve bunun anlamaya yönelik olarak konu açılabilir ve bunun üstünde konuşulabilir.üstünde konuşulabilir.

3636

CEZA NASIL OLMALIDIR ?CEZA NASIL OLMALIDIR ?

Kimi aileler çocuklarını eğitirken ağırlıklı olarak ceza vermeyi Kimi aileler çocuklarını eğitirken ağırlıklı olarak ceza vermeyi yeğlerler. Ancak bu çok doğru değildir. Çocuk eğitiminde ceza yeğlerler. Ancak bu çok doğru değildir. Çocuk eğitiminde ceza vardır. Ancak ceza veriliş şekilleri vardır.Çocuğumuzu vardır. Ancak ceza veriliş şekilleri vardır.Çocuğumuzu eğitirken cezayı ne kadar az kullanabiliyorsak çocuk eğitimine eğitirken cezayı ne kadar az kullanabiliyorsak çocuk eğitimine o kadar başarılıyızdır.o kadar başarılıyızdır.

Çocuğun neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlayabilmesi için Çocuğun neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlayabilmesi için vereceğimiz ceza ve ödüllerde tutarlı olmalıyızvereceğimiz ceza ve ödüllerde tutarlı olmalıyız. Ödülde olduğu . Ödülde olduğu gibi cezada da adil davranmalı çocuğa karşı doğru yaklaşım gibi cezada da adil davranmalı çocuğa karşı doğru yaklaşım içinde olmalıyız. Kullanabileceğimiz yöntemleri beraber içinde olmalıyız. Kullanabileceğimiz yöntemleri beraber inceleyelim.inceleyelim.

3737

a) Mahrum bırakmaa) Mahrum bırakma

Yapılan hata karşısında veya yapılması istenen ancak Yapılan hata karşısında veya yapılması istenen ancak çocuğu yapmadığı davranışı öğretmek için çocuk;sevdiği çocuğu yapmadığı davranışı öğretmek için çocuk;sevdiği bir etkinlikten,oyuncaktan veya haktan mahrum bir etkinlikten,oyuncaktan veya haktan mahrum bırakılmasıdır.bırakılmasıdır.

Örnek: Bilgisayar başında oyuna dalıp dersini yapmayan Örnek: Bilgisayar başında oyuna dalıp dersini yapmayan öğrenciye belli bir zaman bilgisayar mahrumiyeti veya öğrenciye belli bir zaman bilgisayar mahrumiyeti veya eve geç gelen çocuğa belli bir zaman dışarı çıkmama eve geç gelen çocuğa belli bir zaman dışarı çıkmama cezası verilebilir.cezası verilebilir.

3838

b) Ayrıcalıkların kısıtlanmasıb) Ayrıcalıkların kısıtlanması

Ayrıcalıkların kısıtlanması mahrum bırakma cezasına Ayrıcalıkların kısıtlanması mahrum bırakma cezasına benzer bir ceza yöntemidir.çocuğun mevcut halde sahip benzer bir ceza yöntemidir.çocuğun mevcut halde sahip olduğu ayrıcalıkların kısıtlanması ve böylelikle ayrıcalıklı olduğu ayrıcalıkların kısıtlanması ve böylelikle ayrıcalıklı durumunu tekrar elde edebilmek için istendik davranışı durumunu tekrar elde edebilmek için istendik davranışı yerine getirmesi için uygulanır.yerine getirmesi için uygulanır.

Örnek: Derslerine düzenli çalışan ve başarılı bir öğrenci Örnek: Derslerine düzenli çalışan ve başarılı bir öğrenci olan çocuğun yatma saatini kendisinin belirlemesi gibi olan çocuğun yatma saatini kendisinin belirlemesi gibi ayrıcalığı olabilir.ayrıcalığı olabilir.

3939

c)Tavır almac)Tavır alma Çocuk eğitiminde çocukla konuşarak meselelerin Çocuk eğitiminde çocukla konuşarak meselelerin

halledilmesi esastır. Ancak bazen öyle durumlar ortaya halledilmesi esastır. Ancak bazen öyle durumlar ortaya çıkar ki kısa bir konuşmadan sonra çocuğun vicdanı ile çıkar ki kısa bir konuşmadan sonra çocuğun vicdanı ile baş başa bırakılması daha uygun olur. Böylelikle baş başa bırakılması daha uygun olur. Böylelikle çocuk,babasının veya annesinin tavrına karşı onun çocuk,babasının veya annesinin tavrına karşı onun sevgisini yeniden nasıl kazanabileceğine sevgisini yeniden nasıl kazanabileceğine odaklanır.Ancak tavır koyma çok uzatılmamalı ve hemen odaklanır.Ancak tavır koyma çok uzatılmamalı ve hemen de vazgeçilmemelidir.de vazgeçilmemelidir.

4040

FİZİKSEL OLARAK CEZALANDIRMANIN FİZİKSEL OLARAK CEZALANDIRMANIN ETKİLERİ NELERDİR ?ETKİLERİ NELERDİR ?

Fiziksel ceza bazı ebeveynlerin sık başvurdukları Fiziksel ceza bazı ebeveynlerin sık başvurdukları cezalandırma yöntemlerindendir. Bazı anne babalar cezalandırma yöntemlerindendir. Bazı anne babalar dayağa çok sık başvurduklarından dolayı çocukları dayağa çok sık başvurduklarından dolayı çocukları ürkek,pasif,kırılgan,utsuz olabilirler. Bunun tam tersi ürkek,pasif,kırılgan,utsuz olabilirler. Bunun tam tersi olarak hiçbir cezanın etkilemediği,sınırlarını olarak hiçbir cezanın etkilemediği,sınırlarını bilmeyen,fazla miktarda davranış problemleri bilmeyen,fazla miktarda davranış problemleri olan,duyarsızlaşmış çocuklar da yetişebilir.olan,duyarsızlaşmış çocuklar da yetişebilir.

Dayak atılan çocukta özgüven Dayak atılan çocukta özgüven eksikliği,depresyon,mutsuzluk,şiddete eğilim,anne eksikliği,depresyon,mutsuzluk,şiddete eğilim,anne babaya kaşı öfke,uyumsuzluk,davranış babaya kaşı öfke,uyumsuzluk,davranış problemleri,çekingenlik,pasif kişilik,çabuk ağlamaya problemleri,çekingenlik,pasif kişilik,çabuk ağlamaya meyil görülebilir.meyil görülebilir.

4141

KIYASLAMA YAPMAK KIYASLAMA YAPMAK DOĞRUMUDUR ?DOĞRUMUDUR ?

Kıyaslama yapmak çocuklar için oldukça stres oluşturan Kıyaslama yapmak çocuklar için oldukça stres oluşturan bir durumdur. “Bak falan şunları başarmış sen niye bir durumdur. “Bak falan şunları başarmış sen niye yapamadın ?” “Kardeşin şöyle yapıyor sende yapsan” yapamadın ?” “Kardeşin şöyle yapıyor sende yapsan” gibi mesajlar çocuklar için olumlu mesajlar değildir. Bu gibi mesajlar çocuklar için olumlu mesajlar değildir. Bu tür mesajlar çocuğa ” Sen yetersizsin ” “ Onlar daha iyi tür mesajlar çocuğa ” Sen yetersizsin ” “ Onlar daha iyi “mesajını vererek çocuğun özgüveni konusunda “mesajını vererek çocuğun özgüveni konusunda sıkıntılara girmesine neden olur. sıkıntılara girmesine neden olur.

Kıyaslama çocuğu daha Kıyaslama çocuğu daha gergin,kaygılı,güvensiz,mutsuz,yetersiz hale getirecektir. gergin,kaygılı,güvensiz,mutsuz,yetersiz hale getirecektir. Anne babaların ve çocuğa bakan kişilerin bu konuya Anne babaların ve çocuğa bakan kişilerin bu konuya özenle dikkat etmeleri,çocuğun ruh sağlığı açısından özenle dikkat etmeleri,çocuğun ruh sağlığı açısından oldukça önemlidir.oldukça önemlidir.

4242

4343

ÇOCUKLARIN HER İSTEDİĞİ ÇOCUKLARIN HER İSTEDİĞİ ALINMALI MIDIR ?ALINMALI MIDIR ?

Çocukların büyüme sürecinde bitmek tükenmek Çocukların büyüme sürecinde bitmek tükenmek bilmeyen istekleri olabilir. Bu isteklerin şekillendirilmesi bilmeyen istekleri olabilir. Bu isteklerin şekillendirilmesi önemlidir. Bazı durumlarda anne babalar tarafından önemlidir. Bazı durumlarda anne babalar tarafından çocuğa verilecek sevgi ile istediği her şeyi alma durumu çocuğa verilecek sevgi ile istediği her şeyi alma durumu karıştırılmaktadır. Çocukların her istediklerinin alınması karıştırılmaktadır. Çocukların her istediklerinin alınması sanki sevginin çokluğu ile orantılı gibi algılanmaktadır. sanki sevginin çokluğu ile orantılı gibi algılanmaktadır. Anne babalar mutsuz çocuklara sahip olmak Anne babalar mutsuz çocuklara sahip olmak istemiyorlarsa çocuğa her istediğini alamamalıdırlar. istemiyorlarsa çocuğa her istediğini alamamalıdırlar. Çünkü çocuk, kendisini ve isteklerini ancak anne Çünkü çocuk, kendisini ve isteklerini ancak anne babanın şekillendirmesi ile ayarlanabilir.babanın şekillendirmesi ile ayarlanabilir.

4444

4545

ÇOCUKLARIMIZI TELEVİZYON ÇOCUKLARIMIZI TELEVİZYON

BAĞIMLILIĞINDAN NASIL KURTARIRIZBAĞIMLILIĞINDAN NASIL KURTARIRIZ.. Her evin baş köşesine konulan ve hayatımızın ayrılmaz Her evin baş köşesine konulan ve hayatımızın ayrılmaz

bir parçası haline gelen televizyonun çocuk eğitiminde bir parçası haline gelen televizyonun çocuk eğitiminde olumlu veya olumsuz büyük etkilere sahip olduğu olumlu veya olumsuz büyük etkilere sahip olduğu kaçınılmaz bir gerçek. Şimdi televizyonun çocuğunuz kaçınılmaz bir gerçek. Şimdi televizyonun çocuğunuz üzerindeki olumsuz etkilere kısaca bakalım.üzerindeki olumsuz etkilere kısaca bakalım.

Çocuğun odasında televizyon olması televizyon Çocuğun odasında televizyon olması televizyon seyretme isteğini körükleyecek iki saat seyredeceği seyretme isteğini körükleyecek iki saat seyredeceği varsa televizyon karşısında beş saat durmasına yol varsa televizyon karşısında beş saat durmasına yol açacaktır.açacaktır.

Televizyon seyretme alışkanlığı artar ve aile hayatından Televizyon seyretme alışkanlığı artar ve aile hayatından kopmaya başlar.kopmaya başlar.

4646

Aile büyüklerini örnek alam yerine televizyonda gördükleri Aile büyüklerini örnek alam yerine televizyonda gördükleri starları ve onların hayatlarını örnek almaya başlarlar.starları ve onların hayatlarını örnek almaya başlarlar.

Düşünme kabiliyetleri zayıflar,iletişim kurmakta zorluk yaşarlar Düşünme kabiliyetleri zayıflar,iletişim kurmakta zorluk yaşarlar ve donuk bir yapıya sahip olabilirler.ve donuk bir yapıya sahip olabilirler.

4747

PEKİ O ZAMAN NE YAPMALI ?PEKİ O ZAMAN NE YAPMALI ?

Anne baba televizyonsuz bir hayata kendini alıştırmalı. Anne baba televizyonsuz bir hayata kendini alıştırmalı. Çünkü işten geldikten sonra gece 12- 1 ‘lere kadar Çünkü işten geldikten sonra gece 12- 1 ‘lere kadar televizyon seyreden baba , Çocuğuna “ Televizyon televizyon seyreden baba , Çocuğuna “ Televizyon izleme” dese ne kadar etkili olabilir ? izleme” dese ne kadar etkili olabilir ?

Onun için çocuklarımıza olumlu model olmalıyız.Önce Onun için çocuklarımıza olumlu model olmalıyız.Önce kendimizden başlamalı evde televizyon dışında işler ve kendimizden başlamalı evde televizyon dışında işler ve uğraşılar edinmeliyiz. Kendimizi disipline etmemizle uğraşılar edinmeliyiz. Kendimizi disipline etmemizle beraber çocuklarımızı da disipline edebiliriz. beraber çocuklarımızı da disipline edebiliriz. İzleyeceğimiz programları önceden belirleme ve diğer İzleyeceğimiz programları önceden belirleme ve diğer vakitlerde yapacağımız etkinlikleri planlama ile aile içi vakitlerde yapacağımız etkinlikleri planlama ile aile içi huzurun ve dayanışmanın da artacağı kesindir. huzurun ve dayanışmanın da artacağı kesindir.

4848

Çocuklarımızın derslerine yardım etme,onlarla oyun Çocuklarımızın derslerine yardım etme,onlarla oyun oynama, ailece sohbet etme, onlara faydalı bilgiler oynama, ailece sohbet etme, onlara faydalı bilgiler öğretme, beraber kitap okuma ve duygularını paylaşma öğretme, beraber kitap okuma ve duygularını paylaşma veya gezintiye çıkma televizyon seyretmek yerine iyi veya gezintiye çıkma televizyon seyretmek yerine iyi birer alternatif olabilir.birer alternatif olabilir.

Onlara yaptırmak istediğimiz şeyleri zorla ve bıktırarak Onlara yaptırmak istediğimiz şeyleri zorla ve bıktırarak

değil,ancak sevdirerek ve örnek olarak yaptırabilirizdeğil,ancak sevdirerek ve örnek olarak yaptırabiliriz..

4949