Çocukluk ÇaĞinda sik gÖrÜlen ruhsal sorunlar ve dehb
DESCRIPTION
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB. Prof. Dr. Elvan İşeri GÜTF Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ABD. DEHB-DB-KOKGB Kaygı Bozuklukları Depresyon Dışa atım bozuklukları Tik Bozuklukları Otizm Uyku Bozuklukları. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/1.jpg)
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL
SORUNLAR VE DEHB
Prof. Dr. Elvan İşeriGÜTF Çocuk ve Ergen
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ABD
![Page 2: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/2.jpg)
1. DEHB-DB-KOKGB
2. Kaygı Bozuklukları
3. Depresyon
4. Dışa atım bozuklukları
5. Tik Bozuklukları
6. Otizm
7. Uyku Bozuklukları
![Page 3: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
1. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
![Page 4: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/4.jpg)
DEHB
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), üç temel özelliği;
● Dikkati toplamakta güçlük,
● Aşırı hareketlilik,
● Dürtüsellik (impulsivite) olan,
ve yürütücü işlevleri içine alan bilişsel işlevlerde bozuklukla giden nöropsikiyatrik bir psikopatolojidir.
![Page 5: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/5.jpg)
DEHBALT TİPLERİ
DİKKAT EKSİKLİĞİ
ÖNDE OLAN TİP
AŞIRI HAREKETLİLİK ÖNDE OLAN
TİP
BİRLEŞİK TİP
![Page 6: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/6.jpg)
DEHB Belirti gruplarıDEHB Belirti grupları
DürtüsellikDürtüsellik
Çoğu zaman çok Çoğu zaman çok konuşurkonuşur
YYanıtları ağzından kaçırıranıtları ağzından kaçırır
Sırasını bekleyemezSırasını bekleyemez
Başkalarının sözünü Başkalarının sözünü keserkeser
Başkalarının Başkalarının yaptıklarının arasına yaptıklarının arasına girergirer
HHiiperaperakktivittivitee
Yerinde duramazYerinde duramaz
Sınıfta sırasında Sınıfta sırasında oturamazoturamaz
Aşırı koşma/tırmanma Aşırı koşma/tırmanma eğilimindedireğilimindedir
Sakin bir şekilde Sakin bir şekilde oynayamaz/çalışamazoynayamaz/çalışamaz
Sürekli hareket ederSürekli hareket eder
Çoğu zaman çok Çoğu zaman çok konuşurkonuşur
DDiikkatsizlikkkatsizlik
Dikkatini vermezDikkatini vermez
Başladığı işi bitirmezBaşladığı işi bitirmez
Organize olamazOrganize olamaz
Sürekli çaba Sürekli çaba gerektiren gerektiren görevlerden kaçınırgörevlerden kaçınır
Bir şeyleri kaybeder, Bir şeyleri kaybeder, unutkandırunutkandır
Dikkati kolayca Dikkati kolayca dağılıdağılırr
![Page 7: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/7.jpg)
DEHB-epidemioloji
● DEHB çocukluk çağında en sık tanı konulan psikiyatrik bozukluktur.
● Çocuk ve ergende % 3-10 ● En sık alt tip bileşik tiptir. En sık okul yaş
erkeklerde görülür. ● Erkeklerde 3-5 kat daha fazladır. ● Okul öncesi; hiperaktivite/dürtüsellik, İlköğretim; bileşik tip, Lise ve erişkinde; dikkatsizliğin önde olduğu
tip ise daha sıktır.
![Page 8: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/8.jpg)
DEHB-Klinik Özellikler-I
Bebeklikte;
● Az ve düzensiz uyku
● Kolik
● Yeme sorunları
● Huzursuzluk,
● Çok ağlama,
● Kolay yatıştırılamama,
![Page 9: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/9.jpg)
Erken Çocukluk
● Aşırı hareketlilik, olaylara düşünmeden dalma, korku hissetmeme
● Sık kavga ve kazalara yatkınlık
● Söz dinlememe, çok konuşma, sabırsızlık
● Başına buyruk davranma, dikkatsizlik
● İlişki sorunları
![Page 10: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/10.jpg)
Çocukluk
● Dikkatsizlik, ödevlere karşı isteksizlik,
sık eşya kaybetme,
● Öğrenme güçlükleri
● Aşırı hareketlilik,
● Dürtüsel tehlikeli davranışlar, kaza ve yaralanmalar,
● Düşük kendilik algısı
![Page 11: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/11.jpg)
Ergenlik ● Ders çalışamama, dikkatsizlik, unutkanlık, zamanı organize edememe,
● Gerginlik, huzursuzluk,
● Tehlikeli aktiviteler (Cinsel riskli davranışlar, kavgaya katılma, alkol-madde kötüye kullanımı)
● Zayıf sosyal ilişkiler kurma,
● Düşük kendilik algısı, depresif yakınmalar,
● Antisosyal ve saldırgan davranışlar sergileme
![Page 12: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/13.jpg)
DEHB-Etiyoloji-I
DEHB, etiyolojisi tam olarak bilinmeyen,
patofizyolojisiyle ilişkili çok sayıda
inceleme ve kuramın olduğu,
heterojen bir bozukluktur.
![Page 14: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/14.jpg)
DEHBKARŞI GELME BOZUKLUĞU (%35-65)DAVRANIM BOZUKLUĞU (%20-45)
ÖZEL ÖĞRENME BOZUKLUĞU (%20-35)DEPRESYON (%3-75)ANKSİYETE BOZUKLUĞU (%5-15)
![Page 15: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/15.jpg)
Aile ve çocukla ilk görüşme, bilgi alma
Ailenin doldurduğu ölçekler Okul ve öğretmenden alınan bilgiler
ve öğretmenin doldurduğu ölçekler Çocuğun değerlendirilmesi
MuayeneTestler
![Page 16: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/16.jpg)
DEHB-Gidiş ve Sonlanım
● DEHB tanısı almış çocukların yarısında ya da fazlasında, ergenlik dönemi bozukluktan etkilenmiş ergenlerin ise yarısı ya da fazlasında, erişkinlik döneminde de DEHB belirtileri devam etmektedir.
● DEHB tanısı almış çocuklardaki belirtilerin erişkin yaşlarda devam etme oranı %10-79 arasında değişmektedir.
![Page 17: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/17.jpg)
DEHB-Gidiş ve Sonlanım-II
● Çocuk ve ergenlerde; Sigara ve alkol-madde kullanımı, agresyon, kanun dışı eylemlerde bulunma gibi antisosyal davranışlar, depresyon, anksiyete bozuklukları, internet bağımlılığı
![Page 18: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/19.jpg)
Tedavi
● DEHB’de birincil tedavi seçeneği psikostimülan ilaçlar ve psikostimülan dışı ilaç seçeneklerini içeren farmakolojik tedavidir.
● İlaç tedavisiyle birlikte hasta ve aile eğitimi, bilişsel ve davranışsal yaklaşımlar da tedavinin içinde yer almaktadır
![Page 20: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/20.jpg)
İLAÇ TEDAVİSİİLAÇ TEDAVİSİ
MSS Uyarıcıları (Psikostimülanlar)MSS Uyarıcıları (Psikostimülanlar) Metilfenidat (Ritalin, Concerta)Metilfenidat (Ritalin, Concerta) Dekstroamfetamin (Dexedrin)Dekstroamfetamin (Dexedrin) Amfetamin/Dekstroamfetamin (Adderall)Amfetamin/Dekstroamfetamin (Adderall) Pemolin (Cylert)Pemolin (Cylert)
Atomoksetin (strattera)Atomoksetin (strattera) İmipramin (Tofranil)İmipramin (Tofranil)
![Page 21: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/21.jpg)
Davranım bozukluğu
![Page 22: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/22.jpg)
DB
Davranım bozukluğu (DB);
● İnsan ve hayvanlara karşı saldırganlık,
● Eşyalara zarar verme,
● Dolandırıcılık/ hırsızlık,
● Kuralları ciddi biçimde ihlal etme
ile tanımlanan bir patolojidir.
![Page 23: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/23.jpg)
DB
Erkeklerde % 6-10, kızlarda % 2-9 oranında görülmektedir.
● Erkeklerde 4-12 kat daha fazladır.
● Ergenliğe doğru sıklığında artış olmaktadır.
● Genel nüfusta % 5 DB saptanmaktadır.
![Page 24: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/24.jpg)
DB-Klinik Özellikler-I
2 alt tipi bulunmaktadır:
“Çocuklukta başlayan tip”
“Ergenlikte başlayan tip”
Çocuklukta başlayan tip; Erkeklerde daha sıktır ve
daha kalıcı olma eğilimi vardır.
İleride antisosyal k.b. riski
yüksektir.
![Page 25: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/25.jpg)
DB-Klinik Özellikler-II
İnsan/hayvanlara saldırganlık
Kabadayılık, göz dağı verme
Kavga başlatma Fiziksel yaralama, insan ve
hayvanlara fiziksel acımasızlık
Başkasının gözü önünde çalma
Cinsel etkinlikte bulunma için zorlama
Eşyalara zarar verme
Ciddi hasar vermek amacıyla isteyerek yangın çıkarma
İsteyerek başkasının malına mülküne zarar verme
![Page 26: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/26.jpg)
DB-Klinik Özellikler-III
Dolandırıcılık ya da hırsızlık Bir başkasının evine,
arabasına zorla girmiştir. Çıkar, bir şeyi elde etmek
için, yükümlülüklerinden kaçınmak için çoğunlukla yalan söyler.
Kimse görmeden değerli şeyler çalmıştır.
Kuralları ciddi biçimde bozma
13 yaş öncesi başlayarak, ailenin yasaklamasına karşın çoğu zaman geceyi dışarıda geçirme.
Ana-babanın evinde yaşarken en az iki gece evden kaçma (uzun süre geri dönmemişse bir kez).
13 yaşından önce başlayarak çoğu zaman okuldan kaçma.
![Page 27: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/27.jpg)
Karşıt olma karşı gelme bozukluğu KOKGB
KOKGB;
“Sık sık hiddetlenme”,
“büyüklerle sık sık tartışmaya girme”, “büyüklerin istek ve kurallarına karşı gelme”,
“isteyerek başkasını kızdıran şeyler yapma”,
“kendi yaramazlığı için başkalarını suçlama”,
“alınganlık, kolay kızdırılma”,
“kincilik, intikam almak isteme”
özellikleri taşıyan bir psikopatolojidir.
![Page 28: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/28.jpg)
DB&KOKGB-Etiyoloji
Düşük sosyoekonomik düzey, işlevselliği bozuk aileler, aile içi şiddet, istismar, güvensiz bağlanma, zor mizaç, ailede alkol/madde bağımlılığı ve antisosyal kişilik bozukluğu, büyüme sırasında aşırı cezalandırma ya da sınır koymama gibi psikososyal etkenler.
![Page 29: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/29.jpg)
Tedavi
Düzenli izlem Model olma Eşlik eden bozuklukların tedavisi
![Page 30: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/30.jpg)
2. Anksiyete Bozuklukları
![Page 31: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/31.jpg)
Ayrılma anksiyetesi bozukluğu
Özgül fobi, panik bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, sosyal fobi, travma sonrası stres bozukluğu vb. yetişkinlerde de görülen anksiyete bozuklukları
Çocuk ve ergenlerde anksiyete bozuklukları
![Page 32: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/32.jpg)
AYRILMA ANKSİYETESİ BOZUKLUĞU
AAB, çocuğun en fazla bağlandığı kişilerden ayrılmasıyla ilgili gerçekdışı ve aşırı kaygı duyması ile karekterize bir psikopatolojidir.
Ayrılık durumunda kendilerine ya da ana babaları gibi bağlılık figürlerine zarar gelebileceğiyle ilgili olarak aşırı endişe vardır.
Bağlanma figürlerinden ayrılma durumu ya da ayrılma beklentisi karşısında bir grup duygusal, bilişsel, davranışsal ve somatik belirti ortaya çıkar.
![Page 33: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/33.jpg)
AYRILMA ANKSİYETESİ BOZUKLUĞU
Anksiyete bozuklukları kız çocuklarda erkek çocuklara göre iki kat daha fazladır.
Kız çocuklarındaki anksiyete bozuklukları görülme oranı ortalama % 5-10’dur.
AAB: çocuk ve ergenlerde yaygınlığı % 3-5.
![Page 34: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/34.jpg)
AYRILMA ANKSİYETESİ BOZUKLUĞU
AAB ortaya çıkışında genetik, biyolojik ve psikososyal etmenler etkilidir.
Anksiyeteli çocuklar sağlıklı kardeşlerine göre daha fazla kontrolcü anne tutumları bildirmektedir. Anksiyeteli çocukların ana babalarının, kontrollere göre çocuklarına daha az otonomi verdikleri ve çocuklarını dikkatli olma ve risk almama yönünde daha fazla etkiledikleri bilinmektedir.
![Page 35: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/35.jpg)
AYRILMA ANKSİYETESİ BOZUKLUĞU
AAB tedavisinde ilaç tedavileri (TCA, SSRI, Anksiyolitikler); davranış tedavileri ve bilişsel-davranışçı terapiler kullanılmaktadır.
![Page 36: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/36.jpg)
3. Depresyon
![Page 37: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/37.jpg)
DSM-IV’e göre çocuk ve ergenlerde depresyon tanısı için; erişkinlerde depresyon duygusu beklenirken;
çocuklarda depresyon duygusu yoksa irritabilite tanı için yeterli, erişkinlerde beklenen önemli kilo kaybı yerine çocuklarda büyümeye bağlı beklenen kilo artışının olmaması yeterli.
![Page 38: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/38.jpg)
Gelişim dönemlerine göre depresyon nedenleri, kliniği ve tedavisi
bebeklik dönemi oyun çağı dönemi okul dönemi ergenlik dönemi
![Page 39: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/39.jpg)
bebeklik dönemi Etiyoloji; 4 veya daha fazla ay anneden ayrılma
Klinik; gelişme geriliği meydana gelir, çocuk büyüyemez, apatik, cansız, hareketsiz bir bebek haline gelir.
Tedavi: Yerine koyma
![Page 40: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/40.jpg)
oyun çağı dönemi
Etiyoloji; Psikososyal faktörler (ayrılık, taşınma, hastalık, kardeş doğumu, kayıp vb..)
Klinik: Beklenen gelişmeyi göstermez, geri çekilme, hareketlerinde azalma veya hırçınlaşma, huysuzluk, davranış bozukluğu, uyku, yeme alışkanlıkları ve dışkılamada bozulma, değişim ve gerileme meydana gelir.
![Page 41: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/41.jpg)
Tedavi: Aileye veya stresöre yönelik tedbirler ve öneriler.
Oyun tedavisi: Bunları yaparken başlıca amacımız çocuğun hayatına girmek, halledemediği konuyu halletmesine yardımcı olmak, zihin gündemini değiştirmek ve umutlandırmaktır.
![Page 42: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/42.jpg)
okul dönemi Etiyoloji; Stresör faktörler: Arkadaş, okul, aile
ilişkilerinde yetersizlik ve kronik hastalık ya da biyolojik yatkınlık
Klinik; huysuzlanma, geri çekilme, davranış sorunları (yalan söyleme, vurma, kırma vs..), vejetatif semptomlar (uyku, iştah, ilgi ve aktivite azalması), intihar düşünceleri, okul ve evden kaçma, ders başarısında düşme.
![Page 43: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/43.jpg)
Tedavi; 1. İlaç tedavisi: SSRI
2. Grup tedavisi 3. Oyun tedavisi
4. Aile tedavisi
![Page 44: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/44.jpg)
ergenlik dönemi Etiyoloji; 1. Stres faktörleri: arkadaş, okul, aile ilişkilerinde bozulma,
planlarda aksama, kronik hastalık, ayrılma, kayıplar
2. Biyolojik yatkınlık Klinik; Belirtiler iki hafta boyunca sürer, başka bir hastalığa bağlı
olmamalıdır.
Kendisi ya da etrafındakilere göre depresif duygudurum içinde olmalıdır, bu hemen her gün olmalı ve gün boyu sürmelidir, gençlerde duygudurum irritabl, öfkeli, kızgın vs... olabilir.
İlgi ve aktiviteleri azalır. Beklenen kiloyu alamaz veya kilo kaybederler (vücut kilosunun % 5'inden fazlasını kaybetmesi)
![Page 45: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/45.jpg)
Uyku bozukluğu (dalmada güçlük, gece uyanma, erken uyanma, çok uyuma), yorgunluk, enerji kaybı, değersizlik, kendini suçlama, kararsızlık, karmaşık duygular daha fazladır. Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu vardır. Bu da okul başarısında düşmeye neden olur. İntihar düşünceleri olabilir, intihara girişim varsa risk çok artar, aile hikayesi önemlidir. Arkadaş ilişkileri bozuktur.
Tedavi; 1. İlaç tedavisi: Organik bozukluk olmasa bile değişmiş olan dengeyi düzeltmek için kullanırız.
2. Psikoterapi: her zaman endikedir.
3. Aile ve okul işbirliğini sağlamak
![Page 46: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/46.jpg)
Distimik Bozukluk
En az bir yıl süre içinde depresif belirtilere yakın belirtiler vardır (iştahsızlık, aşırı yeme, uykusuzluk, benlik saygısında azalma, umutsuzluk, konsantrasyon kaybı vs..)
Tedavi; 1. Psikoterapi
2. İlaç tedavisi ( antidepresanlar)
![Page 47: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/47.jpg)
Dışa Atım Bozuklukları (Enürezis, Enkoprezis)
![Page 48: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/48.jpg)
ENÜREZİS
Çocuğun idrar kontrolünün kazanıldığı biyolojik olgunluğa gelmesine karşın (5 yaş) yineleyici idrar kaçırma ile belirli bir bozukluktur.
Sıklık: Beş yaşındaki erkeklerin % 7, kızların ise % 3'ünde enürezis vardır. Yetişkinde % 1 olarak bildirilmektedir.
![Page 49: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/49.jpg)
Nedenleri
Ailesel yatkınlık: Enürezis olan çocukların yaklaşık % 75'i bu bozukluğu olan birinci dereceden akrabalara sahiptir. Bozukluğun monozigotik ikizlerde konkordansı dizigotik ikizlere göre daha fazladır.
Fizyolojik nedenler: Mesane ve idrar yollarının anatomik bozukluğu üzerinde durulmuştur.
Psikososyal nedenler: Bozukluğun gelişiminde gecikmiş ve gevşek tuvalet eğitimi ile psikososyal stres etkenleri üzerinde durulmuş, stres etkenlerinin özellikle ikincil enürezisin ortaya çıkışında önemli olduğu vurgulanmıştır.
![Page 50: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/50.jpg)
Belirtiler
Tanı için çocuğun beş yaşın üzerinde olması gerekir.
Belirtiler üç ay süre ile haftada en az iki kez olmalı
Okul ya da diğer işlev alanlarında sıkıntıya neden olmalıdır.
![Page 51: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/51.jpg)
Enürezis aşağıdaki alttiplerin biri ile ortaya çıkabilir;
Noktürnal: Bu en sık görülen tiptir ve idrar kaçırma sadece gece uykusu sırasında olur.
![Page 52: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/52.jpg)
Diürnal: İdrarın çocuğun uyanık olduğu saatlerdeki kaçırılmasıdır ve kızlarda erkeklere göre daha sıktır. İdrar kaçırma en sık okulda öğleden sonra ilk saatlerde görülür. Bazen toplumsal anksiyeteye bağlı tuvalet kullanamama yüzünden ya da okul uğraşları ve oyuna dalmanın bir sonucu ortaya çıkabilir.
![Page 53: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/53.jpg)
Noktürnal ve diürnal (mix): Bu alttip yukarıdaki iki alttipin bir bileşimi olarak tanımlanabilir.
![Page 54: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/54.jpg)
İki tip enürezis seyri tanımlanmıştır: "birincil" tipte bireyde hiçbir zaman idrar tutma sağlanamamıştır ve "ikincil" tipte ise belirli bir idrar tutma döneminden sonra bozukluk gelişir.
![Page 55: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/55.jpg)
Tedavi Uygun tuvalet eğitimini de içeren aileye
danışmanlık ve gerekirse aile tedavisi önemlidir. Bunun için çocuğun işemesine karşı ailenin duygu, düşünce ve davranışları incelenmelidir.
![Page 56: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/56.jpg)
Bireysel psikoterapi özellikle örseleyici bir olay sonrası başlayan ikincil enürezis olgularında yararlıdır. Enüretik çocuklarda yaygın olarak kullanılan davranış tedavisi ve psikofarmakolojik yöntemlerdir.
![Page 57: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/57.jpg)
İlaç tedavisinde; İmipramin: uykudan önce verilir. 10-75 mg
arasındaki dozları yeterlidir. İlaçla tedavinin başarılı olduğu durumlarda 6 ayda bir ilaç kesilir ve ilaçsız mesane kontrolü gözlenir.
Desmopressin (endojen vazopressinin sentetik eşdeğeri): İdrarın yoğunluğunu arttırarak enürezisi kontrol eder. Nasal spreyi akşamları tek doz olarak kullanılır. Kullanma süresi imipraminle aynıdır.
![Page 58: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/58.jpg)
ENKOPREZİS
Gelişimsel olarak sfinkter kontrolünün kazanıldığı yaşa gelinmesine karşın dışkının istemli ya da istem dışı olarak, yineleyen bir biçimde uygunsuz yerlere yapılması ile belirli bir bozukluktur.
Tanı için çocuk dört yaşın üzerinde olmalı, belirti üç ay süre ile en az ayda bir kez olmalıdır.
![Page 59: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/59.jpg)
Enkoprezis iki alt grupta incelenmektedir. Konstipasyon ve taşma inkontinansı ile
giden: Konstipasyon tedavisinden sonra inkontinans kaybolur.
Konstipasyon ve taşma inkontinansı ile gitmeyen: Konstipasyon yoktur, kirletme aralıklıdır. Dışkı belirli yerlere bırakılır.
![Page 60: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/60.jpg)
Enkoprezis olan çocuklar sıklıkla utanır ve sıkıntı veren ortamlardan (örn. kamp ve okuldan) kaçmak isterler. Bozukluk çocuğun öz güvenini azaltır, arkadaşları tarafından dışlanmasına, anne baba tarafından cezalandırılma ve reddedilmesine yolaçar, bu da bozukluğun artmasına neden olur. Enkoprezisi olan çocukların çoğunda enürezis de vardır.
![Page 61: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/61.jpg)
Sıklık
Beş yaşındakilerin yaklaşık % 1'inde enkoprezis olduğu sanılmaktadır ve bozukluk erkeklerde kızlara oranla daha yaygındır.
![Page 62: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/62.jpg)
Nedenleri
Fizyolojik etkenler: Sifinkter kontrol bozuklukları, sıvı ya da yarı sıvı durumundaki dışkının kaçırılmasına yol açan kabızlık, psikojenik megakolon, tuvalet eğitiminin verilmemesi ya da tamamlanamaması, hiperaktivite nedeniyle tuvalet alışkanlığının gelişmemiş olması ve depresyondur.
![Page 63: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/63.jpg)
İlişkisel etkenler: Ebeveynden kaynaklananlar özellikler (uzak duran baba, nevrotik anne) bildirilmiştir. Özellikle annenin tuvalet eğitiminde ya aşırı katı ve esnek olmayan tutumu ya da aşırı gevşek ve aldırmaz tutumu örnek olarak verilebilir.
![Page 64: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/64.jpg)
Çocuktan kaynaklanan özellikler olarak ise nörolojik, bilişsel ve fiziksel gelişme gerilikleri, tuvalet ve tuvalete gitme ile ilgili mantık dışı fantazi ve korkular ile çocuğun genel olarak inatçı tutumu içinde tuvalet eğitiminde de direnmesi sayılabilir.
![Page 65: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/65.jpg)
Çevresel etkenler: Aile içi bozuk etkileşim ve aile dışı diğer çevresel etkenlerdir. Çocuğun yakınlarından birinin önemli hastalığı, çocuğa stres yaratacak önemli değişiklikler ile çocuk ve aileyi etkileyen önemli yaşam olayları sayılabilir.
![Page 66: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/66.jpg)
Tedavi
Davranış tedavisi ve ikili ilişkiye müdahale etkilidir. Burada daha çok anne çocuk arasındaki inatlaşma ile giden ilişki üzerinde durulmakta ve başarılı olduğunda ödüllendirilerek tuvalet alışkanlığı sağlanmaya çalışılmaktadır.
![Page 67: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/67.jpg)
Tedavi
Ailedeki sorunların ya da gerginliklerin giderilmesi belirtilerde azalmaya neden olmaktadır. Ayrıca çocuğun okulda ortaya çıkabilecek sıkılganlık ya da utanması azaltılmalı, telaşlanmadan sık iç çamaşırı değiştirebilmesi düzenlenmelidir.
Enüreziste olduğu gibi çocuğun takvim tutması önerilmektedir.
![Page 68: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/68.jpg)
TİK BOZUKLUKLARI
![Page 69: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/69.jpg)
Tikler birden ortaya çıkan, hızlı, yineleyici, ritmik olmayan, basmakalıp bir motor hareket ya da ses çıkarmadır.
Karşı konulamaz bir deneyim olarak yaşanır ve değişik sürelerde baskılanabilir.
Bütün tik çeşitleri stresle alevlenebilir ve oyalayıcı etkinlikler sırasında (örn. okuma ya da dikiş dikme) kaybolabilirler.
Uyku sırasında belirgin olarak azalırlar.
![Page 70: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/70.jpg)
Bu bölüm şu üç bozukluğu içermektedir.
Tourette bozukluğu, Kronik motor ya da vokal tik bozukluğu Gelip geçici tik bozukluğudur.
![Page 71: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/71.jpg)
TOURETTE BOZUKLUĞU
Sıklıkla çocuklukta ya da gençlikte başlayan, değişik kas gruplarını tutan motor ya da sözel birden fazla tikle kendini gösteren bir hastalıktır
Bir yıldan daha uzun sürer. Bu hastaların yaklaşık yarısında dikkat eksikliği
hiperaktivite bozukluğu, % 40 kadarında da obsesif kompulsif bozukluk görülür.
![Page 72: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/72.jpg)
Sıklık
Tourette bozukluğu yaklaşık olarak her 10.000 kişiden 4-5'inde görülür.
Bozukluk erkeklerde kızlara oranla daha fazladır.
![Page 73: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/73.jpg)
Belirti ve bulgular
En sık görülen göz kırpma, daha sıklıkla ise yüzü ya da bedenin diğer yanlarını içeren tikler olabilir.
Başlangıç belirtileri dil çıkarmayı, diz çökmeyi, koklama, sekme, boğaz temizleme, kekeleme, sesler kelimeler çıkarma, koprolali ve sıçrama gibi tikleri içerebilir.
Bazı olgular ise çoğul belirtilerle başlayabilir. Sıklıkla toplumsal sıkıntı, utanma, kendi kendini
yargılama ve deprese duygudurum vardır.
![Page 74: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/74.jpg)
Tourette bozukluğu iki yaşında başlayabilmekle birlikte genelde başlangıç yaşı çocukluk ya da erken ergenliktedir.
Motor tiklerin ortalama başlangıç yaşı 7'dir. Hastalık genellikle yaşam boyu sürer.
![Page 75: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/75.jpg)
Nedenleri
Bozukluğun etiyolojisi tam olarak bilinmemektedir. Genetik:Özellikle monozigot ikizlerde eş hastalanma % 53
olup, tüm diğer tik bozuklukları eklendiğinde bu oran % 75'in üzerine çıkmaktadır.
Epigenetik ve çevresel etkenler: Gonadal androjenler ve stres hormonları, oksijenizasyon, postnatal dönemdeki psikososyal stresler, yüksek ısılı ortamlarda bulunma, anabolik steroidler, kokain ve psikostimülanlar ve yineleyen streptokok enfeksiyonları risk etkenleri arasında sayılabilir.
![Page 76: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/76.jpg)
Tourette bozukluğu ve obsesif kompulsif bozuklukta bazal ganglia ile ilgili kortikal ve talamik yapıların önemli yeri olduğu bildirilmektedir.
Tik bozukluğu ve obsesif kompulsif bozuklukta dopamin hiperaktivitesi, endojen opiyatlarda ve adrenerjik etkinlikte artış bildirilmektedir.
% 10 olguda beyin tomografisi ve MRI'de anormal bulgular olduğu bildirilmektedir.
![Page 77: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/77.jpg)
Ayırıcı tanı
Hareket bozuklukları (geç diskinezi gibi) Nörolojik bozukluklar (Huntington hastalığı,
Wilson hastalığı, Sydenham koresi, inme, Lesch-Nyhan sendromu, multipl skleroz, postviral ansefalit ve kafa travması gibi)
Kompulsiyonlar Epilepsi
![Page 78: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/78.jpg)
Tedavi
Başta aile ve okul olmak üzere çocuğun yakın çevresinin tikler hakkında eğitilmesi
Tiklerin "inadına" davranışlar olmadığını öğrenmek, çocuklarının genetik geçişli bir nöropsikiyatrik hastalığın etkisiyle böyle davrandığını kabul etmek aileleri ve öğretmenleri rahatlatarak, beklentilerini olumlu yöne çeker.
![Page 79: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/79.jpg)
Farmakolojik tedaviler
Haloperidol: 0.5 mg/ gün gibi küçük dozlarda bile yanıt alınabilir.
Yeni nesil antipsikotikler (risperidon vb.) Pimozid : tedaviye 1 mg/gün ile başlanır,
dozu en çok 6-10 mg/gün olacak şekilde arttırılabilir.
Noradrenalin salınımını azaltan ve a2 adrenerjik agonist olan klonidin: doz ortalama 0.15-0.30 mg/gün olacak şekilde ayarlanır.
![Page 80: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/80.jpg)
KRONİK MOTOR YA DA VOKAL TİK BOZUKLUĞU
Tourette bozukluğuna göre daha az şiddette ve işlevselliğin daha iyi olduğu bir bozukluk
Süre 1 yıldan uzun Ya motor ya vokal tikler Tourette bozukluğu ile genetik olarak yakın olduğu
düşünülmektedir. Tourette bozukluğundan 100-1000 kez daha sıktır.
Okul çağında % 1-2 oranında görülür. Erkeklerde daha sıktır. Ayırıcı tanı ve tedavisi Tourette bozukluğu için
belirtildiği gibidir.
![Page 81: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/81.jpg)
GEÇİCİ TİK BOZUKLUKLARI
Bir yıldan az sürer, ancak en az dört hafta ve hemen her gün tikler olmalıdır.
Bozukluğun diğer özellikleri genel olarak Tourette bozukluğu ile aynıdır. Fakat belirtilerin ağırlığı ve işlevsellikteki bozulma Tourette bozukluğundan daha azdır.
Okul çağında görülür. % 5-24 oranındadır. Genellikle ilaç tedavisi önerilmez, psikososyal
tedaviler yeterlidir.
![Page 82: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/82.jpg)
Otistik Bozukluk
![Page 83: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/83.jpg)
OTİSTİK BOZUKLUKOTİSTİK BOZUKLUK
Tanı için şu üç yeti alanında bozukluk olur:
a. Toplumsal (sosyal) etkileşim
b. İletişimde niteliksel bozulma
c. İlgi, etkinlik ve davranışlarda sınırlı, basmakalıp, yineleyici örüntü
![Page 84: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/84.jpg)
Başlangıç: 3 yaşından önce Erkek/kız: 3-5/1 Ancak kızların erkeklere göre daha ciddi
olarak etkilenme eğilimlerinin ve aile öykülerinde bilişsel bozulmaların daha olası olduğu bildirilmektedir.
![Page 85: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/85.jpg)
Etiyoloji
Genetik Perinatal Nöroanatomik, nörolojik Biyokimyasal İmmünolojik
![Page 86: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/86.jpg)
A. Toplumsal (sosyal) etkileşim alanında görülebilecek sorunlar: “Bağlanma” geliştirememe Kucaklanmaya uygun beden duruşu yapamama Göz teması kurmada sorun Ortaklaşa dikkat geliştirememe Yakınlık kuramama, paylaşmama Yaşıt ilişkisi ve grup oyunlarında başarısızlık Duygusunun sözel olmayan ifadesini yakalamada
sorun Cansız nesnelere bağlanma Diğer insanlar yokmuş gibi davranma Konuşulduğunda yanıt vermeme
![Page 87: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/87.jpg)
B. Sözel iletişim (dil) alanında yaşanan sorunlar:
Konuşmama Dil gelişiminde gerilik Karşılıklı konuşmayı başlatma ya da sürdürmede zorluk Stereotipik ve yineleyici dil kullanımı Şahıs zamirlerini karıştırma Ekolali Ses volümünü ayarlamada zorluk Tonlama, ritm ve vurgulamada sorun Beden dilini kullanmada sorun Mecazi kelime, espiri ya da ses benzerliği olan
kelimeleri anlamada zorluk
![Page 88: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/88.jpg)
C. Oyun ve Davranış alanında yaşanan sorunlar:
Taklit oyunu, hayali oyun oynamama Oyuncakları ya da nesneleri amaçları
dışında kullanma (çevirme, koklama, tatma, vurma)
Oyunları sadece belli bir kalıp ve sırada oynamada ısrar
Nesneleri dizeleme, bir hat üzerine yerleştirme şeklinde oyunlar (puzzle ve lego oyunlarını severler)
![Page 89: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/89.jpg)
Basit- karmaşık yelpazesinde stereotipk davranışlar:
Işık açıp kapama, nesneleri çevirme Sese anormal tepki, bazı mekanik seslere ilgi kendine zarar verici davranışlar rutine ısrar ekopraksi Zıplama, parmak ucunda yürüme, dönme, kol
çevirme..
![Page 90: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/90.jpg)
Acıya, sıcak ve soğuğa duyarsızlık Tuhaf nesneler biriktirme ya da sürekli
yanında bazı nesneler taşıma Uyku ve yeme sorunları Hiperaktivite , yıkıcı davranışlar, tutturmalar
![Page 91: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/91.jpg)
Tedavi
ÖZEL EĞİTİM (bireysel & grup) Davranışcı tedaviler Anne-baba danışmanlığı İlaç tedavisi: hedef semptomlara yönelik
![Page 92: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/92.jpg)
Uyku Bozuklukları
![Page 93: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/93.jpg)
![Page 94: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/94.jpg)
Çocuklarda uyku sorunları
uykuya dalma uykuyu devam ettirme yeterli uyku alma uykunun kalitesi açısından sorunlar
yaşanabilir
![Page 95: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/95.jpg)
Çocuklarda uyku bozuklukları
Dissomnialar Parasomnialar Tıbbi/Psikiyatrik Bozukluklar
![Page 96: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/96.jpg)
Dissomnialar
Primer İnsomnia Primer Hipersomnia Narkolepsi Solunumla İlişkili Uyku Bozukluğu Sirkadian Ritmle İlişkili Uyku Bozukluğu
![Page 97: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/97.jpg)
Parasomnialar
Kabus Bozukluğu Uyku Terörü Uykuda Yürüme Diş Gıcırdatma
![Page 98: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/98.jpg)
Gece terörü Kabus bozukluğu
Ortalama başlama yaşı
> 18 ay (4-12 yaş sık) 36-72 ay
Ortaya çıktığı zaman Uykunun ilk 1/3’ünde Uykunun 2. yarısında
Görüldüğü uyku evresi
NREM REM
Çocuğun duygusal durumu
Yatıştırılamayan ağlama, panik
Yatışabilen korku
Çocuğun uyanması Hayır Evet
Uykuya kolayca geri dönmesi
Evet Hayır
Olayı hatırlaması Hatırlamaz Hatırlar
![Page 99: ÇOCUKLUK ÇAĞINDA SIK GÖRÜLEN RUHSAL SORUNLAR VE DEHB](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061610/56815861550346895dc5bc8f/html5/thumbnails/99.jpg)
Teşekkürler......