coĞrafyanin Şİfrelerİ

7/25/2019 CORAFYANIN FRELER

1/28

DoktrinYaynlar

Hseyin ULUTA Kemal ARSLAN


2/28

www.doktrinyayinlari.com2

DoktrinYaynlar CORAFYANIN FRES-SON BAKI

Doktrin

Y

aynlar

BLGESEL KALKINMA PROJELER

Trkiyede doal ve beeri ortam koullar nedeniyleekonomik gelimilik ynnden Blgeler ve Blmlerarasndaki eitsizlikleri giderip, geliim ve bymeninmeknsal dalmn dengeli hale getirmeyi hedefleyenekonomik projelere Blgesel Kalknma Projeleridenir.

Trkiyede Blgesel Kalknma projeleri

A) UYGULANMAKTA OLAN PROJELER

GAP(Gneydou Anadolu Projesi):Trkiyeninen kapsaml blgesel ok ynl kalknma projesidir.1989 ylnda projeyi yrtmek amacyla GAP idaresikurulmutur. Proje kapsamnda 22 baraj, 19 hidro-elektrik santralinin inas ve 1,7 milyon hektar alannsulu tarma kavuturulmas nemli hedefleridir.

Kapsad ller: Adyaman, Batman, Diyarbakr,Gaziantep, Mardin, Siirt, anlurfa, Kilisve rnak

Projenin amalar: Sulama, elektrik enerjisi retimi,tarm, ulatrma, sanayi, eitim, turizm, ormanclk,salk, konut, krsal ve kentsel altyap alanlar iine alpok ynl kalknmay amalamtr.

Projenin Blgede meydana getirdii deiiklikler

Sulu tarmn yapld alanlar geniledi.

Tarmsal rn ve rn eidi artt.

Kii bana den gelir ve i olanaklar artt. Sanayi tesislerinin says ve ihracat artt.

Hidroelektrik retimi artt.

Konya Ovalar Projesi (KOP)

Eylem planyla blgede tarmsal yapda deiimi vesrdrlebilirlii salamak, sanayi, ticaret, ulam, enerjigibi sektrleri glendirmek, eitim, salk, kltr vedier sosyal hizmetlere eriilebilirlii artrmak, blgeii ve blgeler aras gelimilik farklarn azaltmak,blgenin rekabet gcn, ekonomik ve sosyalkapasitesini glendirmek ve vatandalarn refahdzeyini ykseltmek amalanyor.

KOP (Konya Ovalar Sulama Projesi): DS 4. BlgeMdrl grev alan ierisinde yer alan Konya, Nide,Aksaray ve Karaman illerindeki depolama, baraj, gletve yeralt suyu sulamalar ile ime-kullanma ve endstrisuyu ihtiyacnn karlanmas yannda, hidroelektrikenerji ve evre projelerinin tmne birden Konya OvalarProjeleri denilmitir.

Kapsad ller:Konya, Nide, Aksaray ve Karaman

Konya Ovas Sulama Projesi birka deiik kaynaktanKonya Ovasnn Sulanmasn salayacak byk sulamaprojesidir.

Bu kaynaklar;

Beyehir Gl Projesi Kzlrmak Nehri Projesi

Gksu Nehri Projesi (Mavi Tnel Projesi)

KOPun en nemli ayan Mavi Tnel oluturuyor.Konya Ovasnn yzde 70ini sulanabilir hale getirecekolan Mavi Tnel Projesi, ar yer alt suyu ekimini veknt obruklarnn olumasn engelleyecek, aynzamanda atk sularn deerlendirilip, kuruyan gllereve su takviye edilmesiyle ovadaki verimliliin artmasnsalayacak.

Mavi Tnel ile birlikte Gksu nehri ve aramba suyunun%15lik blm alnarak Konya-karaman havzasnaaktarlmas amalanyor.


3/28


CORAFYANIN FRES-SON BAKI DoktrinYaynlar

Doktrin

Y

aynlar

B) FZBLTE ALIMALARI TAMAMLANAN

PROJELER

1. DAP (Dou Anadolu Projesi): Trkiyede gelimilik

dzeyi ve byme hz en dk olan blge DouAnadoludur. Bu yzden zellikle blgede nemli olan

tarm ve hayvancl gelitirmektir.

Kapsad ller: Erzincan, Malatya, Elaz, Tunceli,

Bingl, Erzurum, Mu, Bitlis, Van, Hakkri, Ar,

Idr, Kars ve Ardahan.

Not: Bayburt, Gmhane bu kapsamdan karl-

mtr.

Projenin amalar

Blgenin sosyal kltrel ve ekonomik ynden

kalknmasn salamak,

Blgede tarm ve hayvancl gelitirmek,

Hayvancl gelitirmek iin ayr-mera ve hayvan

rklarn slah etmek,

Blgede ortaya kabilecek ekonomik frsatlar

deerlendirebilecek alt yapy gelitirmek,

stihdam olanaklarnn artmasyla blge dna yaplan

gleri azaltmaktr.

2. ZBK(Zonguldak, Bartn, Karabk Projesi):Demir-

elik ve kmr iletmeleri kapsayan yatrm alanlarn

zel sektre amaktr.

Kapsad ller: Zonguldak, Bartn ve Karabk

Projenin amalar

Trkiye Takmr Kurumunun kltlmesi ve Karabk

ve Ereli Demir elik letmelerinin zelletirilmesive zelletirme sonras ortaya kan sosyo-ekonomik

sonular deerlendirmek,

Takmr retiminde yeni teknik ve yntemler

gelitirmek,

Organize sanayi blgeleri kurmak,

Filyosa liman aarak ulatrma alt yapsn tamam-

lamaktr.

3. DOKAP (Dou Karadeniz Projesi): Proje Devlet

Planlama Tekilat tarafndan 1999-2000 yllarnda

planlanmtr.

Kapsad ller: Artvin, Bayburt, Giresun,

Gmhane, Ordu, Rize, Samsun veTrabzon

Projenin amalar

Dou Karadenizin sosyo-ekonomik dzeyi ykseltmek,

Yeni i olanaklarnn salanmas ile blge dna gler

azaltmak,

Blge ii farkllklar giderip blgenin sosyoekonomik

gelimesini hzlandrmak,

Srdrlebilir kalknmay salamak iin blgenin doal

kaynak ve evre potansiyelini korumak,

Ulam ve iletiim olanaklarn arttrmak, iletme

tesislerini gelitirmek,

Tarm rn eidini arttrmak, turizm faaliyetlerinigelitirmek temel hedeflerdir.

4. YHGP (Yeilrmak Havzas Geliim Projesi):

Yeilrmak ve kollarndan oluan havzay kapsar.

Kapsad ller: Amasya, orum, Samsun ve Tokattr.

Projenin amalar

Yeilrmakn akm ve rejim dzensizliinin neden olduutakn, erozyon, su ve evre kirlilii sorunlarn zmek,

Havzann ekolojik dengesini koruyacak en uygun ve

ekonomik arazi kullanm plann hazrlamak,

Doal kaynaklarn srdrlebilir kullanmn salamak,

meralar slah etmek,

Orman alanlarn belirleyip izlemek, ehirleme ve

sanayilemede planl gelimeyi salamaktr.

!!!!!!!!!!EGE BLGES!!!!!!!!!!! (turizm) - turizm gelirlerinde 2. srada yer alr

- Kaz dalar-Dilek yarmadas-Spil da-travertenler

- Efes-millet-Meryem ana kilisesi

- Kaplcalar ve ky turizmi gelimitir....

NOTTTT=k turizmi gelimemitir.......

zmirde Meryem Ana Kilisesi, Athena Tapna, Efes,Milet ve Bergama Antik Tiyatrolar, Agora, Akropolis gibibirok nemli eser yer almaktadr.

eme gibi birok deniz turizm merkezide bulunmaktadr.

Aydnda Kuadas ve Didim deniz turizminin merkezidurumundadr.


4/28



Doktrin

Y

aynlar

Denizlide Afrodissas, Hierapolis, Pamukkale,Afyonkarahisarda Kaplcalar, Frig medeniyetindenkalma eserler yer almaktadr.

Ktahya; Aizonia,

Manisa, Alayan kaya, Spil Milli Park, Sard harabeleri.

Mula; ldeniz, Fethiye, Data, Bodrum

Uak; Ulubey Kanyonu

!!!!!!!!!!AKDENZ BLGES!!!!!!!!!!! (turizm)

- Turizm gelirlerinde 3. srada yer alr

- Saint pieerre kilisesi-kz kelesi-Aspendos-PataraPerge

- Lara-Konya alt plajlar-karstik ekiller

- Yedi uyurlar maaras-cennet-cehennem obruklar- Olympos-kprl kanyonu-kovada-Manavgat ela-

lesi

NOTTTT=k turizmi GELMTR(mevcuttur).......

Antalyada deniz turizmi ve tarihi turizm oldukagelimitir (Alanya-Manavgat-Ka -Kemer, Termessos,Olimpos, Perge, Aspendos, Kale i), Saklkent Kayakmerkezi, Belek, Alanya, Dalaman, Didim, Kekova, Dimay, Karain, Beldibi, Altnbeik, Kurunlu, Dden,Manavgat elalesi, Noel Baba Mzesi

Ispartada Eirdir gl, Davraz Kayak Merkezi

Burdurda Haclar Harabeleri, Antik Sagalasos kenti.

Mersin Anamurda Ortaadan kalma kale, Cennet veCehennem Maaralar, Kz kalesi.

Hatay; St. Pierre Kilisesi

!!!!!!!! MARMARA BLGES !!!!!!!!!!! (turizm)

- Turizm gelirlerinde 1. srada yer alr.

- Turizm eitlilii fazladr.

- Turizm yln 12 ayna yaylmtr...

stanbul bir tarih cennetidir. Dolmabahe Saray, TopkapSaray, Ayasofya Mzesi, Ayairini Kilisesi, Kapalar,Kzkulesi, Anadolu ve Rumeli Hisar gibi birok nemlitarihi eser yer almaktadr.

Bursada; Ulucami, Yeil Trbe, znik Yeil Cami,

Kaplcalar, Uluda Kayak Merkezi

Edirnede; Selimiye Camii, Rstempaa Kervansaray,Saraya Hamam vb.

anakkalede; Truva Harabeleri, Gelibolu Milli Park, daDa (Kazda).

Balkesir; Manyas, Kaplcalar, Erdek, Cunda Adas Sakarya: Acarlar Langozu

zmit; Kartepe

!!!!!!!!!KARADENZ BLGES!!!!!!!!!!!(turizm)

- oruh-frtna deresi rafting-yaylaclk

- Smela manastr-kral kaya mezarlklar

- zun gl-Abant-Yedigller-Hatilla vadisi doal gzel-likler

- Ilgaz ve kartal kaya kayak merkezleri

NOTTTT = ya rejiminden dolay deniz turizmigelimemitir....

Trabzonda Smela Manastr, Ayvasl Kilisesi, HzYahya Manastr

orumda; Hitit medeniyetine ait Gne Kursu geyik veboa figrleri, tapnaklar ve birok eski kalnt

Amasyada; Sultan Beyazt Klliyesi, Amasya Kalesi

Samsunda; Gazi Mzesi, Byk Cami, 19 Mays Fuar,

Ladik Kaplcalar Boluda; Abant Gl, Yedigller, Ilgaz ve KroluDalar, Kartalkaya

Kastamonu; Ilgaz Kayak merkezi

Tokat; Ballca Maaras

Karabk; Safranbolu Evleri

!!!!!DOU ANADOLU BLGES!!!!!!!!!!!(turizm)

- Palandken-Sarkam kayak tesisleri

- Ani harabeleri-shakpaa saray-Akdamar kilisesi- Harput- yzen adalar-meteor ukuru

NOTTTT=k turizm potansiyelinin en ok olduublgedir....

Nemrut Da, shak Paa Saray (ARI), Ani Harabeleri(KARS), Ar Da, Van Gl, Akdamar Adas, Ahlat,Seluklu Mezarlar, Erzurum Aziziye Ant, YakutiyeMedresesi, Tortum elalesi, Palandken KayakMerkezi, Sarkam(ERZURUM) ve Yolat KayakMerkezi(BTLS)

!!!!!!!!! ANADOLU BLGES !!!!!!!!!!! (turizm)

- Peribacalar-hlara vadisi

- Erciyes-Elmada kayak merkezleri

- Kltepe-Gordion-Hattua-atalhyk tarihi yerler- Sultan sazl-Beypazar-Kzlcahamam doal olu-

umlar

- Etnografya mzesi-Mevlana........

Ankarada Antkabir, Ankara Kalesi, AnadoluMedeniyetleri Mzesi, Polatl yaknlarnda Friglerinbakenti olan Gordion ehri, Elmada Kayak Merkezi

Nevehir, Aksaray evresinde Kapadokya, rgpGreme ve Avanos ilgin yeryz ekilleri ile dikkatekmektedir.

Konyada Mevlana Trbesi, Nasrettin Hoca Trbesi,

atalhyk Kayseri; Erciyes Kayak Merkezi, Karpuzba elalesi


5/28



Doktrin

Y

aynlar

!!!!GNEYDOU ANADOLU BLG.!!! (turizm)

- Zeugma-Hasankeyf-nemrut heykelleri

- Balkl gl-Mardin tarihi evleri-Diyarbakr surlar

- ermik kaplcalar-Malabadi kprs-GAP NOTTTT=k turizmi ve yaylaclk gelimemitir......

Cilal Ta Devri yerleim merkezlerinden ayn(Diyarbakr), Malabadi Kprs, Yedi Karde Burcu,Asur Mezarlar, Nemrut Da (Adyaman), CendereKprs (Adyaman), Mardin evleri, Balkl gl (Halil-r Rahman)(anlurfa), Gaziantep(Zeugma Antik Kentimozaik mzesi= Belks Harabeleri)

TRKYEDE ELEKTRK RETMNN KAYNAKLARADAILIMI (%)

JEOTERMAL SANTRALLER

jeolojik yapya bal ortaya kar(EGE BLGESINDE)

nemli olanlar;

- SARAYKY----------Denizli

- GERMENCIK--------Aydn

-------HEYELAN------------

- Killi yapeimve yaetkilidir

- En ok Dou Karadenizdegrlr - lkbaharda fazla(kar erimelerindendolay)

- stinat duvarlar en nemli nlemdir

NOTTTTT: bitki rts heyelan nle MEZZZZ

Nfus miktarnn en ok olduu blge: MARMARAnfus miktarnnen az olduu blge: DOUANADOLU

--- NFUS ARTIININ OLUMLU SONUCLARI----

- gc ucuzlar

- Vergi alm artar

- Ticarete canllk gelir

- Yeni i kollar ortaya kar......

Notttt: bu sonular olumsuz sonulara okbenzerrrrrrr!!!!!

Trkiyede toplam nfus iinde ERKEK nfus saysdaha fazladr.

TURKIYEDE g alan illerde erkek says kadnsaysndan daha fazladr...

En fazla msryetitiren blge=AKDENIZ

Trkiyedeki Ramsar Alanlar

Gksu deltas Mersin 13. Temmuz 1994

Burdur Gl Burdur 13. Temmuz 1994

Seyfe Gl Krehir 13. Temmuz 1994

Manyas Gl(Ku Gl) Balkesir 13. Temmuz 1994

Sultan Sazl Kayseri 13. Temmuz 1994

Kzlrmak Deltas Samsun 15. Nisan 1998

Akyatan Lagn Adana 15. Nisan 1998

Uluabat Gl Bursa 15. Nisan 1998

Gediz Deltas zmir 15. Nisan 1998

Meke Gl Konya 21. Haziran 2005

Yumurtalk Lagnleri Adana 21. Haziran 2005

Kzren Obruu Konya 2. Mays 2006

Kuyucuk Gl Kars 2. Nisan 2009Nemrut Gl Bitlis 17. Nisan 2013 (en son)

Maglev: Manyetik rayl tren projesidir.

Dolmu Uak Projesi: Kk gvdeli uaklarla hava

tamacl yapmak zere Ulatrma Bakanl Sivil

Havaclk Genel Mdrlne yaplan ilk bavurunun

kabul edilmesiyle Blgesel Hava Tamaclnn ikinci

aamas olan Dolmu Uak Projesi

OGU: Ordu Giresun havaliman deniz iine deniz

doldurularak yaplan bu anlamda Trkiyenin ilk deniz

havaalandr.(Mays 2015 faaliyete gemitir)

TANAP:Trans Anadolu Doal Gaz Boru Hatt Projesi

ki karde lke, Trkiye ve Azerbaycann i birliiyle

ortaya kan bu dev proje ile Avrupann ve Trkiyenin

doalgaz ihtiyacn karlamay bunun yan sra blgede

gaz eitlilii amalanmaktadr.


6/28



Doktrin

Y

aynlar

NEML!!! MLL PARKLAR

Trkiyenin yzlm en fazla ( En geni ) milli park

Ar Da Milli Parkdr.

Trkiyenin ilk milli park ilan edilen yeri Yozgat aml

Milli Parkdr.

Trkiyenin son milli park ilen edilen yeri Nene Hatun

Milli Parkdr. ( Erzurum). (2009 yl)

KaYP SaKaL= karayel, yldz, poyraz, samyeli, kble,lodos= Trkiyeyi etkileyen yerel rzgrlar...

Notttt:samyeli= keileme

TAKKE

(Tefenni, Acpayam, Korkuteli, Kestel, Elmal,) karstikovalar... Verim azdr. Akdeniz evresinde yer alr.

Enerji reten gller....HET(HAZAR, ERDR,TORTUM)

Masif alanlar

Trkiyenin ekirdeini oluturan masif alanlar (eski

ktleler) I. jeolojik zamanda (paleozoik) olumutur.

- Ria tipli kylar = st ve anakkale boazlar,bodrum(riyakr insanlarn en fazla olduu blgeMarmara... Oradan yazn kopmaya bodruma.ha-trlaynz :)))

- Dalmaya (denize nerede dalacaksnz:))))=Antalya

- Boyuna(dalar ky boyunca uzanr:)))=Akdeniz veKaradeniz

- Enine tipli (E harfi=ege)=ege kylar :))))

- Limanl kylar- Doal limanlarn olduu yerler

Kalankl ky tipi:Karstik arazilerin ( zellikle kanyonvadilerin) sular altnda kalmasyla oluur. TrkiyedeMersin Taeli karakteristik

Halili kylar(gel-git sonucu), skyer ve fiyortlu (kutupblgeleri=buzullar... Enlemden dolay yok) Trkiyedebulunmaz...

Resifli( mercanl ) kylar grlmez.

noTTTT= bizdeki hali akma :))))

- Devlet kontrolnde ( alan olarak) bulunan rnler:haha, kenevir, pirin, ttn, anason

- Trkiyede yetime alan endarolan rnler:

MUZ, AY

- NADAS alanlarnn en azolduu blge:

KARADENZ

- NADASalanlarnn en fazlaolduu blge: ANADOLU

-----DEMRYOLLARI----

Gitmedii yerler = Yldz dalar, anakkale, men-tee, Antalya, Hakkri yresi ve Dou Karadeniz...

Gittii kylar = Samsun, Zonguldak, skenderun,Mersin, zmir, Bandrma, stanbul zmit, Sakarya....

Trkiyedeki tektonik gller: BAST MUHASEBE

(Burdur gl, Acgl, Sapanca gl, znik gl, Tuz gl,Manyas Gl, Ulubat gl, Hazar gl, Akehir gl,Seyfe gl, Eber gl, Beyehir gl, Eirdir gl)

TEHLKEL KARITIRILAN STATSTKLER !!!!!!!!!KIYIbalklndailk srada yer alan blge

= KARADENZ

KLTRbalklndailk srada yer alan blge

= EGE....

KMES VE BEShayvanclnda ilk srada

= MARMARA

BYKBAhayvanclnda ilk srada

= DOU ANADOLU

KKBAhayvanclnda ilk srada

= DOU ANADOLU

KIL KESyetitiriciciinde ilk srada

= AKDENZ

TFTK KESyetitiriciciinde ilk srada

= ANADOLU Balk eidinin en fazla olduu deniz = Akdeniz


7/28



Doktrin

Y

aynlar

Balk miktarnn en fazla olduu deniz= Karadeniz

Sr = l olarak Konya ilk srada

Koyun = l olarak Van ilk srada

Trkiyede hkim olan arclk tarz = GEZGN ARICILIK

NOTTTTT: iek ama dnemleri blgelere grefarkllk gsterdiinden dolay bu tarz gelimitir..

Bal retimir = l olarak Mula ilk srada

Arclkyani bal retimde ilk srada yer alan blge= EGE

Notttttttttttttt: Mentee dalarndan dolay....

- En yaygn sanayi dal = BESN

- En fazla nfusu istihdameden sektr = DOKUMA.....

--------------BOR----------

- Jet, roket yakt, emaye, porselen, cam gibi bin-lerde alanla kullanlabilir. Dnya bor karmn-da Trkiye ilk srada yer alr.... hra ediyoruz...

BALIKESR(Bigadi, susurluk),BURSA(M.kemalpaa),KTAHYA(Emet) ve ESKEHRde(Seyitgazi)karlr......Bandrma BORAKS fabrikasnda ileti-lir......

----BOKST (ALMNYUM) = alminyumun hammadde-sidir, hafif olup, kullanm alan genitir... Akseki veseydiehir de karlr......SEYDEHRDE iletilir....

DERNER: Deriner Baraj ve Hidroelektrik SantraliSahip olduu 249 metre gvde ykseklii ile Trkiyeninen yksek, Dnyann 6. yksek baraj olan DerinerBarajdr. oruh Nehrinin nc Gerdanl

YUSUFEL: Trkiyenin En Yksek baraj olacak,Dnyann 3nc En Yksek Baraj Olacak OlanYusufeli Baraj ve HESin Temeli 26 ubat 2013 atld.Yapm devam ediyor.

----DEMR---- ar sanayinin hammaddesidir. TrkiyedeDVR, HEKMHAN, HASANCELEB ve EYMR dekarlr. karld yerin uzanda iletilir(hammaddeyeyaknlk sz konusu deildir.)......

Karabk (1937), Ereli(1939)- (Enerji kaynatakmr)

skenderun- (Ulam, liman)

Krkkale (Ulam, stratejik, silah fabr.)

Sivas (Hammadde)

zmir ( Ulam, hammadde)

HEPSNDE ORTAK OLAN SU KAYNAKLARINA

YAKINLIK

Marmara Gl = EGE BLGESNDE yer alr......

TOKAT = Karadenizde Eskiehir = Anadoluda

Ktahya = Ege Blgesinde DVR = Dou Anadoluda AFN-ELBTAN = Dou Anadoluda

Seydiehir = AKDENZ Blgesinde yer alr..............

En fazla KENEVRyetitiren blge=KARADENIZ

En fazla KETENyetitiren blge=MARMARA

En fazla pamuk yetitiren blge = GUNEYDOUANADOLU

--------ZHTi--------

(zeytin, zm, haha, tutun,incir)=Ege blgesinin ilksrada yer ald rnler.....

-------BET-------

(Buday, Elma,Ttn,zm,ekerpancar)= ekim alangeni olan tarm rnleri(iklim seicilii azdr)


8/28



Doktrin

Y

aynlar

Dnya Miras Listesine Alnan Meknlarmz

stanbul tarihi alanlar [1985]

Safranbolu ehri (Karabk)- 1998

Boazky (Hattua) - Hitit bakenti (orum)- -1986

Nemrut Da (Adyaman) Khta- 1987

Xanthos - Letoon (Mula - Antalya il snr), Likya

Uygarl- 1988

Divrii Ulu Camii ve Darifas (Sivas)--1985

Truva Antik Kenti (anakkale)- 1998

Edirne Selimiye Camii ve Klliyesi (Edirne)- 2012

Greme ve Kapadokya Milli Park (Nevehir)1985

Pamukkale - Hierapolis (Denizli) 1988 atalhyk 2012

Bursa Cumalkzk ( 2014 )

zmir Bergama ( 2014 )

Hem Kltrel, Hem Doal Miras olarak listeye alnanlar

Pamukkale - Hierapolis (Denizli)

Greme Milli Park ve Kapadokya (Nevehir)

-----ELAZI ve ANTALYA---- yukarda dal verilen sanayi tesisleri =

FERRO - KROM

- ANKARA

- KAYSERI

- BURSA-NEGL

yukarda dal verilen sanayi tesisleri= MOBLYA

Not: bunlar hammaddeye uzaktr

- HEREKE-CERKEZKY

- GRDES-DEMRC-KULA

- SRT-SVAS-UAK

yukarda dal verilen sanayi tesisleri = HALI-KLM

- MERSN-ATAS--ulam

- ZMR-ALIAGA-ulam

- ZMT-PRA--ulam

- KIRIKKALE-ORTANADOLU--konum

- BATMAN-BATMAN--hammadde

yukarda dal verilen sanayi tesisleri=PETRO-KMYA

- Mersin Ata 2004den bu yana sadece depolama vepazarlama iin kullanlmaktadr.

Doktrin Bilgi:

Trkiyede ilk hzlandrlm tren seferleri Ankara Eskiehir arasnda balamtr.

Ankara - Eskiehir hatt (2009 ylnda hizmete almtr.) Ankara - Konya hatt (2011 ylnda hizmete almtr)

Ankara - stanbul hatt (2014)

Doktrin Bilgi: 2011 Yl itibariyle Planlanan Yksek Hzl Tren Hatlar

Ankara - zmir projesi

Ankara - Sivas hatt Ankara - Kayseri hatt Sivas - Erzincan - Erzurum - Kars hatt Bursa - Osmaneli hatt

Halkal Kapkule

- KIRIKKALE

- ANKARA

yukarda dal verilen sanayi tesisleri =

SLAH SANAY

----- SERT KARASAL -----

- Ykselti karasallk ve Sibiryabasnc. ortaya ckm

- yaz yalar fazla-ykselim yalar

- uzunayr=b.ba hayvanclk

- Erzurum Karscivarnda etkilidir.....

Maden arayan ve finanse eden kurulular = MTA,Etibank

-----KroM-----

Paslanmaz elik retiminde kullanlr.

Fethiye-Kyceiz-Dalaman ve Guleman (Elaz)dakarlr

Antalyave Elazdaki ferro-kromtesislerinde i-lenir.

----RZGR ENERJS-------

- evreyi kirletmez

- Kurulum maliyeti yksektir.

- zmir-eme-Alaat-anakkale, Bozcaada, a-talca, Osmaniye ve Hatayda da santraller kurul-mutur.


9/28



Doktrin

Y

aynlar

ikolata Vadisi:

Kalknma Bakanlna bal Dou Karadeniz Kalknma

Ajans (DOKA), dnyada tek eit rne ynelik gda

vadisi kurma almalar kapsamnda ilk etapta 5,5milyon euro harcayarak Orduda 34 iletmenin retim

yapabilecei, Ar-Ge almalarnn yrtlecei ikolata

vadisi oluturacak.

----------ULAIM--------

- maliyeti en AZulam sistemi=DENZYOLLARI

- maliyeti en FAZLA ulamsistemi=HAVAYOLLARI

- enHIZLI ulam sistemi= HAVAYOLLARI

- enYAVA ulam sistemi= DEMRYOLLARI

- enRSKL ulam sistemi= KARAYOLLARI- enGVENLR ulam sistemi= DEMRYOLLARI

- en okYK ve YOLCU tayan= KARAYOLLARI

- d ticarette en ok sistemi=DENZYOLLARI

-----FOSFAT------

- Gbre sanayisinin hammaddesidir.

- Balca Yataklar: Maz Da(Mardin)

- thalediyoruzzzzz.

Takmryle alan nemli termik santraller=atalaz ve Su gz !!!!

-----SICAKLIK------

--- Gerek scaklk: Bir yerin ykselti ortalamas

dikkate alnarak llen scaklktr.. ---ndirgenmi scaklk: 0 metrede llen, ykselti

dikkate alnmayarak llen scaklktr..

Nottttt: indirgenmi izoterm haritalarnda ykseltiaranmaz..

-----ULUSAL(ORTAK) SAAT-----

----------YAZ= Idr (45 dou)

----------KI= zmit (30 dou) kullanlr

NoTTT: her yerde farkllk gsteren ise YERELSAAT'tir

-------SINIR KAPILARIMIZ----

Trkiye-Grcistan =SarpSnr Kaps

Trkiye-Ermenistan=AkyakaSnr Kaps

Trkiye-Nahcivan(Azerbycn) =Umut Snr (Dilucu) Trkiye-ran =GrbulakSnr Kaps

Trkiye-ran = EsendereSnr Kaps

Trkiye-Irak =HaburSnr Kaps

Trkiye-Suriye= NusaybinSnr Kaps (Mardin)

Trkiye-Suriye =CeylanpnarSnr Kaps (anlurfa)

Trkiye-Suriye =AkakaleSnr Kaps anlurfa

Trkiye-Suriye= KarkamSnr Kaps Gaziantep

Trkiye-Suriye= ncpnarSnr Kaps Kilis

Trkiye-Suriye= Cilve gzSnr Kaps Hatay

Trkiye-Suriye =YayladaSnr Kaps Hatay Trkiye-Yunanistan =psalaSnr Kaps Edirne

Trkiye-Bulgaristan= KapkuleSnr Kaps Edirne

-----PLATOLARIMIZ-------- Erzurum-Kars, Ardahan Platolar:Volkanik lavlarn

oluturduu Trkiyenin en yksek platolardr.

- Gaziantep, anlurfa Platolar: GAPla birlikte buplatolarda tarmsal faaliyetler nem kazanmtr.

- Teke, Taeli Platolar: Akdeniz Blgesinde kalkerli(kire ta) arazi zerinde olumutur.

- Yazlkaya Platosu: Egenin i kesimlerinde yer alr.- atalca-Kocaeli Platosu: Trkiyenin en alak platosu

olup ok sayda sanayi tesisleri bulunur.- Obruk, Cihanbeyli, Haymana, Bozok, Uzun yayla

Platolar: (HUCOB) Anadolu Blgesi platolardr.Kkba hayvanclk ve tahl tanm yaygndr.

-----Trkiyedeki Kapal Havzalar------

Konya Kapal Havzas, Tuz Gl Havzas, Burdurkapal havzas, Acglkapal havzas, Van Glkapal

havzas ve Aras-Kurakapal havzasdr.

Yeil Yol Projesi: Bu proje Samsundan Artvine kadar uzanan yeil

doa ile ba baa bir yol gzerghn ifade ediyor.Bylece bir yaylay gnbirlik gezmek yerine yredekibtn yaylalar gezme ve oralarda konaklama frsatbulanacak. Buna bal olarak yeni istihdam imkndoacak.

DOKAP kapsamnda yer alr.


10/28



Doktrin

Y

aynlar

---Trkiye akarsularnn genel zellikleri----- Genellikle dou-bat ynl uzanrlar (dalarn uzan

ekli)

Genellikle boylar ksadr (Trkiyenin yarm ada olmas) Andrma gleri fazladr (ykselti fazlal, eim)

Genellikle akmlar dzensizdir (iklim artlar)

Ulam ve tamaclkta kullanlmaz (yatak eimi vedzensiz rejim)

En ok enerji retimi ve sulamada kullanlr (ykselti vetarm)

lkemizdeki relikt bitkilere baz rnekler:

- akaaa

- fndk

- kocayemi

- kzlam

- kayn

- sumak

- defne

- sandal

- menengi

- mersin

--- Karstik Gller-----

Bu tr gller jips, kalker ve kaya tuzu gibi znebilentabakalarn bulunduu yerlerde oluan gllerdir.Kalkerin zlmesiyle oluan anaklar zerinde yeralrlar.Kestel, Elmal, Sula, Salda veKovadaglleri(KESSK)bu oluumlara rnek gsterilir

----Tombolo (Sapl ada)------

Ky yaknnda bulunan ada ile kara arasnda dalgalarngetirdii malzemeleri biriktirmesi sonucu ada karaya

balanr. Bu ekilde olumu yer ekillerine Tombolodenir. Kap da Yarmadas ve Sinop-nce burunrnektir

Ayn enlemde bulunan merkezlerde;

- Ekvatora olan uzaklk, gne nlarnn dmeas, tutulma oran, yerekimi, gece-gndz sredeiimi, izgisel hz, iklim kuaklar, iki meridyenarasndaki mesafe ve yaadklar mevsim ortaktr.

NOTT: Ayn boylamda YERELsaatler ayndr

--------TRKYEDE BASIN-------

zlanda D.A.B.: Daha ok k mevsiminde Trkiyeyikuzeybatndan etkiler. Bol ya getirir. Klarn lkgemesine sebep olur.

Asor D.Y.B.:Trkiyeyi daha ok yaz mevsiminde etkiler.Gneybatdan etkili olan bu basn sistemi scakl vekurakl artrmaktadr.

Sibirya T.Y.B. K mevsiminde kuzeydoudan Anadoluya giri yapar. Klarn sert, souk ve kar yalgemesine sebep olur. Batya doru gidildike etkisiazalr.

Basra T.A.B.Yaz mevsiminde gneydoudan Trkiyeyedoru giri yapar. Yaz mevsiminde scaklk ve kuraklartrr.

Serbest ticaret Blgelerin Kurulu Amalar- Serbest Blgeler yabanc sermaye yatrmlarn ve d

ticareti arttrmak,

- Yerli reticilerin dnya piyasalarndaki yattan girdi

temin etmelerini salayarak uluslararas rekabet

glerine katkda bulunmak,

- hracata dnk sanayilerin gelimesini tevik ederek

ihracat arttrmak,

- Dviz giriini arttrmak,

- Yeni i imkanlar yaratarak istihdam sorununun

zmne yardmc olmak,

- Gelimi retim ve ynetim tekniklerinin yurtdndanlkeye getirilmesiyle ekonomik standartlar ykseltmekamacyla kurulurlar.

-----FHN AKAYA GELMEZZZ------

Fhn: Bir da yamacn aan, alalan, srtnmeninetkisiyle snan scak ve kuru rzgrlardr. Fhnrzgrlarnn etkili olduu yerlerde scaklk ykselir.Tarm rnleri abuk olgunlar, kar erimelerine balsellenme ve orman yangnlarna da sebep olmaktadr.

NOTTT: Rizede turungil, Idrda pamuk ve oruh-Kelkit vadisinde zeytinin yetimesine sebep olmutur.Bu duruma bal mikro klimaalanlar olumutur.

-----Trkiyede Gnelenme Sresive BuharlamaMiktar-----

Genel anlamda gneyden kuzeye dou gidildikegnelenme sresi ve buharlama miktar azalr.Buharlama iddeti ve gnelenme sresinin en fazlaolduu blge Gneydou Anadoluiken en az olduublm Dou Karadenizdir


11/28



Doktrin

Y

aynlar

-----KARADENZ KLM------

!!!!! Marmarann kuzeyi ile Karadeniz kylarnda etkilidir.

Hakim ya ekli yamatr.

En fazla ya sonbahar, en az ya ise ilkbaharda alr. Trkiyede ya rejiminin dzenli olduu tek iklim tipidir.

Doal bitki rts ormandr.

Fndk ve msr doal tantc rnleridir.

------AKDENZ KLM-----

!!!!!! G.Marmara, Ky Ege, Akdeniz kylar ve G.Antepevresinde grlr.

Hkim ya ekli cepheseldir.

En fazla ya k, en az ya ise yaz mevsiminde der.

Doal bitki rts ksa boylu bodur aaklardr (maki). Zeytin ve turungiller doal tantc rnleridir.

Hkim toprak tipi Terra-rossadr.

----- -ILIMAN KARASAL KLM-----

- Trkiyede en geni alanayaylan iklim tipidir.

- En fazla yailkbahardaalr

- Ykselimyalar hkimdir

- Yar kurakbir iklimdir.

- Bitki rts ksa boylu clz ottopluluklardr(bozkr)

- Verimsiz tuzlu kirelistep topraklar hkimdir

-- TAINMI TOPRAKLAR(Azonal) ----

Alvyal: Akarsularn tad verimli topraklardr.

Delta ovalar bu toprak trndendir.

Moren:Buzullarn tad topraklardr. Baz

yksek dalarda snrl grlr.

Lsler: Rzgrlarn tad topraklardr.

Trkiyede pek grlmez.

----YERL(ZONAL) KAYA TOPRAKLARI------ Terra-Rossa: Kalkerin paslanmasyla krmz renk alan

Akdeniz topradr. Verim azdr.

ernozyom: Yerli kaya topraklarnn enverimlisidir. Erzurum-Kars civarnda yaygndr.Kahverengi Step: blgelerde yer alan tuzlu kireli veverimsiz topraklardr.

Lateritlemi topraklar:Bol ykanm tuzsuz, kiresiz,asitli topraklardr. Dou Karadenizde yaygndr.

Podzol: ne yaprakl blge topradr. BatKaradenizde yaygndr.

Kahverengi Orman Topraklar: KaradenizBlgesinde yaygndr, verimlidir.

NOT: Yerli(Zonal) topraklarda horizon bulunur..!!

-----NOTTT----

Trkiyede toprak eitliliinin en fazla olduu blge

Marmaradr (iklim eitlilii).

-------Erozyonun Sonular------

Tarm topraklarnn verimsizlemesi

Baraj gllerinin alvyonlarla hzla dolmas

Doal dengenin bozulmas

Delta ovalar meydana gelir (tek olumlu sonu)

TRKYEDE EN OK GRLEN AFETLER

Deprem : % 61

Heyelan : % 15 Sel : %14

Kaya dmesi : % 5

Orman yangnlar : % 4

: % 1

----NFUS SAYIM TARHES----

Trkiyede ilk nfus saym 1927 ylnda yapld veTrkiye nfusu 13,6 milyon civarndayd. 1990 ylnakadar nfusun 5 ylda bir saylmasna, 1990dansonra ise nfusun 10 ylda bir saylmasna kararverildi. Gnmzde ise artk adrese dayal bir saymsz konusudur. 2014 yl saymlarna gre ise Trkiyenfusu 77,6 milyona ykselmitir. Nfusla ilgili bilgileriTKdzenler.

------NEML BLG------

Tarihsel srete Trkiye nfus art orannda art veazalmalar olsa da nfus miktarnda srekli artolmutur.

----NFUS POLTKALARI---- Trkiyede Cumhuriyetin ilk yllarnda nfusu arttrc

bir politika izlenilmitir. 1970li yllardan sonra nfusart orann azaltmaya ynelik bir politika izlenmitir.Gnmzde ise nicelikten ziyade nfusumuzunniteliksel ve nicelikseldeiimi zerinde durulmaktadr.

----Nfusun seyrek olduu yerler----- HakkriYresi (Dalk, engebe, karasal iklim) Teke, Taeli ve Mentee civar (dalk, karstik arazi,

eim) Yldz Dalar blm, Biga Yarmadas (engebe ve

ana yollara sapa kalma) Tuz Gl evresi(iklim = kuraklk) Yukar Kzlrmak blm(engebe, iklim)

NOTTT: Dalk alanlar, su yzeyleri ve bataklk (sazlk)alanlarda nfus azdr.


12/28



Doktrin

Y

aynlar

-----Nfusun youn olduu alanlar----- G. Antep ve Kayserievresi (sanayi ve ticaret) Adana evresi (tarm ve sanayi)

Ky Ege(tarm ve sanayi) Gney Marmara(tarm ve sanayi) atalca - KocaeliBlm (sanayi ve hizmet) Ankara ve Eskiehirevresi (idari yap, ulam) KaradenizBlgesinin ky kesimi(uygun iklim)

----KIRSAL MESKEN MALZEMELER---- Ahap meskenler: Ormanlarn fazla olduu alanlarda

grlr. Karadeniz Blgesinde yaygndr. Kerpi (toprak) meskenler: Kurak ve yar kurak

blgelerde yaygndr. Anadolu, Dou ve GneyDou Anadolu blgelerinde bu tip evler yaygndr.

Ta meskenler: Genellikle daha ok Akdeniz ve DouAnadolu blgelerinde yaygndr.

Tfl meskenler: Volkan tflerinin youn bulunduuKapadokya evresinde yaygndr.(Yer-gk.:)))

Betonarme meskenler: Kentleme orannn fazlaolduu blgelerde krsal yap malzemesi olarak betonkullanlmaktadr.

----- Ky alt yerlemeleri-------- Kyden daha kk olan yerleme birimleridir.

Divan: Ky oluturan mahallelerin her biridir. Bat

Karadenizde yaygndr. Kalc

Yayla:Hayvanclk amal yaplan geici yerlemelerdir.Yaz mevsiminde yaylaya klr ve sonbaharda geridnlen geici yerlemelerdir. Son yllarda zellikleDou Karadeniz Blmnde turizm de gelimitir.

Mezra: Kye biraz uzak 5 - 10 haneli yerlemelerdir.Tarm ve hayvanclk yaplr. Dou Anadolu, Anadoluve Gneydou Anadoluda yaygndr. Kalc

Kom: Kye biraz uzak geni otlaklar iinde yaplmyerleme trdr. Hayvanclk amaldr. Geici yerlemetr olup Dou Anadoluda yaygndr.

Al: Genellikle kkba hayvanlarnn gecebarndklar st ak yerlemelerdir.

iftlik: Geni araziler zerine kurulmu birka ev veeklentileridir. Tarm ve hayvanclk yaplr. Trakya ve BatAnadoluda yaygndr. Kalc

Oba: Genellikle hayvanclk amal kurulmu birkaadrdan oluan geici yerleme trdr

Dalyan: Balk kulbeleridir(Mula kylar) geici..!!

-------OK ZEL NFUS BLGLER---------

Nfusu inceleyen bilimeDEMOGRAFYAdenilir.

Trkiye tarihinde nfus art oranndaki en byk d

1945ylnda (II. dnya sava) meydana gelmitir.

Doal nfus art en ok Dou Anadoluda normal art

ise Marmara Blgesinde gerekleir.

Trkiyede nfusun daln etkileyen en nemli

doal faktr iklim ve yer ekilleri, beeri faktr

SANAYDR

Trkiye nfusu gen bir yapya sahiptir.

Kentleme orannn en fazla olduu blge Marmara en

az ise Karadeniz Blgesidir.

Tarm ve turizm gleri geici iken sanayi gleri

kalcdr.

En fazla i g veren blgeler Karadeniz ve Dou

Anadoludur.

En fazla g alan blgeler ise Marmara ve Egedir.

Trkiye en fazla g Avrupa lkelerine vermitir.

Dank yerleme tipinin en yaygn olduu yer Dou

Karadeniz Blmdr.

En fazla il saysna sahip blge Karadeniz iken en az il

says ise Gneydou Anadolu Blgesinde yer alr.

--------Tarm destekleyen kurulular----- Zirai Aratrma Enstits, Tigem, TMO, Ziraat Bankas,

Dsi, Zirai Donatm Kurumu Tarm Sat Kooperatifleri veTAR gibi kurululardr

Destekleme alm: Devletin iftinin maln belirli birtaban yat zerinden almas olaydr.

Destekleme alm yaplan rnler: Ttn, Kuru zm,Kuru ncir, Kuru Kays, Pamuk, ekerpancar, Buday,ay, Haha, Fndk, Msr.

Bu rnlerde zamana ve yere gre bu rnlerdedeiiklik olabilir. rnein ttnde desteleme alm 2002ylnda kaldrlmtr.


13/28



Doktrin

Y

aynlar

------EKER PANCARI----- abuk bozulduundan dolay fabrikalar hammaddeye

yakndr ve kspesi hayvan yemi olarak kullanldiin eker pancar retim alanlarna yakn yerlerde besi

hayvancl gelimitir.

----HASSAS TARIM BLGLER------ Trkiyede zel konumdan dolay yetien rnler: Muz,

ay, kivi.

- Yetime alan dar olan rnler: Muz, ay, zeytin, fndk,turungiller, Antep fst.

- Yetime alan geni olan tarm rnleri: Elma, buday,arpa, zm, ekerpancar, baklagiller, ayiei.

Scak Su kaynaklarndan:

A ELEKTRK ENERJS RETM,

B MERKEZ ISITMA, SOUTMA (AIR-CONDITIONING),

SERA ISITMASI V.B.

C ENDSTRYEL AMALI KULLANIM, PROSES ISISI

TEMN, KURUTMA V.B.

D KMYASAL MADDE VE MNERAL RETM,

KARBONDOKST, GBRE, LTYUM, AIR SU,

HDROJEN V.B.

E KAPLICA AMALI KULLANIM (TERMAL TURZM)

F DK SICAKLIKLARDA (30 C) KLTR BALIKILIIG MNERALL SU OLARAK LEREK KULLANIMI VB.

GEREKLETRLMEKTEDR.

-----Nbetlee EKM:Her yl farkl rnlerin retilmesidir. retime sreklilikkazandrp erozyonu azaltr.

Bir yeralt kaynann iletmeye alabilmesi iin- Rezervinin (maden miktar) fazla olmas- Tenr(cevher oran) orannn fazla olmas

- Kullanm alannngeni olmas- Yzeye yakn, ulamn kolay olmas- Teknoloji, sermaye, igc ve pazarlamann kolay

olmas gerekir

---------------D Ticaret--------------

Trkiyenin darya mal veya hizmet satmas olaynaihracat, dardan alm yapmasna ise ithalat denir.Trkiyenin ithalat ihracatndan fazla olduu iin dticaret a olumutur.Trkiyenin ihracatnda sanayi rnlerinin pay % 90,tarm rnlerinin pay % 6 iken, yer alt kaynaklarnn

pay ise sadece % 4 civarndadr. thalatmzn % 50sinden fazlasn enerji kaynaklar oluturur.

--hracat rnleri-- ---thalat rnleri----- Otomotiv, Tekstil Petrol, Doalgaz

imento, Seramik la, Fosfat

Ttn, ncir Madeni ya, Boya zm, Antepfst Makine, Elektrikli eya

Turungil, Zeytin Motorlu tatlar, Optik

Bor, Bakr, Krom Kt, Muz, Kahve

Mermer, Zmpara ta Pirin

-----Trkiye Turizm Varl----- Kayak Merkezleri: Uluda (Bursa), Kartal kaya

(Bolu), Erciyes (Kayseri), Palandken (Erzurum),Davraz (Isparta), Saklkent (Mula), Kartepe (zmit),Elmada (Ankara), Ilgaz (Kastamonu), Sarkam(Kars).

Tarihi Kalntlar:Efes(zmir), Sardes(Manisa), Millet (Aydn), Bergama (zmir),Truva(anakkale),Perge (Antalya), Aspendos (Antalya),Patara (Antalya), Alacahyk (orum), Kltepe(Kayseri), Gordion (Ankara),Hasankeyf (Batman),Nemrut Heykelleri (Adyaman), Zeugma (Gaziantep).

nan Turizmi:St Prerrer Kilisesi (Hatay), Meryem AnaKilisesi (zmir), Smela Manastr (Trabzon), Balkl gl,(anlurfa) St Nicole Kilisesi (Antalya).

Deniz Turizmi:Fethiye, Ka, Alanya, Kemer, Bodrum,Marmaris, Kuadas, eme, Erdek, Ayvalk, Data.

Salk (Kaplca) Turizmi: Balova, Sandkl,Buharkent, Gnen, Yalova, Kzlcahamam, Beypazar,Bursa, Bolvadin, Germencik, ermik, Diyadinkaplcalar nemlidir.

Birincil faaliyet: Tarmsal retim, hayvanclk, avclk

ormanclk, ba-bahe, maden karm gibi alanlar

kapsar.

kincil faaliyet: Endstri, maden iletmecilii,

baraj, bina, yol, kpr ve her trl imalat iine alan

faaliyetlerdir. Mobilyac, Dokuma, Demirci, Deri, giyimsanayi, Makine sanayi, Besin sanayi, Kimya sanayi,

imento sanayisi, naat, Cam, Enerji retimi, Seramik

sanayi, Maden sanayi, Otomotiv, Elektrikli aletler gibi

ncl faaliyet:Gvenlik, pazarlama, ticaret, turizm,

eitim, muhasebe, bankaclk, elence, hukuk, salk

gibi alanlarda alanlardr. ( Trkiyede en fazla olan)

Drdncl faaliyet:Drdncl ekonomik faaliyetlerde

bilginin toplanmas, yaylmas, ilenmesi, iletme

ve kurumlarn kontrol ve ynetimi alanlarnda

allmaktadr. Bilgi, iletiim, Aratrma, idare veynetim gibi alanlarda alanlardr.(Beyaz yakallar)


14/28



Doktrin

Y

aynlar

Beincil faaliyet: Karar verme ve yrtme (lke

ynetimi ve Byk irketlerin ynetim hizmetleri - CEO

lar) Kamu ve zel sektrlerdeki yneticilikler, cra kurulu

bakanlklar, beincil ekonomik faaliyetlere rnekolarak verilebilir. (Trkiyede en az olan)

Hapan Tneli ya da Nefise Akelik Tneli,Trkiyenin

en uzun 2. tnelidir. Ordu snrlar iindeki Bolaman

mevkiinde bulunan ve Fatsa ilesi ile Ordu il merkezini

birbirine balayan tnel, sahil yolu mesafesinin daha

az zamana ekilmesi iin yaplmtr. Tnelin uzunluu

3778 metredir.

nceleri yaklak 4 saat olan Samsun-Giresun yolu, bu

tnel vastasyla 2 - 2,5 saat arasna dmtr.

Cankurtaran Tneli:

Hopa-Artvin karayolundaki 690 rakml Cankurtaran

Geidine alternatif olarak yaplan 5 bin 200 metre

uzunluundaki ift tpl Cankurtaran Tnelinin yapm

sryor.

Tnelin hizmete girmesiyle Artvin-Hopa arasnda

ulamnn 12 kilometre ksalacaktr.

Karadenizi Erzurum zerinden rana balayacak

balant aradaki mesafeyi ksalacaktr.

Avrasya Tneli:

AVRASYA TNEL PROJES (stanbul Boaz

Karayolu Tp Geii Projesi)

Asya ve Avrupa ilk kez deniz tabannn altndan karayolu

tneliyle birleecek

Avrasya Tneli Projesi (stanbul Boaz Karayolu

Tp Geii Projesi), Asya ve Avrupa yakalarn, deniztabannn altndan geen bir karayolu tneli ile birbirine

balayacak. stanbulda ara trainin youn olduu

Kazleme-Gztepe hattnda hizmet verecek olan

Avrasya Tneli, toplam 14,6 kilometrelik bir gzergh

kapsyor.

-------NKLEER---------- Uranyum ve Toryum gibi radyoaktif maddelerin

atomlarnn paralanmas ile enerji retilir- Mersin-Akkuyu ve Sinopta santral yaplmas

planlanmtr.

------NEML BLG------ Orman alt snrn ya(zel konum) , orman st

snrnise scaklk (enlem) belirler..

!!!!!!!!!!!!!!!!!!nemli BLG!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Gneydounu nfus miktar az olsa da nfus youn-luu Trkiye ortalamasnn zerindedir(yzlmkk)

anadoluda nfus miktar ok olsa da nfus yo-unluu Trkiye ortalamasnn altnda(yzlmbyk).

!!!!!!!!!!nemli BLG!!!!!!!!!!!!!!!! ekerpancar=gneydou Anadolu Ttn= anadoluda YETTRLMEMEKTEDR!!!!!

---- !!!!!!!!!!nemli BLG!!!!!!!!!!!!!!!!---

---- kylarda(denizel alanlarda)= kimyasal ---- karasal(i blgelerde)= fiziksel znme

hkimdir

ED: evresel Etki Deerlendirmesi

Mardoa: Marmara Denizindeki kirlenmenin nlenmesiamacyla hazrlanan proje

Mavi Tnel: KOP kapsamnda Gksu nehrinin sularnKonya Ovalarna tamay hedefleyen sulama projesi

Mee Projesi: Tarihte Mee Denizi olarak bahsedilenAnadoluda bugn 6.500.000 hektar alan kaplayanmee ormanlarnn 5.750.000 hektar alan bozuk ve okbozuk mee ormanlarndan olumaktadr.

TEMA Vakf - Orman Bakanl ibirlii ile1998 ylndanberi srdrlen Mee Projesi dnyann en bykaalandrma projelerinden biridir.


15/28



Doktrin

Y

aynlar

Yurt apnda 1 milyon hektar alanda salkl meeormanlar oluturmay hedefleyen Mee Projesi meetohumu ekimi, mee dan dikimi ve canlandrma kesimi(mee rehabilitasyonu) almalarn hedeflemektedir.

Bu proje dnyamzn iinde bulunduu kresel snmatehdidine kar mcadeleye, Trkiyenin katk projesidir.

GETLER------AKDENZ-----

ubuk Geidi Antalyay Gller yresine Sertavul Geidi Silifkeyi Karamana Glek Geidi Adanay Anadoluya Belen Geidi ukurovay Hatay a balar.

---------GETLER----KARADENZ-------

Kop Geidi Bayburtu Erzuruma

Zigana( Kalkanl) Trabzonu Gmhaneye

Ilgaz Geidi ankry Kastamonuya

Cankurtaran Geidi Hopay Borkaya

Ecevit Geidi neboluyu Kastamonuya balar.

----------------DI TCARET----------- Trkiyenin en fazla ticaret yapt lkelerin banda

Rusya, Almanya, in, talya gibi lkeler gelir.

NOTTTT: hracatmzda Almanya, ithalatmzda ise

Rusyailk sradadr.

------TRKYEDE SANAY----- Trkiyede sanayinin gelimesinde en byk sknt

sermaye azldr. Cumhuriyetin ilk yllarndaEkonomide devletilikilkesiyle hareket edilmitir. Dahasonra sermaye skntsndan dolay zel sektr veyabancyatrmclarda sanayiye dhil olmutur.

-------Nkleer Enerji----- Uranyum (Salihli) ve toryum (Eskiehir) gibi

radyoaktif maddelerin paralanmasyla enerji elde

edilir.- Soutma suyunun bol, deprem riskinin az olduualanlarda nkleer santralleri kurulur.

- Proje eklinde Sinop ve Mersinde nkleer santrallerbulunur.

Sanayimizde baz ilkler

- Ttn sanayisi ilk kez 1884 ylnda zmir sigara

fabrikasnn kurulmas ile gelimitir.

- lk eker fabrikalar 1926 ylnda Alpullu ve Uak ta

kuruldu.

- lkemizde ilk konserve fabrikas 1920 ylnda Kartal (

st.) kurulmutur.

- Demir-elik retimi ilk kez 1937 ylnda Karabkte

alan fabrika ile balamtr.

- Askeri amaca ynelik faaliyet gsteren (top,tfek, mermi

vb.) en nemli tesis 1932 ylnda kurulan Krkkalefabrikasdr.

- lk ferro-krom metalrji fabrikas 1962 ylnda Antalyada

kurulmutur.

- Bakr izabe tesisleri ilk olarak 1939da Elaz Madende

- Alminyum tesisleri 1973 ylnda Konya Seydiehir

- lk imento fabrikas 1910 ylnda zmit Darcada alan

fabrikadr.

----------PETROL---------

- Gneydou Anadolu da karlan petrol Batman petrolrafinerisinde iletilir ancak; ihtiyacn % 10 karladiin ithaledil ir.

thal edilen petrol, Orta Anadolu (Krkkale), Aliaa(zmir), Ata (Mersin) ve pra (zmit) rafinerilerindeilenmektedir.

-----------ORMANCILIK--------- Trkiye yzlmnn % 26s ormanlarla kapldr.

Ormanlar genellikle ya ve neme paralellik gsterdiiiin mevcut ormanlarn % 80i ky blgelerimizde yer

alr. Ormanlarn blgesel dalna bakldnda enfazla orman alan Karadenizde yer alrken en az ormanalan Gneydou Anadolu Blgesinde bulunur.

--- Trkiyede hayvanclk------sorun-zm----- Yerli rklarn iyiletirilmesi (soy slah)

- ayr ve meralarn slah edilmesi

- Ahr ve besi hayvanclna nem verilmesi

- Erken kesimin nne geilmeli

- Yem retimine arlk verilmeli

- Hayvan hastalklaryla mcadele edilmeli

- Destek ve kredi olanaklarnn artrlmas- Pazarlama imknlarnn gelimesi nemlidir.

GER DNMN FAYDALARI------ Doal kaynaklarn tketimi azalr.

- Geri dntrlen madde daha az enerjiyleileneceinden elektrik enerjisinden tasarruf salanr.

- plerin bir ksm ple gitmeyeceinden palanlarnn mr uzar.

- evre kirlilii azalr.

- Ekonomiye katk salar, baz dalm maddeleri azalr.

- alan oluturacandan istihdam artar.


16/28



Doktrin

Y

aynlar

----DNENCE DII KANTLARI------ Gne nlar hibir zaman dik ayla gelmez.

Glge boylar hibir zaman sfr metre olmaz.

ORTA KUSAK KANITLARI(TRKYE)-----

Akdeniz iklimi grlr.

Drt mevsim belirgin yaanr

Yllk scaklk fark belirgindir

Bat rzgrlarnn dolayl etkisindedir.

Cephe yalar grlr.

nemli ayrnt..!!

- Drt mevsimin belirgin yaanmas= Mat. Konum- Ayn anda birden ok mevsim zelliklerinin grlmesi=

zel Konumile aklanr.

TRKYEDE DEPREM

Trkiyedeki Fay Hatlar:

KAF(Kuzey Anadolu Fay Hatt) BAF(Bat Anadolu Fay Hatt) DAF(Dou Anadolu Fay Hatt)

Depremin Az Olduu Alanlar: Gneydou Anadolu Blgesinin gneyi(anlurfa ve

Mardin evresi) Karadeniz Blgesinin Kuzey kesimleri(Kylar) Anadolunun i kesimleri(Konya- Karaman yresi, Tuz

Gl evresi) Akdeniz Blgesinde Taeli platosu ve evresi Marmara Blgesinde Ergene Havzas ve Yldz Dalar

evresi

- Snr izen akarsular -

Meri Yunanistan Aras Azerbaycan - Ermenistan ran Arpaay- Ermenistan Asi Suriye Mutlu Deresi Bulgaristan Hezil ( Dicle kolu) Irak

- Glden kan akarsular -1- Beyehir glnden kan ve Konya arazisini sulayan

aramba suyu2- Eirdir glnden kan Kovada ay.3- Manyas glne ulap, tekrar glden kan Kocaay4- Ulubat gln ulap tekrar glden kan Kemalpaa-

Orhaneli

5- Erzurum ovasnn dou ve gneyindeki bataklk vegllerden kan Karasu

6- ldr glnden kan Arpaay

- Akdeniz ve Karadeniz Blgelerinde dalar denizeparalel uzanr. Bunun sonucunda: -

Boyna ky tipi grlr. Ky ile i kesimler aras ulam zorlar. Kynn gerek uzunluu ile ku uuu uzunluu

arasndaki fark azalr. Kta sahanl (elf alan) daralr. Yama yalarnn oluumu kolaylar. Limanlarn art blgesi daralr.

Denizel iklim i kesimlere ulaamaz. Falez oluumu kolaylar. Delta oluumu zorlar.

- Ege kylarnda dalar denize diktir (Mentee tresikylar hari.). Bunun sonucunda: -

Enine ky tipi grlr. Ky ile i kesimler arasnda ulam kolaydr. Kynn gerek uzunluu ile ku uuu uzunluu

arasndaki fark artar.

Kta sahanl (elf alan) genitir. Yama yalarnn oluumu zorlar. Limanlarn art blgesi genitir. Denizel iklim i kesimlere ulaabilir. Falez oluumu zordur. Delta oluumu kolaydr.

Scaklk Terselmesi nedir? Yerin yznden yukarlara doru havann

soumas yerine scakln artmas olay. Bu olay, kndurgun, ayaz gnlerinde, ounun sabaha kar,ukurlar iinde, dalarla evrili ovalarn tabannda belirir.

Erzurum, Idr, Malatya, Ankara gibi alanlar


17/28



Doktrin

Y

aynlar

Trkiyede kuraklk

TRKYEDE ARAZ KULLANIMI

Trkiyede yer ekillerinin eitlilik gstermesi arazikullanmn da eitlendirmitir.

Geni ve verimli ovalar; tarmsal faaliyetler ve yerlemeiin (ukurova, Bafra, aramba gibi),

Yksek yaylalar; hayvanclk ve yer yer turizm faaliyetleriiin (Dou Karadeniz yaylalar gibi),

Gneli gn saysnn fazla olduu ky kesimler; turizmfaaliyetleri iin (Antalya, Bodrum gibi),

Ulam ve iklim artlarnn elverili olduu yerler; sanayifaaliyetleri iin (zmit, Adana, zmir gibi),

Volkanik alanlardaki ova ve platolar; tarm ve yerlemeiin (Orta Kzlrmak),

Yan ve ormanlk alanlarn fazla olduu yerler;ormanclk faaliyetleri iin (Bat Karadeniz),

Bozkrlarn geni yer kaplad alanlar; kkbahayvanclk iin (Orta Anadolu gibi) kullanlmaktadr.

Trkiyede eimli arazi olduka fazladr. Eim deeri%15ten fazla olan sarp arazilerin oran %62,5tir. Buarazilerde erozyon iddetlidir. Tarm ancak taraalardayaplabilir. Bu alanlarda daha ok hayvanclk veormanclk faaliyetleri yaplmaktadr.

Eim deeri %1 0-15 arasnda olan ok eimli arazilerinoran %16,2dir. Bu alanlar yer alt suyu bakmndanfakirdir. Yer yer kuru tarm yaplabilir. Topraktan iki ylda

bir rn alnr. Eim deeri %5-10 arasnda olan orta eimli araziler

tarma uygun alanlardr. Yerlemenin, sanayi ve ticaretinyaygn olduu alanlardr.

Eim deeri %0-5 arasnda olan dz ve hafif eimliaraziler genelde ovalk alanlardr. Tarmsal faaliyetlere

uygun yerlerdir. Trkiyede eimin ve ykseltinin fazla olmas

makinelemeyi snrlandrmaktadr. zellikle DouKaradeniz ve Dou Anadolunun yksek yerleri, dalkve engebeli olduu iin buralarda makineli tarmgelimemitir.


18/28



Doktrin

Y

aynlar


19/28



Doktrin

Y

aynlar


20/28



Doktrin

Y

aynlar


21/28



Doktrin

Y

aynlar

TRKYEDEN 10 YEN MRAS ALANI UNESCO DNYAMRAS GEC

LSTESNDE

UNESCOnun 1972 ylnda kabul ettii Dnya Doal veKltrel Mirasn Korunmasna Dair

Szlemeye bal olarak oluturulan Dnya Kltrel ve DoalMiras Listesinde 2014 ylnda

gerekleen Dnya Miras Komitesi toplantsnda kabul edilenmiraslarla birlikte 1007 miras alan

yer almaktadr. Bunlardan 779i kltrel, 197si doal ve 31ikarma (doal ve kltrel)

miraslardr. Trkiyenin bu listede 11i kltrel, 2si karmaolmak zere 13 miras bulunmaktadr.

Komite tarafndan Dnya Miras Listesine alnan bu miraslarnyan sra bir de bu listeye

nerilmesi ngrlen ancak henz adaylk sreleritamamlanmayan miraslardan oluan

Geici Liste bulunmaktadr. Trkiyenin bu listeye kaytl 52kltrel ve doal miras alannn

yan sra, 13 Nisan 2015 tarihinde Dnya Miras Merkezinceyaplan incelemelerle, bu listeye

10 yeni miras alanmzn eklenmesi uygun bulunmutur:

Akdamar Kilisesi (Van)

Antik Aspendos Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) Eshab- Kehf Klliyesi (slami-Osmanl Sosyal Kompleksi)

(Kahramanmara)

Mudurnu Tarihi Lonca Kasabas (Bolu)

Harena Da ve Pontus Krallar Kaya Mezarlar (Amasya)

Dalk Frigya (Eskiehir, Ktahya, Afyon)

Stratonikeia Antik Kenti (Mula)

Uzunkpr (Edirne)

smail Fakirullah Trbesi ve Ik Krlma Mekanizmas (Siirt)

Yldz Saray Kompleksi (stanbul)

Dnya Miras Merkezi tarafndan Geici Listeye kaydedilmesibenimsenen miras alanlarmzla

ilgili karar 28 Haziran-8 Temmuz 2015 tarihlerinde Bonndadzenlenecek olan 39. Dnya

Miras Komite toplantsnda onanm olacaktr.


22/28



Doktrin

Y

aynlar


23/28



Doktrin

Y

aynlar


24/28



Doktrin

Y

aynlar

Scak Noktalarmz

WWF, 1999 ylnda, Avrupann biyolojik eitlil ik bakmndan en deerli ve acil olarak korunmas gereken 100 ormannbelirleyerek bunlar Avrupa Ormanlarnn Scak Noktalar olarak tanmlad. Bu scak noktalar arasnda Trkiyeden de9 alan yer alyor. Bunlar:

Kre Dalar, Kastamonu

stanbul Ormanlar

brad-Akseki Ormanlar, Antalya

Amanos Dalar, Hatay

Karal Dalar, Artvin

Data Yarmadas ve Bozburun

Frtna Vadisi, Rize

Babada, Fethiye

Yenice Ormanlar, Karabk

Dnyaya Armaanlar erevesinde scak noktalarn koruma altna alnmas ve bu alanlarda etkin bir koruma alanynetiminin yaplmas nerisi, T.C. Orman Bakanl tarafndan da benimsendi.

RO RO TAIMACILII

Ro ro: Deniz ve kara tamaclnn koordinasyonu ile kurulan tamaclk sistemidir.

Ro ro tamacl: Tr ad verilen byk ekiciler limanlar aras feribot ya da gemi ile tanmas olayna denir.

nemli Limanlar: stanbul (Pendik) ,zmir(eme), Tekirda, Zonguldak, Samsun, Trabzon, Mersin.

lk alarda Efes, Milet ve Tarsusun birer liman kenti olduu nasl aklanabilir?

Kylarmzda akarsularn tad alvyonlarn oluturduu deltalar sonucu; yakn gemite bir liman kenti olan Efes, Miletve Tarsus gibi baz yerlemeler bugn kara iinde denizden uzak kentler konumuna gelmilerdir.


25/28



Doktrin

Y

aynlar

KAYA GAZI REZERVLER


26/28



Doktrin

Y

aynlar


27/28



Doktrin

Y

aynlar

Trkiyede sanayi kurulularnn uygun grlen alanlarda, belirli bir plan dhilinde yaplmasnda organize sanayi blgeleri(OSB) denir.

Organize Sanayi Blgelerinin kuruluunda etkili olan faktrler

Sanayinin uygun alanlarda yaplandrlmas Dzenli kentlemenin salanmas

evresel sorunlarn nlenmesi

malat sanayisinin belirli bir plana gre yetitirilip gelitirilmesi

Corafyac Hseyin Uluta & Kemal Arslan

Faydal olmas dileiyle.baarlar


28/28


DoktrinYaynlar

KAMU PERSONEL SEME SINAVIKPSS

DoktrinYaynlar

Rza KAYAR Kemal ARSLAN

Tamam zml

Tamam zml

KAMU PERSENEL SEME SINAVIKPSS

Tamam zml

retmenlik Alan bilgisi TestiABT

Doktrin

Yaynlar

coĞrafyanin Şİfrelerİ

Documents