11

ÇOK İLACA DİRENÇLİ HASTALARA

VEREM SAVAŞI DİSPANSERLERİNİN

YAKLAŞIMI

VE

SORUNLAR

Dr. Suha ÖZKANAnkara Verem Savaşı İl Koordinatörü

22

Eğitim Hastanelerinde İkinci Kuşak İlaçlarla Tedavi Araştırması - 2005

Hasta sayısı

Ankara AGHH 63

İstanbul Süreyyapaşa 68

İstanbul Yedikule 34

İstanbul Heybeliada 14

İzmir Suat Seren 18

TOPLAM 197Kaynak: V.S.Dairesi Başkanlığı

TUTSA 2005

25 %40

24 %35

16 %47

6 %43

14 %78

85 %43

33

197 hastanın 155’i erkek (%79).

126’sında başarılı olmamış tedavi var.

19’u önceki tedaviyi terketmiş.

172 hastada ÇİD saptanmış.

63 hasta İstanbul, 11 hasta İzmir, 5 hasta Ankara adresli. (Bursa 10, Adana 8, Mersin 6, Trabzon 6)

Eğitim Hastanelerinde İkinci Kuşak İlaçlarla Tedavi Araştırması - 2005

Kaynak: V.S.Dairesi Başkanlığı

44

Bir ÇİD hastasının tanı ve tedavi süreci

TAN

I

TANI ÖNCESİ TEDAV

İ BAŞ

LAM

A

HASTANE HASTANE DIŞI TAKİP

VSD VSD

KONTROL MUAYENELERİ HASTANE VE VSD’DE

TED

AVİ

SON

LAN

DIR

MA

55

VSD’lerde ÇİD tanısı ve tanı öncesi

Akciğer tüberkülozunun tanısında;

Mikroskopi

Kültür

İlaç Duyarlılık Testi

Basil Türü

Kalite Kontrollü

66

Daha önce düzensiz tedavi öyküsünün olması

Tedavide negatifleşmenin sağlanamaması

Kliniğin düzelmemesi

ÇİD hastasıyla temas öyküsünün bulunması

Tedavinin başarısızlığa gitmesi

DGT’li

Hangi hastalarda ÇİD ?

77

Bakteriyolojik tanı ve takip

Doğrudan gözetimli tedavi

Tedaviye yeni ilaç eklememek

İyileşme sağlanmıyorsa oyalanmadan, tedavisini de kesmeden ÇİD tedavisi konusunda uzman Eğitim Hastanelerine göndermek

Hastanın öyküsü, tanı ve tedavi bilgilerinin birer kopyasını da ilgili hastaneye göndermek.

VSD’lerin Yükümlülükleri

88

VSD’lerde ÇİD Tanısı ve Öncesi Sorunlar

Bakteriyolojik inceleme eksikliği

Düzensiz ilaç kullanımı (DGT ?)

Standart dışı tedaviler

Tedavi başarısızlığının anlaşılamaması

İlaç ekleme hataları

ÇİD konusunda deneyimi olmayan doktor ve hastaneler

Ekonomik, sosyal ve idari sorunlar

99

VSD’lerde ÇİD Hastasının Kaydı

ÇİD hastaları da mutlaka VSD’de kaydedilmeli

Tedavi başarısızlığı olmuş hastada önceki kaydı kapatılarak uygun olgu tanımı ile tekrar kaydedilmeli

Hastalık öyküsü, bakteriyolojik sonuçlar ve tedavi bilgileri hasta dosyalarında bulunmalı

Tedavi takip bilgileri düzenli işlenmeli

1010

İlaç muafiyet raporu ve reçete yazılması

VSD’lere yetersiz yönlendirme

Yetersiz bilgi içeren taburcu belgeleri

ÇİD Hasta Kaydında Sorunlar

Kayıt dışılık, ulusal sürveyansa girememe

DGT uygulanmaması

Eksik ve hatalı ilaç kullanımı

Takip yetersizliği, yan etkilerin gözlenmemesi

1111

VSD’lerde ÇİD Hastası Takibi

ÇİD hastalarına özellikle sağlık personeli gözetiminde günlük DGT uygulanmalı

Bakteriyolojiden mutlaka her kontrolde faydalanılmalı

İlaçların olası yan etkileri bilinmeli ve sorgulanmalı

Hastanenin tedaviyle ilgili talimatlarına uyulmalı, değişiklik yapılmamalı

Hastanın kontrollerine gitmesi sağlanmalı

1212

ÇİD Hastası Takibi ve DGT’de Sorunlar

Dönemsel ilaç yetersizlikleri

Tedavi süresinin uzunluğu ve bıkkınlık

Günde 2, 3 uygulama olduğundan DGT’de sıkıntılar

Çalışan ve toplumda bulaşdan korunma

Yan etkilerin yeterince bilinmemesi

Serbest eczanelerden ilaç temini imkanı

Temaslılara yaklaşım ?

1313

Sağlık Bakanlığının ÇİD tedavi ilaçları desteği

2003 yılından bugüne ilaçları temin ediyor. 2008 yılına kadar Ankara VSD, gelen talepler üzerine dağıtımı yapıyordu.

VSD’lerin ilaç talepleri artıyor.

Ancak hastaların önemli bir kısmı hala ilaçlarını reçete ile almakta.

VSD’lerin yazılı talepleri ve hastanelerin ÇİD raporları doğrultusunda 2 veya 3 aylık ilaçlar VSD’lere kargo ile gönderiliyor.

1414

İkinci Kuşak İlaç Dağıtımı Kayıtları

2006

• 615 ilaç talebi

• Toplam 212 farklı hasta

• 188’i ÇİD/başarısızlık

31 hastaya 2005 öncesi,

89 hastaya 2005,

66 hastaya 2006’da tedavi başlanmış,

2 hastanın bilinmiyor.

2007

• 747 ilaç talebi

• Toplam 219 farklı hasta

•187’si ÇİD/başarısızlık

49 hastaya 2006 öncesi,

68 hastaya 2006,

68 hastaya 2007’de tedavi başlanmış,

2 hastanın bilinmiyor.

Kaynak: AVSD ilaç talep ve dağıtım kayıtları

1515

İki yılda toplam 272 ÇİD/başarısızlık tedavi hastası var.

92’sine 2005, 79’una 2006, 68’ine 2007’de tedavi başlanmış.

En çok AGHH’de tedavi başlananların ilaç talebi var (164). Ardından Süreyyapaşa (46), Dr. Suat Seren (27), Yedikule (17), Heybeliada (6) geliyor.

12 hastanın tedavisine diğer kurumlar başlamış.

Hastaların yaklaşık yarısının ilaçları düzenli olarak talep edilmiş.

İkinci Kuşak İlaç Dağıtımı Kayıtları

2006-2007 Yılları Toplamı

Kaynak: AVSD ilaç talep ve dağıtım kayıtları

1616

ÇİD

2. Kuşak ilaçlarla tedavi başlanan ÇİD

Ted

avi başarısızlığ

ı

VSD kayıtlı olanlar

VSDB’den ilaç temini

Dispanser ve ÇİD Hastaları

1717

TÜRKİYE’DE İKİNCİ KUŞAK İLAÇLARLA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ ARAŞTIRMASI

(TİKİTTA)-2009

Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı araştırmayı yürütüyor.

2007 ve 2008 yılı hastaları inceleniyor.

ÇİD ve/veya Tedavi Başarısızlığı nedeniyle 2./3. kuşak ilaç kullanım bilgileri kaydediliyor.

Türkiye’nin tamamı araştırma kapsamında.

1818

TÜRKİYE’DE İKİNCİ KUŞAK İLAÇLARLA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ ARAŞTIRMASI

(TİKİTTA)

VSDB’de kayıt ve analiz

Göğüs Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastaneleri

Verem Savaşı Dispanserleri

VSDB ilaç dağıtım kayıtları

SGK ilaç satış kayıtları

1919

Ankara VSD’leri ÇİD kayıtları

2006-2007-2008

2006’da 8, 2007’de 3, 2008’de 13 olmak üzere toplam 24 hasta kaydedilmiş.

Hepsinin tedavisine AGHH’de başlanılmış.

17’sinde bakteriyolojik ÇİD gösterilmiş. Bunların 10’u önceki tedavilerinde başarısız olmuş.

4 hasta tedavi başarısızlığı nedeniyle bu tedaviye alınmış.

2 hastada TB dışı mikobakteri gösterilmiş.

1 hastada YİD saptanmış.

2020

Hastaların 14’ü erkek, 10’u kadın.

9’u SSK güvenceli, 6’sı yeşil kartlı, 4 hastanın sağlık güvencesi yok.

18 hastaya DGT uygulanıyor (16’sı sağlık personeli)

21 hastanın ilacı bakanlıktan temin ediliyor.

12 hastanın tedavisi devam ediyor, 6 hastada kür sağlandı, 4 hasta tedaviyi terketti, 1 hastada tedavi başarısız oldu, 1 hasta nakil gitti.

Ankara VSD’leri ÇİD kayıtları

2006-2007-2008

2121

Dr. Hamdi ECEVİT’in Anısına ...1952 – 04.04 2009