college 10
DESCRIPTION
College 10. Murks, Straattaal, Mengtaal. Overzicht. Jongerentaal Murks Straattaal/mengtaal. Jongerentaal. Groepstalen en sociolecten Groepstaal: taalvariëteit van leden van bepaalde etnische, religieuze, leeftijds-, beroepsgroep of sociale klasse - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/1.jpg)
College 10
Murks, Straattaal, Mengtaal
![Page 2: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Overzicht
• Jongerentaal
• Murks
• Straattaal/mengtaal
![Page 3: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Jongerentaal
Groepstalen en sociolecten • Groepstaal: taalvariëteit van leden van bepaalde
etnische, religieuze, leeftijds-, beroepsgroep of sociale klasse
• Belangrijk identiteitskenmerk: "wij-gevoel" binnen de groep versterkt, "niet-leden" buiten gesloten
• Jongeren: door creatie van nieuwe woorden, ontleningen of leenvertalingen aan/uit bijv. het Engels
• Afzetten t.o.v. generatie ouders• Om "erbij te horen“• Stoer
![Page 4: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Jongerentaal
• Woorden voor mooi, goed, prima:– Vet, strak, wreed, lauw
![Page 5: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Jongerentaal
• Nieuwste jongerentaal: aanwenden buitenlands accent of mengen verschillende talen
• Marokkanen naar believen Marokkaans accent aanwenden of versterken
• Ook andere jongeren: (Turko-)Marokkaans accent– Grieken, Turken, Nederlanders, etc.
• ‘Verborgen prestige’ Marokkaans: stoer, gevaarlijk imago• Voor Nederlanders geen duidelijk onderscheid Turken en
Marokkanen• Turken en Marokkanen (en andere groepen buitenlanders) zelf
vormen onder druk een soort groepsgevoel– Manifesteren als groep met gemeenschappelijke kenmerken– taalgebruik
![Page 6: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Murks
• Ook overgenomen door autochtone Nederlanders (jongeren)
• Accent/uitspraak imiteren• Woorden als:
– Tezz ‘shit’– Tfoe ‘ik spuug (erop)’– Iwa ‘hallo’– Ibaheš ‘politie’– Zehma ‘zogenaamd’
• Murks (geen algemeen bekende term onder de jongeren)
![Page 7: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Murks
• M.n. door autochtone Nederlandse kinderen woordkenmerken en uitspraak van allochtonen nagedaan
• (onderzocht in Utrecht)
• Meest jongens: stoer imago
• Meisjes: lol maken
• Expres, bewust, gaat niet vanzelf
![Page 8: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Murks
• Karikatuur van stereotype spraak van allochtonen– Duidelijk hoorbare uithalen in intonatie– Expres grammaticale fouten
• Werkwoorden achteraan• Infinitieven• Persoonsvorm en onderwerp bijzin in
hoofdzinsvolgorde
– Lange, rollende r
• Geen vaste regels
![Page 9: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Murks
Intonatie:• Jongens:
– begin van uiting uithaal omhoog
– rest van uiting vrij monotoon• Ah…
• Tezz…
• Meisjes: – algemeen hoger dan in Nederlands
– Eind van uiting stem omhoog
– Hoog, hard, nadrukkelijk
![Page 10: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Murks
• Veel zorg aan uitspraak van klanken– s sj– g harder, scherper– r extreem rollend– tje geronde lippen, voorin (‘chocolate’)– ij/ei ai: mai broertje– Regressieve assimilatie van fricatieven: wat iz dat
![Page 11: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Murks
Grammatica:• Uitgang bijvoeglijke naamwoorden –e• de i.p.v. het, die i.p.v. dat• Verkeerde hulpwerkwoorden:
– zijn i.p.v. hebbenSophie: wij zijn vanmiddag in stad mooi hoofddoeken gezien
– gaan veel gebruikt:Jasper: Hoe is het met jou?Paul: Goed.Jasper: O nee niet zo bescheiden, ga gewoon zeggen goed, goed, beter weet je, gewoon zeggen gewoon.Paul: Goeoed.
Jasper: Waarom kietel jij mij ah doe niet a ga ga afblijven van mij!
![Page 12: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Murks
• Woordenschat:
• Enkele woorden uit Marokkaans
• Algemene jongerentaal: Nederlandse woorden in andere betekenis– Meestal iets negatiefs dat positieve betekenis krijgt
• Engels: ‘see you later’ ‘later’ (normaal in Surinaams-Nederlands!)
![Page 13: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Murks
• Alleen onderling gesproken– Niet met ouders, leraren e.d.– Niet met Marokkanen/Turken
• Beledigend
• Toe-eigenen wat niet van hen is
![Page 14: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/14.jpg)
14
![Page 15: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Straattaal
• Jongeren in etnisch gemengde vriendengroepjes• Intensief contact verschillende culturen• Mengen meerdere talen!• Creatief gebruik van taalmateriaal• Voor buitenlanders: alleen degenen die het
Nederlands goed beheersen en die de eigen moedertaal minder goed beheersen spreken straattaal (René Appel, 1999)
• Gesproken naast het Nederlands
![Page 16: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Straattaal
• Sprekers:– 1. Groot percentage Surinamers (Amsterdam)– 2. Nederlandse achtergrond– 3. Antilliaanse – 4. Marokkaanse / Turkse achtergrond
• Meeste woorden uit talen– Sranan (Suriname)– Veel Amerikaans Engels– Ook Papiements (Antillen) (Groningen meer?)– Marokkaans-Arabisch
![Page 17: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Straattaal • Alledaagse Nederlandse woorden vervangen door equivalenten uit andere
taal (Sranan)– M.n. categorieën van geld, roken, seks, schelden
• Doekoe ‘geld’• Soetoe ‘trekje’ (van sigaret)• Osso ‘huis’• Fawaka ‘hoe gaat het?’
• Ook constructies en uitdrukkingen uit m.n. Surinaams-Nederlands– Keuze van voorzetsels:
• Zet die TV dicht• Stap uit die fiets
• Uit andere talen:– Kon taa bei ‘hoe gaat het?’ (Papiements)– Kardasj ‘vriend’/’maatje’ (Turks)– Skoet ‘hou je mond’ (Marokkaans-Arabisch)
![Page 18: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Straattaal
Grammaticale kenmerken:
• Bepaald lidwoord de als default
• Verkeerde vervoeging bijvoeglijke naamwoorden en aanwijzende voornaamwoorden
• Gespreksmarkeerders uit het Marokkaans
![Page 19: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Straattaal
Hicham:Hee check die sma‘kijk dat meisje’ (sma: Sranan)
Ik ga loesoe he?‘Ik ga weg’ (loesoe: Sranan)
• fawaka = hallo, hoe gaat het?• moekroe = gevaarlijk• djaffen = stelen• flowen = versieren• tranga = goed, leuk
Woordenlijsten straattaal:
http://www.straatwoordenboek.nl/
http://www.rotterdamswijktheater.nl/rwtnieuw/paginas/paginainfockv.htm
![Page 20: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Straattaal
• Voorbeeldje
• Andere manieren van nieuwvorming:
• Hippe oma’s (reclame Douwe Egberts)
![Page 21: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Straattaal en Murks
• Straattaalsprekers moeten niets van Murks hebben:
• Jennie: “Dat slaat gewoon nergens op.”
• Amy: “Dom hoor, je hoort het gelijk, dan denk je: hou toch je mond.”
![Page 22: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Straattaal en MurksVerschillen Murks en Straattaal:• Murks:
– m.n. door autochtone Nederlanders – Imitatie van Marokkaans (en Turks) Nederlands– Weinig contact met Marokkanen en Turken– Gebaseerd op stereotypen– Met opzet– Oppervlakkige kenmerken uit talen: intonatie, uitspraak– Soms als beledigend ervaren– ‘Wij-groep’ (autochtonen) tegenover ‘Zij-groep’ (allochtonen)
• Straattaal: – Gesproken door etnisch gemengde groepen jongeren– Veel contact tussen verschillende etnische groepen– Veel Sranan (Surinaams)– Ook minder opvallende kenmerken: woorden, betekenissen, grammaticale structuren– Mengtaal – Sociale contacttaal, vriendschappen over etnische grenzen, positief gewaardeerd– Vanzelfsprekendheid, komt voort uit situatie– Alleen ‘Wij’ (etnisch gemengde groep)
![Page 23: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Meer links• http://www.dropjelyrics.nl/ : Jongerentaal, jongeren kunnen zelf de nieuwste woorden
toevoegen aan het ‘woordenboek’ van Prisma• straattaal woordenlijst Rotterdam:
http://www.rotterdamswijktheater.nl/rwtnieuw/paginas/paginainfockv.htm.• Straattaal: een verkenning http://www.meertens.knaw.nl/respons/0504.jolanda.pdf.• Meertens-instituut over straattaal:
http://www.meertens.knaw.nl/meertensnet/wdb.php?url=/projecten/straattaal.html.• Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Straattaal.• !! René Appel: http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/langvar/straattaal/. Met
geluiden!• Taalschrift (Groene boekje en straattaal) http://taalschrift.org/reportage/000485.html.• Jongerenblog http://jongeren.blog.nl/onderwijs/2005/08/26/drop_je_straattaal.• Murks in Lombok http://www.lombox.nl/Jongeren/murks.html.• PhDonderzoek straattaal:
http://www.onderzoekinformatie.nl/nl/oi/nod/onderzoek/OND1282527/.
![Page 24: College 10](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062321/56813445550346895d9b2eef/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Bibliografie
• Jacomine Nortier (2001). Murks en Straattaal: vriendschap en taalgebruik onder jongeren. Amsterdam: Prometheus.
• Abderrahman El-Aissati, Louis Boumans, Leonie Cornips, Margreet Dorleijn en Jacomine Nortier (2005). Turks- en Marokkaans-Nederlands. . In: Nicoline van der Sijs (red., 2005). Wereldnederlands. Oude en jonge variëteiten avn het Nederlands, pp. 149-185. Den Haag: Sdu Uitgevers.