comhairle chontae longfoirt tuarascÁil …...caitheamh aimsire, acmhainnÍ daonna, rialÚ pleanÁla...
TRANSCRIPT
TUARASCÁIL BHLIANTÚIL 2017
COMHAIRLE CHONTAE LONGFOIRT
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 1
2 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
CLÁR NA nÁBHAR
RÉAMHRÁ ÓN gCATHAOIRLEACH AgUS ÓN BHFEIDHMEANNACH ������������������������������������������2
COMHALTAÍ TOFA CHOMHAIRLE CHONTAE AN LONgFOIRT ��������������������������������������������������������3
RÉIMSÍ LÁRNACHA FEIDHMIÚLA FREAgRACHTA �������������������������������������������������������������������������������4
TUARASCÁIL BHLIANTÚIL CHEANTAR BARDASACH BHAILE UÍ MHATHÁIN �������������������������5
TUARASCÁIL BHLIANTÚIL CHEANTAR BARDASACH gHRÁNARD ����������������������������������������������6
TUARASCÁIL BHLIANTÚIL CHEANTAR BARDASACH LONgFOIRT ����������������������������������������������7
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA & POBAIL, SEIRBHÍSÍ CORPARÁIDEACHA, CULTÚRTHA &
CAITHEAMH AIMSIRE, ACMHAINNÍ DAONNA, RIALÚ PLEANÁLA & TÓgÁLA
FORBAIRT POBAIL AgUS RANNPHÁIRTÍOCHTA �����������������������������������������������������������������������9
SEIRBHÍSÍ CORPARÁIDEACHA AgUS ACMHAINNÍ DAONNA �������������������������������������������� 24
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA, FIONTRAÍOCHTA AgUS TURASÓIREACHTA �������������� 27
SLÁINTE, SÁBHÁILTEACHT AgUS LEAS Ag AN OBAIR ��������������������������������������������������������30
SEIRBHÍSÍ LEABHARLAINNE, CULTÚRTHA, OIDHREACHTA AgUS CARTLAINNE��� 33
PLEANÁIL AgUS ATHFHÓRAIS ��������������������������������������������������������������������������������������������������������41
CÓRAIS MHAOINITHE AgUS EOLAIS
MAOINITHE ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������46
CÓRAIS EOLAIS ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48
SEIRBHÍSÍ TITHÍOCHTA, INFREASTRUCHTÚIR AgUS COMHSHAOIL, ÉIgEANDÁLA
TITHÍOCHT ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������50
SEIRBHÍSÍ COMHSHAOIL ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 53
SEIRBHÍSÍ TRÉIDLIACHTA ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 57
SEIRBHÍSÍ DÓITEÁIN AgUS ÉIgEANDÁLA ��������������������������������������������������������������������������������� 59
COSAINT SHIBHIALTA ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������60
BÓITHRE, IOMPAIR AgUS SÁBHÁILTEACHT AR BHÓITHRE �����������������������������������������������61
SEIRBHÍSÍ UISCE �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������66
AgUISÍNÍ
AgUISÍN 1: TUAIRISC AR DHUL CHUN CINN AR PHLEANÁIL CHORPARÁIDEACH �������67
AgUISÍN 2: TEASTAS CLÁRÚCHÁIN AN NSAI DE CHÓRAIS LONNAÍOCHTA
SLÁINTE AgUS SÁBHÁILTEACHTA OHSAS 18001: ���������������������������������� 68
AgUISÍN 3: TUAIRISCÍ CHOISTÍ UM BEARTAIS STRAITÉISEACHA (2014-2019) �70
AgUISÍN 4: BALLRAÍOCHT CHOMHAIRLE AR CHOISTÍ �������������������������������������������������� 72
AgUISÍN 5: CRUINNITHE CHOMHAIRLE CHONTAE AN LONgFOIRT ����������������������� 73
AgUISÍN 6: COMHDHÁLACHA A D’FHREASTAIL BAILL TOFA ORTHU ����������������������75
AgUISÍN 7: TÁSCAIRÍ FEIDHMÍOCHTA ����������������������������������������������������������������������������������� 76
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 3
RÉAMHRÁ ÓN gCATHAOIRLEACH AgUS
ÓN bhFEIDHMEANNACH
Cuirimid fáilte roimh fhoilsiú Thuarascáil Bhliantúil
Chomhairle Chontae an Longfoirt 2017. Tugann an
Tuarascáil Bhliantúil cur síos ar scála agus ar éagsúlacht
gníomhaíochtaí na Comhairle agus léiríonn sé an
tiomantas chun seirbhísí ar ardchaighdeán, inrochtana
agus cuimsitheacha a sholáthar.
In 2017 fuair muid taithí ar fhianaise fhollasach ar
Fhás Eacnamaíoch i gContae Longfoirt agus rinne
muid athnuachan ar fhócas an Rialtais Lárnaigh ar
ár gContae. Chuir roinnt tionscnaimh áitiúla agus
náisiúnta gníomhaíocht shuntasach ar bun i gContae
Longfoirt i bhforbairt eacnamaíochta, turasóireachta
agus pobail i gcaitheamh na bliana.
Chuir cuideachtaí áitiúla Abbott agus Panelto tús le
hobair cur go mór le poist a chruthú. Chuir cláir maoinithe
an Rialtais, mar shampla Scéim Bhaile agus Sráidbhaile,
CLÁR, REDZ, LIS agus an Scéim Áineasa Tuaithe, a fuair
cómhaoiniú ó Chomhairle Chontae an Longfoirt tairbhe
ar fáil do na pobail ar fud an Chontae in 2017.
Rinneadh dul chun cinn suntasach in 2017 i gContae
Longfoirt i bhforbairt turasóireachta le hinfheistíocht
i dtionscadail ar nós Glasbhealach Canal Ríoga, Trail
Chnoc an Chairn, Siúlóid Phortach An Chorr Liath agus
Ionad Léirmhínithe an Ghránard. Lean muid ar aghaidh
ag comhoibriú lenár gcomharsana agus le gníomhai-
reachtaí stáit freisin chun tionscadail turasóireachta ré-
igiúnacha a fhorbairt agus chun Lár na Tíre a chur chun
cinn mar cheann scríbe turasóireachta.
Cuireadh tús le tionscadal Foraoise Lár-Pháirce
Longfoirt i mbliana chomh maith le hinfheistíocht,
maoiniú agus fógraí bonneagair do Chontae Longfoirt
a rinne an Rialtas, Líonraí Gáis Éireann, Uisce Éireann
agus BSL mar thoradh ar an tionscadal.
I measc na n-éachtaí suntasacha eile i rith na bliana bhí -
• Sheol an Taoiseach an Phlean Gníomhaíochta
Náisiúnta do Thuaithe na hÉireann i mBaile Uí
Mhatháin i mí Eanáir.
• D’iompaigh an tAire Béarla an chré do 16 theach
sóisialta i nDroim Lios i mí Feabhra.
• Sheol Comhairle Chontae an Longfoirt ár bhFóram
Eacnamaíochta do Bhaile Átha Cliath agus ár
Straitéis Turasóireachta i mí Mhárta.
• Chruthaigh Éire Ildánach Longfort mar chuid dá chlár
Cruinniú na Cásca turas cultúrtha ar fud an chontae
a tháinig chun críche le ceolchoirm thráthnóna an-
speisialta a thaispeáin an sean Mhainistir Chistéirsigh
i Mainistir Shruthla, i mí Aibreáin.
• Bhuaigh an Mheánscoil Trócaire i mBaile
Uí Mhatháin agus Scoil Phobail na Maighne
duaiseanna ag an imeacht Babhta Ceannais
Náisiúnta do Chlár Fiontraíochta na Mac Léinn a
reáchtáladh i bPáirc an Chrócaigh i mBealtaine.
• D’iompaigh na hAirí Naughten agus Moran an chré
don tionscadal Siúlóid Phortaigh An Chorr Liath i
mí Meithimh.
• Cheannaigh muid an Sean Fhoirgnimh Soláthraí i
mBaile an Longfoirt i mí Iúil.
• D’iompaigh an Taoiseach an chré ag Ionad Páirc i
mí Lúnasa.
• Fuair foireann na nEastát Neamhchríochnaithe
Duais Eorpach maidir leis an dea-chleachtais is
fearr chun aghaidh a thabhairt ar Eastáit Neamh-
chríochnaithe i mí Mheán Fómhair.
• Bronnadh Bonn Airgid orainn ó Eagraíocht
Náisiúnta Sábháilteachta na hÉireann i nGradaim
Sábháilteachta Ceirde na hÉireann agus d’oscail
antAireRingMargadhnahImegohoifigiúilagus
sheol sé an Clár Náisiúnta Baile agus Sráidbhaile i
nGránard i mí Dheireadh Fómhair.
• D’aistrigh ár bhFoireann Tithíochta isteach sna
hOifigíComhairleanBhaileimínaSamhna.
• Aontaíodh an díol ar Ionad Siopadóireachta an
Longfoirt i mí na Nollag.
Léiríonn na héachtaí seo, Contae ina bhfuil a
Chomhairle Chontae ag cur ionadaíocht, seirbhís agus
ceannaireacht fhíor agus éifeachtach ar fáil dá phobal.
Léiríonn siad Contae freisin a bhfuil cumhacht ag a
bpobal chun feabhas a chur ar a caighdeán maireach-
tála agus dár gContae.
Níorbh fhéidir na héachtaí atá leagtha amach sa dTu-
arascáil Bhliantúil seo a bhaint amach gan ionchur
comhchoiteann na mBaill Thofa, an Cathaoirleach, an
Choiste Polasaí Corparáideach, Coistí Cheantair Bhar-
dasaigh, Comhaltaí na gCoistí Polasaí Straitéiseacha,
an Fhoireann Bainistíochta agus Fostaithe Chomhairle
Chontae an Longfoirt, i gcomhar leis na heagraíochtaí
deonacha agus pobail a bhíonn an Chomhairle i
dteagmháil leo. Is trína dtiomantas leanúnach atá
an eagraíocht in ann tabhairt faoi na dúshláin seo le
muinín agus tá buíochas mór ó chroí ag dul dóibh
maidir lena dtacaíocht agus lena comhoibriú.
Paddy Mahon
Feidhmeannach
Cllr. Martin Mulleady
Cathaoirleach
4 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
BAILL TOFA CHOMHAIRLE
CHONTAE AN LONgFOIRT
Ceantar
Bardasach
Bhaile Uí
Mhatháin
Ceantar
Bradasach
Ghránard
Cllr. John
Browne
Fine Gael
Cllr. Seamus
Butler
Fianna Fáil
Cllr. Padraig
Loughrey
Fianna Fáil
Cllr. Peggy
Nolan
Fine Gael
Cllr. Mae
Sexton
Neamhspleách
Cllr. Gerry
Warnock
Neamhspleách
Cllr. Joe
Flaherty
Fianna Fáil
(comhthofa Noll)
Cllr. Mick
Cahill
Fianna Fáil
Cllr Mark
Casey
Neamhspleách
Cllr. Gerard
Farrell
Fine Gael
Cllr. Colm
Murray
Fine Gael
Cllr. Pat
O’Toole
Fianna Fáil
Cllr. Paul
Ross
Fine Gael
Cllr. Paraic
Brady
Fine Gael
Cllr. Micheál
Carrigy
Fine Gael
Cllr. John
Duffy
Fine Gael
Cllr. Luie
McEntire
Fianna Fáil
Cllr. Martin
Mulleady
Fianna Fáil
Cllr. P.J.
Reilly
Fianna Fáil
Ceantar
Bradasach
Longfoirt
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 5
RÉIMSÍ LÁRNACHA FEIDHMIÚLA FREAgRACHTA
Cuirtear príomhsheirbhísí Chomhairle Chontae an Longfoirt ar fáil taobh istigh de Struchtúr na
Stiúrthóireachta seo a leanas. Clúdaíonn na trí Stiúrthóireacht na réimsí seo a leanas -
Admhálacha Cóipcheart
Tá sonraí ó Suirbhéireacht Ordanáis
Éireann macasamhlaithe faoi Uimhir
Cheadúnais OSI 2010/29/CCMA/
Comhairle Chontae an Longfoirt.
Sáraíonn Macasamhail
Neamhcheadaithe Cóipcheart
Shuirbhéireacht Ordanáis Éireann
agus Rialtas na hÉireann.
Barbara Heslin,
Stiúrthóir Seirbhísí
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA
& POBAIL, SEIRBHÍSÍ
CHORPARÁIDEACH, CULTÚRTHA &
CAITHEAMH AIMSIRE, ACMHAINNÍ
DAONNA, RIALÚ PLEANÁLA &
TÓGÁLA
John Brannigan,
Stiúrthóir Seirbhísí
SEIRBHÍSÍ TITHÍOCHTA,
INFREASTRUCHTÚIR AGUS
EACNAMAÍOCHTA, SEIRBHÍSÍ
ÉIGEANDÁLA
John McKeon,
Ceannasaí Airgeadais
AIRGEADAIS, CÓRAIS EOLAIS,
BAINISTÍOCHT SOLÁTHAIR AGUS
ÁISEANNA
CEANTAR BARDASACH
BHAILE UÍ MHATHÁIN
Granard Municipal District Longford Municipal District
6 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TUAIRISC BHLIANTÚIL CHEANTAR BARDASACH
BHAILE UÍ MHATHÁIN
CATHAOIRLEACH
Ag Cruinniú Ginearálta Bliantúil Cheantar Bardasach
Bhaile Uí Mhatháin a bhí ar siúl ar an 19 Meitheamh
2017, toghadh an Comhairleoir Gerard Farrell mar
Chathaoirleach agus toghadh an Comhairleoir Paul
Ross mar Leas-Chathaoirleach. Líontar na poist seo
arfeadhtéarmaoifigebliana.
CRUINNITHE A REÁCHTÁLADH
Le linn 2017, reáchtáladh cruinnithe ar an 26 Eanáir,
ar an 23 Feabhra, ar an 23 Márta, ar an 8 Meitheamh,
ar an 19 Meitheamh, ar an 27 Iúil, ar an 28 Meán
Fómhair, ar an 1ú Samhain agus ar an 23 Samhain.
Míreanna a pléadh ag na cruinnithe seo, lena
n-áirítear -
• Sceideal Oibreacha Cheantar Bardasach 2017,
lena n-áirítear;
• Clár Oibreacha Bliantúil Bóthair
• Scéimeanna Feabhsaithe Áitiúla
• Deisiú na gCosán
• “Páirceáil go Sábháilte” i mBaile Uí Mhatháin
• Creat d’Athnuachan Lár an Bhaile
• Tionscnamh Fhoireann an Bhaile
• Tionscadal Comhoibríoch Bhéal Átha Liag/
Bhéal Átha Liag
• Scéim Athnuachan an Bhaile agus an Sráidb-
haile 2017
• Scéim Áiseanna Pobail 2017
• Scéim Tacaíochta Deontais Pobail 2017
Tionscadail Phobail
• Leithdháileadh Bardasach Ginearálta 2018
Cur i láthair a rinneadh do na Baill, lena n-áirítear –
Ceardlann chun an Athbhreithniú Luasteorann a
phlé
• CuriláthairónOifigumDhearadhBóithre
Náisiúnta na hIarmhí ar an Scéim N55 ón
dTeanga go Pigeons (Baile Uí Mhatháin)
• Clár Forbartha Tuaithe 2014-2020 (LEADAER)
• Athfhorbairt ar Fhostáisiún Bhaile Átha Liag –
Cur i láthair ó Ghrúpa Eirgrid
• Cumann Forbartha Mheathas Troim
MUIREAR DÉANTA AR EASTÁIT
Déanadh muirear ar na heastáit tithíochta seo ar fad
le linn na bliana –
• “Páirc Breaclainn”, Meathas Troim.
• “Cluain na Sidhe”, Cill na Sí.
• “Rath Na gCarraige”, Baile Átha Clocháin.
MÍREANNA A GLACADH
Glacadh le tuairisc an Phríomhfheidhmeannaigh,
i gcomhar le Cuid 8 de na Rialúcháin Pleanála &
Forbartha, maidir leis an bhforbairt seo: -
• Bealach siúil conláiste tríd an lagphortach ag
dul thimpeall ar Chonair An Chorr Liath, sa gCorr
Liath, Caonach, Co. an Longfoirt.
SCÉIM DEONTAIS TACAÍOCHTA POBAIL
2017
Dáileadh deontais de €41,657 do 47 nGrúpa Pobail
ag tabhairt tacaíocht do gníomhaíochtaí/tionsca-
dail do Seandaoine Beoga, na hEalaíona, Ról an
Phobail, an Comhshaol, Imeachtaí, Oidhreacht agus
Spóirt agus Caitheamh Aimsire.
D’oscail an tAire Denis Naughton, Siúlóid Phortaigh An Chorr
Liath, 4 Meitheamh 2017
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 7
TUAIRISC BHLIANTÚIL
CHEANTAR BARDASACH gHRÁNARD
CATHAOIRLEACH
Mar a d’aontaigh na Baill tar éis Toghcháin Áitiúla
2014, aontaíodh d’aon ghuth ag Cruinniú an
Cheantair Bardasach Ghránard a reáchtáladh ar
an 24 Eanáir 2017 go mbeadh Comhairleoir PJ
Reilly tofa mar Chathaoirleach don chuid eile den
téarma den Cheantar Bardasach. Toghadh an
Chomhairleoir Michael Carrigy mar Leas-Chatha-
oirleach. Ag an gCruinniú Ginearálta Bhliantúil de
Cheantar Bardasach Ghránard a reáchtáladh ar an
27 Meitheamh 2017, atoghadh an Chomhairleoir PJ
Reilly mar Chathaoirleach agus atoghadh an Chom-
hairleoir Michael Carrigy mar Leas-Chathaoirleach.
CRUINNITHE A REÁCHTÁLADH
Reáchtáil Bhaill Cheantar Bardasach Ghránard
cruinnithe ar na dátaí seo a leanas le linn 2017 –
24 Eanáir, 28 Feabhra, 28 Márta, 23 Bealtaine, 27
Meitheamh, 25 Iúil, 26 Meán Fómhair, 24 Deireadh
Fómhair agus 28 Samhain.
Tugadh cur i láthair orthu seo a leanas -
• Cur i láthair ar leathnú amach an Clár Forbartha
Tuaithe 2014 – 2020 (LEADER) ó Mr. Adrian
Greene, POF Acmhainní Pobail Longfoirt clg.
• Cur i láthair ó Peter Moran, Moran CCTV, maidir
le ceamaraí slándála TCI ar a d’fhreastail an
Ceannfort Brian Mohan air.
MÍREANNA A GLACADH LEO
Ghlac Baill Cheantair Bardasach Ghránard leo seo a
leanas le linn na bliana -
• Buiséad do Sceideal Oibreacha Cheantair
Bardasach Ghránard do 2017.
• Scéim Áiseanna Pobail 2017.
• Síntiúis Deonacha agus Deontais Phobail.
MUIREAR DÉANTA AR EASTÁIT
Déanadh muirear ar na heastáit tithíochta seo a
leanas le linn na bliana -
• “Bóthar na Carraige”, Baile Átha na Lao.
• “Clós na Maistreach”, Mainistir Leathrátha.
• “Páirc Fhearann na Coille”, Cullyfad.
MÍREANNA EILE A MEASADH
Míreanna eile a tarraingíodh aird orthu agus a phlé
na Baill ná -
• Soilsiú Poiblí
• Áiteanna Súgartha
• Scéimeanna Sábháilteachta ar chostas íseal
• Creat d’Athnuachan Lár an Bhaile
• Machnamh ar iarratas ón nGrúpa Polasaithe
Corparáideach d’ainmníodh gach Ceantar
Bardasach, baile ina gceantar féin le tabhairt
faoin dTionscnamh Fhoireann Bhaile.
• Staid Bhus
• Athbhreithniú ar an Luasteorainn
• Cosáin
• Comharthaí
• Scéimeanna Feabhsaithe Áitiúla
• Oibreacha Uisce Éireann
• Na hAbhainn a ghlanadh
• Crainn agus sceacha a ghearradh
• Áiseanna Páirceála i nGránard
• Rampaí Moilithe
• Droichid
• Béal Átha na Muc/Essert a Nascadh 2017
• Trasrian Coisithe
• Scéimeanna Séarachais Uisce Éireann
Athoscail an Aire Ring Margadh na hIme Gránard, 4
Deireadh Fómhair 2017
8 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TUAIRISC BHLIANTÚIL CHEANTAR
BARDASACH LONgFOIRT
CATHAOIRLEACH
Ag Cruinniú Ginearálta Bhliantúil de Cheantar
Bardasach Longfoirt a reáchtáladh ar an 28
Meitheamh 2017, toghadh an Chomhairleoir Mae
Sexton mar Chathaoirleach agus toghadh an Chom-
hairleoir Seamus Butler mar Leas-Chathaoirleach.
CRUINNITHE A REÁCHTÁLADH
Reáchtáil Baill Cheantair Bardasach Longfoirt 10
gcruinniú ar na dátaí seo a leanas le linn 2017 –
25 Eanáir, 22 Feabhra, 22 Márta, 24 Bealtaine, 28
Meitheamh, 26 Iúil, 27 Meán Fómhair, 25 Deireadh
Fómhair agus 22 Samhain.
MÍREANNA A GLACADH
Ghlac Baill de Cheantair Bardasach Longfoirt leis na
nithe seo a leanas i rith na bliana -
• An Buiséad Oibreacha Bardasach do 2017.
• Plean Ilathchóirithe Bóithre 2017 go 2019.
• Páirceáil in aisce i gCarrchlóis Eas-Sráide
Nollaig 2017.
• Cuid VIII den tuairisc ar Dhroichead Coisithe
Chamlin.
• Iarratais faighte faoin Scéim Áiseanna Pobail
2017.
• Síntiúis Deonacha agus Deontais Phobail do
2017.
• Athainmniú ar an dTimpeallán ag Achadh
Riabhach go “Timpeallán an Fhidléir Dall Tom
Kiernan”.
• Alt 85 den chomhaontú le Comhairle Contae na
hIarmhí maidir le bailiúcháin Cothabhála agus
Airgid ó meaisíní páirceáil íoctha i mbaile an
Longfoirt.
• Trasrian Scoile a bhaint de bhóthar Bhéal Átha
na Lao.
• Suíochán cuimhneacháin a chur isteach ar
shuíomh an sean Chuan, Cearnóg an Mhargaidh
i gcuimhne Noel McGeeney a caileadh.
• An Clár Maoinithe Tapa 2017 do Cheantar
Bardasach an Longfoirt.
MUIREAR DÉANTA AR EASTÁIT
Déanadh muirear ar na heastáit tithíochta seo a
leanas le linn na bliana -
• “Na Labhrais”, Lios na Muice.
OBAIR A CRÍOCHNÍODH
Rinneadh na hoibreacha seo a leanas taobh istigh
de Cheantar Bardasach Longfoirt le linn 2017 -
CLÁR NA NOIBREACHA BÓTHAIR
Rinneadh oibreacha feabhsúcháin bóithre sna
háiteanna seo a leanas i rith 2017 -
• Eirmeatáiste – Bealach an Leasa Bhric
• Bóthar Naomh Mel- Sráid Uisce Longfoirt
• Bóthar Bhéal Átha na Lao – Corráin Uí
Chonghaile
• Fearnach – Baile Mhic Aogáin
• Sráid an tSéipéil, Longfoirt
• Droichead an Chluainín – Cluain Airt
• Cluain Dara - N5 Gráig an Eiscire
• Cluain Dara – Droichead an Fhalláin
• Cluain Dara – Droichead Boigneach
• Mullach an Mhoirín
• Bóthar an Bhataire -Cathanach
• Ascaill Ard na Ceasach –Cnoc an Chatha
• Acomhal Chluain Raileach Melview
• Oibreacha Moilliú Tráchta ag Grian Ard
• An Ghléib –An Lios Dubh
• Bóthar Lios Breac
• Cluain Torc, An Gabhlán
Cur i láthair ar Dhuaiseanna na mBailte Slachtmhara,
Ceantar Bardasach Longfoirt, 22 Samhain 2017
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 9
CLÁR
Rinneadh oibreacha feabhsúcháin CLÁR sna
háiteanna seo a leanas -
• Scoil Náisiúnta an Leasa Bhric
• Cosán an Leasa Bhric go dtí an Reilig
Tugadh faoi hOibreacha Faoisimh Tuile ag An
Mullach agus ag Críonach, An Longfort.
OIBREACHA EILE
• Tá oibreacha glanadh sráide ar siúl i mBaile
Longfoirt agus i sráidbhailte taobh istigh den
Cheantar Bardasach.
• Cothabháil Reilige Bhaile Mhic Cormaic.
• Oibreacha cothabhála ar bhóithre, lena
n-áirítear draenáil bóthair, oibreacha paisteála
agus cothabháil gheimhridh.
• Cothabháil ar Spásanna Oscailte lena n-áirítear
oibreacha gearrtha féir.
• Rampaí moillithe i bPáirc Teafa.
• Oíche Shamhna Marbh na hOíche, Lá Fhéile
Pádraig agus Féile Samhraidh Longfoirt.
• Cosáin ar an gCanáil.
• Soilsiú na Nollag a chur suas.
• Oibreacha an scéim LIS.
MÍREANNA EILE BREITHIÚ
Nithe eile a tharraing na Baill aird orthu agus a
rinneadh plé orthu -
• Beairic Uí Chonghaile agus Pleananna Athnu-
achana an Cheathrú Thuaidh.
• An Clár Athnuachana.
• Mol Dhigiteach i mBaile an Longfoirt a sholáthar.
• PáirceáilagOifigínaRoinneCoimirceSóisialaíar
Bhóthar Bhéal Átha na Lao.
• Cosán ó Reilig Bhaile Mhic Cormaic go Scoil
Pháirc na gCloch.
• Réadmhaoine tréigthe ag Ascaill Ard na
Ceasach.
• Salann a chur ar chosáin i mBaile an Longfoirt.
• Áiseanna páirceála do bhusanna agus do chóistí
i Longfort.
• Plé a dhéanamh ar thograí chun Fodhlíthe a
thabhairt isteach maidir le Cóistí Chapall.
• Ceart Slí ag Dún Darrach.
• Brú tráchta ar Bhóthar an Chlochair.
• Ceamaraí CCTV atá ann cheana féin a
uasghrádú i mBaile an Longfoirt.
• Spásanna Páirceála aoisbháúil agus Míchuma-
saithe i mbaile an Longfoirt.
• Comharthaí Grianchumhachtaithe Rabhaidh
Luais ar bhóthar Ardach / Féarach Fada.
• Líon Foirne ag Stáisiún Iarnróid Longfoirt.
• Cosán agus bóthar rochtana ar Bhaile an
Longfoirt do dhaoine faoi mhíchumas.
• Rotharbhealach taobh de Sheachbhóthar
Longfoirt.
• Féidearthacht an chanáil a úsáid le haghaidh
gníomhaíochtaí chaitheamh aimsire ar nós
Cadhcáil agus rámhaíocht.
• Staid ginearálta na gcosán taobh istigh den
Cheantar Bardasach.
• Suíomhanna nua féideartha do cheamaraí
CCTV.
• Scéim athnuachana Baile agus Sráidbhaile.
• Longfoirt a dhéanamh mar Bhaile Gnó
aoisbháúil.
• An Brat Glas a bhronnadh ar an gceantar
Chonláiste Meal.
• Scairdeáin uisce a bhaint as Cearnóg an
Mhargaidh.
• Éanlaithe Clóis a choinnítear taobh istigh de
cheantar an bhaile.
• Bainc buidéil a bhaint as láithreacha reatha
thimpeall Bhaile Longfoirt go dtí láthair lárnach
amháin atá clúdaithe ag ceamaraí CCTV.
• Beartas maidir le comharthaíocht.
10 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA AGUS POBAIL, SEIRBHÍSÍ
CORPARÁIDEACHA, CULTÚRTHA AGUS AITHNIÚ,
ACMHAINNÍ DAONNA, RIALÚ PLEANÁLA AGUS TÓGÁLA
FORBAIRT AgUS RANNPHÁIRTÍOCHT POBAIL
RANNPHÁIRTÍOCHT POBAIL
COMHAIRLE NA NÓG
Tionóladh an Cruinniú Bliantúil Ginearálta ar an 19 Deireadh
Fómhair 2017 in Óstán Armais Longfoirt. Ba lá iontach a bhí
ann le níos mó ná 100 duine óg ag freastal, ó iarbhuns-
coileanna agus ó ghrúpaí óige ar fud an Chontae. D’oscail
an Cruinniú Chinn Bhliana le scannán réamhfhógráin ag
míniú obair Chomhairle na nÓg. Thug an t-aoichainteoir,
Siona Cahill, iarbhall de chuid na Comhairle agus atá anois
ina Leas-Uachtarán ar Aontas na Mac Léinn in Éirinn, caint
cumasaithe faoin am ar chaith sí ar an gComhairle agus
spreag sí daoine óga páirt a ghlacadh. Bhí Ceardlanna
an lae bunaithe ar thopaicí lena n-áirítear an tIdirlíon,
Bulaíocht, Drugaí agus Alcól, Sláinte Mheabhrach agus
Oideachas. Sheol an Chomhairle, i gcomhar leis an FSS, a
leabhrán Feasachta Sláinte Meabhrach freisin.
Tar éis na ceardlanna, vótáil daoine óga ar na topaicí a
raibh sé ar intinn acu obair air sa mbliain amach romhainn
agus thionóil siad toghchán do chomhaltaí nua do choiste
na Comhairle. Chuir DJ an Chomhairle chomh maith le
damhsóirí, siamsaíocht ar fáil do dhaoine óga ag am lón
chomh maith le Both fótagrafíochta a thaitin leis na ran-
npháirtithe agus leis na ceannairí. Tar éis an lóin, thug
Emmett Middelton, aoichainteoir ó AIT “Labhair le do
Thoil”, óráid chumhachtach faoi shaincheisteanna sláinte
mheabhrach a shárú agus cén chaoi le aire a thabhairt do
do shláinte mheabhrach. Chríochnaigh an Cruinniú Chinn
Bhliana leis an gClr Mae Sexton, Cathaoirleach Choiste
Stiúrtha na Comhairle ag glacadh buíochas le baill ar a
sárobair agus an tábhacht a bhaineann le glór a bheith ag
daoine óga faoi shaincheisteanna a chuireann isteach orthu.
PÁIRCEANNA SPRAOI
In 2017, tógadh páirc spraoi nua ar an mbealach isteach
chuig Coill Dhoire Chasáin. Rinneadh athchóiriú mór
freisin ar an bpáirc spraoi ag Páirc Suíocháin An Meall/
Albert Reynolds. Mhaoinigh Comhairle Chontae an
Longfoirt agus an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige na
háiseanna seo. Thug an coiste páirc spraoi áitiúil tacaíocht
mhór agus a d’oibrigh go dlúth le Comhairle Chontae
an Longfoirt maidir leis an suíomh a roghnú agus an
dearadh críochnúil ar pháirc spraoi Choill Dhoire Chasáin.
Chuir siad cistí ar fáil freisin fálta a cheannach agus a chuir
isteach. Dhíol Coillte an suíomh ar phraghas an-réasúnta
don áis. Tá an páirc spraoi á bhainistiú ag an Údarás Áitiúil
le tacaíocht ón bpobal áitiúil.
LÁ NÁISIÚNTA SPRAOI
Bhí Lá Náisiúnta Spraoi ar siúl ar an 1 Iúil i bPáirc Cuim-
hneacháin Albert Reynolds. Ba é téama na bliana seo
ná ‘Gníomhaíocht’. Bhí seó mór daoine ann agus i measc
na gcluichí, bhí cluichí amuigh faoin aer, na healaíona
agus ceardaíocht, drámaí puipéid, scéalaíocht, balúin
a dhéanamh, preabchaisleáin agus scileanna sacair
san áireamh. Thug an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige,
Ionad Deonach Longfoirt, Coiste Cúram Leanaí Chontae
Longfoirt, Garda an Phobail, Bailte Slachtmhara an
Longfoirt agus go leor eile tacaíocht don imeacht seo.
DUAIS AN BHRAT GLAS 2017
Choinnigh Meall Longfort (Páirc Síochána Albert
Reynolds) Gradam an Bhrat Ghlas in 2017, a aithnítear
mar tagarmharc chaighdeánach idirnáisiúnta ar fud an
domhain le haghaidh páirceanna agus spásanna glas a
bhfuil fáil ag an bpobal orthu agus a ndéanann An Taisce
bainistiú orthu in Éirinn. Tugadh isteach Scéim Gradam
an Bhrat Glas in Éirinn in 2015 agus leathnú amach é go
náisiúnta in 2016.
Baineadh amach an Duais seo ó bhuíochas do Bhruach-
bhailte Bhaile Longfoirt Teo a bhainistíonn an Meall i
gcomhpháirtíocht le Comhairle Chontae an Longfoirt.
Glacfar buíochas freisin leis an Roinn Coimirce Sóisialaí,
leis an Maoirseoir Fostaíochta Pobail agus leis na ran-
npháirtithe uile a raibh a gcuid oibre crua ríthábhachtach
chun an Duais seo a bhaint amach.Comhordaitheoir na Comhairle le baill an FSS
Chomhairle na nÓg Longfoirt
Laura Mc Phillips Comhairle Chontae an Longfoirt agus Avril Gilchriest
Aoichainteoir Siona Cahill agus Avril Gilchriest le baill
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 11
MÓRTAS NÁISIÚNTA AN CHEANTAIR
Is comórtas é Mórtas an Cheantair atá dírithe ar fheab-
hsuithe a rinne na pobail áitiúla a aithint chun mórtas
chathrach ina gceantar féin a chruthú. Is é aidhm an
Chomórtas ná dea-chleachtas, nuálaíocht agus cean-
naireacht a spreagadh i bpobail bheoga inbhuanaithe
a sholáthar a fheabhsaíonn an caighdeán maireach-
tála do gach duine. Déantar an próiseas ainmniúcháin
do chomórtas na hOileáin Uile trí na hÚdaráis Áitiúla. In
2017, d’ainmnigh Comhairle Chontae an Longfoirt beirt
iontrálaithe – Attic Youth Café agus ShawBrook Dance.
Fuair Attic Youth Café Duais náisiúnta an Dara hÁit
do dhúshlán i gcuid an Óige, éacht mór a ba é agus
léiríonn sé an obair iontach agus an cúnamh a thugann
Attic Youth Café do dhaoine óga Chontae Longfoirt.
Damhsa a Chothú agus Léiriú Fisiciúil Cruthaitheach
Is tearmann é Shawbrook do rince atá suite ar fheirm
traidisiúnta san 18ú haois i bhforaois darach, fuinseog
agus crainn feá i gContae Longfoirt.
Aithnítear go hidirnáisiúnta é mar ionad barr feabhais le
haghaidh damhsa agus taispeántais. Tá timpeallacht do
dhamhsa chruthaitheachta cothaithe ag Shawbrook le
breis agus 30 bliain. Thosaigh siad amach ar bheagán
ach anois tá stiúideonna damhsa, amharclainn, stiúideo
amuigh faoin aer, siúlóidí foraoise agus réimse lóistíní
ar an láthair, lena n-áirítear Cábháin Foraoiseacha sna
coillte. Tá Damhsa Shawbrook ar oscailt do chuideachtaí
gairmiúla in éineacht le mac léinn gairme agus Youth
Dance Co. Ar a gclár bliantúil, tá Scoil Shamhraidh
Chónaithe Shawbrook atá á reáchtáil ó 1984 agus cláir
ealaíontóirí cónaitheacha, ceardlanna, taispeántais agus
féilte séasúracha a bhíonn ar súil i gcathain na bliana.
An Attic Youth Café Teo
Leis na héilimh atá ag fás ar fhorálacha a bheith ar fáil do
dhaonra na ndaoine óga atá ag fás i gcónaí, bunaíodh
Tionscadal Theach na nÓg Tionscadal Attic House do
Dhéagóirí i mí Meán Fómhair 2015 i mBaile an Longfoirt,
athfhorbairt ar an gcéad Attic Youth Café a bunaíodh sa
mbliain 2006 i Halla Measarthachta (Halla). Cuimsíonn
an t-ionad óige riachtanais na ndaoine óga ar fad idir
10 agus 18 mbliain d’aois trína gclubanna, na cláir, na
gníomhaíochtaí agus na himeachtaí éagsúla a eagraíonn
Oibrithe Deonacha díograiseacha, oilte agus tiomanta
sé lá sa tseachtain. Tá seomra ríomhaireachta, seomraí
cruinnithe,CaifedonAosóg,cistin,oifigí,áitfáiltiúagus
áis spóirt amuigh faoin aeir agus páirc Parkour (an chéad
cheann dá leithéid in Éirinn) ag Teach Attic.
Bíonn breis is 2,500 duine óg i mbun an tionscadail ar
bhonn bliantúil. Tá an Attic House i lár Bhaile an Longfoirt
agus tá sé i gcroílár forbairt na n-óg agus an phobail,
rud a chiallaíonn go bhfuil sé mar bhunús cloiche do
dhaoine óga i gContae Longfoirt.
FÉILE OÍCHE SHAMHNA LONGFOIRT
‘MARBH NA HOÍCHE’
Ar thráthnóna Oíche
Shamhna tháinig
sráideanna dorcha
Longfoirt beo le
go leor dathanna,
ceol agus torann
mar gur tháinig tús
leis na 12ú Féile
Bliantúil ‘Marbh
na hOíche’. Arís i
mbliana, bhí roinnt
flótaí iontacha a tháinig ó Choiste Fhéilte Chaisleán an
Rí, a thug atmaisféar carnabhail fíor don ócáid. Rinne an
paráid a bhealach síos Ascaill Scoile Naomh Mel agus
suas an tSráid Nua. Ghlac líon mór páistí páirt sa bparáid
leis na laindéir a rinne siad féin. Bhí slua mór i láthair arís
le go leor stallaí spraoiúla, siamsóirí agus inséidtí móra.
Is é fhéile thráthnóna Oíche Shamhna an chuid dheire-
anach den tionscadal mór ‘Marbh na hOíche’ a chuireann
le hacmhainní, lucht oibre agus saineolas Chomhairle
Chontae an Longfoirt, an FSS, An Garda Síochána, Ionad
Deonach Longfoirt, Bailte Slachtmhara an Longfoirt agus
tá cainteanna faoi sábháilteacht sna scoileanna, comórtais
ealaíne agus laindéir a dhéanamh san áireamh freisin.
AG CASADH AR SOILSE NA NOLLAG 2017
Tháinig Daidí na
Nollag go Longfort
Dé hAoine an 24ú
Samhain agus thaistil
sé ar sean Rolls
Royce agus thug
sé cuairt ar ionaid
chúram leanaí áitiúla.
Níorbh fhéidir Daidí na
Nollag a choinneáil
sa gcarr agus léim sé
amach le dul isteach i ngnóthaí áitiúla. Tháinig sé ansin ar charr
sleamhnáin chuig Cearnóg an Mhargaidh a bhí lán le daoine.
Chuir an Cathaoirleach, an Chomhairleoir Mae Saxton agus
Comhaltaí de Cheantar Bardasach Longfoirt fáilte roimhe.
Chas Daidí na Nollag ar na soilse le cúnamh ó bheirt ghasúr
áitiúla ag 7i.n. D’fhan Daidí na Nollag go dtí thart ar 9 a chlog tar
éis dó a ghrianghraf a thógáil leis na gasúir uile.
Bhí Marque ann freisin i gcarrchlós Cearnóg an Mhargaidh i
mbliana leis na trádálaithe áitiúla ag díol bia agus ceardaíocht
mar chuid d’Aoine Mhór na Siopadóireachta, eagraithe ag an
gComhlachais Tráchtála.
D’eagraigh Comhairle Chontae an Longfoirt Soilse na Nollag le
tacaíocht ó Chomhlachais Tráchtála Longfoirt, Ionad Deonach
Longfoirt,OifigTurasóireachtaLongfoirt,AonadGardaPobail,
Bailte Slachtmhara Longfoirt agus Cosaint Shibhialta Longfoirt.
Attic Youth Café
12 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TIONSCADAIL AGUS CLÁIR OIFIG EALAÍONA LONGFOIRT
Baépríomh-éachtOifignanEalaíondo2017náanGradamFeabhaisiRialtasÁitiúlaabheithbronnta
orthu sa gcatagóir “Ag Tacú leis na hEalaíon” dár láithreán gréasáin liteartha www.virtualwriter.i
gNÍOMHAÍOCHT AgUS CUR SÍOS Plean Corparáideach 2015 -2019 Spriocanna
Feidhmiúla Straitéiseacha
Drámaíocht/ Amharclannaíocht Sráide/ Mórthaibhsiú
Sparántacht Scoil Samhraidh Sraith Drámaíochta na hÉireann
Cuireadh tacaíocht airgeadais ar fáil d’aisteoir as Longfoirt
le freastal ar an Scoil Samhraidh Drámaíochta
Cuireadh forbairt acmhainne cruthaitheach ar fáil i measc
daoine óga.
Ealaíontóir - in – Drámaíocht Cúlstáitse Áit Cónaithe
A thug tacaíocht d’ealaíontóir a cheapadh – in – áit
cónaithe le oibriú le drámaíocht Cúlstáitse na nÓg leis an
léiriúcháin darbh ainm; “DNA” a fhorbairt
Cuireadh forbairt acmhainne cruthaitheach ar fáil i measc
daoine óga.
Comhlacht Drámaíochta Sráid Míde
A thug tacaíocht do cheardlann agus léiriúcháin den
chomhlacht cleitithe drámaíochta sráide seo
Cuireadh forbairt acmhainne cruthaitheach ar fáil i measc
daoine óga. Rochtain a fhorbairt agus rannpháirtíocht a
fhorbairt sna hEalaíona. Feasacht Poiblí agus meas ar luach
na healaín a fhorbairt.
Ceol/Damhsa
Scoil Rac
Tacaíodh leis an tionscnaimh nuálach seo do cheoltóirí óga idir 10 agus 18
bliain d’aois
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
Taifeadtaí Beo & Áitiúil Longfoirt
Thug tacaíocht do roinnt imeachtaí ceoil beo i seánraí éagsúla le triail a
bhaint as saol an cheoil i Longfoirt a athbheochan
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sna hEalaíona.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Comhairliúcháin Forbairt Ceoil
Comhairleoir a fháil le tabhairt faoi thaighde iarratas a chumasú do mhaoiniú
Ghlúin Cheoil agus straitéis forbartha ceoil a dhréachtú
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sa gceoil.
Club Clasaiceach Longfoirt
Ceolchoirm Clasaiceach eagraithe le feasacht poiblí a ardú
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Ceol Cónaitheacht Cúlstáitse
Tacú le Damhsóir – i – Residence i gcomhpháirtíocht leis an Amharclann
Chúlstáitse
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
Gnímh Corúil Longfoirt
Tacaíodh le roinnt Cóir Longfoirt
Cóir Taifeadadh Mheathas Troim
Rinneadh taifead ar chór na gasúir agus grúpa ceol tíre daoine fásta le
craoladh ar www.longfordmusic.ie
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sa gceoil.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach an Cheoil.
Leinster Fleadh Cheoil Ag
teach to Baile Uí MhatháinIthacaPuipéad Sráid Míde
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 13
Scríbhneoireacht Chruthaitheach
Grúpaí Scríbhneoireachta Longfoirt
Tá cúig ghrúpa scríbhneoireachta gníomhach i Longfoirt agus thug muid
tacaíocht dá tionscnaimh Longfoirt, Gabha Óir, Lasrai, Faoin Móta agus Grúpaí
Scríbhneoireachta Bhéal Átha Liag le linn na bliana.
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sa Litríocht.
Tráthnónta Litríochta/Comórtais Beo Filíochta
Tugadh tacaíocht do sraith imeachtaí litríochta i Stiúdeo Cúlstáitse an Canála,
Ardach, an Ionad Cruthaitheach agus Beár an Mhargaidh Longfoirt. Féach:
www.virtualwriter.ie
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc na scríbhneoirí. Fáil
a chur chun cinn agus rannpháirtíocht
a ardú sa Litríocht. Feasacht poiblí
a fhorbairt agus meas ar luach na
Litríochta.
Rí Chúl an Sléibhe
Tugadh tacaíocht do chur i gcrích agus foilsiú díolaim de neamhfhicsean,
filíocht,grianghradóireachtagusEalaíonnabPáistíbunaithear
mhiotaseolaíocht cheantar Ardach. Féach: www.virtualwriter.ie
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Ceiliúradh Ionad Scríbhneoirí na hÉireann
Eagraíodhtráthnónafilíochta,prósagusceolinIonadScríbhneoirí
na hÉireann lenár gcaidreamh 20 bliain a chomóradh i bhforbairt
scríbhneoireacht Longfoirt
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na Litríochta.
Na hAmharc-Ealaíona
Clár Grianghrafadóireachta Scoileanna Longfoirt
An Clár Grianghrafadóireachta Scoileanna Longfoirt is mó agus is faide
ar siúl in Éireann. Tá daltaí ó na hiar-bhunscoileanna ar fad sa gcontae
páirteach chomh maith le Muileann gCearr agus Maothail. Cuirtear béim
ar an grianghrafadóireacht mar ealaíon ag forbairt feasacht amhairc agus
aeistéitiúil ina múintear do na gasúir breathnú ar an ábhar ní hamháin mar
rudamhaircagusfisiciúilachfreisinmarpheirspictíochtcoincheapúil.Féach:
http://www.longforddigitalarts.ie/schools-photography-program/overview
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
Taispeántais Cláir na Scoileanna, Gradaim & Seoladh an Tionscadail
Léiríonn an LSPP gach bliain le taispeántais ar obair na ndaltaí, cur i
láthair ar na gradaim agus seoladh an tionscadail don bhliain go hiondúil
foilseacháin d’obair na ndaltaí ar ghnáthcheisteanna sóisialta mí-úsáid drugaí,
meabhairghalar – an galar dubhach etc. agus thug siad cúnamh an imeacht a
mhaoiniú, a chur chun cinn agus a eagrú.
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
Comórtas Grianghrafadóireachta Portráid Idirnáisiúnta Mothúcháin
Comórtas grianghrafadóireacht portráid ealaíne idirnáisiúnta. Is iarratais
Éireannacha iad 50% agus iarratais idirnáisiúnta iad an 50% eile. I mbliana,
rinne 50 iontráil ón ngearrliosta a mhéadú agus a chur in airde ar ábhar
uile-aimsire agus taispeánadh iad ar chuaillí solais, ar bhallaí agus ar
chlárlaigh shealadacha ar fud an bhaile. Ar an gcaoi seo, rinneadh gailearaí
grianghrafadóireachta den bhaile uile le linn Chruthú.
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sa
Grianghrafadóireacht.
Comhchlár Taispeántais le Gailearaí Atriaim
Tugadh urraíocht agus cúnamh le taispeántas a eagrú do seachtar bpéintéir
agus grianghrafadóirí: Phil Atkinson/Angela Tuite/Mary Grey/Lar McGuire/
Josephine Guilfoyle/ Mary Reilly/Phil Atkinson/Shelley Corcoran/
Angelika Sowul/Eibhlin Crossan/Alisa Rey/ Sean Considine féach: www.
visuallongford.ie
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc na grianghrafadóirí.
Tionscadal Ealaíona Pobail Chlochar na Trócaire Bhaile Uí Mhatháin
Tionscadal ealaíona gloine samhlaíoch maoinithe do na scoileanna thuas.
Thug na daltaí cuairt ar an ealaíontóir stiúdio gloine Michelle O’Donnell a
deartha agus thug gach duine acu cúnamh le híomhá éanúil ar leith a bhí
déanta de ghloine agus tógtha mar phatrúin éin ar bhalla ceaintín na ndaltaí.
Féach: www.longfordvisualarts.ie
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
14 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
Féilte
Féile Ealaíne Ildisciplíneach Cruthú
Bunaíodh an bunfhéile. Maoiníodh an fhéile i mbliana. D’oibríodh go dlúth
leis an gcoiste le clár na bliana seo a chur ar fáil. Cuireadh béim speisialta ar
thionscadal ealaíne pobail: An Tionscadal Ealaíne Poiblí Sealadach. Rinneadh
teagmháil le seacht ngrúpa pobail e.g. Seideanna na bhFear le seacht bpíosa
adhéanamhfaoithreoirealaíontóirproifisiúntaaguscuireadhgachpíosaar
thaispeántas in áit feiceálach i mBaile Longfoirt le linn Cruthú. Féach: http://
www.visuallongford.ie/festivals-events/cruthu-arts-festival-2017
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc na nEalaíon. Fáil a
chur chun cinn agus rannpháirtíocht
a ardú sna hEalaíona. Feasacht poiblí
a fhorbairt agus meas ar luach na
nEalaíon.
Féile Faitíos Ardach
Féile ealaíne & spraíúil Bliantúil le téama Oíche Shamhna do ghasúir a
eagraíonn Ionad Cruthaitheacha Ardach.
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sna hEalaíona.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Féile Aisling do Ghasúir
Féile ealaíne seanbhunaithe agus thar cionn do ghasúir ar fud na tíre. Féile
atá bunaithe ar an bpobal maidir le comhdhéanamh pobail, ríomhchlárú,
scaipeadh tíreolaíochta agus seasmhacht ar imeachtaí saor in aisce
nó costais ticéid chomh híseal agus is féidir le cuimsiú sóisialta agus
eacnamaíochta is mó a chinntiú.
D’éascaíodh forbairt inniúlachta
cruiteach i measc daoine óga
Deireadh Seachtaine Litríochta Mheathas Troim
Deireadhseachtainefilíochtaagusprósatáeagraithegomaith.Tátacaíocht
ón A.O. faighte ag an eilimint comhaimseartha. Ciallaíonn, áfach, béim láidir
ar aidhmeanna cultúrtha, oidhreachta agus turasóireachta, go bhfuil luach
teoranta air d’fhorbairt litríochta an chontae.
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sna hEalaíona.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Féile Ollphéiste Bhéal Átha Liag, Loch Rí
Féile pobail nua. Cuireadh Mide ar fáil le taispeántas a dhéanamh agus
maoiniúidtreofloatnahOllphéiste.
Fáil a chur chun cinn agus
rannpháirtíocht a ardú sna hEalaíona.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Foilsitheoireacht
Irish Ealaíon & Cultúir Lár Tíre
Foilsíodh dhá eagrán den iris rathúil agus rathúil seo.
Feasacht poiblí a fhorbairt agus meas
ar luach na nEalaíon.
Clúdach Irise Lár Tíre Angela Tuite GeishaAisling / Ag cruthú Bréigéide
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 15
TUAIRISC BHLIAINTÚIL CHOISTE FORBARTHA POBAIL
LONGFOIRT 2017
CRUINNITHE
Reáchtáil an Grúpa Áitiúil Gníomhaíochta (LAG) aon chruinniú déag in 2017:
Dátaí 9 Feabh 2 Már 16 Már 6 Aibr 4 Beal 1 Meith 6 Iúil 12 M.F 26 D.F 7 Noll 19 Noll
Líon daoine a
d’fhreastail
13 13 13 14 13 13 11 13 14 14 10
OIBRIÚCHÁIN LCDC
Ballraíocht
Bhí ceithre athrú le ballraíocht don LCDC le linn 2017 -
• Bord Oideachais agus Oiliúna (BOO) Longfoirt/na
hIarmhí – Tháinig Shauna Doherty in áit Maria Fox.
• Comhlachas Tráchtála Longfoirt – Tháinig Niamh
Donlon in áit Fintan McGill.
• An Roinn Coimirce Sóisialaí – Tháinig Aine Bohan in
áit Des Henry.
• Earnáil ghnó – Tar éis comhthoghadh Joe Flaherty
ar Chomhairle Chontae na Longfoirt i mí na Nollag,
lorgadh ainmní ó Chomhlachas Miondíoltóirí
Ghránard le an suíochán folamh a líonadh.
Baill reatha LCDC Longfoirt
Rannóg Baill
Baill Tofa
an Údaráis
Áitiúil
Comhairleoirí Seamus
Butler(Cathaoirleach),Colm Murray, P.J.
Reilly agus Gerry Warnock
Oifigigh
Údaráis Áitiúla
Paddy Mahon Príomhfheidhmeannach,
Michael Nevin Ceannasaí Fiontair
Gníomhai-
reachtaí
Stáit
Grainne Nic Gabhainn, FSS
Aine Bohan, An Roinn Coimirce Sóisialaí
Shauna Doherty, LWETB
Forbairt
Pobail Áitiúil
Adrian Greene, PF Acmhainní Pobail
Longfoirt Clg.
Ionchuimsiú
Sóisialta
Seamus Orr, PPN – Grúpa Cónaitheoirí
Spring Lawn
Louise Lovett, PPN – Nasc na mBan
Longfoirt
Pobal &
Deonach
Tess Murphy, PPN – Cumann Fion-
traíochta Pobail Bhéal Átha na Muc
Joe Murphy, PPN – Cumann Forbartha
Tuaithe Droim Ard
Suimeanna
Comhshaoil
Ray Hogan, PPN - Comhaontas
Comhshaoil Longfoirt
Suimeanna
sochaí
sibhialta
eile nó
suimeanna
na Pobail
áitiúla
Niamh Donlon, Earnáil Ghnó/Fostóirí
Sean Hannon, Earnáil Feirmeoireachta/
Talmhaíochta
Seadna Ryan, Turasóireacht Chontae
Longfoirt
VACANT, Cumann Trádálaithe Ghránard
FOIREANN TACAÍOCHTA
Is é an Príomhoifigeach agus an fhoireann ón rannóg
Forbartha Pobail a thacaíonn leis an LCDC.
Chomh maith le tacaíocht rúnaíochta a chur ar fáil don
LCDC, bainistíonn an fhoireann tacaíochta oibriúcháin
an Chlár Gníomhachtaithe Pobail Ionchuimsiú Sóisialta
(SICAP) ó la go lá agus cláir LEADER, sruthanna
Maoinithe (CLÁR, RAPID, Scéim Áiseanna Pobail).
In 2017, bhí acmhainní faighte le beirt foirne sa mbreis a
fhostú:OifigeachRiaracháinamháinletacúleisangClár
LEADER agus Oifigeach Foirne Sinsearach amháin le
tacú le cur i bhfeidhm an LECP.
MOIRSEACHT CLÁIR AGUS BAINISTÍOCHT
GNÍOMHAÍOCHTA
Clár gníomhachtaithe Pobail um Ionchuimsiú
Sóisialta (SICAP)
Is iad an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail a dhéanann
maoiniú ar an gClár Gníomhachtaithe Pobail um Ionchui-
msiú Sóisialta (SICAP), le tacaíocht ón gCiste Sóisialta na
hEorpa (ESF). Is é aidhm an chláir ná bochtaineacht a
laghdú agus ionchuimsiú sóisialta agus cothromaíocht
a chur chun cinn trí teagmháil agus comhoibriú áitiúil,
réigiúnach agus náisiúnta. Dírítear orthu seo is mó ata
faoi mhíbhuntáiste agus fágtha amach as ár sochaí.
Clár 2015-2017
Ba é 2017 an bhliain deiridh den 1ú Clár SICAP (2015-
2017) a ndearna an LCDC bainistiú air. Ba é Acmhainní
Pobail Longfoirt Clg (LCRL) an Clárfheidhmeoir don
Chlár seo.
Ba é an buiséad do 2017 ná € 511,559. Tháinig Coiste
Monatóireachta SICAP de LCDC le chéile thart ar 5
huaire in 2017 agus chríochnaigh siad an measúnú ar
an bPlean Bliantúil agus rinne siad an Athbhreithniú
Meántéarma agus Deireadh Bliana 2017 thar ceann
an LCDC. Chuir Feidhmitheoir an Chláir (LCRL) Plean
Gníomhaíochta le chéile mar a cheadaigh an LCDC i mí
Eanáir 2017. Tabharfaidh Pobal, ar son na Roinne, faoi
athbhreithniú ar an gClár seo go náisiúnta in 2018.
16 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
Clár 2018-2022
Fógraíodh i mí Bealtaine 2017 go marfaidh an Clár
SICAP nua ar feadh tréimhse 5 bliana agus thosaigh an
próiseas Tairisceana i mí Iúil 2017.
D’fhógair LCDC Longfoirt an RFT ar rThairiscintí agus fuair
siad 2 aighneacht tairisceana ina iomlán. Rinne Coiste
Meastóireachta measúnú orthu seo (rinne baill den
LCDC cathaoirleacht air seo) i mí Dheireadh Fómhair, de
réir na treoracha atá leagtha síos ag an Roinn Forbartha
Tuaithe & Pobail agus Pobal iad féin. Tar éis an phróisis
seo, cheadaigh an LCDC an moladh gur chuir Acmhainní
Pobail Longfoirt Clg an Tairiscint is buntáistí ó thaobh an
eacnamaíochta de faoina mbráid.
Síníodh conradh, ar luach €3,069,354 thar thréimhse
6 bliana (5 bliana + féidearthacht leathnú 1 bhliain) idir
LCDC agus Acmhainní Pobail Longfoirt Clg ar an 19
Nollaig 2017. Tá tú le cur leis an gClár ar an 1 Eanáir 2018.
CLÁR FORBARTHA TUAITHE (LEADER)
2014-2020
Thosaigh Clár LEADER ag glacadh le Léirithe Spéise
agus iarratais i mí Eanáir 2017. Le linn 2017, bhí LCDC
agus Páirtithe CCL (Comhairle Chontae an Longfoirt
agus LCRL) ag déanamh imní go raibh an iomarca
maorlathais ag baint leis an gClár d’iarratasóirí.
Rinneadh roinnt athruithe ar an gClár tar éis comhair-
liúcháin leanúnach a fháil ó LAG ar bhonn náisiúnta.
Reáchtáladh cruinniú ar an 17 Bealtaine 2017 leis an Aire
atá freagrach as LEADER, an tAire Heather Humphreys
TD. Beartaíodh 31 gníomh chun an próiseas a dhéanamh
níos éasca. Tháinig deireadh leis seo le roinnt athruithe
ar rialacha oibriúcháin agus eiseofar leagan daingnithe
de na Rialacha Oibriúcháin ar an 19 Nollaig 2017.
Is é seo a leanas an dul chun cinn na n-iarratas i Longfoirt
in 2017:
glaonna Spriocdhírithe 2017
11 Glaoch Spriocdhírithe faoi Theorainn Ama in 2017,
fuarthas EOI faoi 10 gcinn daoibh seo.
109 – Léiriú
Suime a fuarthas
• 102 – EOI Incháilithe
• 7 – EOI Neamh-incháilithe
31 – Iarratas a
fuarthas
• 2 tarraingthe siar ina dhiaidh
sin,
• 1 nár ghlac an LAG
leis mar gheall ar
neamhchomhlíonadh faoi na
riachtanais soláthair
28 - Iarratas a
fuartha
• 3 iarratas ar feitheamh
Athbhreithniú an Roinn
Oidhreachta (tá 1 tar éis
bogadh chun cinn le
haghaidh Athbhreithniú)
• 14 iarratas ar feitheamh
athbhreithniú
• 11 iarratas ceadaithe ag an
LCDC
glaoch Leanúnach EOI & Iarratais 2017
3 Rolladh EOI a fuarthas in 2017, táthar fós ag dul tríd na
hiarratais.
Tionscadail Chomhoibrithe
Tá Acmhainní Pobail Longfoirt Clg ag obair ar thion-
scadal comhoibrithe (Bealach Oilithreach na Sionainne)
le 13 pháirtí, faoi stiúir ag Acmhainní Iarthar Luimnigh.
Cheadaigh LCDC Longfoirt EOI do mhaoiniú ullm-
húcháin don tionscadal seo i mí na Nollag 2017 agus tá
an obair ar an iarratas leanúnach. As na 11 tionscadal a
cheadaigh an LCDC in 2017 -
• 10 gconradh sínithe le tionscnóirí tionscadail agus
tá na tionscadail ag leanúint ar aghaidh
• 1 tionscadal tarraingthe siar ina dhiaidh roimh
thairiscint /glacadh conartha
Ba é €185,025.68 an méid iomlán a ceadaíodh do LCDC
in 2017.
SRAITHEANNA MAOINITHE EILE A
BHAINEANN LE LCDC
Bunaíodh LCDC Longfoirt le cur chuige níos comhor-
daithe a chur chun cinn maidir le bainistiú forbairt áitiúil
agus maoiniú pobail i gContae Longfoirt. Mar chuid den
ról seo, tharmligean an Roinn Forbartha Tuaithe & Pobail
(mar atá air anois) an maoirseacht ar roinnt sraitheanna
maoiniú nua in 2017 do na LCDC.
Scéim Áiseanna Pobail 2017
Ar an 10 Márta 2017, d’fhógair an tAire Stáit do Phobail
agus an Straitéis Drugaí Náisiúnta ag an am Catherine
Byrne TD, an scéim deontais chaipitil € 2m nua do
cheantair uirbeacha agus tuaithe faoi mhíbhuntáiste.
Chlúdaigh an scéim an tréimhse Iúil go Nollaig 2017.
Is í aidhm na Scéime ná pobail a fheabhsú, dul i ngleic
le míbhuntáiste agus comhtháthú sóisialta a fheabhsú
ar leibhéal áitiúil trí rochtain a thabhairt ar dheontais
chaipitiúla ar scála beag. Breathnaítear freisin ar tabhairt
faoi roinnt de na deacrachtaí a bhíonn ag grúpaí pobail
áitiúla teacht ar maoiniú ar scála beag den chuid is mó
lena hiarrachtaí bailiú airgid féin a mheaitseáil chun tús
a chur le tionscadail pobail.
Rinne na Coistí Forbartha Pobail Áitiúil (LCDC) an Scéim
a riaradh go náisiúnta. Tá an LCDC freagrach as maoiniú
a dhíriú agus a leithdháileadh, de réir mar a chuirtear iad
chun na hiarratais a aithint a dhíríonn go cuí ar sprioc-
ghrúpaí agus ar shaincheisteanna na Scéime i ngach
ceantar riaracháin LA. Cheadaigh na Ceantair Bardasach
ábhartha leithdháileadh deontais.
Tugadh buiséad de €64,500 do LCDC Longfoirt don
scéim seo, ina iomlán tugadh maoiniú do 33 iarratas
tionscadail thar 3 Cheantar Bardasach.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 17
RAPID 2017
Ar an 2ú Samhain 2017, d’fhógair an tAire um Fhorbairt
Tuaithe agus Pobail, Michael Ring, T.D., seoladh an Clár
RAPOD athbhreithnithe le leithdháileadh de €2m i
maoiniú Caipitil do cheantair uirbeacha faoi mhíbhunt-
áiste. Bhí an clár deontais 2017 á reáchtáil ó Dheireadh
Fómhair 2017 go Nollaig 2017 agus dhírigh sé ar thacú
le tionscadail a chuirfeadh feabhas ar chaighdeán mai-
reachtála na gcónaitheoirí i gceantair uirbeacha faoi
mhíbhuntáiste. Glacann an Clár cur chuige náisiúnta inar
tugadh leithdháileadh do gach LA / LCDC chun é sin a
threorú ag na réimsí is mó ar theastaigh sé uaidh de réir
an measúnú. Chiall an cur chuige seo nach raibh gá aon
cheantar áirithe a aithint mar cheantair RAPID, mar atá i
gCláir RAPID eile.
Rinne an LCDC an Scéim a riaradh go náisiúnta agus
atá freagrach as maoiniú a dhíriú agus a leithdháileadh,
de réir mar a leagtar iad chun na hiarratais a aithint a
dhíríonn go cuí ar spriocghrúpaí agus ar saincheistean-
na i ngach réimse riaracháin LA. Cheadaigh na Ceantair
Bardasach ábhartha leithdháileadh deontais.
Cuireadh €64,500 ar fáil do LCDC Longfoirt in 2017.
Fuarthas ceithre iarratas don Chlár. Agus iad ag déanamh
athbhreithniú ar na hiarratais, mhol an LCDC go mbeadh
iarratas amháin (Grúpa Gníomhaíochta Ard na Ceasach
- Ceantar Bardasach Longfoirt) á mhaoiniú den mhéid
€ 64,500. Bhí sé seo mar gheall ar (1) an méid ama a
thiocfaidh sé an maoiniú a chaitheamh agus bhí (2)
Grúpaí / Tionscadail ó Cheantar Bardasach Longfoirt
saor ón gClár CLÁR 2017 a reáchtáladh níos luaithe sa
mbliain.
Ceadaíodh an moladh seo agus tá an tionscadal ag dul
chun cinn go maith.
CLÁR 2017
Is clár infheistíochta spriocdhírithe é CLÁR (Ceantair
Laga Árd-Riachtanais) do cheantair tuaithe a bhfuil
sé d’aidhm aige maoiniú a sholáthar do thionscadail
bheaga infreastruchtúir i gceantair atá faoi mhíbhunt-
áiste. Tá sé mar aidhm ag CLÁR tacú le forbairt inbhua-
naithe cheantair CLÁR aitheanta leis an aidhm daoine a
mhealladh le cónaí agus obair ann.
Seoladh an scéim i mí Márta 2017, le 3 Bheart -
• Beart 1: Tacaíocht do Scoileanna/Beartais Sábháil-
teachta Pobail
• Beart 2: Áiteanna Súgartha
• Beart 3: Riachtanais Infreastruchtúir Dírithe Pobail
D’fhéadfadh Comhairle Chontae an Longfoirt suas le 20
tionscadal a chur ar fáil faoin 3 bheart do mhachnamh ó
thaobh maoiniú de. (rinne an Roinn na cinntí maoinithe
deiridh ar fad). Bhí LCDC Longfoirt freagrach as tionsca-
dail a roghnú faoi Bheart 3 le cur faoi bhráid na Roinne.
Is é an aidhm atá leis an mbeart seo ná tacaíocht a
sholáthar do thionscadail chaipitil / infreastruchtúir
nach bhfuil cáilithe do scéimeanna eile atá ann agus a
bhí de réir LECP Longfoirt.
Fuair Comhairle Contae Longfoirt 53 iarratas faoi na
bearta éagsúla. Mhol an LCDC don Chomhairle 6 cinn
a chur faoi bhráid na Roinne. De na 20 iarratas a chuir
Comhairle Chontae an Longfoirt isteach, ceadaíodh 10
d’uasmhéid de €238,417.5 de na tionscadail a ceadaíodh
a mhol an LCDC, uasmhéid de € 144,879.
PLEAN EACNAMAÍOCHTA & POBAIL
ÁITIÚIL (LECP)
Forálann an tAcht um Athchóiriú an Rialtais Áitiúil, 2014
go gcaithfeadh gach Údarás Áitiúil Plean Eacnamaíoch-
ta agus Pobail Áitiúil (LECP) sé bliana dá gceantar a
réiteach. Is é aidhm an LECP ná na gníomhaíochtaí a
aithint agus a chur i bhfeidhm le gnéithe eacnamaíochta
agus pobail an Chontae a láidriú agus a fhorbairt.
Tá dhá chuid sa bplean -
• Gnéithe Eacnamaíochta maidir le forbairt eacna-
maíochta áitiúil, agus
• Gnéithe Pobail maidir le forbairt áitiúil agus pobail
Ullmhaíodh an dá ghné go comhthreomhar agus
ghlac an tÚdarás Áitiúil leis mar phlean aontaithe i mí
Bealtaine 2016. Cuirfidh an plean aonair, comhtháite
eacnamaíochta agus pobail bunús ar fáil do cur chuige
níos ciallmhara, níos éifeachtaí agus níos comhordaithe
maidir le pleanáil agus soláthar seirbhíse go háitiúil.
Tá an LECP tar éis tabhairt faoin gcéim cur i bhfeidhm
anois agus leis an LCDC ag glacadh freagracht as
comhordú agus maoirseacht a dhéanamh ar chur ar
fáil gnéithe pobail an Phlean agus tá an fhreagracht
ar an gCoiste um Beartas Straitéiseach Forbartha Eac-
namaíoch agus Fiontar (SPC) maidir le gnéithe eacna-
maíochta an Phlean.
Choimisiúnaigh an LECP Plean Forfheidhmithe don
chuid eile de 2017 agus do 2018 agus obair leanúnach
ar siúl ó thaobh monatóireacht a dhéanamh ar obair na
páirtithe seachtracha.
Bhí an LCDC in ann líon mór tionscadail a mhaoiniú, mar
atá léirithe sna hailt roimhe seo, de réir na tosaíochtaí a
aithníodh sa LECP.
18 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TUAIRISC BHLIANTÚIL
CHOMHCHOISTE POILÍNEACHTA LONGFOIRT 2017
Is cuideachta é an Comhchoiste Póilíneachta (JPC) a
bunaíodh faoi Acht an Gharda Síochána 2005 le freastal
mar fóram, áit a bhfuil ionadaithe údaráis áitiúla, baill den
Oireachtas agus an phobal agus deonach in ann oibriú le
chéile le hOifigigh Sinsearacha an Gharda Síochána chun
moltaí a phlé agus a dhéanamh ar ábhair a chuireann
isteach ar phóilíneacht an Chontae. Is é Comhairleoir Gerry
Warnock atá mar chathaoirleach ar JPC Chontae Longfoirt.
Reáchtáil an Choiste 4 chruinniú in 2017 ar an 3 Aibreán, 3
Iúil, 2 Deireadh Fómhair, agus 4 Nollaig. Bhí cruinniú poiblí
ag an gCoiste freisin ar an 2 Samhain 2017. Ag gach cruinniú,
tugadh uasdátú do na baill faoi ghníomhaíochtaí na Gardaí
sa gContae, ceisteanna ord poiblí agus frithshóisialta chomh
maith le staitisticí ar na leibhéil coiriúla i Longfort. Chuir na baill
fáilte roimh an chaoi go bhfuil ag éirí leis na Gardaí dul i ngleic
leis an gcoireacht agus thug siad faoi deara go raibh bain-
istíocht an Gharda Síochána ag mothú bhrú ag an leibhéal
áitiúil chun freastal ar na héilimh laethúla a bhaineann lena
ceantair a rith le líon foireann laghdaithe. D’aontaigh an JPC a
scríobh chuig an Aire Dlí agus Cirt chun uasghrádú a iarraidh
ar Bheairicí an Gharda i mBaile Uí Mhatháin agus Meathas
Troim agus iarraidh ar an Aire casadh le tarmligean ón gCom-
hchoiste Póilíneachta maidir le hacmhainní pearsanra agus
airgeadais leordhóthanach le leibhéal sásúil seirbhísí Garda a
choinneáil i Contae Longfoirt.
Tugadh an Comhchoiste Póilíneachta suas chun dáta freisin
ag gach cruinniú ar chúrsaí an údaráis áitiúil, lena n-áirítear
sonraí faoi na scéimeanna maoinithe éagsúla a bhí ar fáil
i rith na bliana chomh maith le huasdátú ar thionscadail
éagsúla pobail. Tugadh faoi deara an dul chun cinn maidir le
forbairt eacnamaíochta, lena n-áirítear clár Athnuachana na
Comhairle, Straitéis Turasóireachta Longfoirt agus forbairt
Ionad Páirc. I measc na réimsí gníomhaíochta eile a tugadh
faoi deara, bhí an Líonra Rannpháirtíochta Poiblí, an Straitéis
Náisiúnta um Chosc Féinmharaithe, an Plean Straitéiseach
Idirchultúrtha agus an Clár Athlonnaithe. Phléigh na baill go
leor ceisteanna eile lena n-áirítear Sábháilteacht ar Bhóithre,
Rialú Luas i n-eastát tithíochta, Scéim na bhFoláireamh Téacs,
soláthar agus díol drugaí agus póilíneachta pobail.
Bhí ábhar teilifíse CCTV ina dhíospóireacht leanúnach i
gcaitheamh na bliana. Léirigh na baill frustrachas maidir le
deacrachtaí leanúnacha maidir le Meabhrán Tuisceana a chur
i gcrích idir Ceanncheathrú na nGardaí agus an t-údarás áitiúil
maidir leis an gcóras CCTV i mbaile an Longfoirt. Chuir na
comhaltaí fáilte roimh fhógairt an Rialtais go gcuirfí deontais
de suas le 60% de na costais chaipitil iomlána a bhaineann
le bunú córas áitiúil CCTV pobail ar fáil chun tacú le pobail
áitiúla ar mian leo córais slándála CCTV a chur isteach agus
a chothabháil ina gceantar féin. D’aontaigh na comhaltaí go
mbeadh deacrachtaí ag pobail an maoiniú comhoiriúnaithe
riachtanach de 40% a bhaint amach. Chuir baill an choiste
béim ar mhaoiniú do chórais éifeachtacha CCTV agus an gá
atá le Straitéis Náisiúnta.
Le linn na bliana rinneadh roinnt cur i láthair don JPC. Thug
an Ceannfort Lionel Mullally forbhreathnú ar an gClár
Ambasadóra um Chosc ar Choireacht atá deartha chun
cumhacht a thabhair do dhaoine breacaosta sa bpobal trí
bheith ag obair i gcomhar leis an Garda Síochána trí Gardaí
Póilíneachta Pobail áitiúla agus Oifigigh um Choiscthe
Coireachta. Chuir na comhaltaí fáilte roimh an tionscnamh a
bhfuil ag éirí go maith leis chun cosc a chur ar choiriúlacht
agus tugadh faoi deara gurb é aidhm an Chláir ina iomlán
ná eolas faoi chosc ar choireanna a chur ar fáil do dhaoine
Breacaosta, comhairle soiléir agus éifeacht maidir le chosc ar
choireanna a chur ar dhaoine Breacaosta agus tabhairt faoina
bhfaitíos roimh choireanna.
Thug an tUasal Kitty Hughes tuarascáil chuimsitheach ar
ghníomhaíochtaí Chomhairle Dhaoine Breacaosta Longfoirt
a bunaíodh i mí na Nollag 2016. Chuir sí comhairle orthu freisin
maidir le Straitéis Aoisbháúil Chontae Longfoirt 2015-2020
leanúnach atá le húsáid.
PLEAN COMHGNÍMH – TIONSCNAMH
PIOLÓTA
Ag cruinniú an JPC ar an 3 Aibreán 2017, d’fhógair an
tUasal Paddy Mahon, an Príomhfheidhmeannach agus an
Ceannfort Jim Delaney seoladh Plean Comhgnímh idir na
Gardaí agus an tÚdarás Áitiúil. Thug na baill faoi deara go
bhfuil an tÚdarás Áitiúil agus na Gardaí tiomanta a bheith
ag obair le chéile chun caighdeán maireachtála níos fearr
a chinntiú do chónaitheoirí i gceantair áirithe i mbaile an
Longfoirt. Aontaíodh an Ráiteas Misin seo a leanas - “Grúpa
Comhghnímh Longfoirt ag obair i gcomhpháirtíocht le
chéile i dtreo athnuachan agus athdhearbhú dírithe ar a
bpobail chun caighdeán maireachtála feabhsaithe a chur ar
fáil.» D›aontaigh comhaltaí an JPC go ndéanfaí tionscnamh
píolótach chun dul i ngleic leis an iompar frithshóisialta i
gceantair Ard na Ceasach/ Corrán an Phalás/ Grian Ard de
bhaile Longfoirt.
Le linn 2017, thug na baill faoi deara go raibh an cur chuige
fócasaithe comhcheangailte idir an t-údarás áitiúil agus na
Gardaí ag déanamh dul chun cinn seasta sa gceantar. Reách-
táladh cruinnithe an-dearfach le muintir an cheantair agus
aithníodh gníomhaireachtaí cuí agus ceisteanna cuí atá an
pobal sa gceantar ag déileáil leo.
Gníomhaíochta leanúnacha agus curtha i gcrích go
dáta, lena n-áirítear -
• Iniúchadh/Cigireacht/ ar micrishlis i madraí
• Clinicí Pobail ar Aire
• Lá le hEastáit a Ghlanadh agus bailiúcháin
Dramhaíola mór
• Rialú madra
• Soilsiú Poiblí
• CCTV
• Bainistíocht ar thithe folamh
• Boinn a stóráiltear taobh thiar de tithe agus tithe atá
loiscthe
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 19
CRUINNIÚ POIBLÍ
D’óstáil an JPC cruinniú poiblí maidir le nithe a chuireann
isteach ar phóilíneacht an Chontae ar 2 Samhain 2017
in Óstán an Longford Arms, Longfort. Chuir an chathao-
irleach An Chomh. Gerry Warnock fáilte roimh bhaill an
phobail a d’fhreastail agus dúirt sé go mbeadh téama
an chruinnithe “Ag Glacadh lenár bPobail Éagsúla”. Chuir
ionadaithe ón Garda Síochána béim ar thábhacht an
chruinnithe mar fhóram fáiltithe do rannpháirtíocht le
baill an phobail ar saincheisteanna póilíneachta áitiúla.
Thug Speisialtóir Garda ar Éagsúlacht cur i láthair ar
imeascadh pobail nua ar fud na tíre. Thug ionadaí ón
bpobal inimirceach léargas ar a thaithí ar imeascadh
i Longfoirt. Thug oifigeach forbartha ó Acmhainní
Pobail Longfoirt Clg mionsonraí ar Chlár Cúram Sláinte
BunscoileanLuchtSiúiliLongfoirtagusrinneOifigeach
Forbartha de chuid an FAI cur i láthair maidir le Grúpa
Pobail an FAI i Longfoirt atá maoinithe go comh-
pháirteach ag FAI agus Comhairle Chontae an Longfoirt.
Tharla plé maidir le himeascadh pobail éagsúla i
Longfoirt. Lean seisiún ceisteanna agus freagraí é seo
maidir le gnéithe éagsúla de phóilíneacht Longfoirt.
Chuir an tUasal Paddy Mahon, Príomhfheidhmeannach
Chomhairle Chontae an Longfoirt, an cruinniú i gcrích
ag cur béim ar an aiseolas dearfach a fuarthas den
chuid is mó ón bpobal agus leag sé béim ar leibhéal an
comhoibriú leanúnach idir an Údarás Áitiúil, na Gardaí
agus an pobal. Ghlac sé buíochas le baill an phobail as a
n-ionchur agus dheimhnigh sé go nglacfadh an JPC leis
na tuairimí éagsúla a cuireadh in iúl.
20 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TUAIRISC BHLIANTÚIL LÍONRA
RANNPHÁIRTÍOCHTA POBAIL 2017
In 2017, chláraigh 67 grúpa pobail nua le Líonra
Rannpháirtíochta Chontae an Longfoirt (PPN), rud a
fhágann an bhallraíocht iomlán ag 225. Tá 9 mball
dheonacha sa rúnaíocht agus reáchtáil siad 8 gcruinniú
mhíosúla maidir le Plean oibre an PPN agus 2 chruin-
niú faoin bplean oibre. Chas an foghrúpa Airgeadais le
chéile 7 n-uaire le maoirseacht a dhéanamh ar bhui-
séad an PPN agus idirbhearta airgeadais. D’fhreastail
baill den Rúnaíocht ar chruinnithe réigiúnacha agus
náisiúnta ach shuigh ceann de na baill Rúnaíochta ar
Choiste Grúpa Náisiúnta Comhairleach an PPN. Is é
antOifigeachForbarthaatáfostaitheagComhairle
Chontae Longfoirt ó Aibreán 2016 a thacaíonn leis an
Rúnaíocht.
Is iad na Spriocanna cuí le linn 2017 -
• Buiséad urraithe agus aistrithe ag Comhairle
Chontae an Longfoirt chuig Rúnaíocht an PPN mar
a aontaíodh sa MoU.
• Reáchtáladh 2 Chruinniú Iomlánacha Contae ar an
22 Márta agus 22 Samhain. Daingníodh 15 ionadaí
agus aontaíodh 2 pholasaí de chuid an PPN. Ba iad
na haoichainteoirí ná Paddy Mahon, Príomhfheidh-
meannach Chomhairle Chontae an Longfoirt, Sean
Healy, Ceartas Sóisialta Éireann, John Lonergan,
Rialtóir na Seirbhíse Príosúin ar Scor, Marie Lough,
Leas-PhríomhoifigeachDóiteáinagusionadaithe
de chuid an PPN ó choistí faoi mhíchumais agus
athnuachana.
• Reáchtáladh Cruinnithe Iomlánacha Cheantar
Bardasach Bhaile Uí Mhatháin ar an 9 Meitheamh,
Gránard ar an 13 Meitheamh agus Longfoirt ar an
14 Meitheamh. Is iad na haoichainteoirí ná baill
de chuid an PPN ag cur a gcuid tuairimí i láthair
ar thionscadail a chur i bhfeidhm trí mhaoiniú
LEADER. Chríochnaigh baill de fhoireann LEADER
na cruinnithe le cuir i láthair ghearrtha agus bhí siad
ann le labhairt le baill agus cuairteanna ina dhiaidh
sin a shocrú.
• Socraíodh grúpaí Nasctha nua nuair a tháinig
folúntais ionadaithe pobail aníos ar struchtúir
na Comhairle agus comhlachtaí taobh amuigh.
Socraíodh Grúpaí Nasctha i gcomhar le Treoirlínte
na Roinne le grúpaí pobail ag toghadh ionadaithe
agus cuireadh i bhfeidhm an próiseas a bheidh
ag baint úsáide as foirmeacha aiseolais an PPN.
Treisíodh grúpaí Nasctha a bhí ann cheana. Faoi
láthair, tá 40 ionadaí ag PPN Chontae Longfoirt ar 18
gCoiste.
• Cuireadh tús leis an Líonra Míchumais de chuid
an PPN i mí Bealtaine 2017. Rinneadh stocai-
reacht ar Chónaidhm na hÉireann um Míchumas
debharrnachraibhaonOifigeachdodhaoine
faoi Mhíchumas ceaptha i lár tíre. Tá duine
ceaptha anois. Fuarthas aitheantas mar an chéad
Chomhdháil Náisiúnta de chuid an PPN don
“Mhúnla is Fearr” maidir leis an Líonra do dhaoine
faoi Mhíchumas agus na Grúpaí Nasctha a bhunú
agus tacaíocht a thabhairt dóibh. Tugadh faoi
3 Iniúchadh Luaineachta i gcomhpháirtíocht
le Comhairle Chontae an Longfoirt agus an
Chomhairle do Dhaoine níos Sine. Oibríodh leis An
Garda Síochána maidir le páirceáil mhídhleathach
éagsúil agus ceisteanna rochtana.
• Chuir Áiteamh Poblachta PR Traenáil ar fáil do
Rúnaíocht an PPN agus grúpaí an PPN ar an 15
Márta agus an 10 Bealtaine.
• Chuir Ceartas Sóisialta Éireann PPN traenáil ar fáil
do thart ar 80 duine d’fhoireann na comhairle agus
d’OifigeachForbarthaanPPNaran27agusan28
Márta.
• ChuirOifigeachForbarthaanPPNtraenáilionduch-
taithe ar fáil d’ionadaithe nua agus do ghrúpaí idir
Ean – Samh 2017.
• ThugOifigeachForbarthaanPPNtacaíochtdo
ghrúpaí le hiarratais maoinithe a líonadh amach.
Iniúchadh Luaineachta an PPN, 4 Deireadh Fómha
Píosa Ealaíne an PPN d’Fhéile Ealaíon Chruthú
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 21
• Dearadh agus priontáladh Pacáistí Eolais ar an 1
Feabhra.
• Forbraíodh agus seoladh suíomh gréasáin an PPN
ar an 7 Meán Fómhair.
• Forbraíodh agus seoladh físeán Promo ar an 21
Meán Fómhair.
• Seastán an PPN ag cur chun cinn an struchtúir
ag leibhéal áitiúil, réigiúnach agus Náisiúnta i.e.
Lá Eolais do Dhaoine níos Sine, Lá Eolais Cúraim
Leanaí Chontae Longfoirt/na hIarmhí agus an
Comórtas Náisiúnta Treabhdóireachta 2017.
• ChomhoibrighGrúpaíPPNlehOifignanEalaíon
chun píosaí móra ealaíne a chruthú as ábhair ath-
chúrsáilte le chur ar taispeántas ag Féile Ealaíon
Chruthú i mí Iúil 2017.
• Scaipeadh 11 e-Feasachán/nuachtlitir mhíosúla in
2017 mar chuid de Straitéis Cumarsáide an PPN
chomh maith le cur le leathanach Facebook an PPN
a bhfuil 1247 leantóir aige faoi láthair agus clúdach
de idir 3000 agus 5000 duine gach seachtain. Tá
leathanach Twitter gníomhach ag an PPN freisin
agus tá Foireann Díolocháin anois in úsáid do ch-
lárúcháin ar líne agus meall ríomhphost/teachtai-
reachtaí á seoladh.
• D’óstáil PPN Chontae an Longfoirt Ceardlanna/
Seónna Bóthair Réigiúnacha Cheartas Sóisialta
Éireann ar an 2 Nollaig. Ghlac 11 PPN páirt ann.
• Nascadh grúpaí pobail le gníomhaireachtaí cuí
mar shampla an FSS, Seirbhísí Promhadh, na
Gardaí Síochána, Acmhainní Pobail Longfoirt Teo,
Cónaidhm do Dhaoine faoi Mhíchumas Éireann
agus go leor eile.
• Tá PPN Chontae an Longfoirt tar éis é féin a chur
chun cinn mar bhealach lárnach trína roinntear
eolas agus trína bhfaightear é e.g. grúpaí, gníom-
haíochtaí/imeachtaí, traenáil/ceardlanna, comhair-
liúcháin, deiseanna maoinithe etc.
COISTÍ AGUS LÍON IONADAITHE
DE CHUID AN PPN
• Seirbhís Eolais Saoránaigh (CIS): 1
• Oidhreachta an Chontae: 1
• Coiste Cúram Léanaí Chontae Longfoirt: 1
• Fóram Drúgaí agus Alcól Chontae Longfoirt /
Tascfhórsa ar Dhrúgaí agus Alcól Lár na Tíre: 1 (an
duine céanna don dá choiste)
• Turasóireacht Chontae Longfoirt: 3
• Coiste um Beartais Straitéiseacha Forbartha Eacna-
maíochta & Fiontair: 2
• Coiste um Beartais Straitéiseacha Tithíochta: 3
• Coiste um Beartais Straitéiseacha Comhshaoil &
Infreastruchtúir:2
• Comhchoiste Póilíneachta:1
• Coiste Meastóireachta LEADER: 2
• Cosite Forbartha Pobail Áitiúil (LCDC): 5
• Acmhainní Pobail Longfoirt Teo.: 2
• Comhpháirtíocht Spóirt Longfoirt: 5
• Ionad d’Oibrithe Deonacha Longfoirt: 1
• Comhairle do Dhaoine Breacaosta: 2
• Coiste um Beartais Straitéiseacha Pleanála,
Forbartha agus Cultúrtha:3
• Grúpa Áitiúil URBACT: 5
Senior Staff members participating in PPN Training
Suíomh idirlínn PPN
An Chéad Chomhdháil Náisiúnta de chuid an PPN,
Sligeach Bealtaine 2017
Paddy Mahon, Príomhfheidhmeannach ag caint le baill PPN,
Iomlánach an Chontae
22 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
COMPHÁIRTÍOCHT SPÓIRT LONGFOIRT
Tá réimse leathan spóirt agus cláir gníomhaíochta
fhisiciúla ar fáil trí Chomhpháirtíocht Spóirt Longfoirt
(LSP). Chomh maith leis na mílte duine a ghlac páirt sna
34 clár áitiúil, fuair grúpaí tacaíocht trínár scéim deontas
beag agus tógadh ar chainníocht trí shraith tionscnamh
traenála agus oideachais.
Ar cheann de bhuaicphointí 2017 bhí Maoiniú Cuntais
Díomhaoine a aimsiú do Mhol Spóirt an Phobail nua in
Meathas Troim. I measc na bhforbairtí suntasacha eile
bhí an líonra rite páirce a leathnú amach tuilleadh leis
an rith páirce Sóisearach agus Dámhachtainí an Chéad
Lá Spóirt de chuid Ganly i gcomhar le Comhpháirtíocht
Spóirt Longfoirt agus Ceannaire Longfoirt. Chuir an LSP
fáilte freisin roimh Oifigeach Forbartha Spóirt Pobail
páirtaimseartha chuig an bhfoireann.
ACMHAINNÍ A CHUR AR FÁIL AGUS
MAOINIÚ
D’éirigh leis an LSP thart ar €275,000 i maoiniú a aimsiú
ó sholáthróirí éagsúla le linn 2017:
• Bunchistie Spóirt Éireann
• Feidhmeannach na Seirbhíse Sláinte: ríomhchlárú
SIDO / Éire Fholláin
• Aois agus Deis na hÉireann: ríomhchlárú Aoise
Gníomhaí
• Maoiniú Cuntais Díomhaoine do cheithre chlár:
• Mol Spóirt an Phobail (Meathas Troim)
• Cóitseáil Phobail
• Ceannasaíocht Spóirt
• Tionscnaimh Imeachtaí Uirbeacha Amuigh
faoin Aeir
BORD LSP
An Clr. John Browne; an Clr. Mark Casey; an Clr. Martin
Mulleady; Paddy Mahon, Comhairle Chontae an
Longfoirt. Is iad na hionadaithe spóirt ná Shirley Maloney,
Spóirt Mionlaigh; Paul Clancy, Uiscíocht; Peter Reilly,
Spóirt Pháirce. Bhí gníomhaireachtaí eile ann freisin, lena
n-áirítear an Clr. Peggy Nolan, BOO; Clodagh Armitage,
FSS; Martin Tarmey, Míchumas, James O’Brien, Áiseanna;
an Clr. Mae Sexton, clg LCR; Michael Belton, An Garda
Síochána; Joe Quinn, Seirbhísí don Aos Óg, Frank Horne,
RAPID, Breda Greaves, Daoine Fásta Breacaosta. Reách-
táladh Cruinniú Cinn Bhliana an Bhoird ar an 30 Márta
2017.
FORBAIRT INFREASTRUCHTÚIR ÁITIÚIL
SPÓIRT
Trínár n-obair mhaoinithe, thacaigh an LSP le seacht
gclub déag le cúnamh deontais a fháil le tacú lena
struchtúir shóisearacha, a dtionscnaimh chóitseála
agus oideachais agus cláir dírithe ar ghrúpaí. Maidir leis
an obair forbartha club eile, lena n-áirítear tacaíocht a
thabhairt do rólanna an choiste, ceisteanna rialachais
agus cosanta leanaí, ag tabhairt athruithe agus
reachtaíocht grinnfhiosraithe na nGardaí.
D’oibrigh an LSP go dlúth le Comhairle Chontae an
Longfoirt ar iarratas faoin gClár Caipitil Spóirt ar éirigh
go maith leis d’fhorbairt halla gleacaíochta Meall, agus
mar sin ag neartú infreastruchtúr an Chontae.
CLÁIR SPÓIRT ÉIREANN A CHUR AR FÁIL
Cuirfear tús le siúlóidí Claochlaithe Oibríochtúil in 2017
in Achadh na Cloiche, Meathas Troim, i mBaile Longfoirt,
i mBaile Uí Mhatháin, i nGránard agus i mBéal Átha na
Muc. Mhair na siúlóidí seachtainiúla seo 6 seachtaine
agus tháinig an LSP i gcomhpháirtíocht le Rith Páirce don
phríomh-imeacht ar an 7 Eanáir 2017, le 210 rannpháirtí
– an slua is mó atá feicthe ag Parkrun ó cuireadh tús leis.
Lean an clár RTE OT é agus thaifead siad a 10@10 i Scoil
Náisiúnta Cill Eo.
Go dáta tá an clár Buntús bainte amach ag 4,470 gasúr
scoile agus 36 scoil agus leanfar suas le traenáil mhe-
abhrúcháin ach é a iarraidh.
Chuir an LSP cúrsaí traenála agus oideachais,
ceardlanna agus seimineáir ar fáil i gcomhar le gníom-
haireachtaí páirtithe. San áireamh leo seo bhí ceithre
chúrsa Chosaint 1, dhá chúrsa Chosaint 2 agus cúrsa
Chosaint 3 amháin. San iomlán, ghlac 140 duine a bhí
mar ionadaithe ar 13 spórt páirt sna cúrsaí traenála seo.
CLÁR A CHUR AR FÁIL
Cuireadh Cláir Scoile – Tolg go 3k&Aclaíocht halla
Spóirt ar fáil ar fud an Chontae le níos mó ná 550
scoláire ag glacadh páirte ó 20 scoil. Bhí Grúpa nasctha
le rith páirce sóisearach tar éis na n-imeachtaí.
Thóg scoileanna breise faoin gclár BíBeogaASAP i 5
scoil,agdíriúarghníomhaíochtaífisiciúilataobhamuigh
d’uaireanta na scoile.
Ghlac 400 duine páirt sna gníomhaíochtaí mar chuid
de SeachtainnaRothar náisiúnta. Thug clubanna agus
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 23
grúpaí áitiúla tacaíocht d’imeachtaí lena n-áirítear
Bróinse Ghluaisrothaithe Longfoirt, Rothaíocht Clainne
Chluain Dá Ráth, an Trí-atlan Tarmonator, Trí-atlan do
ghasúiragus Turas Rothaíochta Longfoirt.
Chomhlíon an LPS i gcomhar le hAois agus Deis Éireann
a ról maidir le Ceannaire gníomhaíochta Fhisiciúil
(PALs) i Meathas Troim i mí Márta agus bhí níos mó ná
30 rannpháirtí ag glacadh páirte. Tá traenáil ar na ran-
npháirtithe seo chun gníomhaíocht fhisiciúil a chur ar fáil
i suíomhanna le daoine breacaosta mar shampla ionaid
cúraim lae agus do ghrúpaí gníomhaíochta atá ar scor.
Chríochnaigh 16 rannpháirtí an clár Cóitseáil Phobail i
mí Aibreán i mBaile Uí Mhatháin. Ag obair i gcomhar le
LCRL, DSP agus gníomhaireachtaí eile, bhí fócas na ran-
npháirtithe ar bheith réidh do phost (oideachas amuigh
faoin aeir) do dheiseanna amach anseo a d’fhéadfadh
teacht as Ionad Parc.
PEIL SA BPOBAL
Tá borradh faoi pheil na n-óg i Longfoirt le 200 duine
óg ag glacadh páirte i gCraobh Sacair Déanach . Chomh
maith leis sin, ghlac 64 cailín ó scoileanna bhaile
Longfoirt páirt i Futsal Cailíní Bunscoile FAI an tseachtain
seo caite.
Táthar ag leathnú amach tionscnamh píolótach Sacair
Siúlóide in Ionad Lá Chlochair i mBaile Uí Mhatháin. Tá
rialacha peile siúlóide mar a chéile lena chomhardaí
sciobtha ach tá roinnt difríochtaí ann. Bíonn an fhoireann
níos lú (idir cúigear agus seachtar ar gach aon taobh),
bíonn saorchiceanna indíreach, tagann ciceanna isteach
in áit caitheamh isteach, níl as an imirt i gceist, caithfear
an liathróid a choinneáil faoi airde an chloiginn agus tá
cosc ar aon rud oiread agus bogshodar. Cuirfear tús le
leathnú amach ar fud an Chontae in C1 2018.
CLÁR CUIMSITHE POBAIL DO DHAOINE
FAOI MHÍCHUMAS
Rinneadh leathnú amach ar thraenáil Cuimsithe do
Dhaoine faoi Mhíchumas i Stonepark FC i gcomhar
leis an FAI; beidh Stonepark FC ar cheann de na chéad
chlubanna sa gContae a bheidh ag cuir Peil do gach
Duine ar fáil go príomhshrutha.
Leanadh ar aghaidh le Clár Gníomhaíochta Fiáine na
hIarthar i gcomhar le CAMHS, le go nglacfaidh gasúir/
daoine óga agus tuismitheoirí páirt i spórt bunaithe sa
bpobal – rannpháirtithe as Longfoirt agus an Iarmhí.
Leanadh ar aghaidh le cur i bhfeidhm an Chláir Nua-
churlála do dhaoine faoi aon mhíchumais, le bheith mar
pháirt de Chluichí Cuimsithe.
I gcomhar leis an FSS, thacaigh an LSP le leathnú amach
lá traenála ‘Intreoir ar Shláinte Meabhrach na nÓg’ i mí
Meitheamh.
CÓITSEÁIL POBAIL RUGBAÍ
Tháinig deis chun cinn le hobair dhearfach bhfuiltear ag
tabhairt fúithi mar chuid de Rugbaí sa gComhpháirtíocht
Pobail le Turas Chorn Domhanda Rugbaí na mBan i mí
Iúil. Chuaigh an turas ar fud Longfoirt agus tugadh cuairt
ar ghasúir scoile i Scoil Náisiúnta Chill Eo agus ansin an
Club agus bhí Rugbaí Laighean agus Seirbhísí Naomh
Chríostóir i láthair freisin.
Lena n-áirítear cláir eile:
• Leantar ar aghaidh ag leathnú amach Clár Imeartha
Rugbaí Aldi agus soláthar trealamh do scoileanna
• Leantar ar aghaidh le hoideachais cóitseála i gClub
Rugbaí Longfoirt
• Forbairt ar infreastruchtúr an chlub – osclaíodh áis
traenála astro agus ionad óige
• Ceardlann cóitseálaí TY do 3 iarscoil
COMPHÁIRTÍOCHT POBAIL CLG
BhípostanoifigighforbarthadonCLGfolamhsagcéad
leath den bhliain. In ainneoin an laghdaithe ar acmhainní,
rinne an CLG leathnú amach ar roinnt tionscnaimh lena
n-áirítear cóitseáil scoil náisiúnta, blitz iománaíochta
taobh istigh, obair i scoileanna DEIS, PeildoDhéagóirí,
réiteoireacht TY, garchabhair agus duaiseanna bunleib-
héil.
Achoimre ar spriocghrúpaí LSP agus Spóirt
Éireann a ghlac páirt le linn na tréimhse seo:
• Daoine dífhostaithe
• Gasúir d’aois bunscoile
• Fir atá idir 18-50
• Cóitseálaithe
• Daoine a bhfuil
deacrachtaí sláinte
meabhrach acu
• Daoine faoi
mhíchumasfisiciúil
• Daoine faoi
mhíchumas céadfach
• Pobail faoi mhíbhun-
táiste
• Daoine faoi
mhíchumas intleachta
• Mná atá idir 18-50
• Oibrithe deonacha
clubanna Spóirt
• Daoine óga i mbaol
• Daoine de phobail
imirceacha
• Cailíní d’aois iar-bhun-
scoile
• Buachaillí d’aois iar-
bhunscoile
24 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
AG TÓGÁIL AGUS AG COTHÚ
COMHPHÁIRTÍOCHTAÍ
Leanann na compháirtíochtaí pobail leis na Ceannea-
graíochtaí Rialaithe Spóirt Náisiúnta agus Comhairle
Chontae an Longfoirt, Comhpháirtíocht Spóirt na
hIarmhí agus Comhairle Contae Liatroma ag tabhairt
cúnamh suntasach chun deiseanna a chruthú do ran-
npháirtíocht spóirt, go háirithe i gceantair faoi mhíbhun-
táiste. Oibríonn an LSP go dlúth le gníomhaireachtaí eile
ar phleananna oibre bliantúla a phleanáil agus monatói-
reacht a dhéanamh orthu.
Leanann ár bhfóram spóirt agus ár bhfóram cumais
spóirt ar aghaidh ag oibriú le clubanna agus grúpaí
chun cur le hacmhainní taobh istigh de cheantair agus
tosaíochtaí a aithint.
Mar chuid dár bhfeasacht a ardú agus obair phobail,
bhí ionadaíocht ag an LSP ar roinnt coistí lena n-áirítear
Coiste Stiúrtha Éire Fholláin, Turasóireacht Longfoirt
agus Fóram Bainistíochta Deonaí Longfoirt.
Lena n-áirítear páirtithe oibrithe eile thar an tréimhse:
• Aois agus Deis
• Eagraíochtaí Míchumais
• FSS
• Gardaí
• Ranna Rialtais
• Údarás Áitiúil
• Cuntais Díomhaoine
• Coistí Forbartha Pobal Áitiúil
• Ionad Cúraim
• Líonra Rannpháirtíochta Poiblí
• Eagraíochtaí Spóirt Chláraithe
• LSP Eile
• Spórt Éireann
• Gníomhaireachtaí Turasóireachta
• Bunscoileanna
• Bord Oideachais agus Oiliúna
• Eagraíochtaí Seirbhísí don Aos Óg
• Pobal/ LEADER/ Páirtithe Bunaithe sa gCeantar
• Iarbhunscoileanna
• Eagraíochtaí Pobail
EOLAS A CHUR AR FÁIL
De bharr pleanáil straitéiseach an LSP, bhí athbhreithniú
deiridh tréimhse agus comhairliúchán poiblí ar bun don
straitéis nua 2018-2021. Seolfar é sa dara ceathrú de
2018.
Leanann an LSP ar aghaidh ag baint úsáide as a ardáin
meán, Facebook agus Twitter le teagmháil a dhéanamh
le clubanna agus grúpaí sa gContae, agus tá lucht
leanúna láidir acu ar an bpéire acu. Chomh maith leis
sin, lean obair ar an suíomh nua ar aghaidh le linn 2017,
le dáta an tseolta sa dara ceathrú de 2018. Tá nuachtlitir
sheachtainiúil ag Comhpháirtíocht Spóirt Longfoirt
freisin san alt spóirt de Cheannaire Longfoirt, nuacht-
litreacha agus liostaí a roinnt ar scoileanna, clubanna
spóirt, gnóthaí áitiúla agus gníomhaireachtaí eile.
Reáchtáladh an chéad Dámhachtainí Réalta Spóirt
Longfoirt Ganly 2017 ar an 1 Nollaig 2017. Ba iad Club
na gCapaillín Longfoirt na buaiteoirí móra do 2017,
le 14 dhuais eile bronnta ar an oíche, lena n-áirítear
Oibrí Deonach na Bliana agus an Duais don tSeirbhís
Iontach do Spóirt. Is iad na mná a bhí in uachtar agus
na lúthchleasathe sóisearacha thar roinnt spórt
mionlaigh sna torthaí. Chinntigh an chomhpháirtíocht
idir Cheannaire Longfoirt agus Ganly poiblíocht iontach,
a coinníodh i rith na bliana.
Tá Comhpháirtíocht Spóirt Longfoirt fíor-bhuíoch de
Chomhairle Chontae an Longfoirt, Spórt Éireann, an
FSS, maoinitheoirí eile, gníomhaireachtaí áitiúla agus
ionadaithe ó bhord Comhpháirtíochta Spóirt.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 25
SEIRBHÍSÍ CORPARÁIDEACHA
IARRATAS SAORÁLA FAISNÉISE
Fuair Comhairle Chontae an Longfoirt iarratais Saorála
Faisnéise ó fhoinsí éagsúla lena n-áirítear
Líon Iarratais Saorála Faisnéise 103
Líon Athbhreithnithe Inmheánacha 2
Achomhairc chuig an gCoimisinéir Eolais 0
EOLAS AR IARRATAIS EACNAMAÍOCHTA
Sé iarratas ar rochtain d’Eolas ar iarratais Eacnamaíochta
a fuarthas le linn 2017.
AN TACHT UM NOCHTADH COSANTA
Líon na Nochtadh Cosanta a fuaireadh in 2017 ná was 2.
SAINCHEADAIGH
Tháinig Clár 2017/2018 i bhfeidhm ar an 15 Feabhra
2017 go dtí an 14 Feabhra 2018. Le vóta a chaitheamh,
caithfidh duine a bheith 18 mbliana d’aois nó níos sine
ar an dáta sin agus a bheith ina chónaitheoir de ghnáth
ag a seoladh ar an 1 Meán Fómhair den bhliain roimhe
sin. Gach cónaitheoir, is cuma cén náisiúntacht atá acu,
atá 18 mbliana d’aois nó níos sine, i dteideal a bhí san
áireamh i gClár na dToghthóirí. Is féidir le duine a bheith
san áireamh ar an gclár mar Fhorlíonadh don Chlár má
bhaineann siad 18 mbliana d’aois amach ar nó roimh Lá
Vótála agus a bhaineanna amach na riachtanais maidir
leis an áit cónaithe. Is iad na huimhreacha a bhí cláraithe
le vóta a chaitheamh do Chlár na dToghthóírí 2017/2018
ná -
Toghlimistéar Áitiúil Líon na dToghthóirí
Baile Uí Mhatháin 10,475
Gránard 10,782
Longfoirt 9,505
Iomlán: 30,762
ACHT NA DTEANGACHTA OIFIGIÚLA
Tá chéad Scéim Teanga Chomhairle Chontae Longfoirt
a aontaíodh leis an Aire Ealaíon, Oidhreachta agus
Gaeltachta tar éis gur ceadaíodh Acht na dTeangacha
Oifigiúla,fósimbunoibre.
Fuair an Comhairle cead roimhe seo le hullmhúcháin a
dara Scéim a chur siar. Socraíodh in 2017 go mbeadh sé
níos fearr i gcomhthéacs foilseacháin a bhfuiltear ag súil
leis de tuilleadh reachtaíocht ar Acht na dTeangacha
Oifigiúla agus eolas atá ar fáil, chun ullmhúcháin dara
scéim teanga na Comhairle a chur siar ar feadh tréimhse
ama. Tá athbhreithniú á dhéanamh ar an gceist seo faoi
láthair.
Lelinn2017,thóganOifigeachGaeilgefaoinagníom-
haíochtaí seo a leanas maidir leis an Ghaeilge a chur
chun cinn:
• Chas lucht an Ciorcal Comhrá le chéile le linn am
lóin ar feadh tréimhse sé seachtaine le linn Márta/
Aibreán agus Samhain/Nollaig. D’fhreastail fostaithe
na Comhairle agus baill an phobail ar na seisiúin
seo.
• Reáchtáladh sraith sé ranganna bunúsacha agus
meánranganna Gaeilge le linn Márta agus Aibreán.
Cuireadh ranganna ar fáil d’fhostaí na Comhairle
agus baill an phobail leis an dara sraithe de
ranganna á reáchtáil i Samhain/Nollaig.
• Chuir múinteoir ón Gaelscoil ranganna Gaeilge
bunúsacha ar fáil sa leabharlann ar feadh seachtain
iomlán le linn mí Iúil. Fógraíodh ranganna go
forleathan agus reáchtáladh iad ar maidin idir
10r.n. agus 1 i.n. Rinneadh an cine an cineál seo
“Scoil Samhraidh” a chur ar fáil arís an bhliain seo
chugainn mar gur fhreastail go leor daoine ar na
ranganna.
• Rinneadh ceiliúradh ar Sheachtain na Gaeilge trí
sraith tráth na gceist i nGaeilge a chur ar fáil i ceithre
cinn de na leabharlanna bhrainse, ceannaíodh
roinnt leabhair Gaeilge do dhaoine fásta le leabhair
Gaeilge ar taispeántas do dhaoine fásta agus
gasúir i ngach mbrainse. Ghlac lucht an gCiorcal
Comhrá sa gceiliúradh agus chas siad lena chéile
an tseachtain sin le ceiliúradh speisialta “cupán tae”
a dhéanamh.
• ImíIúil2017,d’fhreastailanOifigeachGaeilgear
chruinniúlíonrad’OifigighGaeilgedechuidna
húdaráis áitiúla. Chuir an Coimisinéir Teanga in iúl
gur cheart go mbeadh reachtaíocht nua ag maidir
26 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
le hoibleagáidí na hÚdaráis Áitiúla maidir leis an
Ghaeilge ceadaithe luath in 2018.
• I mí Dheireadh Fómhair 2017, tar éis próiseas
iarratais cuimsitheach, fuair Leabharlann Longfoirt
deontas de €1,300 ó Fhoras na Gaeilge i dtreo
maoiniú imeachtaí Gaeilge le linn Fhéile Leabhair
na Gasúir. Baineadh úsáid as an maoiniú le beirt
ealaíontóirí a aimsiú. Chuir Carmel Balfe (ealaíontóir)
seó puipéad dhátheangach ar fáil i Leabharlann
Longfoirt do rang a hAon agus rang a Dó as 3
bhunscoil áitiúil i mBaile Longfoirt agus rinne Niall
de Búrca (ealaíontóir) plé ar a chuid leabhair agus
scríbhneoireacht i nGaeilge leis an 5ú bliain agus
an 6ú bliain ó iar-bhunscoileanna áitiúla i Longfoirt,
Baile Uí Mhatháin agus Béal Átha Liag.
• Lelinnnabliana,chuiranOifigeachGaeilgeroinnt
litreacha aistrithe, comharthaí bóithre agus ábhair
eile ar fáil d’fhostaithe.
Aithnítear comhoibriú na Baill Tofa le linn 2017 i gcur i
bhfeidhm leanúnach oibleagáidí na Comhairle faoi Acht
nadTeangachaOifigiúla.
ACMHAINNÍ DAONNA
Tacaíonn an Rannóg Acmhainní Daonna leis an
bhFoireann Bainistíochta sa mbainistíocht straitéiseach
dá acmhainn is luachmhara – a fostaithe.
Maidir le hobair na Rannóige Acmhainní Daonna, tá
earcaíocht, cur i bhfeidhm polasaithe agus nósanna
imeachta, próiseáil an párolla, bainistíocht tinrimh,
traenáil & forbairt, bainistíocht feidhmíochta, com-
hlíonadh maidir le reachtaíocht reachtúla agus caidrimh
thionsclaíoch. Lean an creat prionsabail agus oibriúcháin
do 2017 ar aghaidh a bheith treoraithe ag cinntí Pholasaí
an Rialtais maidir le seirbhísí poiblí.
EARCAÍOCHT AGUS ROGHNÚCHÁIN
Tharla gníomhaíocht earcaíochta suntasach i
gComhairle Chontae an Longfoirt in 2017. Oibrítear
nósanna imeachta earcaíochta agus roghnúcháin ar
bhealach oscailte agus faireáilte, i gcomhar le cleachtas
earcaíochta agus caighdeáin roghnúcháin mhaith,
reachtaíocht fostaíochta agus treoracha Ciorcláin
Rannach lena mbaineann.
Tá an leibhéal ard earcaíochta agus roghnúcháin a
tugadh faoi curtha ar fáil sna staitisticí do 2016 thíos.
Comórtais a fógraíodh 38
Laethanta agallaimh 43
Cuireadh tugtha d’iarrthóirí 361
Iarrthóirí a d’fhreastail ar agallamh 303
Coinní 67
PLEANÁIL FÓRSA OIBRE
Cuireadh Straitéis & Plean Fhórsa Oibre na Comhairle
2016-2021 i gcrích agus cuireadh faoi bhráid na Roinn é i
Márta 2016. Leanann na hAcmhainní Daonna ar aghaidh
ag glacadh páirt gníomhach sa bpróiseas déanamh
cinntí agus
measúnú a dhéanamh ar riachtanais foirne agus réamh-
mheastacháin do thodhchaí fhórsa oibre le freagra
Chomhairle Chontae an Longfoirt a chumasú don
Chlár Leasuithe um Seirbhís Poiblí, ag breathnú ar na
tosaíochtaí a aithnítear i bPlean Chorparáideach na
Comhairle.
BAINISTIOCHT TINRIMH
Tá Comhairle Chontae an Longfoirt tiomanta i dtimpeal-
lacht oibre tacúil agus folláin a chruthú agus a choinneáil
dá fhostaithe agus aithnítear an tionchar a bhíonn ag
neamhláithreacht ar obair na Comhairle agus ar obair a
chomhghleacaithe. Tá an Chomhairle mar sin tiomanta
i neamhláithreacht a bhainistiú nuair is féidir, chun
tionchar neamhláithreacht a laghdú agus a choinneáil
agus leanúint ar aghaidh le cur i bhfeidhm an Polasaí
Bainistíochta Tinrimh. Tá an polasaí mar bhonn ag
nósanna imeachta chun neamhláithreacht a bhainistiú,
ag coinneáil le forálacha reachtúla, scéimeanna saoire
bhreoiteachta agus dea-chleachtas. Tá an Chomhairle
ag obair chun sprioc forleathan na Seirbhíse Poiblí chun
laghdú ar am a chailltear de bharr neamhláithreacht i
gcomhar le hAthchóiriú na Seirbhíse Poiblí a bhaint
amach. Déantar bainistiú ar Am & Tinreamh na fostaithe
ag úsáid CORE (córas HR comhtháite). Cuireann sé seo
HR ar a chumas tuairisc bainistíocht suas go dáta ar
tinrimh fostaithe a chur ar fáil.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 27
AN TACHT UM AN MBIÚRÓ NÁISIÚNTA
GRINNFHIOSRÚCHÁIN 2012-2016 (LEANAÍ
AGUS DAOINE SOGHONTA)
Achtaíodh an tAcht um an mBiúró Náisiúnta Grinnfhios-
rúcháin 2012-2016 (Leanaí agus Daoine Soghonta) in
2016 a chuireann bunús reachtaíochta ar fáil le daoine
a chur faoi Grinnfhiosrúcháin atá ag iarraidh poist maidir
le leanaí agus daoine soghonta. Déanann an tAcht Grin-
nfhiosrúcháin éigeantach.
Tá sé mar chúram ar Chomhairle Chontae an Longfoirt
mar ‘Eagraíocht Ábhartha’ do chuspóir na hAchta a
chinntiú go bhfuil fostaithe a mheasann sí atá mar
chuid de gníomhaíochtaí a chuimsíonn an Achta mar
ábhar Grinnfhiosrúcháin Garda. Tugadh faoi measúnú
ar rólanna agus gníomhaíochta na bhfostaithe agus
bunaithe ar sin, caithfidh fostaithe i róil agus áiteanna
seirbhís éagsúla tabhairt faoi Grinnfhiosrúcháin Garda.
In 2017, chuir na hAcmhainní Daonna an próiseas de
ghrinnfhiosrúcháin cúlghabhálach do fostaithe reatha i
gcomhar leis na riachtanais faoi Acht i gcrích.
OILIÚINT FOIRNE AGUS FORBAIRT
Aithníonn an Chomhairle an príomhról atá ag a cuid
fostaithe agus tá sí tiomanta ina oiliúint & forbairt.
D’fhorbair Acmhainní Daonna Polasaí Oiliúint & Forbartha
d’Fhostaí agus ag tar éis próisis comhairliúcháin leis na
comhlacht ionadaíochta fostaí agus an Grúpa Oifigigh
Sinsearacha, aontaíodh an Polasaí seo leis an bhFoireann
Bainistíochta agus cuireadh i bhfeidhm é in 2017.
Cuireann an polasaí seo clár traenála bliantúil ar fáil ní
hamháin le cinntiú go dtógann gach fostaí faoi traenáil
éigeantach i gcomhar le riachtanais reachtúla ach go
gcuireann sé deiseanna ar fáil d’fhostaí chun a scileanna
a fhorbairt agus a chumais chun cur le soláthar seirbhíse
agus cur le spriocanna straitéiseacha Chomhairle
Chontae an Longfoirt. Chuir an polasaí tacaíocht ar fáil
d’fhostaí a bhí ag iarraidh tabhairt faoi oideachas tríú
leibhéallenaforbairtproifisiúntaaguspearsantaachur
chun cinn.
Tacaíonn na hAcmhainní Daonna go gníomhach le
Sláinte & Sábháilteacht le bearna oiliúna a aithint,
traenáil sábháilteachta san ionad oibre a aimsiú agus a
sholáthar agus taifead traenála Sláinte & Sábháilteachta
a choinneáil.
In 2017, chuir na hAcmhainní Daonna clár traenála
suntasach ar fáil, ag úsáid traenálaithe a aimseoidh go
hinmheánach agus go seachtrach, agus ag leagan béim
ar réimse leathan lena n-áirítear sláinte & sábháilteacht,
teicneolaíocht faisnéise agus bainistíocht athrú agus
ceannasaíocht. Cuireadh 135 cláir oiliúna ina iomlán
ar fáil do 969 rannpháirtithe thar 135.425 lá thar gach
rannóg. Is iad cuid de na Cúrsaí Oiliúna a cuireadh ar fáil
in 2017 ná:
• Excel
• Ag déileáil le Foréigean agus Ionsaitheacht san
ionad oibre
• Sábháilteacht Dóiteáin
• Láimhsiú Sábháilte
• IOSH Athnuachana
• Ag bainistiú sábháilteacht i tógáil (IOSH)
• Oiliúint ar chrochadh sábháilte scaoileadh
paisinéara
• Tiománaí CPC
• Boinn scríobacha
• Traenáil ionadaíochta sábháilteachta
• Traenáil ionduchtaithe ráiteas sábháilteachta
• Pas Sábháilteachta
• Comharthaí, Soilsiú & Slándáil
CAIDRIMH TIONSCLAÍOCHTA/FOSTAÍ
Is cuid lárnach é Caidrimh Tionsclaíochta agus Fostaí
de ghníomhaíochtaí HR de bharr go gcuimsíonn imní
fostaithe réimse leathan saincheisteanna. Neartaíonn
caidrimh tionsclaíochta maith tríd idirghníom-
haíocht agus teagmháil leanúnach le páirtí leasmhara
caidrimh idir fhostóirí agus fostaí. Bhain na príomhré-
imsí teagmhála in 2017 le Pleanáil Fórsa Oibre agus
ceisteanna clúdaithe faoin gComhaontú Cobhsaíochta
na Seirbhíse Poiblí 2013-2018 leasaithe, Comhaontú
Bhóthar Lansdún (Comhaontú Bhóthar Haddington
roimhe seo).
AG DUL CHUN CINN
Ag dul chun cinn, leanfaidh an Rannóg Acmhainní Daonna
ar aghaidh ag baint amach a gclár oibre oibriúcháin
agus gníomhaíochtaí le cuir le éachtaí aidhmeanna
agus spriocanna aitheanta atá bainte amach i bPlean
Corparáideach na Comhairle go dearfach.
28 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA,
FIONTRAÍOCHTA AgUS TURASÓIREACHTA
COMHSHAOIL EACNAMAÍOCHTA
Choinnigh an eacnamaíocht áitiúil ag éirí níos láidre in
2017 tar éis treochtaí náisiúnta dearfacha atá bunaithe
ar muinín nua go bhfuil an tír ag dul isteach i tréimhse
d’fhás breise. An bagairt is mó don fhás sin ná an éig-
innteacht thimpeall ar Bhreatimeacht agus na him-
pleachtaí i gceist leis, go háirithe do na gnólachtaí sin
atá páirteach i trádáil idirnáisiúnta. Rinne gnólachtaí
de mheánmhéid go maith in 2017 le go leor acu ag
méadú bunaithe den chuid is mó mar gheall ar léiriú
easpórtáil láidir. Tá sé tábhachtach mar sin go bhfuil na
cuideachtaí seo foscaithe chomh fada agus is féidir ó
aon impleachtaí diúltach a d’fhéadfadh a theacht aníos
ón bpróiseas Breatimeacht.
Thug roinnt monarchan atá bunaithe i Longfoirt faoi nó
achoimre faoi pleananna méadú le linn 2017. Choinnigh
Abbott Éireann, SHINGO, monarchan duaiseanna buaite,
air ag tabhairt faoin méadú le linn na bliana agus anois
tá sé ar cheann de na monarchan Medtech is forbartha
sa tír. Fuair Bia Panelto cead pleanála do mhéadú de
45,000 troigh chearnach agus de bharr seo, ba cheart
go mbeadh sé ar cheann de na monarchan próiseáil bia
teicniúil is forbartha ar domhan agus tá Milling i Gránard
tar éis méadú. Fuair ilnáisiúnta Meiriceánach mór
Finesse Medical agus a bheith ag méadú sa todhchaí
le cúnamh Dé i Longfoirt agus díoladh iar-monarchan
Cameron chuig foireann infheistíochta RA le pleananna
chun áis déantúsaíochta a bhunú.
Cuireadh tús le tógáil forbairt Ionad Páirc Foraois
Longfoirt i mBaile Uí Mhatháin, an infheistíocht turasói-
reachta singil is mó i stair an Stáit. Tá tógáil an ionad
ar sceideal d’oscailte pleanáilte do lár 2019. Tá féide-
arthacht ag na hinfheistíochtaí ar fad atá tugtha le
deiseanna fostaíochta suntasacha nua a chur ar fáil le
céimithe, daoine óga agus teaghlaigh a choinneáil sa
réigiúin agus tá Longfoirt ag troid chun infheistíocht
tráchtála a mhealladh agus tacú leis.
LeanannoifigáitiúilLEOaraghaidhagtacúleriachta-
nais earnáil an ghnó beag agus tacú le hiarrachtaí an
aonad forbartha eacnamaíochta i gComhairle Chontae
an Longfoirt le an Contae a chur chun cinn mar láthair
inmharthana d’infheistíocht gnólachtaí.
Thacaigh foireann Athnauchan na hÚdaráis Áitiúil leis
an iarracht ag cuir béime ar tionscadail éagsúla mar
shampla an Cheathrú Thuaidh i mBaile Longfoirt agus
ceantair droch-eacnmaíochta eile. Táthar ag súil go
dtarlóidh infheistiú suntasach de chonláistí nua agus
peile tar éis gur díoladh an ionad siopadóireachta
folamh le linn na bliana sa mbaile ó 2018 ar aghaidh. Tá
an Údarás Áitiúil ag obair le pobail áitiúil tar éis dul chun
a dhéanamh le tionscadail athnuachana eile ar 2016 le
buíochas mar gheall ar fáil a bheith ar roinnt sraithe-
anna maoinithe Rialtais faoi REDz, Athnuachan Baile
& Sráidbhaile, Athnuachan Tuaithe agus Caitheamh
Aimsire faoin Aeir.
Leanadh ar aghaidh ag cur ar fáil an Scéim Spreagadh
Gnó a tugadh isteach in 2015 le cúnamh a thabhairt
do ghnólachtaí bogadh isteach go haonaid folamh. Tá
laghdú sciobtha ag teacht ar líon ollmhór an stoc tion-
sclaíoch a tógadh le linn an tíogar cheilteach agus atá
fós folamh mar gheall go bhfuil gnóthas, go háirithe
gnólachtaí i stórais agus dáileacháin ag feiceáil na
buntáistí le bheith lonnaithe go lárnach in Éirinn.
Bhí an údarás áitiúil réamhghníomhach i gcainéal
cumarsáide díreacha a aithint lena fostóirí cuí, lena
gcomhlachais gnó agus lena diaspóra eacnamaíochta.
Chas sé le grúpa diaspóra bunaithe i mBaile Átha Cliath
faoi dhó in 2017 agus tá an grúpa fós ag cur comhairle
ar fáil agus tacaíochtaí praiticiúil sna hiarrachtaí in-
fheistíocht a mhealladh go dtí an Contae.
Chuir Comhairle Chontae an Longfoirt roinnt aigh-
neachtaí faoi bhráid pleananna Náisiúnta agus
Réigiúnach a shocróidh an cruth eacnamaíochta do
tuaithe na hÉireann agus d’éirigh go maith leis maidir
le huasghrádaithe infreastruchtúra a bhaint amach mar
shampla píblíne gáis do Bhaile Uí Mhatháin. Leanann sé
ar aghaidh ag obair i gcomhpháirtíocht leis na gníom-
haireachtaí tacaíochta agus forbartha cuí agus ba cheart
go mbeadh an bealach comhpháirtíochta seo i dtreo fás
eacnamaíochta in ann na sochair a bhreith leis ag dul
chun tosaigh.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 29
OIFIGÍ FIONTAIR ÁITIÚLA
Bunaíodh Oifigí Fiontair Áitiúla i mí Aibreán 2014 mar
fheidhm de rialtas áitiúil. Feidhmíonn siad mar an pointe
príomhtagartha do na ceisteanna ar fad maidir le gnó
a thosú agus fás gnólachtaí beaga agus seirbhís ‘Siopa
Chéad Stop’ a chur ar fáil do dhaoine atá ag cuardach
eolas, comhairle, treoir nó tacaíocht maidir le forbairt
micrithionscadail.
Oibríonn an oifig LEO i gcomhpháirtíocht le réimse
gníomhaireachtaí eile le cinntiú go bhfuil daoine in ann
theacht ar na tacaíochtaí is mó a bhaineann leo atá
nasctha lena riachtanais ag amanna éagsúla déanann
siad a ndícheall i gcónaí luach na bhfiontraí agus
fiontraíochta a chur chun cinn i cúnamh a thabhairt
d’eacnamaíochtaí áitiúla fás.
Oibríonn LEO Longfoirt go dlúth lena spriocphobal
lena forbairt ar fiontar áitiúil a chur chun cinn, ag cur
cuideachtaí beaga áitiúla i gcroílár cruthú poist. Cuireann
sé réimse leathan tacaíochtaí ar bhealach dírithe ar fáil,
agtógáilcaidrimhproifisiúntadlúthagusmargheallar
seobíonncliaintagúsáidoifiganLEOmaracmhainn.
Ba bhliain an-mhaith eile é 2017 do LEO Longfoirt le
teagmháil gníomhach agus fiúntach leis na céadta
cuideachtaí beaga ar fud an Chontae. Tháinig fás de
106 ar líon na bpoist i gcuideachtaí de bharr tacaíocht
dhíreachóoifigíLEOLongfoirt.CheadaighLEOLongfoirt
23 thionscadal do chúnamh airgeadais dhíreach le linn
na bliana, i gcomparáid le 15 an bhliain roimhe sin.
Tháinig LEO Longfoirt ard sa rangú ar scór cúram
custaiméara agus sna suirbhéanna rátála sásamh agus
déanann sé a dhícheall seirbhísí agus tacaíochtaí ar ard-
chaighdeán agus ileagsúla do a chuid custaiméirí agus
bunachar cliaint atá ag leathnú amach ar fud Longfoirt.
Lean an LEO ag leathnú amach a réimse beartais
tacaíochta boga le traenáil, monatóireacht agus
tacaíochta sa gcomhlacht a chur ar fáil. In 2017, bhain 72
rannpháirtí leas as tacaíocht meantóireachta agus bhain
518 rannpháirtí leas as cineál éigin traenáil struchtúrtha.
Tá tacaíochta deartha le bheith curtha ar fáil ar bhealach
solúbtha agus saindeartha go sonrach le riachtanais
fiontair nua agus ag fás a chomhlíonadh.Tá cláir sain-
deartha deartha le tacú le grúpaí áirithe mar shampla
Cliaint Ar ais go Fiontar, earnálacha faoi leith mar
shampla bia agus earnálacha atá neamhfhorbartha mar
shampla mná i gnó.
Lean LEO Longfoirt ar aghaidh ag cur chun cinn gníom-
haireachtaíRialtaisdearthalefiontairáitiúilaspreagadh
ach go háirithe Scéimeanna Spreagadh Post Fostóra
agus Scéim Rochtain ar Sochair. I réimse an oideachais,
lean LEO Longfoirt ar aghaidh ag tacú leis an gClár
Fiontair Scoláireachta mar phríomhbhealach le tuiscint
agus ómós do fhiontar a spreagadh i ndaoine óga. Lean
sé ar aghaidh ag tacú leis na Dámhachtainí Fiontair
Náisiúnta mar dheis mór le rá chun aird a tharraingt ar
éachtannabeagagnólachtaíagusfiontraí.
D’oibrigh an LEO go dlúth leis na meáin áitiúla chun
fiontar áitiúil a chur chun cinn, chun aird a tharraingt
ar rath agus ábhar imní a ardú a chuireann isteach
ar an earnáil. Lean sé ar aghaidh ag cur seirbhísí ar a
suíomh díograiseach chun cinn www.localenterprise.
ie\longford agus baineadh níos mó úsáid de na meáin
shóisialta lena teachtaireacht a chur amach chuig a
bunachar cliaint.
30 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TURASÓIREACHT CHONTAE LONGFOIRT
In 2017, lean Comhairle Chontae an Longfoirt agus
Coiste Turasóireachta Chontae Longfoirt ar aghaidh
ag comhoibriú ar fhorbairt na turasóireachta i gContae
Longfoirt, á aithint mar phríomh-earnáil eacnamaíochta
sa gContae.
Chomh maith leis sin, i mí na Nollag 2017, d’earcaigh an
ÚdarásÁitiúilachéadoifigeachturasóireachtalánaim-
seartha, post a thabharfaidh cúnamh ollmhór do chur
i bhfeidhm na pleananna agus beartais turasóireachta.
Tosóidh an duine nua seo a ról i mí Feabhra agus beidh
sí freagrach don Choiste Turasóireachta agus an SPC
Eacnamaíochta.
In 2017, lean na gníomhaireachtaí ar fad a raibh baint acu
le turasóireacht ag forbairt tionscadail infreastruchtúr
mar shampla Siúlóid na Canálach Ríoga, conairí ro-
thaíochtaagustionscadailfilleadhpobail.Baathrúmór
é ciste an Rialtais a bheith ar fáil do spreagadh agus dul
chun cinn tionscadail éagsúla agus tá gach coirneáil den
Chontae tar éis a tionscadail turasóireacht a chur chun
cinn le linn na bliana. Lean an Coiste Turasóireachta ar
aghaidh ag obair ar straitéis maragaíochta don Chontae
le tóir an Chontae mar áit turasóireachta a mhéadú do
deighleoga margaíochta aitheanta spriocdhírithe. In
2017, lean obair ar aghaidh ar shuíomh gréasáin nua
www.visitlongford.ie, láithreacht gníomhach ar na meáin
shóisialta, ábhair bolscaireachta nua, chomh maith le
mapaí agus bróisiúir deartha le eolas agus oideachas
a chur ar chuaiteoirí ar réimse leathan bhraith turasói-
reachta atá ar fáil i gContae Longfoirt.
Lean Coiste Turasóireachta Chontae Longfoirt ar
aghaidh ag obair ar feadh na bliana ar Oifig Eolais
Turasóireachta i mBaile Longfoirt agus is Comhairle
Chontae an Longfoirt a chur an chuid is mó den maoiniú
ar fáil. Chomh maith le bheith mar bholscaire ar fheiltí
agus imeachtaí áitiúla, chuir Coiste Turasóireachta
Chontae Longfoirt traenáil ar fáil do bholscairí turasói-
reachta agus lorg siad infheistíocht a mhéadú i dturasói-
reacht áitiúil trí theacht ar chistí ón méid foinsí maoinithe
agus is féidir.
Lean an Údarás Áitiúil ar aghaidh freisin ag obair leis
an bpobal agus grúpaí sainleasa áirithe in 2017 ar thi-
onsclaíochta agus imeachtaí a deartar le táirgí turasói-
reachta a thógáil. Chomh maith leis sin, tá ról mao-
irseachta tábhachtach ag an gcoiste LCDC i gcur i
bhfeidhm an clár LEADER reatha agus a béim láidir a
bhaineann le forbairt turasóireacht áitiúil.
Ba bhliain iontach é 2017 do thurasóireacht i Longfoirt
le Comhairle Chontae an Longfoirt páirteach i réimse
tionsclaíocht agus go leor acu le gnéithe réigiúnacha.
Tugadh faoi tuilleadh obair ar
bhealach Glas na Canálach Ríoga agus táthar ag siúl
go mbeidh an tionscadail seo críochnaithe in 2018.
Osclóidh sé seo suas pasáiste rothaíochta sábháilte ó
Baile Átha Cliath go dtí an tSionainn a imeoidh chomh
fada le iarthar na hÉireann nuair a bheith sé críochnaithe.
Ag obair lee príomhpháirtithe lena n-áirítear Comhairle
Contae Ros Comáin, Uiscebhealaí Éireann agus Bord na
Móna, rinne an údarás áitiúil dul chun cinn ar phleananna
thimpeall forbairt an Páirc Bogaigh Náisiúnta ina mbeidh
Loch Ree agus a oileáin oidhreachta agus na sciaranna
ollmhara de portaigh caite a bhfuil ag Bord na Móna faoi
láthair.
Faoi bhrat Eacnamaíochta Todhchaí na Sionainne
Uachtarach na hÉirne (USEFE), leantar ar aghaidh ag
uasghrádú táirge turasóireachta agus sraith rianta uisce
agus rianta siúlóide/rothaíochta a nascann contaetha
agus cúigí le chéile le bheith forbartha.
Lean Tionscadail Foraois Ionad Páirc Longfoirt ar
aghaidh in uachtar ar cheannlínte nuachta le linn 2017
le céim na tógála ag dul de réir an sceideal leis an
sprioc go n-osclófar an ionad saoire i lár 2019. Táthar ag
breathnú ar an deiseanna maidir leis an bhféidearacht
go mbeidh go leor cuairteoirí ag teacht go dtí an réigiúin
ó 2019 agus tá obair tosaigh ar phacáistí le trial chun
cuairteoirí a choinneáil sa réigiún ar feadh tréimhse níos
faide.
Tharla go leor féilte ar éirigh go maith leo le linn na
bliana le tacaíocht díreach agus indíreach ó Chomhairle
Chontae an Longfoirt. Lena n-áirítear Féile Blas Fhearann
an Locha, Féile Ealaíon Aisling na bPáistí, Féile Oíche na
Marbh, Féile Ealaíon Cruthú, Marquee i nDroim Lis agus
Féile Scannáin Ghearr Bhaile Uí Mhatháin. Táthar ag súil
go dtógfar ar tháirgeadh agus próifíl na féilte seo ar fad
agus níos mó le linn 2018.
Tá Comhairle Chontae an Longfoirt mar chuid de
bhranda Fhéilte na hÉireann “Seanoirthear na hÉireann”.
Cé go gcuireann muid fáilte roimh go bhfuil péire dár
dtarraingtí is suntasaí, Ardeaglais Naomh Mel agus Ionad
Léirmhínitheach An Chorr Liath san áireamh i bpunann
an IAE, tá Comhairle Chontae an Longfoirt ag siúl le
branda Réigiúnach nua Fáilte Éireann a bheith foilsithe
in 2018 le báisín níos leithne na Sionainne a chlúdach.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 31
SLÁINTE, SÁBHÁILTEACHT
AgUS LEAASA Ag AN OBAIR
Is dúshlán é sábháilteacht san ionad oibre a bhaint amach
i gnólacht atá chomh héagsúil le Comhairle Chontae an
Longfoirt. Ní féidir sláinte agus sábháilteacht a bhaint amach
ach trí thiomantas fhostaí an ghnólacht. Tá Comhairle Chontae
an Longfoirt tiomanta in ionad sábháilte agus sláintiúil a chur
ar fáil feabhais leanúnach agus tabharfar sláinte sábháil-
teacht san áireamh mar chuid lárnach de ghnólacht.
TEASTAS DO 18001:2007
In 2014, bhronn an tÚdarás um Chaighdeáin Náisiúnta na
hÉireann (NSAI) teastas clárúcháin den Chóras Bainistíochta
Sábháilteachta agus Sláinte Cheirde do OHSAS 18001:2007
ar Chomhairle Chontae an Longfoirt.
Is caighdeán é an OHSAS 18001:2007 atá aitheanta go
hidirnáisiúnta do bhainistíocht Sláinte Cheirde agus Sábháilteacht.
Tá sé ann le cuidiú le Comhairle Chontae an Longfoirt chun:
• Áit oibre sábháilte do fhostaí a chur ar fáil
• Cloí le riachtanais dleathach agus
• Rioscaí sláinte agus sábháilteachta a bhaineann le
gníomhaíochtaí oibre na Comhairle a
rialú agus a bhainistiú.
Is é Comhairle Chontae an Longfoirt an
chéad Chomhairle Contae sa tír molta do
theastas do OHSAS 18001:2007 do tras-
phróisis eagraíochtúla.
Bhí na rannóga seo a leanas san áireamh i raon an iniúchadh.
Cothabháil Tógála
• Seirbhísí Corparáideacha
• Tithíocht
• Acmhainní Daonna
• Leabharlanna
• Bóithre
• Seirbhísí Uisce
• Eastáit Tithíochta Neamhchríochnaithe
I mí Dheireadh Fómhair 2017, thug an tÚdarás um Chaigh-
deáin Náisiúnta na hÉireann (NSAI) faoi iniúchadh ath-
theastais rathúil. Eisíodh teastas clárúcháin nua don
Chomhairle, atá bailí ar feadh na trí bliana amach romhainn.
Is deimhniú thar a bheith tábhachtach é seo do
Chomhairle Chontae an Longfoirt agus léiríonn sé an
tiomantas do bhainistíocht agus d’fheabhsú leanúnach
de shláinte agus sábháilteacht le Comhairle Chontae an
Longfoirt a dhéanamh mar áit níos sábháilte dá bhfostaí.
CIGEARACHTAÍ RIALTA
Thug an tÚdarás Sláinte agus Sábháilteachta faoi
iniúchadh amháin ar an áit in 2017.
ACHOMAIRE AR THIMPISTÍ/TUAIRISCÍ
THEAGMHAIS DO 2017
Is gné tábhachtach é timpistí agus teagmhais a thu-
airisciú den chóras bainistíochta sábháilteachta agus
úsáidtear é mar uirlis úsáideach le háiteanna feabh-
saithe go leanúnach a aithint.
Tuairiscíodh 31 timpiste agus teagmhas ina iomlán le linn 2017.
Bhí 14 theagmhas a bhain le Foréigean agus Ionsaitheacht
a tharla d’fhostaí ag déileáil le baill an phobail agus iad ag
comhlíonadh a ndualgais. Tá roinnt beartais réamhgh-
níomhach tógtha le tabhairt faoin gceist lena n-áirítear cur
i láthair ón Garda Síochána d’Fhosithe na Comhairle agus
traenáil. Oibríonn Comhairle Chontae an Longfoirt go dlúth
le an Gardaí le monatóireacht a dhéanamh ar fhoréigean
agus ionsaitheacht i dtreo fostaithe.
RÁITEAS SÁBHÁILTEACHTA/
MEASÚNUITHE RIOSCA
Is doiciméid é an Ráiteas Sábháilteachta a bhfuil sé de
dhualgas ar gach fhostaí agus Comhairle Contae é a bheith
acu go dleathach ina gcaithfear a shonrú cén chaoi a bhain-
istíonn an Chomhairle Contae sláinte agus sábháilteacht.
Tugadh ráiteas sábháilteachta na Comhairle Chontae
an Longfoirt suas go dáta le linn 2017 agus choinnigh
sé an marc ‘Gnáth-Bhéarla’ ón Áisíneacht Náisiúnta Lite-
arthachta d’Aosaigh. Is bealach é an Ghnáth-Bhéarla le
heolas a chur ar fáil a chuidíonn le daoine é a thuiscint
an chéad uair a léann agus a chloiseann siad é. Is é
Longfoirt an chéad Comhairle Contae sa tír leis an marc
‘Gnáth-Bhéarla’ a fháil don Ráiteas Sábháilteachta.
Caithfear tabhairt faoi Measúnuithe Riosca do gach
gníomhaireachta oibre agus d’fhoirgnimh ar le agus/
nó ina mbíonn fostaí de chuid Comhairle Chontae an
Longfoirt i mbonn gnó. Tá clár leanúnach do cur i gcrích,
athbhreithniú, uasdátú agus teagmháil de mheasú-
nuithe riosca in áit do chur i bhfeidhm le linn ranna na
Comhairle Chontae an Longfoirt ar fad.
CIGIREACHTAÍ SÁBHÁILTEACHTA
In 2017, lean Comhairle Chontae an Longfoirt ar aghaidh
leis an gClár Iniúchadh Sábháilteachta a leagan amach
clár oibre d’iniúchtaí sábháilteachta atá le bheith déanta
ag láthair oibre seasta agus soghluaiste. Tugann gach
Stiúrthóireacht faoi na hIniúchtaí ar fad agus cuirtear
tuairisc ar fáil don Fhoireann Bainistíochta go ráithiúil.
Tugadh faoi 185 iniúchadh sábháilteachta le linn 2017.
Is uirlis úsáideach iad na hIniúchtaí le comhlíonadh do
David Coppinger, David McNiff, Brian McNeela, Paul Newell, John McKeon, Paddy
Mahon Príomhfheidhmeannach, John Thompson Cath NISG, Marie Kenny, Harry
Galvin Uachtarán NISO, Mary Gouldsbury, Marise Macken agus Patricia Cahill Duais
Airgid a bhronnadh orthu ag Dámhachtainí an NISO ar an 13 Deireadh Fómhair 2017
32 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
riachtanais Sláinte agus Sábháilteachta taobh istigh den
eagraíocht a mheas. Cuirtear aon neamhchomhlíonadh
nó aon cheisteanna a aithnítear sna hIniúchtaí Sábháil-
teachta leis an Liosta Rianaithe Gnímh de réir réimse
le cinntiú go ndéileálfar agus go ndúnfar go sásúil na
gníomhartha ar fad a aithnítear.
INIÚCHÓIREACHT SLÁINTE AGUS
SÁBHÁILTEACHTA
In 2017, lean Comhairle Chontae an Longfoirt ar aghaidh
ag déanamh iniúchadh ar an gcóras bainistíochta sláinte
agus sábháilteachta. Tugadh faoi 12 lá iniúchta in 2017.
Is athbhreithniú neamhspleách, córasach agus cui-
msitheach é, iniúchóireacht de ghnéithe ar fad den
chóras bainistíochta sábháilteachta. Chiall sé seo go
raibh iniúchóir seachtrach ag bailiú eolas le cinneadh a
dhéanamh ar iontaofacht agus éifeachtacht an chóras
bainistíochta sábháilteachta. Is próiseas úsáideach é
seo agus cabhraíonn sé leis an Chomhairle Chontae
a spriocanna de chomhlíonadh dleathacha a bhaint
amach trí cur chuig córasach agus faoi smacht a
thabhairt chun éifeacht bhainistíocht sláinte agus sáb-
háilteachta a fheabhsú trí feabhsúcháin leanúnach.
TRAENÁIL SLÁINTE AGUS
SÁBHÁILTEACHTA
Is príomhghné é traenáil le cultúr sábháilteachta
dearfach a chur chun cinn agus nósanna imeachta
sábháilteachta maithe a fhorbairt sa bpost. In 2017,
d’fhreastail 734 fostaí ar 102 chúrsa traenála ar Sláinte
agus Sábháilteacht. Mar chuid de na cúrsaí a cuireadh
ar fáil bhí Pas Sábháilteachta, IOSH a Bhainistiú go
Sábháilte i dTógáil, Tiománaí CPS, Sábh Slabhrach,
Feasacht Aispeist, Láimhsiú Sábháilte agus Traenáil
Ionadaithe Sábháilteachta.
CUMARSÁID AGUS COMHAIRLIÚCHÁIN
Déanann an Chomhairle cumarsáid agus faigheann siad
comhairle ó fhostaithe ag úsáid na bealaí seo a leanas:
• Ullmhúcháin de Mheasúnuithe Riosca agus
Nósanna Imeachta Oibriúcháin Caighdeánach
• Tuairisc sábháilteachta míosúla;
• Ionadaithe Sábháilteachta;
• Cruinnithe Choiste Comhairliúcháin Monatóireachta
Sábháilteachta (i ngach rannóg);
• Cruinnithe Choiste Bainistíochta Sábháilteachta; agus
• Cruinnithe Foirne Bainistíochta.
Reáchtáladh na Cruinnithe Choiste Comhairliúcháin Monatói-
reachta Sábháilteachta i ngach Stiúrthóireacht go ráithiúil.
Is é an Stiúrthóir a dhéanann cathaoirleacht ar gach Coiste,
agus tá Ionadaithe Sábháilteachta tofa, bainisteoirí líne
agusanOifigeachSláinteagusSábháilteachtasanáireamh
freisin. Ceadaíonn an próiseas seo do cheisteanna sábháil-
teachta áirithe taobh istigh de gach Stiúrthóireacht a phlé. Is
riachtanas dleathach é an próiseas seo a bheith i bhfeidhm le
déileáil le ceisteanna sláinte agus sábháilteachta agus leis an
deis a thabhairt d’ionadaithe sábháilteachta ceisteanna sáb-
háilteachta a ardú ar son a gcomhghleacaithe.
Reáchtáladh ceithre Chruinniú Foirne Bainistíochta Sábháil-
teachta le linn na bliana chun déileáil leis na ceisteanna a
ardaíodh ag na Cruinnithe Choiste Comhairliúcháin Monatói-
reachta Sábháilteachta. Baintear úsáid as an gcruinniú seo
freisin le comhlíonadh de réir an reachtaíocht sláinte agus
sábháilteachta a mheas agus le hathbhreithniú a dhéanamh
ar dhul chun cinn Oibriúcháin an Chlár Bhliantúil. Úsáidtear an
t-inlíon mar uirlis chumarsáide le haghaidh ábhar suas chun
dáta a fháil faoin gCóras Bainistíochta Sábháilteachta.
Freastalaíonn an Oifigeach Sláinte agus Sábháilteachta na
cruinnithe Foirne Bainistíochta gach mí agus cuireann sé/sí
uasdátú ar fáil ar thimpistí agus teagmhais, ceisteanna oibriúcháin
agus forbairtí náisiúnta maidir le Sláinte agus Sábháilteacht.
IséanOifigeachSláinteagusSábháilteachtaaullmhaíonn
Tuairisc Sábháilteachta gach mí agus a scaipeann é ar na
fostaithe ar fad. Is bealach éifeachtach é seo chun cumarsáid
a dhéanamh ar eolas ábhartha faoi cheisteanna Sláinte agus
Sábháilteachta do na fostaithe ar fad agus a chuireann le
cultúr sláinte agus sábháilteachta dearfach a fhorbairt leis na
fostaithe ar fad.
CONRAITHEOIRÍ
Leanann Comhairle Chontae an Longfoirt ar aghaidh ag
déanamh measúnú ar Chonraitheoirí a oibríonn ar a son i
gcomhar leis na Rialacháin Sábháilteachta, Sláinte agus Leasa
ag an Obair (Tógáil) 2013. Líonann gach Conraitheoir Ceistneoir
Sábháilteachta agus déanann Comhairle Chontae an Longfoirt
measúnú ar seo lena gcumas agus comhlíonadh de riachta-
nais Sláinte agus Sábháilteachta a chinntiú. Tá 365 mheasúnú
chonraitheora curtha i gcrích ina iomlán, ba conraitheoirí nua
a bhí i 66 daoibh seo nó a chur ath-mheasúnú i gcrích in 2017.
2017 – ÁISEANNA SAN IONAD OIBRE IN ÉIREANN
Faigheann 47 duine bás i dtimpistí a bhaineann leis an
obair gach bliain. Tá Comhairle Chontae an Longfoirt fós
tiomanta i gcúrsaí sláinte agus sábháilteachta a bhainistiú
agus leanfar ar aghaidh ag forbairt Córas Bainistíochta
Sábháilteachta le háit oibre sábháilte dá bhfostaí ar fad
agus do bhaill an phobail a chinntiú.
DÁMHACHTAINÍ SLÁINTE AGUS
SÁBHÁILTEACHTA 2017
In 2017, chuir Comhairle Chontae na
Longfoirt isteach iarratas faoi Dhám-
hachtainí Shábháilteachta Náisiúnta
na hÉireann (NISO). Bhuaigh an
Chomhairle Duais Airgid, rud a chiall
gurb é an chéad eagraíocht seirbhíse
poiblí sa Tír duais a bhuaigh sa chéad trí áit
Tá NISO tar éis dámhachtainí sábháilteachta a reáchtáil
le 26 bliain anuas agus tá na dámhachtainí seo an-táb-
hachtach do chuideachtaí in Éirinn anois. I mbliana, chuir
níos mó ná 120 cuideachta isteach ar na dámhachtainí
lena n-áirítear trí Chomhairle eile. Le cuir isteach ar na
dámhachtainí, bhí ar an Chomhairle iarratas a dhéanamh
faoi11altagusfianaiseachurarfáildechomhlíonadh
de gach alt. Bhí ceithre chatagóir de dhámhachtainí ann
agus bhí an chomhairle ar an ngearrliosta don chatagóir
is fearr. Ní bheifear in ann an dámhachtain a bhaint
amach gan tiomantas agus ionchur na fostaithe ar fad.
CLÁR NA NOIBRIÚCHÁIN SLÁINTE AGUS
SÁBHÁILTEACHTA BLIANTÚIL - 2017
Tógtar clár na n-oibriúcháin bliantúil cuntas ar an dtuairisc
bhliantúil seo, ar thimpistí agus teagmhais, cigireachtaí ón
HSA, torthaí ó cigireachtaí agus iniúchtaí sábháilteachta,
cruinnithe sábháilteachta, riachtanais dleathach agus aon
doiciméid a eisítear go náisiúnta do chur i bhfeidhm.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 33
LIBRARY, CULTURAL, HERITAgE
AND ARCHIVES SERVICES
SEIRBHÍS LEABHARLAINNE CHONTAE LONGFOIRT
Tá sé bhrainse leabharlainne ag Leabharlann Chontae
Longfoirt: Longfoirt, Baile Uí Mhatháin, Meathas Troim,
Gránard, Droim Lis agus Béal Átha Liag. Is spás pobail
luachmhara iad ár brainsí leabharlainne do gach duine.
Tá níos mó daoine ag baint úsáid astu mar mol phobal
do réimse leathan imeachtaí cultúrtha agus pobail e.g.
cruinnithe pobail, léitheoireachtaí, seoladh leabhair,
taispeántais etc. Mar gheall ar seo, don chéad uair, bhain
Seirbhís Leabharlainne Longfoirt amach an líon is mó
cuairteoirí de réir an daonra sa tír: rinneadh níos mó ná
200,000 cuairt ar ár leabharlanna in 2017.
Tharla roinnt dul chun cinn in 2017 -
• I mí Feabhra, bhog bhrainsí Leabharlainne Longfoirt
ar fad go Sierra, an córas Bainistíochta Leabhar-
lainne roinnte náisiúnta nua. Cruthú catalóg leab-
harlainne náisiúnta amháin ar líne.
• Is féidir le Custaiméirí Leabharlainne Longfoirt earra
a iarraidh ar líne tríd a bhrainse leabharlainne áitiúil
ó aon áit sa tír.
• Cuirtear earraí a iarraidh
ar fáil i mbrainse áitiúil
an chustaiméara taobh
istigh de trí-go-cúig
lá oibre trí seirbhís
seachadadh náisiúnta
nua.
• Is é an toradh atá ar seo
ná go bhfuil stoc nach
raibh in úsáid roimhe
seo anois in úsáid go
forleathan, ag tabhairt
an luach is fearr ar ár
gcuid airgid ónar gciste
leabhair.
• Is féidir do chárta ballraíochta leabharlainne áitiúil a
úsáid ar fud na tíre.
MOINIÚ DEONTAIS LEANARLAINNE AN
ROINN FORBARTHA TUAITHE & POBAIL
Cúnamh Deontas Leabhair RFID
Bhain Seirbhís Leabharlainne Longfoirt leas as deontas
cumasaithe leabhair RFID an Roinn Forbartha Tuaithe &
Pobail de €5,000 leis an maoiniú céanna ó Chomhairle
Chontae an Longfoirt le Lipéid RFID a chur ar na leabhair
leabharlainne ar fad inár brainsí leabharlainne, le hé-
ifeachtúlacht i seirbhís scaipeadh na leabhar idir brainsí
leabharlainne poiblí agus freisin chun leathnú amach an
teicneolaíocht féinseirbhíse a chur chun cinn i mBrainse
Leabharlainne Longfoirt.
Maoiniú Straitéiseach Leabharlainne Poiblí
I mí na Nollag, fuair Leabharlanna Longfoirt deontas de
beagnach €70,000 leis an maoiniú LCC céanna de 25%
faoin gCiste Straitéiseach Leabharlainne Phoiblí le tacú
le tabhairt isteach ‘Deiseanna do Gach Straitéis 2018-
2022’. Is é an sprioc atá leis seo ná gníomhaíochtaí a
fhorbairt agus a chur chun cinn cosúil le teicneolaíocht
féinseirbhíse chomh maith le forbairt leanúnach ar
sheirbhís leabharlainne phoiblí mar acmhainn poiblí
i ngach ceantar uirbeach agus tuaithe. Leathnóidh
Leabharlanna Longfoirt amah 2 kiosk féinseirbhíse
nua i mBrainse Leabharlainne Longfoirt go luath in
2018.Ligfidhanteicneolaíochtnuaseoceaddochus-
taiméirí leabharlainne a idirbhearta féin a bhainistiú,
éifeachtúlacht a fheabhsú i réimse na mbailiúcháin
chomh maith le acmhainní foirne a mhéadú i réimse
an chustaiméara agus teagmháil pobail. Fuarthas svuít
ríomhairí glúine nua le go mbeadh an seirbhís leabhar-
lainne in ann na cláir foghlama scileanna digiteacha a
leathnú amach go dtí ár bpobail áitiúla faoin gclár tá
Obair Tábhachtach.
Leabharlann Poiblí Mheathas Troim
Fuair Cumann Forbartha Cheantar Mheathas Troim
(EDDA) do láithreán athfhorbraíocht ar an bPríomh-
shráid, go háirithe le leabharlann nua a sholáthar dá
bpobal. Tá Comhairle Chontae na Longfoirt ag obair i
gcomhpháirtíocht leis an EDDA leis an tionscadal seo
a chur ar fáil. Cuireadh Cuid a 8 de staid an phróisis
iarratais pleanála i gcrích. Cheadaigh an Roinn Forbartha
Tuaithe agus Pobail €1.25 milliún don tionscadal. I mí
Meitheamh 2017, ceapadh Ailtírí Kenny Lyons chun
dearadh agus plean
chostais a fhorbairt.
Is é an plean chostais
iomlán don tionscadal
ná beagnach €3 milliún
cuireann an easnamh
maoiniú seo d dúshlán
mór os comhair an
údarás áitiúil. Táthar ag
súil, le cead ón roinn,
leanúint ar aghaidh leis
an dtairiscint don tógáil
in 2018.
Jude Flynn le Jimmy Lennon
ag seoladh a Fireside Tales
Uimh 15
Bronnadh d’Aire Michael Ring de
Mhapa Chonair Éirigh Amach Longfoirt
ag Leabharlann Gránard, ag Clr, P.J.
Reilly agus Donall Mac An Bheatha
34 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
CLÁR BRAINSE LEABHARLAINNE
Is é meon Leabharlann Chontae Longfoirt don seirbhís
leabharlainne ná go mbeidh ár leabharlanna mar ‘spás
fáiltithe do gach duine’. Coiníonn an seirbhís leabhar-
lainne clár leanúnach le tacú le forbairt an léitheora,
litearthacht agus foghlaim do dhaoine fásta agus gasúir.
Tríd an gclár seo, cuireadh 200 imeacht ar siúl i mbrainsí
leabharlainne ar fud an chontae i mbliana. Fógraíodh
na himeachtaí seo ar shuíomh na leabharlainne, ar na
meáin shóisialta, sna nuachtáin áitiúla agus ar an raidió.
Leanann an seirbhís leabharlainne ar aghaidh ag cothú
nascanna comhpháirtíochta cuí le soláthróirí seirbhíse
reachtúla agus pobail agus gníomhaireachtaí, lena
n-áirítear: scoileanna áitiúla, Nasc Mná Longfoirt (LWL);
Comhairle Daoine níos Sine Longfoirt, BOO Longfoirt
agus na hIarmhí, Cumann Meabhair Shláinte Longfoirt,
Gardaí Pobail, an FSS agus go leor grúpaí pobail áitiúla.
Leathnú amach dhá phríomh-thionsclaíocht náisiúnta i
mbliana: an clár “Cearta Léamh” agus an thionsclaíocht
“Éire Sláintiúil Ag Do Leabharlann”
An clár Cearta léamh: Bunaíodh grúpa oibre idirghníom-
hach. Is iad an seirbhís leabharlainne atá taobh thiar de
seo, le hionadaíocht ón earnáil oideachais ag leibhéal
réamhscolaíochta, bunscolaíochta agus iar-bhunsco-
laíochta. Seoladh Cearta Léamh nua don tír i mí Meán
Fómhair.
Éire Sláintiúil Ag Do Leabharlann: Is clár feasachta/
eolais sláintiúil náisiúnta é seo. Cuirtear leabhair, eolas
sláintiúil ar líne agus roinnt cainteanna agus ceardlanna
ar topaicí éagsúla maidir le gach gné sláintiúil agus
folláine ar fáil. Tá Longfoirt ag leathnú amach clár
imeachtaí ag tosú i mí Eanáir 2018.
Imeachtaí eile a tharla in 2017, ná:
• Féile Bealtaine do dhaoine níos sine i mí Bealtaine,
le níos mó ná 500 duine ag glacadh páirt i réimse
leathan imeachtaí comhordaithe ag an Leabhar-
lann i gcomhpháirtíocht le Líonra Daoine níos Sine
Longfoirt, Gardaí Longfoirt agus Bord Oideachais
agus Oiliúna Longfoirt/na hIarmhí (BOO).
• Réalta an Samhraidh, atá mar chuid den
tionscnamh Cearta Léamh, a reáchtáladh don
chéad uair in 2017. Thab-
harfainn an tionscnamh
seo misneach do ghasúir
aoibhneas sa léitheoireacht
do shásamh a aimsiú
chomh maith le staidéar
a dhéanamh orthu thar
saoire an tsamhraidh. In
2017, léigh gasúr ar fud
na tíre os cionn 2,000
leabhar. Bronnadh duais
ar gach gasúr lena rath lé-
itheoireachta a cheiliúradh.
• Féile Leabhar Bliantúil na
gasúr a chuaigh ar aghaidh
i mí Dheireadh Fómhair ar
fad, le cuairt ó húdair, scé-
alaíocht agus scríbhneoireacht chruthaíodh.
• Cruinniú Padraic Colum: reáchtáladh an chéad
Bailiúchán Padraic Colum chun saol agus obair
ceann de an húdair Longfoirt is bisiúla i mí Meán
Fómhair, le baill de chlann Colum a tháinig as an
Astráil le freastail air. Reáchtáladh an fhéile ag
an deireadh seachtaine ar an 8 agus an 9 Meán
Fómhair, le taispeántas sa leabharlann ag rith ar
feadh coicíse. Reáchtáladh cainteanna ar Cholum
i mBrainse Leabharlainne Longfoirt ar an 9 Meán
Fómhair. Thug baill foirne na leabharlainne Teresa
O Kelly léacht spreagúil ar cheann d’fhinscéalta
Chalum do ghasúir is cáiliúla, the King of Ireland’s
Son.
• Leabharlanna Oscailte: Sheol an tAire do Phleanáil
Tithíochta agus Rialtas Áitiúil an tionscnamh seo
in 2016, chuir an Roinn maoiniú breise ar fáil dó i
mbliana, le hullmhú do féinseirbhíse. Aithnítear sa
gClár Leabharlainne Oscailte luach an leabharlanna
mar spásanna pobail tábhachtacha, le háiseanna
cuí mar shampla leabhair, ríomhairí, leathan bhanda,
Wifi,cóipeáilaguspriontáil,spásannacruinnitheetc.
Aithníodh freisin nach féidir le roinnt daoine, mar
gheall ar a ndualgais, obair, coláiste etc. fáil a bheith
acu ar na háiseanna seo le linn gnáth uaireanta oibre.
Táthar ag tabhairt faoi píolóta beag cheana féin in
Uíbh Fáilí agus Sligeach agus tá an-tóir ar an seirbhís
nua seo le custaiméirí. Ní chiallaíonn sé go mbeidh
laghdú sa méid uaireanta foirne atá an leabharlann
oscailte, mar go dteastóidh cúnamh ónar fhoireann
a bhfuil taithí acu don chuid is mó de na daoine. Faoi
láthair tá idirbheartaíocht ag dul ar aghaidh idir Bain-
istíocht agus Ceardchumainn ag leibhéal náisiúnta
agus go dtí go mbeidh réiteach orthu seo, ní féidir an
tseirbhís seo a chur ar fáil don phobail.
FOIRNE
Níl mórán dul chun cinn déanta ar Phlean Fórsa Oibre na
Leabharlainne, a chinnteoidh struchtúr foirne níos fear
don seirbhís. De bharr go bhfuil an lánchosc náisiúnta
ar earcaíocht imigh, cuireadh plean earcaíochta foirne
faoina mbráid.
Ba mhaith liom comhoibriú, solúbthacht agus tacaíocht
seirbhíse na leabharlainne a admháil maidir lena chinntiú
gur fhan na pointí seirbhíse ar fad oscailte i rith na bliana,
in ainneoin ganntanas foirne.
Halloween Storytime
at Longford Library, as
part of the Children’s
Book FestivalDaoine a d’fhreastal ar chéad Bhailiúchán Phadraic Colum Gathering,
san áit ar rugadh é ag Naomh Iosáf, Bóthar Bhaile Átha Cliath
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 35
CLÁR ÉIRE ILDÁNACH
Is tionscadail oidhreachta an Rialtais é clár nua darbh
ainm Éire Ildánach, a thógann ar rath chlár comóradh
2016. Is tionscnaimh cúig bliana é seo ina aithnítear
luach an chruthaíocht inár saol, agus ina admhaítear
an gá le cruthaíocht a chuir i lár pholasaí an phobail.
Lorgaítear freisin comhordú, comhoibriú agus feasacht
méadaithe a thabhairt do tionscnaimh agus polasaithe
bunaithe ar chultúr.
Forbraíodh an chéad Phlean Cruthaitheachta Cultúrtha
Chontae Longfoirt i mbliana le tionscnaimh nua mar
shampla Cruinniú na Cásca ar Luain Chásca, chéad
Bailiúchán Phadraic Colum, Féile Gearrscannáin Glóir
Socair agus Cuir Fáilte roimh an Strainséara, píosa
damhsa iontach spreagtha ag scéalta na n-imirceach
agusteifigharinneÉireannmarabhaileféin.
Is buiséad sásúil agus deontas de €64,000 a chuir an
rialtas ar fáil in 2017 an fáth gur éirigh chomh maith leis
an gclár seo, le leithdháileadh de €20,000 geallta ag
Comhairle Chontae an Longfoirt. Tá clár cúig bliana le
bheith forbartha in 2018.
STRAITÉIS AOISBHÁÚIL CHONTAE LONGFOIRT
Tá Longfoirt tar éis síniú suas don chlár Chontae agus
Cathair Aoisbháúil náisiúnta. Aithnítear go dtiocfaidh
ardú suntasach ar chéatadán an daonra atá os cionn
65 bliain d’aois thar an cúig go deich mbliana amach
romhainnagusgogcaithfidhmuidsolátharadhéanamh
de seo. Tá straitéis cúig bliana forbartha ag an gComha-
ontas Aoisbháúil Longfoirt, le comhairliúcháin le daoine
níos sine sa gcontae. Mar gheall ar seo, bunaíodh
Comhairle na nDaoine níos Sine agus gealltanas óna
gníomhaireachtaí cuí eile agus is é an údarás áitiúil atá
taobh thiar de, chun feabhsuithe a dhéanamh i réimsí
cuí mar shampla infreastruchtúr, seirbhísí, eolas agus ár
bhfreagra ina iomlán ar na dúshláin a bhaineanna lenár
gcontae a dhéanamh ina áit níos fearr do dhaoine éirí
níos sine.
Tá Leabharlannaí an Chontae ag comhordú cur i
bhfeidhm na straitéise, ag obair i gcomhpháirtíocht le
rannóga eile den Údarás Áitiúil lena n-áirítear, Tithíocht,
Pleanáil, Comhshaol, Fiontar agus Pobail etc. chomh
maith le gníomhaireachtaí cuí mar shampla an FSS, na
Gardaí, Eolas do Shaoránaigh agus Líonra Daoine níos
Sine Longfoirt. Tá Comhaontas Aoisbháúil Longfoirt
freagrach as cur i bhfeidhm na straitéise i gcomh-
pháirtíocht leis an gComhairle do Dhaoine níos Sine
Longfoirt atá an-bhríomhar.
I measc na príomhéachtaí in 2017 ná:
• Lá eolais ar éirigh go maith leis a bhí comhordaithe
ag OPC Longfoirt mar chuid den Seachtain Dul in
Aois go Dearfach. Reáchtáladh é seo in Óstán Arms
Longfoirt i mí Meán Fómhair. Ghlac níos mó ná 130
duine ó Chlubanna Beoga Aoise, ionaid acmhainní,
tithe altranais, Naomh Christopher agus daoine ar scór
páirt gníomhach san imeacht. Ba iad na taispeántóirí
agus na cainteoirí a bhí i láthair ná: Aoisbháúil Éireann,
Gardaí Longfoirt, Iompair Tuaithe Longfoirt agus na
hIarmhí, Comhairle Chontae an Longfoirt, Líonra
Rannpháirtíochta Poiblí (PPN), Eolas do Shaoránaigh
Longfoirt, Nasc Gníomhach, Cumann Airtrítis agus
Acmhainní Pobail Longfoirt Teo.
• Clár Ambasadóir Cosc ar Choiriúlacht píolóta, i
gcomhpháirtíocht le Gardaí Phobail Longfoirt a
seoladh in 2016. Lean sé seo ar aghaidh le 26 oibrí
deonach atá an-ghníomhach ina bpobal.
Abhainn Glas Céilí Band at the Leinster Fleadh 2017, in Ballymahon.
Courtesy of Leinster Branch of Comhaltas Ceoltóirí Éireann
36 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
CLEAMHNAS BAILE
TáanclároifigiúilcleamhnaisbaileidirBaileanLongfoirt
agus Noyal Chatillon su Seiche, an Bhriotáin sa Fhrainc
ag ceiliúradh a 19ú bliain in 2017, trí fáilte a chur roimh
tosaireacht de 22 duine go Longfoirt i mí Bealtaine
i mbliana. Thug ocht mball déag de Chór Chontae
Longfoirt cuairt speisialta ar Noyal i mí Iúil agus ba mhór
an onór dóibh é canadh i Mainistir Benedictine stairiúil de
Mont Saint Michel mar chuid dá gcuairt. Ghlac siad páirt
freisin i gceolchoirm le cóir Fraince in Noyal Chatillon
mar chuid de chlár na deireadh seachtaine. Tharla roinnt
mac léinn malairte idir Noyal agus Longfoirt le linn mí
Iúil.
Toscairí ó Noyal Chatillon, baile cleamhnais Longfoirt, ar cuairt
ar Abbeyshrule le haghaidh turas treoraithe le Philip Butler agus
Ursula McGoey (lár)
SEIRBHÍS CARTLANNA CHONTAE LONGFOIRT
Bhí bliain gnóthach eile ag an Seirbhís Cartlainne de
ghníomhaíochtaí lena n-áirítear tionscadail mhóra i
digitiúagustionscadailmaidirbainistiútaifidacuireadh
i gcrích. Bhí sé páirteach freisin in imeachtaí poiblí agus
for-rochtain.
BAINISTÍOCHT CARTLANNA
Micreascannánú/digitiú
Cuireadh an chéad chéim de micreascannánú agus
digitiú leabhair miontuairiscí Aontas Dhlí na mBocht an
Ghránard i gcrích agus bhí 43 imleabhar i gceist.
Na hábhair eile a rinneadh digitiú orthu ná: leabhair lámh-
scríbhinne Ard-Ghúiré Chonate Longfoirt, 1759-1907; na
cláir adhlactha de Reilgí Mhóta Uí Fhearaíl agus Ardach;
Leabhar Mílíste Longfoirt, 1793-1855; agus leabhar cíosa
Droim Ing/Baile Mhuiris/Carriglass (1822-43).
Taiscí
Bhí na cartlanna seo a leanas taiscithe -
• Páipéir Chlann MacHugh, Baile an Longfoirt, luath
sna 1990idí
• Páipéir George Montgomery, Longfoirt, dlíodóir,
luath sna 1990idí
• Leabhar nótaí chlann Reynold, Dromainn an
Chriathair, Gránard, c. 1870-1930 idí
• Grianghraif ó Frances Forster, Béal Átha na Lao, c.
18070-c.1920
• Dhá leabhar nótaí ó chlann Peyton, Droim Lis, luath
sna 1990idí
• Páipéir chlann Forbes, 1869-1920
• Leabhar miontuairiscí, Comhaontas Aontachtach
Éireann, Longfoirt, 1913-18
• Leabhar nótaí ar Joseph Smyth, Baile Uí Mhatháin,
luath sna 1990idí
• DVD ar thuras Albert Reynolds go Longfoirt tar éis é
a bheith tofa mar Thaoiseach, 1992
• Achomaireacht cuntais, Comhairle Bhaile Ghránard,
1970idí
• Páipéir Patrick Greene NT
• Costais,
• Expenses, Aontas Dhlí na mBocht Bhaile Uí
Mhatháin, 1890-1920
BAINISTIÚ TAIFID
Bhogobairarnataifidaraghaidhiroinntrannóga,mar
seo a leanas -
Acmhainní Daonna: dréachtú polasaí ar chomhaid
earcaíochta a choinneáil. Is beart eatramhach é seo,
ar feitheamh chinneadh athbhreithnithe an Bheartas
Náisiúnta Coinneála i leith Thaifid na nÚdarás Áitiúil, a
dhéileáilfaidh leis an réimse ar fad. Aithníodh comhaid
a bhí le cur de lámh.
Tithíocht: chas an Cartlannaí le foireann sinsearach
na roinne sular aistríodh é le coimeád taifead a phlé.
Aithníodh comhaid agus scriosadh iad sular aistríodh an
roinn chuig Cearnóg an Mhargaidh.
Airgeadais: chuaigh an Cartlannaí thrí taifid san Oifig
Iniúchóireachta Inmheánach sular aistríodh é agus
cheadaigh sé/sí roinnt ábhair a bhí le cur de lámh.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 37
Comhairle Chontae an Longfoirt: chur an Cartlannaí an
chéad chéim den obair ar chomhaid na comhairle baile i
gcríchlenan-áirítearagtabhairtcúnamhtaifidachurde
lámh a bhí ainmnithe le scrios agus ag tabhairt cúnamh
taifidabhogadhónahoifigígostóráil.
Ceisteanna ón fhoireann: dhéileáil an Cartlannaí le
roinnt ceisteanna ón fhoireann faoi taifid a choinneáil
agustugadhfaoicuardaightaifid.
FOR-ROCHTAIN
• Caint ar ‘Taighde a dhéanamh ar stair do chlann’ do
Ghrúpa Gníomhaíochta Lucht Scoir Longfoirt ar an
15 Feabhra.
• Taispeántas le comóradh Longfoirt Theas fothogh-
cháin a mharcáil, 1917, ag caint ar na lá oscailte ar an
24 Bealtaine.
• Turais siúlóide de bhaile Longfoirt, le ranganna
idirbhliana, Meán Scoil Mhuire ar an 13 agus 26
Meán Fómhair.
• Caint ar ‘Longfoirt ó 1917-23’ do ranganna staire na
hArdteistiméireachta i Meánscoil Mercy, Baile Uí
Mhatháin ar an 11 Deireadh Fómhair.
• Cainteanna ar cartlanna do ranganna na céad bliana
i Scoil Pobail na Maighne ar an 23 Deireadh Fómhair.
• ‘Seachtaine Breathnaigh ar do Chartlanna’:
tráthnóna ar an 23 Samhain a cuireadh baill an
phobail in aithne do roinnt cartlainne i Leabharlann
an Chontae HQ.
COMÓRAIDH AGUS IMEACHTAÍ
• Comóradh an Chéad Chogadh Domhanda Charraig
Éamainn, a bhain le tionscadail do bhunscoilean-
na agus nochtadh cloiche do na mairbh ar an 11
Meitheamh (lena n-áirítear caint ghearr ag an imeacht).
• Tionscadail Reilige Stairiúil Naomh Paul a sheoladh
in Lios Breac ar an 17 Meitheamh.
• Caint ag Comóradh Thomas Ashe, Lios Breac, ar an
13 Iúil.
• Turas Siúlóide de Bhaile an Mhatháin ar an 14 Iúil
mar chuid de chlár Fleadh Cheoil Laighean.
• Cruinniú Phadraic Colum, 8-9 Meán Fómhair, lena
n-áirítear caint ar Ionad Cúram Naomh Íosaf.
• Caint ag nochtadh na plaice i Reilg Ardach ar an 13
Deireadh Fómhair.
• Dréachtú ar fhoclaíocht boird eolais/plaiceanna do
bhaile an Liagán agus an Gairdín Cuimhneacháin,
Bóthar an Uisce.
BALLRAÍOCHT COISTÍ/GRÚPAÍ
Is baill den Fhoireann Cultúir é an Cartlannaí atá ag
déanamh maoirseacht ar Chlár Éire Ildánach. Ba é an
Cartlannaí ceann de na treoraithe ar thuras an chontae
le Cruinniú na Cásca a mharcáil ar an 17 Aibreán agus
éascaitheoir le linn ‘Lá na Samhlaíochta’ ar an 14
Meitheamh.
Is baill é an Cartlannaí chomh maith don Ghrúpa Áitiúil
IRBACT, atá ag obair ar an Tionscadail MAPS maidir le
rí-úsáid Beairicí Ó Conghaile agus a fochoiste atá ag
forbairt turas siúlóide de bhaile Longfoirt.
OIFIG OIDHREACHTA LONGFOIRT
Lean Contae Longfoirt ar aghaidh lean clár oibriúcháin
in 2017, le cur le haidhmeanna Oifig Oidhreachta
Chontae Longfoirt agus cur lenár eolas agus feasacht
faoi stoc oidhreachta éagsúil Longfoirt agus na bagairtí
féideartha dá maireachtáil fadtéarmach.
LAOCH OIDHREACHTA NA HÉIREANN
Chonaic 2017 Matt Farrell ag an Rian Liteartha Mheathas
Troim ag fáil gradam oidhreachta is airde sa tír, nuair a
rinne Comhairle Oidhreachta Matt Farrell mar an dara
Laoch Oidhreachta Éireann riamh. Is é Seachtaine na
hOidhreachta áit a fuaireadh ainmniúcháin ón bpobal.
Tá Mr. Farrell anois mar ionadaí do Mheathas Troim,
Meathas Troim, Chontae Longfoirt agus d’oidhreacht
liteartha na hÉireann ar fud na tíre agus chomh fada
anonn leis an Iodáil agus tá gach duine ar chas leis tar éis
é a mholadh go hard dá dhíograis agus dá thiomantas.
Matt Farrell, Heritage Hero 2016, with then Minister for
Arts, Heritage, Regional, Rural & Gaeltacht Affairs, Heather
Humphreys T.D. and Cathaoirleach Cllr. Mick Cahill
38 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
INIÚCHADH BOGAIGH LONGFOIRT-ROS
COMÁIN
D’oibrighOifigíOidhreachtaLongfoirtagusRosComáin
le chéile in 2017 chun bunlíne iniúchadh d’eolas
aitheanta ar bhogaidh ina gcontaetha féin a chur le
chéile. Chuir an Dr. Peter Foss agus an Dr. Patrick Cushell
as Suirbhéanna Bhoghaidh Éireann an t-eolas aitheanta
ar fad i dtoll a chéile ar bhoghaidh sna contaetha agus
d’aithin siad níos mó láthair do suirbhéanna talaimh ag
úsáid aer-grianghrafadóireacht nua-aimseartha. Bhí an
tionscadal seo maoinithe ag clár Phlean Oidhreachta
Chontae na Comhairle Oidhreachta.
LONGFOIRT & COMÓRADH AN CHOGAIDH
MHÓR 1914 – 2014: CARRAIG ÉAMAINN &
PASSCHENDAELE
Is clár 4 bliana é Longfoirt & Comóradh an Chogaidh
Mhór leis an gCéad Chogadh Domhanda a chomóradh
agus an tionchar a bhí aige ar Chontae Longfoirt,
ina chroílár tá bunachar sonraí ar líne de shaighdiúirí
aitheanta ón gCéad Chogadh Domhanda, a foilsíodh ar
www.longfortatwar.ie, a bhí maoinithe ag an gComhairle
Oidhreachta faoi Scéim Phlean Oidhreachta an Chontae.
In 2017, reáchtáladh dhá imeacht ag comóradh gnéithe
den Chéad Chogadh Domhanda i gCo. Longfoirt. Ba é
an chéad cheann ná an cuimhneacháin a bhí dírithe ar
nafirópharóisteCharraigÉamainnacailleadhsagCéad
Chogadh Domhanda, a nochtadh ar an 10 Meitheamh
2017, le theacht le Cath Messines Ridge, áit a throid na
fir ón 16ú Rannóg (Éireannach) agus an 36ú Rannóg
(Ulaidh) taobh le taobh. De bharr an imeacht seo a bhí
bunaithe ar an bpobal, a rinne an Cathaoirleach Clr.
Mick Cahill cathaoirleacht air, le tacaíocht óna bun-
scoileanna áitiúla, staraithe áitiúla, Oifig Oidhreachta
agus Cartlannaí, chonacthas teaghlaigh ón gceantar ag
bailiú le chéile i dTeach Sinche le freastal ar nochtadh
na leachta cuimhneacháin.
Dírigh an dara imeacht ar an Tríú Cogaidh de Ypres,
nó ‘Passchendaele’. Bhí taispeántas i gceist leis an
gcomóradh, caint agus searmanas i nGairdín Cui-
mhneacháin Longfoirt i gcuimhne na fir ó Chontae
Longfoirt a cailleadh de bharr an chatha. Tharla sé seo
le linn Seachtain na nOidhreachta, agus thug Comhairle
Chontae an Longfoirt, Brainse Peter Keenan den O.N.E.,
daoine muinteartha de shaighdiúirí Longfoirt tacaíocht
agus a mheall suim freastalaithe ón Iarmhí, ó Bhaile
Átha Cliath, ó Chill Dara agus Co. Mhaigh Eo. Ghlac an
OifigOidhreachtacúramforbairtpacáistíoideachaisdo
scoileanna, cosúil leis na céanna a cuireadh le chéile
in 2015 ar an gCanáil Ríoga, a chuirtear ar fáil in 2018
le dul in éineacht leis an gclár comóradh Sos Cogaidh.
Tugadh maoiniú don tionscadal seo faoin gclár Plean
Oidhreachta Chontae na Comhairle.
CLÁR FEASACHTA BITHÉAGSÚLACHTA 2017
Leanadh ar aghaidh le hobair na tionscadail seo do 2016,
agcurleagusagtacúlehobairleanúnachanOifigeach
Feasachta Comhshaoil. Cuireadh tús leis an gclár oiliúna
ceardlainne gearr d’fhoireann na húdaráis áitiúla ar
Ghlúineach Bhiorach in 2016 agus chríochnaigh sé i mí
Márta.CeangailteleisclárcomharthaíbóithreanOifigeach
Feasachta Timeallachta, níor airde sé mórán feasacht ar
nádúr, spré, tionchar agus leigheas Ghlúineach Bhiorach.
Chomhmaithleissin,leananOifigOidhreachtaaraghaidh
ag tacú le Swift Conservation Ireland – iarrachtaí Longfoirt
agus Bailte Slachtmhara Longfoirt chun daonra sciobtha
Éireann a chosaint agus leis trí siúlóide na n-éan i Longfoirt
a chur chun cinn agus traenáil taifeadta sciobtha i Longfoirt
agus Baile Uí Mhatháin.
In 2017, bhí an Oifig Oidhreachta ag iarraidh díriú ar
shuíomhanna cuí ar leis an Chomhairle Chontae an
Longfoirt ina féidearacht ag baint leo feabhsú mar
ghnáthóg pailneora. Aithníodh an áit ar rugadh Oliver
Goldsmith mar phríomhláthair ar fáthanna éagsúla:
measadh go mbeadh sé oiriúnach don suíomh seo ag
tabhairt san áireamh gur fhoilsigh Goldsmith iris darbh
ainm The Bee agus d’fhéadfadh fogasacht an láthair a
bheith tairbheach d’fhorbairt Ionad Páirc de bharr go
bhfuil siad ag méadú líon na cineálacha plandaí áitiúla
taobh istigh den áit. Is iad Comhaontas Comhshaoil
Longfoirt a thug faoin tionscadal seo agus thacaigh
Comhairle Oidhreachta faoin gciste Phlean Oidhreachta
an Chontae leis.
TIONSCADAL TAIGHDE CLAÍ NA MUICE
DUIBHE
Leanadh ar aghaidh ag tacú leis an suíomh eolais www.
blackpigsdyke.ie. Tá sé pleanáilte tabhairt faoi aershuirb-
héireacht de na saothair thalúnta i gCo. Longfoirt go
luath in 2018.
ÉIRE ILDÁNACH - LONGFOIRT
D’oibrigh an Oifig Oidhreachta mar chuid de fhoireann
Creative – Longfoirt chun na haidhmeanna agus
imeachtaí na bliana a chur ar fáil agus a thug cúnamh do
ghrúpaí pobail agus eagraíochtaí oidhreachta i Longfoirt
a n-imeachtaí agus tionscadail féin a chur le chéile.
URBACT - SÓCMHAINNÍ MÍLEATA MAR
SPÁSANNA POIBLÍ
Bhí an Oifig Oidhreachta sásta a bheith mar chuid
den tionscadal Sócmhainní Míleata mar Spásanna
Poiblí URBACT (MAPS) a raibh Comhairle Chontae
an Longfoirt taobh thiar de agus a chuidigh leis an
tionscadal ó thaobh saineolas agus tacaíocht na
meáin shóisialta de. Cuireadh tús le tionscadail le
tairbhe dearfach oidhreachta mar shampla ‘Tionscadal
Oidhreachta Chultúrtha Beairic Ó Conghaile’ mar chuid
den tionscadal seo agus cuirfear tús leis in 2018.
DEONTAIS COMHAONTAIS
Riaradh an Oifig Oidhreachta dhá dheontas comhaon-
tais ar son an Roinn Ealaín, Oidhreachta agus Gaeltachta
agus ina dhiaidh sin an Roinn Ealaín, Oidhreachta,
Réigiúnach, Tuaithe agus Gnóthaí Gaeltachta. Is é scéim
amháin ná an Scéim Infheistíochta Oidhreachta Tógála
2017, faoin scéim seo tugadh tacaíocht do dheisiú de sé
struchtúr – meascán de tís agus eaglasta. Is é an ceann
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 39
eile ná an Ciste Struchtúr faoi Riosca 2017, faoina raibh
dhá struchtúr deontaschúnta, lena n-áirítear Geataí
Lóiste Pórtar atá tábhachtach go náisiúnta ag Mainéar
Carriglass, a bhí deartha ag an ailtire Seoirsis cáiliúil,
James Gandon. Bhí luach de níos mó ná €83,000 ar
an dá deontas agus tacaíocht de níos mó ná €75,000
i gcomhchistiú príomháideach. Chruthaigh na deontais
thart ar 750 lá oibre d’oibrithe tógála oilte, daoine
proifisiúntaagusceardaithesatír.
SEACHTAIN NA NOIDHREACHTA 2017
Chonacthas i mbliana Seachtain na nOidhreachta
is sásúla i gCo. Longfoirt go dáta, le réimse éagsúil
imeachtaí lena n-áirítear taispeántais, siúlóidí, cainteanna
agus laethanta an teaghlaigh ar fud an chontae. Reách-
táladh Seachtaine na nOidhreachta 2017 idir 19 agus
27 Lúnasa, agus reáchtáladh os cionn 2000 imeacht
go náisiúnta agus d’fhreastail 450,000 cuairteoir orthu.
D’eagraigh grúpaí pobail agus eagraíochtaí cosúil le
Ionad Cuairteora Conair na Coirre Liath agus Ionad
Oidhreachta & Cruthaitheachta Ardach réimse leathan
imeachtaí. I measc na n-imeachtaí a reáchtáladh, bhí
Lá an Sean Aonach Bhéal Átha na Muc, siúlóidí i gCoill
Dhoire Chasáin agus ceardlanna gníomhaíochta do
ghasúir. Isfiúanótáilachgoháirithenochtadhcuimh-
neacháin an fhile Finín John Keegan Casey, a.k.a. “Leo” i
mBaile Uí Mhatháin a rinne an Grúpa Staire Leo Casey.
Gné áirithe de Sheachtain na nOidhreachta i mbliana
ná Lá Oidhreachta Uisce, a mharcáil freisin an lá cui-
mhneacháin 200 bliain den Royal Canal; thug Uisceb-
healaí Éireann agus an Oifig Oidhreachta tacaíocht
do seo. Reáchtáil Leabharlann Longfoirt, Seirbhísí
Oidhreachta agus Cartlanna roinnt imeachtaí, lena
n-áirítear ceardlanna ginealais, cainteanna ar ábhair
chomh héasgsúil le gabhláin agus Fínín! Ba mhór an
onór dúinn é freisin cainteanna a hóstáil ré órga bhannaí
céilí le Brian Lawlor atá caillte anois. Táthar ag tabhairt
faoi pleananna do Sheachtain na nOidhreachta 2018, a
bheith an-speisialta mar gheall gurbh é Bliain Eorpach
de Chultúir Oidhreachta é.
FEASACHT OIDHREACHTA EILE
Le feasacht a ardú ar oidhreacht taobh istigh de Chontae
Longfoirt tuilleadh, thug an Oifig Oidhreachta faoi iad
seo a leanas:
• Ag cur treoir agus comhairle ar fáil faoi cheisteanna
oidhreachta d’fhostaí agus rannóga na hÚdaráis
Áitiúla.
• Ag cur tacaíocht agus comhairle ar fáil do dhaoine
aonair, grúpaí oidhreachta agus pobail áitiúla i
gcúram agus caomhnú a n-oidhreacht.
• Ag cur tacaíocht leanúnach ar fáil don Rannóg
Phleanála agus d’úinéirí agus d’áititheoirí
d’fhoirgnimh stairiúla agus struchtúir atá faoi
chosaint agus ag déanamh measúnú ar iarratais
pleanála cuí.
• Ag coinneáil cuntais Meáin Shóisialta chun
oidhreacht Longfoirt a chur chun cinn agus a
ghluaiseacht chun tosaigh, lena n-áirítear forbairt
comhchuntasTwitterleisanOifigCartlanna.
• Ciorcal Comhrá do Seachtain na Gaeilge le
hOifigeachGaeilgeancomhairlechontae.
• Ag tacú le Táin Márta 2017.
• Ag forbairt taispeántas ar ceoil traidisiúnta Gaelach
agus Chontae Longfoirt ó thús ama i gcomh-
pháirtíocht le Aidan O’Hara de Chumann Ceoil
Chonmhaicne, ag comóradh Fleadh Laighean i
mBaile Uí Mhatháin.
• Ag cuir tacaíocht leanúnach ar fáil do bhranda turasói-
reachta Sean-Oirthear na hÉireann Fáilte Ireland, lena
n-áirítear rannpháirtíocht ina gclár oiliúna.
Walking With The Big Boats, from Richmond Harbour, as part of
Heritage Week 2017
Granard Area Historical Society at Derrycassan Woods,
for Heritage Week 2017
Lóiste Porter athchóirithe ag Mainéar Cariglass, deartha ag
James Gandon agus maoinithe faoin gCiste Struchtúir faoi
Riosca 2017 (AN Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta)
40 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TUARASCÁIL STAITISTIÚIL SHEIRBHÍS
LEABHARLAINNE AN LONGFOIRT 2017
MÉID CUAIRTEANNA LEABHARLAINNE 2017
Brainse Ean-Már Aib-
Meith
Iúil-MF DF-Samh Noll Iomlán
2017
Iomlán
2016
Baile Uí Mhatháin 5,748 4,996 6,955 8,707 1,850 28,256 23,935
Droim Lis 1,311 1,083 847 667 151 4,059 4,276
Meathas Troim 292 983 479 305 117 2,176 2,723
Gránard 4,564 4,226 4,389 3,186 1,109 17,474 18,215
Béal Átha Liag 4,290 3,449 4,385 3,434 1,134 16,692 18,715
Longfoirt 32,959 36,040 43,456 26,816 12,084 151,355 142,637
Líon Iomlán Cuairteanna 49,164 50,777 60,511 43,115 16,445 220,012 210,501
STAITISTICÍ ÚSÁIDE IDIRLÍNN POIBLÍ 2017
Brainse Ean-Már Aib-
Meith
Iúil-MF DF-Samh Noll Iomlán
2017
Iomlán
2016
Baile Uí Mhatháin 1,233 990 990 702 330 4,245 4,553
Droim Lis 76 72 65 45 30 288 426
Meathas Troim 49 56 85 53 30 273 451
Gránard 716 735 842 460 250 3,003 2,810
Béal Átha Liag 766 656 467 352 245 2,486 3,161
Longfoirt 3,551 3,509 3,750 2,551 439 13,800 13,882
Líon Iomlán Seisiúin P�C 6,391 6,018 6,199 4,163 1,324 24,095 25,283
BALLRAÍOCHT LEABHARLAINNE CHONTAE LONGFOIRT 2017
Brainse Duine
Fásta
Gasúr YA
12-14yrs
YA
15-17yrs
Other Total
2017
Total
2016
Baile Uí Mhatháin YA 424 116 65 26 1,227 1,353
Droim Lis YA 177 19 5 -- 315 308
Meathas Troim Eile Iomlán
2017
Iomlán
2016
10 5 278 260
Gránard 410 319 66 36 69 900 1,041
Béal Átha Liag 276 182 60 17 15 550 641
Longfoirt 2,602 1,160 306 171 89 4,328 5,131
Iomlán 4,101 2,402 587 304 204 7,598 8,707
SAINCHEISTEANNA FAOIN ÁBHAIR 2017
Brainse Ean 2017 Horizon Feabh-Noll
Sierra
Athnua-
chaintí
Iarratais Coin-
neála
Iomlán
2017
Baile Uí Mhatháin 3,335 10,045 4,082 682 18,144
Droim Lis 1,639 4,007 1,455 40 7,141
Meathas Troim 548 2,434 567 33 3,582
Gránard 2,049 4,074 1,618 312 8,053
Béal Átha Liag 1,256 6,233 2,242 1,055 10,786
Longfoirt 9,344 40,117 17,625 2,878 69,964
STAITISTICÍ FÉINSEIRBHÍSE 2017
Brainse Earraí CKI Items Check-Outs Total
Baile Uí Mhatháin Earraí Seiceáil Amach Iomlán 9,043
Gránard 6,215 3,695 9,910
Iomlán 11,925 7,028 18,953
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 41
PLEANÁIL AgUS ATHNUACHAN
PLEANÁIL
Leanadh ar aghaidh leis an luas gníomhaíochta maidir le
Pleanáil agus Athnuachan in 2017. D’fhan líon na n-Iarratas
Pleanála mar a chéile le 2016. Tá an Contae faoi bhláth
le tuilleadh ag tarlú ag leibheál áitiúil trí na Tionscadail
Athnuachana éagsúla. Is éard a bhí i gceist leis seo ná
tionscadail a aithint agus maoiniú a aimsiú le misneach
agus cúnamh a thabhairt do Ghrúpaí Pobail le tionscadail
bunaithe ar an bpobal a chur i bhfeidhm. Tá ag éirí go maith
le cur i bhfeidhm Plean Forbartha an Chontae 2015-2021,
go háirithe maidir le tionscadail turasóireachta agus riain
agus beidh sé ar luach ard do shláinte an Chontae sa
todhchaí. Tá reachtaíocht nua, treoracha agus an tAcht um
Pleanáil agus Forbairt, 2000 (leasuithe) ach go háirithe tar
éis dúshláin leanúnacha a chruthú agus tá ag éirí leis an
Rannóg Pleanála agus Athnuachan déileáil leo go maith.
Tá na tionscnaimh suntasacha a thug an Roinn Pleanála
faoi in 2017 tugtha thíos.
BAINISTÍOCHT FORBARTHA
Tá an Rannóg Bainistíochta Forbartha freagrach as
iarratais pleanála a phróiseáil i gcomhar leis an Acht
um Pleanáil agus Forbairt, 2000 (leasuithe) agus na
Rialacháin Pleanála agus Forbartha. Cuireadh 320 iarratas
Pleanála faoina mbráid in 2017. Tá ardú tagtha ar mhéad
agus castacht gach iarratas freisin. Bhí cinneadh deiridh
ar iarratais pleanála d’fheirm gréine taobh amuigh de
Mheathas Troim, Drioglann Fuisce agus Jin i mBaile Bhéal
Átha Liag agus roinnt méadaithe tionsclaíochta fostaíoch-
ta chomh maith le forbairtí meánmhéide cónaithe san
áireamh ansin freisin. Táthar ag tabhairt faoi chruinnithe
pleanála agus díospóireachtaí leanúnach le tionscadail
Chontae Longfoirt a chur i bhfeidhm.
Is cuid lárnach iad na comhairliúcháin réamhphleanála
den phróiseas Bainistíochta Forbartha agus baintear úsáid
astu ar bhunús leanúnach agus níos mó. Reáchtáiltear na
cruinnithe seo seirbhís pleanála eolach, ard chaighdeán-
ach agus níos trédhearcach a chur ar fáil don ghnáthphob-
al. In 2017, reáchtáladh 99 gcruinniú réamhphleanála le plé
a éascaigh le hiarratasóirí féideartha ar na saincheisteanna
maidir lena dtograí, ardú suntasach ón méid roimhe sin 71
in 2016. Tá na cruinnithe seo ar bharr an méid ceisteanna
a thagann isteach ar an bhfón agus ar ríomhphost. Chomh
maith leis sin, reáchtáladh líon ard cruinnithe réamh-
phleanála le Bord na Móna agus BSL maidir le féidear-
thacht feirm ghaoithe i nDoire Fhada agus an síneadh
leis an áis stórála móna agus an Stáisiúin Cumhachta i
mBéal Átha Liag agus iarratas pleanála a tháinig as agus
a fuarthas ó BSL deireanach in 2017. Déantar taifead go
digiteach ar na cruinnithe réamhphleanála anois le héas-
caíocht a dhéanamh ar leanúnachas, trédhearcach agus
imeascadh de réir a chéile leis an bpróiseas cinnteoireach-
ta.
Tá iarratais pleanála sciata le haghaidh measúnú cuí
mar atá ag teastáil ón dTreoir maidir le Gnáthóga agus
i gcomhar leis na treoracha atá eisithe ag an Roinn
Comhshaoil, Pobail agus Rialtais Áitiúil (DECLG). Is gné
rialta iad na hiarratais ar cheadúnas faoi Alt 254 den Acht
um Pleanáil agus Forbairt, 2000, go príomha do chom-
harthaí bóithre agus ceisteanna pleanála do mhaoiniú
LEADER den obair a thabharfainn an Roinn Pleanála faoi.
Próiseálann an Rannóg Pleanála iarratais Cuid 8 agus
tugadh faoi 5 cinn acu seo in 2017, an ceann ba suntasaí
ná an Droichead thar an Chamlinn (beagnach críochnaithe
anois), An Droichead Bán ag Coill an Chaisleán Nua agus
an siúlóid conláiste thimpeall Phortach An Chorr Liath.
Bhí éilimh suntasacha eile in áiteanna eile den chóras
pleanála, go háirithe pleanáil chun tosaigh, forfheidhmiú
agus an ualach oibre athnuachana.
CÚNAIMH FORBARTHA
Gearrtar Cúnaimh Forbartha i gcomhar leis an Scéim atá
uchtaithe ag Comhairle Chontae an Longfoirt faoi Alt 48
den Acht um Pleanáil agus Forbairt, 2000 (leasuithe). Tá
coinníoll ag baint gach uair a cheadaítear cead pleanála
agusisésinnágogcaithfidhíocaíochtabheithdéantaar
chúnaimh forbartha cuí a bhíonn iníoctha má chuirtear nó
nuair a chuirtear tús leis an bhforbairt. Tá go leor cásanna
ann nuair a bhí ceadanna a cheadaíodh caite amach ag
ceadanna eile ar an suíomh céanna agus nuair nach raibh
ceadanna a cheadaíodh gníomhachtaithe fós. Is féidir
leis seo uaireanta méid míchruinn a thabhairt faoin méid
cheart atá le híoc agus ag dul don Chomhairle.
Bhí tionchar dearfach ag an Scéim Chúnaimh Forbartha ar
an infreastruchtúr i Longfoirt a chur ar fáil ó cuireadh tús
leis. Tá sé tar éis maoiniú a shaothraigh do réimse leathan
infreastruchtúr, lena n-áirítear sealbhú talamh, soláthar
spásanna oscailte, áiseanna caitheamh aimsire agus
pobail, oibriúcháin conláiste agus tírdhreachtú, bóithre,
carrchlóis, cosáin, áiseanna uisce agus dramhuisce. Tá ath-
bhreithniú á dhéanamh ar an Scéim Chúnaimh Forbartha
2013 faoi láthair agus cuirfear Scéim Chúnaimh Forbartha
2018-2022 athbhreithnithe faoi bhráid na mBaill Tofa le
glacadh le go luath in 2018.
PLEANÁIL CHUN TOSAIGH
Tá an Rannóg Pleanála chun Tosaigh freagrach as taighde,
ullmhúcháin agus táirgeadh na Pleananna Forbartha, na
Pleananna Ceantair Áitiúil ar fad agus gníomhaireachtaí ag
breathnú chun tosaigh. Tá méadú tagtha ar ualach oibre
an Rannóg Pleanála chun Tosaigh mar gheall gur tugadh
isteach le déanaí reachtaíocht nua maidir le feidhm
pleanáil chun tosaigh an Údaráis Pleanála in 2017.
Ní chuireann an cúlú eacnamaíochta nó an moilliú ar
thionscal na tógála isteach ar sceideal oibre an phleanáil
chun tosaigh, atá rialaithe ag an Acht um Pleanáil agus
Forbairt, 2000 (leasuithe) agus ní chuireann sé isteach
ar chur i bhfeidhm leanúnach de reachtaíocht náisiúnta
42 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
agus an AE ar na réimsí pleanála agus eacnamaíochta.
Tá ról lárnach ag an Rannóg Pleanála chun Tosaigh i
bPleanáil Náisiúnta agus Réigiúnach agus freastalaíonn
baill foirne ar ghrúpaí oibre pleanála réigiúnacha go rialta.
Chomh maith leis sin, tá an Rannóg Pleanála chun tosaigh
bainteach lena tionscadail eile go rialta a dteastaíonn go
leor ama uathu mar shampla Ordaithe Ceannaigh Éigean-
taigh (CPOs), Staidéir Chonair Bhealaigh agus tionscadail
eile ó leibhéal áitiúil go leibhéal náisiúnta.
PLEAN FORBARTHA AN CHONTAE
Tháinig Plean Forbartha Chomhairle Chontae an Longfoirt
i bhfeidhm ar an 11 Márta 2015 agus leagtar síos an
creat pleanála d’fhorbairt sa gContae thar an tréimhse
2015-2021. Cuireadh le chéile tuairisc ag deireadh 2016
ar an dul chun cinn a rinneadh chun na haidhmeanna a
leagadh amach sa bplean a bhaint amach i gcomhar le
Alt 15(2) den Achta agus scaipeadh ar na Baill Tofa é i
mí Feabhra 2017. Léiríodh sa dtuairisc seo dul chun cinn
suntasach a rinneadh le maoiniú a aimsiú d’fhorbairt agus
conláiste áiseanna turasóireachta. Nascaítear na ratha
agus an tionchar féideartha a bheadh acu i réimsí eile
sa tuairisc seo, mar shampla neartú an céimiúlacht lon-
naíochta atá leagtha amach sa bpríomhstraitéis, ag cur
chun cinn forbairt eacnamaíochta agus meas ar uisceb-
healaí mhóra Longfoirt atá istigh faoin tír i gcomhar leis na
tionscadail náisiúnta agus réigiúnacha.
In 2017, uchtaíodh Athrú Uimh.3 don phlean Forbartha
i mí Iúil 2017. Cuimsíodh forálacha polasaí méadaithe
le tabhairt isteach an polasaí breise a éascú a bhain le
misneach a thabhairt do scéimeanna tithíochta nua agus
forbairtí móra i mbailte agus i sráidbhailte lena teas agus
a gcuid riachtanais fuinnimh a fháil ón líonra Gás Nádúrtha
nuair is féidir.
CREAT PLEANÁLA NÁISIÚNTA AGUS
STRAITÉIS SPÁSÚIL RÉIGIÚNACH
Chuir Comhairle Chontae an Longfoirt roinnt aighneachtaí
faoi bhráid an Creat Náisiúnta Pleanála (NFP) ‘Éire 2040’
le linn na bliana, den chuid is mó faoin bpáipéir Comhair-
liúcháin Cheisteanna i mí Márta agus dréacht an NPF i
mí na Samhna. Is é an rud is tábhachtaí ná gur rinneadh
machnamh ar na haighneachtaí seo i ndoiciméid deiridh
an NPF. Déanfar tuilleadh forbairt ar chruthú Fís do Lár
na Tíre mar atá leagtha síos san NPF ‘Éire 2040’, agus
aitheantas do Bhaile Átha Luain mar ionad réigiúnach agus
ról tacaíochta Longfoirt in san Tionól Réigiúnach Lár Tíre
agus an Iarthar (EMRA) agus an Straitéis Eacnamaíochta
agus Spásúil Réigiúnach (RSES).
Leagtar amach in san aighneacht is déanaí a chur an
Chomhairle faoi bhráid an RSES páipéir cheisteanna
go leor láidreachtaí agus deiseanna ar cheart breathnú
orthu le cur ar a chumas Réigiún Lár Tíre ar fad le linn
comhthéacs an EMRA. Tá sé seo thar a bheith tábhachtach
shláinte Chontae Longfoirt sa todhchaí agus mar gheall
ar seo leanóidh sé isteach sa gcéad Plean Forbartha eile
agus tá an obair le tosú ar seo go reachtúil luath an chéad
bhliain eile.
GNÍOMHAIREACHTAÍ TURASÓIREACHTA
Oibríonn an Fhoireann Pleanála agus Athnuachana go
dlúth leis an gCoiste Turasóireachta agus an LEO ar
Phleananna Turasóireachta eágsúla do Longfoirt agus
lean na gníomhaireachtaí seo ar aghaidh in 2017, lena
n-áirítear:
• Plean Fásach Lár na Sionainne a chlúdaíonn Longfoirt
Theas, Loch Rí agus an Canáil Ríoga.
• The Mid Shannon Wilderness Plan covering South
Longford, Lough Ree and the Royal Canal. Táthar tar
éis tabhairt faoi comhphlean le Comhairlí Ros Comáin,
na hIarmhí agus Uíbh Fhailí.
• Tá Féarbhealach an Royal Canal agus Conair Blueway
a d’fhéadfadh tarlú á fhorbairt mar bhealach siúlóide/
rothaíochta mór ó Baile Átha Cliath go Cluain Dá Ráth
agus ar aghaidh go Cathair na Mart. Tá machnamh á
dhéanamh ar an mbealach seo d’fhorbairt Bhealach
Oilithrigh ó Pháirc an Chrócaigh go Chruach Phádraig.
Tugadh faoi obair mhór ar Bhealach Glas an Canáil
Ríoga in 2017 agus táthar ag siúl go mbeidh chuid
Longfoirt críochnaithe go luath in 2018.
• Tá machnamh á dhéanamh freisin faoi bhealach
Oilithrigh Sionainne ó thuaidh go ó dheas le forbairt ó
Luimneach go Fear Manach. Beidh Longfoirt mar an
phríomh-chrosbhealach idir an dá Bhealach Oilithrigh
seo.
• Clúdaíonn an Chonair Liteartha lár Longfoirt agus
beidh sé i lár Mheathas Troim. Chríochnaigh an obair
in 2017 le comharthaí agus an bhrandáil a chruthú
do Chonair tábhachtach go Náisiúnta agus go
hIdirnáisiúnta.
• Clúdaíonn Conair Ribiliúnach Longfoirt an Contae
ó Thuaidh ó Gránard go Béal Átha na Muice lena
n-áirítear Béal Átha na Lao agus Baile Longfoirt.
Aithníodh na comharthaí seo don chonair agus
ceannaíodh iad in 2017, tá siad le cur suas go luath in
2018.
Nílaondabhtannachgogcuirfidhforbairtgníomhaíoch-
ta na Táirgí Turasaóireachta éagsúla seo le turasóireacht
agus gnó sa gContae. Leanann an Fhoireann Pleanála
agus Athnuachana ar aghaidh páirteach agus ag freastal
ar chruinnithe le Fáilte Ireland leis an bealach is fearr
chun poiblíocht a dhéanamh ar Longfoirt mar réigiún
‘Neartmhar’ na Sionainne sa todhchaí a fhiosrú.
DIASPÓRA CHONTAE LONGFOIRT
Is é an obair a bhí ar siúl in 2017 ná bunú acmhainn Diaspora
tiomanta ar shuíomh Longford.ie, leathanach Facebook
Diaspóra Longfoirt ghaolmhar agus ceistneoir agus físeán
Diaspóra Chontae Longfoirt a táirgeadh. Thosaigh obair ar
Straitéis Diaspóra don Chontae a chruthú.
POLASAÍ TITHÍOCHTA NÁISIÚNTA
D’oibrigh Pleanáil agus Athnuachan leis an Rannóg
Tithíochta chun talamh tithíochta feiliúnach le tógáil air a
aithint faoin Polasaí Tithíochta Nua. Tógadh faoi measú-
nuithesuímharroinntsuíomhannamaidirleisnafiúntais
pleanála d’fhorbairt féideartha.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 43
ATHNUACHAN
Cuireadh tús le Foireann Athnuachana tiomanta in 2015 le
hoibriú i gcomhar leis an bhFoireann Pleanála agus leanúint
ar aghaidh ón obair rathúil a thug Pleanáil chun Tosaigh agus
Foirne Eastáit Neamhchríochnaithe faoi sa mblianta roimhe
sin. Is é aidhm an Aonad ná athnuachan fhisiciúil, sóisialta agus
eacnamaíochta Bhaile agus Chontae Longfoirt a chomhardú.
Tá an Oifigeach Athnuachana ag obair an t-am ar fad le maoiniú a
aithint agus a tharraingt anuas ó tionscadail éagsúla sa gContae.
Mar chuid den tionscadal seo, tá obair taighde agus ullm-
húcháin leanúnach ag dul ar aghaidh le haibhinní a aithint leis
an athnuachan de go leor ceantair atá aitheanta taobh istigh
de Bhaile agus de Chontae Longfoirt a thabhairt chun cinn. Tá
bailte agus sráidbhailte éagsúla an Chontae san áireamh anseo,
Ceathrú Bhaile Longfoirt ó Thuaidh, na suíomhanna straitéise-
acha agus tionscadail aitheanta i bPlean Forbartha an Chontae
agus Plean Cheantair Bhaile Longfoirt, eastáit tionsclaíochta,
suíomhanna folamh agus ceantair taobh istigh den Chontae a
d’aithin grúpaí pobail. Bhí comhairliúcháin mhór i gceist le príomh-
pháirtithe leasmhara, pobail áitiúil agus teagmháil le saoránaigh i
gceist leis seo bhailte agus ó sráidbhailte sa gContae.
COILL AN CHAISLEÁN NUA
Forbraíodh cosáin conláiste nua i gCoill an Chaisleán Nua i gcomhar
le Coillte in 2016. In 2017, cuireadh tús leis an bpróiseas tairiscintí a
lorg agus soláthar leis an Droichead Bán os cionn Abhainn na hUíne
i gCoill an Chaisleán Nua a thógáil agus a sholáthar.
DROICHEAD COISÍ AN CHAMLINN
Cuireadh maoiniú ar fáil faoin gClár Caitheamh Aimsire Tuaithe
le tabhairt faoi dhearadh agus tógáil Droichead an Chamlinn.
Cuirfidh an droichead bealach rochtana eile ar fáil ó Great Water
Street go ceantar conláiste an Meall agus mar sin ag nasctha
Ceathrú Longfoirt ó Thuaidh le bealach rochtana níos lárnaigh
sa mbaile. Cuirfear an obair seo i gcrích go luath in 2018.
SCÉIM ATHNUACHANA BAILE & SRÁIDBHAILE
Faoin Scéim 2017, ceadaíodh iarratas d’uasmhéid maoiniú de
200m atá ar fáil do bhunú Mol Nuálaíochta agus Cruthaitheach
i mBaile Longfoirt. Ina iomlán, d’éirigh le deich mbaile agus
sráidbhaile an maoiniú a fháil faoin dtionscnamh seo.
Is iad sin ná Baile Longfoirt, Baile Uí Mhatháin, Meathas Troim,
Ardach, Gránard, Béal Átha Liag, Lios Riain, Malaidh na Cainte,
An Lios Breac, agus Baile Nua an Chaisil. Tabharfaidh an
maoiniú seo an deis do chuid de na bailte agus sráidbhailte
seo cuir leo agus iad a fhorbairt. Tá an Rannóg Pleanála agus
Athnuachana an-sásta an deis a bheith acu teagmháil a
dhéanamh agus tacaíocht a thabhairt do cónaitheoirí áitiúla
agus coistí chun na tionscadail seo a chur i gcrích.
SCÉIM INFREASTRUCHTÚIR CAITHEAMH
AIMSIRE FAOIN AEIR
Le linn 2017, ceadaíodh 13 thionscadal faoin Scéim Infreast-
ruchtúir Caitheamh Aimsire faoin Aeir, 12 faoi Bheartas 1 agus
1 faoi Bheartas 3. Is iad seo ná Droim Lis, Longfoirt, Bléan an
Bhóthair, Conair Reibiliúnach Thuaisceart Longfoirt, Cluain
Torc/an Canáil Ríoga, Conairí Léarscálaithe Tuaisceart &
Deisceart Longfoirt, Achadh na Cloiche, Láithreáin Gréasáin
na Canálach Ríoga, Conaire Easpaig Ó hUigínn, Léarscáiliú
Bhéal Átha na Muc, an Canáil Ríoga (Glasbhealach). Chuir na
tionscnaimh seo ardán ar fáil ar a bhfuil Pobail, Baill Tofa agus
Comhairle Chontae an Longfoirt ag obair le chéile le cinntiú
go bhfuil tionscadail urraithe agus curtha i gcrích le cur leis an
gContae ar bhealach dearfach.
REDZ
Roghnaíodh trí phríomh-thionscadal do sciartha den mhaoiniú
faoin dtionscnamh seo i gcomhar le Pobail Áitiúla – Conair
Phortach An Chorr Liath, Conair Siúlóide Corn Clainne Aodha
agus Ionad Léirmhínitheach Móta Ghránard. Beidh na tionsca-
dail seo ar fad taobh thiar den taobh sóisialta, eacnamaíochta
agus comhshaoil de thurasóireacht ina gceantair féin agus
tabharfaidh sé bród agus féiniúlacht do na Pobail seo trína
tréithe soiléire dá stair, oidhreacht agus cultúr a thaispeáint.
MAPAÍ URBACT CÉIM II
In 2017, lean Comhairle Chontae an Longfoirt ar aghaidh le ról agus
páirt ghníomhach a bheith aici sa dTionscadal URBACT MAPS. Ó
thús 2016, tá Comhairle Chontae an Longfoirt ag glacadh páirt
gníomhaíoch chomh maith le ocht gcathair Eorpach Páirtithe, sa
dTionscnamh Maoinithe Eorpach faoin gClár ‘MAPS’ AE URBACT
(Sócmhainní Míleata mar Spásanna Phoiblí).
I mbaile Longfoirt, is é Beairic Míleata Ó Conghaile an suíomh
roghnaithe faoin tionscadal MAPS. Tar éis gur dúnadh na
Beairicí in 2009 agus a shealbhú ag Comhairle Chontae an
Longfoirt ina dhiaidh sin, meastar go gcuireann an Beairic deis
iontach ar fáil le fás a spreagadh i Longfoirt. Is é phríomhaidhm
an tionscadal MAPS ná dearctha a chuir droim ar ais, acmhainní
a aithint a bhaineann leis an oidhreacht agus ag plé gach gné a
bhaineann leis na pleananna agus an áit a bheith siad amach
anseo. Lorgaítear an fheidhm, an ról sóisialta agus rochtain dá
shean-Oidhreacht Míleata a shainmhíniú le forbairt, inbhua-
naitheacht agus cuimsitheacht a chur chun cinn.
Ní hiad mianta an clár MAPS ach amháin le spás fhisiciúil a
fhorbairt ach freisin an cumas caidreamh a chrutú le grúpaí
sóisialta (páirtí leasmhara) a d’fhéadfadh a bheith tairbheach
d’athnuachan a shean-suíomh míleata. Mar gheall ar na
cúiseannaseo,caithfidhantionscadalMAPSabheithinann
tabhairt faoi gníomhaíochtaí rannpháirtithe leis an méid is mó
páirtithe leasmhara le bheith in ann na torthaí a bhfuiltear ag
súil leis a roinnt chomh fada agus is féidir (athnuachan fhisiciúil
agus feidhmiúil, cultúrtha, ionchuimsiú sóisialta, gnéithe eac-
namaíochta) agus Plean Gnímh Comhtháite straitéiseach
roinnte a fhorbairt don cheantar le fíor-thorthaí sa mbaile.
Mar chuid den tionscadal, casann na baill, na páirtithe
leasmhara agus na páirtithe Eorapach díograiseach agus
tiomanta de na tionscadail seo le chéile cúpla uair sa mbliain
le saincheisteanna cuí agus téamach a phlé a bheith ion-
chorpraithe ina bPleananna Gnímh Comhtháite aonracha. Is
í Comhairle Chontae an Longfoirt a bheith ag óstáil cuairt na
Páirtithe Eorpacha go luath in 2018.
Cuireann Longfoirt teimpléad foirfe Éireannach do MAPS ar fáil
le tabhair faoi stair míleata an suímh le 400 bliain anuas agus
an chaoi gur féidir leis seo a bheith curtha ar thaobh imeachtaí
cultúrtha atá ann cheana féin agus tionscnaimh turasói-
44 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
reachta taobh istigh den suíomh agus sa gceantar thimpeall
air. Is féidir athnuachan na beairicí míleata sainchomhartha
tábhachtach seo, a aithint, ní hamháin mar lóchrann malartú
sóisialta, cultúrtha agus eacnamaíochta ach freisin a bheith
mar ‘spreagadh’ nó ina chroílár le go dtarlóidh an rud céanna
don cheantar uirbeach taobh leis.
Seoladh tionscadal nua darbh ainm Longfoirt Nua in 2017. Is
tionscadal mapála pobail é Longfoirt Nua a thabharfainn deis
do dhaoine áitiúla páirt ghníomhach a ghlacadh in athnuachan
Bhaile Longfoirt. Baintear úsáid as aip ar an bhfón don tionscadal
seo le go mbeidh daoine in ann pictiúir a roinnt agus sean-smao-
intí, smaointí atá acu anois agus smaointí do thodhchaí an bhaile.
Tá aithne ag mhuintir Longfoirt ar a mbaile féin níos fearr ná aon
duine eile agus mar sin tá inchur muintir an bhaile fíor tháb-
hachtach le go n-éireoidh le hathnuachan an bhaile. Bainfear
úsáid as torthaí na haipe le cuir leis an bPlean Comhtháite Gníom-
haíochta atá á ullmhú mar chuid de thionscadal na hEorpa atá
muid ag obair air faoi láthair don Cheathrú Thuaidh agus freisin an
Plean Athnuachana don mbaile a thiocfaidh ina dhiaidh.
CEATHRÚ THUAIDH LONGFOIRT
Le linn 2017, lean ionadaithe ó Chomhairle Chontae an
Longfoirt ar aghaidh ag casadh le chéile maidir leis an ionad
siopadóireachta folamh. Is é cuspóir na cruinnithe seo ná an
straitéis le NAMA a fhorbairt le ceantar Cheathrú Thuaidh
an bhaile a fheiceáil mar thionscadal mór bunathraithe a
chuireadh le tairbhe eacnamaíochta, sóisialta & cultúrtha an
bhaile. Rinneadh an cine go bhfanfadh Beairicí Ó Conghaile
faoi chúram Chomhairle Chontae an Longfoirt agus go ndíolfaí
an ionad siopadóireacht mar aonán ann féin. Táthar ag súil
nuair a dhíolfar an ionad siopadóireachta go dtabharfaidh sé
níos mó gníomhaíocht chuig an áit sin den bhaile.
PLEANÁIL POIBLÍ
Tá an Rannóg Pleanála agus Athnuachana an-pháirteach i
bpleanáil poiblí i gceantair éagsúil den Chontae, lena n-áirítear
Longfoirt, Béal Átha Liag, Caonach, Baile Uí Mhatháin,
Meathas Troim, Gránard, Droim Lis agus Béal Átha na Muc
etc. le cúnamh a thabhairt do forbairt áitiúil agus tionscnaimh
pleanála poiblí. San áireamh leis seo, bhí cúnamh á thabhairt
do Kenagh CoOp. agus Oidhreacht Bhogach Éireann le 70
acra a fháil agus a fhorbairt taobh le Ionad Conair An Chorr
Liath d’fhorbairt mar Pháirc Chonláiste agus Bithéagsúlachta
i gcomhar le Bord na Móna. Cuireadh an Siúlóid Chonláiste
Phortaigh An Chorr Liath i gcrích in 2017.
TÁILLE SUÍMH FOLAMH
I gcomhar le forálacha an Achta um Athnuachan Uirbeach
agus Tithíochta 2015, bhí na forálacha cuí corpraithe sa gcreat
pleanála thar 2016 le hiarratas an Táille Suímh Folamh éascaigh
agus cuireadh tús le Clár i mí Eanáir 2017. Tá 5 iontráil ar an
gClár seo faoi láthair agus tá obair leanúnach á dhéanamh ar
na suíomhanna atá fágtha atá ag staideanna éagsúla ó thaobh
fógra agus soláthar de. Tá obair leanúnach ag dul ar aghaidh
agus tá tugadh tús áite do shuíomhanna le dul chun cinn a
dhéanamh ar aidhmeanna áirithe atá sa bPlean Ceantair Áitiúil
Purláin agus Bhaile Longfoirt.
FORFHEIDHMIÚ PLEANÁLA
Déanann an Rannóg Forfheidhmiú Pleanála imscrúduithe ar
ghearráin ón bpobail maidir le forbairtí nach bhfuil ceadaithe
agus neamhchomhlíonadh le ceadanna pleanála. Tugann an
Rannóg seo faoi cuairteanna suímh agus eisítear Litreacha Ré-
amh-Rabhaidh, Litreacha Rabhaidh, Fógraí Forfheidhmiúcháin
agus imeachtaí dlíthiúla na hinstitiúidí nuair is cuí. Éiríonn go
maith leis an Rannóg seo trí idirbheartaíocht agus réiteach ag
staid na litreach réamh-rabhaidh, rud a chiallaíonn go mbíonn
níos lú fógraí forfheidhmiúcháin agus imeachtaí dlíthiúla á chur
amach. Ba iad gníomhaíochtaí an Fhorfheidhmiú Pleanála le
linn 2017 ná -
• 56 Chásanna nua / chomhad nua oscailte
• 14 Litir Réamh-Rabhaidh eisithe
• 31 Litir Rabhaidh eisithe
• 13 Fógraí Forfheidhmiúcháin eisithe
• 5 Atreoraíodh le haghaidh ionchúisesamh
• 48 gComhad dúnta
EASTÁIT NEAMHCHRÍOCHNAITHE
Leanann Comhairle Chontae an Longfoirt ar aghaidh ag cur
an-bhéim ar dul i ngleic le fadhbanna agus ceisteanna a
bhaineann le forbairtí tithíochta neamhchríochnaithe. Tá an
fhoireann díograiseach a bhí curtha le chéile go sonrach le
déileáil le ceist na bhforbairtí tithíochta neamhchríochnaithe i
gContae Longfoirt, fós ag obair tríd na saincheisteanna ar an
talamh ag baint úsáid as córais teicneolaíochta, nós imeachta
agus reachtaíochta i réitigh a fhorbairt i gcomhar le cónaitheoirí,
forbróirí, institiúidí airgeadais, faighteoirí agus príomh-pháirtithe
leasmhara eile. Le linn 2017, lean an Fhoireann Tithíochta
Neamhchríochnaithe ar aghaidh lena gclár oibre lena n-áirítear:
• Ag laghdú líon na forbairtí neamhchríochnaithe atá fágtha,
• An próiseas chun pleananna réitigh suímh a ullmhú, mao-
irseacht a dhéanamh agus iad a chur i bhfeidhm,
• Ag leanúint gníomh forfheidhmiúcháin nuair a theast-
aíonn,
• Ag glaoch isteach sláine airgeadais agus bannaí le
rochtain a fháil ar maoiniú le infreastruchtúr poiblí a chur i
gcrích taobh istigh de fhorbairtí agus,
• Ag tógáil forbairtí críochnaithe faoina gcúram.
Bhí 128 n-eastát neamhchríochnaithe taobh istigh den
chontae i dtús ama. Go dáta, tá an Comhairle tar 75 a thógáil
faoin gcúram. Tógadh 7 n-eastáit faoin gcúram le linn 2017.
Baineadh 14 fhorbairt eile ón liosta tar éis teastas do chead
pleanála a chomhlíonadh. Tá an chuid is mó dóibh seo
d’fhorbairtí árasáin nach bhfuil tógtha faoina gcúram.
Tá an fhoireann Eastáit Neamhchríochnaithe tar éis Pleananna
Réitigh Suímh a shocrú trí idirbheartaíocht do na heastáit atá
fós ann agus leanfaidh obair ar aghaidh orthu seo le linn an
bhliain amach romhainn.
I mí Dheireadh Fómhair 2017, bronnadh Gradam Dea-
Chleachtais an AE
ar fhoireann na
hEastáit Tithíochta
Neamhchríoch-
naithe Longfoirt
maidir le fadhb na
heastáit neamh-
chríochnaithe a
réiteach.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 45
CÓRAIS MAOINITHE AgUS EOLAIS
MAOINIÚ
Is iad príomhfheidhmeanna Rannóg Airgeadais
Chomhairle Contae Longfoirt ná -
• Cuspóirí airgeadais Phlean Corparáideach na
Comhairle a bhaint amach
• Gnóthaí airgeadais na Comhairle a bhainistiú
• A chinntiú go bhfuil rialuithe inmheánacha leor-
dhóthanacha i bhfeidhm chun sócmhainní na
heagraíochta a chosaint, agus chun cruinneas agus
iontaofacht na dtaifead cuntasaíochta a chinntiú
• A chinntiú chomh fada agus is féidir go mbaintear
amach luach ar airgead ar fud na heagraíochta
SEIRBHÍSÍ
• Mótarcháin
• Rátaí/Cíosanna Tithíochta/Íocaíochtaí Iasa-
chtaTithíochta/Comhlíonadh NPPR
• Deontais Ardoideachais
• OifigGhinearálta-íocaíochtaíaphróiseáildoso-
láthraithe agus párolla
NÓSANNA IMEACHTA ÍOCAÍOCHTA
Baineann forálacha an Achta um Íocaíocht Pras de
Chuntais, 1997 agus Rialacháin na gComhphobal
Eorpach (Íocaíocht Dhéanach in Idirbhearta Tráchtála),
2002 le Comhairle Chontae an Longfoirt. Tá córais i
bhfeidhm lena chinntiú nach ngearrfar pionóis úis. Níor
gearradh aon phionóis úis in 2017.
Déantar gach iarracht a chinntiú go gcomhlíonfar an
tAcht agus na Rialacháin agus pionóis úis a sheachaint.
Mar sin féin, ní féidir leis na nósanna imeachta ach
dearbhú réasúnta agus ní dearbhú iomlán a thabhairt
in aghaidh neamhchomhlíonadh ábhartha leis an
reachtaíocht.
INIÚCHADH INMHEÁNACH
Is feidhmigh breithmheas neamhspleách é an
Iniúchadh, ar a bhfuil an fhreagracht gníomhaíochtaí a
athbhreithniú i ngach réimse taobh istigh de Chomhairle
Chontae an Longfoirt. Déantar scrúdú agus tuairisciú go
hoibiachtúil ar bhainistiú rioscaí, leordhóthanacht na
rialuithe inmheánacha agus úsáid chuí, éifeachtúil agus
eacnamaíoch na hacmhainní. Leagann Cairtfhostaigh
Iniúchta Inmheánaigh amach ról agus freagrachtaí an
Iniúchóra Inmheánaigh agus na Bainistíochta.
CAITEACHAS
AN tACHT RIALTAIS ÁITIÚIL 2001 – ALT 142
CAITEACHAS
Méara agus Liúntais Eile €65,982
Siamsaíocht agus Costais Gaolmhara €27,078
Íocaíochtaí Athláithritheacha, Costais
na mBaill agus Ionadaíocht ag
Comhdhálacha
€398,945
Iomlán €492,005
BAILIÚCHÁIN UISCE TRÁCHTÁLA
Ba iad Comhairle Chontae an Longfoirt ceann de na
chéad údaráis áitiúla chun billeáil uisce tráchtála custai-
méirí a aistriú do Uisce Éireann. Aistríodh na cuntais
i mí Lúnasa 2016. Choinnigh foireann na comhairle
ar aghaidh ag cur cúnamh ar fáil do iarchustaiméirí
na Comhairle leis an bpróiseas aisirithe cuntais agus
déileáil le ceisteanna cuntais go dtí deireadh 2016. Is iad
Uisce Éireann an pointe teagmhála d’aon cheisteanna
billeála maidir le cuntais tráchtála uisce.
AONAD GINIÚNA IONCAIM
Tá an Aonad Giniúna Ioncaim (IGU) freagrach as bai-
liúcháin phríomh-sraitheanna ioncaim na Comhairle.
Lena n-áirítear rátaí, cíosanna tithíochta, iasachtaí
tithíochta agus cíosanna RAS. Oibrítear an deasc airgid
san aonad freisin a éascaíonn íocaíochta custaiméara
d’earraí agus seirbhísí na Comhairle.
Eisítear teastais comhlíonta de réir an aonad maidir
le híocaíocht an táille Áit Chónaithe Neamhphríomha
(NPPR).
RÁTAÍ
Léiríodh leis an leibhéal gníomhaíochtaí tráchtála sa
gContae roinnt comharthaí d’aisghabhála sealadacha in
2017. Is cúis imní é an ardleibhéal d’fholúntas maoine
tráchtála, áfach. Feidhmíonn an Chomhairle Scéim
Dreasachta Áitreabh Tráchtála Folamh chun gnólachtaí
a spreagadh leis na háitribh folamh a thógáil. Lean an
dul chun cinn ar aghaidh maidir le leibhéal na hiarb-
hlianachtaí atá ag dul don Chomhairle a laghdú agus
baineadhamachnaspriocannamaidirlelaghdúfiachais
agus bailiúcháin %.
Cuireadh athluacháil ghinearálta den Oifig Luachála i
gcrích maidir le gach réadmhaoin inrátáilte sa gContae
in 2017. Tiocfaidh an liosta luachála leasaithe i bhfeidhm
ó 2018 ar aghaidh.
46 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
BAILIÚCHÁIN RÁTAÍ
Bliain Iarmhéid
Tosaigh
Sonrasc
Tugtha
Le Bailiú Admháil Iarbhli-
anachtaí
Iarbhli-
anachtaí
Amhrasacha
% Bailithe
2015 €2,642,256 €5,849,512 €7,840,817 €6,396,247 €2,095,521 €650,951 82
2016 €2,095,521 €6,367,985 €7,785,405 €6,503,934 €1,959,572 €678,101 84
2017 €1,959,572 €6,553,924 €7,639,919 €6,802,482 €1,711,004 €873,577 89
CÍOSANNA & IASACHTAÍ TITHÍOCHTA
Tá Aonad um Ghiniúint Ioncaim freagrach as cíosanna agus muirir iasachta a bhailiú, cíos a bhainistiú agus cuntais
iasachta i riaráistí. Tá an Rannóg Tithíochta freagrach as cíosanna a shocrú agus coigeartuithe ar chíosanna.
Tháinig feabhas ar na céatadáin bailithe cíosa beagán go 92% i rith 2017.
Eisíodh Fógraí Rabhaidh Tionóntachta do thionóntaí a bhí ag sárú a gcuid oibleagáidí a bhaineann le cíos don
Chomhairle agus nach raibh ag déanamh teagmháil leis an gComhairle chun a gcuid riaráistí a réiteach. I líon an-bheag
cásanna, fuarthas orduithe seilbh le haghaidh neamhíocaíochta cíosa.
BAILIÚCHÁIN CÍOSANNA TITHÍOCHTA (LENA N-ÁIRÍTEAR RAS & LEASES)
Bliain Iarmhéid
Tosaigh
Sonrasc
Tugtha
Le Bailiú Admháil Iarbhlianachtaí Iarbhlianachtaí
Amhrasacha
2015 €790,756 €4,865,737 €5,656,493 €4,967,734 €688,759 88
2016 €688,759 €5,047,429 €5,736,188 €5,161,499 €574,689 90
2017 €574,689 €5,265,037 5,839,725€ €5,364,466 €475,259 92
Cuireann an Chomhairle an Próiseas um Réiteach um Riaráistí Morgáiste (MARP) i bhfeidhm do chustaiméirí iasachta
a bhfuil deacrachtaí airgeadais acu. Cuireann sé seo creat ar fáil don Chomhairle agus d›iasachtaithe, riaráistí iasachta
a bhainistiú agus a gcuid iasachtaí a athstruchtúrú i gcúinsí áirithe. Cuireadh oiliúint ar fhostaithe i réitigh riaráistí
agus d’éascaíodh iasachtaithe i ndeacracht airgeadais le bearta réitigh gearrthéarmacha agus fadtéarmacha maidir
le riaráistí. Lean an Chomhairle ar aghaidh le hathstruchtúrú roinnt iasachtaí úinéireachta roinnte áit a raibh an t-iasa-
chtaí i riaráiste. Leanfar leis an bpróiseas seo a leathnú amach in 2018 d’iasachtaí úinéireachta roinnte agus iasachtaí
blianachta i riaráiste a dteastaíonn athstruchtúrú uathu.
BAILIÚCHÁIN CHÍOSANNA TITHÍOCHTA
Bliain Iarmhéid
Tosaigh
Sonrasc
Tugtha
Le Bailiú Admháil Iarbhlianachtaí Iarbhlianachtaí
Amhrasacha
2015 €742,397 €862,915 €1,605,312 €890,662 €714,650 55
2016 €714,650 €965,768 €1,680,418 €959,736 €720,682 57
2017 €720,682 €984,285 €1,704,967 €1,029,347 €675,620 60
MÓTARCHÁIN
Ní raibh aon fhorbairtí suntasacha i reachtaíocht mhótarchánach i rith na bliana. Bhí fáltais maidir leis an mótarcháin go
háitiúil thíos arís ó 2016 (€4,280,575). Leanadh leis an méadú ar idirbhearta mótarchánach ar líne le linn na bliana agus
marthoradhairsin,tháiniglaghdú10%arfháltaismhótaránachgoháitiúilinOifigMótarchánachLongfoirt.
Idirbhearta Mótarchánach 2017 Níor raibh aon Idirbhearta Méid
Ceadúnais Feithicle (Dioscaí) 20,270 €3,613,532
Idirbhearta Ilghnéitheach (Teastais
Clárúcháin Feithicle, Plátaí Trádála etc.)
3,999 €233,382
Idirbhearta Mótarchánach Iomlán 24,269 €3,846,914
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 47
CÓRAIS EOLAIS
Soláthraíonn an rannóg ICT seirbhísí ICT oibriúcháin agus
straitéiseacha don Chomhairle. Tá an rannóg freagrach
as infreastruchtúr an ICT agus freisin chun riachtanais
ICT na heagraíochta sa todhchaí a phleanáil. I gcumas
oibríochta, tá an rannóg freagrach as go leor córais ICT
a scaipeadh ar fud an Chontae in infreastruchtúr Líonra
Cheantar Leathan (WAN).
Le linn 2017, chuir Rannóg TF na Comhairle Chontae an
Longfoirt roinnt tionscadal infreastruchtúir, digiteacha
agus bhogearra suntasacha ar fáil agus a chur feabh-
súcháin ar Shlándáil TF ar fáil agus feabhas ar ailtireacht
an ICT.
Rinneadh infheistíocht shuntasach i roinnt réimsí
feidhmchláir tábhachtacha mar shampla fóin IP, WIFI
Corparáideach, Bogearraí Deasc Seirbhíse agus
láithreáin ghréasáin na Comhairle chomh maith le
feasacht faoin bPlean Náisiúnta Leathanbhanda. Lean
an obair tacaíochta oibríochtúil i TF ar aghaidh ag baint
úsáid as acmhainní suntasacha ama agus iarrachta go
háirithe i réimsí slándála TF, seirbhísí tacaíochta fostaí
agus baill agus tacaíocht feidhmchláir TF. Ba iad seo na
príomhréimsí fócais in 2017:
INFREASTRUCTÚR LÍONRA
Tá líonra ICT na Comhairle Chontae an Longfoirt déanta
suas de roinnt ghnéithe coimpléascacha a dteastaíonn
bainistíocht leanúnach, cothabháil agus monatóireacht
leanúnach uathu.
Ba iad na feabhsuithe suntasacha ar ár infreastruchtúr
in 2017 ná:
• Cur i bhfeidhm an réiteach uasdátaithe WIFI Cor-
paráideach.
• Cur i bhfeidhm an córas nua Fón Corparáideach.
• CuribhfeidhmanICTd›OifigíHallaanBhaileuas-
dátaithe, deartha le Seomraí Líonraí TF uasdátaithe
agus foirne a bhogadh chuig an suíomh.
• Cur i bhfeidhm Córas Deasc Seirbhíse nua chun
tacú lenár mbunachar úsáideoirí agus infheistíocht
spriocdhírithe d’áiseanna a chinntiú ag bogadh ar
aghaidh.
IARRATAIS AGUS FORBAIRT TF
Is svuít feidhmchláir bonneagar a thacaíonn le soláthar
seirbhíse ar fud Chomhairle Chontae an Longfoirt a
dteastaíonn bainistíocht agus tacaíocht uaidh an t-am
ar fad. San áireamh ar na córais seo tá iPlan, iHouse,
Agresso, Ríomhíocaíochtaí, na láithreáin ghréasáin
éagsúla, suíomhanna meáin shóisialta agus ardáin,
iDocs, GIS agus aipeanna sonraí fóin. Níl ann ach méid
áirithe feidhmchláir saincheaptha forbartha agus
tacaíochta freisin. I measc na bpríomhthionscadail sa
réimse seo in 2017, tá:
• Cur i bhfeidhm eislín Comhairleora nua.
• Cúnamh san uasghrádú ar chóras airgeadais
Agresso.
• Cúnamh i leathnú amach an córas bainistíochta
leabharlainne náisiúnta nua.
• Tháinig Webpay in áit an córas Ríomhíocaíochta
Legacy, feidhmchláir lár-óstáilte íocaíochta
gréasáin.
CÓRAIS GIS
Lean Córas GIS na Comhairle ar aghaidh lena ról
bunúsach ar fud ár réimsí gnó in 2017 agus is iad na
forbairtí is suntasaí ná:
• Cuireadh tús le forbairt feidhmchláir gléas
móibíleach le hiniúchtaí gan pháipéar a chur ar fáil
don Rannóg Tithíochta.
• Cuireadh mapáil de réadmhaoine folamh aitheanta
sa gContae i gcrích.
• Dearadh agus Cuireadh i bhFeidhm Iarratas Fi-
osrúcháin Pleanála ina raibh níos mó ná 45 tacar
sonraí spásúla pleanála.
• Dearadh iarratais ar iniúchtaí láithreán pleanála
soghluaiste.
• Dearadh agus cur i bhfeidhm feidhmchláir
móibíleach chun an Suirbhé Inrochtaine Aoisbháúil
Longfoirt a chur ar fáil.
• Cruthú agus cur i láthair na léarscáileanna do chlár
cóireála Glúineach na Seapáine.
• Dearadh agus píolótach feidhmchláir móibíleach
Cigireacht ar Chlós Súgartha.
PLEAN LEATHANBHANDA DIGITEACHT &
NÁISIÚNTA
Bhí ról tábhachtach ag Rannóg TF na Comhairle maidir
le infreastruchtúr digiteach agus feasachta taobh istigh
den Chontae a chur chun cinn. Le linn 2017, is iad na
forbairtí is suntasaí ná:
• Tugadh faoi suirbhé ar raon clúdaigh fón póca ar
fud an Chontae agus foilseofar na torthaí in 2018
• Bhreathnaíomar ar roghanna soláthair Leathan-
bhanda Ardluais idir Ionad Páirc agus an pobal
áitiúil in aice leis an bhforbairt ionas go bhféadfadh
cónaitheoirí áitiúla mar thoradh ar fhorbairt Ionad
Páirc, buntáiste a ghlacadh as an Leathanbhanda
Ardluais. Tríd an obair seo breathnaíodh ar roinnt
réitigh i gcomhpháirtíocht le Ionad Páirc chun cuidiú
leis an bpobal áitiúil.
• Cuireadh an Clár Curaidh Digiteacha na Scoileanna
chun cinn trí theagmháil a dhéanamh le gach
Meánscoil sa gcontae chun rannpháirtíocht a
spreagadh agus ina dhiaidh sin chláraigh dhá scoil
le bheith páirteach sa gclár.
48 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
• Tar éis iarratas ón Aonad Forbartha Teileachu-
marsáide Réigiúnach na Roinne Forbartha Tuaithe
agus Pobail, cuireadh modheolaíocht le chéile chun
áitribh breise a aithint a d’fhéadfaí a chur leis an
tionscadal Eir 300k. Bhí tagairtí d’fhostóirí mór le rá
sa gContae mar chuid den mhodheolaíocht.
SLÁNDÁIL TF
Is cúis mór imní í an Slándáil TF i gcónaí don Eagraíocht
mar gheall ar iomadú de bhogearraí mailíseacha an ICT,
víris etc. Go dáta, caitheann an Roinn TF go leor ama
agus iarrachtaí ar chur i bhfeidhm, uasghrádú, monatói-
reacht agus bainistiú a dhéanamh ar réimse na mbeart
slándála ar an suíomh gréasáin, ardán ríomhphoist agus
gléasanna, lena n-áirítear gléasanna móibíleacha agus
táibléid. In 2017, chur muid leis an slándáil TF trí choiste
faisnéise slándála a bhunú. Is foireann ildisciplíneach
é an coiste seo, a bunaíodh i gcomhar leis an dea-
chleachtas a dheisigh an LGMA go náisiúnta, a bheith
mar ghrúpa rialachais do gach ghné de Slándáil Cor-
paráideach.
Cuireadh tús freisin leis an bpróiseas soláthair chun
iniúchadh slándála faisnéise a chur i gcrích; beidh ról
lárnach ag torthaí an iniúchta seo i gcomhar le hobair
an choiste faisnéise slándála nuabhunaithe inár gcuid
oibre slándála faisnéise i rith 2018.
CUAIRTEANNA SUÍMHE
SUÍOMH Cuairteanna
Suímh Gré-
asáin 2016
Cuairteanna
Suímh Gré-
asáin 2017
longfordcoco.ie 77,124 78,089
longfordlibrary.ie 32,762 16,391*
*chuaigh longfordlibrary.ie beo i mí Aibreán 2016 – níl aon
fhigiúir ar fáil ó Ean-Aib
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 49
SEIRBHÍSÍ TITHÍOCHTA, INFREASTRUCHTÚIR
AgUS COMHSHAOIL, SEIRBHÍSÍ ÉIgEANDÁLA
AgUS SEIRBHÍSÍ UISCE
TITHÍOCHT
RÉAMHRÁ
Tá réimse roghanna Tithíochta Sóisialta ar fáil d’iarratasóirí
tithíochta ceadaithe nach bhfuil in ann cóiríocht a chur
ar fáil óna gcuid acmhainní féin mar seo a leanas:
• Tithe sóisialta
• Léasanna RAS
• Léasanna
• Tithíocht curtha ar fáil ag Comhlachtaí Tithíochta
Deonacha
• HAP (Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta).
Tugadh faoi mheasúnú reachtúil ar riachtanais tithíochta
in 2017. Tabharfar faoin chéad mheasúnú riachtanais
tithíochta eile in 2018. Ba é líon na n-iarratasóirí tithíochta
ceadaithe ar an 31 Nollaig 2017 ná 878.
Cuireadh tús le Rogha Tithíochta in 2017. Leithdháileadh
trí áit chónaithe faoin scéim seo in 2017.
SOCRÚ TITHÍOCHTA SHÓISIALTA
Caitheadh tuairim is €4.86m faoin gClár Infheistíochta
Tithíochta Sóisialta in 2017. Seo a leanas an clár caipitil:
• 14 éadáil in 2017
• 4 OPD ag Ráth Claon Béal Átha Liag– tairiscintí
faighte. Le tosú i mí Aibreán 2018.
• 4 OPD ag Bóthar Mheathas Troim, Baile Uí Mhatháin
– 90% críochnaithe
• 13 (6 OPD agus 7 cineál do theaghlaigh), Radharc an
Teampaill, Béal Átha Liag – ag aimsiú comhairleoirí
leis an scéim a bhogadh chun cinn
• 16 áit chónaithe ag Páirc Rásáil an Mhuilinn, Droim
Lois – 16 teach críochnaithe agus tionónta.
Chomh maith leis sin, tá oibreacha ar siúl ar réadmhaoine
Folmhaithe chun iad a thabhairt suas chun caighdeán
ligin. In 2017, bhí 16 áit chónaithe tionónta faoin gclár
Folmhaithe. Clár rollta é seo agus tá oibreacha ar siúl
go leanúnach le gach áit chónaithe a chur in úsáid arís.
SCÉIM CÓIRÍOCHTA CÍOSA (RAS)
Ag deireadh 2017, bhí 215 tionóntacht RAS ann.
Braitheann incháilitheacht don Scéim ar iarratasóirí atá
ag fáil forlíonadh cíosa ar feadh níos mó ná 18 mí agus
freisin a bheith ina iarratasóir tithíochta ceadaithe.
FÁDTÉARMACHA / RAS – CINEÁL
COMHAONTUITHE LÉASANNA
Is iad ceann de phríomhghnéithe na Scéime ná go
n-aontóidh an tÚdarás Áitiúil léasanna fadtéarmacha
d’aonaid tithíochta aonair nó ilaonaid le forbróirí/úinéirí
réadmhaoine príobháideacha ar cíos thar tréimhse 10 go
20 bliain, nó léasanna de chineál an RAS gearrthéarma-
cha do réadmhaoine thar tréimhse ceithre bliana. Bhí 97
léasanna de Chineál an RAS gearrthéarmacha agus ocht
(8) léasanna fadtéarmacha i bhfeidhm ag deireadh 2017.
HAP (ÍOCAÍOCHT CÚNAS TITHÍOCHTA)
Cuireadh tús leis an Scéim HAP i Longfoirt ar an 1
Nollaig, 2016. I rith 2017, bhain 127 iarratasóir tithíochta
ceadaithe úsáid as an scéim.
SCÉIM DEISIÚCHÁIN TITHÍOCHTA FOLAMH
AGUS LÉASA
Cuireadh tús leis an scéim seo in 2017. Is cuid tháb-
hachtach é de Phlean Gníomhaíochta Atógáil na hÉireann
do Thithíocht agus Easpa Dídine. Má theastaíonn deisiú
ó áitribh chun é a thabhairt suas do na Caighdeáin Ligin,
íocfaidh Comhairle Chontae an Longfoirt nó Cuideachta
Tithíochta Ceadaithe as an obair deisithe láithreach
agus dá bhrí sin go mbeadh an réadmhaoine ar fáil do
thithíocht sóisialta trí léasa do thréimhse de 10 mbliana
aralaghad.Tácritéirachaithfearcloíleis.Caithfidhan
áit chónaithe a bheith folamh ar feadh bliain ar a laghad.
Caithfidh éileamh a bheith ar thithíocht sa gceantar. Is
OscailtOifigiúilScéimTithíochtaDhroimLoisaran31Deireadh
Fómhair
50 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
é an maoiniú iomlán incheadaithe ná €40,000 lena
n-áirítear CBL, troscán agus feistithe. Fuarthas ocht
n-iarratas déag faoin scéim seo.
SCÉIM CEANNAIGH & ATHNUACHAN
Cuireadh tús leis an scéim seo in 2017 chun tacú leis
na hÚdaráis Áitiúla agus Comhlachtaí Ceadaithe
Tithíochta (AHB) le haonaid tithíochta a cheannach agus
a athnuachan a dteastaíonn feabhsúcháin uathu agus
iad a chur ar fáil d›úsáid tithíochta sóisialta. Ba cheart
go mbeadh an Scéim Ceannaigh agus Athnuachan
ag teacht leis an Scéim Deisiúcháin agus Léasa, le
go mbeidh na húdaráis áitiúla agus AHB in ann dul i
dteagmháil le húinéirí tithe folamh, tithe faoi úinéireacht
phríobháideach a dteastaíonn deisiú/feabhsúcháin
uathu, leis an rogha an t-aonad tithíochta a léasú/a
dheisiú nó an t-aonad a cheannach agus a dheisiú/a
fheabhsú. Fuarthas dhá réadmhaoin faoin scéim seo.
EASPA DÍDINE
Tháinig 54 duine chun tosaigh in 2017. Déileáiltear le
easpa dídine ar bhunús réigiúnach. Is í Comhairle Contae
na hIarmhí an príomhghníomhaireacht do chontaetha
Laoise, an Longfoirt, Uíbh Fhailí agus na hIarmhí. Chomh
maith leis sin, tá Foireann Gníomhaíochta gan Dídean ag
gach contae. Casann an fhoireann seo le chéile gach
2/3 seachtaine.
SCÉIM TIONÓNTA (CEANNAIGH
INCRIMINTIGH)
Cuireadh tús leis an Scéim Tionónta (Ceannach Incrim-
inteach) ar an 1 Eanáir 2016. Chuir 25 tionónta iarratas
isteach faoin scéim seo in 2017. Déanann an Roinn
Tithíochta, Pleanála agus Rialtais Áitiúil athbhreithniú ar
an scéim.
IASACHTAÍ TITHÍOCHTA
Leanadh ar aghaidh le ceadú agus dul chun cinn
iasachtaí tithíochta in 2017. Fuarthas 32 iarratas.
Ceadaíodh 18 agus cuireadh iasacht amháin ar aghaidh.
Tá méadú tagtha ar an éileamh ar na hiasachtaí seo mar
gheall gur tugadh isteach an Scéim um Cheannach In-
criminteach do Thionóntaí.
TITHÍOCHT DEONACH
Tá caidreamh fada ag Comhairle Chontae an Longfoirt
leis an Earnáil Dheonach Tithíochta agus rinne an Earnáil
Dheonach Tithíochta ranníocaíocht shuntasach i soláthar
Tithíochta Sóisialta sa gContae. In 2017, thug Comhairle
Chontae an Longfoirt tacaíocht do Chomhlacht
Tithíochta Cluid in iarratas CALF le haghaidh 7 n-aonar a
sholáthar ag aonaid Cartrún Breac, An Longfort.
COTHABHÁIL AGUS ATHCHÓIRIÚ
In 2017, cuireadh €876,000 ar fáil don Bhuiséad
maidir le cothabháil agus deisiú Tithíocht Údaráis Áitiúil.
Déantar scrúdú ar an réimse seo go leanúnach le cinntiú
go mbaintear amach dea-chleachtas agus an luach ar
airgead i gcónaí.
SCÉIM AISFHEISTITHE FUINNIMH /
FUINNEOGA AGUS DOIRSE
Críochnaíodh oibreacha ar Chéim 1 den Chlár
Éifeachtúlachta Fuinnimh in 2016. Ní bhfuarthas aon
leithdháileadh in 2017 faoi Chéim 2 den scéim.
BAINISTÍOCHT EASTÁIT
Lean an tOifigeach Idirchaidrimh Tithíochta agus an
Bainisteoir Eastáit ar aghaidh ag obair le tionóntaí agus
le Cumainn Cónaitheoirí i rith 2017. Freastalaíonn gach
tionónta nua ar chúrsaí tionóntachta éigeantacha.
SCÉIMEANNA DEONTAIS TITHÍOCHTA
In 2017, fuarthas iomlán de 201 iarratas ina iomlán faoi
na scéimeanna seo. Ceadaíodh 191 iarratas faoi na trí
Scéim Deontais:
• Scéim Deontas na nÁiseanna Soghluaisteachta
• Scéim Deontas Oiriúnaithe Tithíochta
• Scéim Deontais um Chúnamh Tithíochta do
Dhaoine Breacaosta
Is é an méid a ceadaíodh ná €793,480.
Chomh maith leis sin, tugadh faoi hoibreacha míchumais
ar 31 teach sóisialta chun freastal ar riachtanais leighis
na cónaitheoirí. Ba é costas na n-oibreacha seo ná
€272,624.
CÓIRÍOCHT DO THAISTEALAITHE
Lean Comhairle Chontae an Longfoirt ag leanúint an
Clár Cóiríochta do Thaistealaithe 2014-2018. Sa gclár
seo, leagtar amach straitéis 4 bliana maidir leis an gclár
agus an cineál cóiríochta atá le soláthar do Thaist-
ealaithe. Casann an Coiste Comhairliúcháin Cóiríochta
Áitiúil do Thaistealaithe le chéile agus déantar monatói-
reacht ar an dul chun cinn maidir leis na spriocanna atá
leagtha síos sa bplean.
COISTE STIÚRTHA TITHÍOCHTA AGUS
DAOINE FAOI MHÍCHUMAS
Tá an Plean Straitéiseach le Daoine faoi Mhíchumas a
chur i dTithe i Longfoirt críochnaithe. Chas an Grúpa
Stiúrtha do Dhaoine faoi Mhíchumas le chéile trí huaire
in 2017. Tá Comhairle Chontae an Longfoirt le 5% dá
leithdháilte bliantúla a chur ar fáil do dhaoine faoi
mhíchumas.
CAIGHDEÁIN CÓIRÍOCHTA
PHRÍOBHÁIDEACH AR CHÍOS
Tá an tÚdarás Áitiúil freagrach as caighdeáin cóiríochta
a chur i bhfeidhm agus a fhorfheidhmiú sa rannóg cíosa.
Cuirtear maoiniú ar fáil don Údarás Áitiúil bunaithe ar líon
na n-iniúchtaí a rinneadh. Críochnaíodh 72 iniúchadh in
2017 agus cuireadh comhairle ar fáil do thiarnaí talúna
faoi cheisteanna neamhchomhlíonta.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 51
BUAITEOIRÍ DE CHOMÓRTAS NA NEASTÁIT IS FEARR 2017
Is comórtas bliantúil é Comórtas na nEastát is Fearr, a reáchtáladh den chéad uair in 2005 le clú agus cáil a thabhairt
don eastát tithíochta is néata agus is tarraingtí. Déantar moltóireacht ar an gcomórtas i rith míonna an tsamhraidh agus
clúdaíonn sé go leor gnéithe lena n-áirítear tírdhreachú, rialú bruscair agus néatacht. Bronntar duaiseanna ag Oíche
Dámhachtainí Bliantúil a reáchtáladh i mbliana i gComhairle Chontae an Longfoirt ar an 11 Deireadh Fómhair 2017. Seo
a leanas na torthaí.
CEANTAR 1 – BAILE LONGFOIRT
Eastáit le 50 teach nó níos mó Eastáit le níos lú ná 50 teach Molta go hArd
1st Annaly Park
2ndTeffiaPark
3rd Canalach Le Cheile
1st St. Emer’s
2nd The Hollows
3rd ArdanAlainn
Springlawn
Park Villas
AREA 2 – NEWTOWNFORBES, DRUMLISH, GRANARD, BALLINALEE, BALLINAMUCK,
EDGEWORTHSTOWN
Eastáit 20 bliain d’aois nó níos sine Eastáit níos óige ná 20 bliain Molta go hArd
1st Church View Drive, Drumlish
2nd Devine Crescent, Edgeworthstown
3rd Castle Gardens, Newtownforbes
1st River Crescent, Ballinalee
2nd Corry Park, Newtownforbes
3rd Wood View, Newtownforbes
Cois Na hAbhainn, Ballinalee
AREA 3 – LEGAN, COLEHILL, BALLYMAHON, LANESBORO, KENAGH AND KILLASHEE
Eastáit 20 bliain d’aois nó níos sine Eastáit níos óige ná 20 bliain Molta go hArd
1stSmithfieldCrescent,Legan
2nd Cartron Road, Kenagh
3rd Church View, Lanesboro
1st Curraghrua, Lanesboro
2nd Parkside Gardens, Ballymahon
3rd Deerpark, Kenagh
Foxhall Crescent, Legan
Sli Na Mona, Ballymahon
BUAITEOIR IOMLÁN
Abhainn an Chorrán, Béal Átha na Lao
BUAITEOIRÍ GAIRDÍN
Margaret & John McGoey, Páirc an Anaíle, Longfoirt
Liam Deely, Radharc na Coille, An Lios Breac
Waclaw Michal Szafarewicz, Na Loig, Longfoirt
COMÓRATAS PÓSTAEIR
Faoi 8 mbliana d’aois 8 mbliana d’aois agus níos sine
1st Megan Fallon, Kenagh
2nd Warren O’Leary, Longford
3rdCaoimhe Mannion, Legan
1st Trevor Cox, Edgeworthstown
2nd Amy Cheshire, Longford
3rd Alan O’Reilly, Kenagh
Overall Winner - River Crescent, Ballinalee
52 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
SEIRBHÍSÍ COMHSHAOIL
In 2017, thug an Stiúrthóireacht Comhshaoil faoi réimse
leathan gníomhaíochtaí faoi chláir iniúchta, monatóireach-
ta agus feasachta comhshaoil.
Clúdaíonn an chuid seo réimse éagsúil feidhmeanna agus
seirbhísí. Is iad na príomhréimsí ná -
• Rialú ar Thruailliú agus Bainistíocht Cáilíochta Uisce
• Bainistíocht Bruscair agus Glantacháin Sráide
• Bainistiú Dramhaíola agus Rialú
• Feasacht Chomhshaoil
• Reiligí
• Seirbhísí Tréidliachta agus Sábháilteacht Bia
• Rialú Madraí agus Rialú Capaill
• Struchtúir contúirteacha
• Láithreáin tréigthe
RIALÚ AR THRUAILLIÚ AGUS BAINISTÍOCHT
CÁILÍOCHT UISCE
Cuimsíonn reachtaíocht um rialú truaillithe réimsí cosúil le
truailliú uisce, truailliú aeir agus núis torainn. I measc na
gníomhaíochtaí sonracha a tugadh faoi maidir le rialú truail-
lithe, tá imscrúdú ar eachtraí truaillithe uisce, cigireachtaí
feirme, ceadú scaoileadh san uisce agus cur i bhfeidhm
clár monatóireachta d›aibhneacha, lochanna, dabhcha
séarachais agus líonta talún dúnta.
BAINISTÍOCHT ABHANTRAÍ
Aistríodh Creat-Treoir Uisce an AE i ndlí na hÉireann trí
Rialacháin an Chomhphobail Eorpaigh (Beartas Uisce), 2003
faoinar bunaíodh roinnt Ceantair Abhantraí. Athraíodh é seo in
2014, ina mbreathnaítear ar Éire anois mar Cheantar Abhantraí
amháin. Chomh maith leis sin, cuireann Rialacháin Pholasaí
an AE (Beartas Uisce) 2014 dualgais nua ar na húdaráis áitiúla
maidir leis an eilimint rannpháirtíochta poiblí an Chreat-Treoir
Uisce a chomhordú. Éilíonn an socrú nua rialachais náisiúnta
go ndéanfaidh Comhairle Chontae an Longfoirt comhordú ar ár
gcuidoibresaréimseseolehOifigPoiblíNáisiúntanahÚdaráis
Áitiúla (LAWCO) nua i gCill Chainnigh. Leanann Comhairle
Chontae an Longfoirt ar aghaidh ag déanamh monatóireacht
ar chaighdeán an uisce in aibhneacha agus i lochanna de réir
na bPleananna Bainistíochta Abhantraí ábhartha.
SAOTHARLANN COMHSHAOIL
Tá Saotharlann Comhshaoil na Comhairle Chontae suite i mBóthar
na Páirce, Longfort. Is iad na príomhréimsí gníomhaíochta ná
• Monatóireacht agus rialú truailliú uisce
• Monatóireacht ar líonadh talún
• Monatóireacht ar scaoileadh eisilteacha tionsclaíocha
• Monatóireacht ar Chaighdeán Uisce in aibhneacha
agus lochanna
BAINISTÍOCHT BRUSCAIR
Is é forfheidhmiú an Achta um Thruailliú Bruscair, 1997 - 2009,
ceann de na príomh-mheicníochtaí maidir le dul i ngleic le
truailliú bruscair i gContae Longfoirt. Is iad Maoir Bhruscair na
Comhairle go príomha a thugann faoi Rialú Bruscair.
Oibríonn an Chomhairle go dlúth le Coistí na mBailte
Slachtmhara áitiúla agus admhaíonn siad an obair iontach
atá á dhéanamh acu ar fud an chontae. I mí Eanáir 2016,
bhuaigh Baile Longfoirt in aghaidh iomaíocht láidir chun
duais an IBAL (Gnó na hÉireann in Aghaidh Bruscair) 2015
a bhuachan, nuair a measadh gurb é an baile is glaine in
Éirinn é. Dhaingnigh an baile dealbh poiblí chun an éacht
a mharcáil. Dúirt suirbhéirí An Taisce go raibh suíomhanna
i Longfoirt «ní hamháin glan ó bhruscar, ach go raibh go
leor acu ag breathnú go deas freisin». In 2017, d›éirigh le
Longfort rangú ard i Sraith an IBAL a bhaint amach arís.
Leanann an Chomhairle ar aghaidh ag ionchúiseamh
chiontóirí bruscair agus táthar ag súil le haisghabháil
infháltas iomlán den chostas nuair a théann cásanna os
comhair na cúirte. Cuireadh tús le 8 n-ionchúiseamh san
iomlán in 2017 maidir le fíneálacha nár íocadh faoin Acht
um Thruailliú Bruscair 1997.
GLANTACHÁIN SRÁIDE
Lean an Chomhairle ar aghaidh lena clár glantacháin sráide
agus boscaí bruscair a seirbhísiú i mbailte agus sráidb-
hailte an Chontae, de réir Phlean Bainistíochta Bruscair
Chontae Longfoirt. Ba é an caiteachas ar an tseirbhís seo
ná €525,000 in 2017.
PLEAN BAINISTÍOCHTA DRAMHAÍOLA
2015-2021
Is é an plean bainistíochta dramhaíola atá ann faoi
láthair do Chontae Longfoirt ná an Plean Bainistíochta
Dramhaíola Réigiúnach an Oirthir-Lár Tíre 2015-2021, atá
ar fáil ag http://emwr.ie/. Tá Longfort ar cheann de na 12
údarás áitiúil atá cleamhnaithe le Réigiún Dramhaíola an
Oirthir-Lár Tíre. Gníomhaíonn Comhairle Cathrach Bhaile
Átha Cliath mar phríomh-údarás leis an bplean a chur i
bhfeidhm. Oibríonn Comhairle Chontae an Longfoirt leis an
gCoiste Stiúrtha Fhorfheidhmiúcháin Dramhaíola Náisiúnta
(NWESC) agus trí Phríomhúdarás Réigiúnach Forfheidh-
miúcháin Dramhaíola (WERLA) maidir le forfheidhmiú
dramhaíola agus cur i bhfeidhm na dtosaíochtaí náisiúnta
aontaithe mar a aithníonn an Roinn Comhshaoil, Pobail
agus Rialtais Áitiúil.
FORFHEIDHMIÚ BAINISTÍOCHTA
DRAMHAÍOLA
Tá réimse leathan feidhmeanna reachtúla ag na húdaráis
áitiúla faoi reachtaíocht dramhaíola Náisiúnta agus Eorpach.
In obair fhoireann Forfheidhmithe Bainistíochta Dramhaíola
an Údaráis Áitiúil, tá imscrúdú a dhéanamh ar eachtraí
dumpála mídhleathach, ag tógáil bearta ionchúisimh agus
forfheidhmithe, ag cur i bhfeidhm rialúcháin freagrachtaí
an táirgeora do réimse leathan dramhaíl (lena n-áirítear
Trealamh Leictreach agus Leictreonach, Ceallraí, Feithiclí
a bhfuil a ré caite, Boinn, Plaisteach Feirme agus Dramhaíl
Tógála agus Scartála). Le linn 2017, fuarthas 1223 ghearrán
dramhaíola agus bruscair agus déanadh imscrúdú orthu
agus réiteoidh 1223 ghearrán (lena n-áirítear gearráin a bhí
ag seasamh amach ó 2016).
Le linn 2017, dhírigh cigireachtaí dramhaíola gnáthaimh na
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 53
Comhairle ar cheithre phríomh-réimse. Is iad sin a leanas: -
• Dumpáil mídhleathach / tionscadal náisiúnta in
aghaidh dumpála (ADI)
• Dramhhia
• Feithiclí a bhfuil a ré caite
• Boinn
Le linn 2017, eisíodh ceithre Fógraí Rialacháin 10 do Bhail-
itheoirí Dramhbhia agus tá forfheidhmiú ag dul ar aghaidh
go leanúnach. Tháinig ardú de 18 ar líon na gnólachtaí
atá cláraithe faoi na rialacháin boinn agus tá 27 cláraithe
anois ar an iomlán. Tugadh trí háiseanna a bhfuil a ré caite
faoi comhlíonadh. Faoin ADI, tógadh boinn a dumpáladh
go mídhleathach ó 12 shuíomh i gceantair tuaithe agus
tugadh faoi tionscnamh mór leis an gcomhshaoil a
fheabhsú ar eastáit mór amháin i mBaile Longfoirt.
Rinneadh trí ionchúiseamh faoin Acht um Bainistiú
Dramhaíola maidir le heachtraí dumpála mídhleatha-
cha agus cuireadh tús le 8 ionchúiseamh faoin Acht um
Thruailliú ó Bhruscar in 2017. Is fadhb ollmhór é dumpáil
mídhleathach de dhramhaíl tí i gceantair tuaithe agus
ar réadmhaoine folamh agus caithfidh an Chomhairle
acmhainní suntasacha a chaitheamh ar suíomhanna mar
iad a ghlanadh suas.
Chomh maith leis sin, ceadaíonn agus rialaíonn na
hÚdaráis Áitiúla áiseanna dramhaíola, cinntíonn an bai-
liúcháin údaraithe agus iompair dramhaíola ina ceantair
feidhmithe, tugann siad breithiúnas ar iarratais pleanála
maidir le tograí bainistiú dramhaíola, déanann siad mao-
irseacht ar bhainistiú dramhaíola sna hearnálacha tógála
agus gnólachta agus, cuireann siad i bhfeidhm rialúcháin
freagrachtaí an táirgeora maidir le roinnt sraitheanna
dramhaíola mar shampla pacáistiú, plaistic feirme agus
boinn. Tugtar faoi chigireachtaí comhshaoil de réir plean
cigireachta bliantúla na Comhairle. Tá réimeas tuairisciú
faoi shainordú don Ghníomhaireacht um Choamhnú
Comhshaoil (EPA) i bhfeidhm do na cigireachtaí
comhshaoil ar fad agus plean cigireachta comhshaoil
na Comhairle. Tá oibleagáidí tuairisciú suntasacha ar an
Stiúrthóireacht Chomhshaoil agus chaithfidh fardail de
na sonraí dramhaíola ar fad a chur le chéile do Chontae
Longfoirt go bliantúil agus é a chur faoi bhráid an EPA.
Caithfidh na hÚdaráis Áitiúla cloígh le Rialacháin na
gComhphobal Eorpach (Rochtain ar Eolas ar an gComh-
shaoil) 2007. Cé go bhféadfadh eisceachtaí áirithe a bheith
igceist,caithfidheolasmaidirleisangcomhshaoilatáag,
nó d’údaráis poiblí a bheith curtha ar fáil d’aon duine ach é a
iarraidh. Cuirtear comhairle agus treoir ar fáil maidir le bain-
istíocht dramhaíola do bhaill an phobail ach é a iarraidh.
Is féidir “Polasaí Forfheidhmithe ar Gníomhaíochtaí
Dumpála Mídhleathach” na Comhairle Chontae an
Longfoirt a fheiceáil ar shuíomh na Comhairle ag www.
longfordcoco.ie.
Cuireann an Chomhairle “Beolíne Gearráin Bruscair” ar fáil.
Is féidir le haon duine a fheiceanna dumpáil mídhleathach
do dramhaíl é a thuairisciú, go príobháideach, trí glaoch ar
1850 434 450.
TIONSCADAL IN AGHAIDH DUMPÁIL 2017
Thug Comhairle Chontae an Longfoirt faoi heastáit mhór
a ghlanadh suas i mbaile Longfoirt; ba iad na tionscadail
a tugadh faoi ná:
• I gcomhar le hAcmhainní Pobail Longfoirt Teo.,
rinneadh teagmháil le cumainn chónaitheoirí áitiúla
agus eagraíodh glanadh suas poiblí
• Eagraíodh “pardún dramhaíola” trí bailiúcháin bosca
bruscair a eagrú sa gceantar uair amháin – bailíodh
6.44 thonna dramhaíl tí. Bailíodh 6.74 thonna eile
ag bailiúcháin “earraí móra” sa gceantar. Bailíodh
18 thonna dramhaíl tar éis glanadh suas dumpáil
mídhleathach ó gairdíní tithe tréigthe. Bailíodh 5.92
thonna eile maidir le áiteanna poiblí, a úsáideadh le
dramhaíl a dhó go mídhleathach. Fuarthas réidh le
stoc-charn boinn dumpáilte go mídhleathach.
• Tugadh isteach seirbhísí an Seirbhís Promhaidh do
phiocadh bruscair rialta san eastáit.
• Cuireadh isteach agus deisíodh CCTV in áiteanna
poiblí agus deisíodh soilsiú poiblí.
• Clúdaíodh tithe tréigthe le cláir adhmaid agus
rinneadh teagmháil le húinéir réadmhaoine trí
reachtaíocht na láithreáin tréigthe agus bealaí eile.
• D’eagraigh an Maor Madraí seó madraí darbh ainm
“Lapaí ar an bhFéar”, le madraí neamhshrianta san
eastáit a chur lena húinéirí.
SOLÁTHAR BAINISTÍOCHTA DRAMHAÍOLA
AR ÁISEANNA
Tá 25 láithreán bainc i gContae Longfoirt faoi láthair.
Glactar le gloine glas, donn agus trédhearcach, chomh
maith cannaí alúmanaim ag gach láithreáin. Is é an
tonnáiste iomlán a bailíodh le haghaidh athphróiseáil
in 2017 ná 706 thonna gloine agus 22 thonna canna
alúmanaim.
ÚSÁID FUINNIMH
CaithfidhComhairleChontaeanLongfoirt,igcomharleis
an bpolsaí náisiúnta, ár ídiú fuinnimh a laghdú de réir aon
tríú in 2020. De bharr gur tomhaltóir fuinnimh suntasach
í an eagraíocht, cuireann sé seo dúshlán suntasach os ár
gcomhar agus gach bliain cuirtear fócas ar fheabhsú in-
criminteach ar éifeachtúlacht fuinnimh a bhaint amach.
Chun na seirbhísí a chuireann an Chomhairle ar fáil a oibriú,
caithfear úsáid a bhaint as leictreachas, gáis agus breoslaí
eile. Tá fostaí i ngach rannóg ar an eolas faoi fuinneamh
a úsáid mura bhfuil gá leis. Tá tionscadal Bainistíochta
Fuinnimh idir lámha agus in aon áit gur féidir, táthar ag
tabhairt faoi bearta le húsáid fuinnimh a laghdú. Bunaíodh
fo-choistí darbh ainm Cleachtais Phobail le heolas a roinnt.
Glacann agus cuireann fostaithe Chomhairle Chontae an
Longfoirt leis an bhforbairt Dea-chleachtas i roinnt réimsí.
Leanadh ar aghaidh leis na soláthar traenála ar bhail
Choiste Bainistíochta Fuinnimh na Comhairle in 2017.
Rinneadh dul chun cinn maidir le córas a fhorbairt le
sonraí úsáid fuinnimh a thaifeadadh ar bhealach níos
córasach. Rinne Rannóg TF na Comhairle uasghrá-
daithe ar an trealamh. Mar thoradh ar seo, táthar ag súil
go mbeidh úsáid fuinnimh maidir le hobair na Rannóga
TF laghdaithe go mór. Tá uasghrádaithe ar shoilsiú poiblí
do shoilse LED ag leanúint ar aghaidh i roinnt áiteanna.
Chas Oifigeach Feasachta Comhshaoil na Comhairle le
grúpaí pobail agus a thug cuairt ar scoileanna le aird a
tharraingt ar an gá le fuinneamh a chaomhnú nuair is gá.
Tá eolas maidir le bearta caomhnú fuinnimh san áireamh
sna Pacáistí Eolais a scaiptear sna scoileanna agus ag
cruinnithe a reáchtáiltear sna pobail.
54 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
In 2017, thug 3CEA (CKEA an t-ainm a bhí air roimhe seo)
faoi iniúchtaí fuinnimh ar fhoirgnimh na Comhairle ar fad.
Tá athbhreithniú á dhéanamh faoi láthair ar na dréacht-
thuairiscí.
Déanadh uasghrádú ar an soilsiú poiblí ar Shiúlóid na
Canála agus ag an Meall go soilse LED agus úsáid an
deontas SEAI BEC.
FEASACHT COMHSHAOIL
Is iad seo a leanas gnéithe d’obair na Rannóige seo:
• Glantachán Náisiúnta Earraigh
• Seachtain Náisiúnta na gCrann
• Bailiúcháin Earraí Móra agus Dramhaíl Ghuaiseach
• Scoileanna Glasa
• Nollaig Ghlas
• Maoiniú Comhpháirtíochta Áitiúil Comhshaoil
• Deontais Feasachta Frithbhruscair
• Na Baile Slachtmhara
• Speicis Ionracha
GLANTACHÁN NÁISIÚNTA EARRAIGH
Tugadh faoi Ghlantachán Náisiúnta Earraigh 2017 le
linn mhí Aibreán. Cuireadh bainteoirí bhruscair, miotóga,
bibí agus malaí cód dathanna do na glantacháin pobail.
Chláraigh agus ghlac os cionn 40 grúpa agus scoil páirt
sa glantacháin ar fud an Chontae.
SEACHTAIN NÁISIÚNTA NA GCRANN
Seachtain Náisiúnta na gCrann, a eagraíonn Comhairle Crann
na hÉireann agus tacaíonn Coillte, BSL agus Comhairle
Chontae an Longfoirt leis agus reáchtáladh é ó 5 go 12
Márta 2017. Tugadh an deis do Ghrúpaí Pobail, Eagraíochtaí
na mBailte Slachtmhara agus Scoileanna agus eagraíochtaí
eile sa gContae, crainn óga a choinneáil. Tugadh amach níos
mó ná 300 crann óg saor in aisce do níos mó ná 45 ghrúpa
pobail agus scoileanna le linn na seachtaine.
BAILIÚCHÁIN EARRAÍ MÓRA/DRAMHAÍL
GHUAISEACH
Reáchtáladh dhá bhailiúcháin earraí móra agus dhá bhail-
iúcháin dramhaíl ghuaiseach le linn 2017. Reáchtáladh na
bailiúcháin ag Slashers Longfoirt agus Margadh Bhaile Uí
Mhatháin. Bailíodh 4.64 thonna dramhaíl ginearálta agus in-
athchúrsáilte agus bailíodh 3.96 thonna dramhaíl ghuaiseach.
SCOILEANNA GLASA
D’éirigh le Longfoirt arís gníomhaíocht a ardú i Scoileanna
Glasa le linn 2017. Tá rannpháirtíocht na scoileanna sa
gclár beagnach lán. Le linn 2017, fuair 14 scoil a mbrat
glas arís agus fuair Clochar Bhaile Uí Mhatháin a chéad
bhrat glas. Clúdaíonn na brait téamaí mar shampla
bruscair&dramhaíl, caomhnú fuinnimh agus uisce,
Taisteal, Bithéagsúlacht agus Saoránacht Domhanda.
NOLLAIG GHLAS
Chuir an Chomhairle dhá phointe leag isteach ar fáil i
Longfoirt agus Droim Lois, áit a raibh sealbhóirí tí in ann a
gcuid crainn a fhágáil ann le stiallta, saor in aisce. Bhítear
in ann seanchártaí Nollag a fhágáil ag leabharlanna áitiúil
freisin ar fud an Chontae.
DEONTAIS FEASACHTA FRITHBHRUSCAIR
Fuair Longfoirt deontas feasachta frithbhruscair le linn
2017 de €16,000 ón Roinn Comhshaoil, Pobail agus
RialtaisÁitiúil (DECLG). Chuir an Chomhairle €6,857 leis
an maoiniú seo leis an mbuiséad iomlán a thabhairt suas
do €22,857. Úsáidtear na Deontais Feasachta Frithbhrus-
cairagusFrithghraifitíletacúletionscnaimhglantacháin,
feachtais fógraíochta maoinithe agus tionscadail
scoileanna athchúrsála agus ábhair tacaíochta a chur ar
fáil do thionscnaimh glantacháin poiblí áitiúil.
MÍR ÁITIÚIL 21 MAOINIÚ
COMHPHÁIRTÍOCHTA COMHSHAOIL
Fuair an Chomhairle leithdháileadh de €8,050 faoin
Scéim ón DECLG. Chuir an Chomhairle maoiniú comho-
iriúnaithe de 50% ar fáil ag tabhairt an maoiniú deontais
iomlán go €16,100 le tacú le tionscadail comhshaoil
nuálach agus pobalbhunaithe.
BAILTE SLACHTMHARA LONGFOIRT/
GRÚPAÍ POBAIL
Bhí bliain rathúil eile ag Comhairle Chontae an Longfoirt
ag obair leis na mBailte Slachtmhara agus Grúpaí pobail
ar fud Chontae Longfoirt agus fuair grúpaí maoiniú
trí deontais Frithbhruscair agus comhpháirtíochta
comhshaoil áitiúil. Cuireadh bainteoirí bhruscair, miotóga
agus málaí daite speisialta ar fáil ach iad a iarraidh. Reách-
táladh fóram na mBailte Slachtmhara in Abbeyshrule don
chontae ar fad le linn 2017.
SPEICIS IONRACHA
Lean an chóireáil ar Ghlúineach na Seapáine ar aghaidh
le linn 2017 le Maoiniú na hÚdaráis Áitiúil de €20,000 á
gcur ar fáil do chlár cóireála ar fud an chontae. Rinneadh
cóireáil ar os cionn 200 suíomh agus táthar ag súil go
leanfar ar aghaidh leis an gclár cóireála le linn 2018 agus
2019.
REILIGÍ
Tugann foirne faoin Scéim Shóisialta Tuaithe agus coistí
reilige deonacha áitiúil faoi cothabháil gnáthaimh na
reilige den chuid is mó. Tugann Comhairle Chontae an
Longfoirt síntiúis dhíreach d’Acmhainní Pobail Longfoirt
Teo, a dhéanann maoirseacht ar an Scéim Shóisialta
Tuaithe. Oibríonn an Chomhairle scéim reilige tacaíochta
agus faoin scéim seo faigheann grúpaí áitiúla atá ag
tabhairt faoi cothabháil reilige deontas ón Údarás Áitiúil.
Presentation
of 2017 IBAL
Awards -
Longford
announced
joint 6th out
of 50 towns/
cities surveyed.
Cleaner than
European Norms
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 55
SEIRBHÍSÍ TRÉIDLIACHTA
SÁBHÁILTEACHT BIA
Comhlíonann an Rannóg Tréidliachta i gComhairle Chontae
an Longfoirt conradh idir Comhairle Chontae an Longfoirt
agus Údarás Sábháilteachta Bia na hÉireann maidir le sáb-
háilteacht bia agus ceisteanna sláinte tréidliachta poiblí.
Déantar maoirseacht de réir an dlí ar na seamlais beaga
agus na forais tréchuir ísle déantúsaíochta feola sa gcontae
le cinntiú go bhfuil comhlíonadh iomlán i gceist ó thaobh an
reachtaíocht sábháilteachta bia.
Bhí eallaí, caoirigh agus muca a bhí táirgthe go háitiúil chomh
maithlefiannaaguséineoilpróiseáilteiseamlaisbeagaáitiúla
i gContae Longfoirt in 2017. Rinne an Cigire Tréidliachta scrúdú
réamhbháis agus scrúdú iarbháis ar gach ainmhí a maraíodh.
Tugtar faoi clár samplála a bhfuil sé beartaithe substaintí con-
túirteacha a aimsiú cosúil le miocróib, ceimicí agus hormóin
sa bhfeoil. Cinntítear sa tSeirbhís Tréidliachta an Údaráis Áitiúil
go gcoinnítear sláinte agus leas ainmhithe i gcomhar leis na
bhforálacha reachtaíochta. Tá Teastais Inniúlachta i Leasa
ag am an mharú ag gach úinéir agus foireann sna seamlais
beaga Ii gContae Longfoirt.
Le linn 2017, lean na forais tréchuir ísle déantúsaíochta feola
agus na seamlais beaga i gContae Longfoirt ar aghaidh
ag obair do chaighdeáin faofa an AE. Tá na táirge feola
a tháirgtear sa gContae faoi rialuithe tréidliachta oifigiúil.
Rialaíonn Seirbhís Tréidliachta an Údaráis Áitiúil agus ag
an am céanna, a chuireann solúbthacht cuí ar fáil d’áitribh
tréchuirísle.TáOifigeachTréidliachtaanChontaemarbhall
den Ghrúpa Oibre Idir-Rannach le treoir a chur ar fáil do
tháirgeoirí bheaga agus rialtóirí maidir le solúbthacht cuí atá
inghlactha ag iniúchóirí náisiúnta agus idirnáisiúnta. Leantar
araghaidhlefiontaragusforbairtarbhunúsleanúnachtaobh
istigh d’áitribh agus an earnáil agus gnólachtaí ag fhreagairt
d’éilimh tráchtála atá ag athrú. Spreagtar iontrálaithe nua
comhairliúcháin a fháil ó sheirbhís na Comhairle agus páirt
a ghlacadh sa earnáil. In 2017, tháinig ardú suntasach ar an
tréchuir óna seamlais beaga i gContae Longfoirt.
Tá an rannóg seo, trí tacaíocht a thabhairt do tháirgiú bia i
gContae Longfoirt ag teacht lenár bPlean Corparáideach
fiontaragusfobairtachurchuncinnsaréimsegníomhaíochta
tráchtála tábhacht seo. Thug an Rannóg Tréidliachta i gcom-
hoibriúlehOifigFiontairÁitiúilChomhairleChontaeanLongfoirt
cúnamh do dhaoine aonair le suim sa earnáil in 2017.
LeanadharaghaidhleForbairtProifisiúntaagustraenáilisáb-
háilteacht bia agus sláinte agus leasa ainmhithe in 2017 agus
tá Córas Iniúchta Inmheánach ag an Rannóg Tréidliachta.
Thug Seirbhís Tréidliachta an Údaráis Áitiúil faoi iniúchadh
inmheánach do sheirbhís náisiúnta, a bhí mar chuid
d’iniúchadh inmheánach do chaighdeáin agus a bhí mar
chuid d’iniúchadh Seachtrach a rinne Údarás Sábháilteachta
Bia na hÉireann.
Lean gníomhaíochtaí maidir le diúscairt Fotháirge Ainmhithe
ar aghaidh mar réimse tábhachtach oibre in 2017.
Chuir cruinnithe de chuid Coiste Réigiúnach um Zónóis
fóram ar fáil le haghaidh teagmháil foirmeálta idir Seirbhís
um Shláinte Phoiblí Tréidliachta Chomhairle Chontae
an Longfoirt agus gníomhaireachtaí eile e.g. An Roinn
Talmhaíochta agus an FSS. Rinne Seirbhís Tréidliachta
Chomhairle Chontae an Longfoirt teagmháil go foirmeálta
trí chruinnithe déthaobhach leis an Roinn Talmhaíochta
agus Bia agus Mara go háitiúil agus go náisiúnta in 2017.
RIALÚ MADRAÍ
Cuireann Comhairle Chontae an Longfoirt Seirbhís
Rialuithe Madra fadtéarmach ar fáil go Chontae Longfoirt.
Fostaíonn an Údarás Áitiúil Maor Madraí agus feidhmíonn
sé Foscadán Madra ar Shráid an Uisce Bheag i gContae
Longfoirt. Gearrtar fíneálacha póna. Tugadh isteach
Rialúcháin Micrishlis a chur i Mhadraí in 2016. Dhéileáil an
tSeribhís le 386 chás de mhadraí nach raibh daoine ag
iarraidh/imithe ar strae in 2017. Dóibh seo, fuair 76 úinéir
nua, i gcás 39 acu, fuair a gcuid úinéirí arís iad, aistríodh 259
do ghrúpaí leasa madraí agus cuireadh 6 acu a chodladh.
Is é polasaí Chomhairle Chontae an Longfoirt ná úinéir nua
a fháil do gach madra atá feiliúnach d’úinéir nua.
I go leor cásanna, bhí na madraí a fuair úinéir nua, tugtha le
chéile lena sean úinéirí le cúnamh ó leathanach Facebook
Seirbhís Rialú Madraí Chomhairle Chontae Longfoirt.
Choinnigh Comhairle Chontae an Longfoirt síos líon na
madraí a cuireadh a chodladh i bPóna Mardaí an Longfoirt
in 2017. Tá sé seo mar thoradh ar an bplean straitéiseach
a chuir an Seirbhís Rialuithe Madraí i bhfeidhm agus le
cúnamh ó na páirtithe leasmhara agus oibrí deonacha, a
bhfuil muid buíoch astu.
Le dul i ngleic leis an bhfadhb seo de madraí nach
bhfuil daoine ag iarraidh, leanann Comhairle Chontae
an Longfoirt ar aghaidh ag cur chun cinn úinéireacht
ainmhithe freagrach trí oideachas agus feasacht. Oibríonn
an Chomhairle scéim neodraithe fóirdheontais do mhadraí
agus freisin tá an Chomhairle agus Iontaobhas na Madraí
tar éis comhaontas straitéiseach a fhorbairt. Leanadh ar
aghaidh leis na himscrúduithe ar na Forais Tógáil Madraí
in 2017 faoin Acht um Fhorais Tógáil Madraí. Oibrítear sa
gComhairle go crua ar a bpríomh-fhreagrachtaí cosc a
chur ar mhadraí ag dul i ndiaidh caoirigh.
Leantar ar aghaidh i gComhairle Chontae an Longfoirt an
gá atá le úinéirí mhadraí Ceadúnas Madraí a cheannach a
chur chun cinn. Faoi láthair, cosnaíonn Ceadúnas Madraí
€20agus isféidiréacheannachinaonOifiganPhoist.
Is gné tábhachtach é Ceadúnas Madraí a cheannach
d’úinéireacht fhreagrach. In 2017, cheannaigh úinéirí
madraí ceadúnas “Saolré an Mhadra” ar chostas uair
amháin de €140. Tá siad seo ar fáil i Rannóg Comhshaoil
Chomhairle Chontae an Longfoirt.
RIALÚ CAPAILL
In 2017, tógadh 21 chapall faoin Acht um Rialú Capall, 1996.
Tugann Fódhlíthe um Rialú Capall Chomhairle Chontae
an Longfoirt coinneáil agus riachtanais diúscartha chun
rialtachta, de réir an Meabhrán Tuisceanna leis an Roinn
Talmhaíochta, Bia agus Mara, chomh maith rochtain a
rialú agus gníomhaíochtaí capaill in áiteanna poiblí.
Tá Comhairle Chontae an Longfoirt ag comhoibriú leis an
Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara ar phlean do Thion-
scadal Capaill Uirbeach agus tá pleananna ann freisin le
traenáil a chur ar dhaoine óga maidir leis an bhfreagracht
a bhaineann le húinéireacht capaill.
56 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
SEIRBHÍSÍ DÓITEÁIN AGUS ÉIGEANDÁLA
Tá stáisiúin dóiteáin ag an Seirbhís Dóiteáin agus
Tarrthála i mBaile Uí Mhatháin, Meathas Troim, an
Gránard, An Lios Breac agus Longfoirt. Tá 48 gcom-
hraiceoir dóiteáin fostaithe sna stáisiúin dóiteáin seo a
fhreastalaíonn ar eachtraí dóiteáin agus tarrthála. Bhí an
Roinn Dóiteáin gníomhach as sábháilteacht dóiteáin a
chur chun cinn le linn na bliana.
Rinne an Roinn Dóiteáin measúnú ar Dheimhniú Sáb-
háilteachta ó Dhóiteáin, iarratais phleanála agus
Iarratais Atreorúchán um Ceadúnas Cúirte. Tugadh
faoi Imscrúduithe Sábháilteachta ó Dhóiteáin ar áitribh
tráchtála freisin.
OIBRIÚCHÁIN
Líon iomlán Glaonna Amach – Eanáir
go Nollaig 2017
427
RIALÚ TÓGÁLA
Líon Teastais Dóiteáin a phróiseáladh
in 2017
47
Lorgaíodh Iarratas ar maoiniú ón Stiúrthóireacht Dóiteáin
Náisiúnta don mhéadú atá molta ag Stáisiún Dóiteáin
Bhaile Longfoirt. Ceadaíodh maoiniú de €762,000.00.
Lorgaíodh tairiscintí ar thógáil an tionscadal seo, ba é
Brian Doyle as Caonach an forthairgeoir rathúla.
Cheadaigh an Stiúrthóireacht Dóiteáin Náisiúnta
maoiniú caipitil de €46,000.00 do sholáthar Jíp nua
le Comhartha Feithicle Suite do Bhaile Longfoirt.
Ceannaíodh an trealamh agus tá sé in úsáid.
Fógraíodh post mar Chomhraiceoir Dóiteáin 4 uaire do
An Lios Breac ach níor éirigh leis an Seirbhís iarrthóir
feiliúnach a earcú. Earcaíodh Comhraiceoir Dóiteáin nua
amháin in 2017 do Stáisiún Dóiteáin Longfoirt.
D’éirigh Comhraiceoir Dóiteáin David Brennan as a phost
le Seirbhís Dóiteáin Longfoirt i mí Lúnasa 2017 tar éis 27
bliain seirbhíse.
D’éirighanOifigeachCúntaFoirneBettyMcNerneyasa
post ó Chomhairle Chontae an Longfoirt i mí na Nollag
2017 tar éis 42 bhliain seirbhíse. Den chuid is mó, rinne
Betty a cuid seirbhís le Seirbhís Dóiteáin Longfoirt.
Críochnaíodh an Clár Traenála/Druile Chomhraiceora
Dóiteáin i gcomhar leis an bPlean Oibríochtúla Bliantúil
an Stáisiúin Dóiteáin 2017. Tugadh faoi Traenáil Uisce
Sciobtha den chéad uair i mBaile Uí Mhatháin. Ghlac
gach pearsanra as Seirbhís Dóiteáin agus Tarrthála
Chontae Longfoirt páirt sa traenáil.
Thug 12 thiománaí faoi Thraenáil Tiománaí Seirbhíse
Éigeandála i gcomhar le Treoracha ón Údarás um Sháb-
háilteacht ar Bhóithre.
Traenáil Urrainne Iompraíocht Dóiteáin 2017
Ford Ranger nua le Comhartha Feithicle Suite do
Bhainistiú Thrácht ar Bhóithre
Cleachtadh Tarrthála Rópa 2017
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 57
COSAINT SHIBHIALTA
Is é Cosaint Sibhialta Éireann an eagraíocht Cosanta
Sibhialta Náisiúnta na hÉireann. Oibrítear é ag leibhéal
an Údaráis Áitiúil i gcomhar leis an Roinn Cosanta. Tá
óglaigh traenáilte i scileanna éagsúla mar chuid den
eagraíocht agus is cúltaca iad na hóglaigh seo do PRA
agus tá siad ar fáil le cúnamh a thabhairt má theastaíonn
sé.
Tá 24 oibrí deonach i Longfoirt faoi láthair agus tá 13
earcach nua ag críochnú a dtraenáil bunúsach. Faoi
láthair, tá 7 EMT, 8 EFR, 4 FAR agus 4 CFR traenáilte
againn. Tugtar faoin dtraenáil inár gceannáras agus
cuireann ár dteagascóirí féin an traenáil ar fáil. Sa
traenáil eile tá cuardach agus tarrtháil, scaipeadh, leasa
agusanfliúéanúil.D’fhreastailnaEMTarroinnttraenáil
réigiúnach agus oícheanta eolais agus a chur portfóil-
iónna le chéile don scrúdú PHECC.
In 2017 chuir muid clúdach garchabhair ar fáil do 59
imeacht áitiúil agus leasa ag an gclinic bainc deonaithe
fola. Ba iad seo a leanas na dualgais:
• Cluichí socair áitiúla
• Cluichí CLG
• Imeachtaí lúthchleasaíochta
D’fhreastail muid ar roinnt Imeachtaí Údaráis Áitiúla
agus Carthanais. Ba iad na dualgais mhóra a bhí orainn
anuraidh ná:
• Fleadh Bhaile Uí Mhatháin
• Féile Longfoirt
• Maratón Longfoirt
• Féile láibe Dheireadh Fómhair
Reáchtáladh ár Aifreann bliantúil agus bronnadh boinn
i mí na Samhna. D’fhreastail óglaigh agus a gclann
agus baill den Chomhairle Chontae agus ár gcairde
ón mbraine Longfoirt Peter Keenan a hAon d’iarrbhall
de na fórsaí armtha. Bronnadh bonn comórtha ar na
hóglaigh lena rannpháirtíocht a mharcáil sna himeachtaí
náisiúnta 1996 go 2016. Bhí an bonn seo coimisiúnaithe
go speisialta ag an Roinn Cosanta.
Ghlac 12 dár óglaigh sa gcleachtadh réigiúnach a reách-
táladh i Sligeach i mí Aibreán. Bhí trí eilimint ag baint leis
seo; garchabhair, cuardach agus tarrtháil agus leasa.
Bhuaigh Longfoirt an rannóg leasa den chleachtadh
agus baineadh taitneamh as an imeacht ar fad agus
ceapadhgurtaithífoghlamafiúntachabhíann.
58 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
BÓITHRE, IOMPAR AGUS SÁBHÁITEACHT AR BHÓITHRE
PRÍOMHSPRIOC:
“Cinntiú go
dtabharfaidh polasaithe
infreastruchtúir iompair
cúnamh agus go
gcuirfidh go gcuirfidh siad
forbairt eacnamaíochta
agus sóisialta Chontae
Longfoirt chun cinn
agus an tarraingteacht
fhisiciúil an chontae
a choinneáil agus a
fheabhsú agus an
timpeallacht thart air”.
Tá Longfort lonnaithe suite go straitéiseach in aice le lár
na hÉireann tá sé trasna na Príomhbhealaí Náisiúnta an
N4 agus an N5 agus na Bealaí Tánaisteacha Náisiúnta an
N55 agus an N63. Bíonn go leor trácht ar fud an Chontae
mar gheall ar na bealaí seo.
Tá líonra Bóithre Náisiúnta, Réigiúnacha agus Áitiúla
taobh istigh den Chontae ag Comhairle Chontae an
Longfoirt. Faoi láthair, is é an briseadh síos ar na bóithre
faoi húdarás na Comhairle Chontae an Longfoirt ná: -
RANgÚ NÁISIÚNTA RÉIgIÚN-
ACH
ÁITIÚIL IOMLÁN
Ceantar
Bardasach Bhaile
Uí Mhatháin (km)
42.25 72.15 504.36 618.76
Ceantar
Bardasach an
Gránard (km)
18.95 68.09 707.56 794.60
Ceantar
Bardasach
Longfoirt (km)
37.37 12.31 157.72 207.40
Líon Ciliméadair 98�57 152�55 1369.64 1620.76
Cuireadh na hoibreacha áirithe seo a leanas i gcrích in
2016 -
SCÉIMEANNA FEABHSAITHE COSÁIN
BHÓITHRE NÁISIÚNTA
Roghnaítear na scéimeanna Cosáin Náisiúnta ar bhunús
an tsuirbhé is déanaí den líonra leis hoibreacha áirithe
seo a leanas déanta in 2017 –
COSÁN SONRAÍ NA hOIBREACHA
N5 Dromchlú Cosáin
in Achadh Riabach,
Longfoirt
Oibreacha Dromchlú Cosáin
ar an N5 in Achadh Riabadh
lena n-áirítear acomhail
N5 Dromchlú Cosáin
ag Droichead Uí
Fhallúin, Longfoirt
Oibreacha Dromchlú Cosáin
ar an N5 in Achadh Riabadh
lena n-áirítear acomhail
N63 Acomhal na
hArdeaglaise Longfoirt
Tá na Comharthaí Tráchta
agus oibreacha eile ag
Acomhal na hArdeaglaise
ag Obair anois agus tá na
hoibreacha críochnaithe.
FEABHSÚ BÓITHRE ÁITIÚIL & RÉIGIÚNACH
Le linn na bliana, feabhsaíodh agus coinníodh na Bóithre
Áitiúla & Réigiúnacha faoin gClár Athchóirithe. Tá an
Deontas i dhá chineál -
• Tá an eilimint Feabhsaithe Athchóirithe deartha
le caiteachas ar athchóiriú dromchla agus atógáil
bóthair.
• Is í an aidhm atá leis an Cothabháil Athchóirithe ná
caighdeán struchtúrtha an bhóthair a chosaint trí
chóiriú dromchla.
OIBREACHA ATHSHLÁNÚ DROICHID
Tugadh faoi hoibreacha athshlánaithe droichid ag an
gCurrach Rua, Doire Seanbhóg agus Páirc na gCóiníní.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 59
SCÉIMEANNA SÁBHÁILTEACHTA DE
CHOSTAS ÍSEAL
Cuireann an Deontas Feabhsaithe Sábháilteachta de
Chostas Íseal oibreacha feabhsaithe sábháilteachta de
chostas íseal ar Bhóithre Réigiúnacha agus Áitiúla ar fáil.
Tugadh faoi Scéimeanna Sábháilteachta de Chostas
Íseal ag na láithreáin seo a leanas -
• Baile an Fhaireacháin, Gránard
• Geilseach, Béal Átha na Muc
• Clonrollagh, Longfort
• Grianard Ard, Longfort
• An Chrois, Ardach
• Acomhal Chnoc na Góla
CLÁR COTHABHÁLA GHEIMHRIDH
Cuireann an plean Seirbhís Gheimhridh, an creat ar fáil
le déileáil le staid na hAimsire Gheimhridh ar na bóithre
agus cuireann sé freagairt pleanáilte agus comhor-
daithe Chomhairle Chontae an Longfoirt ar fáil. Is é
aidhm an gclár cothabhála gheimhridh ná gluaiseacht
sábháilte na húsáideoirí bóithre, chomh fada is atá sé
réasúnta praiticiúil ar na Bóithre Náisiúnta agus bealaí
straitéiseacha eile a aithníodh le linn drochaimsir.
CAITEACHAS
Faightear na Deontais Bóithre Náisiúnta ó Iompair In-
freastruchtúir na hÉireann le tabhairt faoi cothabhála
oibreacha ar na Bóithre Náisiúnta agus na Droichid i
gContae Longfoirt agus cuirtear Deontais Stáit do na
húdaráis áitiúla chun cuir leis an soláthar a fuarthas
óna hacmhainní féin i dtreo clár bóthair d’fheabhsú,
cothabháil agus bainistiú ar líonra na mbóithre réigiúna-
cha agus áitiúla. Ba é an caiteachas ar Bhóithre Náisiúnta
agus Neamhnáisiúnta in 2017 ná é seo a leanas -
1. BÓITHRE NÁISIÚNTA (DEONTAIS IOMPAIR INFREASTRUCHTÚIR NA hÉIREANN)
Oibreacha Feabhsúcháin €1,058,355
Cothabháil NP & NS €338,564
Athnuachana Cosáin HD & Suirbhéanna €252,125
Cothabháil Gheimhridh €108,778
Total: €1,757,822
2. BÓITHRE NEAMHNÁISIÚNTA (DEONTAIS NA ROINNE COMHSHAOIL, POBAIL AGUS RIALTAIS ÁITIÚIL)
Deontas Feabhsúcháin Áirithe €440,325
Oibreacha Feabhsúcháin Athchóirithe €2,709,452
Oibreacha Cothabhála Athchóirithe €615,266
Deontas Cothabhála Lánroghnach €1,052,615
Oibreacha Feabhsúcháin Sábháilteachta ar Chostas Íseal €161,377
Comharthaí Luasteorainn €31,970
Athshlánú Droichid €232,733
Drochaimsir €23,374
Clár Traenála €24,000
Iomlán: €5,291,112
3. BÓITHRE NEAMHNÁISIÚNTA (SÍNTIÚS NA COMHAIRLE) €806,617
Buiséad Iomlán: € 7,855,551
CUR CHUN CINN SÁBHÁILTEACHT BÓITHRE AGUS
SEIRBHÍS MHAOR SCOILE
Tá ról Sábháilteachta Bóthair na hÚdaráis Áitiúla leathan
agus clúdaíonn sé ó Tógáil Bóthair go Cur chun cinn
Sábháilteacht go Scéimeanna Maoir Scoile. Tá ról leath-
naithe anois ag an Údarás Áitiúil i sábháilteacht bóthair
a chur chun cinn trí níos mó tionscnaimh a fhorbairt ag
leibhéal áitiúil mar shampla:
• Tá na gníomhaireachtaí seo a leanas mar chuid
de Choiste Ag Obair le Chéile ar Shábháilteacht
ar Bhóithre Longfoirt: - TII, an tÚdarás um Sháb-
háilteacht ar Bhóithre, Comhordaitheoir Spóirt
Chomhairle Chontae an Longfoirt, An Garda
Síochána,OifigeacharShábháilteachtarBhóithre
Chomhairle Chontae an Longfoirt, Baill Chúram
Leanaí Chontae Longfoirt, Comhairleoir Mark Casey
agus Baill de Sheirbhísí Dóiteáin Longfoirt.
• Tugadh isteach ROTHAÍOCHT i gCEART, an
Caighdeáin Náisiúnta do Thraenáil Rothaíochta in
Éirinn in 2017.
• Is cúrsa traenála modúlach rothaíochta ar sháb-
háilteacht ar bhóithre deartha leis an t-eolas agus
na scileanna a thabhairt do rothaithe le gluaiseacht
trí an córas bóthair go sábháilte, comhshaoil atá
roinnte le húsáideoirí bóithre eile.
• Tarraingníonn an Feachtas nua Freagracht an
Fhostóra dá Fhostaí a thiomáininn chuig na hoibre.
• Comhordú leis an Údarás um Shábháilteacht ar
Bhóithre – fógraíocht, cur chun cinn agus feachtais
na meán.
• Cur chun cinn an “Cód Trasnaigh go Sábháilte”.
• Sábháilteacht ar Bhóithre a chur chun cinn in Iar-
60 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
bhunscoileanna agus na Cláir Ógtheagmhála tríd
an “Clár Tiomáin don Saol” ó mí Eanáir go Nollaig
2017. Bhí an traenáil ar súil in Ógtheagmhála Bhaile
Uí Mhatháin, Ógtheagmhála Bhaile Longfoirt,
Meánscoil Mhuire Iar-bhunscoil Longfoirt agus Iar-
bhunscoil na Maighne.
• Tá an tSeirbhís Maoir Scoile Sóisearach curtha le
chéile le háiseanna trasnú go sábháilte a chur ar fáil
do ghasúir i gcomharsanacht na mbunscoileanna
i mbailte agus i sráidbhailte tuaithe. Reáchtáladh
Babhta Réigiúnach Ros Comáin/Longfoirt/
na hIarmhí ag Scoil Náisiúnta Scoil Mhuire, an
Lios Breac agus ghlac 12 scoil páirt san imeacht.
Bhuaigh Scoil Náisiúnta Scoil Mhuire, an Lios Breac
an Babhta Réigiúnach den Chomórtas Maoir Scoile
2017. Tá dhá Scéim ag Comhairle Chontae an
Longfoirt ar bun ag Scoil Náisiúnta Scoil Mhuire,
an Lios Breac agus Scoil Náisiúnta Naomh Mhuire,
an Droim Lois. Cuirtear Maor Aosach ar fáil i Scoil
Náisiúnta Bhéal Átha Liag.
• Cur chun cinn le Feachtas Sábháilteacht ar Bhóithre
iRadio “is é an I atá Teoranta”.
• Cuireadh feasacht ar Shábháilteacht ar Bhóithre
chun cinn sna Scoileanna Náisiúnta ar fud an
chonate.
• I gcomhar leis an Údarás um Shábháilteacht ar
Bhóithre, tháinig “Seiceáil an bhfuil sé Oiriúnach” ar
cuairt do Gharáiste Toyota Nally, Bóthar Bhaile Átha
Luain, Longfort. In Éirinn, áfach, is cúis imní mhór iad
gasúir a chuir i suíocháin chairr agus d’fhéadfadh
3 nó 4 gasúr a bheith curtha isteach sa suíochán
mícheart.
• Cur chun cinn le iRadio “Feachtas Sábháilteachta
Deireadh Seachtaine Saoire Bainc” agus Feachtas
Sábháilteachta an Nollaig agus na Bliana Nua.
• Bhí Seó Sábháilteacht ar Bhóithre Axa le bheith ar
súil san Amharclann Cúlstáitse ar an 17 Deireadh
Fómhair 2017 ach cuireadh ar ceal é mar gheall ar
Stoirm Ophelia.
LOCAL IMPROVEMENT SCHEMES
17 Schemes were completed in 2017 totalling
€302,443.
CLÁR
Cuireann CLÁR maoiniú ar fáil do thionscadail infreast-
ruchtúir bheaga i gceantair tuaithe faoi mhíbhunt-
áiste a bhfuil leibhéil suntasach dídhaonrú tar éis tarlú
ann. Tá athoscailt CLÁR mar chuid de chlár an Rialtais
d’Fhorbairt Tuaithe. Cuireadh maoiniú ar fáil faoi dhá
bheart, Bearta Sábháilteachta do Scoileanna agus
áiseanna Pobail/Spóirt agus limistéir ilúsáide cluichí
(MUGA) agus Bóithre Rochtain Áitiúil.
Scoil Mhuire Newtownforbes winners of the Regional Junior School Warden Final.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 61
Fuarthas maoiniú do na scéimeanna seo a leanas: -
BEART 1
Tosaíocht Láthair Cur síos ar an scéim molta Ded Costas
1 Scoil Náisiúnta
Chluaintí, Doire Fhiáin,
Longfort
4 chomhartha sábháilteachta páistí le cuir
in airde Fálú le baint, marcanna le cuir ar na
bóithre agus bearta sábháilteachta a fheabhsú
Baile Uí Mhatháin
9004
€8,000
2 Scoil Náisiúnta na
Leasa Bhric, An Lios
Breac
Feabhas a chur ar chomharthaí agus
marcanna a chur ar na bóithre
An Lios Breac 9054 €5,000
3 Scoil Samathann, Béal
Átha na Lao
Tá an scoil seo suite ar an R194. Bíonn go leor
trácht ar an mbóthar seo. Comharthaí Luais
Sábháilteachta a chur in airde ag cur in iúl go
bhfuil carranna ag dul isteach i limistéir faoi
leith
Béal Átha na Lao
9014
€14,000
4 An Léana Mór
Náisiúnta, An Léana
Mór
Trasrian coisithe a thógáil ag an scoil An Ráth Riabhach
9009
€30,000
5 Baile Bhéal Átha na
Lao, Béal Átha na Lao
Trasrian coisithe a thógáil, athailíniú cosáin
le go mbeidh siad oiriúnach don trasrian,
comharthaí agus marcanna ar na bóithre le
feabhas a chur ar sábháilteacht do choisithe
atá ag freastail ar áiseanna poiblí
Béal Átha na Lao
9014
€30,000
6 Soilse gealánacha
ómracha sábháil-
teachta ag 3 Scoil
Náisiúnta a athrú
Flashing amber lights are damaged at three
nationalschoolsandarenotfixable
Baile Uí Mhatháin
9004
Mainistir Leathrátha
9013
Gránard Tuaithe 9040
€21,000
7 Scoil Náisiúnta Naomi
Dominic, Caonach
Scoil suite ar bhóthar réigiúnach le go leor
trácht air. An trasrain coisithe atá ann faoi
láthairabhogadhóOifiganPhoistgodtían
Scoil.
9013, 9005,9016 €30,000
8 Scoil Náisiúnta
Naoimh Mhuire, New-
towncashel
Feabhas a chur ar na comharthaí ag na
scoileanna agus marcanna a chur ar na bóithre
Meathas Troim 9030 €4,000
9 Scoil Náisiúnta
Naomh Mel, Ardach
Feabhas a chur ar na comharthaí ag na
scoileanna agus marcanna a chur ar na bóithre
Maigh Dumha 9053 €3,000
10 Scoil Mhuire Gan
Small, Béal Átha Liag
Feabhas a chur ar na comharthaí ag na
scoileanna agus marcanna a chur ar na bóithre
Ráth Claon 9055 €4,000
11 Bóthar go dtí an Reilig
i Meathas Troim
Dromchla a chur ar an gcarrchlós le freastal
ar an scoil/ crèche/ionad pobail/halla spóirt
agus an reilig i Meathas Troim
Meathas Troim €15,000
12 Scoil Náisiúnta Chill
na Sí, Scoil Náisiúnta
Chnoc na Góla, Scoil
Náisiúnta na hÉanaigh
Bheaga
Soilsiú poiblí ag 3 scoil a thabhairt suas go
dáta
Cill Eo 9050
Cill na Sí 9049
€11,000
13 Cladach na Cill Móire,
An Chill Mhór, Droing
Draenáil, fálú, dromchla ar an gcarrchlós, claífort in
aice le líne an chladaigh leis an gceansú a chosaint
Gránard Tuaithe
9026
€18,000
14 Carrchlós Droing Codanna agus an dromchla a láidriú agus
le rochtain a fháil ar an mbóthar agus ar an
gcarrchlós
Gránard Tuaithe
9026
€30,000
Iomlán €223,000
62 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
BEART 2
Tosaíocht Láthair Cur síos ar an scéim molta Ded Costas
1 Droim Lios Timpeallán atá fabhrach do dhaoine faoi
mhíchumas sa gclós súgartha
Droim Lois 9048 €4,000
2 Gránard An Balla dreapadóireachta a athrú Gránard Uirbeach
9027
€2,400
3 Achadh na Cloiche Additional slide and tunnel Gránard Tuaithe
9026
€4,000
4 An Lios Breac, New-
towncashel, Caonach,
Baile Uí Mhatháin
Painéil súgartha fabhrach do dhaoine le
uathachas don cheithre chlós súgartha, An Lios
Breac, Newtowncashel, Caonach agus Baile Uí
Mhatháin
An Lios Breac
9054, Baile Uí
Mhatháin 9004
€4,160
Iomlán €18,200
Tosaíocht Láthair Cur síos ar an scéim molta Ded Costas
1 Baile Slachtmhara na
Leasa Bhric
Cosán poiblí nua a thógáil lena n-áirítear
oibreacha gaolmhara & soilsiú poiblí duchtála
don Reilig i Lios Breac
An Lios Breac €45,000
2 Ionad Pobail Cholmcille An carrchlós a huasghrádú a bhfuil gairbhéal air
faoi láthair (asfalt & cuir marcanna ar na spásanna.
Cuir san áireamh nithiúil a chur síos taobh thiar
den ionad)
An Sonnach €19,409
3 Cumann Forbartha
Cheantar Mheathas
Troim
Faigh réidh leis an smionagar agus an sean-leac
choincréite atá ann faoi láthair agus cuir dromchla
nua air le tarmac
Meathas Troim €15,577
4 Scoil Náisiúnta Naomh
Teresa
Tabhair an carrchlós suas go dáta le 10 spás
bhreise a chur leis agus marcanna bóthair
Cill Eo €8,264
5 Baile Slachtmhara
Bhaile Uí Mhatháin
Cuir feabhas/déan uasghrádú ar an obair ar an
gcarrchlós agus áit an chlub bháid i mBaile Uí
Mhatháin lena n-áirítear suíocháin nua, mullaird,
tírdhreachtú, marcanna carrchlóis
Baile Uí
Mhatháin
€25,500
6 Baile Slachtmhara an
Mhainistir Shruthla
i) Uasghrádú ar an gcarrchlós & an cosán ag
Coillte an Chaisleán Nua agus ar an tírdhreachtú
ii) Plandú tírdhreachtú/Panéil Eolais & suíocháin
ag Uiscerian Whitworth ar an gCanáil Ríoga
Baile Uí
Mhatháin
€36,550
7 Scoil Náisiúnta Naomh
Mhuire
Cuir leis an áit súgartha & an trealamh cispheile a
athrú & marcanna línte ar 2 chúirt
An Caiseal
Thiar
€5,288
8 Baile Slachtmhara
Dhroim Lois, Droim Lois
Clárchosán & amhairc a thógáil (oiriúnach do
chathaoireacha rothaí)
Droim Lois €32,427
9 Grúpa Pobail Bhaile
Huigín, Baile Huigín,
Gránard
Críochnaigh an chéad chéim eile den obair
ar an gcoimpléasc lena n-áirítear oibreacha
athchóirithe bóthair & cur isteach soilsiú phoiblí
Gránard
Uirbeach
€41,902
10 Baile Slachtmhara na
Léana Mhóir, Sráidbhaile
na Léana Mhóir
Uasghrádú ar cheantar an halla pobail & conláiste
(troscán nua & obair tírdhreachtaithe in áit
súgartha an bhaile)
An Ráth
Riabhach
€8,500
Total €238,417
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 63
SEIRBHÍSÍ UISCE
Is é Uisce Éireann an Fóntas Náisiúnta atá i gceannas ar
an scéimeanna uisce agus dramhuisce poiblí i gContae
Longfoirt ó 1 Eanáir 2014. Ón am sin, d’oibrigh foireann na
Comhairle i Seirbhísí Uisce ar bhunús gníomhaireachta
chun na hionaid agus na líonraí uisce agus dramhuisce
a choinneáil taobh istigh den Chontae thar ceann Uisce
Éireann faoi Comhaontú Seirbhíse (SLA). Aontaíodh ar
Plean Seirbhíse Bliantúil in 2017 faoina raibh sé mar
sprioc ag Comhairle Chontae an Longfoirt seirbhísí a
chur ar fáil faoi théarmaí an SLA le seirbhísí uisce a chur
ar fáil le riachtanais custaiméirí Uisce Éireann i gcomhar
le riachtanais reachtúla agus rialála ar bhealach cost-
éifeachtúil. Cuirtear iachall ar an gComhairle faoin bPlean
Seirbhíse Bliantúil (ASP) spriocanna áirithe aontaithe
agus caighdeáin fheidhmíochta a bhaint amach ag
tabhairt san áireamh an measúnú feidhmíochta iomlán
atá molta ag an gCoimisinéir um Rialáil Fuinnimh (CER)
chomh maith leis an Gníomhaireacht um Chaomhnú
Comhshaoil (EPA). Leagadh síos in ASP 2017, an buiséad
leithdháilte agus líon na ndaoine chomh maith leis
na Táscairí Feidhmíochta do Chomhairle Chontae an
Longfoirt. Thug Uisce Éireann aiseolas ó Chomhairle
Chontae an Longfoirt san áireamh i bhfoirmiú ASP 2017.
Leanadh ar aghaidh leis an bpróiseas sócmhainní in-
freastruchtúir taobh istigh den Chontae a aistriú go
foirmeálta d’Uisce Éireann in 2017 e.g. láithreáin ina raibh
ionaid uisce agus dramhuisce lonnaithe le 16 láithreán
eile aistrithe d’Uisce Éireann trí Ionstraim Reachtúil.
Baineadh úsáid as caiteachas oibríochta do Seirbhísí
Uisce do 2017 i gComhairle Chontae an Longfoirt le
costais reatha ó lá go lá de na hionaid, na stáisiúin cai-
déalúcháin agus na líonraí a tháinig go dtí costas de €5
mhilliún. Chomh maith leis sin, baineadh amach feab-
hsuithe suntasachta d’infreastruchtúr Uisce Éireann i
mbliana ar fud an Chontae. Ba iad seo a leanas ná -
• Athsholáthair de níos mó na 30 ciliméadar de
phíomhphíobán uisce ar chaighdeán íseal ar fud an
Chontae ag
• Meathas Troim, an Lios Breac, Achadh na Cloiche,
Droim Lúir, Cluain Mí, An Bealach, Droim Lois,
Cathanach, Gránard, Shroid agus Baile Uí Mhatháin.
• Feabhsúcháin ar infreastruchtúir uisce atá ann faoi
láthair suas de luach €1.1 milliún ar uasghrádaithe
spriocdhírithe ag áiseanna éagsúla taobh istigh den
Chontae. Liosta samplach de na hoibreacha a tugadh
faoi:
• Athchóiriú agus atógáil Ghléghlantóir ag Ionad
cóireála uisce Mainistir Shruthla
• Deisiú Struchtúrtha do Thaiscumair ag Cill Ó
Sealbhaigh
• Athchóiriú Stáisiún Caidéalúcháin Éadan Mór
• Droichid Ardaithe Nua ag Ionaid Cóireála Uisce
Loch Foirbis agus Mainistir Shruthla
• Árthach Sáithiú ag Loch Foirbis
• Atógáil Dúnphoill ar an líonra
Tá Seirbhísí Uisce Chomhairle Chontae an Longfoirt ag
obair ar son Uisce Éireann ar bhunús leanúnach agus
táthar ag tabhairt faoi uasghrádaithe caipitil suntasacha
ar ár bpríomh-ionaid cóireála uisce taobh istigh den
Chontae in tionscnamh infheistíochta spriocdhírithe
deartha le éifeachtúlachta, caighdeáin ídiú fuinnimh a
fheabhsú ar fud an Chontae ag úsáid trí Phríomhchlár
– Clár Díghalraithe, Cláir Feabhsúcháin Beaga agus clár
uasghrádaithe trealamh CFC. Cuireadh cuid mhaith de
na trí chlár seo le chéile agus cuireadh tús leo in 2017.
64 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
AGUISÍN 1: DUL CHUN CINN BLIANTÚIL AR AN
bPLEAN CORPARÁIDEACH (2015-2019)
Tar éis gur glacadh le Plean Pobail agus Eacnamaíochta
Áitiúil 2016 agus roinnt athruithe suntasach i dtimpeal-
lacht oibre na Comhairle, chuir Comhairle Chontae an
Longfoirt tús le próiseas athbhreithnithe dá bPlean Cor-
paráideach go luath in 2017. Díríodh ar na hathruithe
do thimpeallacht oibre na Comhairle san athbhreithniú
agus cuireadh roinnt leasuithe ar fáil maidir le Príom-
hluachanna, Téamaí agus Spriocanna Straitéiseacha
na Comhairle do chuid eile den téarma na Comhairle
seo. Trí comhairliúcháin le fostaithe, baill tofa agus an
phobal, aontaíodh ar an 10 Sprioc Straitéiseach seo a
leanas -
1. Tacú le pobail gníomhaíochta inbhuanaithe agus
sábháilte agus a chothabháil inár gContae trí
teagmháil leis an bpobal agus cumasú.
2. An fhorbairt infreastruchtúr a phleanáil agus chur
ar fáil agus a choinneáil, an Clár Athnuachana agus
comhshaoil nádúrtha Chontae Longfoirt.
3. Timpeallacht gnó tacúla a choinneáil le tacú le
cruthú poist agus coinneála agus oibriú le gníom-
haireachtaí cuí le infheistíocht a mhealladh chuig
Contae Longfoirt.
4. Oibriú lenár bpobal le Turasóireacht inbhuanaithe
a fhorbairt sa gContae, bunaithe ar ár gcaighdeán
comhshaoil nádúrtha, na daoine, ár n-oidhreacht
agus ár sócmhainní cultúrtha.
5. Sláinte, sábháilteacht agus folláine ár bhfórsa oibre
a choinneáil agus tacú lenár bhfostaithe ina bhfé-
idearachtaí a fheiceáil.
6. Bainistíocht airgeadais láidir, bainistiú riosca,
iniúchadh, rialachas corparáideach agus córais
rialú agus comhlíonta a chur ar fáil.
7. Tacú le daonlathas áitiúil lena n-áirítear an polasaí
déanamh agus ról ionadaithe ár gComhairleoirí
agus rannpháirtíocht poiblí inár gcinnteoireacht.
8. Cainéil Cumarsáide inmheánach agus seachtrach
cuí a fhorbairt agus a chothabháil a dhéanann níos
éasca é don Chomhairle teagmháil a dhéanamh
le chéile, lenár bpobail agus le páirtithe leasmhara
agus an domhan mór.
9. Tacú le seirbhís custaiméara ar ard chaighdeáin trí
úsáid teicneolaíochta a uasmhéadú agus an taithí
custaiméara is fearr a chur ar fáil.
10. Ról ceannasaí a ghlacadh in Ionchuimsiú sóisialta,
comhionannais, cearta daonna agus rochtain
uilechoiteann.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 65
AGUISÍN 2: TEASTAS CLÁRÚCHÁIN NSAI
66 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 67
AGUISÍN 3: TUAIRISCÍ CHOISTÍ UM BEARTAIS
STRAITÉISEACHA 2014-2019
FORBAIRT EACNAMAÍOCHTA AGUS FIONTAIR SPC
COMHAIRLEOIRÍ
• Seamus Butler (Cath)
• Padraig Loughrey (éirithe as ó Meán Fómhair 2017)
• Colm Murray
• Peggy Nolan
• Pat O’Toole
• Joe Flaherty (páirteach ó Nollaig 2017
IONADAITHE EARNÁLA
• Fintan McGill (Gnó/Fostóirí)
• Louise Lovett (Pobail & Deonach)
• Ray Hogan (Comhshaoil/Caomhnú)
• Mona Considine (Coiste Turasóireachta an Chontae)
Chas an SPC le chéile 4 uaire le linn 2017 – 13 Feabhra,
15 Bealtaine, 18 Meán Fómhair agus 18 Nollaig. Lean
Seamus Butler ar aghaidh mar Chathaoirleach don
2ú Téarma tar éis gur éirigh an Chomhairleoir Padraig
Loughrey as a phost. Pléadh na nithe seo a leanas ag
na cruinnithe -
• Plean Feidhmithe LECP
• Cur chun cinn Straitéiseach Longfoirt
• Clár Forbartha Tuaithe (LEADER)
• Straitéis Turasóireachta Longfoirt
• Straitéis le haghaidh margaíocht do Chontae
Longfoirt
• Misin Trádála le Longfort a chur chun cinn mar
cheann scríbe infheistíochta
• Aighneachtaí ar Straitéis Rialtais
• Fóram Eacnamaíochta Longfoirt
• Scéim Gnó Spreagtha
• Mol Cruthaitheach & Nuála
• Eolas Earnála/imeachtaí Líonraithe
• Tionscnaimh USEFE
• Scéim Tacaíochta Deontais Pobail 2017
• Clár Athnuachana
• Uasdátú an Cheathrú Thuaidh
• Tionscadail Foirne na mBailte
• Scéim Athnauchana Baile & Sráidhbaile
• Caitheamh Aimsire Taobh Amuigh/Maoiniú Chlár
• Center Parcs
• Cur i láthair ó IDA
• Cur i láthair ó bhfóram Scileanna Réigiúnacha Lár
na Tíre
• Scéim Forbartha Ranníocaíochta
SEIRBHÍSÍ TITHÍOCHTA SPC
COMHAIRLEOIRÍ
• Cllr P.J. Reilly (Cath 1ú Téarma)
• Gerry Warnock (Cath 2ú Téarma)
• John Browne
• Martin Mulleady
PAUL ROSS IONADAITHE EARNÁLA
• Derek Scanlon (Forbairt/Tógáil)
• Tess Murphy, Stephanie Igoe (Pobal & Deonach)
• Eileen Finan (Ionchuimsiú Sóisialta)
Chas an SPC le chéile 4 uaire in 2017 – 6 Feabhra, 2
Bealtaine, 5 Meán Fómhair agus 7 Samhain. Pléadh na
nithe seo a leanas ag na cruinnithe:
• Polasaí ar tithe a dhíol
• Dréacht Straitéis Iompraíocht Fhrithshóisialta
2016-2021
• Íocaíocht Cúnaimh Tithíochta (HAP)
• Scéim Deisiú agus Léasú
• Clár Fásáin
• Plean Gníomhaíochta do Dhaoine faoi Mhíchumas
• Cur i láthair ó Chlann Shíomóin Lár na Tíre
68 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
INFREASTRUCHTÚR AGUS COMHSHAOIL SPC
COMHAIRLEOIRÍ
• Micheál Carrigy (Cath 1ú Téarma)
• John Duffy (Cath 2ú Téarma)
• Mick Cahill
• Gerry Farrell
• Luie Mc Entire
SECTORAL REPRESENTATIVES
• Andrew McHugh (Talmhaíocht agus Feirmeoireacht)
• Teresa Kearney (Pobal & Deonach)
• Michael Spillane (Ceardchumann)
• Niamh Moran (Comhshaoil/Caomhnú)
Chas na Seirbhísí Comhshaoil agus Infreastruchtúir SPC
le chéile 3 huaire in 2017, 13 Aibreán, 29 Meitheamh agus
14 Nollag. Pléadh na nithe seo a leanas ag na cruinnithe:
• Leathanbhanda
• Bearradh Fáil
• Scéimeanna Feabhsúcháin Áitiúla
• Polasaí Chomharthaí Sealadacha
• Polasaí ar Phábháil Máisiúil agus Aischuir Cosáin
• Polasaí ar Chomharthaí Luais Gealánacha
Sealadacha
• Polasaí ar Mhuirear a ghlacadh ar Bhóithre
• Polasaí ar Ghrátaí Eallaí in Áiteanna Poiblí
• Polasaí ar Rampaí Moillithe
• Scéim Bóthair an N4 An Muillean gCearr go
Longfoirt (Rúscaigh)
• Cláir Fógraí Poiblí
• Infreastruchtúir do CCTV
• Foráil Bá Lódála i mBaile Longfoirt
• Cur i láthair ar Dhréachtphlean Bainstiú Abhantraí
do Cheantar Abhantraí Oirdheisceart
• Cur i láthair ar Shuirbhé Aitheanta d’Áiteanna le
Droch-chlúdach ar na bhfón póca
• Clár Cothabhála Gheimhridh
• Ceisteanna Rochtain do Ghrúpaí Daoine faoi
Mhíchumais
PLEANÁIL AGUS FOBAIRT AGUS CULTÚIR SPC
COMHAIRLEOIRÍ
• Mae Sexton (Cath 1ú Téarma)
• Mark Casey (Cath 2ú Téarma
• Paraic Brady
• Gerry Farrell
• Gerry Warnock
IONADAITHE EARNÁLA
• Pat O’Rourke (Talmhaíocht agus Feirmeoireacht)
• Noreen McLoughlin (Comhshaoil/Caomhnú)
• Patricia Murphy, Paddy Howe (Pobal& Deonach)
Chas an SPC le chéile 4 huaire le linn 2017 – 20 Feabhra,
22 Bealtaine, 25 Meán Fómhair agus 11 Nollaig. Tháinig
Gerry Warnock in áit an Chomhairleoir Mick Cahill mar
bhall den Choiste i mí Feabhra 2017. Pléadh na nithe seo
a leanas -
• Tionscadail Athnuachana agus Clár Oibre 2017
• Creat Pleanála Náisiúnta
• Glúin Cheoil
• Clár na nEalaíon 2017
• Clár Cruthaitheach Éireann 2017
• Deontais Oidhreachta 2017
• Plean Gníomhaíochta do Thithíocht (Atógáil Éireann)
• Mapáil do Reiligí
• Creat d’Athnuachan Lár an Bhaile Mhór
• Scéim Athnuachanna Baile & Sráidbhaile
• Scéim Infreastruchtúr Caitheamh Aimsire Taobh
Amuigh Scéim Forbartha Ranníocaíochta
• Straitéis Bealaí Glas Náisiúnta
• Straitéis Aoisbháúil Longfoirt
• Tionscadail Cearta Léamh
• Maoiniú d’Fhéilte
• Tobhach Suímh Folamh
• Treoirlínte Eatramh ar Phleananna Reachtúla,
Fuinneamh In-Athnuaite agus an tAthrú Aeráide
• Treoirlínte Forbartha Fuinneamh Gaoithe 2006
• Dréacht Straitéis Rothaíochta Siúlóide
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 69
AGUISÍN 4: BALLRAÍOCHT COMHAIRLE
AR CHOISTÍ
COISTÍ COMHAIRLEOIRÍ
Ceapachán ainmní de chuid Comhairle Chontae an
Longfoirt le freastal ar chruinniú bhliantúil Chomhar-
Árachais Comhairlí Éireann Teo
Luie McEntire
Cumann na Rialtais Áitiúla Mark Casey, Luie McEntire, Peggy Nolan
Bord Amharclannaíocht Cúlstáitse Stiúrthóirí: Mae Sexton, Michael Nevin, Mary Reynolds
Baill: Padraig Loughrey, Peggy Nolan
Foireann Cultúir Cruthaitheach Éirinn Paraic Brady, Mark Casey, Peggy Nolan, Mae Sexton,
Fóram Oidhreachta Chontae Longfoirt Paraic Brady, Seamus Butler, Joe Flaherty
Tionól Réigiúnach Lár Tíre agus an Iarthair Mick Cahill, P.J. Reilly
Fóram Sláinte Réigiúnach Feidhmeannach na Seirbhíse
Sláinte, Baile Átha Cliath- Laighin Láir
Paraic Brady, Pat O’Toole, P.J. Reilly
Comhchoiste Póilíneachta Gerry Warnock (Cath), Paraic Brady, John Browne,
Seamus Butler, Mick Cahill, Gerard Farrell, Joe Flaherty,
Martin Mulleady, Colm Murray, Paul Ross, Peggy Nolan,
Pat O’Toole, P.J. Reilly
Cumann Chomhaltaí na gComhairlí Contae P.J. Reilly
Coiste Forbartha Pobail Áitiúil Seamus Butler (Cath), Colm Murray (Cath), P.J.Reilly, Gerry
Warnock
Coiste Comhairliúcháin um Chóiríocht do Thaistealaithe
Áitiúla
John Browne, Seamus Butler, Joe Flaherty, Peggy Nolan,
Mae Sexton, Gerry Warnock
Acmhainní Pobail Longfoirt Teo John Browne, Mick Cahill, Mae Sexton
Coiste Iniúchta Chomhairle Chontae an Longfoirt Michael Connellan, Denis Glennon (Iar-Bhaill Tofa )
Comhlacht Forbartha Fiontair Longfoirt Teo Seamus Butler, Gerry Farrell, Gerry Warnock
Tógáil Linn Snámha Longfoirt Teo John Browne, Joe Flaherty, Gerry Warnock
Bord Oiliúna agus Traenála Longfoirt/na hIarmhí Seamus Butler, Pat O’Toole, Peggy Nolan, Mae Sexton
Cumann Iompair Pobail Tuaithe Longfoirt/na hIarmhí Michéal Carrigy
Comhchoiste Draenála Loch Uachtair, Gowna agus An
Éirne
Luie McEntire, Martin Mulleady
Tascfhórsa Drugaí agus Alcól Réigiún Lar na Tíre P.J.Reilly
Gníomhaireacht Fuinnimh Lár na Tíre Mick Cahill
Comhairle Comhairleach Cheantar Abhantraí Iarthuaiscirt
Idirnáisiúnta
John Duffy, Luie McEntire
Coiste Monatóireachta Uisce Tuaithe Seamus Butler, Pat O’Toole, Paul Ross
Comhairle Comhairleach Cheantar Abhantraí na Sionainne Mick Cahill, Pat O’Toole
Bord Comhpháirtíochta Spóirt John Browne, Mark Casey, Martin Mulleady
Coiste Stiúrtha do chur chun cinn na Gaeilge Baill Tofa na Comhairle Chontae an Longfoirt ar fad
Coiste Tairisceana The Cathaoirleach, John Browne, Pat O’Toole.
70 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
AGUISÍN 5: CRUINNITHE COMHAIRLE
CHONTAE AN LONgFOIRT
Reáchtáladh cruinnithe na Comhairle Chontae go
míosúil, leis an eisceacht de mhí Lúnasa.
CRUINNITHE MÍOSÚLA
11 Eanáir 2017
Thug an tUasal Jillian McNulty, Bean Feachtais Fiobróis
Chisteach, cur i láthair cuimsitheach sa gcruinniú maidir
leis an Druga Orkambi a úsáidtear lies na bunchúiseanna
d’Fhiobróis Chisteach a leigheas.
ReáchtáladhanSeoladhOifigiúildeLáithreáinGréasáin
agus lógó na Comhairle Contae an Longfoirt.
Thug an tUasal Donal Mac An Bheatha, Pleanála
Sinsearach agus an tUasal Alan Lauder, Éiceolaí,
Iontabhas Iolar Fíréan Teo., cur i láthair do na baill maidir
le Páirc Fásaigh Bogaigh na Sionainne beartaithe.
8 Márta 2017
Labhair Paul Veale agus Brid Somers, IDA leis na baill.
12 Aibreán 2017
D’fhreastail Jude O’Neill, Ceannasaí Cúram Sóisialta,
Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte Bhaile Átha Cli-
ath-Laighin Láir ar an gcruinniú agus a thug eolas do na
baill maidir le Ionad Cúram Íosaf.
Thug Mary Carleton-Reynolds, Leabharlannaí Contae cur
i láthair maidir leis an gClár Cruthaitheach Éirinn 2017.
10 Bealtaine 2017
Thug ionadaithe ó Chomhairle na nÓg cur i láthair cuim-
sitheach do na baill.
Thug Christine Collins, Oifigeach Leathanbhanda cur i
láthair maidir leis an bPlean Leathanbhanda Náisiúnta (NBP)
14 Meitheamh 2017
Thug Siona Cahill, Leasuachtarán do Chomhionannais
& Saoránacht agus Michael Kerrigan, Leasuachtarán
na Teorain, Aontas Lár na Tíre & Oirthear Mac Léinn na
hÉireann, cur i láthair cuimsitehach maidir le todhchaí
maoiniú Oideachais Ardleibhéal.
Cruinniú Bliantúil – 30 Meitheamh 2017
Ceapadh an Chomhairleoir Martin Mulleady mar Cha-
thaoirleach ar an gComhairle.
Ceapadh an Chomhairleoir Padraig Loughrey mar Leas-
chathaoirleach ar an gComhairle.
13 Meán Fómhair 2017
Thug Mona Considine, Bainisteoir, Amharclannaíocht
Cúlstáitse agus Ionad na nEalaíon, cur i láthair cuim-
sitheach don chruinniú maidir le hAmharclannaíocht
Cúlstáitse agus Ionad na nEalaíon.
11 Deireadh Fómhair 2017
Thug Karen Kennedy, Oifig Uisce & Cumarsáide an
Údaráis Áitiúil, cur i láthair ar an dréacht Phlean Bain-
istíochta Abhantraí a chur Ceantar Abhantraí Oirdheis-
ceart le chéile.
8 Samhain 2017
D’éirigh an Chomhairleoir Padraig Loughrey as Comhairle
Chontae an Longfoirt ar an 22 Deireadh Fómhair 2017.
Ceapadh an Chomhairleoir Seamus Butler mar Leascha-
thaoirleach go dtí Cruinniú Bliantúil na Comhairle 2018.
Cruinniú Buiséid – 27 Samhain 2017
Chuir na baill an buiséad don Bhliain Airgeadais ag
críochnú ar an 31 Nollaig 2018 le chéile.
13 Nollag 2017
Ceapadh Joe Flaherty don fholúntas do Thoghcheantar
Longfoirt a tharla mar gheall gur éirigh an Chomhairleoir
Padraig Loughrey as a phost.
2017 SEARMANAS BRONNTA NA
CATHAOIRLIGH – 15 MEITHEAMH 2017.
• Peter Dennehy - Baile Uí Mhatháin MD
• Liam Fenelon - Longfort MD
• Vincent Hawkins - Gránard MD
• Ciaran Corcoran - Mórghradam.
FÁILTITHE SIBHIALTA
9 Meitheamh 2017
Marguerite Donlon - dá ghairm beatha mór le rá mar
Dhamhsóir Bailé, Cóiréagrafaí, Stiúrthóir Ealaíne agus
éachtaí a bhfuil moladh faighte aice ó na léirmheastóirí
i Saol an Damhsa.
22 Meitheamh 2017
Matt Farrell - Faighteoir Ghradam Laoch Oidhreachta na
hÉireann 2016 na Comhairle Oidhreachta.
COISTE INIÚCHTA
Cuireann an Coiste Iniúchta athbhreithniú, measúnú
agus comhairle saineolaithe neamhspleách ar fáil
ar bhainistiú airgeadais agus próisis a thuairisciú,
córais rialaithe agus nósanna imeachta inmheánacha,
bainistiú riosca agus ábhair iniúchta. Is é príomhról an
Choiste ná ról comhairleach agus níl an Coiste dílsithe
le haon chumhacht feidhmiúcháin nó aon chumhacht
reachtaíochta d’imscrúdú nó fiosrúcháin. Tá feidh-
meanna reachtúla an Choiste Iniúchta leagtha síos in Alt
122(2)(a) go (f) d’fheidhmeanna an Achta Rialtais Áitiúil,
2001 agus in A.I. 244 de 2014 darbh ainm na Rialacháin
Rialtais Áitiúil (Coiste Iniúchta) 2014.
Chas an Coiste Iniúchta le chéile ar an 27 Eanáir, 15
Feabhra, 12 Bealtaine, 23 Meitheamh, 29 Meán Fómhair,
24 Samhain 2017. Rinne an coiste scrúdú ar roinnt
ceisteanna taobh istigh dá dtéarmaí tagartha agus
eisíodh moltaí más cuí.
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 71
AGUISÍN 6: COMHDHÁLACHA A D’FHREASTAIL
BAILL TOFA ORTHU
Comhdháil Dáta Comhairleoirí a d’Fhreastail
Na hÚdaráis Áitiúla & Bainistíocht Dramhaíola, Gaillimh 13-14/1 Peggy Nolan
Ag tacú le Pobail níos Sábháilte, Gaillimh 20-21/1 Peggy Nolan
Feidhmeanna na hÚdaráis Áitiúla agus an NRA, Cloich na
Coillte
27-29/01 Mae Sexton, Mark Casey
Cumann Longfoirt i Londain, Londain 17-19/02 Gerry Warnock, Mick Cahill
Ag casadh le Turasóireacht Éireann, Nua Eabhrac 13/03 Peggy Nolan, John Duffy
Feidhm Cumainn Longfoirt, Nua Eabhrac 11-19/03 Mick Cahill, John Duffy
Seimineár Traenála an Earraigh LAMA, 28-29/04 Peggy Nolan, Mark Casey, Mae Sexton, P.J. Reilly, Mick
Cahill, Paraic Brady, Paul Ross, Colm Murray, Luie McEntire,
John Browne, Micheál Carrigy, John Duffy
BOO an Mhuilinn gCearr 20/03 Mae Sexton
Comhdháil Bliantúil AILG, Inis 06-07/04 Mark Casey, Peggy Nolan, Gerry Warnock, Mae Sexton,
John Duffy, Paraic Brady, John Brown, Mick Cahill, Micheal
Carrigy, Luie McEntire, P.J.Reilly, Paul Ross, Colm Murray
Seimineár Pleanála & Teicneolaíochta, an tAonach 29/06 John Browne, Luie McEntire, P.J. Reilly, Paul Ross
Comhairliúcháin Bliantúil le Comhaltaí an JPC, Baile Átha
Cliath
05/07 Gerry Warnock
Imeacht Nasctha Bhéal Átha na Muc, Essert, an Fhrainc 15-20/07 Paraic Brady
Scoil Samhraidh Patrick MacGill, Na Gleannta 16-21/07 P.J. Reilly, Gerard Farrell, Paul Ross
Scoil Samhraidh & Phiarsaigh, Ros Muc 27-29/07 Luie McEntire
IPI Fuinnimh i dTalamhaíocht, An Goirtín, Ros Cré 22/08 Pauric Brady, John Browne, P.J. Reilly, Paul Ross, Colm
Murray
Comhdháil Náisiúnta Slí an Atlantaigh Fhiáin, Lios Tuathail 05-06/09 John Browne
Seimineár Traenála an Fhómhair LAMA, Cluain Meala 29-30/09 P.J.Reilly, Luie McEntire, Mark Casey, Mae Sexton, Mick
Cahill, Paul Ross, Colm Murray, Peggy Nolan, Paraic Brady,
John Browne, John Duffy, Michéal Carrigy, Gerard Farrell
Comhdháil Fómhair Institiúid Pleanála na hÉireann, Óstán
Gibson, Baile Átha Cliath
06/10 Paul Ross, John Browne, P.J.Reilly, Luie McEntire, Colm
Murray
Seimineár Traenála Fómhair AILG, Óstáin Pháirc Shligigh 12-13/10 John Brown, Mick Cahill, Mark Casey, Gerard Farrell, Paul
Ross, Mae Sexton, Micheal Carrigy, John Duffy, Paraic
Brady, Luie McEntire, Colm Murray, Peggy Nolan, P.J.Reilly
Speiceas Andúchasacha Ionracha Fiadhúlra in Aibhneacha
Éireannacha, Cloich na Coillte
24-26/11 Mick Cahill, Colm Murray
Toscaireacht don TII, Baile Átha Cliath 16/11 Pat O’Toole, P.J.Reilly, Gerry Warnock, Seamus Butler,
Micheal Carrigy, Paul Ross, Mae Sexton
Gradaim Cine is Ceantair IPB, Leitir Ceanainn 02/11 Mae Sexton
Comhdháil IPI, Halla Guild, Diorra 05/12 Paraic Brady
Treoirleabhar praiticiúil do Bhuiséad 2018, Cloich na Coillte 08-10/12 Micheal Carrigy
ODCE/OifiganStiúrthóirCorparáideach
Seimineár Comhshaoil, Cloich na Coillte
21-23/12 Paraic Brady, Martin Mulleady
AILG “I Seirbhís” Traenáil do Bhaill Tofa
Port Láirge, 11/02 Peggy Nolan, Mae Sexton, Paraic Brady, Luie McEntire, P.J.Reilly, Micheal Carrigy, Paul Ross, Colm
Murray, John Browne, Mick Cahill
Arcló, 09/05 Mae Sexton, Peggy Nolan, Paraic Brady, John Browne, Mick Cahill, Micheal Carrigy, Colm Murray,
Paul Ross
Cathair na Mart, 13/05 Mark Casey, P.J.Reilly
Dún Dealgan, 10/06 Paraic Brady, John Browne, Mick Cahill, Peggy Nolan, Colm Murray, P.J. Reilly, Mae Sexton
Bun Dobhráin, 15/06 Paul Ross, Luie McEntire, Micheal Carrigy
Corcaigh, 23/09 John Browne, Mick Cahill, Mark Casey, Paul Ross, Mae Sexton, Micheal Carrigy, Peggy Nolan
Baile Ghormáin, 14/09 Luie McEntire
Tuaim, 19/09 Colm Murray, P.J.Reilly, Paraic Brady
An Tulach Mhór, 19/10 Mick Cahill, Mae Sexton, John Browne, Colm Murray, Peggy Nolan, P.J. Reilly
Dún Boinne, 18/11 Colm Murray, P.J. Reilly, Gerry Warnock, John Browne, Mick Cahill, Mark Casey, Luie McEntire,
Martin Mulleady, Mae Sexton
Carraig Mhachaire Rois, 23/11 Peggy Nolan, Paul Ross, Paraic Brady
72 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
AGUISÍN 7: TÁSCAIRÍ FEIDHMÍOCHTA
TÁSCAIRE FEIDHMÍOCHTA 2016 2017
C1 & C2 & C4: Corparáideach
Líon soláthar foirne lán-aimseartha comhionann ag deireadh na bliana 280.68 294.24
% laethanta oibre íoctha a cailleadh de bharr neamhláithreacht trí thinneas:
neamhláithreacht deimhnithe ó thaobh sláinte de
3.69% 3.38 %
neamhláithreacht féindeimhnithe 0.31% 0.30 %
Líon laethanta a cailleadh de bharr neamhláithreacht trí thinneas: neamhláithreacht deimhnithe ó
thaobh sláinte de
3,045.5 2,634
neamhláithreacht féindeimhnithe 201 199
Líon laethanta oibre caillte de bharr neamhláithreacht tinnis trí: neamhláithreacht deimhnithe ó thaobh
sláinte de
692.5 378
neamhláithreacht féindeimhnithe 2 0
An Caiteachas ICT ar fad don bhliain roinnte ar an líon WTE €2,493.82 €2,423.13
Caiteachas ioncaim iomlán ar Mhíreanna Cuntais €699,966.62 €712,983
Foirne ar shaoire bhreoiteachta fadtéarmach (i.e. tréimhse leanúnach de níos mó ná 4 seachtaine) 25.29
C3: Corparáideach
Líon ilamhairc leathanaigh de na láithreáin gréasáin ar fad a oibríonn LA 42,9395 338,834
Líon úsáideoirí meáin shóisialta a leanann LA ar na suíomhanna meáin shóisialta 1,414 12,307
Líon cuntais meáin shóisialta a oibríonn LA 19
E1: Dramhaíola
A. Líon teaghlaigh i gceantar clúdaithe ag oibritheoir ceadúnaithe ag cur seirbhís 3 bhosca bruscair ar
fáil (daonáireamh)
4,291 4,110
% teaghlaigh a sheasann an uimhir ag A. do 28.43% 27.23 %
E2: Truailliú an Chomhshaoil
Líon cásanna truaillithe: maidir le gearrán le linn na bliana 1,236 1,152
dúnta le linn na bliana 1,285 1,122
idir lámha ag deireadh na bliana 64 94
E3: Truailliú Bruscair
Céatadán den chenatar: neamhthruaillithe ag bruscair Sonraí curtha
ar fáil ag
Innealtóirí
Tobin
Sonraí
curtha
ar fáil ag
Innealtóirí
Tobin
beagán truaillithe ag bruscair
réasúnta truaillithe ag bruscair
truaillithe go suntasach ag bruscair
fíor-thruaillithe ag bruscair
F1: Seirbhís Dóiteáin
Caiteachas Clár E den AFS roinnte de réir daonra an Daonáireamh a dhéanann an tSeirbhís Dóiteáin freastail air €49.86 €44.55
Sonraí caiteachas Clár E den AFS déanta suas de E11 – Oibríocht Seirbhís Dóiteáin & E12 Cosc Dóiteáin €2,295,548 €2,132,540
F2 & F3: Seirbhís Dóiteáin
Meán-am (nóiméid) le briogáid dóiteáin a chur ar fáil in: A. Stáisiún Lán-Aimseartha maidir le Tine Níl aon Stáisiúin Lán-Aimseartha
i Longfort
B. Stáisiún Páirt-Aimseartha maidir le Tine 5.92 6.2
C. Stáisiúin Lán-Aimseartha maidir le timpistí eile Níl aon Stáisiúin Lán-Aimseartha
i Longfort
D. Stáisiúin Páirt-Aimseartha maidir le timpistí eile 6.22 7.57
% cásanna maidir le tinte ina bhfuil an chéad tinreamh ar an láthair: A. taobh istigh de 10 nóiméad 45.36 % 47.15 %
B. tar éis 10 nóiméad & taobh istigh de 20 nóimeád 45.36 % 44.49 %
C. tar éis 20 nóiméad 9.27 % 8.37 %
% de chásanna dóiteáin ina bhfuil an chéad tinreamh ar an láthair: D. taobh istigh de 10 nóiméad 27.27 % 21.92 %
E. after 10 & within 20 minutes 56.36 % 61.64 %
F. after 20 minutes 16.36 % 16.44 %
Líon iomlán glaoch amach maidir tinte sa mbliain 302 263
Líon cásanna dóiteáin ina bhfuil an chéad tinreamh dóiteáin tairisceana ar an láthair taobh istigh de 10 nóiméad 137 124
E. tar éis 10 nóiméad & taobh istigh de 20 nóiméad 137 117
F. tar éis 20 nóiméad 28 22
Líon iomlán glaoch amach maidir le heachtraí éigeandála eile sa mbliain 55 73
Líon cásanna dóiteáin ina bhfuil an chéad tinreamh dóiteáin tairisceana ar an láthair taobh istigh de 10 nóiméad 15 16
E. tar éis 10 nóiméad & taobh istigh de 20 nóiméad 31 45
F. tar éis 20 nóiméad 9 12
H1, H2 & H4: Tithíocht
A. Líon áit chónaithe in úinéireacht an LA ar 1/1/2017 1,878
B. Líon áit chónaithe curtha le stoc ar leis an LA le linn na bliana (tógtha nó faighte) 47 32
C. Líon áit chónaithe ar leis an LA iad a díoladh roimh dheireadh na bliana 7
D. Líon áit chónaithe an LA a leagadh roimh dheireadh na bliana 0
E. Líon áit chónaithe faoi úinéireacht an LA ag deireadh na bliana 2,185 1,903
F. Líon áit chónaithe pleanáilte le leagan faoin scéime ceadaithe DHPLG 0 0
A. % áit chónaithe LA a bhí folamh ag deireadh na bliana 5.13 % 4.78%
Líon áit chónaithe taobh istigh den stoc iomlán nach raibh tionóntachta ag deireadh na bliana 97 91
A. Caiteachas ar dheisiú agus cothabháil tithíochta €685.47 €715.84
Caiteachas ar dheisiú/cothabháil stoc LA lena n-áirítear cothabháil pleanáilte €1,295,531 €1,362,251
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 73
TÁSCAIRE FEIDHMÍOCHTA 2016 2017
H3 & H5: Tithíocht
A. An am ar a mheán a thóg sé ón dáta a fágadh an áit chónaithe go dtí gur thosaigh an tionón-
tacht nua
47.54 wk 0.36 wk
B. Meán chostas a caitheamh le áiteanna cónaithe a fháil réidh do ligean arís do tionóntaí €9,157.86 €7,458.26
Líon áit chónaithe a bhfuair tionóntaí nua ar aon dáta sa mbliain (níl iad sin atá folamh
d’athchóiriú eastáit san áireamh)
86 67
Líon seachtaine ón uair a d’fhág an tionóntaí deireadh an áit chónaithe go chéad dochair cíosa
an tionóntaí nua
4,088.44 24.39 wk
Caiteachas iomlán ar dheisiúcháin riachtanach le cúnamh a thabhairt na háiteanna cónaithe a
ligean arís
€787,576 €499,703.65
A. Líon iomlán tionóntachtaí cláraithe ag deireadh mí Meitheamh 2,482 2,859
B. Líon áit chónaithe ar cíos imscrúdaithe 47 72
C. % áit chónaithe a ndearnadh imscrúdú orthu nach raibh ag comhlíonadh na Rialacháin
Chaighdeáin
14.89 66.67 %
D. Líon áit chónaithe neamh-chomhlíontach atá anois comhlíontach 4 1
Líon áit chónaithe a ndearnadh imscrúdú orthu nach raibh ag comhlíonadh na Rialacháin
Chaighdeáin
7 48
H6: Tithíocht
A. Líon daoine fásta i gcóiríocht éigeandála fadtéarmach mar & den líon iomlán daoine fásta gan dídean 35�29 % 31�25 %
Líon daoine fásta rangaithe mar gan dídean agus i gcóiríocht éigeandála ag deireadh na bliana, ar PASS 17 16
Líon daoine fásta ag deireadh na bliana a bhí i gcóiríocht éigeandála ar feadh 6 mhí go leanúnach nó 6
mhí go carnach taobh istigh den 12 mhí atá caite
6 5
J1 to J3: Forbairt Eacnamaíochta
A.LíonpoistacruthaíodhlecúnamhónOifigFiontairÁitiúil 102.0 116.0
A.LíoniarrataisdearbháintrádálaarlíneacheadaighanOifigFiontairÁitiúil 12 15
A. Líon rannpháirtithe a ndearnadh meantóireacht orthu 67 77
B. Líon dearbhán trádála ar líne a tarraingíodh síos 8 7
L1: Seirbhís Leabharlainne
Líon cuairteanna leabharlainne le linn na bliana 212,087 226,546
Líon cuairteanna leabharlainne de réir an duine 5.2 5.54
Líon earraí a tógadh ar iasacht le linn na bliana 131,451 102,173
L2: Seirbhís Leabharlainne
Sonraí F den Chlár AFS / de réir daonra an cheantar LA de réir an daonáireamh €46.29 €42.19
AFS Clár AFS F02 Costas ar Sheirbhís Leabharlainne €1,889,067 €1,724,367
M1 & M2: Finance
Iarmhéid carnach sa gCuntas Ioncaim ó Ioncaim & ó Chaiteachas an AFS:
A� 31/12/2013 B� 31/12/2014 C� 31/12/2015 D� 31/12/2016 E� 31/12/2017
€91,710 €126,465 €142,995 €174,151 €231,830
F. Farasbarr charnach nó easnamh ag deireadh na bliana mar % den Ioncam Iomlán ón Ráiteas AFS 0.42% 0.56%
G. Caiteachas Ioncaim per capita i €927.64 €966.98
Figiúir Ioncaim iomlán ó Ráiteas Cuntais Ioncaim agus Caiteachais an AFS €41,825,622 €41,532,197
Figiúir Caiteachas iomlán ó Ráiteas Cuntais Ioncaim agus Caiteachais an AFS €37,856,991 €39,523,203
Achoimre i bhfoirm & de na leibhéil bailiúcháin d’fhoinsí ioncaim mhóra:
2013 2014 2015 2016 2017
Rátaí 69.8 % 69.7 % 82 % 84 % 89 %
Cíos & Blianachtaithe 86.2 % 86.2 % 88 % 90 % 92 %
Iasachtaí Tithíochta 60.8 % 56.0 % 55 % 57 % 60 %
P1: Pleanáil
Líon iomlán foirgnimh nua curtha in iúl don údarás áitiúil 40 611
Líon na bhfoirgneamh nua curtha in iúl, faoi réir imscrúdú amháin ar a laghad 6 13
Foirgnimh a rinneadh imscrúdú orthu mar % de na foirgnimh nua curtha in iúl don údarás áitiúil 15.00 % 2.13 %
P2 & P3: Pleanáil
A. Líon cinntí pleanála faoi réir achomhairc don Bhord Pleanála agus cinntithe ag an mBord 5 3
B. % na cinntí a dheimhnigh (le nó gan éagsúlacht) an cinneadh a rinne LA 100 % 66�67 %
Líon cinntí ag deimhniú cinneadh LA le nó gan éagsúlacht 5 2
A. Líon iomlán cásanna pleanála a cuireadh ar aghaidh nó a chuir an LA tús leis sa mbliain a
ndearnadh imscrúdú orthu
54 59
B. Líon iomlán cásanna dúnta 39 46
C. % líon cásanna díbhe ag B faoin Alt 152 (2) nó dúnta faoi urchosc reachta nó forbairt dhíolmhaithe 35.90% 45.65 %
D. % cásanna ag B réitithe de réir sásamh LA trí idirbheartaíochta 15.38% 10.87 %
E. % Cásanna ag B dúnta mar gheall ar imeachtaí forfheidhmithe 48.72% 43.48 %
F. Líon iomlán cásanna pleanála atá faoi imscrúdú ag deireadh na bliana seo 59 72
Líon cásanna díbhe ag B faoin Alt 152 (2), an tAcht um Pleanáil agus Forbairt 2000 14 21
Líon cásanna ag B réitithe de réir sásamh LA trí idirbheartaíochta 6 5
Líon cásanna ag B dúnta mar gheall ar imeachtaí forfheidhmithe 19 20
74 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017
TÁSCAIRE FEIDHMÍOCHTA 2016 2017
P4 & P5: Pleanáil
Sonraí D den Chlár AFS roinnt ag daonra cheantar LA €34�57 €38�28
Clár D AFS comhdhéanta de D01, D02, D03 (an táille ceannais bainistíochta san áireamh) €1,410,778 €1,564,641
A. % iarratais ar theastais sábháilteachta dóiteáin a fuarthas a rinneadh cinneadh fúthu
(ceadaithe nó diúltaithe) taobh istigh de dhá mhí ón dáta a fuarthas an iarratas
92.45 %
B. % iarratais do theastais sábháilteachta dóiteáin a fuarthas a rinneadh cinneadh fúthu
(ceadaithe nó diúltaithe) taobh istigh de thréimhse ama sínte a aontaíodh leis an iarrthóir
5.66 %
Líon iarratais ar theastais sábháilteachta dóiteáin a fuarthas nár tharraing an iarratasóir siar 53
Líon iarratais ar theastais sábháilteachta dóiteáin a fuarthas a rinneadh cinneadh fúthu
(ceadaithe nó diúltaithe) taobh istigh de dhá mhí ón dáta a fuarthas an iarratas
49
Líon iarratais ar theastais sábháilteachta dóiteáin a fuarthas a rinneadh cinneadh fúthu
(ceadaithe nó diúltaithe) taobh istigh de thréimhse ama aontaithe
3
R1 & R2: Bóithre
% ciliméadair bóthair le Ráta PSCI: Réigiúnach 99 % 99 %
Príomhúil Áitiúil 89 % 41 %
Tánaisteach Áitiúil 82 % 33 %
Treasach Áitiúil 56 % 60 %
% Líon KM Bóithre le Rátaí PSCI 2016 2017
1 - 4 5 - 6 7 - 8 9 - 10 1 - 4 5 - 6 7 - 8 9 - 10
Réigiúnach 2 % 23 % 51 % 24 % 0 % 15 % 74 % 11 %
Príomhúil Áitiúil 7 % 39 % 28 % 15 % 4 % 35 % 35 % 17 %
Tánaisteach 11 % 45 % 13 % 14 % 7 % 42 % 18 % 19 %
Treasach 17 % 20 % 10 % 9 % 13 % 22 % 12 % 13 %
A1. Méid ciliméadar de bhóithre réigiúnacha a láidríodh 3.1 km 3.5 km
A2. Méid a caitheamh ar obair láidriú ar bhóithre réigiúnacha €400,424 €394,489
B1. Méid ciliméadair de na bóithre réigiúnacha a bhí athshéalaithe 4.2 km 4.4 km
B2. Méid a caitheamh ar na bóithre réigiúnacha a athshéalú €130,126 €89,175
C1. Méid ciliméadair de na bóithre áitiúla a láidriú 39.2 km 42.8km
C2. Méid a caitheamh ar obair láidriú na bóithre áitiúla €2,033,071 €2,314,963
D1. Méid ciliméadair de na bóithre áitiúla a bhí athshéalaithe 37.5 km 36.5km
D2. Méid a caitheamh ar an obair athshéalaithe ar na bóithre áitiúla €546,825 €526,091
R3: Mótarcháin
% idirbhearta mótarchánach ar líne 52.75 % 56.18 %
W1: Uisce
% Scéimeanna Uisce Óil Príobháideacha atá ag comhlíonadh na riachtanais reachtúla Sonraí curtha ar
fáil ag an EPA.
1 %
Y1 & Y2 Óige agus Pobal
A. Céatadán scoileanna áitiúla páirteach sa scéim Comhairle na nÓg Áitiúil 88.89 % 100 %
Líon na hiar-bhunscoileanna ar fad sa gceantar LA ag deireadh na bliana 9 9
Líon na hiar-bhunscoileanna a d’fhreastail ionadaithe uathu ar Chomhairle na nÓg AGM 8 9
Líon na n-eagraíochtaí san áireamh i gClár an Chontae agus an chomhréir a roghnaigh a bheith
páirteach sa gColáiste Ionchuimsiú Sóisialta taobh istigh den PPN
14.56 12.45
Líon na n-eagraíochtaí ar fad atá san áireamh i gClár an Chontae don cheantar údaráis áitiúil 158 241
Líon na n-eagraíochtaí sin atá cláraithe don chéad uair 66 83
Líon na n-eagraíochtaí ag roghnú an Coláiste Toghcháin Ionchuimsiú Sóisialta nuair a ch-
láraítear don PPN
23 30
Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017 | 75
76 | Comhairle Chontae an Longfoirt Tuarascáil Bhliantúil 2017