community based tourism management baan …¸าร...dusit thani college journal vol.12 no.3...

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 12 ฉบบท 3 เดอนกนยายน - ธนวาคม 2561

การจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ 133

การจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ Community Based Tourism Management Baan Hong Hae.

ปทมพร แกวค า อาจารยส านกวชาการทองเทยว มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

Patumporn Keawkhum

Lecturer, School of Tourism, Chiang Rai Rajabhat University, E-mail: [email protected]

น าขวญ วงศประทม

อาจารยส านกวชาการทองเทยว มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

Numkwan Wongpratum

Lecturer, School of Tourism, Chiang Rai Rajabhat University

E-mail: [email protected]

อทมพร การเกบ อาจารยส านกวชาการทองเทยว มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

Uthumphorn Kankeb

Lecturer, School of Tourism, Chiang Rai Rajabhat University


ศรนพรรณ ชมอนทจกร


Sirinphan Chuminthachak


มกตา นยวฒน อาจารยส านกวชาการทองเทยว มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย

Mukta Naiyawat


บวรพจน หรญยรศมกล


Bhawornpoj Hiranyarasmeekul

Lecturer, School of Tourism, Chiang Rai Rajabhat University,


mailto:[email protected]

Dusit Thani College Journal Vol.12 No.3 September - December 2018

Community Based Tourism Management Baan Hong Hae. 134

Abstract

This study it aimed (1) to study the state and evaluate the potential of Community Based

Tourism Management of Maesai Municipality sub-District (2) to Develop the system of

Community Based Tourism Management of Maesai Municipality Sub-District in the special

Economic Zone of Maesai District. This study conducted both participatory action research

and survey research methods. The population was 344 people of Baan Hong Hae community

members, using chain or snow ball sampling method, as well as the brainstorming from

group interviewing and the meeting of Baan Hong Hae community in order to develop the

Community Based Tourism Management of Baan Hong Hae.

The study result of Baan Hong Hae showed that the community had high potential.

Originally, the community had unity and strength in developing the community together to

be the Village Model of Sufficiency Economy. This village has been also joined in growing

organic vegetables for Prince Chakraband Pensiri Centre for Plant Development and the Royal

Project. In addition, there were many projects of the community that achieved the awards

from their unity and strength which would lead to sustainable villages such as Eggs Bank,

Vegetables on the fence, Rice Berry Growing, Herbal Compress Ball, Waste Segregation, Reed

Mat Learning Center, Rice Bank, Black-boned chicken farming group, and so on. When

evaluating the potential of the Community Based Tourism Management based on theories

and concepts, it can be concluded as follows:

1) In terms of attraction, it found out that Baan Hong Hae has unique integrated

agriculture, which suitable for agricultural tourism with the outstanding projects such as Black-

boned chicken, local chicken, layer breeder chicken, herb gathering, Local Wisdom Learning

Center, Pesticide residue free vegetables, fish and bird farms, Reed Mat Learning Center, and

Reed field.

2) In terms of accessibility, the road to access the village has the minibus running

every 30 minutes, from 05.30 am to 05.30 pm, and also the motorbike service with the cost

from 20 to 150 Thai Baht.

3) In terms of amenity, it found out that there is no restaurant, pub, bank, post

office, hospital, or clinic in the village, anyway, these places can be found in the distance

about 4 kilometers, which takes 4-5 minutes on traveling.



4) In terms of accommodation, it found out that there is no accommodation, hotel,

resort, guesthouse or homestay in the village. However, there is the accommodation service

in the area of Mae Fah Luang, which is 5-10 kilometers away from the village.

5) In terms of activity, it found out that the activities in the community are Reed

plantation, Reed harvesting, Reed mat weaving, rice plantation, rice harvesting, bamboo

weaving, fertilizer making, bicycling, fishing, massaging, hot press massaging, herbal steaming,

rice berry parachute, and also other activities in the nearby area of 15-20 kilometers which

are bird watching, fishing, Tree Top walk at Doi Tung and so on.

6) In terms of Ancillary, it found out that the community lacks of marketing planning

and information providing. Anyway, the community has high potential in other aspects, such

as policy planning, facilitation and life safety.

The result of the development of Community Based Tourism Management of Baan Hong

Hae showed that in order to develop the village into the tourism village, it has been developed

by set up the tourism committee of the village. Then they set up the deployment process by

analyzing the potential of the community and studied the village models such as Baan Sun

Tang Luang, Baan Tha Khan Thong, and Doi Sa-ngo, Chiang Saen District to see the differences

of concepts, the community exchanged the experiences and discussed to have knowledge

and understanding in the community based tourism. The community applied the knowledge

and concept of tourism development according to the style of Baan Hong Hae community

by choosing the potential of the community to define the points for the study trip or sight-

seeing such as Integrated Agriculture, herbal gathering, compounding herbal medicine, Black-

boned chicken breeding, making bloom, making compress ball, fish farming, local chicken

breeding, local basketry group, local wisdom learning center, rice mill, reed mat group and

making fertilizer demonstration. After that, the trial was scheduled to do half-day tour for 2

tour programs. The people in the community were trained to be the local guide. However,

the development potential of the homestay will further develop the project gradually

supported by their own community‘s capabilities and readiness.

Keywords: Community Based Tourism, Mae Sai



บทคดยอ

การจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ อ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย มวตถประสงคเพอศกษาสถานการณและการประเมนศกยภาพการจดการทองเทยวชมชนในเทศบาลต าบลแมสาย เพอพฒนาการจดการทองเทยวชมชนในพนทเศรษฐกจพเศษอ าเภอแมสาย เปนการศกษาวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมและการวจยเชงส ารวจ ประชากรคอ ชมชนในบานฮองแฮ จ านวน 344 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบลกโซ หรอหมะ (Chain or Snow Ball Sampling) และการระดมสมองจากการสมภาษณเปนกลม และการประชมประชาคมหมบานฮองแฮ ในการพฒนาการจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ โดยมผลการวจย ดงน การศกษาภาพรวมของบานฮองแฮ พบวา ชมชนมศกยภาพในระดบสง ดวยทนทางสงคมเดม ทชมชนมความสามคคและมความเขมแขงในการรวมกนพฒนาชมชนจนเปนหมบานตนแบบเศรษฐกจพอเพยง และยงเปนหมบานทอยในโครงการปลกผกปลอดสารพษเพอน าสงใหแกศนยจกรพนธ เพญศรและโครงการหลวง นอกจากนนแลวยงมหลายโครงการของหมบาน ทไดรบรางวลจากความสามคค ความเขมแขงของชมชนเอง ซงจะน าหมบานไปสความยงยน อาท ธนาคารไข หนาบานหนามองรวกนได กจกรรมปลกขาวไรซเบอร กลมลกประคบสมนไพร การคดแยกขยะ ศนยเรยนรเสอกก ธนาคารขาว กลมเลยงไกกระดกด า เปนตน

เมอประเมนศกยภาพการจดการทองเทยวชมชน จากแนวคดองคประกอบของการทองเทยว สรปไดดงน 1) สงดงดดใจ (Attraction) พบวา บานฮองแฮมเอกลกษณของเกษตรผสมผสาน เหมาะแกการทองเทยวเชงเกษตร โดยมจดทเหมาะสม ไดแก ไกกระดกด า ไกพนเมอง ไกไข การฮบยาสมนไพร ศนยการเรยนรภมปญญาทองถน ผกปลอดสารพษ เลยงปลา นก กลมผลตเสอกก และนาตนกก

2) ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) พบวา เสนทางเขาหมบาน จะมรถสองแถววงทก 30 นาท โดยเทยวแรกตงแต 05.30 น. เทยวสดทายเวลา 17.30 น. และมบรการวนมอเตอรไซดโดยมคาบรการอยท 20 - 150 บาท

3) สงอ านวยความสะดวก (Amenity) พบวา ไมมรานอาหาร สถานบนเทง ธนาคาร ไปรษณย โรงพยาบาล หรอสถานพยาบาลในหมบาน แตมอยใกลเคยงระยะทางประมาณ 4 กโลเมตร ใชเวลาเดนทางประมาณ 4 - 5 นาท

4) ทพกแรม (Accommodation) พบวา ไมมทพก โรงแรม รสอรท และเกสทเฮาส รวมไปถงโฮมสเตย ในหมบาน แตจะมบรการทพกแรมหางออกไปจากหมบาน ในระยะทาง 5 - 10 กม.ในเขตพนทอ าเภอแมฟาหลวง 5) กจกรรม (Activity) พบวา กจกรรมทสามารถจดขนไดในชมชน ไดแก การปลก ทอ ตด เสอกก การด านา เกยวขาว สานไมไผ ท าปย ปนจกรยาน ตกปลา นวด ประคบ อบยาสมนไพร กจกรรมการโยนขาวไรซเบอรร และยงมกจกรรมในพนทใกลเคยง ไมเกน 15 - 20 กม. ไดแก ดนก ตกปลา Tree Top walk

ดอยตง



6) การบรหารจดการแหลงทองเทยว (Ancillary) พบวา ชมชนขาดการวางแผนทางดานการตลาด และจดท าขอมลขาวสาร แตในดานอน ๆ อาท การวางแผนนโยบาย การอ านวยความสะดวกและความปลอดภยในชวต ชมชนมความพรอมสง ผลจากการพฒนาการจดการการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ พบวา มการพฒนาเปนขนตอนโดยชมชนไดมการจดตงคณะกรรมการทองเทยว หลงจากนนไดก าหนดขนตอนของการพฒนา โดยวเคราะหศกยภาพของชมชน และศกษาดงานหมบานตนแบบ ไดแก บานสนทางหลวง บานทาขนทอง และดอยสะโง อ าเภอเชยงแสน เพอใหเหนความแตกตาง แนวความคดจากการแลกเปลยนประสบการณ การสนทนา การเสวนาเพอใหเกดความร ความเขาใจเกยวกบการทองเทยวโดยชมชน โดยไดน าความรและแนวคดมาพฒนาการทองเทยวของชมชนตามแนวทางของบานฮองแฮซงชมชนไดคดเลอก เลอกใชศกยภาพของชมชนก าหนดจดการศกษาดงาน หรอจดทองเทยว ไดแก เกษตรผสมผสาน ฮบยาสมนไพร ปรงยาสมนไพร การเลยงกระดกด า ไมกวาด การท าลกประคบ การเลยงปลา เลยงไกพนเมอง กลมจกสาน ศนยการเรยนรภมปญญาทองถน โรงสขาวประจ าหมบาน กลมเสอกก และ จดสาธตการท าปยหมก เมอก าหนดแลวไดทดลองท ารายการน าเทยวครงวน 2 รายการและพฒนาศกยภาพบคลากรชมชน โดยการอบรมพฒนาการเปนผน าเทยวทองถน อยางไรกตามการพฒนาศกยภาพทางดานโฮมสเตยจะมการพฒนาในโครงการตอไปอยางคอยเปนคอยไป โดยทชมชนสามารถรองรบและพฒนาไดตามศกยภาพและความพรอมของตนเอง

ค าส าคญ : การจดการทองเทยวโดยชมชน แมสาย

บทน า

อ าเภอแมสายเปนจดการคาศลปวฒนธรรมและการทองเทยวชายแดนทมผคนนยมเดนทางมาทองเทยวเปนจ านวนมาก โดยมมลคาการคารวมระหวาง ตลาคม 2557 - มถนายน 2558 มจ านวนถง 20,295,549 บาท (Customs House, 2015) ทงนเนองจากมการเดนทางเขาถงพนทสะดวก รวมไปถงมระบบขนสงสาธารณะทเชอมโยงกบการทองเทยวในกลมภาคเหนอและประเทศเพอนบานได โดยตองมการพฒนาสถานทพกแรม บคลากร เพอรองรบบทบาททางเศรษฐกจในอนาคตทไมไดจ ากดอยแคประตการคากบประเทศเมยนมารเทานน ยงสามารถขยายไปถงมณฑลยนานของจน ดงนนจงมบทบาทเปนเมองหนาดานทเหมาะสมตอการลงทนการคาและการทองเทยวผานแดนทผสมผสานไปกบภาคเอกชนและการรวมลงทน สวนการจดการทองเทยวในอ าเภอแมสาย สอดคลองกบ สบพงษ พงศสวสด (2003) ทไดกลาววาประเภทของการคาหลกของอ าเภอแมสาย พบวา ม 2 ประเภท คอ ศนยกลางการคาของคนในทองถน และ ศนยกลางการคาของนกทองเทยว ซงมการพฒนาการเปลยนแปลงเกดขนโดยมการกระจายตวจากศนยกลางการคาของคนในทองถนเขาไปในยานการคาของนกทองเทยว ท าใหนกทองเทยวมการเลอกซอสนคาอยในระดบสง และพจนารถ กรงไกร (2002) ใหความเหนวาอ าเภอแมสาย ผน าชมชนจะมบทบาทในการรวมคดวางแนวทาง รวมด าเนนการ รวมประสาน รวมรบผลประโยชนและรวมตดตามประเมนผลการจดการทองเทยวและผหญง



จะมสวนรวมในการจดการแหลงทองเท ยวมากกวา ท าใหมองเหนวาระบบการจดการทองเท ยวในอ าเภอแมสาย ชมชนมสวนรวมในการรวมวางแผนเพอพฒนาทองถนของตนมากขน ทงนดวยศกยภาพของอ าเภอแมสาย ทอยในพนทตดกบประเทศเพอนบานถง 2 ประเทศ คอ สปป.ลาว และ เมยนมาร และยงสามารถเดนทางผานไปประเทศท 3 ไดแก สาธารณรฐประชาชนจน โดยสามารถเดนทางจากเชยงรายขนไปตามล าน าโขง จากอ าเภอเชยงแสน ถงเมองจงหง หรอสบสองปนนา ทงน “เขตเศรษฐกจพเศษ” เปนพนทแหงหนงแหงใดทไดรบการก าหนดและพฒนาขนมาภายใตกฎหมายและการบรหารกจการในลกษณะเฉพาะ โดยจะมการปรบปรงลกษณะทางกายภาพของอสงหารมทรพย เพอใหเกดความพรอมทจะรองรบการลงทนจากตางประเทศ เพอสงเสรมการคาและการลงทนของประเทศโดยใชประโยชนจากความเชอมโยงดานคมนาคมขนสงของภมภาคอาเซยนตามขอตกลงการคาเสรภายใตกรอบอาเซยนและขอตกลงภายใตกรอบเศรษฐกจอน รวมทงจากการคาบรเวณพรมแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอน โดยจงหวดเชยงรายไดปรบปรงในเสนทาง ต าบลสถาน อ าเภอเชยงของ อยตดกบถนนเชอมกบสะพานมตรภาพแหงท 4 เชยงของ - หวยทราย ต าบลบานแซว อ าเภอเชยงแสน บรเวณทาเรอเชยงแสนแหงท 2 ตดแมน าโขงและถนนสาย 1129 และ อ าเภอแมสาย มขอจ ากดดานตะวนตกของเมองแมสาย เปนภเขา จงเหลอพนทให พฒนาบร เวณ ดานตะวนออกของเมอง (Prachachat Business Newspaper, 2014) เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ดวยการพฒนาพนทใหเปนประตการคาในฐานการผลต และระบายสนคาของนกลงทนทงในและตางประเทศ โดยอาศยวตถดบและแรงงานจากพนทโดยรอบทงภายในและประเทศเพอนบาน ผอนคลายกฎระเบยบทกดขวางทางการคา การลงทนระหวางประเทศ และปรบปรงกฎหมายนโยบายสนบสนนการลงทนในประเทศ ทงดานสทธประโยชน จดตงศนยบรการเบดเสรจ (One Stop Service) การผอนปรนใชแรงงานตางดาว และการท าธรกรรมเงนตราตางประเทศ สงเสรมชมชนในฐานรากใหมสภาพความเปนอยทดขน (Sittichai, Siriwasa, 2008) อยางไรกตามถงแมวาอ าเภอแมสายจะไดรบการพฒนาพนทใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษ แตกยงพบผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงของการพฒนาทเกยวของกบชมชน ไดแก ระบบนเวศ สงแวดลอมของชมชนทกอใหเกดความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต การเปลยนแปลงของวถชวต ประเพณ และวฒนธรรมทเรมเปลยนแปลง กลนขาดหายไปกบความทนสมย ทงสถานการณทางการทองเทยว รวมไปถงรายไดทเกดขนจากการทองเทยว ทไดเขามาถงชมชน ซงยงขาดการสงเสรมและพฒนา รวมไปถงความเขาใจในการพฒนาการทองเทยวโดยชมชนใหเกดความยงยน ดงนนการศกษาวจยจงเกดขนเพอพฒนาบคลากรชมชน เพมขดความสามารถการรองรบการทองเทยวโดยชมชน เพอใหชมชนตระหนกถงศกยภาพของแหลงทองเทยวในทองถน และการจดการดานการทองเทยวทเหมาะสมและเกดความยงยน ฟนฟวถชวตและวฒนธรรมของชมชนใหเกดขนอยางมสวนรวม



วตถประสงค

1. เพอศกษาสถานการณและประเมนศกยภาพการจดการทองเทยวชมชนในเทศบาลต าบลแมสาย

2. พฒนาการจดการทองเทยวชมชนบานฮองแฮ

ขอบเขตการวจย

การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยควบคไปกบการพฒนาใหเกดการมสวนรวมโดยชมชนเปนหลกในการพฒนาใหเกดการทองเทยวโดยชมชน (Community Based Tourism : CBT) จงมขอบเขตของการวจย ดงน ขอบเขตดานประชากร ไดแก ผมสวนไดสวนเสยในชมชน ไดแก ผแทนชมชน และคนในชมชนบานฮองแฮ หนวยงานภาครฐจากองคการบรหารสวนต าบลฮองแฮ จ านวน 344 คน

ขอบเขตดานเนอหา ครอบคลมเนอหาตามแนวทางการศกษาดงน 1) สถานการณทางดานการทองเทยว ทนทางสงคม วฒนธรรม ภมปญญาทองถน บานฮองแฮ

2) ศกยภาพทางดานการทองเทยว โดยประเมนจากองคประกอบของการทองเทยว ไดแก สงดงดดใจ (Attraction) ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) ส งอ านวยความสะดวก (Amenity) ท พกแรม (Accommodation) กจกรรม (Activity) การบรหารจดการแหลงทองเทยว (Ancillary Service) 3) การพฒนาใหเกดการจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ โดยมกระบวนการ ไดแก การสรางความเขาใจ การสรางการมสวนรวมการศกษาชมชนรวมกบชาวบาน การวเคราะหขอมลรวมกน การพฒนาศกยภาพและแกไขจดออน การวางรปแบบการบรหารจดการ การประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ การทดลองด าเนนกจกรรมการทองเทยว และการประเมนผล

กรอบแนวคด

การทองเทยวโดยชมชนเปนเครองมอในการพฒนาชมชนทมการบรหารจดการโดยชมชนอยางมสวนรวม เพอใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนร อนรกษทรพยากรธรรมชาต ประเพณ วถชวตและวฒนธรรม ดงนนการเตรยมความพรอมของชมชน คอ การศกษาศกยภาพและขอจ ากดของชมชน รวมทงการพฒนาขดความสามารถของคนท างาน กลมทองเทยว แหลงทองเทยว และบรการทองเทยวใหสามารถรองรบการทองเทยวได โดยไมเกนขดความสามรถในการรองรบของชมชน และเกดจากความตองการของชมชน โดยใชสถาบนการศกษาเปนพเลยงในการสงเสรมและพฒนา โดยมกลมแกนน าของชมชนทจะท างานอยางมสวนรวมเปนทมในการท างาน โดยใชองคประกอบส าคญ ไดแก ศกยภาพของคน ศกยภาพของพนท การจดการ การมสวนรวม ใหเกดกระบวนการเรยนรและพฒนาชมชนสการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ



การจดการทองเทยว

โดยชมชนบานฮองแฮ

สถานการณ ศกยภาพ การพฒนา

ศกยภาพ

- สงดงดดใจ

- การเขาถง

- สงอ านวยความสะดวก

- ทพกแรม

- กจกรรม

- การบรหารจดการการพฒนา

การพฒนา

- ทนทางสงคม

- วฒนธรรม

- ภมปญญา

สถานการณ

- ทนทางสงคม

- วฒนธรรม

- ภมปญญา

บานฮองแฮ

นยามศพท การจดการการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ หมายถง การใหชมชนบานฮองแฮ มสวนรวมในกระบวนการท างานการจดการทองเทยวในทกขนตอน โดยมสถาบนการศกษา นกวชาการ เปนตวกลางและพเลยงในการสรางความเขาใจ มสวนรวม วเคราะหขอมล พฒนาศกยภาพ วางรปแบบการบรหารจดการชมชน ประสานงาน ทดลองกจกรรม ประเมนผล และพฒนาองคกรดานการจดการทองเทยวโดยชมชนของบานฮองแฮ

ศกยภาพ หมายถง การประเมนชมชนจากแนวคดองคประกอบของการทองเทยว ไดแก สงดงดดใจ (Attraction) ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) ส งอ านวยความสะดวก (Amenity) ท พกแรม (Accommodation) กจกรรม (Activity) และ การบรหารจดการแหลงทองเทยว (Ancillary)

การทบทวนวรรณกรรม

บญเลศ จตตงวฒนา (2005) ธนกฤต สงขเฉย (2007) และ ไดกลาวถงพนฐานทเปนองคประกอบการทองเทยว สรปไดวา การประเมนศกยภาพของแหลงทองเทยวหรอการทองเทยวโดยชมชน ครอบคลมถงองคประกอบของการทองเทยว ไดแก 1) สงดงดดใจ (Attraction) หมายถง ทรพยากรทางการทองเทยวทเกดขนตามธรรมชาตและมนษยสรางขน มความสามารถในการดงดดความสนใจของนกทองเทยวได 2) ความสามารถในการเขาถง (Accessibility) หมายถง ความสะดวกในการเขาถงแหลงทองเทยวของนกทองเทยว เสนทางขนสง ในการเขา - ออก ยงแหลงทองเทยวทเกดขนจากทรพยากรทางการทองเทยว 3) สงอ านวยความสะดวก (Amenity) หมายถง ความสะดวกสบายในการทองเทยว ท



นกทองเท ยวควรจะไดรบ โดยหนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวไดมโครงสรางพนฐานขนในแหลงทองเทยวเพออ านวยความสะดวกใหแกนกทองเทยวและสงอ านวยความสะดวกอน ๆ อาท รานอาหาร สถานบนเทง ธนาคาร ไปรษณย โรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล เปนตน 4) ทพกแรม (Accommodation) หมายถง ทพกแรม บางครงอาจมการนอนพกคางคอในแหลงทองเทยว ดงนนควรจะมการจดบรการทพกแรม ใกลเคยงแหลงทองเทยว หรอ ภายในแหลงทองเทยว 5) กจกรรม (Activity) หมายถง กจกรรมทเกดขนภายในแหลงทองเทยว ทนกทองเทยวสามารถรวมกจกรรมระหวางเยยมชมในแหลงทองเทยว 6) การบรหารจดการแหลงทองเทยว (Ancillary Services) ปจจยส าคญของความส าเรจ ทแหลงทองเทยวจะตองมการบรหารจดการองครวมตงแตการตลาด ขอมลขาวสาร การวางแผนนโยบายตาง ๆ เพออ านวยความสะดวกแกการจดการทองเทยว และความปลอดภยในชวตและทรพยสนของนกทองเทยวทเขามาในแหลงทองเทยว โดยการศกษาวจย ไดใชแนวความคดของการทองเทยวโดยชมชน ซงเปนเรองของการเรยนรรวมกนของคนในชมชนทองถนและผมาเยอน ในการทจะดแลรกษาทรพยากรดานตาง ๆ ของชมชนทมอยแลว ตลอดจนเปนเครองมอในการพฒนาชมชนใหเกดความยงยน อนเกดจากการมสวนรวมของทกภาคสวนในช มชน เพอประโยชนแกชมชน” (Thongma, Veerapol, 2004) ทงน การทองเทยวโดยชมชน คอ เครองมอในการพฒนาชมชนทมการบรหารจดการโดยชมชนอยางมสวนรวม เพอใหเกดกระบวนการแลกเปลยนเรยนร การอนรกษทรพยากรธรรมชาต ประเพณ วถชวต และวฒนธรรม อยางไรกตาม การทองเทยวเปนดาบสองคมเปนทงโอกาสและความเสยง หากไมมการเตรยมความพรอมทด (Preparation) หรอขาดการท างานแบบมสวนรวม (Participation) รวมทงการท างานอยางเปนขนตอนมความเชอมโยงสมพนธกนอยางเปนกระบวนการ (Process) แลวการเปลยนบทบาทจากผถกทองเทยวเปนผด าเนนการทองเทยวดวยตนเอง กจะไมตางอะไรจากการทองเทยวทเคยเกดขนในอดต ซงสอดคลองกบ สนธ สโรบล (2548) ไดกลาวไววาลกษณะของการทองเทยวชมชนในประเดนส าคญคอ ชมชนเปนผจดการ ตงอยบนฐานความคดทวาชาวบานทกคนเปนเจาของทรพยากรและเปนผมสวนไดสวนเสยจากทองเทยว น าเอาทรพยากรทมอยในทองถนทงดานธรรมชาต ดานประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณ รวมทงวถชวตความเปนอยและวถการผลตของชมชนมาเปนปจจยหรอตนทนส าคญในการจดการทองเทยวอยางเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนตอทองถนทงดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม รวมทงการใชทรพยากรอยางยงยนไปถงคนรนลกหลาน พรอมกนนยงตองมการพฒนาศกยภาพของคนในชมชน ใหมความรความสามารถในการจดการทองเทยว และเปนผมสวนรวมในการด าเนนงาน ตงแตการคดวางแผนด าเนนการ การตดสนใจด าเนนกจกรรมตาง ๆ การประเมนแผนโครงการและการรบผลประโยชนโดยค านงถงความสามารถในการรองรบธรรมชาตเปนส าคญ

องคประกอบของการจดการทองเทยวชมชน (Elements of CBT) และการบรณาการ พจนา สวนศร (2546) ไดกลาวถง 4 องคประกอบไดแก ทรพยากรธรรมชาตและวฒนธรรม องคกรชมชน การจดการ และการเรยนร ถงแมการทองเทยวจะเปนกจกรรมทสรางคณคา ความส าคญตอการพฒนาในดานตาง ๆ ของประเทศและชมชนทองถน การศกษาผลกระทบของการทองเทยว ควรพจารณาถง



องคประกอบและผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ในระบบของการทองเทยว ซงไดแก นกทองเทยว ผประกอบการ ทรพยากรการทองเทยว ชมชนและองคกรทใหการสนบสนน อนประกอบดวย องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานของภาครฐ ภาคเอกชน รวมทงองคกรภาคทเกยวของอน ๆ องคประกอบของบคคลเหลานทจะไดรบผลกระทบจากการทองเทยวในดานตาง ๆ ไดแก ผลกระทบดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและสงแวดลอม การจดการการทองเทยวโดยชมชน ใชวธการบรณาการ ภายใตการประสานประโยชนของการพฒนาดานตาง ๆ เขาดวยกน ครอบคลมทงมตดานสงแวดลอม มตดานเศรษฐกจ และมตดานสงคมและวฒนธรรมอนเปนการผสานการพฒนาดานตาง ๆ อยางเปนองครวมส าหรบมตดานสงแวดลอม มงกระตนชาวบานในชมชนใหตระหนกถงความส าคญของการอนรกษ และการคมครองดานสงแวดลอมกอใหเกดการเรยนรและรวมมอกนในการอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต รปญหาและผลกระทบดานสงแวดลอมจากการทองเทยว เพอจ ากดการพฒนาและด าเนนการจดการการทองเทยว โดยพยายามหลกเลยงใหเกดผลกระทบดานสงแวดลอมใหนอยทสด มตดานเศรษฐกจมงใหชาวบานมรายไดเสรมจากการทองเทยว โดยน าฐานทรพยากรซงเปนสนทรพยรวมหรอสมบตสาธารณะมาเปนตนทนในการจดการการทองเทยว มการกระจายรายไดอยางเสมอภาคและยตธรรม และทส าคญชาวบานสวนใหญในชมชนเหนพองตองกนทจะน าฐานทรพยากรการทองเทยวทมอยทงธรรมชาต ศลปวฒนธรรม ประเพณ และสถานททางประวตศาสตรมาพฒนาเปนแหลงทองเทยวของชมชน โดยมการประชมปรกษาหารอ ระดมความคด

สรางฉนทานมตกนวาการพฒนาพนทในชมชนใหเปนแหลงทองเทยวเปนความตองการของชาวบานสวนใหญอยางแทจรงและชาวบานเขาใจตรงกนวาการทองเทยวเปนเพยงชองทางหนงในการเสรมสรางรายไดใหแกชมชนมใชมงใหเปนรายไดหลกของชมชนแตอยางใด

การมสวนรวมของชมชน ควรจะประกอบดวยการมสวนรวมในกระบวนการตาง ๆ ไดแก การหารอ การวางแผน การตดสนใจ การปฏบต การประเมนผล ผลกระทบทงดานบวกและดานลบ โดยในสวนของการปฏบตนนจะรวมถงการมสวนรวมในการบรหารจดการทกขนตอนตงแตการจดโครงสรางองคกร การแบงหนาทรบผดชอบ การจดสรรงบประมาณ การประสานงาน การด าเนนการ การควบคม การประเมนผล ตลอดจนถงการรวมกนแกไขปญหาตาง ๆ รวมไปถงการมสวนรวมทางการทองเทยวอยางยงยนของชมชนในทศทางทถกตองนนควรใหชมชนทองถนไดรบความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการทองเทยวอยางยงยน มความ

สามารถในการดแลรกษาทรพยากรทองเทยว และสงแวดลอมควบคกบการเพมทกษะในการจดการและประสานงานกบบคคลหรอหนวยงานภายนอก โดยเรมทการใหชมชนทองถนมสวนรวมในการใหขอมลเกยวกบการทองเทยวของทองถนชมชน การเตรยมการจดการวางแผน การควบคม ดแลการใชทรพยากรทองเทยว และการไดรบประโยชนจากการใหบรการ ในขณะเดยวกนกใหชมนมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอม หากชมชนมสวนรวมหรอมอ านาจเพยงพอในการรวมควบคมการทองเทยวอยางยงยนจะชวยใหเกดการพฒนาคนไดอกทงสามารถจดสรรผลประโยชนไดอยางเหมาะสม เกดการกระจายรายไดสชมชนมากขน ในการจดการการทองเทยวนน หากชมชนไมไดมสวนรวมแลวอาจท าใหไมไดรบประโยชนจากการทองเทยวเทาทควร ยงไปกวานนอาจท าใหชมชนไดรบความเสยหายจาก



การทองเทยวอกดวย การทหลายฝายพยายามทจะใหชมชนไดรบความเสยหายจากการทองเทยวไดอกดวย การทหลายฝายพยายามทจะใหชมชนเขามามสวนรวมในการจดการทรพยากรทองเทยวเนองจากคนในทองถนยอมทราบภาวการณตาง ๆ ลกษณะของทรพยากรธรรมชาตและปญหาทส าคญคอ มความรกและความผกพนกบสงตาง ๆ ในพนทเปนทนเดมจงเปนโอกาสอนดทชนชนจะไดมสวนรวมในการจดการทรพยากรของตนเอง (Sangchot, Ratthakorn, 2011) ซงจากผลการวจยทเกยวของ ท าใหพบวา การเลอกชมชนในการจดการทองเทยวชมชนนน จะตองใหความส าคญของพนทและความพรอมของชมชนในการมสวนรวมในการจดการทองเทยวทกกระบวนการ หากชมชนขาดความรวมมอในการแกปญหา จะท าใหเกดผลกระทบทมความละเอยดออน ทงน บษบา สทธการ (2005) พบวาเมอชมชนไดมสวนรวมในการคนหา พฒนาศกยภาพภายใตบรบททชมชนอยากใหเปน โครงการวจยจะเปนพเลยงในการสงเสรมและพฒนาใหเกดกระบวนการในการบรหารจดการโดยชมชนเอง ซงเปนเครองมอในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและวฒนธรรมของชมชนไดเปนอยางด อยางไรกตามปญหาหลกของชมชนในทกพนทในปจจบนคอ ปญหาของการเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหาโครงสรางพนฐาน ความปลอดภยของนกทองเทยว ปญหาบคลากรในอตสาหกรรมการบรการดานการทองเทยว ปญหาการจดการในชมชนเกยวกบการเปลยนแปลงในวถชวต วฒนธรรมประเพณและการลดคณคาดงเดมของศลปและวฒนธรรมของชมชน

วธด าเนนการวจย

เปนการศกษาวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมและการวจยเชงส ารวจ ประชากรคอชมชนในบานฮองแฮ จ านวน 344 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบลกโซ หรอหมะ (Chain or Snow Ball Sampling) และการระดมสมองจากการสมภาษณเปนกลม และการประชมประชาคมหมบานฮองแฮ ในการพฒนาการจดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ โดยมขนตอนการด าเนนงาน ดงน

1) ศกษาขอมลทตยภมจากเอกสาร หนงสอ สงพมพ สอออนไลนตาง ๆ

2) พบปะชมชนเพอแนะน าและตอบขอซกถาม

3) ศกษาขอมลปฐมภมจากการส ารวจ ส าภาษณ ผมสวนไดสวนเสยในพนท 4) ตรวจสอบความถกตอง วเคราะหและสงเคราะหบรบทชมชน

5) ประเมนศกยภาพชมชน และเลอกจดเพอพฒนาศกยภาพการทองเทยวโดยชมชน

6) หาแนวทางในการพฒนาศกยภาพของชมชน

7) สรางโปรแกรมการทองเทยว ทดลองและปรบปรงเสนทางทองเทยว โดยใชนกทองเทยวจรง 8) จดกจกรรมพฒนาศกยภาพ อบรมอาสาสมครน าเทยวบานฮองแฮ

9) จดท าแผนพบ ประชาสมพนธการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮ

ผลการศกษา 1. สถานการณและประเมนศกยภาพการจดการทองเทยวชมชนในเทศบาลต าบลแมสาย รปแบบของการทองเทยวโดยชมชนทเหมาะสมส าหรบบานฮองแฮคอการทองเทยวเชงเกษตรและการทองเทยวเพอ



การศกษาเศรษฐกจพอเพยง การโยนขาวไรซเบอรร การทองเทยวเชงเกษตร เชน การปลกขาว การท านา การปลกนากก การปลกผกปลอดสารพษ เปนตน วถชวตคนพนเมอง เชน การจดสาน การแตงกาย วถการกน วถการพด ขนบธรรมเนยมประเพณในหมบาน และ การปนจกรยานเพอสขภาพ ชมหมบาน ซงมความดงดดใจ การเขาถงแหลงทองเทยว ในชมชนมถนนสายรองซงมรถประจ าทาง ผานในเสนทาง สงอ านวยความสะดวกในชมชนส าหรบนกทองเทยว มอยางเพยงพอ และอย ใกลในพนท อาท สถานพยาบาล โรงพยาบาล สถานต ารวจ เปนตน สถานทพกในชมชนยงไมไดรบการพฒนาใหเกดเปนโฮมสเตย แตในพนทใกลเคยง ในระยะ 2 - 5 กม. มเกสทเฮาส โรงแรม บรการนกทองเทยวอยางเพยงพอ และกจกรรมการทองเทยวมหลายกจกรรมทนกทองเทยวสามารถรวมกจกรรมของทองถนไดอยางมความสข

2. การพฒนาการจดการการทองเทยวชมชนในพนทเศรษฐกจพเศษเทศบาลต าบลแมสาย พบวา การจดกจกรรมทจะสามารถจดไดและท าไดในบานฮองแฮ ทเหมาะสมกบวยของนกทองเทยวทเขามาในหมบาน เชน การทอเสอกก ท าไมกวาด จกสาน ท าตง การอบยาสมนไพร การเกบไขไก การจบปลา เปนตน โดยสามารถประยกตไดอยางสรางสรรค ตามลกษณะของกลมทเขามาจดกจกรรม ทงนจากการประชาคมไดมขอตกลงเพอการพฒนาอยางยงยนของชมชนบานฮองแฮ ดงน - การกระจายรายได และการจดสรรรายไดของชมชนเมอเกดรายไดจากการทองเทยวเขามา โดยมการหกเปนเงนกองกลางเขาหมบานรอยละ 20 เพอจะไดน ากองกลางไปจดซอ จดท า สงทเปนประโยชนกบชมชนตอไป เมอเกดรายไดจากการทองเทยวขนมา และใหทกครวเรอนสามารถน าผลผลตมาจ าหนาย โดยจดจดจ าหนายสนคาของฝากและของทระลกเมอมนกทองเทยวเขามาศกษาดงานหรอเขามาทองเทยว

- การจดการเกยวกบความปลอดภยในชวตและทรพยสนเมอมนกทองเทยวเขามาในหมบาน โดยมอบหมายใหคณะท างานดานรกษาความสงบของหมบานจดเวรยามหรอจ ดทมในการดแลในหมบาน ตามปกตทไดปฏบต เพอใหนกทองเทยวมความอนใจในการพกอยอยางปลอดภย และไดจดใหมการฝกอบรมการเปนเจาบานทด เพอเตรยมพรอมการรองรบนกทองเทยวทเดนทางเขามา

- การจดการเรองอาหารทเหมาะสมส าหรบนกทองเทยว โดยใชอาหารพนบาน เชน น าพรก ผกลวก ผด แกง ฯลฯ และมอาหารกลาง ๆ ทนกทองเทยวสามารถทานได อาท ไขเจยว ไขดาว หรอ ไขตม เปนตน

- การวางแผนกตกาของนกทองเทยว และขอควรปฏบตของนกทองเทยวเมอเขามาทองเทยวในชมชน โดยใชเกณฑเดยวหรอระเบยบเดยวกนของหมบาน

- การพฒนาเสนทางทองเทยวบานฮองแฮ ไดพฒนาขนจากการรวมกนวเคราะหและเลอกจดทจะสามารถศกษาดงานและท ากจกรรมตาง ๆ ภายในชมชน โดยสามารถปรบใชตามสถานการณ โดยชมชนไดรวมกนออกแบบเสนทางการทองเทยวในชมชน โดยจดท ารายการน าเทยว ครงวน ดงน



รายการท 1

09.00 น. ตอนรบคณะ ณ ทท าการองคการบรหารสวนต าบลฮองแฮ ผใหญบานหม 4 ใหการตอนรบฟงการบรรยายสรปขอมลหมบานพฒนาเศรษฐกจพอเพยงบานฮองแฮ และโครงการอน ๆ ตอบขอซกถาม พรอมรบประทานอาหารวางและชมน าสมนไพรจากกลมสตรบานฮองแฮ

10.00 นงรถอตอก เทยวชมหมบาน ผานทงนา เรมตนทจดแรกชมการทอเสอกกบานคณลดดาซงสามารถทดลองทอไดตามอธยาศย จากนน ออกเดนทางตอไปยงบานนายเปง ชมการปลกผกปลอดสารพษรอบสระน า ซงมปลาหลากพนธชนด ไดแก ปลานล ปลาสลด เปนตน ภายในบรเวณบานยงมโรงเรอนไกไข จากนน เดนทางตอมายงทท าการผใหญบาน ชมการสาธตจากกลมจกสาน ไดแก สานแซะ ฆอง สม ไซ ขนาดเลก กระทดรดเหมาะส าหรบของฝากของทระลก ซงในปจจบน พบหาไดยาก นอกจากนนยงมกลมท าลกประคบดวย

12.00 น. รบประทานอาหารกลางวนทศนยเรยนรภมปญญาทองถน ชมการแสดงของเดก ๆ และกลมพฒนาสตร ทไดมการอนรกษวฒนธรรมจากการรวมกลมการถายทอดเกยวกบการฟอนร า จากนนเลอกซอของฝากของทระลก และผกปลอดสารพษ จากชมชนกลบบานเปนของฝาก

รายการท 2

09.00 น. ตอนรบคณะ ณ ทท าการผใหญบาน รบอาหารวางแบบพนเมองฮองแฮ ฟงบรรยายสรป

บานฮองแฮ จากนนออกเดนทางชมกลมจกสาน ท าโคมลอยบานนายจมพล ใจกาศ เดนทางตอไปยงศนยการเรยนรภม ปญญาทองถน ชมการสาธต การท าไมกวาด ลกประคบ กอนรบประทานอาหาร นงสบาย ๆ นวดแผนไทยสไตลบานฮองแฮ จากนนออกเดนทางตอไปยงบานคณลดดา ชมการทอเสอกก ซงนกทองเทยวสามารถรวมกจกรรมได

12.00 น. รบประทานอาหารกลางวน ณ ทท าการองคการบรหารสวนต าบลฮองแฮ

13.00 น. เลอกซอของฝาก ของทระลกชมชนกอนกลบ ถายภาพเปนทระลก

อภปรายผล

สถานการณบานฮองแฮในปจจบน มศกยภาพเพยงพอทจะพฒนาใหเปนหมบานทองเทยวโดยชมชน โดยมศกยภาพทางดานการทองเทยวเชงเกษตร และการศกษาดงาน ทสอดคลองกบการสงเสรมและพฒนาพนทของการพฒนาของเศรษฐกจพเศษชายแดนจงหวดเชยงราย ทงนจะมการพฒนาใหแมสายเปนเมองการคา

GMS (GMS Trading City) ซงสามารถเดนทางผานเมยนมาร - สปป.ลาว และ สป.จนตอนใต ซงพบวา

มแนวโนมของมลคาการคารวมเพมขน ทงนในการประเมนศกยภาพพนทของชมชนบานฮองแฮ ไดน าแนวคดดานศกยภาพของแหลงทองเทยวจากนกวชาการหลายทาน อาท ววฒนชย บญยภกด (1983) จารจน กลนดปล (1998) บญเลศ จต-ตงวฒนา (2005) ธนกฤต สงขเฉย (2550) และ Buhalis (2000) กลาวถงคณลกษณะของแหลงทองเทยวทประกอบดวยคณลกษณะท 6 ดาน ไดแก สงดงดดใจ ความสามารถในการ



เขาถง สงอ านวยความสะดวก ทพกแรม กจกรรม และการบรหารจดการแหลงทองเทยว น ามาประเมนศกยภาพของชมชน เพอใหเกดกระบวนการเรยนรตามขนตอนของ CBT (การจดการทองเทยวโดยชมชน) ซงสอดคลองกบแนวคดการเตรยมความพรอมของชมชนในการจดการการทองเทยวของ พจนา สวนศร (2003) ทกลาววา ผด าเนนการพฒนาการทองเทยวโดยชมชน ควรมกระบวนการท างาน ไดแก 1) ใหขอมลดานการทองเทยวโดยใชชมชนพจารณา 2) สรางการมสวนรวม 3) ศกษาชมชนรวมกบชาวบาน 4) วเคราะหขอมลรวมกน 5) รวมกนพฒนาศกยภาพและแกไขจดออน 6) วางรปแบบการบรหารจดการ 7) ประสาน งานกบหนวยงานทเกยวของ 8) ทดลองด าเนนกจกรรมการทองเทย ว 9) ประเมนผล 10) พฒนาองคกรซงสอดคลองกบผลของการวางแผนของบานฮองแฮ โดยชมชนไดสรางแผนการพฒนาชมชน ไดแก 1) การฝกอบรมการทองเทยวโดยชมชน 2) การศกษาดงานการจดการทองเทยวโดยชมชน 3) การจดการทพกแบบโฮมสเตย 4) การจดการกจกรรมของชมชนสกจกรรมทางการทองเทยวโดยชมชน 5) การฝกอบรมผน าเทยวในชมชน 6) การจดท าของฝากของทระลก และบรรจภณฑ 7) การท าอาหารและเครองดมเพอการทองเทยว 8) การปรบปรงภมทศนเพอการทองเทยวโดยชมชน 9) การสรางเครอขายทองเทยวชมชนบานฮองแฮ 10) กองทนการทองเทยวชมชนบานฮองแฮ 11) เสนทางทองเทยวเชอมโยงจงหวดเชยงราย - บานฮองแฮ

ทงนแผนและกจกรรมของชมชนเหลาน จะน าไปสขนตอนการพฒนาใหเกดศกยภาพของการทองเทยวชมชนตอไป ซงสอดคลองกบ Adhikary, Mc. Kincy (1995) ทไดกลาวถงรปแบบการจดการทองเทยววา เปนกระบวนการในการวางแผนการทองเทยวใหเกดเปนโมเดล (7-SModel) ไดแก Strategy กลยทธทใหเหนถงความส าคญ Structure โครงสรางในองคการโดยมการแบงหนาทใหเหมาะสม System ระบบในการจดการทองเทยว ระบบการปฏบตงานและหนาทตาง ๆ Staff บคลากรทท าหนาทบรการนกทองเทยว Skill

ความช านาญในความร ทกษะ และทศนคต ทจะน าพาหมบานไปสการจดการทองเทยวทมประสทธภาพ Style รปแบบการท างานทไดรบความรวมมอจากทกฝาย และ Share การแบงปนแลกเปลยนประสบการณความคดเหน ความร ซงสอดคลองกบผลการศกษาของบานฮองแฮ ทมพฒนา การทางดานการทองเทยวจากการทชมชนไดมสวนรวมในการวเคราะหชมชนเอง และสวนใหญความรวมมอทเกดขนเปนผหญงมากกวาผชาย ซงมความคลองตวในการท างานเพอชมชน และการแสดงความคดเหนสง โดยมการแบงหนาทดแลชมชนตามความสามารถและความถนดในดานตาง ๆ และไดจดตงกลมทดแลทางดานการทองเทยวชมชน โดยหวหนาในแตละดานของหมบานรวมรบผดชอบ แสดงความคดเหน ซงจะเปนผแทนชมชนทจะเปนกลมขบเคลอนและพฒนาชมชนใหเกดการพฒนาการทองเทยวและเศรษฐกจการคาชายแดน ทงนศกยภาพทางดานการทองเทยวของชมชน สามารถพฒนาใหเกดการทองเทยวเชงเกษตร และการ ศกษาดงาน ซงในปจจบน ก าลงไดรบความนยมจากนกทองเทยว สอดคลองกบการศกษาของ จารจน กลนดปล (1998) วนชย เจอบญ (2002) ธเนศ ตวนชะเอมและคณะ (2007) และทานอน ๆ พบวา นกทองเทยวใหความสนใจการทองเทยวในลกษณะของการชมศลปะวฒนธรรมประเพณของทองถน ชมความงานของวถชวต การนวด อบ สมนไพร ทงนยงพบวาชมชนมความตองการทจะพฒนาศกยภาพของตน เพอสรางความสข สรางคณคาให



เกดขนกบชมชนของตนเองอยางตอเนองและมความกระตอรอรน ซงอยางไรกตามจากสงทคนพบ ชมชนจะตองรวมแรงรวมใจพฒนาเกยวกบความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของชมชน จดทองเทยว จดแวะพก เนองจากปญหาหลกของการพฒนาการทองเทยวของชมชน คอ ความสะอาดสอดคลองกบผลการศกษาของ เสถยรพงศ ตงคนาคร (2009) ทกลาววา ปญหาทพบของการพฒนาแหลงทองเทยวในเขตเทศบาลต าบลแมสาย คอ ปญหาเรองความไมเปนระเบยบ ความสะอาดของสถานทจอดรถ สถานททองเทยว รวมถงถนน ซงจะเปนจดทชมชนจะพฒนาใหตอเนองใหเกดการทองเทยวโดยชมชนอยางยงยนตอไป

ขอเสนอแนะ 1. ดวยศกยภาพของชมชนบานฮองแฮทมจดเดนในเรองของการเกษตร และภมปญญาพนบาน ควรจะ

สงเสรมการทองเทยวทางดานการเกษตร เรองของการทองเทยวเชงเกษตร 2. ควรจะมการพฒนาความคดในกจกรรมของการทองเทยวเชงสรางสรรค 3. ควรจะมการพฒนาบรรจภณฑใหมความนาสนใจ และปรบปรงผลตภณฑใหมความเปนสากลเพม

มากขน

4. องคการบรหารสวนต าบล หรอทองเทยวและกฬาจงหวดเชยงราย และการทองเทยวแหงประเทศไทย สามารถสงเสรมการตลาด และสงเสรมใหเกดการทองเทยวโดยชมชนบานฮองแฮอยางยงยน

References

Adhikary, Mc.Kinsey. (1995 : 31-33). Management of Ecotourism" Ecotourism : Concept,

Design and Strategy. Bangkok : Srinakharinwirot.

Customs House. (2558). Trade value report.

Jittungwattana Boonlert. (2005). Sustainable tourism development. Bangkok

Kruengkrai Pojchanart. (2002). Participation of Local Governments and Communities in the

Management of Ecotourism and Cultural Tourism. A Case Study of Pong Ngam

Sub-District, Mae Sai District, Chiang Rai Province.

Phongsawat Suebphong.(2003). Area Development of Trade and Services in the Mae Sai

Border Town Chiang Rai province

Sangchot Ratthakorn. (2011). Participation of people in sustainable tourism management

in Pai Municipality. Mae Hong Son Province. Chiang Mai University.

Sarolbon Sin. (2006). Community Base Tourism : Key Concepts in Managing Community-

Based Tourism Research. Bangkok : Wanida place.

Sitikarn Bussaba . (1999). Ecotourism? A Case Study in Mae Ta-Man Village, Thailand MSc

Thesis School of Planning. England:Oxford Brookes University.



Sitthichai Sirivasa. (2007). Tax benefits for the establishment of special economic zones.

(Master thesis) Thammasat University, Graduate School, Faculty of Law

Suansri Pojchana.(2003). Sustainable Tourism by the Community. Department of Tourism

Industry Management Chiang Mai University.

Suansri Pojchana.(2011). Community based tourism management. Bangkok: The Life and

Nature Tourism Program.

Sungchei Thanakrit. (2007). Tourism and Hospitality. (1st edition).Silpakorn University.

Thongma Veerapol. (2004). Community Based Tourism. CBT. For improving the quality of

life of communities in forest land.

Tuancha-am Thanet et al.(2007). Development of Golden Triangle Tourist Attraction for

Cultural Security.

Tungkhanakorn Satienphong.(2009). Guidelines for the Development of Tourist Attraction in

Mae Sai District, Mae Sai District, Chiang Rai Province.



Patumporn Keawkhum, Master of Art (Tourism Management)

Chiang Mai University, Lecturer, School of Tourism. Chiang Rai Rajabhat

University.

Numkwan Wongpratum, Master of Art (Tourism Management)

Chiang Mai University,Lecturer, School of Tourism. Chiang Rai Rajabhat

University.

Uthumphorn Kankeb, Master of Art (Hotel and Tourism Management)

Naresuan University, Lecturer, School of Tourism Chiang Rai Rajabhat

University.

Sirinphan Chuminthachak, Master of Art (Tourism Management)

Chiang Mai University, Lecturer, School of Tourism, Chiang Rai Rajabhat

University.

รปถาย

Mukta Naiyawat, Master of Business in Hospitality and Tourism

Marketing, Victoria University, Melbourne, Australia, Lecturer, School of

Tourism Chiang Rai Rajabhat University.

Bhawornpoj Hiranyarasmeekul, Master of Art (Hotel and Tourism

Management), Naresuan University, Lecturer, School of Tourism.

Chiang Rai Rajabhat University.

community based tourism management baan …¸าร...dusit thani college journal vol.12 no.3...

Documents