company logogps.mcu.ac.th/wp-content/uploads/2019/11/ภาวะผู้นำ-1-5-11-62.pdf ·...

Company

LOGO

ภาวะผน าทางการจดการ (Leadership)

www.themegallery.com

Company Logo

ภาวะผน า (Leadership)

1. ความหมายของผน า

2. ความแตกตางระหวางผน ากบผจดการ

3. ความหมายของภาวะผน า

4. ลกษณะภาวะผน า

5. ประสทธภาพของภาวะผน า

6. วธการศกษาภาวะผน า

7. บทบาทผน า


Company Logo

ภาวะผน า (Leadership)

1. ความหมายของผน า


Company Logo

ความหมายของผน า

ความหมายของผน า (Leader) ผน ำ คอ บคคลทมควำม สำมำรถในกำรใชอทธพลใหคนอนท ำงำนในระดบตำง ๆ ท ตองกำร ใหบรรลเปำหมำยและวตถประสงคทตงไว (McFarland,1979:214-215)

ผน ำ คอ ผทสำมำรถในกำรชกจงใหคนอนท ำงำนใหส ำเรจตำมตองกำร (Huse, 1978:227) ผน ำ คอ บคคลทมอทธพลสงสดในกลม และเปนผทตองปฏบตภำระหนำทของต ำแหนงผน ำท ไดรบมอบหมำยบคคลอนในกลมทเหลอกคอผตำม แมจะเปนหวหนำกลมยอย หรอผชวยในกำรปฏบต หนำทตำง ๆ กตำม (Yukl, 1989:3-4)


Company Logo


ความหมายของผน า (Leader) ผน ำ คอ บคคลทมำจำกกำรเลอกตงหรอแตงตง หรอกำรยกยองขนมำของกลม เพอใหท ำหนำทเปนผ ชแนะและ ชวยเหลอใหกลมประสบควำมส ำเรจตำมเปำหมำยทตงไว

กว วงศพฒ (2535: 14-15) ไดสรปแนวคดเกยวกบผน าไว 5 ประการ คอ

(1) ผน า หมายถง ผซงเปนศนยกลางหรอจดรวมของกจกรรมภายในกลม เปรยบเสมอนแกนของกลม เปนผมโอกาส ตดตอสอสารกบผอนมากกวาทกคนในกลม มอทธพลตอการ ตดสนใจของกลมสง

(2) ผน า หมายถง บคคลซงน ากลมหรอพากลมไปสวตถประสงคหรอสจดหมายทวางไว แมแตเพยงชแนะใหกลมไปส จดหมายปลายทางกถอวาเปนผน าทงนรวมถงผน าทน ากลมออกนอกลนอกทางดวย

(3) ผน าหมายถงบคคลซงสมาชกสวนใหญคดเลอกหรอยกใหเขาเปนผน าของกลมซงเปนไปโดยอาศยลกษณะทาง สงคมมตของบคคลเปนฐาน และสามารถแสดงพฤตกรรมของผน าได

(4) ผน าหมายถงบคคลซงมคณสมบตเฉพาะบางอยางคอสามารถสอดแทรกอทธพลบางประการอนกอใหเกดการ เปลยนแปลงของกลมไดมากทสด

(5) ผน า หมายถง บคคลผซงสามารถน ากลมไปในทางทตองการ เปนบคคลทมสวนรวมและเกยวของโดยตรงตอการ แสดงบทบาทหรอพฤตกรรมความเปนผน า


Company Logo


ความหมายของผน า (Leader) บญทน ดอกไธสง (2535:266) ไดสรปเกยวกบผน าไววา ผน า (Leader) หมายถง

(1) ผมอทธพล มศลปะ มอทธพลตอกลมชน เพอใหพวกเขามความตงใจทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายตามตองการ

(2) เปนผน าและแนะน า เพราะผน าตองคอยชวยเหลอกลมใหบรรลเปาหมายสงสดตามความสามารถ

(3) ผน าไมเพยงแตยนอยเบองหลงกลมทคอยแตวางแผนและผลกดน แตผน าจะตองยนอยขางหนากลม และน ากลมปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย


Company Logo


ความหมายของผน า (Leader)

สรปไดวา ผน า (Leader) คอบคคลทไดรบการแตงตงหรอการเลอกตงหรอการยกยองจากกลมใหท าหนาทของต าแหนงผน า เชน การชแนะ สงการ และชวยเหลอใหกลมสามารถปฏบตงานไดส าเรจตามจดประสงคทตงไว


Company Logo

ความแตกตาง ผน า (Leaders) กบผจดการ (Managers)

2. ความแตกตางระหวางผน ากบผจดการ

Company

LOGO

ความแตกตางระหวางผน าและผจดการ

Company Logo


ความแตกตางระหวางผน ากบผจดการ

ความแตกตางระหวางผน าและผจดการในองคการของร

สวนใหญจะเรยก "ผน าหรอผบรหาร" สวนองคการธรกจ

นยมเรยก "ผจดการ" (Management)

Company Logo



ไดมการศกษาลกษณะของ "ผน า" (Leaders) และ "ผจดการ" (Managers) มานานแลว และพบวาบคคลทงสองกลมนมความแตกตางกนหลายดานเชน แรงจงใจ ความเปนมา วธคด และการปฏบตงาน ดงทนกศกษาวจยสรปไวดงตอไปน เบนนส และนานส (Bennis and Nanus, 1985 : 21) ไดสรปวา

"ผ จดการคอ บคคลทท าใหงานส าเรจ สวนผน าคอ บคคลทท าสงตาง ๆ ใหถก managers are people who do things right

and leaders are people who do the right things" หมายความวา ผจดการ คอ บคคลทสนใจแตจะหาวธการท าใหงานทไดรบมอบใหส าเรจ โดยไมไดใหความสนใจสงอนใดตางจาก ผน า ทจะตองพจารณาความถกตองของงานรวมทงผลกระทบตอบคลากรและองคการ กอนทจะด าเนนการใหเกดผลดทสด

Company Logo



รอบบนส (Robbins, 1989 : 303) ไดอางถงการศกษาของซาเลสนค

(Zalesnik, 1986 : 54) และสรปความแตกตางของบคคลสองกลมไวดงน 1. ผจดการ มแนวโนมทจะยอมรบและปฏบตตามเปาหมายขององคการ โดยไมเอาความรสกสวนตวไปพจารณา หรอเกยวของดวย ในขณะท ผน า จะเอาความรสกสวนตวมาพจารณาเปาหมายขององคการกอนทจะปฏบตตาม

Company Logo



2. ผจดการ จะมองการท างานวาเปนกระบวนการความสามารถ ทประกอบไปดวยคนและความคดเหนตาง ๆ เพอสรางสรรวธการท างานและตดสนใจทดทสดในขณะท ผน า ท างานในต าแหนงทมความเสยงสง ตองพยายามไมใชอารมณเพอหลกเลยงความเสยงและอนตราย ทอาจจะเกดกบตนเอง โดยเฉพาะผน าทอยในต าแหนงทมโอกาส และสงตอบแทนคอนขางสง

Company Logo



3. ผจดการ ชอบทจะท างานรวมกบบคคลอนมากกวาการท างานใด ๆ

ดวยตนเอง คนเดยว เพราะไมตองการมความวตกกงวลเกยวกบงานนน

ผจดการจะมความสมพนธเฉพาะกบบคคลทเกยวของกนในกระบวนการ

ท างานหรอกระบวนการตดสนใจตางกบ ผน า ทงานมกจะเกยวของกบ

ความคดมากกวาคน แตถามความสมพนธกบบคคลตาง ๆ กจะมโดย

สามญส านก และพยายามจะเขาใจความรสกและความตองการของบคคล

เหลานนดวย

Company Logo



4. ผจดการ ตองการค าสงหรอค าชแนะทชดเจน เมอตองเผชญกบการ

ตดสนใจ หรอ เหตการณทจะมผลกระทบตอความสมพนธกบบคคลอน

จ านวนมาก ในขณะท ผน า มแนวโนมทจะตดสนใจ ได โดยไมหวงกงวล

วาจะกระทบตอบคคลรอบขางมากนก

Company Logo



แฮนสน (Hanson, 1985 : 178) ไดกลาววา ค าวา ผน า (Leader)

ผจดการ (Manger) และ ผบรหาร (Administrator) ไดมการใชแทนกน

ตลอดเวลา แมนวาจะยอมรบวามความแตกตาง ผจดการและผบรหาร

คอนขางจะมความหมายใกลเคยงกน แมนวาในอดตทผานมา ผจดการด

จะมอ านาจในการตดสนใจมากกวาผบรหาร ซงมกปฏบตหนาทตาง ๆ ท

เปนงานประจ ามากกวา

Company Logo



ผน า ตองเปนผก าหนดทศทางขององคการวาจะไปทศทางใด และ

จะตองใชความสามารถในการชกจง ท าใหผตามประพฤตปฏบตไปใน

ทศทางทตองการจนประสบความส าเรจ ในขณะท ผจดการ เพยงแตให

ความสนใจทจะปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย เชน การวาจาง การ

ประเมนบคลากรการจดสรรทรพยากรการตงกฎเกณฑเพอใหทกคน

ปฏบตงานและอน ๆ จนประสบความส าเรจ สรปวามงสนใจปฏบตงาน

ประจ าทไดรบมอบหมายใหดทสดเทานน

Company Logo


ความหมายของภาวะผน า (Leadership)

3. ความหมายของภาวะผน า

LOGO

ความหมายของภาวะผน า

Leadership and Innovation

www.themegallery.com LOGO

ความหมายของภาวะผน า 1

ภำวะผน ำ (Leadership) หรอ ควำมเปนผน ำ ซงหมายถง

ความสามารถในการน า (The American Heritage Dictionary,

1985 : 719) จงเปนสงส าคญยงส าหรบความส าเรจของผน า ภาวะผน า

ไดรบความสนใจ และมการศกษามาเปนเวลานานแลว เพอใหรวาอะไร

เปนองคประกอบท จะชวยใหผน ามความสามารถในการน า หรอม

ภาวะผน าทมประสทธภาพ



การศกษานนไดศกษาตง แตคณลกษณะ (Traits) ของผน ำ อ ำนำจ

(Power) ของผน ำ พฤตกรรม (Behavior) ของผน ำแบบตำง ๆ

และอน ๆ ในปจจบนน กยงมการศกษาภาวะผน าอยตลอดเวลา และ

พยายามจะหาภาวะผน าทม ประสทธภาพในแตละองคการและใน

สถานการณตาง ๆ กน



ความหมายของภาวะผน า ไดมผใหความหมายของภาวะผน า

ไวหลากหลายและแตกตางกน ซง ยคล (Yukl, 1989 : 3) ไดกลาวถง

สาเหตทความหมายของภาวะผน ามหลากหลายและแตกตางกน ก

เนองจากขอบเขตเนอหาและความสนใจในภาวะผน า ในการศกษาของ

นกวจยแตกตางกน ในทนจงขอน าเสนอใหศกษาดงตอไปน



๏ ภาวะผน า คอความรเรมและธ ารงไวซงโครงสรางของ

ความคาดหวงและความสมพนธระหวางกนของสมาชกของ

กลม (Stogdill, 1974:411)



๏ ภาวะผน า คอความสามารถทจะชแนะ สงการ

หรออ านวยการ หรอมอทธพลตอพฤตกรรมของผอนเพอใหมง

ไปสจดหมายทก าหนดไว (McFarland, 1979:303)



๏ ภาวะผน า คอศลปในการชแนะลกนอง หรอผรวมงานให

ปฏบตหนาทดวยความกระตอรอรนและเตมใจ

(Schwartz, 1980:491)



ภาวะผน า เปนกระบวนการทบคคลใชอทธพลตอกลม

เพอใหบรรลความตองการของกลม หรอจดมงหมายของ

องคการ (Mitchell and Larson, Jr., 1987:435)



๏ ภาวะผน า เปนเรองของศลปของการใชอทธพลหรอ

กระบวนการใชอทธพลตอบคคลอน เพอใหเขามความเตมใจ

และกระตอรอรนในการปฏบตงานจนประสบความส าเรจตาม

จดมงหมายของกลม (Koontz and Weihrich, 1988:437)



๏ ภาวะผน า เปนความสามารถในการใชอทธพลตอกลม เพอใหประสบความส าเรจตาม เปาหมายหมายทตงไว (Robbins, 1989:302)



๏ ภาวะผน า เปนกระบวนการของการชแนะและอทธพล

ตอกจกรรมตางๆ ของสมาชกของกลม

(Stoner and Freeman, 1989:459)



๏ ภาวะผน า เปนกระบวนการทบคคลหนง(ผน า)ใช

อทธพลและอ านาจของตนกระตนชน าใหบคคลอน (ผตาม) ม

ความกระตอรอรน เตมใจท าในสงทเขาตองการ โดยมเปาหมาย

ขององคการเปนจดหมายปลายทาง

(พยอม วงศสารศร, 2534:196)



จากการวเคราะหความหมายของ ภาวะผน า ขางตน จะเหนไดวา

แนวคดสวนใหญจะเกยวของกบกลมคน และสมาชกของกลมม

ความสมพนธภายในตอกนอยางสม าเสมอ ในการนจะมสมาชกคนใด

คนหนงหรอมากกวาถกก าหนดหรอยอมรบใหเปน ผน ำ (Leader)

เนองจากมความแตกตางในดานตาง ๆ จากบคคลอน ๆ ของกลม ซงถอ

วาเปน ผตำม (Followers) หรอผใตบงคบบญชำ หรอลกนอง

(Subordinates) หรอผปฏบต



ส าหรบความหมายของ ภาวะผน า เกอบทงหมดจะเกยวของกบการใช

อทธพล ซงสวนมากจะเปนผน า (Leader)พยายามจะมอทธพลตอผตาม

(Followers) ในกลมหรอบคคลอน ๆ เพอใหมทศนคต พฤตกรรม และอน ๆ ไป

ในทศทางทท าใหจดมงหมายของกลมหรอองคการประสบความส าเรจ ดงนน จงสรปไดวา ภาวะผน า (Leadership) คอกระบวนการทบคคลใดบคคลหนง

หรอมากกวา พยายามใชอทธพลของตนหรอกลมตน กระตน ชน า ผลกดน ให

บคคลอน หรอกลม บคคลอน มความเตมใจ และกระตอรอรนในการท าสงตาง ๆ

ตามตองการ โดยมความส าเรจของกลม หรอองคการเปนเปาหมาย


แนวคดอน ๆ เกยวกบภาวะผน า 14

แนวคดอนๆ เกยวกบภาวะผน า

ในเรองของแนวคดทเกยวกบภาวะผน า ยงมแนวคดอน ๆ ทนาสนใจ เชน

ภาวะผน าตนเอง (Self-Leadership) แนวคดภาวะผน าตนเองมพนฐานอางองมาจากแนวคด “ตนเปนผน าตนเอง” (Self leading the self) (Manz,1986) การน าตนเองของ

บคคลประกอบดวย

1.1) การเรมตนดวยตนเอง (Self-starter)

1.2) การก าหนดทศทางและการจงใจดวยตนเอง (Self-direction and motivation)

1.3) การใหรางวลผลความส าเรจสวนตน (rewarding personal accomplishment)

1.4) การตดตามตรวจสอบหาสาเหตของความลมเหลว (chastising personal failure)



จากแนวคดดงกลาว มานซ และซมส (Manz and Sims,1991)

ไดเสนอบทบาทผน าในศตวรรษท 21 ภายใตแนวคดทเรยกวา

“ภาวะผน าชนยอด” (Super Leadership)

โดยใหนยามของผน าแบบดงกลาววา

“ผน าสดยอด คอ ผน าคนอนเพอใหเขาสามารถน าตนเอง”

(Leading others to lead themselve)



นอกจากนยงมแนวคดทเปน มโนทศน เกยวกบภาวะผน าทควรแก

การสนใจเพมเตมจากทกลาวมาแลว ไดแก

ภาวะผน าแบบทมงาน (Team Leadership)

ภาวะผน าเชงกลยทธ (Strategic Leadership )

และภาวะผน าเชงสญลกษณ (Symbolic Leadership) เปนตน



4. ลกษณะภาวะผน า

LOGO

4. ลกษณะของผน า

Saruthipong Bhuwatvaranon 5120130105

LOGO

ลกษณะภาวะผน า

ลกษณะภาวะผน า

ผน าเปนกระบวนการของการใชอทธพล

มระดบความถกตองของการใชอทธพล

มความส าเรจของจดมงหมายทตงไว

LOGO

5.ประสทธภาพของผน า

Saruthipong Bhuwatvaranon 5120130105

LOGO

ประสทธภาพของภาวะผน า

ประสทธภาพของภาวะผน า

Outcome

Attitude of Followers

Quality of Group Process



6. วธการศกษาภาวะผน า


วธการศกษาภาวะผน า 1

การศกษาภาวะผน าไดกระท ากนมานานแลว และมงานวจยทเกยวของกบ ภาวะผน าจ านวนมาก อยางไรกตามในการศกษาเหลานน จะมแนวทางการศกษา

ไมแตกตางกนนก ดงท ยคล (Yukl, 1989 : 7-8) ไดสรปแนวทางการศกษาภาวะผน าของ

งานวจยไดเปน 4 แนวทาง ดงตอไปนคอ

1. ศกษาอ านาจ-อทธพล (Power-Influence Approach) ของผน า

2. ศกษาคณลกษณะ (Trait Approach) ของผน า

3. ศกษาพฤตกรรม (Behavior Approach) ของผน า

4. ศกษาสถานการณ (Situational Approach) ของผน า



1. อ านาจ-อทธพล (Power-Influence Approach) การศกษา

ประสทธภาพของ ภาวะผน าจากอ านาจ-อทธพลของผน า สวนใหญจะ

เนนหรอพจารณาทขนาด ชนดและการใชอ านาจ ของผน า ดงทยอมรบ

กนแลววาอ านาจเปนสงส าคญส าหรบผน า เพราะนอกจากจะท าใหม

อทธพลตอ ลกนองแลว ยงสามารถมอทธพลตอเพอนผน าในระดบ

เดยวกนตอผบงคบบญชาในระดบสง รวมทง บคคลภายนอกหนวยงาน

และองคการได



ในการศกษาวจยชนดน นกวจยจะมค าถามทตองการ ค าตอบอยหลายค าถาม ไดแก (1) อะไรคอแหลงของอ านาจผน า ลกษณะเฉพาะใดของผน า และ ใน

สถานการณเชนไรทท าใหผน ามอ านาจ (2) ทศทางการเพมและลดอ านาจของผน าจากกระบวน การแลกเปลยน

อทธพลเปนอยางไร นอกจากนน การทตองวเคราะหอ านาจของผน าพรอม ๆ กบ

การวเคราะหอ านาจของหนวยงานและกลมคน ท าใหการประเมนประสทธภาพ

ของภาวะผน ามง เนนไปทความสามารถในการปรบตวขององคการตอ

สงแวดลอมทเปลยนไป อนเนองมาจากใช กลยทธอทธพลของผน า



2. พฤตกรรม (Behavior Approach) การศกษาประสทธภาพ

ของภาวะผน าจาก พฤตกรรมหรอแบบของผน านนมกจะมงไปท

พฤตกรรมอะไรบางของผน าทใชในการปฏบตหนาทตางๆหรอผน าท า

อะไรบางในการปฏบตงานใหประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพ

การศกษาวจยเกยวกบพฤตกรรมของผน า



3. คณลกษณะ (Trait Approach) การศกษาวจยแบบนจะ

มงเนนไปทคณลกษณะเฉพาะ ของผน าซงในอดตทผานมาเชอ

วาผน าทประสบความส าเรจจะมคณสมบตพเศษเหนอกวาผ

ตาม เชน การท างานไมรจกเหนดเหนอย การสามารถหยงรใจ

คนได การคาดคะเนเหตการณลวงหนาได แมนย าอยางนา

มหศจรรย และมพรสวรรคในการชกจงคนไดอยางเหลอเชอ



การศกษาคณลกษณะ ของผน าไดมมากในระหวาง ค.ศ.1930 - 1940

แตกไมมงานวจยใดยนยนไดวาคณลกษณะของ ผน าแตละคณลกษณะม

ความสมพนธตอความส าเรจของผน าไดอยางไร จงท าใหนกวจยให

ความ สนใจในคณลกษณะของผน านอยลงตามล าดบ อยางไรกตามไดม

ความพยายามทจะศกษาวาคณลกษณะ ของผน าชนดทจ าเปนส าหรบ

งานของผน าแตละประเภทอยางไร และในสถานการณทแตกตางกน

คณลกษณะใดทจะชวยใหผน าประสบความส าเรจได



4. สถานการณ (Situation Approach) การศกษาวจยสถานการณท

มผลตอ ประสทธภาพของภาวะผน านน จะมงเนนศกษาสถานการณท

ส าคญ ๆ เชน อ านาจหนาท และความ มนคงของผน า ลกษณะงานของ

ผน า ความสามารถและแรงจงใจของผตาม สภาพแวดลอมภายนอก

ความคาดหวงและขอเรยกรองตาง ๆ เกยวกบงานของลกนอง เพอน

รวมงาน และบคคลภายนอก องคการ



การศกษาวจยเกยวกบสถานการณน แยกออกไดเปน 2 กลมใหญ ๆ โดยกลมแรก

จะมง เนนวาสถานการณใดทจะมอทธพลตอพฤตกรรมแตละพฤตกรรมของผน า

อยางไร ดงนน การวจย ประเภทนจงตองศกษาวาพฤตกรรมการบรหารงานของผน าตางองคการ ตางระดบ

เหมอนหรอ แตกตางกนอยางไร ส าหรบกลมทสอง มงทจะศกษาวา สถานการณลกษณะใด

จะมสวนท าใหพฤตกรรมหรอแบบของผน า รวมทงคณลกษณะของผน ามผลตอ

ประสทธภาพของภาวะผน า เพราะนกวจยกลมนม พนฐานความคดทวาพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนง

ไมเหมาะส าหรบทกสถานการณ หรอประสทธภาพ ของผน าขนอยกบความสามารถในการปรบพฤตกรรมให

เปนไปตามการเปลยนแปลงของสถานการณ หรอเหมาะสมกบสถานการณ


Company Logo

company logogps.mcu.ac.th/wp-content/uploads/2019/11/ภาวะผู้นำ-1-5-11-62.pdf ·...

Documents