congestion charge - polskie uwarunkowania prawne
TRANSCRIPT
Congestion Charge - polskie uwarunkowania
prawne
r. pr. Aneta Moreton
Sposoby ograniczania kongestii
1) formy ustawowestrefy płatnego parkowania,ustanowienie stref z ograniczoną prędkością (pojazdów silnikowych),ustanowienie stref z wyłączonym ruchem ( pojazdów silnikowych),ograniczenie ruchu określonej kategorii pojazdów. 2) formy pozaustawowe (zgodne z obowiązującym prawem)inwestycje w transport zbiorowy,uprzywilejowanie transportu zbiorowego,inwestycje w infrastrukturę rowerową,inwestycja w parkingi typu P&R,wdrażanie systemów ITS.
Strefa płatnego parkowania
Definicja: obszar charakteryzujący się znacznym deficytem miejsc postojowychCel: zwiększenie rotacji parkingowej, realizacja lokalnej polityki transportowejObowiązek: ponoszenie opłat za postój pojazdów samochodowych,Obowiązany: korzystający z dróg publicznychUprawniony: gmina (miasto)Opłata: określona ustawowo w sposób sztywny
Podstawa prawna: art. 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 13b ustawy o drogach publicznych (Dz.U. z
2015 r. poz. 460)
Strefa płatnego parkowania w Krakowie
Strefa ograniczonej prędkościDefinicja: strefa uporządkowanego i dostosowanego komunikacyjnie sposobu obsługi obszaru do jego podstawowych funkcji i charakteru użytkowego, kulturowego i ekologicznegoCel: zmniejszenie negatywnego wpływu ruchu samochodowego na otoczenie, zmierzające do poprawy stanu i funkcjonowania środowiska miejskiegoUprawniony: zarządca drogiBeneficjent: niezmotoryzowani użytkownicy dróg, mieszkańcy okolicy, właściciele gastronomii i lokali usługowychPodstawa prawna: ustawa o drogach publicznych w zw z. ustawą o ruchu drogowym w zw z rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków sygnałów drogowych
Strefa ograniczonej prędkości• większe bezpieczeństwo pieszych w obszarze
uspokojonego ruchu• ułatwienia dla rowerzystów dzięki wprowadzeniu
kontrapasów dla ruchu• zmniejszenie poziomu hałasu• poprawa funkcjonalności infrastruktury miejskiej • zwiększenie bezpieczeństwa ruchu
Przykłady: Kraków, Wrocław, Gdańsk, Poznań, Katowice
Strefy ruchu uspokojonego (ograniczonej prędkości) we Wrocławiu
Definicja: strefa zakazu ruchu na drodze pojazdów, kolumn pieszych oraz jeźdźców i poganiaczy, z prawnie określonymi wyjątkamiCel: przywrócenie strefy pieszym , ograniczenie liczby pojazdów, a przez to kongestii, zwiększenie ruchu turystycznego, zastopowanie degradacji ścisłego (historycznego) centrum miasta Uprawniony: zarządca drogiBeneficjent: mieszkańcy okolicy, właściciele gastronomii i lokali usługowych, turyści, piesiPodstawa prawna: ustawa o drogach publicznych w zw z. ustawą o ruchu drogowym w zw z rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych
Zakaz ruchu w obu kierunkach
Zakaz wjazdu pojazdów ciężarowych
Definicja: zakaz wjazdu samochodów ciężarowych, ogółemlub o określonej dopuszczalnej masie całkowitejCel: ograniczenie natężenia ruchu, poprawa bezpieczeństwa ruchu, ochrona infrastruktury drogowej,Uprawniony: zarządca drogiBeneficjent: mieszkańcy okolicy, korzystający z infrastruktury drogowejPodstawa prawna: rozporządzenie Ministra Transportu w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach, ustawa o samorządzie gminnym w zw. z ustawą prawo o ruchu drogowym
Zasady wjazdu do Wrocławia dla pojazdów ciężarowych powyżej 18t dmc
Transport zbiorowyDefinicja: publiczny transport zbiorowy - powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej [ustawa o publicznym transporcie zbiorowym],Cel: ograniczenie natężenia ruchu, poprawa bezpieczeństwa ruchu, ochrona infrastruktury drogowej, ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych, skrócenie czasu podróży, ułatwienie podróży osobom niepełnosprawnym, dostępność,Środki: unowocześnianie taboru, dopasowanie komunikacji do potrzeb użytkowników, rozwój linii komunikacyjnych, wdrożenie dynamicznego systemu informacji pasażerskiej, priorytetyzacja transportu zbiorowego, wydzielenie pasów ruchu dla komunikacji zbiorowej, budowa parkingów P&R.
fot. Cycling Promotion Fund
fot. Wikipedia (CC)
5
Infrastruktura rowerowaDefinicja: [ustawa Prawo o ruchu drogowym] droga dla rowerów - drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; pas ruchu dla rowerów - część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;Cel: ograniczenie natężenia ruchu, poprawa bezpieczeństwa ruchu, ochrona infrastruktury drogowej, ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych, skrócenie czasu podróży w mieście,Środki: stworzenie/rozwój infrastruktury, implementacja wypożyczalni miejskiej, parkingi P&R, edukacja społeczna, legislacja (także na poziomie lokalnym).
Nowe możliwości ograniczenia kongestii
modyfikacja systemu opłat parkingowych za możliwość pozostawienia samochodu w centrum
wprowadzenie LEZ - Low Emission Zone (Strefa Ograniczonej Emisji (Spalin))
wprowadzenie opłat za każdorazowy wjazd do centrum miasta
Nowe możliwości ograniczenia kongestii
Art. 13 [Opłaty]1. Korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat
za:1) postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie
płatnego parkowania;2) (uchylony)3) przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych […],2. Korzystający z dróg publicznych mogą być obowiązani do ponoszenia
opłat za:1) przejazdy przez obiekty mostowe i tunele zlokalizowane w ciągach
dróg publicznych;2) przeprawy promowe na drogach publicznych.
[Ustawa o drogach publicznych Dz.U. z 2015 r. poz. 460]
Krajowa Polityka Miejska 2023
Strefa płatnego parkowania - opłata
• wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 grudnia 2002 r. (sygn. P6/02) […] Opłata jest daniną publicznoprawną pobieraną w związku z określonymi usługami i czynnościami organów państwowych lub samorządowych, dokonywanymi w interesie konkretnych podmiotów, o charakterze ekwiwalentnym.[…],
• art. 217 Konstytucji - nakaz uregulowania w ustawie wszystkich istotnych elementów stosunku daninowego,
• Opłata: dochód JST,• Problem: deficyt miejsc parkingowych, kongestia centrów
miast,• Rozwiązanie: modyfikacja kwoty bazowej, modyfikacja zasad
pobierania opłaty.
Strefa Ograniczonej Emisji (spalin)
Definicja: strefa, do której możliwy jest wjazd jedynie dla pojazdów spełniających określone normy emisji (spalin) lub dla każdego pojazdu po opłaceniu odpowiedniej opłaty,Charakter: odróżniający od strefy ograniczonego ruchu oraz opłaty kongestyjnej, ze względu na cel, środki, zobowiązanego,Cel: ograniczenie szkodliwych emisji w obszarach śródmiejskich, poprawa jakości powietrza, środowiska, zdrowia, upłynnienie ruchu,Zobowiązany: zmotoryzowany użytkownik drogi, Uprawniony: ustawodawca, a następnie zarządca drogi, JST (gmina/ miasto na prawach powiatu),Opłata: dochód JST z przeznaczeniem na infrastrukturę drogową,
Obowiązywanie: 24h, 365 dni w roku, z możliwością ustanowienia ograniczeń czasowych,
Strefa Ograniczonej Emisji (spalin)
Środki: winieta (naklejka), utworzenie bazy z podmiotami dopuszczonymi do wjazdu (obowiązek rejestracyjny), system automatycznego rozpoznawania tablic rejestracyjnych, system elektronicznego poboru opłat, ustalenie opłaty dziennejEgzekwowanie: manualne/elektroniczne w formie mandatu/opłaty,Dostosowanie do wymogów: zakup nowego pojazdu, uzyskanie zwolnienia (w tym czasowego), modernizacja pojazdu, reorganizacja podróży i zachowań drogowych, Wymogi i odpłatność: opłata jednorazowa, stała, niezależna od rodzaju pojazdu i jego kwalifikacji względem normy emisji spalin.
Strefa Ograniczonej Emisji (spalin)
Prawo: brak podstaw prawnych do wprowadzenia SOES na podstawie
obecnych przepisów,postulat wdrożenia: Krajowa Polityka Miejska 2023, Krajowy
Program Ochrony Powietrza do roku 2020, konieczność regulacji ustawowej (nowa ustawa lub
nowelizacja), ustawa o drogach publicznych, ustawa o transporcie
drogowym, ustawa Prawo o ruchu drogowym, ustawa o strażach gminnych, kodeks wykroczeń, rozporządzenie ws zakresu i sposobu badań technicznych pojazdów, rozporządzenie w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego, rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
Congestion charge – opłata kongestyjna
Definicja: opłata za wjazd do centrum miasta,Cel: redukcja zatłoczenia/zwiększonego natężenia ruchu, poprawienie przepustowości infrastruktury, zmiana nawyków transportowych,Zobowiązany: zmotoryzowany użytkownik drogi publicznej,Uprawniony: ustawodawca, a następnie zarządca drogi, JST (gmina/ miasto na prawach powiatu),Opłata: dochód JST z przeznaczeniem na infrastrukturę drogową,Obowiązywanie: 24h/365 dni, godziny największego natężenia ruchu w dni robocze, z wyłączeniem dni wolnych oraz świąt,Środki: utworzenie bazy z podmiotami dopuszczonymi do wjazdu (obowiązek rejestracyjny), system automatycznego rozpoznawania tablic rejestracyjnych (ANPR), system elektronicznego poboru opłat, ustalenie opłaty dziennej.
Congestion charge – opłata kongestyjna
Egzekwowanie: elektroniczne (grzywna/opłata dodatkowa),
Dostosowanie do wymogów: zmiana nawyków transportowych,
zmiana pojazdówOdpłatność: uzależnienie odpłatności od pory natężenia
ruchu,Prawo:obecnie brak podstaw prawnych,konieczność regulacji ustawowej (nowa ustawa lub
nowelizacja): ustawa o drogach publicznych, ustawa o transporcie drogowym, ustawa Prawo o ruchu drogowym, ustawa o ochronie danych osobowych, ustawa o strażach gminnych, kodeks wykroczeń, rozporządzenie w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego, rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
http://wartowiedziec.org/index.php/transport/aktualnosci-i-ekonomia/20107-warto-czerpa-z-dobrych-wzorow-zagranicznych
