cost reduction and service level control in...

21
วิศวกรรมสารเกษมบัณฑิต ปที8 ฉบับที3 กันยายน-ธันวาคม 2561 51 การลดต้นทุนและรักษาระดับการให้บริการในการจัดการสินค้าคงคลังด้วย ระบบการตรวจสอบตามรอบ กรณีศึกษา บริษัทธุรกิจค้าปลีก COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN INVENTORY MANAGEMENT BY PERIODIC REVIEW SYSTEM IN RETAIL BUSINESS IN THAILAND บุญเลิศ วงศ์เจริญแสงสิริ อาจารย์, คณะบริหารธุรกิจ, สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ 85/1 หมู 2 ถนนแจ้งวัฒนะ ตําบลบางตลาด อําเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี 11120, [email protected] Boonlert Wongcharoensangsiri Lecturer, Faculty of Business Administration, Panyapiwat Institue of Management 85/1 Moo2 Changwattana Road, Bangtalad, Pakkred, Nonthaburi 11120, [email protected] บทคัดย่อ ธุรกิจค้าปลีกมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื ่อง สินค้าคงคงคลังเป็นปัจจัยสําคัญในการประกอบธุรกิจ เพื ่อให้สามารถตอบสนองความต้องการลูกค้าได้อย่างรวดเร็ว การบริหารสินค้าคงคลังให้มี ประสิทธิผลจึงเป็นสิ่งจําเป็นที ่จะเสริมความแข็งแกร่งของธุรกิจค้าปลีก อย่างไรก็ตามด้วยลักษณะ ความต้องการที ่ไม่แน่นอนของลูกค้า ซึ ่งเป็นคุณลักษณะพื ้นฐานของธุรกิจค้าปลีก จึงทําให้การ บริหารสินค้าคงคลังเป็นเรื ่องที ่ยากในการที ่จะควบคุมให้ปริมาณสินค้าคงคลังอยู ่ในปริมาณที เหมาะสม ไม่มากเกินไปซึ ่งจะส่งผลต่อต้นทุนการจัดการ และไม่น้อยเกินไปจนส่งผลต่อระดับการ ให้บริการ งานวิจัยนี ้มุ่งเน้นศึกษาวิธีการจัดการสินค้าคงคลังที ่เน้นการจัดการแบบทบทวนระดับ สินค้าคงคลังตามรอบเวลา ซึ ่งเป็นวิธีการจัดการที ่ใช้กันโดยทั่วไปในธุรกิจค้าปลีก โดยเน้นศึกษา เปรียบเทียบวิธีการทบทวนตามรอบ (Periodic Review System, (R,S)) และวิธีการแบบผสม (Hybrid System (R,s,S)) โดยประยุกต์ใช้ Revised Power Approximation Rule เพือช่วย คํานวณหาค่า s, S ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การเปรียบเทียบประสิทธิผลได้ใช้ข้อมูลของบริษัท กรณีศึกษา ซึ ่งเป็นธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่ที ่มีสาขาและสินค้าอยู ่เป็นจํานวนมาก โดยทดสอบกับ สินค้าจํานวน 59 รายการซึ ่งเป็นสินค้าที ่มียอดขายสูงที ่สุด พบว่าการจัดการสินค้าคงคลังด้วย คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต บทความวิจัย

Upload: others

Post on 28-Feb-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 51

การลดตนทนและรกษาระดบการใหบรการในการจดการสนคาคงคลงดวย

ระบบการตรวจสอบตามรอบ กรณศกษา บรษทธรกจคาปลก

COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN INVENTORY

MANAGEMENT BY PERIODIC REVIEW SYSTEM IN RETAIL BUSINESS

IN THAILAND

บญเลศ วงศเจรญแสงสร

อาจารย, คณะบรหารธรกจ, สถาบนการจดการปญญาภวฒน

85/1 หม 2 ถนนแจงวฒนะ ตาบลบางตลาด อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 11120,

[email protected]

Boonlert Wongcharoensangsiri

Lecturer, Faculty of Business Administration, Panyapiwat Institue of Management

85/1 Moo2 Changwattana Road, Bangtalad, Pakkred, Nonthaburi 11120,

[email protected]

บทคดยอ

ธรกจคาปลกมแนวโนมเตบโตอยางตอเนอง สนคาคงคงคลงเปนปจจยสาคญในการประกอบธรกจ

เพอใหสามารถตอบสนองความตองการลกคาไดอยางรวดเรว การบรหารสนคาคงคลงใหม

ประสทธผลจงเปนสงจาเปนทจะเสรมความแขงแกรงของธรกจคาปลก อยางไรกตามดวยลกษณะ

ความตองการทไมแนนอนของลกคา ซงเปนคณลกษณะพนฐานของธรกจคาปลก จงทาใหการ

บรหารสนคาคงคลงเปนเรองทยากในการทจะควบคมใหปรมาณสนคาคงคลงอยในปรมาณท

เหมาะสม ไมมากเกนไปซงจะสงผลตอตนทนการจดการ และไมนอยเกนไปจนสงผลตอระดบการ

ใหบรการ งานวจยนมงเนนศกษาวธการจดการสนคาคงคลงทเนนการจดการแบบทบทวนระดบ

สนคาคงคลงตามรอบเวลา ซงเปนวธการจดการทใชกนโดยทวไปในธรกจคาปลก โดยเนนศกษา

เปรยบเทยบวธการทบทวนตามรอบ (Periodic Review System, (R,S)) และวธการแบบผสม

(Hybrid System (R,s,S)) โ ดย ป ร ะย ก ต ใ ช Revised Power Approximation Rule เ พอ ช ว ย

คานวณหาคา s, S ไดอยางมประสทธภาพ การเปรยบเทยบประสทธผลไดใชขอมลของบรษท

กรณศกษา ซงเปนธรกจคาปลกขนาดใหญทมสาขาและสนคาอยเปนจานวนมาก โดยทดสอบกบ

สนคาจานวน 59 รายการซงเปนสนคาทมยอดขายสงทสด พบวาการจดการสนคาคงคลงดวย

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 2: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

52 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

วธการแบบผสม โดย Revised Power Approximation Rule มประสทธผลดทสด โดยมตนทนรวม

ตาทสด และระดบการใหบรการดทสด

คาสาคญ: การจดการสนคาคงคลง, การทบทวนตามรอบเวลา, วธการแบบผสม, Revised Power

Approximation Rule

ABSTRACT

Retail Business is continuously growing. Inventory is the key factor for business to respond

to customer demand quickly. Effective Inventory management is necessary in strengthening

the retail business. However, with uncertain demand which is the nature of retail business,

it is daunting task to control the inventory at appropriate level. Overstock causes high total

inventory cost while understock leads to low service level. This research focuses on inventory

management with periodic review control which is the common policy deployed by retail

business. Periodic review system (R, S) and Hybrid System (R, s, S) with Revised Power

Approximation Rules are compared. The Revised Power Approximation Rules is effectively

compute the value of s and S. The comparison used the data from a big retail business

company for case study which has many branches and products items. The test has been

conducted with top sale value for 59 product items. It was found that the Hybrid System with

Revised Power Approximation Rule excels other methods in both total cost and service level.

KEYWORDS: Inventory Management, Periodic Review System, Hybrid System, Revised

Power Approximation Rule

1. บทนา

ในชวงหลายปทผานมา ธรกจรานคาปลกเปนธรกจทมแนวโนมเตบโตอยางมาก โดยจะเหนวา

มลคาการขายในธรกจคาปลกมการเตบโตขนอยางตอเนอง ดงแสดงในรปท 1 ปจจยสาคญประการ

หนงในความสาเรจของธรกจคาปลก คอการบรหารจดการสนคาคงคลงอยางมประสทธภาพ เพอ

ตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางทนเวลา การจดการปรมาณสนคาคงคลงใหเหมาะสม

กลาวคอ ไมมากเกนไป และไมนอยเกนไป เปนเรองทยาก เนองมาจากเหตผลหลายประการ เชน

ความตองการทไมแนนอนของสนคา ความหลากหลายของชนดสนคา การมสาขาจานวนมาก เปน

ตน ปจจยเหลานลวนสงผลใหธรกจคาปลกมแนวโนมทจะตองจดเกบสนคาคงคลงเปนจานวนมาก

เพอรองรบความตองการของลกคา

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 3: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 53

รปท 1 แนวโนมการเตบโตของธรกจคาปลก [1]

บรษทกรณศกษา เปนธรกจคาปลกขนาดใหญ มสาขาจาหนายสนคามากกวา 1,000 แหง

กระจายอยท วประเทศ มรายการสนคาทขายหลายรอยรายการ บรษทมคลงกระจายสนคาเพยงแหง

เดยวซงมภารกจหลกในการทาหนาทรวบรวมสนคาจากผสงมอบทงหมด และสงสนคาไปยงรานคา

ทกรานทตงกระจายอยทวประเทศ คลงกระจายสนคาแหงนจงเปนสถานททเกบรวบรวมสนคา

ทงหมด ซงมจานวนมาก ปญหาทพบในคลงสนคาของบรษทกรณศกษาคอ ปรมาณสนคาทถกสง

มาเกบไวในคลงสนคามเปนจานวนมากอนเนองมาจากความไมแนนอนของปจจยตางๆทสงผลตอ

อปสงคและอปทานของสนคา ซงเปาหมายหลกของการปฎบตงานในการจดการคลงสนคา คอการ

รกษาระดบการใหบรการ (Service Level) ใหอยในระดบทสงตลอดเวลา โดยการทสามารถสง

สนคาใหกบรานคาไดทนเวลาเมอตองการ ดงนนในการบรหารสนคาคงคลง ผปฎบตงานจงใช

ทางเลอกในการสงสนคามาจดเกบไวเปนจานวนมาก เพอรองรบความไมแนนอนทอาจเกดขน ซง

อาจสงผลตอระดบการใหบรการได โดยความไมแนนอนในดานอปทาน อาจเกดขนจากการทผสง

มอบไมสามารถสงสนคาไดตามทส งอยางทนเวลาเมอคลงสนคาตองการ ทาใหสนคาขาด จงสงผล

ตออปทานทไมสามารถตอบสนองลกคาได นอกจากนความไมแนนอนในดานอปสงคอาจเกดขนได

ในบางสถานการณ เมอมความตองการยาบางชนดเปนจานวนมากกวาปกตในทองตลาด จงสงผล

ใหคลงสนคาไมสามารถตอบสนองอปสงคทเกดขนไดอยางทนเวลา อนเนองมาจากมสนคาคงคลง

ไมมากพอตอความตองการ

จากแนวทางการบรหารสนคาคงคลงทเนนทระดบการใหบรการเปนหลก และมการสงสนคา

มาเกบสตอกไวเพอจดประสงคในการเผอความไมแนนอนทอาจเกดขนดงทไดกลาวขางตน จงทา

ใหปรมาณสนคาคงคลงมปรมาณมากเกนความจาเปน โดยมระดบ Safety Stock เฉลยท 12 วน

และสงผลตอตนทนการจดการสนคาคงคลงทเกนจาเปน ในขณะเดยวกนตนทนการบรหารสนคาคง

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 4: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

54 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

คลงอก รปแบบหนงคอตนทนการสงสนคาในแตละครง ซงจะสงผลตอตนทนรวมของการจดการ

สนคาคงคลงเปนอยางมาก

บรษทกรณศกษาใชระบบการสงซอตามรอบ ซงสอดคลองกบธรกจคาปลกโดยสวนใหญท

ตรวจสอบตามรอบ(Periodic Review System) เนองจากไมตองใชเวลาในการตดตามระดบสนคา

คงคลงตลอดเวลา และผสงมอบสามารถวางแผนการสงสนคาไดแนนอนตามรอบการสงทตกลงกน

ไวลวงหนา โดยทวไปการสงซอตามรอบเวลาอาจใชเวลาหลายวนในแตละรอบ ในทางปฎบตการ

ทบทวนการสงซอวนละครง สามารถประยกตใชระบบการตรวจสอบตามรอบ (Periodic Review

System) ในการกาหนดนโยบายการสงซอไดเชนกน อยางไรกตาม ระบบการสงซอตามรอบอาจม

จดออน ในกรณทความตองการสนคามความผนผวนมากในระหวางชวงเวลาแตละรอบการสงซอ

ซงอาจสงผลใหปรมาณสนคาไมเพยงพอตอความตองการ เนองจากไมสามารถสงซอสนคาได

จนกวาจะครบรอบการสงซอ

ดวยเหตผลทกลาวมาน งานวจยนจงมงเนนถงการเปรยบเทยบแนวทางในการบรหารจดการ

สนคาคงคลง เพอลดปรมาณสนคาคงคลงลงในขณะทยงสามารถรกษาระดบการใหบรการลกคาได

หรออกนยหนงคอการลดตนทนการบรหารจดการสนคาคงคลงลง ในขณะทคณภาพของการ

ใหบรการไมไดลดลงและไมสงผลกระทบตอการบรการลกคา โดยประยกตใชระบบการตรวจสอบ

ตามรอบ (Periodic Review System) และระบบการสงซอแบบผสม (Hybrid System) [2] ดวย

วธการ Revised Power Approximation Rule [3] เพอหาระบบการจดการสนคาคงคลงทเหมาะสม

กบ ธรกจคาปลกกรณศกษา และนอกจากน ผลการศกษายงสามารถเปนแนวทางในการประยกตใช

กบการจดการสนคาคงคลงในธรกจอนๆทมลกษณะคลายกนอกดวย ทงนเพอประโยชนตอการ

จดการหวงโซอปทานในภาพรวมของธรกจคาปลก

2. วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาวธการทเหมาะสมในการลดปรมาณสนคาคงคลงในศนยกระจายสนคาในธรกจคา

ปลก โดยทสามารถรกษาระดบการใหบรการลกคา ดวยระบบการตรวจสอบตามรอบ (Periodic

Review System) และระบบการสงซอแบบผสม (Hybrid System) ดวยวธการ Revised Power

Approximation Rule

3. ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การจดการสนคาคงคลงตองคานงถงปจจยตางๆ ทมความเกยวของและสามารถสงผลตอ

ประสทธภาพ และตนทนของการจดการ [3] เชน

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 5: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 55

3.1 การวเคราะหกลมของสนคา

การวเคราะหกลมของสนคา เปนแนวทางในการคดเลอกสนคาทมความสาคญ แยกออกจาก

สนคาทไมมความสาคญ โดยแนวทางหลกทนยมใชในการแบงกลมสนคา คอ ABC Analysis ซง

เปนการวเคราะหความสาคญของสนคาตามเกณฑของมลคาความตองการของสนคาในหนงป โดย

สนคาทมมลคาความตองการมากอนดบตนๆ เมอเทยบกบสนคารายการอนๆ จะเปนสนคาทม

ความสาคญมาก จดเปนสนคาในกลม A สนคาทมมลคาความตองการปานกลาง จดเปนสนคาใน

กลม B และสนคาทมมลคาความตองการนอย จดเปนสนคาในกลม C โดยสนคากลม A อาจมมลคา

รวมสงถงรอยละ 60-80 ของมลคารวมของสนคาทกรายการ สนคากลม B อาจมมลคารวมประมาณ

รอยละ 15-25 และ สนคากลม C อาจมมลคารวมประมาณรยอ 5-10 ของมลคารวมของสนคาทก

รายการ

3.2 การพยากรณโดยเทคนคคาเฉลยเคลอนทแบบงาย (Simple Moving Average)

การพยากรณเชงปรมาณมหลากหลายวธ วธการคาเฉลยเคลอนทแบบงายเปนวธการทไม

ซบซอนและประยกตใชงาย เหมาะสาหรบการนาไปใชงานจรงในธรกจ โดยใชหลกการปรบเรยบ

ขอมลในอดตดวยวธการเฉลย ซงมสตรการพยากรณดงน [4]

𝑀𝑀𝑀𝑀𝑛𝑛 = ∑ 𝐷𝐷𝑖𝑖𝑛𝑛𝑖𝑖=1𝑛𝑛

(1)

เมอ D คอ ปรมาณความตองการในชวงเวลา i

n คอ จานวนชวงเวลาทนามาคานวณคาเฉลยเคลอนท

3.3 คณลกษณะของความตองการ

ลกษณะความตองการของสนคาแบงออกเปน 3 ลกษณะ ไดแก 1) ความตองการของสนคาท

สามารถประมาณการไดชดเจน (Deterministic Demand) 2) ความตองการของสนคาทเปลยนไป

ตามเวลา (Time-Varying Demand) และ 3) ความตองการสนคาทประมาณการไดแบบมความ

นาจะเปน (Probabilistic Demand) ในโลกของธรกจทแทจรง สนคาโดยสวนใหญลวนมคณลกษณะ

ของความตองการแบบความนาจะเปน โดยเฉพาะในธรกจคาปลก ซงความตองการสนคาจะมความ

ไมแนนอนอยตลอดเวลา จงทาใหทฤษฎการจดการสนคาคงคลงทใชกบความตองการทสามารถ

ประมาณการไดชดเจน ไมสามารถจดการสนคาคงคลงไดอยางมประสทธภาพเทาทควร งานวจยน

มงเนนการจดการสนคาคงคลง โดยใชทฤษฎทเกยวของกบความตองการทประมาณการไดแบบม

ความนาจะเปน

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 6: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

56 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

3.4 แบบจาลองสนคาคงคลงทสามารถประมาณการความตองการไดแบบมความนาจะ

เปน (Inventory Model for Probabilistic Demand)

รปแบบของนโยบายการจดการสนคาคงคลง โดยรปแบบทวไปทนยมใชกน โดยการกาหนด

ตวแปรตดสนใจตางๆ ไดแก

3.4.1 จดสงซอ และปรมาณการสงซอ ((s, Q) System)

รปแบบนโยบายนเปนการทบทวนการสงซอแบบตอเนอง โดยเมอระดบสนคาคงคลงอยท

ระดบเทากบหรอตากวา s จะมการสงซอในปรมาณ Q

3.4.2 จดสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((s, S) System)

รปแบบนโยบายนเปนการทบทวนการสงซอแบบตอเนอง โดยเมอระดบสนคาคงคลงอยท

ระดบเทากบหรอตากวา s จะมการสงซอในปรมาณททาใหระดบสนคาคงคลงกลบขนไปอยทระดบ

S ซงทงนโยบาย (s, Q) และ นโยบาย (s, S) มความคลายคลงกนอยางมาก และจะสงผลเหมอนกน

ในกรณทหนวยสนคาทใชไป เปนหนวยทเลกทสดเทากบหนวยสนคาทส งซอ เนองจากเมอปรมาณ

สนคาอยทระดบ s พอด ระบบจะทาการสงซอทปรมาณ Q ซงจะทาใหระดบสนคากลบขนไปท S

ในกรณน S จงมคาเทากบ s+ Q อยางไรกตาม ในกรณทหนวยความตองการของสนคามขนาด

ใหญกวาหนวยสนคาทส งซอ ระบบอาจมการสงซอเมอระดบสนคาคงคลงตกลงตากวาระดบ s

3.4.3 รอบเวลาทบทวนการสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((R, S) System)

รปแบบนโยบายนเปนการทบทวนการสงซอตามชวงระยะเวลาทกาหนด (R) โดยจะมการ

ทบทวนระดบสนคาคงคลงทกๆ ชวงเวลา R และสงซอสนคาในปรมาณททาใหระดบสนคากลบขน

ไปทระดบ S โดยจะมการสงซอทกครงททบทวนไมวา ระดบสนคาจะอยทเทาไหรกตาม

3.4.4 รอบเวลาทบทวนการสงซอ จดสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((R, s, S)

System)

รปแบบนโยบายนมชอเรยกอกอยางวา เปนรปแบบผสม หรอ Hybrid System ซงยงคงเปน

การทบทวนการสงซอตามชวงระยะเวลาทกาหนด (R) โดยจะมการทบทวนระดบสนคาคงคลงทกๆ

ชวงเวลา R แตจะมการสงซอสนคาเมอพบวาปรมาณสนคาคงคลงอยทระดบ s หรอตากวา โดยจะ

ทาการสงซอในปรมาณททาใหระดบสนคากลบขนไปทระดบ S อยางไรกตาม เมอพบวาระดบสนคา

คงคลงยงอยเหนอกวาระดบ s จะไมมการสงซอสนคาเกดขน จนกวาจะถงรอบการทบทวนปรมาณ

สนคาคงคลงในรอบถดไปและพบวา ระดบสนคาคงคลงเทากบหรอตากวา s

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 7: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 57

การเลอกความถทเหมาะสมในการทบทวนระดบสนคาคงคลงนน ขนอยกบปจจยหลายอยาง

เชน ตนทน หรอเวลาในการทบทวนแตละครง ในปจจบน ดวยเทคโนโลยททนสมย ไดมการนา

ระบบ POS (Point of Sale) มาใชเพอบนทกการขายแบบทนทวงท จงทาใหตนทนและเวลาในการ

ทบทวนระดบสนคาคงคลงมนอยลง เนองจากระบบสามารถตดจายปรมาณสนคาไดตลอดเวลาเมอ

มการขายสนคาออกไป อยางไรกตามกยงมขอจากดในดานของการจดเตรยมและการจดสงสนคา

จากแหลงสนคา ซงจะตองทาเปนรอบๆ ดงนนรปแบบนโยบายทมการทบทวนเปนชวงเวลายงม

ความเหมาะสมกบสถานการณการทางานในธรกจปจจบนอย ในงานวจยนมงเนนทการใชนโยบาย

การทบทวนสนคาคงคลงตามชวงระยะเวลาทกาหนด โดยใชนโยบายการกาหนด รอบเวลาทบทวน

การสงซอ จดสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((R, s, S) System)

การคานวณหาคา R, s, S ใหไดคาทดทสดนนเปนเรองทยากมาก การใชวธการเบองตน

โดยทวไป ใหผลไดไมดเทาทควร จงมการคดคนวธการฮวรสตกทหลากหลายเพอใชในการ

ประมาณการคา R, s, S โดยทสามารถคานวณไดงายกวาวธปกต โดยหนงในวธทมประสทธภาพ

คอวธ Revised Power Approximation Decision Rules ซงเปนวธทสามารถประมาณการคา R, s,

S ไดเรวและไมซบซอน โดยวธนไดถกคดคนโดย [5] และถกนามาประยกตกบกฎของ [6] จนได

เปนวธการฮวรสตก [3] ทเรยกวา Revised Power Approximation Decision Rules โดยวธการน

ไดรบการทดสอบประสทธภาพแลววาเปนวธการทหาคาประมาณการของ จดสงซอ (s) และ ระดบ

สนคาคงคลงเปาหมาย (S) ทเหมาะสมเมอกาหนดชวงเวลาททบทวนระดบสนคาคงคลง (R) โดย

สามารถทาใหตนทนการจดการคลงสนคามความใกลเคยงกบคาทดทสด ในขณะทยงสามารถรกษา

ระดบคณภาพของการใหบรการลกคาตามตองการได ประกอบกบวธการนเปนวธการทมความ

ซบซอนในการคานวณนอยกวาวธการหาคาทดทสด ดงนน วธการนจงเปนวธการทเหมาะสมกบ

การนามาประยกตใชในการจดการสนคาคงคลงในธรกจจรงซงมรายการสนคาคงคลงมากกวา

1,000 รายการ

งานวจยทเกยวของกบวธการจดการสนคาคงคลงโดยการตรวจสอบตามรอบมอยหลาย

ลกษณะ ทมความเกยวของกบงานวจยน ไดแก Bijvank [7] นาเสนอ heuristics algorithm สาหรบ

การคานวณหาจดสงซอทเหมาะสม กบวธการสงซอตามรอบ (R, s, S) โดยมงเนนทการรกษาระดบ

การใหบรการใหไดตามทกาหนดไว ซงเปนไปตามคณลกษณะสาคญของธรกจคาปลก นอกจากน

Strijbosch [8] ศกษาประสทธผลของ [9] โดยการทดสอบกบกรณของ (R, s, S) เมอความตองการ

และเวลานาอยในรปแบบ Stochastic เปนตน

จากการทบทวนทฤษฎและงานวจยทเกยวของขางตนแลว งานวจยนจงมงเนนถงการจดการ

สนคาคงคลงของธรกจคาปลก โดยการจดแบงกลมของสนคาตามความสาคญซงจะมการศกษา

อยางเฉพาะเจาะจงกบบรษทกรณศกษา ในขนตอนถดไป และจะประยกตใชการจดการสนคาคง

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 8: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

58 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

คลงเพอรองรบความตองการทไมแนนอน โดยการตรวจสอบตามรอบ เพอวตถประสงคในการ

ตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพ และมตนทนรวมทตาลง

4. วธดาเนนการวจย

ผวจยไดดาเนนการวจยโดยแบงขนตอนออกเปน 3 ขนตอนหลกดงน 1) การจดลาดบ

ความสาคญของรายการสนคา 2) การพยากรณความตองการของสนคา 3) การคานวณหานโยบาย

การจดการสนคาคงคลง 4) การทดสอบรปแบบของนโยบาย 5) การวดประสทธผล ดงแสดงในรปท 2

รปท 2 ขนตอนการดาเนนการวจย

4.1 การจดลาดบความสาคญของรายการสนคา

ในธรกจคาปลกทวไป มกมจานวนรายการสนคาเปนจานวนมาก การจดลาดบความสาคญของ

รายการสนคาเพอใหสะดวกตอการจดการจงเปนสงจาเปน แนวทางทผวจ ยเลอกใชคอ การ

วเคราะหลาดบความสาคญของสนคาดวยหลกการ ABC Analysis โดยพจารณาจากปรมาณสนคา

ทขายได และตนทนสนคาตอหนวย โดยใชสตร

จดลาดบความสาคญของสนคา

ดวยวธการ ABC Analysis

พยากรณความตองการสนคาแตละชนด

ดวยวธ Moving Average (3, 7, 15, 31 วน)

ระบบ ((R, S) System) ระบบปจจบน ระบบ ((R, s, S) System) ดวย

Revised Power Approximation Decision

ทดสอบรปแบบของนโยบายการจดการ

สนคาคงคลงทง 12 รปแบบ ดงตารางท 1

วดประสทธผลของแตละรปแบบและวเคราะหเปรยบเทยบ

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 9: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 59

มลคาสนคา = ปรมาณสนคาทขายได x ตนทนสนคาตอหนวย (2)

เมอทาการจดเรยงมลคาสนคาของบรษทกรณศกษา ไดรายการสนคาทงหมดจานวน 59

รายการจาก รายการสนคาทงหมด 483 รายการ ซงครอบคลมรอยละ 12.2 ของรายการสนคา

ทงหมด และ คดเปนรอยละ 80.13 ของมลคาสนคาทงหมด ดงนนในการวจยขนตอไป ผวจยจง

มงเนนทดสอบเฉพาะรายการสนคาทอยในกลมมลคาสง เทานน

4.2 การพยากรณความตองการของสนคา

ในการจดการสนคาคงคลง ปจจยทสาคญพนฐานคอการกาหนดความตองการของสนคา

เพอทจะใชเปนขอมลสาหรบการตดสนใจเพอกาหนดนโยบายทเกยวของไดอยางมประสทธผล การ

พยากรณเปนแนวทางสาคญทใชกาหนดความตองการของสนคาไดอยางมประสทธภาพ เทคนค

การพยากรณเชงปรมาณมมากมายตงแตขนพนฐานจนถงเทคนคทซบซอน ในงานวจยน ผวจยเนน

การลดปรมาณสนคาคงคลง ดวยระบบการตรวจสอบตามรอบ เพอใหทราบถงประสทธผลของการ

ใชระบบการตรวจสอบตามรอบ (Periodic Review System) ดงนน ผวจยจงใชเทคนคการพยากรณ

แบบคาเฉลยเคลอนท (Moving Average) เพอลดความยงยากในการพยากรณ และสามารถนาไป

ประยกตใชในทางปฎบตในธรกจจรงไดอยางงายดาย

ขอมลทใชในการวจยน เปนขอมลจากบรษทกรณศกษา ซงเปนธรกจคาปลก โดยผวจยไดเกบ

รวบรวมขอมลความตองการสนคาจานวนทงสน 558 วนทาการยอนหลง และแบงขอมลออกเปน 2

กลมคอ กลมท 1 เปนชวงของ 90 วนทาการแรก ขอมลกลมนจะใชสาหรบการคานวณหา

คาพารามเตอรตางๆทจะใชในการทดสอบ นโยบายการจดการสนคาคงคลงในรปแบบตางๆ โดย

ทดสอบกบขอมลความตองการในกลมท 2 ซงเปนขอมลตงแตวนท 91 เปนตนไปจนถงวนท 558

เปนจานวน 468 วน

4.3 การคานวณหานโยบายการจดการสนคาคงคลงทเหมาะสม

บรษทกรณศกษามรปแบบการจดการสนคาคงคลงโดยใชระบบ (R, S) System โดยการ

กาหนดคา

S = คาพยากรณความตองการสนคาในวนนน x (SafetyStockDay + Lead Time) (3)

โดยจะมการทบทวนปรมาณสนคาทก R วน และเมอปรมาณสนคาคงคลงตากวา S จะมการ

สงซอสนคา โดย

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 10: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

60 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

ปรมาณการสงซอ = S – ปรมาณสนคาคงคลง – ปรมาณสนคาทรอรบเขา (4)

โดยปรมาณสนคาทรอรบเขา หมายถง ปรมาณสนคาทส งซอไปแลว และอยระหวางรอการสง

มอบ แตยงไมรบเขาคลงสนคา

บรษทกรณศกษามนโยบายกาหนดให SafetyStockDay เทากบ 12 วน สาหรบทกรายการ

สนคา และ Lead Time ของแตละรายการสนคาแตกตางกนไปตามทตกลงกนไวกบผสงมอบ ซงม

ตงแต 2-4 วน โดยบรษทกรณศกษาไมไดพจารณาคาเบยงเบนมาตรฐานของปรมาณความตองการ

สนคา ในการคานวณเลย

ผวจยใชรปแบบการจดการสนคาคงคลงแบบทบทวนตามรอบสาหรบทกรายการสนคา เพอให

สอดคลองกบเงอนไขการปฎบตงานของบรษทกรณศกษา เนองจากการทบทวนสงซอสนคาเปน

รอบๆ สะดวกตอการปฎบตงานทงฝายผส งซอ และผสงมอบ เนองจากสามารถวางแผนการจดรถ

ขนสงไดลวงหนาเพราะรวนรบคาสงซอตามรอบทตกลงกนไว โดยศกษาระบบการจดการ 2 ระบบ

เพอเปรยบเทยบกบระบบปจจบน ในสมการท (3) และ สมการท (4) โดยระบบทผวจยนาเสนอใหม

คอ

4.3.1 รอบเวลาทบทวนการสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((R, S) System)

ในการจดการสนคาคงคลงดวยวธทบทวนตามรอบเวลาดวยระบบ (R, S) ผวจยยงคงใชคา

R ซงเปนชวงเวลาการทบทวนระดบสนคาคงคลงตามรอบ ทบรษทกรณศกษากาหนดอยเดม เนอง

ดวยเงอนไขการสงซอและจดสงทไดตกลงไวกบผสงมอบอยกอน เพอขจดความยงยากในการ

เปลยนแปลงรอบการสงซอและการสง โดยใชรอบเวลาการทบทวนทก 3 วน (R = 3) ในสวนของ

การคานวณคา S ซงเปนระดบสนคาคงคลงเปาหมายทจะตองรกษาไว โดยเมอระดบสนคาคงคลง

ตากวาระดบ S ทกาหนดในวนททบทวน จะตองทาการสงซอในปรมาณเทากบ [4]

ปรมาณการสงซอ = S – I (5)

𝑆𝑆 = 𝐷𝐷(𝑅𝑅 + 𝐿𝐿) + 𝑘𝑘𝜎𝜎𝑖𝑖√𝑅𝑅 + 𝐿𝐿 (6)

เมอ I คอ ระดบสนคาคงคลง (หนวย)

S คอ ระดบสนคาคงคลงเปาหมาย (หนวย)

𝐷𝐷 คอ คาพยากรณความตองการสนคารายวน

𝑅𝑅 คอ ชวงเวลาระหวางการทบทวนปรมาณสนคาคงคลง (วน)

𝐿𝐿 คอ เวลานา (วน)

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 11: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 61

σ𝑖𝑖 คอ สวนเบยงเบนมาตรฐานของความตองการสนคารายวนในวนท 𝑀𝑀 𝑘𝑘 คอ ตวแปรความเผอ (Safety Factor) โดย k เปนคาสาหรบการกาหนด Safety

Stock ตามระดบการใหบรการ

4.3.2 รอบเวลาทบทวนการสงซอ จดสงซอ และระดบสนคาคงคลงเปาหมาย ((R, s, S)

System)

ผวจยใชการคานวณหา คา R, s, S โดยวธ Revised Power Approximation Decision

Rules [3]

ขนท 1 คานวณ

𝑄𝑄𝑝𝑝 = 1.30 𝑥𝑥�𝑅𝑅0.494 � 𝐴𝐴𝑣𝑣𝑟𝑟�0.506

�1 + 𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿2

𝑚𝑚�𝑅𝑅2 �

0.116 (7)

และ

𝑠𝑠𝑝𝑝 = 0.973 𝑥𝑥�𝑅𝑅+𝐿𝐿 + 𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿 �0.183𝑧𝑧

+ 1.063 − 2.192𝑀𝑀� (8)

เมอ

𝑀𝑀 = �𝑄𝑄𝑝𝑝𝑟𝑟

𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿𝐵𝐵3 (9)

𝑥𝑥�𝑅𝑅 = 𝐷𝐷𝑅𝑅 (10)

𝑥𝑥�𝑅𝑅+𝐿𝐿 = 𝐷𝐷(𝑅𝑅 + 𝐿𝐿) (11)

ขนท 2 ถา 𝑄𝑄𝑝𝑝𝑚𝑚�𝑅𝑅

> 1.5

กาหนดให

𝑠𝑠 = 𝑠𝑠𝑝𝑝 (12)

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 12: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

62 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

𝑆𝑆 = 𝑠𝑠𝑝𝑝 + 𝑄𝑄𝑝𝑝 (13)

หากไมใช ใหไปทข นท 3

ขนท 3 คานวณ

𝑆𝑆0 = 𝑥𝑥�𝑅𝑅+𝐿𝐿 + 𝑘𝑘𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿 (14)

เมอ คา 𝑘𝑘 เปนไปตามสมการ

𝑝𝑝𝑢𝑢 ≥ (𝑘𝑘) = 𝑟𝑟𝐵𝐵3+𝑟𝑟

(15)

ดงนน

𝑠𝑠 = คาระหวาง {𝑠𝑠𝑝𝑝, 𝑆𝑆0} (16)

𝑆𝑆 = คาทนอยสดระหวาง {𝑠𝑠𝑝𝑝 + 𝑄𝑄𝑝𝑝, 𝑆𝑆0} (17)

โดยท 𝑠𝑠 คอ จดสงซอ (หนวย)

𝑆𝑆 คอ ระดบสนคาคงคลงเปาหมาย (หนวย)

𝐵𝐵3 คอ ตนทนสนคาขาดเมอสนชวงเวลาทบทวนปรมาณสนคาคงคลง (บาท/บาท

(ตนทนสนคา)/วน)

𝑀𝑀 คอ ตนทนการสงซอสนคา (บาท/ครง)

𝑣𝑣 คอ ตนทนสนคาตอหนวยสนคา (บาท/หนวย)

𝑓𝑓 คอ ตนทนเกบรกษาสนคา (บาท/บาท(ตนทนสนคา)/หนวย/R วน)

𝐷𝐷 คอ คาพยากรณความตองการสนคารายวน

𝑅𝑅 คอ ชวงเวลาระหวางการทบทวนปรมาณสนคาคงคลง (วน)

𝐿𝐿 คอ เวลานา (วน)

𝑥𝑥�𝑖𝑖 คอ คาพยากรณความตองการสนคาในชวงเวลา 𝑀𝑀 σ𝑖𝑖 คอ สวนเบยงเบนมาตรฐานของความตองการสนคารายวนในวนท 𝑀𝑀 𝑘𝑘 คอ ตวแปรความเผอ (Safety Factor) โดย k เปนคาสาหรบการกาหนด Safety

Stock ตามระดบการใหบรการ ซง คา Safety Stock = 𝑘𝑘𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿 𝑝𝑝𝑢𝑢 ≥ (𝑘𝑘) คอ คาความนาจะเปนทความตองการสนคาในชวงเวลา 𝑅𝑅 + 𝐿𝐿 มากกวา S0

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 13: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 63

4.4 การทดสอบรปแบบของนโยบายการจดการสนคาคงคลง

ผวจยไดทาการทดสอบผลของนโยบายตางๆ ในรปแบบทแตกตางกน เพอเทยบกบนโยบาย

การจดการแบบเดมของบรษทกรณศกษา ตามเงอนไข ดงตารางท 1

ผวจยทาการทดสอบผลของนโยบายทแตกตางกน ทงสน 12 รปแบบ โดยแบงออกเปนระบบ

(R,S) และระบบ(R,s,S) นอกจากนยงทดสอบประสทธผลของระบบทงสอง ในเงอนไขทแตกตางกน

ของคาพยากรณความตองการสนคารายวน และคาเบยงเบนมาตรฐานของความตองการสนคา

รายวนดวย

ในรปแบบท 1 ถง 5 และรปแบบท 7 ถง 11 จะมการคานวณคา s และ S ใหมในทกๆ R วน

หรอทกๆวนทมการทบทวนระดบปรมาณสนคาคงคลงเพอตดสนใจสงซอ แตในรปแบบท 6 และ 12

จะคานวณหาคา s และ S เพยงครงเดยวในตอนเรมตน และไมมการเปลยนแปลงอกเลย เนองจาก

กาหนดใหคาพยากรณความตองการรายวน และคาเบยงเบนมาตรฐานมคาคงทตลอด

ตารางท 1 รายละเอยดของรปแบบการจดการสนคาคงคลงทใชในการทดสอบ

รปแบบ ระบบ คาพยากรณ

ความตองการรายวน

คาเบยงเบนมาตรฐานของ

ความตองการรายวน

1 (R,S) MA(3) เคลอนท

2 (R,S) MA(7) เคลอนท

3 (R,S) MA(15) เคลอนท

4 (R,S) MA(30) เคลอนท

5 (R,S) คงท เคลอนท

6 (R,S) คงท คงท

7 (R,s,S) MA(3) เคลอนท

8 (R,s,S) MA(7) เคลอนท

9 (R,s,S) MA(15) เคลอนท

10 (R,s,S) MA(30) เคลอนท

11 (R,s,S) คงท เคลอนท

12 (R,s,S) คงท คงท

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 14: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

64 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

โดยคาพยากรณความตองการของสนคารายวน ในรปแบบท 1 ถง 4 และ รปแบบท 7 ถง 11

ไดมาจากการพยากรณโดยเทคนคการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Average, MA) ทชวงเวลาท

แตกตางกนไป ตงแต 3, 7, 15, 30 วน โดยคาพยากรณจะเปลยนในแตละวน ในกรณ “คงท”

หมายถงการใชคาพยากรณเฉลยของขอมลกลมท 1 (90 วนแรก) ตลอดระยะเวลาการคานวณโดย

ไมเปลยนแปลง

ในสวนของคาเบยงเบนมาตรฐานของความตองการสนคารายวน กรณ “เคลอนท” หมายถง

การใชคาเบยงเบนมาตรฐานทไดจากการคานวณคาความตองการจานวน 90 วนยอนหลง เชน คา

เบยงเบนมาตรฐานทใชในวนท 91 คอคาทคานวณจากความตองการวนท 1 ถงวนท 90 และคา

เบยงเบนมาตรฐานทใชในวนท 92 คอคาทคานวณจากความตองการวนท 2 ถงวนท 91 เปนตน

ในกรณ “คงท” หมายถงการใชคาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลกลมท 1 (90 วนแรก) ตลอด

ระยะเวลาการคานวณโดยไมเปลยนแปลง

4.5 การวดประสทธผล

การวดประสทธผลของแตละรปแบบทนาเสนอ พจารณาจากตนทนการจดการสนคาคงคลง

ซงประกอบดวย ตนทนการจดเกบสนคาคงคลง ตนทนการสงซอ ตนทนเสยโอกาส เนองจากสนคา

ไมเพยงพอตอความตองการ โดยสามารถคานวณหาตนทนตางๆได ดงน

ตนทนรวม = ตนทนการจดเกบสนคาคงคลง + ตนทนการสงซอ + ตนทนเสยโอกาส (18)

ตนทนการจดเกบสนคาคงคลง = ปรมาณสนคาคงคลงแตละวน x ตนทนการจดเกบสนคาคง

คงตอหนวยตอวน (19)

ตนทนการสงซอ = จานวนครงของการสงซอ x ตนทนการสงซอตอครง (20)

ตนทนเสยโอกาส = ผลรวมของจานวนของสนคาทไมเพยงพอตอความตองการในแตละวน

x ตนทนเสยโอกาสตอหนวยตอวน (21)

5. ผลการวจย

5.1 ตวอยางการคานวณ

สนคา A ซงเปนสนคาตวอยางทใชในการแสดงการคานวณ มปรมาณความตองการแสดงดง

รปท 3

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 15: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 65

รปท 3 ปรมาณความตองการของสนคา A

ในการทดสอบทง 12 รปแบบ ดงแสดงในตารางท 1 และรปแบบปจจบนไดถกคานวณและวด

ประสทธผลเพอเปรยบเทยบกน ในตวอยางการคานวณน นาเสนอรปแบบทมประสทธผลดทสดของ

วธการ Periodic Review System (รปแบบ 1-6) ซงคอ รปแบบท 4 และรปแบบทมประสทธผลด

ทสดของวธการ Hybrid System (รปแบบท 7-12) ซงคอ รปแบบท 10

ในการคานวณหาคา S ของรปแบบท 4 และ คา s, S ของรปแบบท 10 ในวนท 92 จะใชคา

พยากรณความตองการของวนท 92 โดยในตวอยางนจะไดคาพยากรณจากวธ MA(30) ดงนน

MA(30) ของวนท 92 ไดจากการเฉลยความตองการของวนท62 ถง 91 ซงไดคาเทากบ 1,002

หนวย และหมายถง D = 1,002 หนวย คาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลความตองการรายวน (𝜎𝜎) =

320 ซงคานวณจากปรมาณความตองการสนคายอนหลงตงแตวนท 2 ถงวนท 91 โดยผวจยกาหนด

ชวงระยะเวลา 90 วน สาหรบขอมลทนามาใชในการคานวณคาเบยงเบนมาตรฐาน สาหรบขอมลอน

ซงเปนเงอนไขการจดการสนคาคงคลง ไดแก R = 3 วน, L = 3 วน, A = 1,000 บาท/ครง, v = 138

บาท/หนวย, r = 0.001 บาท/บาท/หนวย/3วน, B3 = 1 บาท/บาท/วน, k = 2.33 เนองจากกาหนดให

โอกาสทจะมสนคาไมเพยงพอตอความตองการนอยกวา 1% หรออกนยหนงคอ ระดบการใหบรการ

ทระดบ 99% จงไดคามาตรฐานสาหรบระดบความมนใจท 99% เทากบ 2.33

5.1.1 การคานวณโดยใชวธ Periodic Review System

จากสมการท (6)

𝑆𝑆 = 1,002(3 + 3) + 2.33 × 320√3 + 3

~ 7,838 หนวย

วนท

ปรมาณความตองการสนคารายวน (หนวย)

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 16: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

66 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

5.1.2 การคานวณโดยใชวธ Revised Power Approximation Decision Rules

จากสมการท (7) ถง (17)

ขนท 1 คานวณ

𝑥𝑥�𝑅𝑅 = 1,002 x 3 = 3,006 หนวย

𝑥𝑥�𝑅𝑅+𝐿𝐿 = 1,002 x (3+3) = 6,012 หนวย

𝜎𝜎𝑅𝑅+𝐿𝐿 = 320 x √3 + 3 = 783

𝑄𝑄𝑝𝑝 = 1.30(3,006)0.494 � 1,000133 ×0.001

�0.506

�1 + 7832

3,0062�0.116

= 6,261.93

𝑀𝑀 = �6,261.93(0.001)783(1)

=0.089

𝑠𝑠𝑝𝑝 = 0.973 (6,012) + 783 �0.1830.089

+ 1.063 − 2.192(0.089)�

=8,139.24

ขนท 2

เพราะ 6,261.933,006

> 1.5

กาหนดให

𝑠𝑠 = 8,139.24 หนวย

𝑆𝑆 = 8,139.24 +6,261.93

~ 14,401หนวย

5.1.3 การคานวณโดยใชวธปจจบน

จากสมการท (3) บรษทกรณศกษาใชการพยากรณ MA(7) เพอพยากรณปรมาณความ

ตองการสนคาในแตละวนตลอดการคานวณ ซงจากการคานวณ MA(7) ของวนท 92 เทากบ 1,220

หนวย

S = 1,220 x (12 + 3)

= 18,300 หนวย

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 17: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 67

5.2 เปรยบเทยบผล

เมอทดสอบการใชงานของรปแบบทง 12 แบบ และรปแบบปจจบนทบรษทกรณศกษาใชอย

กบขอมลปรมาณความตองการยอนหลงรายวนของสนคา A จานวน 468 วน และวดประสทธผล

ของทกรปแบบไดผลดงตารางท 2 โดยจะเหนไดวา รปแบบท 10 มตนทนรวมตาทสด เทากบ

247,487 บาท ซงเปนผลมาจากจานวนครงทส งซอนอยทสด เทากบ 59 ครง และมปรมาณสนคาท

ไมเพยงพอตอความตองการ (Backorder) ตาทสด เทากบ18 หนวย หรอคดเปน 0.003% ของ

ปรมาณความตองการสนคาทงหมดใน 468 วน เมอเทยบกบรปแบบท 1 ถง 6 ซงเปนวธการ

Periodic Review แตเมอเปรยบเทยบกบ Backorder ของวธปจจบนจะมคาเทากน

หากพจารณาจากรปท 4 จะเหนไดวา รปแบบท 4 ซงเปนรปแบบทมตนทนรวมตาทสดสาหรบ

วธ Periodic Review มปรมาณสนคาทไมเพยงพอตอความตองการเกดขนหลายครง ดงจะเหนได

วากราฟเสนปรมาณสนคาคงคลงตกลงตากวา ปรมาณความตองการสนคาหลายครง จนทาใหม

สนคารองรบความตองการไมเพยงพอรวมเทากบ 4,836 หนวย เมอเทยบกบรปแบบท 10 และ

รปแบบปจจบน จงทาใหตนทนรวมสง ถงแมวาระดบสนคาคงคลงเฉลย ท 4,374 หนวย จะเปน

ระดบทตาทสด เมอเทยบกบรปแบบท 10 และรปแบบปจจบนกตาม

เมอพจารณาเปรยบเทยบประสทธผลของทกรปแบบแลว จะเหนไดวาเกอบทกรปแบบ

สามารถจดการสนคาคงคลงได โดยมปรมาณสนคาทไมเพยงพอตอความตองการ ตากวา 5%

ยกเวน รปแบบท 6 ซงมระดบปรมาณสนคาคงคลงเฉลยตาทสด (2,952 หนวย) จงสงผลให มคา

Backorder สงกวา 5%

ประเดนสาคญอกประการหนงทพบคอ ในสนคา A วธการพยากรณแบบคาเฉลยเคลอนท

3 วน เปนวธการพยากรณทมคา MAPE (Mean Absolute Percentage Error) นอยทสด เทากบ

15% เมอเทยบกบวธอน คอ MA(7), MA(15), และ MA(30) ซงมคา MAPE เทากบ 24%, 35% และ

17% ตามลาดบ แตเมอนาคาพยากรณจากทง 4 วธมาใชในการจดการสนคาคงคลงในรปแบบตางๆ

ดงตารางท 1 พบวา รปแบบทมประสทธผลมากทสด ในดานตนทนรวมทตาทสด คอรปแบบท 4

และ รปแบบท 10 ซงเปนผลจากการใชคาพยากรณของวธ MA(30) จากผลการทดสอบน ทาใหเหน

ไดวา การใชคาพยากรณจากวธการทมคา MAPE นอยทสด อาจไมใชการรบรองถงประสทธผลของ

การจดการสนคาคงคลงทจะไดตนทนรวมทตาทสดเสมอ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 18: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

68 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

ตารางท 2 เปรยบเทยบประสทธผลของรปแบบตางๆ

รปแบบ จานวน

ครงท

สงซอ

ปรมาณเฉลย

สนคาคงคลง

ตอวน

(หนวย)

รวมปรมาณสนคา

ทไมเพยงพอตอ

ความตองการ

(หนวย)

ตนทนรวม

(บาท)

%ปรมาณ

สนคาทไม

เพยงพอตอ

ความตองการ

1 151 4,440 14,223 2,209,315 2.63%

2 155 4,458 21,737 2,209,315 4.02%

3 155 4,442 22,236 3,319,205 4.11%

4 155 4,374 4,836 916,524 0.89%

5 155 3,210 22,091 3,272,306 4.08%

6 155 2,952 27,589 4,025,848 5.10%

7 62 8,864 18 255,357 0.003%

8 63 9,093 18 261,292 0.003%

9 63 8,958 18 257,960 0.003%

10 59 8,638 18 247,487 0.003%

11 67 7,445 410 283,894 0.08%

12 67 6,933 1,637 442,162 0.30%

ปจจบน 106 13,188 18 392,451 0.003%

รปท 4 เปรยบเทยบระดบสนคาคงคลงรายวนของการจดการสนคาคงคลงในรปแบบท 4,

10, ปจจบน และปรมาณความตองการสนคา A รายวน

0

5000

10000

15000

20000

25000

1 17 33 49 65 81 97 113

129

145

161

177

193

209

225

241

257

273

289

305

321

337

353

369

385

401

417

433

449

465

รปแบบท 4 รปแบบท 10

ปจจบน

ความตองการ

วนท

ปรมาณสนคา (หนวย)

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 19: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 69

6. สรปและอภปรายผลการวจย

จากการทดสอบโดยใชวธการทง 3 วธ ในรปแบบทงหมด 13 รปแบบ ตามเงอนไขดงตารางท

2 กบสนคาจานวน 59 รายการของบรษทกรณศกษา เมอเปรยบเทยบประสทธผลโดยรวมของ

วธการทง 3 ดงรายละเอยดในตารางท 3 โดยพจารณาจาก ปรมาณสนคาคงคลงเฉลย ปรมาณ

สนคาคงคลงรวมรอยละของปรมาณสนคาทไมเพยงพอตอความตองการเมอเทยบกบความตองการ

รวม และตนทนรวม จะเหนไดวา วธการจดการสนคาคงคลงแบบ Revised Power Approximation

Rule ใหประสทธผลทดกวาในดานตนทนรวม ทเทากบ 5,941,867 บาท ซงตากวาวธการปจจบน

ซงมตนทนรวม 12,392,430 บาท หรอคดเปนรอยละ 52 นอกจากนเมอพจารณาในดานปรมาณ

สนคาคงคลงเฉลย วธการ Revised Power Approximation Rule กยงสามารถจดการไดตากวา

วธการปจจบนถง รอยละ 15.7 และเมอพจารณาดานระดบการใหบรการทวดผลจากรอยละของ

สนคาทไมเพยงพอตอความตองการเมอเทยบกบความตองการรวมทงหมด พบวาระดบการ

ใหบรการของวธการ Revised Approximation Rule ซงมคาเทากบรอยละ 0.11 ตากวา วธปจจบน

ซงมคาเทากบรอยละ 1.62 หรอคดเปนรอยละ 93 (เทยบคาลดลงจาก 1.62 ไปยง 0.11)

เมอพจารณาประสทธผลของวธการ Periodic Review System พบวาสามารถจดการใหม

ปรมาณสนคาคงคลงเฉลยไดตาทสด คอ 310,733 หนวย ซงตากวา วธปจจบนถงรอยละ 67 และ

ตากวาวธ Revised Power Approximation Decision Rules รอยละ 60.8 อยางไรกตาม วธนทาให

ระดบการใหบรการ หรอรอยละของสนคาไมเพยงพอตอความตองการสงกวาวธอน คอท รอยละ

1.76

ตารางท 3 เปรยบเทยบประสทธผลของวธการทง 3 วธการ

วธการจดการ

สนคาคงคลง

ปรมาณสนคาคง

คลงเฉลย (หนวย)

ปรมาณสนคาคง

คลงรวม (หนวย)

%สนคาไมเพยงพอ

ตอความตองการ

ตนทนรวม

(บาท)

Periodic

Review 310,733 145,422,955 1.76% 20,759,702

Revised Power

Approximation

Decision Rules 793,628 371,359,873 0.11% 5,941,867

ปจจบน 942,109 440,906,793 1.62% 12,392,430

ในการเลอกวธการทจะไปประยกตใชสาหรบการจดการสนคาคงคลง ขนอยกบเปาหมายของ

การนาไปใช หากเปาหมายของการนาไปใชคอการควบคมตนทนรวมใหไดตาทสด วธการ Revised

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

Page 20: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

70 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.3 September-December 2018

Power Approximation Decision Rules ถอวาเปนวธทเหมาะสมทสดในกรณน หากเปาหมายของ

การนาไปใชคอ มงเนนทการลดปรมาณสนคาคงคลง กสามารถประยกตใชวธการ Periodic Review

แตทงนกมความเสยงสงตอการทสนคาไมเพยงพอตอความตองการ ทาใหระดบการใหบรการตาลง

และสงผลตอตนทนโดยรวมทสงขน เนองจากตนทนเสยโอกาสทสงขน

7. ขอเสนอแนะ

ง านวจย น เ ป นก า รปร ะย กต ใ ช Revised Power Approximation Decision Rules กบ

กรณศกษากบธรกจคาปลก ซงเปนการมงเนนถงผลของการจดการสนคาคงคลงโดยเนนทตนทน

รวม และระดบการใหบรการเปนหลก การวจยศกษาเพมเตมถงปจจย หรอเงอนไขตางๆทมผลกบ

Revised Power Approximation Decision Rules เชน ตนทนการสงซอในแตละครง ตนทนการเกบ

รกษาสนคา ตนทนเสยโอกาสเนองจากสนคาไมเพยงพอตอความตองการ หรอคาพยากรณความ

ตองการของสนคาจากเทคนคการพยากรณทแตกตางกน อาจมผลตอประสทธผลของเทคนคน จง

เปนประเดนการวจยทนาสนใจและจะเปนประโยชนอยางยงตอไป

References

[1] Poonsuk Ninkitsaranont. Modern trade. Thailand industry outlook 2018 - 20. Bangkok:

Krungsri Research, 2018. (In Thai)

[2] Krajewski LJ, Manoh KM, Larry PR. Operations management: process and supply

chain. 11th ed. Essex: Pearson Education Publishing, 2016.

[3] Silver EA, Pyke DF, Douglas JT. Inventory and production management in supply

chains: 4th ed. Florida: CRC Press, 2017.

[4] Taylor BW, Russell RS. Operations and supply chain management. 8th ed. Asia:John

Wiley & Sons, 2014

[5] Ehrhardt R, Mosier C. A revision of the power approximation for computing (s, S)

policies. Management Sciences 1984;30:618-22.

[6] Robert DM. Approximations to optimal policies in a dynamic inventory model. California:

Stanford University Press/Office of Naval Research; 1959. Report No.: 12.

[7] Bijvank M, and Vis FI. Lost-sales inventory systems with a service level criterion.

Production, Manufacturing and Logistics 2012;3:610-8.

[8] Strijbosch LWG., and Moors JJA. Simulating an (R,s,S) inventory system. Center

Discussion Paper, Tilburg: Econometrics. 2002; 2002-94.

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article

Page 21: COST REDUCTION AND SERVICE LEVEL CONTROL IN …eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_3/KBEJ-8-3-4.pdf: การจัดการสินค้าคงคลัง, การทบทวนตามรอบเวลา,

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม 2561 71

[9] Moors JJA, and Strijbosch LWG. Exact fill rates for (R, s, S) inventory control with

Gamma distributed demand. Journal of Operational Research Society 2002;53:1268-74.

ประวตผเขยนบทความ

ดร. บญเลศ วงศเจรญแสงสร สถาบนการจดการปญญาภวฒน 85/1 หม

2 ถนนแจงวฒนะ ตาบลบางตลาด อาเภอปากเกรด นนทบร โทรศพท: 02

855 1247 Email: [email protected]

งานวจยทสนใจ: การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน, การจดการการ

ปฎบตการและบรการ, การจดการธรกจการคาสมยใหม, การประยกตใช

Blockchain และ Big Data ในธรกจ

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย