COVID 19საქართველოს ეკონომიკაზე

-ის გავლენა

234

1

2

პრეზენტაციის შინაარსი

COVID-19 და მოლოდინები გლობალურად

ვირუსის გავრცელება საქართველოში და რეაგირება

მთავრობის ქმედებები ნეგატიური ეფექტების შესამსუბუქებლად

საქართველოს ეკონომიკაზე COVID-19-ის ზეგავლენების შეფასება

3

COVID-19 და მოლოდინები გლობალურად

COVID-19 მსოფლიო პანდემიად გამოცხადდა და უფროსწრაფად ვრცელდება, ვიდრე ეს მოსალოდნელი იყორამდენიმე კვირის წინ.

ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა სავარაუდოდ 2021 წლისდასაწყისში იქნება ხელმისაწვდომი. ქვეყნების შიგნითარსებული მდგომარეობის შემსუბუქებაზე დადებითგავლენას მოახდენს ეფექტური სამკურნალო საშუალება,რომელიც ამ ეტაპზე არ არსებობს.

არსებული კრიზისი მსოფლიოში ამცირებს, როგორცმიწოდებას (რადგან წარმოება შეზღუდულად ოპერირებსდა მიწოდების ჯაჭვები შეფერხებულია), ისე მოთხოვნას(სოციალური დისტანცია, გაურკვევლობა, სამუშაოადგილების დაკარგვა).

ვირუსის შეჩერების ვადებზე გაურკვევლობა ეკონომიკურპროგნოზირებას ართულებს, რადგან არ არსებობსმსოფლიოში შესადარი ისტორიული მაგალითი.ზოგიერთი ანალიტიკოსის მოსაზრებით, ვირუსის გავლენამსოფლიო ეკონომიკაზე მე-2 მსოფლიო ომის მასშტაბებსგაუტოლდება.

კრიზისის საპასუხოდ განვითარებულმა ქვეყნებმა (აშშ,ევროკავშირი და სხვ.) მნიშვნელოვანი რესურსებისმობილიზებით ლიკვიდობა მიაწოდეს ფინანსურ ბაზრებს.ევროკავშირმა ფისკალური წესები შეაჩერა.

საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებმა წევრიქვეყნებისთვის მნიშვნელოვანი თანხები გამოყვეს (IMF – 1ტრილიონი დოლარი, WB – 12 მლრდ დოლარი, EBRD – 1მლრდ დოლარი და სხვ.)

4

საქართველო ბიოლოგიური საფრთხეებისადმი მზაობის ინდექსით მსოფლიოს 195 ქვეყნიდან 42-ე ადგილს იკავებს

პრევენცია

რეაგირების სისწრაფე

ჯანდაცვის სისტემა

საერთაშორისო ნორმებთან შესაბამისობა

რისკიანი გარემო

53.2

75.0

37.1

38.3

56.0

51.4

ინდექსის ქულა(0-100)

ადგილი195 ქვეყნიდან

31

92

45

53

113წყარო: The Global Health Security (GHS) Index 2019შენიშვნა: ქვეყნების რეიტინგში #1 არის-საუკეთესო, ხოლო ქულაში 0 არის ყველაზე ცუდი

ყველაზე მომზადებული

საქართველოს შედეგები GHS ინდექსში

აღმოჩენა და აღრიცხვა22

კატეგორია

გლობალური ჯანმრთელობის დაცვის ინდექსის(GHS) მიხედვით, მსოფლიოს მზაობაეპიდემიებისა და პანდემიების მიმართ დაბალია (საშუალო ქულა 40.2-ია 100მაქსიმალურიდან).

მეტად მომზადებული

ნაკლებად მომზადებული

საერთაშორისო მზაობა ბიოლოგიური საფრთხეებისადმი GHS ინდექსის მიხედვით

საქართველოს მზაობა (52.0 ქულა)მაღალშემოსავლიანი ქვეყნების საშუალომაჩვენებელს (51.9) უტოლდება.

ტოპ-10 ქვეყანა

# ქვეყანა ქულა#1 აშშ 83.5#2 დიდი ბრიტანეთი 77.9#3 ჰოლანდია 75.6#4 ავსტრალია 75.5#5 კანადა 75.3#6 ტაილანდი 73.2#7 შვედეთი 72.1#8 დანია 70.4#9 სამხრეთ კორეა 70.2#10 ფინეთი 68.7

რეგიონის ქვეყნები#40 თურქეთი 52.4#42 საქართველო 52.0#44 სომხეთი 50.2#63 რუსეთი 44.3#117 აზერბაიჯანი 34.2

5

მნიშვნელოვანია ქვეყნის შიგნით ვირუსის გავრცელების პრევენცია

უსაფრთხოების ზომები• გამოცხადდა საგანგებო მდგომარეობა• საქართველოს საზღვრები ჩაიკეტა მგზავრებისთვის,

ხოლო სატვირთო გადაზიდვებს შეზღუდვა არ ეხება• შეწყდა სასწავლო პროცესი• ოპერირებენ მხოლოდ სასიცოცხლო დანიშნულების

ობიექტები• მარნეულსა და ბოლნისში გამოცხადდა კარანტინი• არ იზღუდება მშენებლობა, წარმოება და ტრანსპორტი

73შემთხვევა სულ

10გამოჯანმრთელებული

4,055კარანტინის რეჟიმში

252მეთვალყურეობის ქვეშ

თბილისში სატრანსპორტო გადაადგილების სიხშირემ იკლო

კრიზისამდე საშუალო აქტივობა

19:00 პარასკევი(წითელი - გადატვირთული

მოძრაობა)

აქტივობა20 მარტი

19:00 პარასკევი(მწვანე - თავისუფალი

მოძრაობა)წყარო: stopcov.ge, 25 მარტი 12:30pm

წყარო: Google maps

საქა

რთ

ველ

ო

6

საქართველოს მოსახლეობა იტალიასთან შედარებით ახალგაზრდაა

მოსახლეობის განაწილება ასაკის მიხედვით - საქართველო, იტალია, ჩინეთი

წყარო: მსოფლიო ბანკი, საქსტატი, გალტ & თაგარტი, China CDC

შენიშვნა: სიკვდილიანობის მაჩვენებელი ჩინეთის მონაცემებით, თებერვლის მდგომარეობით

კარდიოვასკულარული დაავადებები

დიაბეტი

ჰიპერტენზიული ავადმყოფობა

ქვედა სასუნთქი გზების ქრონიკული ავადმყოფობები

საქართველოში ქრონიკული დაავადებების მქონეპაციენტები

143

78

264

35

დაავადება

რეგისტრირებული შემთხვევები

საქართველოში, ‘000, 2018

Covid-19სიკვდილიანობა ჩინეთში

წყარო: NCDC, გალტ & თაგარტი, China CDC, რეგისტრირებული შემთხვევები 15+ მოსახლეობაში

შენიშვნა: სიკვდილიანობის მაჩვენებელი ჩინეთის მონაცემებით, თებერვლის მდგომარეობით

21%

15%

15%

12%

10% 9%27%

13%

13%

11% 6%

3%

29%

16%

15%

11% 5%

2%

0.2% 0.4% 1.3% 3.6% 8.0%14.8%

-1 000 0.00 %

-8 000 .00%

-6 000 .00%

-4 000 .00%

-2 000 .00%

0.0 0%

0%

5%

10 %

15 %

20 %

25 %

30 %

20-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80+

იტალია საქართველო ჩინეთი

COVID-19სიკვდილიანობაჩინეთში

11%

7%

6%

6%

საქართველოს მოსახლეობისმხოლოდ 10%-ის ასაკი

აღემატება 70 წელს, იტალიაშიეს მაჩვენებელი 19%-ია

7

კორონავირუსის გავლენა სასაქონლო ბაზრებზე

მსოფლიო სასაქონლო ინდექსები (იანვარი 2020 = 100)

ოქრ

ონა

ვთო

ბისპ

ილენ

ძირ

კინა

• საქართველოს ექსპორტი 2019: $72.8 მლნ (ჯამურის 1.9%)

• ოქროს ფასები სტაბილურია 2020 წლის დასაწყისიდან,რადგან უსაფრთხო აქტივად მიიჩნევა

• საქართველოს იმპორტი 2019: $757.0 მლნ (ჯამურის 8.3%)

• 9 მარტს ნავთობის ფასი ბარელზე 30 დოლარამდე დაეცა,1991 წლის შემდეგ ასეთი მკვეთრი დღიური ვარდნა არყოფილა. ფასების კლების პირდაპირი ეფექტისაქართველოსთვის პოზიტიურია, თუმცა ჯამური ეფექტინეგატიურია (რადგან ამცირებს ფულად გზავნილებს/ექსპორტს)

• საქართველოს რე-ექსპორტი 2019: $651.6 მლნ (ჯამურის17.3%)

• წლის დასაწყისიდან ფასები მნიშვნელოვნად შემცირდა.ამასთან მსოფლიო მოთხოვნის ნახევარი ჩინეთზე მოდის

• საქართველოს ფეროშენადნობების ექსპორტი 2019: $303.0მლნ (ჯამურის 8.0%)

• შენელებული მშენებლობების გამო რკინაზე გლობალურიმოთხოვნა შემცირებულია, თუმცა ფასი ჯერჯერობითსტაბილურია

წყარო: ბლუმბერგი

შენიშვნა: 22 მარტის მონაცემებით

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

2-ია

ნ-20

9-ია

ნ-20

16-ი

ან-2

0

23-ი

ან-2

0

30-ი

ან-2

0

6-თ

ებ-2

0

13-თ

ებ-2

0

20-თ

ებ-2

0

27-თ

ებ-2

0

5-მა

რ-2

0

12-მ

არ-2

0

19-მ

არ-2

0

ოქრო ნავთობი სპილენძი რკინა

-60.1%

-21.4%

-2.0%-0.9%

8

ეკონომიკის სტიმულირებისანტიკრიზისული გეგმა

1 მილიარდ ლარზე მეტი ფინანსურირესურსი მოკლევადიან პერიოდში

ეკონომიკური ღონისძიებები საქართველოში

ტურიზმთან დაკავშირებულ კომპანიებს გადაუვადდათ 4 თვის ქონებისდა საშემოსავლო გადასახადები

დღგ-ს დაბრუნებები გაორმაგდება1,200 მლნ ლარამდე, დაგეგმილი 600მლნ ლარის ნაცვლად

კაპიტალური ხარჯები დამატებითგაიზრდება 300 მლნ ლარით

3 თვით გადავადდა საბანკო სესხების მომსახურება

ეროვნულმა ბანკმა შეარბილა საბანკორეგულაციები

საერთაშორისო საფინანსოინსტიტუტებიდან (სავალუტო ფონდი და სხვა) დაფინანსების მოზიდვაზე დაჩქარდა მუშაობა

თბილისის მერიამ იჯარისგან გაათავისუფლა ღია კაფეები 2020 წელს, 3 თვით იჯარისგან გათავისუფლდნენ მცირე/საშუალო ბიზნესები

4-დან 50 ნომრამდე სიდიდის დაახლ. 2,000 სასტუმრო მიიღებს საბანკო სესხის6 თვის პროცენტის თანადაფინანსებას%

ფასის სუბსიდირება: ბრინჯი, ფქვილი, მაკარონი, ხორბალი, მზესუმზირისზეთი, შაქარი, რძის ფხვნილი და მისგან წარმოებული პროდუქტები, წიწიბურადა ლობიო.

%

₾1მლრდ

9

საქართველოს ეკონომიკაზე გავლენის 3 შესაძლო სცენარი 2020 წელს

საქართველოს ეკონომიკური ზრდის სცენარები

წყარო: საქსტატი, გალტ & თაგარტი

სცენარი დაშვება ვირუსის კონტროლი ალბათობა ეკონომიკური ზრდა

1 ოპტიმისტური ეკონომიკური ვარდნა მარტი-მაისის პერიოდში, ივნისიდან გამოცოცხლება აპრილი-მაისი 10% 2.1%

2 შუალედური

ეკონომიკური ვარდნა მარტი-მაისის პერიოდში, ივნისი-სექტემბერი გამოცოცხლება, ოქტომბრიდან ისევ ვარდნა

აპრილი-მაისი შეკავება, ოქტომბერში ვირუსის ხელახალი გავრცელება 50% -2.7%

3 პესიმისტური ეკონომიკური ვარდნა მარტიდან წლის ბოლომდე 2020 წელს ვერ შეჩერდა 40% -6.0%

2.4%

-3.7%

6.2%7.4%

6.4%

3.6%4.4%

3.0% 2.9%

4.8% 4.8% 5.2%

2.1%

-2.7%

-6.0%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020პ

სცენარი 1 - ოპტიმისტური

სცენარი 2 - შუალედური

სცენარი 3 - პესიმისტური

10

საგარეო დანაკლისის/დანაზოგების გაანგარიშება სცენარების მიხედვით

მოსალოდნელი წლიური დანაკლისი 2020, მლრდ აშშ$

უცხოური ინვესტიციები

გზავნილები

ექსპორტი

ტურიზმი

სულ

როგორ დავაკომპენსიროთ ეს დანაკარგი?

$1.7-2.6 მლრდ საქონლის იმპორტის შემცირება

$0.2-0.4 მლრდეროვნული ბანკის ინტერვენციები

მინ. $1.0 მლრდ საგარეო დაფინანსება

წყარო: საქსტატი, გალტ & თაგარტი

$0.2-0.5 მლრდ დანაზოგი საზღვარგარეთ მოგზაურობის შეწყვეტიდან

-$1.2

-$0.2

-$0.2

-$0.1

-$1.7

-$2.0

-$0.2

-$0.7

-$0.2

-$3.1

-$2.8

-$0.3

-$1.0

-$0.4

-$4.4

სცენარი 1 ოპტიმისტური

სცენარი 2 შუალედური

სცენარი 3 პესიმისტური

11

საგარეო ბალანსის კორექტირება იმპორტის მნიშვნელოვანი შემცირებით იქნებაშესაძლებელი

$2.4 მლრდ

$1.4 მლრდ

$1.3 მლრდ

$0.9 მლრდ

$1.1 მლრდ

$0.7 მლრდ

$1.0 მლრდ

$0.2 მლრდ

საკვები პროდუქტები

ნავთობი, გაზი, ელ.ენერგია

მანქანები და სხვა მოწყობილობები

სამშენებლო და სამრეწველო მასალები

ქიმიკატები

ავეჯი და ტანსაცმელისპილენძი და სხვა ნედლი მასალებისასმელი და თამბაქოსხვა $0.2 მლრდ

სულიმპორტი

$9.1მლრდ

აქედან

იმპორტი 2019

რე-ექსპორტისთვის

$1.7მლრდ

$0.7 მლრდ

$0.4 მლრდ

$0.6 მლრდ

$0.1 მლრდ

იმპორტი რე-ექსპორტისთვის4 მსხვილი კატეგორია

სპილენძი

მანქანები

სამკურნალო საშუალებები

თამბაქო

კრიზისის გავლენით მკვეთრად შემცირდება მანქანებისა და სხვა არაპირველადი დანიშნულების პროდუქტების იმპორტი

წყარო: საქსტატი, გალტ & თაგარტი

12

შიდა მოხმარების მესამედი სურსათია, რაც კრიზისის პირობებში ნაკლებად ეცემა

• საქართველოში მოხმარების მესამედისაკვებია (vs 8% ევროკავშირში)

• სურსათზე, ალკოჰოლსა და თამბაქოზეტურისტები საქართველოში ჩვენსშინამეურნეობებზე 5-ჯერ ნაკლებსხარჯავენ

• სურსათის მოხმარება კრიზისისპირობებში უფრო ნაკლებად ეცემა, ვიდრესხვა საქონელი/მომსახურება

• ეკონომიკური იზოლაციის პირობებშისურსათის ადგილობრივი წარმოებაეკონომიკური აქტივობისთვის სტიმულია

სამომხმარებლო კალათა საქართველოში, 2020

28.0%

12.1%

9.0%7.8%6.4%

5.9%

5.4%

5.0%

3.9%

3.8%3.8%

3.2%5.5%

სურსათი

ტრანსპორტი

კომუნალურებიჯანდაცვა

ალკოჰოლი/ თამბაქო

ავეჯი/ საოჯახო ნივთები

სასტუმროები/ რესტორნები

განათლება

ტანსაცმელი/ ფეხსაცმელი

კავშირგაბმულობა

დასვენება/გართობა

უალკოჰოლო სასმელები

სხვა

წყარო: საქსტატი

13

სურსათის თვითუზრუნველყოფა მნიშვნელოვანიათვითუზრუნველყოფის კოეფიციენტები და წარმოება/იმპორტი/ექსპორტი შერჩეულ

პროდუქტებზე საქართველოში, 2018

წყარო: საქსტატი, გალტ & თაგარტიშენიშვნა: ტონებში, კოეფიციენტები ითვალისწინებს არარეზიდენტების მოხმარებასაც, თვითუზრუნველყოფის კოეფიციენტი = წარმოება / (იმპორტი+წარმოება-ექსპორტი)

102% 99% 99% 93% 81% 71% 60% 52% 25% 15% 6% 1% 0% 0%

+2.0% +4.0% -1.3% -1.1% -10.0% -25.0% -16.0% +13.0% +0.0% +3.0% +0.0% -14.7% +0.0% +0.0%

-1 000 00%

-8 000 0%

-6 000 0%

-4 000 0%

-2 000 0%

0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

კარტოფილი კვერცხი ფქვილი ლობიო რძე და რძისპროდუქტები

სიმინდი ბოსტნეული ხორცი შაქარი ხორბალი მაკარონი მზესუმზირისზეთი

ბრინჯი წიწიბურა

წარმოება იმპორტი ექსპორტი თვითუზრუნველყოფის კოეფიციენტი, %

ცვლილება2013-18, %-ლი პუნქტი

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%20

07

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

კერძო ინვესტიციები, %-ად მშპ-თან მთავრობის ინვესტიციები, %-ად მშპ-თან

14

კრიზისულ პერიოდში კერძო ინვესტიციები მკვეთრად ეცემა

სახელმწიფო/კერძო ინვესტიციები საქართველოში

კრიზისების დროს კერძო ინვესტიციები მკვეთრად ეცემა. შესაბამისად,ჯამურად ეკონომიკისთვის და ასევე სამშენებლო კომპანიებისა და ამსექტორში დასაქმებულებისთვის მნიშვნელოვანია მთავრობისინფრასტრუქტურული პროექტების ზრდა

წყარო: საქსტატი, გალტ & თაგარტი

15

სამშენებლო აქტივობა ეკონომიკური კრიზისის დროს მკვეთრად ეცემა

წყარო: საქსტატიშენიშვნა: 2019 წელი წინასწარი მონაცემებით

მშენებლობაში დასაქმებულები, ბიზნეს სექტორი‘000 ადამიანი

სამშენებლო მასალების იმპორტი, მლრდ აშშ$

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2008 წელს დასაქმება წლიურად 28%-ით შემცირდა და აქტივობა

მხოლოდ 3 წლის შემდეგ გაიზარდა

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2009 წელს იმპორტი წლიურად 29%-ით

შემცირდა

16

პესიმისტურ სცენარში მოსალოდნელია უძრავი ქონების ფასებში წინა კრიზისმასშტაბის კორექცია, ამჟამად ფასების უფრო დაბალი დონის მიუხედავად

წყარო: ეროვნული ბანკი, გალტ & თაგარტი

თბილისის საცხოვრებელი უძრავი ქონების ფასები კრიზისის პირობებში მოსალოდნელია უძრავ ქონებაზემოთხოვნის განმაპირობებელი ყველა ფაქტორის გაუარესება

• ეკონომიკური ზრდა/დასაქმება

• ურბანიზაცია

• ოჯახის ზომის შემცირება

• არარეზიდენტები

• ტურიზმი

• ფულადი გზავნილები

• ადგილობრივი/უცხოელი სტუდენტები

• იპოთეკები0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

1Q07

3Q07

1Q08

3Q08

1Q09

3Q09

1Q10

3Q10

1Q11

3Q11

1Q12

3Q12

1Q13

3Q13

1Q14

3Q14

1Q15

3Q15

1Q16

3Q16

1Q17

3Q17

1Q18

3Q18

1Q19

3Q19

საცხოვრებელი უძრავი ქონების ფასი, $/კვ.მ

საცხოვრებელი უძრავი ქონების ფასი, ₾/კვ.მ

ლარში ფასი 27%-ით დაეცა

დოლარში ფასი 34%-ით დაეცა

ომი და მსოფლიო ფინანსური

კრიზისი

17

COVID-19-ის მოსალოდნელი გავლენა საქართველოს ეკონომიკის სექტორებზე

მყისიერინეგატიური ეფექტი

სასტუმროები

რესტორნები

სავაჭრო ცენტრები

გართობა/დასვენება

ტრანსპორტი

საფინანსო სექტორი

მშენებლობა

უძრავი ქონება

ვაჭრობა

წარმოება

განათლება

დაყოვნებული ნეგატიური ეფექტი

დადებითი ეფექტი

ჯანდაცვა

ფარმაცია

ელექტრონული ვაჭრობა

სოფლის მეურნეობა

კომუნიკაციები

შიდა ტურიზმი

10.9%13.9%

2.6%4.6% 1.7%

3.0%

დასაქმებამშპ

გართობა & დასვენება

სასტუმრო & რესტორნები

ვაჭრობა

სოფლისმეურნეობა,

38.9%

სოფლისმეურნეობა, 7.8%

მომსახურება, 52.5%

მომსახურება,77.6%

მრეწველობა,8.6%მრეწველობა,

14.6%

დასაქმებამშპ

18

ტურიზმთან პირდაპირ დაკავშირებული დარგების წილი საქართველოსეკონომიკაში უფრო მაღალია, ვიდრე დასაქმებაში

დასაქმება და მშპ სექტორების მიხედვით, 2018 ტურიზმთან პირდაპირ დაკავშირებული სექტორების წილიდასაქმებასა და მშპ-ში, 2018

ტურიზმთან პირდაპირ

დაკავშირებულიმომსახურების

სექტორები

ტურიზმსა და მომსახურების სხვასექტორებში დასაქმებულია სამუშაოძალის ნახევარი, როცა ეკონომიკაშიმათი წილი 80%-მდეა. შესაბამისად,კრიზისს ეკონომიკაზე უფრო დიდინეგატიური გავლენა ექნება.

სულ 22 %

სულ 15 % სულ 258.3 ათასი ადამიანი

წყარო: საქსტატი

19

მოსალოდნელია უმუშევრობის მნიშვნელოვანი ზრდა

საქართველოს სამუშაო ძალის სტრუქტურა, (‘000 ადამიანი, 2019E)

სამუშაო ასაკის მოსახლეობა (15+ წლის)

3,037 (მოსახლეობის 82%)

სამუშაო ძალა

1,911 (63%)

მოსახლეობა სამუშაო ძალის გარეთ

1,126 (37%)

დასაქმებული

1,690 (88%)

უმუშევარი

221 (12%)

15-24 წლის

259 (23%)

25+ წლის

867 (77%)

დაქირავებული

849 (50%)

თვითდასაქმებული

840 (50%)

სწავლობს

194.2 (75%)

არა აგრო-სექტორში

(22%)

აგრო-სექტორში

(78%)

წყარო: საქსტატი, მსოფლიო ბანკი, გალტ & თაგარტი

20

რა უნდა გააკეთოს მთავრობამ?

მოკლევადიანი ღონისძიებები

• მოწყვლადი მოსახლეობის სოციალური შემწეობა/კომუნალური გადასახადების დაფინანსება

• ქონების გადასახადის განახევრება

• საგარეო დაფინანსების მოზიდვა

• ბიზნესის რეგულაციების გადახედვა/შეჩერება

• საპენსიო შენატანების შეჩერება დროებით

• ფინანსური პირობების შერბილება ბანკებისთვის (კაპიტალის მოთხოვნები და სხვ.)

• საბანკო რეგულაციების შემდგომი გამარტივება

• საავადმყოფოების აღჭურვა/გაძლიერება

• სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სექტორების მხარდაჭერის გაგრძელება

საშუალო/გრძელვადიანი ღონისძიებები

• ახალი ეკონომიკური მოდელის შემუშავება მსოფლიოში შეცვლილი მდგომარეობის გათვალისწინებით

• არსებული თავისუფალი სავაჭრო რეჟიმების მაქსიმალური გამოყენება (DCFTA და სხვა ორმხრივი სავაჭრო შეთანხმებები)

• დარგების იდენტიფიცირება/წახალისება, სადაც მეტნაკლებად გვაქვს წარმოების პოტენციალი:

• შიდა ბაზრისთვის

• ექსპორტისთვის

• უცხოური ინვესტიციების მოზიდვა

• განათლების სექტორის ძირეული რეფორმა კერძო სექტორის აქტიური ჩართულობით

22

ეს დოკუმენტი არის სს "გალტ ენდ თაგარტის" ("Galt & Taggart"), რომელიც არის სს საქართველოს ბანკის ჯგუფის ("ჯგუფი") წევრი, საკუთრება და მომზადებულია Galt & Taggart-ისმიერ, მხოლოდ საინფორმაციო მიზნებისთვის და მასში ნახსენები კომპანიებისგან დამოუკიდებლად. ეს დოკუმენტი არ წარმოადგენს რაიმეს ნაწილს და არ უნდა იქნას განხილული,როგორც შეთავაზება ან კლიენტების მოზიდვა ან მოწვევა რაიმე აქტივების ყიდვისთვის ან გაყიდვისთვის, ან გამოწერისთვის და ამ დოკუმენტის არცერთი ნაწილი არ ქმნის საფუძველსკონტრაქტისთვის ან ვალდებულებისთვის და არ შეიძლება განხილული იყოს, როგორც რეკომენდაცია რაიმე მსგავსი ქმედებისთვის.

Galt & Taggart-ის ან რომელიმე სხვა პირის მიერ არ მომხდარა რაიმე რწმუნების, გარანტიის ან ვალდებულების წარდგენა ან აღება, აშკარად გამოხატულის ან ნაგულისხმევის, და ამდოკუმენტს არ აქვს პრეტენზია მასში არსებული ინფორმაციის უტყუარობაზე, სისწორეზე და ამომწურავობაზე (და იმაზე, რომ რაიმე ინფორმაცია არ არის გამოტოვებული ამდოკუმენტიდან) და არ შეიძლება მასზე დაყრდნობა. ეს დოკუმენტი არ უნდა განიხილებოდეს, როგორც ბაზრების, ინდუსტრიების და/ან კომპანიების სრული აღწერა, რომლებიც მასში არისნახსენები. ამ დოკუმენტის არცერთი ნაწილი არ წარმოადგენს სამართლებრივ, საინვესტიციო, ბიზნეს ან საგადასახადო რჩევას, წარსულის ან მომავლის მიმართ, Galt & Taggart-ის მხრიდან.Galt & Taggart-ი პასუხისმგებლობას არ იღებს ნებისმიერ ვალდებულებაზე რაიმე ზიანის ან ზარალის მიმართ, რომელიც შეიძლება წარმოიქმნას, პირდაპირ ან ირიბად, ამ დოკუმენტის ანმისი შინაარსის რაიმე გამოყენების შედეგად, ან რაიმენაირად უკავშირდებოდეს ამ დოკუმენტს, ან რაიმე ქმედების, ან უმოქმედობის შედეგად რომელიმე მხარის მიერ, ამ დოკუმენტისსაფუძველზე. ინვესტიციები (ან მოკლევადიანი გარიგებები) განვითარებად ბაზრებზე დაკავშირებულია მნიშვნელოვან რისკთან და მერყეობასთან და შეიძლება არ იყოს ყველასთვისშესაფერისი. ამ დოკუმენტის მიმღებმა პირებმა უნდა მიიღონ საკუთარი საინვესტიციო გადაწყვეტილებები, რომლებიც მათ მიაჩნიათ სწორად, მათ საკუთარ ამოცანებსა და ფინანსურმდგომარეობაზე დაყრდნობით.

ამ დოკუმენტში არსებული ინფორმაცია ექვემდებარება შემოწმებას, სრულყოფას და ცვლილებას შეტყობინების გარეშე და Galt & Taggart-ს არ აქვს რაიმე ვალდებულება ამ დოკუმენტშიარსებული ინფორმაციის განახლების ან აქტუალურობის შენარჩუნების მიმართ. Galt & Taggart-ის მიერ არ გაცემულა რაიმე რწმუნება ან გარანტია, აშკარად გამოხატული ან ნაგულისხმევიამ ინფორმაციის სისწორესთან და ამომწურავობასთან დაკავშირებით.

ამ დოკუმენტში მოწოდებული ინფორმაცია და გამოთქმული მოსაზრებები ემყარება ინფორმაციას, რომელიც ხელმისაწვდომი იყო გამოცემის თარიღისთვის და წარმოადგენს მხოლოდ Galt& Taggart-ის შიდა კვლევის ნაწილს. მოსაზრებები, პროგნოზები და შეფასებები, რომლებიც მოცემულია მასში, მიღებულია მესამე მხარის წყაროებიდან, რომლებიც მიჩნეულია სანდოდ დაკეთილსინდისიერად, და შეიძლება შეიცვალოს შეტყობინების გარეშე. მესამე მხარის პუბლიკაციები, კვლევები და გამოკითხვები ზოგადად აჩვენებს, რომ ამ დოკუმენტში მოცემულიინფორმაცია მიღებულია წყაროებიდან, რომლებიც მიჩნეულია სანდოდ, მაგრამ არ არსებობს ამ მონაცემების სისწორის და ამომწურავობის გარანტია.

კვლევების გასაცნობად ეწვიეთ www.gt.ge

გალტ ენდ თაგარტი (Galt & Taggart)

მისამართი: აღმაშენებლის გამზირი 79, თბილისი, 0102, საქართველო

ტელ: + (995) 32 2401 111

ელ. ფოსტა: gt@gt.ge

მნიშვნელოვანი შეტყობინება

ევა ბოჭორიშვილიკვლევების დეპარტამენტის უფროსი │ evabochorishvili@gt.ge │ +995 32 2401 111 ext. 8036

ლაშა ქავთარაძემაკროეკონომიკური ანალიზისა და პროგნოზირების უფროსი│ lashakavtaradze@gt.ge │ +995 32 2401 111 ext. 7473

COVID 19საქართველოს ეკონომიკაზე

-ის გავლენა