covid-19: nitawĀpĒnĀsowin Ēkwa ĀciwinikĒwin … · 2020. 7. 11. · • wīhtahk...

4
CRI / CREE COVID-19: NITAWĀPĒNĀSOWIN ĒKWA ĀCIWINIKĒWIN PAKWĀTITOWIN COVID-19 ēwako ōma āhkosiwin ohci coronavirus. Coronaviruses ēkwānihi misahkamik ohci ka- osam sōhkēpayik āhkosiwin, atiht āsōskamawēw pisiskīwa ēkwa kotaka āsōskamawēw ayisiyiniwa. Sisiwēpayin sāpō: yēhyēwin ohci pahkihtitāwin ispīhk ka-otostostotamin ahpō ka-cahcāmoyin kēhciwāk nakiskātowin asici ayisiyiniw ka-māyamahcihot asici COVID-19 ka sāminamin kīkway ahpō ka-māmawi āpacihtāhk asici ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin astēw. Coronaviruses namōya kiskēyihtākwan ta-sisiwēpayik sāpō nipiy ahpō ventilation systems. KA-KĪ-WĪCIHIWAN TA-ĀCIWINIKĀTĒK SISIWĒPAYIWIN OHCI COVID-19 EKWA KĪ-MANĀCIHISON, KĪ-WĀHKŌMĀKANAK ĒKWA KĪ- MĀMAWĀYĀWINIHK: pimitisaha kakēskimiwēwin ohci kī-tipiyaw maskihikīwikamik opaminikēwak ahpō maskihkīwiskwēwikamik kīkihk āyahk mīna kāwiya nāta ayisiyiniw kīspin kī-āhkosin kisipēkinicihciy tāpitawi asici kisipēkinikan ēkwa nipiy kanakē iskohk nīsitanaw cipahikanisis āpacihta kā-sohkāhk kisipēkinicihcīnikan kisipēkinikan nikotwāsomitanaw% kīspin kisipēkinikan ēkwa nipiy namōya ihtakon ostostota ēkwa cahcāmo atāmihk kispiton namōya kicihciyahk manā-sāmina kīkwākan asici kicihciyahk kawiya ka-kisīpēkinikāktēkihk pisikeyihta nakiskātowin asici ayisiyiniwak ka-āhkosicik pimitisaha piskīci-kāpawistotātowin kakwē-tāpitawi kēhcinahow ē-astāyin namōya-maskihkiy-iyiniw kipotōnēnikan ahpō kihkwākan akwanahikan sīkiskātowinihk kīspin piskīci-kāpawistotātowin namōya kanācihtā mīna kīsēpikina tapitawi ka-māmawi-āpacihtahk kīkway

Upload: others

Post on 12-Feb-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • CRI / CREE

    COVID-19: NITAWĀPĒNĀSOWIN ĒKWA ĀCIWINIKĒWIN PAKWĀTITOWIN COVID-19 ēwako ōma āhkosiwin ohci coronavirus. Coronaviruses ēkwānihi misahkamik ohci ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin, atiht āsōskamawēw pisiskīwa ēkwa kotaka āsōskamawēw ayisiyiniwa. Sisiwēpayin sāpō:

    • yēhyēwin ohci pahkihtitāwin ispīhk ka-otostostotamin ahpō ka-cahcāmoyin • kēhciwāk nakiskātowin asici ayisiyiniw ka-māyamahcihot asici COVID-19 • ka sāminamin kīkway ahpō ka-māmawi āpacihtāhk asici ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin astēw.

    Coronaviruses namōya kiskēyihtākwan ta-sisiwēpayik sāpō nipiy ahpō ventilation systems.

    KA-KĪ-WĪCIHIWAN TA-ĀCIWINIKĀTĒK SISIWĒPAYIWIN OHCI COVID-19 EKWA KĪ-MANĀCIHISON, KĪ-WĀHKŌMĀKANAK ĒKWA KĪ-MĀMAWĀYĀWINIHK:

    • pimitisaha kakēskimiwēwin ohci kī-tipiyaw maskihikīwikamik opaminikēwak ahpō maskihkīwiskwēwikamik

    • kīkihk āyahk mīna kāwiya nāta ayisiyiniw kīspin kī-āhkosin • kisipēkinicihciy tāpitawi asici kisipēkinikan ēkwa nipiy kanakē iskohk nīsitanaw

    cipahikanisis • āpacihta kā-sohkāhk kisipēkinicihcīnikan kisipēkinikan nikotwāsomitanaw% kīspin

    kisipēkinikan ēkwa nipiy namōya ihtakon • ostostota ēkwa cahcāmo atāmihk kispiton namōya kicihciyahk • manā-sāmina kīkwākan asici kicihciyahk kawiya ka-kisīpēkinikāktēkihk • pisikeyihta nakiskātowin asici ayisiyiniwak ka-āhkosicik • pimitisaha piskīci-kāpawistotātowin kakwē-tāpitawi • kēhcinahow ē-astāyin namōya-maskihkiy-iyiniw kipotōnēnikan ahpō kihkwākan

    akwanahikan sīkiskātowinihk kīspin piskīci-kāpawistotātowin namōya • kanācihtā mīna kīsēpikina tapitawi ka-māmawi-āpacihtahk kīkway

  • 2

    Māyamahcihowin ohci COVID-19 sāsakamōw pēyakwan kotaka āhkosiwina.

    Ta-kī:

    • macipayin nēwosap kīsikaw ta-wāpahcikātēk mwēstas ispīhk ka-kī-nakiskamin ōma ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin

    • nisīhkāci nakiskātowin ahpō nawac āhkwan • pāh-pītos tahto ayisiyiniw

    Kīspin kī-mōsihon māyamahcihowin, ahpō kī-nakiskatēn ohci awiyak asici ka-ayāt COVID-19, piko:

    • kīkihk āyahk (pēyako-āyahk) kawiya ta-sisiwēpayihtahk isi kotakak • manā-nakiskawik kotakak (wāwīs kēhtē-ayak, ahpō ēkwāniki ka-nihta wēhci-āhkosiw) • kīspin kiwīkin asici kotakak, ohpimē piko ta-ayāyin ahpō nīso meters awasitē ohci wiyawaw • pīkiskwē pāmwayēs ta-itohtēyin ita onanātawihowēw ahpō pīkiskwē kī-tipiyawē

    maskihikīwikamik opaminikēwak ahpō maskihkīwiskwēwikamik • wīhtahk kimāyamahcihowin, māmiskōtahk ahpō māskōt ta-nitawāpēnāsowin, mīna pimitisaha

    ō-sīhkimiwēwin • kīspin kī-nitawēyihtēn sēmāk nanātawihiwēwin, pīkiskwē 911

    NITAWĀPĒNĀSOWIN Nitawāpēnāsowin kiki COVID-19 wīcihēw ta-manācihat kēhtē-ayak ēkwa māmawāyāwinihk. Ēkosi isi piko kēhcināhowin kīspin awiyak mēkwāc ayāw COVID-19, ēkwa mīna mitoni kistēyihtākwan āpacihcikan isi:

    • kipihtinam sisiwēpayiwin ohci ōma ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin ēkwa nakinam māmawāyāwinihk sisikoc ispayiwin

    • miskikātēw ēkwa ta-pēyako-āyahk ayisiyiniwa ka-ayācik COVID-19 • miskawik ēkwaniki cīki ka-kī-piskīcikāpawitocik asici awiyak ka-ayāt COVID-19 (ka-

    piskīcikāpawitocik natonikēwin) • nawac piko nisitohtamowin ōma ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin

    Kī-nitawāpēnāsowin kiwīcihikon isi kēhcināhowin asici positive ahpō negative wāpahtamowin ohci COVID-19. Wīcihiwēw mīna asici ka-piskīcikāpawitocik natonikēwin, ēkwānima itotamwak kātanohk ohci maskihkīwikamik opaminikēwak ahpō kotakak katawa kī-kiskinwahamiwāw ayisiyiniw ta- kiskēyihtamohiwēw ayisiyiniwa ēkwāniki asici nakiskātowin mēkwāc ka-tahkonamin āhkosiwin. Ka-nitawāpēnāsowin namōya astāw kī-tipiyawē nanātawihiwēwin kiskēyihtamohiwēwin isi astāsiwin. Kī- nisitawēyihtākosiwin, isi nanātawihiwēwin ēkwa kotak tipiyawē kiskēyihtamohiwēwin mātinamakēwak asici kotakak maskihkīwiyiniwak piko isi ka-itēyihtākwahk.

  • 3

    PAKWĀTITOWIN Ōma COVID-19 pandemic ta-kī-macipayin pīkwēyihtamowin isi ayisiyiniwak ēkwa māmawāyāwinihk. Ta-kī-mīna tōcikēmakan isi ayisiyiniw ka-mōsihtāt otōtēmowin pakwātitowin, ātawēyihtamowin, nakinamākēwin, omāmitonēyihcikan maskawātisiwin āyimihtowin ēkwa pītotēyihtamowin. Namōya ka-nisitohcikātēk ōma COVID-19 kī-sipwēpayihtaw mōsihowin ohci kostācīwin ahpō kisiwāsiwin isi kotakak ēkwa wanitotamākēwin isi itahto māmawohkamākēw, asici:

    • ayisiyiniwak ka-ayācik COVID-19 • ayisiyiniwak ka-ayācik māyamahcihowin ohci COVID-19 • maskihkīwiyiniwak, nīkāni ēkwa kihci atoskēwak • ayisiyiniwak ohci askiy ita ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin ka-pē-ohcipayik • ayisiyiniwak ka-kī-mastaw pimohtēhow ahpō takosin isi Kānata kotak askiy ohci • ayisiyiniwak ohci māmawāyāwinihk, kayas-isihcikewin, ahpo industries ita COVID-19 kī-sisikoc

    ispayiwin • ayisiyiniwak ēkwāniki namōya pimitisahamwak itahto mamiskomiwēwin ohci maskihikīwikamik

    opaminikēwak ō-kitahamākēwin

    Pakwātitowin ēkwa ātawēyihtamowin kistēyihtākwan ēkwānihi mawinēhikēwina kipihtinikasow ayisiyiniw ta-kahcitinahk nitawāpēnāsowin aphō isi pīhtikwēwin ōma pisiskēyihtamowin, nanātawihowēwin ēkwa wīcihiwēwin ka-nitawēyihitahkik. Ayisiyiniwak ka-mosihtacik pakwātitowin ēkwa ātawēyihtamowin sāpō opimatisiwin (tāpiskōc, pītotēyihtamowin māmawohkamākēw, ayisiyiniwak asici omāmitonēyihcikan āhkosiwin ahpō okwātakisiwin, pimohtēstamakēwak ohci LGBTQ2IA+ māmawāyāwinihk) namōya ta-kī-kahcitinamwak isi mīnopayiwin āpacihcikana mēkwāc sisikoc ispayiwin, tāpiskōc pēyāhtak pisiskēyihcikēwin isi ta-pēyako-āyahk ahpō pēyako-āyahk ispīhk āhkosiwin, ēkwānima ta-kī-nakiskatam ayiwāk mawinēhotowin. Pakwātitowin ēkwa ātawēyihtamowin ta-kī-ayiminakwan mīna mayitōcikēwin isi ayisiyiniw ēkwa māmawāyāwinihk isi:

    • astāsihēw ayisiyiniwak isi mitoni iskoyikohk ohci atāmēyimowin ēkwa nanihkatisiwin • ayisiyiniw sākohiwēwin namwāc ka-kī-kipihtinahk ka-isi pimatisit, atoskēwin, ahpō otōtēmowin

    ka-isi itahkamikahk • pāh-pahki osihcikatēwin pīhci-māmawāyāwinihk • tōcikēmakan ayisiyiniwak ta-nasihkāc ahpō miyāskam nanātawihiwēwin pamīstakēwin ēkwa ta-

    kahcitinat nanātawihiwēwin opaminikēwak • nawāc āyiman ta-pisikēmisohk, ta-kipihtinahk ahpō nasihkācī sisikoc ispayiwin • pōmēhēwin ayisiyiniw ohci nitawāpēnāsowin ahpō ta-pēyako-āyahk • nawāc āyiman ta-kahcitinihk mīna ta-wihtamahk ayisiyiniwak ēkwāniki ka-kī-nakiskātahk ōma

    COVID-19 (ta-kahcitinihk ta-wihtamahk)

  • 4

    Kahkīyaw ka-kī-wīcihiwanaw isi āciwinikēwin pakwātitowin wāsakām COVID-19. Kiyam kīspin ayisiyiniwak namōya māyamahcihow ō-nitawāpēnāsowin positive kiki COVID-19. Asici mīna includes ayisiyiniwak ka-ayācik namwāc cēskwa kī-ohci māyamahcihow (pre-symptomatic) ēkwa ahpō namōya wīhkāc māyamahcihow (asymptomatic). Ēkwānima ohci kistēyihtākwan ta-:

    • wāpahtahiwē nīsōhkamākēwin, kisēwātisiwin mīna mōsihtēstamawēwin isi ēkwāniki ka-ayācik, ahpō ka-nitawāpēnāsocik kiki, COVID-19

    • pisiskēyihta kī-māmitonēyihcikan maskawātisiwin mīna kī-maskawātisiwin • manācihiso ēkwa ēkwāniki wāsakām kiya • nawasōna kipīkiskwēwina pēyāhtak

    ITWĒ… ISPĪHCI… COVID-19; Coronavirus

    Ōma ka-osam sōhkēpayik āhkosiwin ohci Asia/China/Wuhan

    Ayisiyiniwak ahpō itikwē ka-ayācik COVID-19 Itēyihtamowin iyikohk nākatohkēwina ohci COVID-19

    Ayisiyiniwak ka-ayācik COVID-19; Ayisiyiniwak ka-nanātawihihk kiki COVID-19

    COVID-19 nākatohkēwina ahpō kitimāhakanak

    Māmitonēyihcikan maskawātisiwin ēkwa wītokēmākanak māyi-tōtamakēwin paminikēwin pamīstakēwin ihtakon isi kiya, tāpiskōc ōma Wīci-Miyw-āyāwin Kānata: Māmitonēyihcikan Maskawātisiwin ēkwa Āspinēwina Paminikēwin pihtikwēwin ēkwa mīna Kipihtina Wītokēmākanak Māyi-tōtamakēwin webpages. KISKĒYIHTA ĒKWA MĀTINAMAKĒ ĀCIMOSTĀKĒWIN Mātinamakē ē-sihkiskākēhk ācimowina ohci ekwaniki ka-kī miyw-āyaw ohci COVID-19, ēkwa ohci māmawāyāwinihk sōhkitēhēwak – maskihkīwiyiniwak otatoskēwak, māmawāyāwinihk pamīstakēwin pamihiwēwak, mīciwin-kamik otatoskēwak, pimohtacikēw ayisiyiniwak, kinwēs-kanawēyi-kamik otatoskēwak ēkwa nistam wīcihiwēwak – ēkwāniki pakitinamwak paminikēwin askiy-nīnahk ēkwa kanawēyimēw ēkwāniki ka-āhkosicik. Kahcitina nahitōtamowin kiskēyihtamohiwēwin ohci COVID-19 mīna takahki-pimohtatāwin, tāpiskōc Kānata.ca/coronavirus kī-tipiyawē ahpō okimānāhk/tipahaskanihk maskihkīwikamik opaminikēwak ahpō maskihkīwiskwēwikamik opaminikēwak pīhci ita Nistam-Iyiniwak māmawāyāwinihk.