covid-19 ကာလအတွင်းေကျာင်းြပန်ဖ...

COVID-19 ကာလအတငး ေကျာငးြပနဖငရာတင

စတကျနးမာေရး၊ စတလ6မ7ဆကဆေရး အေထာကအပက;

ထညသငးစဥးစားေဆာငရကြခငး




• အပ$ငး ၁. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါ ကပေဘးဒ$က5အေပ6က78$ပတ$၏ တ$ ြပနမ?များ8Aင မမက$ယက$

ဂ*$စ$ကြပCစ$ေစာငေDAာကြခငး

• အပ$ငး ၂. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါကပေဘးဒ$က5အေပ6ကေလးများ၏တ$န ြပနမ? များ 8Aင

ေသာကပရေဒဝဖစးမ?ခစားေနရသည ကေလးများက$ ပပ$းေပးြခငး

• အပ$ငး ၃. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါ ကပေဘးဒ$က5ကာလအတငး ကေလးများ အား စတပ$ငးဆ$ငရာ

ကနဦးကQညေစာငေDAာကမ? (PFA) ပပ$းေပးြခငး

Part 3. Providing Psychological First Aid for Children

during COVID-19 Pandemic Crisis

အပ;ငး ၃. က;A;နာဗ;ငးရပစေရာဂါ ကပေဘးဒ;ကGကာလအတငး

ကေလးများ အား စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7 (PFA)

ပပ;းေပးြခငး




• အပ$ငး ၁. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါ ကပေဘးဒ$က5အေပ6က78$ပတ$၏ တ$ ြပနမ?များ8Aင မမက$ယက$

ဂ*$စ$ကြပCစ$ေစာငေDAာကြခငး

• အပ$ငး ၂. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါကပေဘးဒ$က5အေပ6ကေလးများ၏တ$န ြပနမ? များ 8Aင

ေသာကပရေဒဝဖစးမ?ခစားေနရသည ကေလးများက$ ပပ$းေပးြခငး

• အပ$ငး ၃. က$*$နာဗ$ငးရပစေရာဂါကပေဘးဒ$က5ကာလအတငး ကေလးများ အား စတပ$ငးဆ$ငရာ

ကနဦးက=ညေစာငေABာကမC (PFA) ပပ$းေပးြခငး

က;A;နာဗ;ငးရပစေရာဂါ ကပေဘးဒ;ကGကာလအတငး ကေလးများ အား

စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7 (PFA) ပပ;းေပးြခငး

• စတပ&ငးဆ&ငရာ ကနဦးက/ညေစာငေ45ာကမ7 (PFA)

• ြပနလညထငဟပြပသည နားေထာငြခငး/ ရငး>5းယ&Aကညမ7တညေဆာကြခငး (Reflective Listening/Rapport )

• ဆနးစစေလလာသ&းသပြခငး (Assessment)

• ဦးစားေပးမ7 စစစေဆာငရကြခငး (Prioritization)

• ပပ&းေဆာငရကြခငး (Intervention)

• ပ ပ&းမ7က& အဆ&းသတြခငး (Disposition)

စတပ&ငးဆ&ငရာ ကနဦးက/ညေစာငေ45ာကမ7

(PFA)

"စတပ&ငးဆ&ငရာ ကနဦးက/ညေစာငေ45ာကမ7က&ဘယလ&နားလညသပါသလ။”

စတပ&ငးဆ&ငရာကနဦးက/ညေစာငေ45ာကမ7 (PFA) ဆ&တာဘာလ။

What

ေသာကပရေဒ၀ (သ* ) စတဒဏရာက*ြဖစေစေသာြဖစရပ (သ* ) အေြခအေန5က7ေတ9 ခရေသာလ<တစဦးအား

ဂ@*စ*ကေစာငေBCာကြခငးDCင လကေတ9ကျေသာအေထာက အပများေပးြခငး

PFA is caring support and practical assistance to other human beings who have experienced a very distressing event or situation

စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7 ဘယသ6က ေပးမလ

WHO

• ေဘးဒ$က5များ ထခ$ကခစားရသည ရပရာလQထ$ထသ$ ကနဦးပပ$းကQညမ?များ ြပCလ$ပေပးသည အေရးေပ6

အေြခအေနကQညေစာငေDAာကသQများ အတက ဦးတညေရးဆ ထား

• အေြခခ သေဘာတရားများ8Aင ေဆာငရန ေDAာငရနများက$ ေလကျငသငTကားထားသည မညသQမဆ$

စတပ$ငးဆ$ငရာ ကနဦးကQညေစာငေDAာကမ?က$ ပပ$းေပး8$င

• ေနစUဘဝထမAာလညးထညသငးအသ$းြပC8$င

စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7က; ဘယသ6က; ေပးရမလ

WHOM

• ေသာကပရေဒဝဖစးမ/ြဖစေစသည ကစ4ရပများ၊ အေြခအေနများက: ;က=ေတ@ခစားရAပး

စတပ:ငးဆ:ငရာ ကနဦးကEညေစာငေFGာကသEHGင စကားေြပာလ:သည စတဆHJFGသE

မညသEမဆ:က: ပပ:းေပးH:င

စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7 ဘယေနရာမKာ ေပးရမလ

WHERE

• အကEအညေပးသEေရာအကEအည ရယEသEပါ အHMရာယကငးေဝးAပး လ:ြခ=သည

မညသညေနရာတငမဆ:

• အေကာငးဆ:းကဆတAငမAပး သကေသာငသကသာ FGေစမည ေနရာတစခ:မGာ

ေဆာငရကသင

စတပ;ငးဆ;ငရာ ကနဦးက6ညေစာငေJKာကမ7 ဘယအချနမKာ ေပးရမလ။

WHEN

• စတပ$ငးဆ$ငရာ ကနဦးကQညေစာငေDAာကမ?က$ ေသာကပရေဒဝဖစးေစမ?ြဖစေစသည ကစVရပ8Aင

TကCေတW XပးXပးချငးမAာ ပပ$းေပးေလ DA

• အကယ၍ ေသာကပရေဒဝဖစးေနသQမA စတခစားမ?ပ$ငးဆ$ငရာပပ$းမ? 8Aင လကေတWကျေသာ

ကQညေစာငေDAာကမ?များက$ ဆကလကလ$အပခမည ဆ$ပါက ေနာကပ$ငး အချနအတနTကာသည အခါမA

ပပ$းေပးတာမျCးလညး ြဖစ8$င

RAPID Model of PFA

• Reflective Listening/Rapport

• ြပနလညထငဟပြပသည နားေထာငြခငး/ ရငး12းယ67ကညမ:တညေဆာကြခငး

• Assessment

• ဆနးစစေလလာသ6းသပြခငး

• Prioritization

• ဦးစားေပးမ: စစစေဆာငရကြခငး

• Intervention

• ပပ6းေဆာငရကြခငး

• Disposition

• ပ ပ6းမ:က6 အဆ6းသတြခငး

Reflective Listening/Rapport

ြပနလညထငဟပြပသည နားေထာငြခငး/

ရငး12းယ67ကညမ:တညေဆာကြခငး

ထေရာကေသာ နားေထာငြခငး/ ြပနလညထငဟပြပသညနားေထာငြခငးက& ဘယလ&နားလညပါသလ။

Reflective Listening/Rapport

ြပနလညထငဟပြပသည နားေထာငြခငး/ ရငး12းယ67ကညမ:တညေဆာကြခငး

ထေရာကေသာ နားေထာငမ: (active listening)

အာ#%စ%စညးမ+အားလ%းစကား

ေြပာသည သ3ထမ5ာ65

Full attention

အြပ8အမ+များက%လညးေလလာ

Observation

ဘာေြပာလ၊ မေြပာလနားေထာင

Listen to what the person says and does not

say

ခစားချက၊ စ%းရမမ+A5င လ%အပချကများက%

ေသချာနားလညေအာငလ%ပ

Listen to concern, emotions & needs

ေလးစားြခငး respect

စတထပြခငး empathy

လကခြခငး acceptance

စစမ5နသည သေဘာထား65ြခငး၊ ြပြခငး

Genuineness

Do’s ေဆာငရန● Relax and open ပငလငး(ပး သကေသာငသကသာ./ပါ။

● Maintain eye contact (if culturally appropriate) ယဥေကျးမ7အရ

သငေတာပါကအ;ကည ဆ?ရန AကBးစား ပါ။

● Use body language to show your attention မမ၏အာE?စFးစ?ကမ7က? က?ယခHIာ

အြပBအမF များြဖင ေဖာြပပါ။

● Use appropriate facial expression သငတငသည မျကH/ာအမFအရာ ./ေစပါ။

● Clarify what you don’t understand နားမလညသညအခါမျBးတင ေမးြမနးပါ။

● Use words and behaviors (verbal and non-verbal) which encourage the

client to share and express more. ပပ?းမ7ရ./သFများအား ပ?မ? ေ၀မMေြပာဆ?H?ငရန

အကFအည ေပးသည စကားလ?းများ၊ အမFအရာများ အသ?းြပBပါ။

● Reflect, summarize, paraphrase ြပနလညထငဟပြပပါ။ အH/စချBပြပနေြပာပါ။

(အေ;ကာငးအရာအလ?က၊ အစအဆ?း)

● Ask appropriate questions သငတငသည ေမးခနးများေမးပါ။

● Allow time for silence and thoughts ေတးေတာချန H/င

တတဆတေနချနများအတက ခငြပBပါ။ အချနေပးပါ။

Don’ts ေ()ာငရန● Being distracted အာE?ပျQလငေနြခငး။

● Assuming what the speaker has been said without a clear understanding

ေသချာ./ငးလငးစာနားမလညေသာလညး ေြပာ;ကားသF ၏ စကားများက?

မမနားလညသလ? ယFဆလ?ကြခငး

● Interrupting the client ပပ?းမ7ရ./သFအား စကားြဖတေြပာြခငး

● Giving opinions and suggestions ထငြမငယFဆချကများ၊ အ;ကဥာဏများ

ေပးြခငး

● Asking leading questions မမြဖစေစချငသည အေြဖရရန ဥးတညေမးခနးများ

ေမးြခငး

● Using leading behaviors အမFအရာအားြဖင အရပြပြခငး

● Arguing with the speaker ေြပာ;ကားသFH/င အြငငးပားြခငး

● Using statements and behaviors that make the speaker feels he or she is

pitiful or miserable ေြပာ;ကားသFအား သFသည သနားစရာ သ?မဟ?တ

စတပျကစရာေကာငးသညဟ? ခစားသားေစH?ငသည အေြပာအဆ?များ သ?မဟ?တ

အြပBအမFများ ေြပာ;ကား ြပBလ?ပြခငး

● Comparing the speaker with the helper or another person ေြပာေနသFအား

အကFအညေပးသF သ?မဟ?တ အြခားတစဥးဥး H/င H7ငးယ/ဥ ေြပာဆ?ြခငး

အဓကနညးဗျ+ဟာများ

Three Main Strategies

• ြပနလညထငဟပြပြခငး reflecting

• ဆကေြပာH:ငေအာငကEညေပးြခငး probing

• အေထာကအကEြပ=သည ေမးခနးေမးြခငး asking appropriate questions

ြပနလညထငဟပြပြခငး(reflecting)

• ေြပာသညက$ ြပနေြပာ (simply repeating

what the speaker has said)

• စကားအသ$းအ8?နးေနာကတစမျCးနေြပာ

တာ (Paraphrasing)

• အကျUးချCပXပးေြပာ (Summarizing)

• အသ$းဝငမ*

• How it helps

• စတဝငစားမ*ြပ can show interest,

• ဆကေြပာ01ငေအာငက3ညေပး encourage the person to share more

• က1ယနားလညတာက1 ြပန9:ငးြပ01င (နားလညမ*လရင ြပနေြပာလ1ရ)

create an opportunity to clarify

• သ3က1ယသ3 ြပနလညသ1းသပ01ငေအာငက3ညေပးရာေရာကတယ Help the

person to gain insights

• အားသာချက စသညက1 မးေမာငးထ1းြပရာ ေရာကတယ Can be used to

emphasize strengths and resoources

ဆကေြပာO;ငရန က6ညေပးြခငး (probing)

• အမQအရာအားြဖင (ဥပမာ- ေခါငးညတြခငး)

သ$မဟ$တ အသအားြဖင (ဥပမာ - အငး၊

Xပးေတာေရာ၊ …….ဆ$တာ) ဆကေြပာ8$ငရန

ကQညေပးြခငး

• Non-verbally or verbally

• အသ$းဝငမC

• How it helps

• ဆကေြပာA%ငရနက3ညေပး

• encourage the person to share more

Asking questions ေမးခနးများေမးြခငး• What is it:.

• close-questions (e.g. Have you finished your lunch?)

• open-questions (e.g. How are you today?).

• leading questions (e.g. Are you sad because your husband has passed away?)

• Although both close and open may be necessary, it is important to practice asking more open questions.

• Need to avoid leading questions

• “ေမးခနးများေမးြခငး” ဆ&တာဘာလ။

• အပတေမးခနးပ?စမျBး (ဥပမာ ေနလယစာ စား(ပး(ပလား)

• အဖငေမးခနးပ?စမျBး (ဥပမာ ဒေန ဘယလ?ေနလ။)

• နမတြပေမးခနးမျBး (ဥပမာသငအမျBးသား ေသဆ?းသားလ? ၀မးနညးေနတာလား)

• အပတ H/င အဖင ေမးခနး H/စမျBးစလ?း လ?အပH?ငေသာလညးအဖငေမးခနးမျBး ေမး;ကားရန ေလကျငထားသင

• နမတြပအသ?းြပBြခငးက? ေ./ာငရမည

Asking questions ေမးခနးများေမးြခငး

• How it helps: မညသ6အသ6း၀ငပါသလ။

• Open questions အဖငေမးခနးများသညq assist to understand more about the client and the problem

q ပပ?းမ7ရ./သFH/င ၎ငး၏အခကအခများအေ;ကာငး ပ?မ?နားလညေစရနကFညေပးH?ငသည။

q assist the client to express more

q ပပ?းမ7ရ./သFအား ပ?မ?ပငလငးစာ ေြပာ;ကားရနအကFအညေပးသည။

q assist to create opportunities to identify and highlight the resources of the client

q ပပ?းမ7ရ./သF၏အရငးအြမစများက? ေဖာထ?တနားလညရနအတက အေထာကအကF ြဖစေစသည။

q assist the client think and reflect more, and gain insights.

q ပပ?းမ7ရ./သFအား ပ?မ? စဥးစားသ?းသပရနH/င အြမငသစရရနကFညေပးH?ငသည။

ရငးOKး ယ;Pကညမ7တညေဆာကရန အသ;းဝငေသာ နညးဗျRဟာများမKာ

Effective strategies to build rapport are:

• လ$ြခCေစပါ။ Be safe:

• တညXငမေစပါ။ Be calm:

• ေဖာေရပါ။ Be friendly:

• အေထာကအပြပCပါ။ Be supportive:

• ြပနလညထငဟပပါ။ Be reflective:

ကေလးတစဦးIBင စတပ$ငးဆ$ငရာအေထာကအက=ြပKသည ဆကဆေရး စတငတညေဆာကရန

• မသကမသာြဖစသည အေြခအေနများတင သကေတာငသကသာေန>&ငရန

IကJးစားပါ။

• ကေလးများအား စတဝငစားမ7>5င ဂN&ြပJမ7က& စOဆကမြပတြပပါ။

• ကေလးထမ5 စတဝငစားမ7>5င ဂN&ြပJမ7က& ဆေဆာငရယ/ပါ။

• ကေလး>5င ေြပာဆ&ဆကဆမ7တင အေထာကအက/ြပJ>&ငရန >5င Pခမးေြခာကမ7

အေနအထားက& ေလျာကျ>&ငရန Aကားခနယများြဖစသည (ပ&ဆြခငး၊ လကထ&းN&ပ၊

ကစားြခငး) စသညတ&က& အသ&းြပJပါ။

• ကေလး>5င ရငး>5းယ&Aကညမ7 တညေဆာကရာတငကေလး၏လကခ>&ငသည

>7နးအတ&ငး ေရSလျားပါ။

RAPID Model of PFA



• Assessment


• Prioritization


• Intervention


• Disposition


Assessment

ဆနးစစေလလာသ6းသပြခငး

Assessment

ဆနးစစေလလာသ:းသပြခငး

Eustress

အြပ8သေဘာေဆာငေသာစတဖစးမ+

သာမနစတဖစးမ+

Distress

ေသာကပရေဒဝဖစးမ+

Dysfunction

65ငသနလ%ပက%ငA%ငစမးများ

ယ%ယငးပျကစးလားြခငး

စတဖစးမ7များ ြပငးထနလာေသာအခါ

Physiologica

l

N&ပပ&ငးဆ&ငရာ

Emotional

စတခစားမ7ပ&ငးဆ&ငရာ

Cognitive

သမ7ပ&ငးဆ

&ငရာ

Behavioral

အြပJအ

မ/ပ&ငးဆ

&ငရာ

Spirit

ual

ဘာသာတရားယ&Aကညမ7ဆ& ငTာ

7က>ေတ@ရ16ငသည လကBဏာများ

• အတနးထတင အပင,ကေနြခငး

• အာ2,ပျ5လငေနပ,ေပါက9ပး အာ2,စ<းစ,ကရန ခကခြခငး

• ေခါငးက,ကြခငး၊ ဗ,ကေအာငြခငး

• ေမAာလငချကမ ြဖစေနြခငး၊ စတပျကလကပျကြဖစေနြခငး

• အလယတက< ေဒါသထက၊ စတတ,ြခငး

• အေFကာငးအရငး အေသအချာမGHဘ ေFကာကရ5 ြခငး

• လနမငးစာ စ,းရမပ<ပနြခငး

• လ<များက, ေGHာင9ပးသးသန ေနြခငး၊ အြခားသ<များJHင မဆကဆဘေနြခငး

• သ<တ, အသကအရယထက များစာငယသည ပ,စမျMး ြပMမ<ြခငး

• ဆရာမများ/ မဘများ အေပNတယကပေနြခငး

• ခဏခဏင,ြခငး

RAPID Model of PFA



• Assessment


• Prioritization


• Intervention


• Disposition


Prioritization

ဦးစားေပးမ: စစစေဆာငရကြခငး

Prioritization

ဦးစားေပးမ= စစစေဆာငရကြခငးအေရးေပ&လ)အပမ, အေနအထားက) အဆငများသတမ7တြခငး

• အေရးေပ&လ)အပမ,မ-. - ေသာကပရေဒဝဖစးမ, မြမငမားဘလ)ပရမည လ)ပငနးများက) အတ)ငးအတာတစခ)အထလ)ပက)ငB)င (သတငးအချကအလကေပးြခငး)

• ဦးစားေပး - ေသာကပရေဒဝ ဖစးမ, ြမငမားသDများB.င ထခ)ကလယသDများ ပါဝငB)င (လ)အပချကများအေပ&တင မDတညကာ ေထာကပကDညသည တ) ြပနမ,များB.င အကာအကယေပးသည တ) ြပနမ,များက)ေဆာငရကေပးရနလ)အပပါသည။)

• အေရးေပ& - စတဖစးမ, ြပငးထနခစားရသDများ၊ ကေလးသDငယကာကယေရးေစာငေ-.ာကေရးဆ)ငရာြပဿနာများ MကNေတOခစားရသDများ (လမ.ားစာြပNကျငြခငး၊ ေခါငးပ)ြဖတခရြခငး၊ လျစလျPQ,ခရြခငး၊အMကမးဖကခရြခငး) (ကDညပပ)းမ,B.င ကာကယေစာငေ-.ာကမ, လ)အပချကများအေပ&တင မDတညကာလျငြမနသည တ) ြပနေဆာငရကမ, ြပNလ)ပရနလ)အပပါသည။)

RAPID Model of PFA



• Assessment


• Prioritization


• Intervention


• Disposition


Interventions

ပပ6းေဆာငရကြခငး နညးလမးများ

ကေလးေတအတက ပပ:းေဆာငရကမ/ အမျ=းမျ=းကဘယလ:ေတြဖစမလ။ဘယလ:ပပ:းေဆာငရကမ/ေတ လ:ပေပးH:ငသလ။

Interventions

ပပ&းေဆာငရကြခငး နညးလမးများ

• ြပနလညထငဟပြပသည နားေထာငြခငး/ ရငးJHးယ,FကညမQတညေဆာကြခငး

• စတဖစးမQေပးသည အေFကာငးအရငးက, ဦးတညေြဖGHငး ဖယGHားြခင

• လ,ပငနးတာဝနများ ဦးတညလ,ပေဆာငJ,ငရန ပပ,းေပးြခငး

• စတအာ2,လTJ,ငမည လ,ပငနးစUများ စစUေပးြခငး

• စတလ,ကမာနပါ လ,ပJ,ငသည အေြခအေနများက, ေJHာငေJHးေစြခငး

• စတေြဖေလျာသည လ,ပငနးစUများက, အသ,းြပMြခငး

• သတငးအချကအလကများေပးြခငး

• သတငးအမHားများ၊ နားလညမQအလများက, ြပငေပးြခငး

• ေမAာလငချကGHေစရန ပပ,းေပးြခငး

RAPID Model of PFA



• Assessment


• Prioritization


• Intervention


• Disposition


Disposition

ပပ6းမ:က6 အဆ6းသတြခငး

Disposition

ပ ပ:းမ=က: အဆ:းသတြခငး

• CDနးပ6ေပးြခငး (making referral) ဆ6တာဘာလ

• အကQအညရယQသQတစဦးသည မမပပ$း8$ငသည က7မးကျငမ? နယပယထမA မဟ$တသည သ$မဟ$တ

က7မးကျငမ? နယပယထက ေကျာလနသည လ$အပချကများ DAေနသြဖင အြခား ဝနေဆာငမ?

ပပ$းေပးသQ/များသ$ လမး^_နေပးြခငး

• လ:အပချကများအတက ဝနေဆာငမ/များHGင ချတဆကေပးြခငး

Disposition

ပပ:းမ=က: အဆ:းသတြခငးကVမးကျငပညာGHငများထသ, WTနးပ,ရမညအေြခအေနများ

• စတခစားမQများြပငးထနခစားေနရလAင

• 2,ပပ,ငးဆ,ငရာ လကXဏာများ ြပငးထနခစားေနရလAင

• ေနစUလ,ပငနးေဆာငတာများ လ,ပက,ငJ,ငစမးမGHလAင

• ေနရကေသချာမသလAင

• ၂၄ နာရအတငး ြဖစပျကခသည အြဖစအပျကများက, မမHတမေတာလAင

• လနကစာ ေဒါသထကအFကမးဖကမQများ ဆကတ,ကြပMလ,ပေနလAင

• မမက,ယက, အနာတရာြပMမညအေFကာငး၊ အဆ,းစရငမည အေFကာငးများ ေြပာလာလAင

• မမက,ယက, အနာတရာြဖစေစမည စတသကသာေစမည နညးလမးများ အသ,းြပMလာလAင (အရက၊ ေဆးဝါး။ အJ\ရာယGHသညအြပMအမ<များ)

Thanks!

ေကျးဇ&းတငပါတယ။

covid-19 ကာလအတွင်းေကျာင်းြပန်ဖ...

Documents